13/06/2014

1

13/06/2014

Hoe kan innovatie de bouw helpen bij het sluiten van materialenkringlopen? J. Bergmans, K. Broos, P.Nielsen, P. Dierckx, M. Quaghebeuer

13/06/2014 2© 2014, VITO NV

Overzicht

13/06/2014

2

13/06/2014 3© 2014, VITO NV

VITO, Vision on Technology

» Onafhankelijk onderzoeks‐ en adviescentrum; 

» Cleantech en duurzame ontwikkeling;

» Uitwerken van oplossingen voor de grote maatschappelijke uitdagingen van vandaag en morgen.

13/06/2014 4© 2014, VITO NV

5 themes

SustainableChemistry

SustainableLand Use

PreventiveHealth

technology

SustainableEnergySystems

SustainaleMaterials

Management

13/06/2014

3

13/06/2014 5© 2014, VITO NV

Meer dan 50% van alle primaire delfstoffen op aarde wordt gebruikt in bouwmaterialen

13/06/2014 6© 2014, VITO NV

Bouwmaterialen in nieuwbouw (Vlaanderen)

Materialen Typischehoeveelheid 

(kg)

Aandeelgerecycleerd materiaal (%)

Beton 100.000 10

Baksteen 25.000 17

Staal 3.000 50

Aluminium 50 40

PIR/PUR (isolatie)

550 ‐

Noot: Schattingen voor een traditioneel vrijstaand huis met netto opp. 143 m². (Wim Debacker)

13/06/2014

4

13/06/2014 7© 2014, VITO NV

Recycling in the building industry (Flanders)

32 Mton/jaar ALTERNATIEVE materialen(MDO, 2011)

49%

17%

34% Primaire grondstoffen

Andere alternatieve materialen:o.a.: uitgegraven bodem, slakken, assen

Gerecycleerde aggregaten: van B&SA

…maar meestal in laagwaardige toepassingen (MDO, 2012)

13/06/2014 8© 2014, VITO NV

Op naar meer hoogwaardige recyclage?

PUSH

Verzadiging funderingsmarkt

‘zero land take’ (2050)

Van 6 naar 7 miljoen: meer gebouwen, meer materialen 

NIEUWE PRODUCTEN

Stortklaar beton

Structureel beton

(nieuwe) Bouwproducten

13/06/2014

5

13/06/2014 9© 2014, VITO NV

Grindvervanging

13/06/2014 10© 2014, VITO NV

De weg naar een hoogwaardige recyclage

SLOOPSELECTIEVE

13/06/2014

6

13/06/2014 11© 2014, VITO NV

En een doorgedreven scheiding

13/06/2014 12© 2014, VITO NV

Nieuw projectvoorstel ingediend

» Vlaamse Confederatie Bouw

» H2020 (onderzoeksprogramma Europese Commissie)

» Sterke inzet op selectieve sloop

» Inventarisatie

» Opvolgsysteem

» Case studies

13/06/2014

7

13/06/2014 13© 2014, VITO NV

Gerecycleerd betonpuin

60% 20/30% 20/30%C30/37, EE2 en EE3

13/06/2014 14© 2014, VITO NV

Case studie: afvalpark haven van Antwerpen

13/06/2014

8

13/06/2014 15© 2014, VITO NV

Recyclage cellenbeton uit BSA

DEKVLOER GESTABILISEERD ZAND

ISOLERENDE BETON

13/06/2014 16© 2014, VITO NV

Opwaardering

13/06/2014

9

13/06/2014 17© 2014, VITO NV

NIEUWE PRODUCTEN UIT ANDERE AFVALSTROMEN

Een voorbeeld: alternatieve binder

13/06/2014 18© 2014, VITO NV

Secondaire grondstoffen en cement

» 5% van de antropogene CO2‐emissies: cementproductie

» Secundaire grondstoffen: deels vervanging van portland cement 

=> lagere CO2‐emissies;

» Ontwikkeling alternatieve binders

13/06/2014

10

13/06/2014 19© 2014, VITO NV

Research and innovation strategy

Construction products

Raw materials Production process End products

13/06/2014 20© 2014, VITO NV

Carbstone: calciumcarbonaat als bindmiddel

» Bouwmateriaal met hoge sterkte

» Geen cement nodig

» Carbonaatvorming => binding

» Staalslak: jaarlijkse productie

» Knelpunten

» Milieu-impact (uitloging)

» Stabiliteit

CO2

Movie

13/06/2014

11

13/06/2014 21© 2014, VITO NV

CO2‐balans

» CO2 gebonden tijdens productie: 

» ‐0,3 ton CO2/m3 carbstone

» CO2 geproduceerd tijdens productie:

» +0,14 ton CO2/m3 (200 kWh/m3)

» CO2‐vermindering door cementbesparing: 

» ‐0,24 ton CO2/m3 beton

Totale CO2‐balans: 

‐0,4 ton CO2/m3 carbstone

13/06/2014 22© 2014, VITO NV

Carbstone‐innovatie: korte geschiedenis

» 2007: Haalbaarheidsstudie

» 2008: Optimalisatie procescondities op laboschaal

» Foundation Carbstone Innovation NV

» RECMIX, Recoval & VITO

» Opschaling en verdere ontwikkeling

» Commercialisatie

» Patent Wo 2009/133120

» Verder onderzoek + bijkomende patenten

» 2013‐2014: Constructie pilootplant

13/06/2014

12

13/06/2014 23© 2014, VITO NV

Contact & info

VITO NVAfval & Recyclage Technologie

Sustainable Materials Management

Boeretang 200 | 2400 Mol, Belgium

www.vito.be

www.ircow.eu

Dr. ir. Kris BroosTeam leaderTel +32 14 33 56 36kris.broos@vito.be

Ir. Jef BergmansOnderzoekerTel +32 14 33 56 16jef.bergmans@vito.be