Hoe Leopold III (mee) de basis legde van het fortuin van Albert II

Thierry Debels@thierryd25/9/14

Leopold III is de vader van koning Boudewijn en koning Albert II. Hij werd gedwongen om in 1950 om stap opzij te zetten. In 1951 vond de definitieve troonsafstand plaats: Boudewijn werd koning.

Volgens sommigen werd Leopold vervolgens een echte zakenman. Maar uit een Frans dossier blijkt Leopold al vroeger met lucratieve zakelijke transacties bezig was. Leopold legde op die manier mee de basis van het fortuin van Albert II.

Een ander belangrijk onderdeel van het vermogen van de Coburgs werd immers tot eind de jaren tachtig gevormd door een

1

substantieel aandelenbezit in de holding Société Générale de Belgique. Maar daar was Leopold I voor verantwoordelijk.

Een groot deel van het fortuin van Leopold III bestond uit participaties in aandelen van ondernemingen van de familie Empain. Vandaag is deze familie een beetje vergeten maar tot ver in de vorige eeuw was de naam even beroemd als Albert Frère of Bill Gates vandaag.

Het verband tussen de Coburgs en de familie Empain is als volgt. Edouard Empain had twee zonen bij zijn 30 jaar jongere maîtresse Jeanne Becker verwekt: Jean (1902-1946) die zijn zakelijke opvolger zou worden en Louis (1908-1976) die zijn opvolger op sociaal gebied werd. Empain huwde in 1921 met Becker waardoor Jean en Louis officieel als zijn zonen erkend werden.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog financierden de Empains Léon Degrelle en werkten nauw samen met de Duitse bezetters. Na de oorlog overleed Jean in 1946 aan keelkanker en ontsnapte dus aan veroordelingen wegens collaboratie. De relatie tussen deze Jean Empain, die vooral in Frankrijk vertoefde, en Leopold III is interessant.

Na de oorlog wordt door het Franse ‘Comité de confiscation’ immers een dossier opgesteld over Jean Empain. De leden willen ook informatie uit België. Dat is evenwel niet vanzelfsprekend. ‘Het is moeilijk om samen te werken met de Belgische milieus’, staat in het rapport. ‘Het probleem is dat een groot deel van de gecontroleerde kapitalen (van Empain) persoonlijk door koning Leopold III aangehouden wordt.’ (eigen cursivering) Volgens de recent overleden journaliste en auteur Yvon Toussaint zou het gaan om aandelen in Electrorail. Die piste, namelijk het aandelenbezit van de monarchie in de groep Empain, werd nooit echt onderzocht. Maar het toont opnieuw aan dat de Coburgers veel vermogender én machtiger zijn dan we algemeen aannemen.

2

Een belangrijke vraag is uiteraard hoe groot het kapitaal van Jean Empain was. Volgens auteur Yvon Toussaint bezat Jean Empain 4,5 miljard frank. Vandaag is dat omgerekend zowat 1 miljard euro. Als Leopold III een groot deel van deze kapitalen aanhield, dan moet het vermogen van Leopold III minstens een half miljard euro bedragen. Enkel voor wat het aandeel in de groep Empain betreft.

Interessant detail: als later Edouard-Jean Empain in 1978 ontvoerd wordt, neemt Boudewijn onmiddellijk contact op met de familie. Volgens de krant Minute zou Boudewijn 5 miljard frank van het losgeld betaald hebben. Misschien niet eens zo gek als je de verwevenheid tussen beide families bekijkt.

3