Historische Kranten - Nederlandse Dagbladen 1800 tot en ... Web viewLeydse Courant 30-03-1. 8. 07....

Historische Kranten - Nederlandse Dagbladen 1800 tot en met 1849

Heemkundekring Schijndel

Jo van der Aa 28-01-2014

Op de site van de Koninklijke Bibliotheek worden onder de rubriek Historische kranten - Nederlandse Dagbladen getoond, die online gelezen kunnen worden. Uit dit bestand van dagbladen heb ik een selectie aan, mogelijk interessante, onderwerpen betrekking hebben de op Schijndel en zijn inwoners in dit bestand gekopieerd. Zoals U zal merken heb ik in de schrijfwijze van die tijd geen wijzigingen aangebracht, alles is weergegeven zoals toen werd geschreven. Aangezien dit document verre van compleet is, worden aanvullende artikelen in de toekomst toegevoegd.

Leydse Courant 30-03-1807

Trof ons heden over 5 Weeken een gevoelige slag, door het ontydig verlies van myn jongste Zoontje, Petrus Christiaan . overleeden in de ouderdom van 5 Maanden; het is op heden den 24 Maart 1807, dat ik van den Heere -Bernhard, uit 's Hage de treffende tyding ontfang, dat myn waarde Man, M. de Voogt, ten zynen Huize, op Donderdag den 10 Maart, na eene Qualykte van een uur, in den bloeijenden leeftyd van 33 Jaaren, is overleeden. Werkzaam voor zijn bestaan, wierdr hy ontydig na eene, Verbintenis van agt Jaaren en drie Weeken, ontrukt aan Vrouw en drie nog jonge Kinderen; elk gevoelig hart kan niet, dan met innig medelyden, myn lot beschouwen, terwyl, een ieder die het braaf en weldenkend Caracter van den Overledenen gekend hebben; te regt kunnen oordeelen hoe groot dit verlies moet zyn , voor die geene, welke zich zonder Condoleantie - Brieven van de deelneeming haarer Vrienden verzekerd houdt.Schijndel den 24 maart 1807.M.H.E. Derieux, Wed. M. de Voogt.

Vriesche Courant 13-02-1808

Routen en Heerenbaanen, binnen het Koninkryk Holland.Naar Roermond, langs 1° Vucht, St. Michieis-Gestel, ShYndel, Coevering, Lieshout, Aarle , Helmond, enz. 2°. Hindham , Berlicum , Middelrode, Schyndel, Coevering, Lieshout, Aarle, Helmond , enz. Naar Venlo, langs Hintham, Berlicum, Middelrode, Schyndel, Lieshout, Mierlo. Asten, enz.

Koninklijken Courant 08-03-1808

De Land-Drost van Braband brengt, hiermede, ter kennisse van allen , die het aangaat , dat door hem , overeenkomstig de voordragt daartoe door de Commissie van Onderwijs in hetzelve Departement gedaan, de Scholen van Asten, Lith , Megen , Schyndel, Someren en Uden van den middelsten Rang zijn geplaatst in den hoogsten Rang, en de Scholen van Aarle, Rixtel, Alem, Beek en Donk, Haren, Kessel Lieshout, Lithoyen, Maaren, Nynsel onder St. Oedenrode, en Volker onder Uden, van den laagsten in den middelsten Rang.'s Hertogenbosch, den 2 Maart 1808. De Land-Drost voornoemd, P. J. De La Cour.

Vriesche Courant 19-05-1808

´s Hertogenbosch den 10 Mei. In den avond van den 5 dezer, omtrent ten 7 uuren , werd, van den Wind-koren-molen te Schijndel , gelegen 3 uuren van dezer Stad, door een zwaren Bliksemslag, eene roede, de borst, de geheele kap, de kas, het stormeind, de koning van den boekweit-molen, de naald, de onderste balk op de voeghouten, en de aanzedel geheel verbryzeld ; twee yzere banden, ter dikte van omtrent 2 duimen , vierkant om de as liggende ,in stukken geslagen ; en de as, eene kruisplaat en een muur, waarop de, molen staat, merkelyk beschadigd. De Molenaar , zyn Zwager en zyn Knecht, die zich , ten tyde van dit ongeval, op den Molen bevonden, zyn , niettegenstaande de eerste aan het aangezigt, de andere aan de hand, en de laatste aan het aangezigt en den rug, werden gewond,. en de hairen van hun hoofd waren verbrand, echter, op eene wonderbare wyze , in het leven gespaard. De brand, door dit ongeval op onderscheidene plaatsen van den molen onstaan, is daarenboven , door gemelde Personen , nog spoedig gebluscht, en het overgeblevene gedeelte van den molen alzo gelukkig behouden.

Koninklijken Courant 10-08-1808

Pagina 1




Amsterdam den 9 Augustus.Aan ons is, namens Z. E. den Minister van den Eerendienst ter plaatsing toegezonden de volgende missive, geadresseerd aan 't Gemeente-bestuur te Schijndel, in 't departement Braband, den roomsch aan katolijken Pastoor en Kerkmeesters, en den Predikant der hervormde gemeente en Kerkenraad aldaar.

Utrecht, den 6 Augustus 1808.De Heer Land - Drost van Braband aan mij hebbende ingezonden het accoord tusschen gecommitteerden uit het Gemeente - bestuur te Schyndel, gevolmachtigd door Pastoor en Kerkmeesters der roomsche gemeente, en de gecommitteerden van den Kerkenraad der hervormde gemeente aldaar, op uitnodiging en met medewerking van voorn. Heer Land - Drost, onder ´s Konlngs goedkeuring, getroffen waarbij de laatst gemelde gemeente aan de eerste, onder daarbij bepaalde billijke voorwaarden, derzelver kerkgebouw afstaat; zoo heb ik gedacht akkoord dadelijk gebragt ter kennis van Zijne Majesteit, met dit gevolg, dat Hoogstdezelve niet alleen hetzelve heeft geapprobeerd, met verklaring, dat het daar uit proflueerende transport van vaste goederen zal geschieden met remissie van het zegelregt, gevorderd bij § 55 der ordonnantie op het middel van het kleinzegel, van den 28sten November 1805, maar ik vinde mij daarenboven door de uitdrukkelijken last Zijner Majesteit in de aangename verpligting, om aan het gemeentebestuur en de beide kerkgemeenten het genoegen Zijner Majesteit te kennen te geven over de wijze, waarop deze zaak in der minne is determineert en welke Hoogstdezelve beschouwt, waardig te zijn, om andere gemeenten, zich in gelijk geval bevindende, tot voorbeeld te strekken, ten einde ook zij, op eene even billijke wijze, soortgelijke geschillen, welke tusschen haar exsteeren, in het vriendelijke mogten vereffenen, en derwijze, door de bevordering van den godsdienstigen vrede en onderlinge harmonie, medewerken eer verhulling van de weldadige bedoelingen Zijner Majesteit.

De Minister voornoemd, (was geteekend,) J H. Mollerus.

Journal du departement des bouches du Rhin 16-11-1810

Door den Notaris Petrus Henricus van Fenema, te 's Hertogenbosch, zijn op den veertienden November 1810, in de Herberg van Jan Dusamos aldaar, publiek en voor alle man provisionneel verkocht (waarvan de finale Verkooping ter plaatse voors. den 28 November 1810, des namiddags ten 2 uren precies zal geschieden.) de navolgende Landerijen gelegen onder Schijndel.' r ! '--.; ' "ywav Massa van de Boedonksche Kampen ingezet op ƒ 2375 -0- 0. Koop,zijnde een Perceel Akkerland gelegen achter den hof groot 3 Lopensen 41Roeden ƒ 320-0-0. Massa van de Hoef waar onder zijn begrepen den 10de Koop tot een 24de in cluis ingezet op ƒ 5300 -0- 0. Koop, zijnde eene Voorpoting rondom het Land ,de Strepen onder Schyndel ingezet op ƒ 350 -0 - 0 Kunnende inmiddels door een ieder verder gehoogd en geslagen worden, ten Kantore van voorn. Notatis van Fennema.(voor uitgebreide informatie van de percelen zie Delpher)


Eene vrij zonderlinge vertoning wekt thans den aandagt op van alle de inwoonders dezer gemeente. Een der ingelanden , van dit departement doet deszelfs koorn-windmolen geheel en gaaf van zijne oude standplaats tot eene andere, een goed half uur, verre van de eerste afgelegen, vervoeren. De behendigheid, waarmede die molen, zijnde een der zwaarste welke binnen dit departement gevonden worden, op den gelijken grond is gebragt, en de weinige omslag met welke dit zwaar ligchaam nu dagelijks regt overeind twee hondert stappen ver vooruit word gezet doen eer aan den konstenaar A. Hombergen Mr. molenmaker wonende te Udenhout, eene gemeente binnen dit departement, dewelke dit werk ten uitvoer brengt. Hij rekent slechts veertien dagen nodig te hebben tot het volkomen vervoeren van den molen waar van in dit departement noch geen voorbeeld gezien is. .


Pagina 2




Bij authorisatie van den Hoog Ed. geb. Heer Baron Del Marmol de St. Marck en Vrouwe Louise Therese Josephine le Groz de Marche, echte lieden, wonende te St. Marck bij Namur; zal de Heer M. van den Heuvel, ten huize van H. van de Ven, in de Zwaan in Schyndel, op Woensdag den 20 November 1811, des namiddags om 2 uren, door den provisionele Notaris J. van Beverwyk, laten opveilen en Woensdag den 4 December daaraanvolgende, finaal verkoopen: 23 Perceelen teul- en weilanden, gelegen binnen de gemeente van Schyndel, omschreve in de Billetten daarvan uitgegeven.


Die gene, welke eenige Actie, of Prerenrtien hebben, op de Penningen geprovinieerd van de by executie verkogte Goederen, toebehoord hebbende Joost Eymbert Pynappels en Jacobus Eymbert Pynappels , wonende te Schijndel, worden verzogt binnen acht eerstkomende dagen, daarvan aangifte ie doen aan Gielis Versteynen, gewezene Geregtsbode te Schyndel.


Heden morgen omtrent 7 uren ontsliep in den ouderdom van bijna 79 jaren na eene bedlegering van circa drie weken, aan verval van krachten, zacht en gelukkig op christelijken grond vertrouwen, zalig mijne hartelijk geliefde vriend, de heer Philip Jacob de Haas, na 28 jaren mijnen ouden vader in het werk der Secretarij te zijn behulpzaam geweest, 10 jaren den zelfden post bij mijnen voorganger te hebben waargenomen, en aan mij nu sints de laatste 13 jaren gelijken dienst te hebben bewezen, zijne trouw, dienstvaardigheid, zijne opregte vriendschap en zijn geheel braaf character, doen mij zijn verlies innig betreuren. Schyndel, den 18 julij 1813. J. van BEVERWYK, Maire.


Den Ondergeteekende adverteert het Publiek, dat hij zig als Fransche kostschoolhouder, van de Stad Weert, te Schyndel, Arrondissement Eindhoven, Kanton St Oedenrode geëtabliseert heeft, en om die hunne Kinderen en Pupillen aan zijn Onderwijs in de Fransche Taal, Rekenkunst en Educatie, gelieve toe te vertrouwen, geene vergeefsche reizen of aanvragen zoude maken , zoo worden dezelven verzocht zich te adresseren te Schyndel mits de brieven franco bij J. van Dyk.

Dagblad van het departement der monden van den Rhyn d.d. 26-04-1814 Op gisteren na den middag is alhier in de Kathadrale Kerk een plegtig Te Deum gezongen, tot dankbetuiging aan het Opperwezen, wegens de gelukkige terugkomst van den Hoogwaardigen Heer Antonius van Alphen, Vicarius Generaal van het Bisdom van 's Hertogenbosch. Zijn Hoogwaarde is vrijdag avond uit zijne deportatie te Hilvarenbeek aangekomen, aldaar vernagt, en zaturdag te Boxtel, alwaar hij tot op een kwartier uurs afstands, door vijftig wel opgezete jongelingen te paard, van Schijndel, tot dat einde derwaarts gekomen, onder de grootste toejuigingen is ingehaald, hebbende zijn Hoogwaarde den 24 dezer door zes bedienden geassisteerd, aldaar eene solemnele Mis gecelebereerd; bij welke gelegenheid de Eerwaarde Heer A. van. Gils, president van het Seminarium van den Bosch, eene wel gepaste redevoering heeft gedaan, nemende zijne woorden uit het Evangelie van den goeden Herder, des namiddags omstreeks half drie uren, vertrok zijne Hoogwaarde, vergezeld door eenige zijner geestelijkheid en omgeven door dezelfde eerewagt welke hem den dag te voren te Boxtel hadden ingehaald van hier. De voornaamste ingezetenen van Schijndel kwamen in rijtuigen om den luister te vergrooten, hem te gemoet en het was onder eene toevloed van eene ontelbare menigte dat zijne Hoogwaarde, door reijen van schutteren , de met eerbogen en groen versierde straten van Schijndel, binnen reed, oogenblikkelijk zich naar de kerk begaf, het Te Deum, het welk met de grootste luister werd uitgevoerd, bijwoonde,en daarna onder een groot vreugdegejuich in zijne oude woning terugkeerde.

Nederlansche Staatscourant 16-12-1815

's Hertogenbosch, den 10 December.

Pagina 3




Ter gelegenheid van den 'door- en terugmarsch door deze provincie uit Frankrijk, van het reserve-leger van Hanover, bestaande uit twaalf battaillons, waarvan er zes, na successievelijk te Oirschot en Uden te hebben overnacht, te Grave ,de Maas moeten passeren ,en zes anderen, na gelijkerwijze te Hilvarenbeek en Schijndel te hebben overnacht, op den 9, 10,11, 12, 13 en 14den, te Grave gehuisvest moeten worden, om daags daaraanvolgende, mede over de Maas te trekken, heeft men een nieuw bewijs bespeurd van de voorzienende zorge en waakzaamheid van onzen dierbaren Koning, voor alles, wat het heil en belang van Hoogstdeszelfs onderdanen aangaat, door al die gezegde bataillons, elk bijzonder, door verstandige Nederlandsche officieren, over dit grondgebied tot aan de grenzen van het Rijk, te doen begeleiden en vergezellen , tot voorkoming en zorgdraging, dat de civiele autoriteiten en goede ingezetenen, bij inkwartiering en eene goede behandeling dier troepen, geen overlast aangedaan, en, op deze wijze, in den last daarvan, niet verder bezwaard worden. Naar wij vernemen , heeft er , door de sterke vorst, waardoor de Maas zoo gezwollen en met ijs overdekt is, in voege dat de overzijde van die rivier, te Grave, door geene troepen is te bereiken, eene algemeene stremming in den terugtogt en het doortrekken en vernachten van bovengemelde vreemde troepen aldaar plaats. Het zoude te vreezen geweest zijn, dat al die aanmarscherende korpsen, te Grave, op een gestapeld zouden geworden zijn, en elkander verdrongen hebben, indien daarin niet spoedig en tijdig was voorzien, door Z. Exc. den luitenant-generaal baron van der Duijn, onzen zeer geachten provincialen kommandant en gouverneur van 's Bosch , door het zenden van orders per estafette naar Grave, om die troepen allen te doen kantonneren , binnen zoodanige gemeenten, in den omtrek dier stad, welke, tot dus verre, met weinig inkwartiering zijn belast geweest en daartoe het geschiktste zullen geoordeeld worden. Ook verneemt men, dat de 24 en 25ste bataillons nationale militie , op derzelver marsch naar 's Hage, te Gorinchem, mede niet over de rivier hebben kunnen passeren, en dat er ook orders door voorgemelden generaal en kommandant aan die battaillons gegeven zijn, te weten: aan het 24ste, om zich te Op en Neerandel, en aan het 25ste om zich binnen Woudrichem te kantonneren, tot zoo lange de rivier te passeren zal zijn. Het korps Deeneu, naar Frankrijk bestemd, zal door de schielijk ingevallen en felle vorst, mede veel hinder aan de rivieren de Waal en Maas ontmoeten. Laatstleden vrijdag, is alhier binnen gekomen en, na nachtverblijf gehouden te hebben, verder op, zoo wij vernemen, naar Doesburg vertrokken, eene kompagnie artillerie te voet, bij zich hebbende eene komplete batterij, komende van de grenzen. Eene andere kompagnie ca trein, welke wij, heden, alhier hadden verwacht ,is , op bevel van Z. E. den provincialen kommandant en Gouverneur dezer vesting, provisioneel in het hier nabij gelegen dorp Boxtel gekantonneerd. De storm van gepasseerden woensdag, waarop de felle vorst gevolgd is, heeft op de binnen - rivieren van ons land, zoo wij vernemen, groote schade aangerigt; het schip van den gewonen Schiedammer beurtman op deze stad, N. van der Aa, is, met eene, zoo men verzekert, nogal wel voorziene lading, op de hoogte van Sleeuwijk gezonken, zijnde het echter den schipper, deszelfs vrouw, kind, enz. gelukt, met levensgevaar aan wal te komen. (Dagblad der Prov. Noord-Braband.)

Bredasche Courant 13-02-1819

's Hertogenbosch den 11 November. Zoo wij vernemen, is door Z. E. den Heere Staatsraad, Gouverneur dezer provincie, op twee aan hem ingezonden verslagen van den Schoolopziener in het 2e Distrikt dezer provincie, betrekkelijk de gehouden openbare school examina's en gedane prijs-uitdeelingen aan de verdienstelijke Schooljeugd te Heeswijk, Dinther, Vechel, Schijndel, Loosbroek onder Dinther, den Dungen, Berlicum, Middelrode onder Berlicum, St. Oedenrode, Nijnsel, Eerden. Olland onder St. Oedenrode, Boerdonk onder Erp, Erp , Gemert, Bakel, Volkel onder Uden, Bedaff onder Uden, Oss, Berchem, Heesch, Nuland, Geffen, Kruisstraat onder Rosmalen, Rosmalen, Nistelrode, Deursen, Dennenburg, Demen, Dieden, Macharen, Haren, O-yen, Teeffelen, Kessel, Maren,,Alem en Megen, te Uden en Megen mede voor de Fransche scholen aldaar, in de maanden Januarij, Februarij en April van dat jaar plaats gehad hebbende, een Besluit genomen, waarin onder andere het volgende voorkomt: dat gezegde School-feesten met de meeste plegtigheid zijn gevierd; dat de kinderen voldoende bewijzen hebben gegeven van hunne vorderingen, dat de bekwaamheid en ijver der Onderwijzers daar bij allezins hebben uitgeblonken; dat vooral de Onderwijzers der Nederduitsche en Fransche scholen te Megen, daarbij hebben uitgemunt; en dat de Plaatselijke Besturen, zoo mede hier en daar de Leeraars der Roomsche en Hervormde Gezindheden en de ingezetenen der Gemeenten , daarbij eene belangrijke deelneming hebben aan den dag gelegd.

Pagina 4





In de gemeente Schijndel, binnen deze provincie, heeft in den voormiddag van donderdag den 18den dezer, een zeer betreurenswaardig ongeluk plaats gehad. Antonia van Helvoirt, huisvrouw van Arnoldus van Kilsdonk , oud 36 jaren en moeder van een talrijk huisgezin , zich naar den koren - windmolen dier gemeente begevende, ten einde het voor haar gemalen graan naar huis te voeren, werd, van den molen komende, en onder denzelven doorgaande, door een slag der roede van gezegden molen zoodanig aan het hoofd getroffen, dat zij daarop plotseling bewusteloos nederviel en , na verloop van een uur, aan de gevolgen daarvan , ondanks de dadelijk toegediende hulpmiddelen door den heer W. G. Hamel, heelmeester aldaar, overleden is.(Dagbl. der prov. Noord - Brab)


Op dingsdag, den 19den Julij des jaars 1825, des voormiddags ten 11 ure, zal, onder nadere approbatie van het ministerie van Binnenlandsche Zaken, door den Gouverneur der provincie Limburg, of, bij deszelfs absentie, door een der leden van de Gedeputeerde Staten, en in bijzijn van den fungerenden hoofd - ingenieur B. H. Goudriaan, aan het lokaal van het Gouvernement, te Maastricht, worden aanbesteed : Het leggen van eene pont over de Zuid - Willemsvaart, in de gemeente Neeroeteren , met deszelfs aanlegplaatsen. En op woensdag den 27sten july daaraanvolgende, des middags ten 12 ure, door den Gouverneur der provincie Noord -Braband, of, by deszelfs absentie, door een der leden van de Gedeputeerde Staten, en in bijzijn als voren aan het lokaal van net Gouvernement te 's Hertogenbosch : Het leggen van eene pont over de Zuid Willemsvaart, in de gemeente Erp, en eene pont tusschen Dinter en Schyndel, respectivelijk met derzelver aanlegplaatsen. Deze aanbestedingen zullen geschieden bij inschrijving en opbod.

Middelbursche Courant 13-12-1827

's HERTOGENBOSCH den 10 december. Gisteren heeft de af kondiging van de onlangs tusschen dit rijk en den H. Stoel geslotene overeenkomst, op eene bijzonder plegtstatige wijze, in de alhier bestaande Roomsch-Katholieke kerken , welke de alstoen aanzienlijk zamengekomene menigte naauwelijks konden bevatten, plaats gehad. Ter dezer gelegenheid is een Te Deum gezongen en zijn de klokken bij herhaling geluid. Des avonds waren zeer prachtig verlicht de Groote of St. Janskerk, de Kruiskerk en verdere R. K. kerken, het gasthuis, mitsgaders de meeste partikuliere huizen dezer stad. Het fraaiste weder begunstigde de viering dezer plegtigheid, welke door niets is gestoord geworden. Ook uit het vicariaat van 's Hertogenbosch is eene deputatie naar 's Hage vertrokken, ten einde Z. M. namens de Roomsch-Katholieken van het voormalig bisdom van 's Hertogenbosch te complimenteren over de met den Paus geslotene conventie. De hoog eerw. heer Ant. van Alphen, vic. gen. ap. van het vicariaat, heeft, in weerwil van zijnen tachtigjarigen ouderdom en het ongunstige jaargetijde, deze taak in persoon op zich genomen, en is, vergezeld van den eerw. heer A. van Gils, president van het seminarie te Herlaar, den 9 dezer, van Schijndel naar 's Hage op reis gegaan.

Noord Brabander 10-12-1829

VERZOEKSCHRIFTEN.Behalve de reeds door ons aangekondigde kunnen wij onze lezers bekend maken, dat in de gemeenten Veghel, Dungen, Heeswijk, Dinther, Boxtel, Liempde, Berlicum, Heesch, Nistelrode, Sambeek, Vierlingsbeek, Maarhees, Neerloon, Cuyk, Waalwijk, St. Antonie, Oploon, Haps, Oeffelt en Beugen verzoekschriften tegen de bestaande grieven geteekend worden. In bijna al deze gemeenten hebben de leden van het plaatselijk bestuur, de geestelijken en de meest gegoede ingezetenen hunne namen op dezelve gesteld. Het verzoekschrift te Schijndel is door 353 en dat te Deurne door 122 personen, alle gegoede ingezetenen, eigenhandig geteekend. Ook is ons kennis gegeven van een verzoekschrift, dat door 25 R. K. geestelijken uit het arrondissement Rurmonde, provincie Limburg,

Pagina 5




aan de tweede kamer der staten-generaal is opgezonden, waarbij de vrijheid van den R. K. godsdienst, van het geheel onderwijs en de volledige en opregte uitvoering van het concordaat wordt verzocht. Te Teteringen , bij Breda , heeft men ook een verzoekschrift aan de leden der tweede kamer ingezonden , verzoekende herstelling van al de nationale grieven en hoofdzakelijk de uitvoering van het, tusschen Z. H. en Z. M., onzen geëerbiedigden Koning, gesloten concordaat, en de volledige vrijheid op het onderwijs. Onder de teekenaren bevinden zich, behalve de eerw. heeren geestelijken, de assessoren en verdere leden van hel gemeentebestuur, alsmede de voornaamste ingezetenen. Hulde aan deze kleine gemeente, welke niets verruimd heeft, om het belang van nederlandsch volk bij deszelfs vertegenwoordigers in te roepen! Het is te hopen, dat dit voorbeeld andere omliggende gemeenten weldra tot navolging zal bewegen. Het volgende wordt ons uit den Fijnaart gemeld : « Op beden, den 3o november, is uit de Gemeente Fijnaart (arrondissement Breda, provincie Noord-Braband) een verzoekschrift opgezonden aan de edelmogende heeren leden van de tweede kamer der staten-generaal. Hierin stellen de ingezetenen van voorzegde gemeente hun edel mogenden eenige bestaande grieven voor, op welker herstelling zij aanspraak meenen te mogen maken. Zij verzoeken, dat de aandacht der vertegenwoordigers vooral gevestigd zij op het onderwijs, en vragen geheele vrijheid van hetzelve, zonder eenige toelating of certifikaat van bekwaamheid. Zij vragen ook spoedige en getrouwe vervulling der nog ledige bisschoppelijke zetels; volledige vrijheid en gelijke bescherming van godsdienst; vermindering der drukkende belastingen; de ministeriële verantwoordelijkheid, en om kort te gaan, beroepen zij zich op de petitie van Brussel, en verklaren, dat hunne verlangens dezelfde zijn als die der ingezetenen dier stad. Zij vertrouwen, dat hun edelmogenden deze hunne verlangens zullen doen gelden voor den troon van onzen zeer beminden Vorst, wiens-regtvaardigheid en welwillendheid jegens al zijne onderdanen hun eenen zekeren waarborg verschaft.In deze kleine gemeente, waar men slechts ongeveer 700 roomschen telt, welke dan nog al meest tot. den arbeiders stand behooren, zoodat er misschien in het geheel niet meer dan 20o onder dezen geteld worden, die hunnen naam zouden kunnen teekenen, vindt men, dit niettegenstaande, het ruime getal van meer dan 13o onderteekenaren op de petitie, waaronder de roomsche leden van den gemeenteraad, de leden van het roomsch armen kerkbestuur, de eerw. heeren geestelijken, pachters, grondeigenaars, kiezers en alle voorname ingezetenen. Zij hebben met veel ijver geteekend en hadden het ongetwijfeld met nog meerderen geestdrift gedaan, indien zij toen reeds bekend geweest waren met die verfoeijelijke wet op het onderwijs, nu onlangs voorgedragen, welke wij aanstonds bij het eerste gezigt censureerden, en der overweging onwaardig achtten, als welke het geheele stelsel nog eer verergert dan verbetert, en dus geene beloofde vrijheid verleent. Het komt ons voor niets gemakkelijker te zijn dan eene voordragt van wet op het openbaar onderwijs; immers wat vraagt de natie? niets dan volkomene vrijheid van onderwijs: dus dunkt mij, dat deze twee artikelen het volk zouden geruststellen en hun geven, wat ben toekomt, te weten: Art. 1. Alle tot dus verre bestaande wetten, besluiten of verordeningen van het openbaar onderwijs, tegens deszelfs vrijheid in eeniger maniere strijdende of het monopolie daarstellende , worden van heden ingetrokken en wettig verklaard. Art. 2. In het vervolg zal zoo wel het lager, als middelbaar en hooger onderwijs ten eenenmale vrij zijn, zonder eenige de minste restrictie. Dan zal de natie zich gelukkig achten, dan zullen alle klagten daaromtrent ophouden en men zich dankbaar jegens zijnen Vorst betoonen.


Bij Koninklijk besluit van den 13den April 1830, n°. 117, is aan elk der hierna genoemde Genees- en Heelkunst-oefenaren , door welke in het jaar 1828 aan het grootste getal personen , zonder eenige belooning , de koepok - inenting is verrigt geworden , eene gouden medaille, ter waarde van vijtig gulden toegewezen , als : In de provincie Noord-Braband :

W. Hamel, Heelmeester te Schijndel.

Rotterdamsche Courant 07-05-1830

Den 30 april overleed te Schijndel de hoogeerwaarde heer Antonius van Alphen, sedert 1787 vicaris-generaal apostolijk van het bisdom van 's Hertogenbosch. Tot zijnen opvolger is benoemd de zeer eerwaarde heer F. A. de Wijs, sedert 1811 pastoor en landdeken van Boxtel.

Pagina 6




Noord-Brbander 19-05-1831

BEKENDMAKINGEN. Op Donderdag en Vrijdag, den 26 en 27, Mei 1831, des morgens ten 9 ure, zal te Schyndel, van wege de Redderaars van den boedel van Z. H. Eerw. den Heere A. van Alphen, Vicarius-Generaal Apostoliek van het Bisdom Van 's Hertogenbosch, en Pastoor der R K gemeente aldaar, ten pastorijhuize, in het openbaar en op crediet worden verkocht:Een aanzienlijke inboedel, beslaande in Kabinetten, Hoekbufetten, Bureaux, Pers, Kasten, Uittrek-, Laden-, Penant-, Speel-, Neerslaande-, Nacht-, en andere Tafels , Huisklok met nootenboomen kast (zijnde een 8 dagen werk), Vriessche klok- Lit- da´nges met geel móré- behangsel, onderscheiden Pavilloenen, beste veeren meesters en dienstboden Bedden, Matrassen, Katoenen en Wollen Dekens, O. I. Sprei, eene Blaauwporceleine tafel, eenige Thee- en Koffij - Serviezen, eene groote partij Engelschen aarden aarden-, glas-, gemaakte Zilveren- en Gouden werken, zeer fijn damast en ander tafel- en bedden linnens, eene groote partij koper , tin -, blik -, ijzer , hout - en kuipwerken, eenige spiegels en schilderijen, eene menigte stoelen met gevulde en matten zittingen, ook losse kussens, eene zeer gemakkelijke Chais, een Karettekar, dito tuigen, Paard en hetgeen verder ten berde zal worden gebragt. Alles daags vóór de verkooping, van des morgens 7 tot 12 en van des namiddags 2 tot 6 uren, te zien. Zullende de tweede dag de Lit-d'Anges, Paviljoenen , Tafel- en Bedden-Linnens en het gemaakt Goud en Zilver worden verkocht. Die iets verschuldigd is aan of te vorderen heeft van voorschreven Boedel, worden verzocht daarvan betaling, of daartoe aanvrage binnen vier eerstkomende weken, aan W. van Leeuwen, in de Halsche Barier, te Boxtel, te doen.

Arnhemsche Courant 15-09-1831

's HERTOGENBOSCH, den 12den September.Zaturdag morgen hebben deze stad verlaten de 4de, 5de en 6de kompagnien van het 1ste bataljon, 1ste afdeeling Noord-Hollandsche schutterij, om zich over Schijndel naar de gemeente Aarle-Rixel en Stiphout (nabij Helmond) te begeven en zich te vereenigen met de drie, in der tijd, te velde getogene eerste kompagnien derzelve schutterij, ten einde alzoo te zamen uit te maken het 1ste marsch-bataljon, hetwelk thans even als vroeger, geheel uit Amsterdamsche schutters beslaan zal.


Nog zijn gisteren de beide overige kompagnien vriesche schutterij, die sedert october ll. te 's Bosch gelegen hadden, naar de kantonnementen hunner wapenbroeders te Schijndel vertrokken.

Opregte Haarlemsche Courant 27-10-1831

Gisteren zijn 350 man schutters van den eersten ban uit Schijndel, Vegchel en Boxtel, onder vrolijk gejuich, van hier naar Harderwijk vertrokken. Slechts zeer weinigen zijn achtergebleven, en genoegzaam niemand , dan om wettige reden.

Drentsche Courant 28-10-1831

Men schrijft van 's Hertogenbosch onder dagtekening van gister: Onverwachts is hier de tijding aangebragt, dat het hoofdkwartier van Z. K. H. den Prins van Oranje met den 2den November in deze stad te wachten is. In de kantonnementen der troepen zal ook eenige verandering plaats hebben. Zoo men verneemt, wordt het hoofdkwartier van den hertog van Saksen naar Boxtel, en dat van den generaal Cort Heiligers, van de reserve-divisie, van St. Oedenrode naar Schijndel verlegd. Algemeen wil men, dat de wapenschorsing nog eenige dagen verlengd zoude zijn, doch iets officieels is deswegens nog niet bekend gemaakt. Zoo het schijnt, rekent men het hoofdkwartier der Prinsen gedurende een geruimen tijd alhier te zullen behouden. Velen vermoeden, dat de legermagt van den Staat nog wel gedurende eenigen tijd op een geduchten voet en vereenigd zal blijven, in afwachting van belangrijke gebeurtenissen. Noord-Brabanders, welke dezer dagen uit Belgie zijn terug gekeerd , bevestigen het berigt van het in het kamp van Diest heerschend misnoegen.

Algemeen handelsblad 12-01-1832

Pagina 7




De 2de brigade , waartoe het 1ste bat. der 1ste afd. Vriessche schutterij, het 2de bat. der 2de afd. dierzelfde schutterij ; het 1ste bat. der 1ste afd. Groningsche schutterij en bet 2de bat. der 1ste afd. Z. H. schutterij behooren , zal te Schijndel, St. Oedenrode , Breugel en eenige omliggende plaatsjes gecantonneerd worden.


Bekendmakingen.De Notaris Hendrik Antonij Bijvoet, residerende te 's Hertogebosch zal voor Mejufvrouw de Wed. M. FREDRIX Publiek en voor alle Man Opveilen en Verkoojien: 130 Stuks, meerendeels zware EIKEN BOOMEN, geschikt voor Molen-, Kuip- en Timmerhout; 92 stuks zware Kaneda, Populieren en Wilgen boomen, bijzonder geschikt voor Klompen; 38 zware Mastboomen en 46 zware Berken boomen, alle staande op de Goederen van gem. Mejufvrouw de Wed. FREDRIX, te Gemonde, Boxtel, Gestel, St. Oedenrode en Schyndel. De verkooping zal geschieden te Gemonde, gedeeltelijk in de Herberg bij Johannes van Aggelen, en gedeeltelijk op de plaats, alwaar de Boomen staan, op Donderdag den i6 Februarij 1832, des voormiddags precies ten 9 ure, in gemelde Herberg te beginnen. Betaaldag, 1 Octobpr 1832. Nadere Informatien te bekomen ten Kantore van ten Notaris en bij Johannes van der Meyden, te Gemonde. Zegt het voort.


Door Z. M. zijn gedaan de navolgende benoemingen, als: Tot burgemeester der gemeente Schijndel, de heer L. van Doorn, thans assessor aldaar.


Bij besluit van Z.M. dd. 18 dezer, no. 77, is de heer A. Verhagen, ter dezer stede woonachtig, tot notaris van het kanton Boxtel , ter residentie St. Michiels Gestel en de heer K. G. K. van Beverwyk, tot notaris te Schijndel, benoemd.


Een geweldige ramp heeft wederom een gedeelte dezer provincie getroffen. Zaturdag jl. in den namiddag heeft, zoo als in het vorige jaar in de maand junij , in de omliggende streken dezer stad een hevige orkaan, vergezeld van zware hagel en regen, gewoed; eenige dorpen in de nabijheid dezer stad zijn zeer geteisterd en hebben veel geleden. De gemeenten Helvoirt, Vught, Es, St. Michiels Gestel, d` Eerde (onder Schijndel) , den Dungen, Middelrode, Nistelrode en andere plaatsen zijn vooral zeer getroffen geworden. In en om de dorpen Helvoirt en Vught zijn de zomervruchten, vooral de boekweit en aardappelen geheel vernield, de rogge heeft overal niet minder geleden; de hagelsteenen, die gevallen zijn, hadden op vele plaatsen de grootte van hoender eijeren met zaagachtige punten, ter lengte van drie nederl. duimen, en heeft genoegzaam al de glazen verbrijzeld, voornamelijk die der R. K. kerk te Helvoirt, terwijl eene menigte daken van de huizen afgerukt en de zwaarste boomen omvergeworpen zijn. Bij menschen geheugen herinnert men zich eenen dusdanigen hagelslag niet; het gedruis en geraas in de lucht was gelijk aan eenen aanhoudend rollenden donder, die de ingezetenen angst en schrik aanjoeg. Omtrent de verwoesting, welke dit weder heeft aangerigt, waardoor de veelbelovende oogst voor den ongelukkigen landman , die door dezen ramp in de grootste armoede is gedompeld, verloren is, deelt men ons nog het volgende mede: Verleden zaturdag na den middag, is in de gemeente den Dungen, eene verschrikkelijke verwoesting aangerigt door eene hagelbui, vergezeld van eene dusdanige orkaan, dat de oudste menschen zich zulken hevigen storm, niet herinneren. Door den hagel zijn de granen te velde, en de zomervruchten , voor het grootste gedeelte vernield geworden. Den hevige Wind, welke nogtans maar weinige minuten woedde, heeft verscheidene honderde boomen, waaronder ook vele eiken, uit den grond gerukt en doorgeslagen: meer dan twintig boere woningen, en vele schuren en schoppen, zijn of geheel omvergeworpen , of merkelijk beschadigd: ontelbare glasruiten zijn door den hagel verbrijzeld, en

Pagina 8




onder andere hebben de glasramen der roomsch katholijke kerk aan de zuidzijde veel geleden; het kruis op den voorgevel dier kerk is ook losgerukt. Bij de overmaat van den ramp is eene bejaarde ongehuwde vrouw , Muntje van den Broei genaamd, dood, onder de pannen van een ingestort huis, gevonden, edoch de , door boomen als versperde straten, en al de ingestorte woningen met eigen oogen beschouwende, kan men bij al de ellende, die zich overal vertoont, God niet genoeg danken , dat niet veel meer menschen zijn omgekomen.


BEKENDMAKINGEN. Alzoo de plaats van Dorps-Geneesheer te Schyndel, gewest Noord-Braband (bevolking nagenoeg 4000z.e1.3n) is opengevallen, en het bestuur dier Gemeente van een bekwaam persoon in dit vak vooral tot het bedienen der armen en onvermogenden, verlangt, op eene jaarwedde van f 250-00 geplaatst te zien; zoo worden bij deze al de geenen welke hiertoe de vereischten zijn bezittende en van de noodige getuigschriften voorzien , uitgenoodigd zich hoe eerder zoo beter, aan het hoofd van het plaatselijk bestuur aan te melden. Het gemeentebestuur van Schyndel. L. van Doorn. Namens hetzelve, F. E. Schrijvers Secretaris.


Petrus Henricus van Fenema, openbaar Notaris, residerende te 's Hertogenbosch hoofdplaats der provincie Noord-Braband, zal voor zijne Principalen publiek en voor alle Man, Opveilen en Verkoopen. Onder Schijndel.Een Perceel teelland met houtgewas, gelegen onder Schyndel in den Heertgang Broekstraat, groot 5 Bunders, genaamd Schilderskamp, belend oost Adriaan Goyarts , west de Gemeente, zuid de Weduwe van Grinsven c. s. en noord Mathys Godschalk, omplant met 202 welwassende Eiken Boomen. Het Teelland is verhuurd tot het jaar 1837 voor f 100-00 jaarlijks. Zijnde het hakbaar Schaarhout op den 21 Februarij 1831, publiek verkocht voor f 361,-50. Een Perceel Houtbosch met zijn walkanten en dreeven , beplant met Schaarhout , Eiken en Witboomen, groot 1 Bunder, 98 Roeden, 6, Ellen, genaamd den Reiskamp-, onder Schyndel, in het Gehucht Lutteleinde, in het achter Hermalen, belend oost. Peter van, der Kallen, west Hendricus van den Bogaart, zuid de Heer G. Sterk, en noord de Weduwe Soetens. Hebbende het pas beginnende Schaarhout op den 3» Januarij verkocht, opgebragt f 83,75. In het jaar 1826 zijn in dit Bosch vele Abeelen geplant.


Saturdag avond, omtrent elf ure, is onder de gemeente Schijndel, in Noord Brabant, een hevige brand ontstaan in het huis, toebehoorende aan en bewoond wordende door Willem van Roosmalen; het vuur verspreidde zich binnen korten tijd zoodanig, dat huis, schop en verdere aanhoorigheden met nagenoeg al de zich daarin bevindende huismeubelen, een voorraad van opgestapelde granen en acht uitmuntende koebeesten eene prooi der vlammen werden. Bij deze gelegenheid ontbrak het niet aan de noodige hulp en een ieder wedijverde om den brand meester te worden, waarbij bijzonder hebben uitgemunt de aldaar gekantonneerd zijnde officieren en militairen der 13de afdeeling infanterie, hoewel vruchteloos, uit hoofde van gebrek aan genoegzaam water. De schade is aanzienlijk, echter voor alsnog onberekenbaar; het gebouw was voor geene brandschade verzekerd ; de oorzaak van den brand is onbekend.

Arnhemsche Courant 15-02-1834

Zekere J. M. van Kelckhoven, sedert het ontstaan der Belgische onlusten tot de vrijwillige verdedigers des vaderlands behoorende, en thans sergeant bij het 1ste bataljon der 17de afd. inf., is in den avond van Zondag den 2den dezer, van zijne ouders te Helmond naar zijn kantonnement te Schijndel terugkeerende, onder St. Oedenrode, gehucht de Koevering , jammerlijk omgebragt, zonder dat tot heden de daders van dien gruwelijken moord schijnen ontdekt te zijn.

Pagina 9





4 Februarij 1834. De Bredasche Courant lezende vindt ik daarin de bekendmaking geplaatst, van het overlijden van Jan Marinus van Kelckhoven, sergeant bij de 17de afdeling, en wel op eene wijze , die vele ouders inde noordelijke provinciën, die kinderen in militairen dienst hebben, in ongerustheid moet brengen. Ik wil aan de ouders van den ongelukkigen sergeant het regt niet betwisten om aan een ieder aan te kondigen dat hunnen zoon vermoord is, ofschoon zij mogelijk beter hadden gedaan, zulks maar geheel stil te houden , doch naar mijn inzien hadden zij dan tevens moeten bekend maken, dat dit niet door de brave en lijdzame ingezetenen dezer provincie is gedaan, maar door eenen zijner krijgsmakkers.Zoo als de dood bekendmaking thans inhoud, moet een ieder opmaken dat voorn, sergeant, vreedzaam zijnen weg van Rooij naar zijn kantonnement te Schijndel volgende, op eene verraderlijke wijze, door de ingezetenen des avonds is vermoord en zulks nog wel om zijn vaderlandschlievende gevoelens, door. welke , zoo zij daarbij voegen, hij de achting en toegenegenheid zijner krijgsmakkers genoot.Hoe mag het hart van vele ouders bij het lezen van die doodbekendmaking, zijn gesteld geweest; van hen die kinderen in militaire betrekkingen binnen deze provincie hebben, en welker ingezetenen nog bij velen, ondanks het tegendeel zoo blijkbaar is aangetoont, als onbeschaafden , half barbaarschen en kwalijkgezinden worden beschouwd.Hoe menig een zal zich niet beklaagd hebben , over dat hunne lievelingen die het oorlogszwaard omgord hebben, om hetzelve tegen den vijand te gebruiken, hetzelve gedurende meer dan drie jaren in de schede moeten houden , en zelfs aan mishandelingen en levensgevaar in hunne kantonnementen zijn blootgesteld.De bekendmaking der wijze op welke de sergeant is vermoord geworden, had des te minder zwarigheid , omdat de dader dadelijk gevat was , zulks bekend heeft, en zich zelve van het leven heeft beroofd.Tot inlichting van dit ongelukkig voorval en tot geruststelling van vele ouders, die kinderen in deze provincie gekantonneerd hebben, alsmede tot wegruiming van den blaam die zijdelings op de ingezetenen dezer provincie gelegd is, zult UEd. dezen brief in uw alom gelezen wordend dagblad geheven te plaatsen. N. N.


Het volgende, uit Schijndel onlangs ons toegezonden hebben wij uithoofde der bijzonderheid geen plaatsje kunnen weigeren • Sedert ruim een half jaar heeft hier op het gehucht het Wijbosch , onder de gemeente Schyndel behoorende, naar het getuigenis der inwoners de duivel zich van tijd tot tijd vertoond. Hij, was, naar het zegden van lieden die hem gezien hadden, zoo groot omtrent als een groot veulen en had ruige haren. Zijne oogen brandden gelijk twee kolen vuurs, en twee vervaarlijke horens zaten op den ijzingwekkenden kop. Hij vertoonde zich slechts nu en dan ; deed niemand kwaad, en toch joeg bij den inwoneren eene vrees op het lijf, dat men, bij het naderen van de plaats waar hij gewoonlijk kwam, eene kille huivering gevoelde , en niet dan uit hooge noodzakelijkheid dezelve passeerde. De dag van gisteren heeft het raadsel ten eenenmale opgelost. Sinjeur de duivel verscheen op den klaren dag en waagde zich tot bij het dorp. Drie schutters van het alhier gekantonneerd 3de batallion der 2de afdeeling Geldersche schutterij, hadden moets genoeg het monster, dat met de snelheid eene bliksemstraals , de vlugt nam, te vervolgen. Op eenige afstand zal het zich het zich van voren in zijnen weg belemmerd, zodat sinjeur eene andere directie moest nemen. In de nieuwe strekking komt hij voor eene hooge heg, springt die over, doch valt daarbij in eene sloot, aan de ander zijde gelegen. Een schutter, die van terzijde was toegeschoten, heeft den moed boven op den zoogenaamden duivel te springen, plaats zich, als een´ ruiter, op zijn rug, tot steun zich aan de horens vasthoudende; op deze wijze belast, was het den duivel, niettegenstaande zijne helsche magt, onmogelijk met zijne ruiter uit de sloot te komen; hij rende met zijn last regt door denzelve heen, tot hij aan het einde door nog twee toeschietende schutters geheel werd overwonnen.Alsnu ging de optocht naar het dorp, en bragt men daar in triomf, in plaats van den duivel, eene schoonen, levenden, tweejarige hertenbok binnen.

Pagina 10




De nieuwsgierigen, van alle zijde zamengevloeid, bewonderden de dapperen helden; en de spookhistorie als verklaard ziende, hoorde men, onder handgeklap den algemeenen uitroep: de duivel van het Wijbosch is gevangen.


De Gouverneur der Provincie Noord- Braband, brengt bij deze ter kennisse van de Besturen en ingezetenen der stad 's-Hertogenbosch en der gemeenten Berlicum en Middelrode , den Dungen , Veghel, Schijndel, Heeswijk, Dinther, Heesch, Nuland en Nistelrode, en van alle zoodanige anderen , als hierbij belang mogten hebben , dat, uit hoofde aan de brug over de schutsluis op de Zuid- Willems vaart, N°. 2, belangrijke herstellingen moeten plaats hebben, de passage over die brug geheel zal gestremd zijn van den 15 Augustus aanstaande tot en met den 8 September daaraanvolgende. "Wordende wijders bevolen , dat deze in de stad 's-Hertogenbosch en in de hierboven genoemde gemeenten, ter gebruikelijke plaatsen , zal worden afgekondigd , en dat dezelve daarenboven in de binnen die stad uitgegeven wordende nieuwspapieren zal worden geinsereerd.

's Bosch, den 5 Augustus JB3-i. De Gouverneur voornoemd Bij deszelfs afwezendheid Het Lid der Gedeputeerde Staten gedelegeerd J. T. Vermeulen


Op den 11 dezer, des avonds omtrent 7 uur ontstond er brand in de bouwmans woning van Johannes van den Boogaard, wonende onder de gemeente van Schijndel, gehucht Borne , ter plaatse genaamd de Bus, een uur van de kom der gemeente verwijderd; naast de zijde der gemeenten Dungen, en Sint Michiels Gestel welke landmans woning, niettegenstaande de zoo veel mogelijk aangewende hulp, vooral van boeren theologanten en studenten in het seminarie , de welke al spoedig met de brandspuit aldaar verschenen alsmede die der gemeente Sint Michiels Gestel en Dungen , benovens al hel huisraad , acht beesten en verdere voorwerpen een prooi der vlammen werd , zodat de ongelukkige, met zijne drie nog zeer jonge kinderen en tevens weduwenaar zijnde in weinige oogenblikken zich van alles beroofd zag, en in de uiterste armoede gedompeld is. Het is aan de gemeenten Dungen en Sint Michiels Gestel te danken dat het vast daar aan gelegen huis van van der Meijden niet mede door de vlammen is verteerd. Hetzelve was voor geene brandschade gewaarborgd en het verlies bij naauwkeurige opgaaf gedaan , wordt begroot op f 3251-000.


ROTTERDAM den 2 december.De nadere berigten, wegens de uitwerksels van den orkaan op laatstleden dinsdag, uit onderscheiden oorden van ons Vaderland ontvangen, luiden zeer treurig. Behalve het overal instorten van daken, schoorsteenen enz., hier en daar zelfs van de voorgevels der huizen , vereischt daaruit het volgende bijzondere vermelding: Te Amsterdam hebben verscheiden personen het leven verloren of zijn zwaar gekwetst geraakt. Onder het nabij die stad gelegen Slooten zijn , ten gevolge van doorbraken in den Osdorperweg, 2000 bunders land onder water gezet en heeft de Haarlemmermeer alles, onder Slooten en Osdorp, van den Overtoom tot halfweg Haarlem en langs den geheelen Haarlemmerweg, geinundeerd, waardoor veel vee is verdronken. In den Alkmaarder Hout is eene menigte boomen ontworteld of door midden geslagen, terwijl in de stad zelve de puijen van verscheiden huizen zijn nedergestort. Ook de Haarlemmerhout is vreesselijk geteisterd. Te Leyden is de spits der Roomsche Kerk op de Ruïne afgeslagen en heeft het gebouw, zijnde de voormalige Saayhal, zwaar geleden. Levens heeft men er niet te betreuren , maar de wel eerw. heer J. Roemer, door een rukwind nedergeworpen, heeft het ongeluk gehad den arm te breken, terwijl een student en drie andere personen met levensgevaar uit het water gered zijn. Volgens particuliere berigten, is in de gemeente Bleiswijk geen huis of bouwmanswoning onbeschadigd gebleven en zijn sommige schuren enz. geheel ingestort, terwijl bij den bouwman de Raadt de geheele woning, met uitzondering van het voorhuis, is ingevallen, waardoor de meeste zijner paarden en koebeesten zijn omgekomen en de

Pagina 11




verwoesting zoo groot is dat genoemde bouwman daardoor in de behoeftigste omstandigheden is gedompeld. Ook is de groote kerktoren in genoemde gemeente ter lengte van ongeveer 18 el nedergestort en het kerkdak daardoor aanmerkelijk beschadigd; menschen zijn er gelukkig niet omgekomen. Ofschoon de utrechtsche Domstoren ook dezen orkaan heeft getrotseerd, is een gedeelte steenen uit het bovenste verwulfsel afgeworpen. Het gebouw van den Schouwburg op het Vreeburg en de aangrenzende zaal hebben veel geleden, terwijl al de localen in den tuin van C. van Leeuwen buiten de Wittevrouwenpoort, tot het geven van vauxhals, concerten enz. ingerigt, ten eenenmale vernield zijn, en de eigenaar, met eenige bedienden, zwaar gewond, ter naauwernood van onder de puinhoopen hebben kunnen gered worden. Te Montfoort zijn , behalve een groot woonhuis, drie lijnbaanschuren en een schuitenhuis vernield. Het dak der Hoogduitsch-Israèlitische kerk te Maarssen is geheel ingestort. De steenoven Vecht en Rijn, onder de gemeente Breukelen, is des avonds, door het instorten van de houten kap, in brand geraakt, doch zijn de daarmede verbonden en omliggende gebouwen bewaard gebleven. Gelijktijdig brandde de watermolen der polders van Demmerik, gemeente Vinkeveen, tot den grond toe af, en is die onder Nederhorst den Berg insgelijks eene roof der vlammen geworden. Uit de berigten wegens deze rampen blijkt, dat de storm in de provincie Utrecht tot 6 ure, en dus ruim twee uren later dan hier, met de grootste hevigheid heeft aangehouden. Volgens nog onbepaalde berigten, te Arnhem ontvangen, was het op sommige plaatsen in de Betuwe en naar den kant van Wageningen deerlijk gesteld. In genoemde stad vloog het water over de Sabelpoort op de Markt en uit de haven over de huizen in de Bergstraat. Persoonlijke ongelukken waren er niet bekend. Te Nijmegen heeft men in den namiddag een zware brand naar den zijde van Beuningen of Weurt opgemerkt, doch deswege is nog geen nader berigt. Ook in Noord-Braband heeft men groote ongelukken te betreuren. De boerderij van J. van Laat, te Made, is in korten tijd in de asch gelegd. Omstreeks half vijf ure in den namiddag stortte de torenspits der Parochiekerk te St. Michiels-Gestel ter lengte van ruim 31 el in, en viel grootendeels door het dak in het gebouw, zoodat de aangerigte schade op meer dan ƒ50.000 kan geschat worden. Te Schijndel is de korenwindmolen ingestort en heeft in zijnen val alles wat rondom stond verbrijzeld; dan ook hierbij is niemand omgekomen, daar de knechts, ofschoon slechts weinige oogenblikken vroeger, den molen hadden verlaten. In het gehucht Wijbosch zijn, behalve de toren der kapel, talrijke huizen en schuren geheel verbrijzeld.


STORM VAN DEN 20 NOVEMBER 1836.Zoo als wij voorloopig in ons vorig nummer gemeld hebben , beeft de storm, welke Dingsdag middag heerschte in deze residentie en omstreken, veel schade en verwoestingen aangerigt. De storm was vooral tusschen twee en drie uren na den middag buitengewoon hevig, en zeker niet minder geweldig dan de bekende orkaan van den 9 November 1800. Even als toen, was de lucht vóór den storm zeer zacht en woei de wind uit het zuidwesten; in den ochtend teekende de thermometer 58 graden , naar de schaal van Fahrenheid. Er zijn slechts weinige huizen, die niet min of meer zijn beschadigd geworden; bij velen zijn de schoorsteenen omgewaaid en de daken geheel of gedeeltelijk weggeslagen. Ook de kerkgebouwen hebben aan derzelver daken aanzienlijke schade geleden, benevens de vleugel of de geheele nieuwe aanbouw van het R.K. weeshuis is vernield. Het getal, der zoo in de stad , als in de nabijheid en langs de onderscheide groote wegen ontwortelde boomen, is zeer aanzienlijk; Vooral is het Haagsche bosch deerlijk geteisterd en van menigen fraaijen boom beroofd geworden. Sommige begroten het getal der omver geworpen boomen bij de 300, waarvan eenige niet zoo zeer zijn omgewaaid; maar wier dikke stammen door het onbegrijpelijk geweld des winds, door midden gekliefd, en als het ware afgesneden zijn. Op den Vijverberg, de Plaats, het Voorhout en het Plein, zijn mede eenige fraaije boomen ontworteld. Welke kracht de wind gehad heeft kan , onder anderen, daaruit opgemaakt worden, dat de kop van den ooijevaar, welke op den toren staat, is weggewaaid, gelijk mede het tegenwigt van den windwijzer op de Nieuwe kerk, zijnde een bal, meer dan 15 pond Nederlandsch wegende. Het beestenspel van den heer Martin heeft veel gevaar geloopen , daar twee zware boomen in deszelfs nabijheid omver gestort zijn; doch hetzelve is gelukkig verschoond gebleven. Voor zoo verre tot hiertoe ter onzer kennisse is gekomen , heeft slechts één enkel persoon door dezen geweldigen storm in deze residentie het leven verloren. Het is eene huismoeder van zes kinderen, die door het vallen van een schoorsteen in haar huis is verpletterd. Hier en daar in den omtrek der stad zijn rijtuigen omver, sommige in het water gewaaid. Dit was met vijf rijtuigen het geval op den weg van Rijswijk. Reeds Dingsdag avond liep het gerucht,

Pagina 12




dat aan Z. K. H. Prins Alexander, tweeden Zoon van Z. K. H. den Prins van Oranje, ten gevolge van den storm, een ongeval overgekomen was, hetwelk zich ongelukkig maar al te zeer heeft bevestigd. Z. K. H. met zijnen oudsten broeder, den Erfprins, door den generaal Baggelaar vergezeld, uit Leiden , alwaar de Prinsen de lessen van Hoogleeraren hadden bijgewoond, naar deze residentie terugkeerende, is in het 's Gravenhaagsche bosch door eenen zwaren tak van eenen boom aan het hoofd getroffen. Z. K. H., ofschoon eenige oogenblikken buiten kennis geweest zijnde, was toch in staat, nog herwaarts naar zijn hotel te kunnen gaan, waar hem terstond eene aderlating toegediend werd. Volgens het gisteren ochtend gegeven berigt , was de toestand van Z. K. H. vrij voldoende. Heden morgen zijn, tot blijdschap van alle ingezetenen, de berigten omtrent dien Prins veel gunstiger. Het bulletin is van den navolgenden inhoud: Sedert gisteren avond 6 ure, is de verandering in den toestand van Prins Alexander zoo voordeelig als men het wenschen kan. Terstond na het ongeval, is een courier naar Tilburg gezonden , om Z. K. H. den Prins van Oranje daarvan berigt te geven, welke onmiddellijk de reis herwaarts heeft aangenomen, en gisteren avond ten 8 ure in deze residentie is aangekomen. Ook van elders luiden de berigten zeer treurig. Uit Rotterdam wordt deswege het navolgende van gisteren gemeld : Gisteren namiddag heeft hier en in de omstreken een allerhevigste storm uit den W. Z. W. gewoed , waardoor vele publieke en particuliere gebouwen beduidende schade aan daken en schoorsteenen hebben geleden , verscheidene boomen uit den grond zijn gerukt en eenige op stroom liggende schepen, inzonderheid eene der stoombooten , door het aandrijven en stooten , aanmerkelijk beschadigd zijn. Bij dien geweldigen storm is aan het dak der nabij deze stad gelegen glasfabrijk schade ontstaan, waardoor een felle brand is veroorzaakt en de werkplaats of hut door vuur en wind geheel is vernield. Gelukkig is daarbij geen der werklieden, die in het gebouw arbeidden, omgekomen of bezeerd. De dadelijke tegenwoordigheid van den heer garnizoens-commandant dezer stad met de heeren officieren en een detachement van het corps mariniers, benevens hunne brandspuit, zoo ook de hulpvaardigheid van vele ingezetenen dezer stad, die met de eigenaars van het pand hebben medegewerkt om de verdere gebouwen te behouden , heeft veel toegebragt om den brand tot de werkplaats te bepalen en alzoo veel aanmerkelijker schade voor te komen. Twee brandspuiten dezer stad zijn almede tot hulp toegesneld en hebben zich ijverig gekweten. Uit Dordrecht meldt men, dat vijf groenteboerinnen, Dingsdag omstreeks den middag in hun schuitje uit de Groothoofdshaven vertrokken, na lang met wind en golven geworsteld te hebben , omstreeks half 4 ure in de Noord door het overslaan van het water in het uiterste gevaar kwamen. Twee wakkere mannen, Hermans en de Klundert, snelden van het Groothoofd in eene andere roeischuit , in weerwil van den toen allerhevigst woedenden orkaan, ter hulp toe, bereikten nog even tijdig de zinkende schuit, om er de vijf vrouwen uit over te nemen , maar weinige oogenblikken daarna sloeg ook hun vaartuig vol en zonk, en met moeite kwamen de beide genoemde mannen aan den Papendrechtschen wal, de een met eene der vrouwen op den rug, terwijl de andere vier, waaronder moeders van talrijke huisgezinnen , ongelukkig omgekomen en gisteren hunne lijken opgevischt zijn. Verder schrijft men uit die stad het navolgende: De beide stoombooten, zoo van deze stad als van Moerdijk naar Rotterdam varende, zijn gisteren namiddag, door den orkaan, genoodzaakt geweest in het stormgat onder Kapelle eene wijkplaats te zoeken, doch zijn echter daarna door de Moerdijksche boot de passagiers nog des avonds te Rotterdam aangebragt. Zo is ook is de van Nijmegen komende stoomboot Willem I den Yssel ingedreven, doch mede nog des avonds te Rotterdam aangekomen. In den Haarlemmerhout zijn omtrent vijftien opgaande boomen geheel ontworteld,j deels verbroken en van hunne kruinen beroofd. Uit Amsterdam meldt men van gisteren deswege: Gisteren namiddag heeft over deze stad en derzelver omtrek (gelijk waarschijnlijk over het grootste gedeelte van ons vaderland) een orkaan gewoed, van welkers geweld de oudste lieden zich bezwaarlijk een voorbeeld weten te herinneren. Weinige gebouwen en huizen zijn geheel onbeschadigd gebleven, van verscheidene zijn de gevels geheel of ten deele ingestort, en de menigte der woningen ook op de aanzienlijkste grachten die schoorsteenen of gedeelten van het dak verloren hebben is bijna ontelbaar. In de mindere wijken vloden de bewoners op sommige plaatsen, ondanks het verschrikkelijke stormweder, naar buiten, uit vrees dat de geheele huizen boven hun hoofd zouden instorten. Op de Lindengracht is dit met het bovendeel van een huis werkelijk het geval geweest. Eene menigte der zwaarste boomen , die onze grachten versieren, liggen afgebroken of ontworteld , en verscheidene personen zijn door derzelver val , en door die der schoorsteenen , sommigen doodelijk, anderen ligter gekwetst. In het gasthuis alhier zijn er zes binnen gebragt. Eene vrouw , Wilhelmina Bruins, was reeds dood; een gevel was op haar nedergekomen. Een tienjarig knaapje, Hendrik Ossendorp , is in de Kolksteeg, door het nederstorten van een schoorsteen , zoodanig aan den hals gekwetst , dat hij ten een ure des nachts in het gasthuis overleden is. Ook een veertienjarig meisje

Pagina 13




Stijnje van Soest, is in de Anjeliersstraat , door den val van eene hardsteenen gevel , zwaar aan het hoofd gekwetst , ten gevolge waaran zij het kort daarna bestorven is. Een man van 40 jaren , Tobias Rudolf Graauwe , is aan den linker voorvoet zoo deerlijk gekwetst geworden, dat men hem dien in het gasthuis heeft moeten, afzetten ; hij bevindt zich in eene zorgelijke omstandigheid. Eene zes- en zestigjarige vrouw , met name Magtilda Spaan , insgelijks thans in het gasthuis liggende , is door het instorten van het dak harer woning zwaar aan het hoofd gekwetst , doch bevindt zich paar omstandigheden redelijk. Op den Dam heeft een van het paleis nedervallend stuk lood eenen jongen knaap op de vreef van den voet gekwetst; hij bevindt zich mede in het gasthuis. Behalve deze in het gasthuis ge bragte personen, hebben verscheiden anderen door de uitwerkingen van den storm het leven verloren of kwetsuren bekomen. Zoo is eene dienstmeid bij den Blaauwburgwal door eene vallenden boom zoodanig aan het hoofd getroffen , dat zij kort daarna bezweken is. Ook moet door het afvallen van een voorgevel , op den hoek der Leidsche- en Dwarstraat , iemand aan hoofd, lendenen en beenen deerlijk bezeerd zijn. Onder het naburige Slooten heeft de ontzettende storm van gisteren , door onderscheiden doorbraken, in den Osdorper weg gevallen, 2000 bunders lands onder water gezet, waardoor de Haarlemmermeer alles , onder Slooten en Osdorp, van den geheelen Haarlemmer weg, onder water gezet beeft. Vrij veel vee zou verdronken zijn. De gemeenschap was, vooral in den beginne , geheel gestremd, doch is spoedig hersteld , zoodat de Haagsche-Deligence ten half één ure des nachts behouden is aangekomen. Tot half tien dezen ochtend was er evenwel nog geen volksschuit van Haarlem aangekomen. Zie hier nog eenige ongelukken, van welke wij op het oogenblik berigt ontvangen. Op 's lands werf is een metselaarsknecht uit eene goot gevallen , hij was zwaar aan het hoofd en arm gekwetst en had een been gebroken ; in den afgeloopen nacht is hij overleden. Hij was genaamd Andries Pascham , wonende in de groote Kattenburgerstraat, no. 69, en laat eene vrouw en twee kinderen achter. In de Muiderstraat is een man op straat geworpen en heeft een been gebroken. De linkervleugel van de caserne Oranje Nassau heeft het pannendak verloren. In de Batavierstraat is een man door het vallen eene steen zwaar gewond. Op de Muidergracht is een fourgon en paard omgewaaid , echter heeft de voerman geen letsel bekomen. Op het Molenpad zijn de schoorsteenen , eenige dakpannen afgewaaid van de stadsschool, doch heeft geen kind eenig letsel bekomen. Heden morgen is op de baangracht, bij de Zaagpoort , uit het water opgehaald het lijk van een onbekend manspersoon , hebbende vermoedelijk reeds eenigen tijd in het water gelegen , en schijnt dus geen slagtoffer van den storm te zijn. Aan de zaagmolen de Kat, buiten de Zaagpoort , heeft een der knechts zijn been gebroken. De wip van de Henbrug , aan de Baarsjes , is van dezelve afgeworden.«Het navolgende zijn de , gedurende de storm, alhier gedane en ons welwillend medegedeelde waarnemingen op den baro-en thermometer :29 November 8 u. Barom. 741 m. m. Thcrm. 53° Far ,

1 u. 738 60° 4 u. 734 50°7 u. 748 48°10 u. 749 49° 11 u. 749 49°

30 November 8 u. 750 48° Uit Arnhem schrijft men, onder anderen, het volgende : In den storm , welke hier voornamelijk van half vier tot half zes woedde hebben wij van ongelukken niets anders vernomen ,dan dat eene vrouw een stuk lood op het hoofd is gevallen , zonder haar echter te wonden. In den omtrek der stad zijn eene menigte boomen omgewaaid; maar volgens berigten, schoon nog verward, die wij uit de Betuwe en van de zijde van Wageningen ontvangen, moet het op sommige plaatsen deerlijk gesteld zijn geweest. Nooit zagen wij den Rijn voor de stad zoo verbolgen. Het water sloeg telkens over de Sabelspoort op de markt en uit de haven over de huizen aan de Bergstraat. Uit Nijmegen wordt gemeld, dat aldaar, aan de zijden van Beunningen of Weurt, eene zware brand gezien is. De hoogte der Waal was, op den dag van den storm , tot 4 el 16 duim geklommen. Nabij Breda is, in de gemeente Made, het boerenerf van den J. van Laat, Dingsdag in korten tijd geheel in de asch gelegd. Boven alle verwachting, is men gelukkig genoeg geweest, al het vee , boerengereedschappen en huismeubelen te redden. Naar men verneemt is, ten gevolge van dezen orkaan , de nog niet geheel voltooide nieuwe kerk en pastorij der R. K. gemeente te Raalte, provincie Overijssel, geheel ingestort, en hebben bij dat ongeluk twee menschen het leven verloren. Uit 's Hertogenbosch wordt ons het volgende gemeld: Laatsleden dingsdag den 29 November omstreeks vier ure ontstond over deze stad en omstreken eene geweldige orkaan uit het westen en zuid-westen, die tot des avonds ten zes ure hevig

Pagina 14




voortduurde; na een voor dit jaargetijde zacht , doch regenachtig weder in den voormiddag, verhief zich de wind in den namiddag zoodanig dat een ieder alle voorzorg nam om zich voor ongelukken te beveiligen. De storm nam meer en meer toe de huizen werden gesloten en weinig tijd naderhand slak de wind zoo hevig op dat bijna geene huizen noch gebouwen zonder groote schade aan schoorsteenen , daken , glazen, enz. zijn vrijgebleven , terwijl de zwaarste boomen werden uit den grond gerukt. Woensdag voor den middag was het weder insgelijks zacht en regenachtig en in den namiddag ongeveer 5 ure hoorden men den donder rollen , vergezeld van zware bliksemstralen. De berigten, welke men van alle kanten uit deze provincie ontvangt, zijn bedroevend ; in onderscheidene dorpen en gehuchten zijn een aantal woningen, hoeven en molens geheel of gedeeltelijk ingestort, en geheele lanen met boomen uit den grond gerukt. De gemeente St. Michiels-Gestel , trof een felle ramp , nadat er eerstens vele schade aan daken, schoorsteenen , enz. , zoo in als buiten het dorp werden veroorzaakt, was het circa ten half Vijf ure dat het spits van den toren der parochiale kerk , (ten minsten 100 voeten lang), instorte, en op den nok der kerk viel door het dak en verwulfsel en het grootste gedeelte in de kerk nederkwam ; zoodat niet alleen het dak en verwulfsel der kerk, maar ook alle de meublementen in de kerk zelve, bijna totaal vernield zijn; waardoor de godsdienst bij den Hoogeerwaarde Heer H. den Dubbelden, vicaris-generaal van het bisdom , die goedgunstig zijne kapelzaal , en verder gedeelte van Z. H. Ew. huis, had aangeboden en waarvan ook, als zijnde den feestdag van den H. Andreas apostel , is gebruik gemaakt en aldaar den H. godsdienst is verrigt geworden, voor welkers gulhartige goedheid, Z. H. Ew. alle lof van de ingezetenen is gegeven. De schade welke daardoor zijn veroorzaakt aan kerk, toren en meubelen der kerk kunnen zeker op meer dan ƒ50,000 geschat worden. De schade aan omgestorte huizen, molens en uit den grond gerukte boomen, zijn zoo aanmerkelijk , dat daarvan thans nog geen voorlopige begrooting kan gemaakt worden. Hoezeer een en ander in den gevaarlijken toestand was , zijn er , (Gode zij dank), geene menschen en ook geen vee omgekomen. Men meldt uit Schijndel van den 30 november gisteren was voor Schijndelsch ingezetenen , een aller droevigst schouwtoneel; de storm was op en den namiddag vier ueren, zoo woedend, als op den 9 November 1800, welke ten gevolge had dat de standaart - koren - windmolen bezweek en ter neder stortte , door welken van alles wierdt verbrijzeld , nog maar vijf minuten te voren, waren de molenaars knechts op denzelven, om als het mogelijk was, den van welke men voorzag, te behoeden, dan te vergeefsch ; gelukkig is er niemand bij omgekomen. Het torentje van de kapel, in het gehucht Wijbosch alhier, stortte alsmede dezelfder tijd neer. Een aantal huizen en schuren zijn niet alleen beschadigd, maar velen in de grond gevallen en verbrijzeld. De oorzaak van de schade is nog onberekenbaar. Ook in België heeft zich de orkaan van den 29sten sterk doen gevoelen. Te Brussel was gedurende een half uur ,uit hoofden der vallende steenen en leijen zeer gevaarlijk, zeer gevaarlijk om op straat te komen. Te Antwerpen hebben de kooplieden de beurs moeten verlaten, omdat het daar wegens de naar beneden stortende stenen en de gevaarlijken toestand, waarin het kleine klokkentorentje bevond, niet meer veilig was. men klaagt in Antwerpen zeer over de geleden schade, die de assurantiemaatschappijen aldaar thans leiden. Van den 14den tot 29sten had men in die koopstad de tijding van het geheel vergaan van negen naar de zelfde bestemde of van daar weggezeilde schepen ontvangen, die allen natuurlijk door de vroege stormen, dan die van laatst genoemde dag waren getroffen. (De ongelukkenop Zee en een aantal belangrijke berigten en advertentien hebben wij, uit plaatsgebrek, moeten achterwegen laten en wij zullen zoo veel mogelijk, de rampen van deze nootlottigen storm vervolgen)


Bij besluit van Zijne Majesteit is benoemd tot secretaris der gemeente Schijndel (Noord - Braband), Kornelis Jacob Katharinus van Beverwijk.


Redevoering uitgesproken door den Heer Mr. De La. Court bij de beraadslagingen over het ontwerp van wet, houdende wijzigingen van het tarief der regten van in- uit en doorvoer.Ik kan mijne verwondering niet verbergen , dat bij de wijzigingen van het tarief van -in- en uitgaande regten eene voordragt is gedaan, om den bij besluit des Konings van den .... 1830, verluiden uitvoer van haardasch en mestspecien in te trekken, en denzelven naar buiten 's lands vrij te laten.Het is waar, dat bij de antwoorden der regering op de aanmerkingen der sectien, de voordragt zich bepaalt lot de haardasch en beer.

Pagina 15




Ik kan , ik herzeg het, Ed. Mog. Heeren ! mijne verwondering niet verbergen daarover, dat, terwijl men de hoop voedde, dat het nog sluimerend voorstel der regering, ter bevordering van de cultuur van zoo vele duizenden bunders woesten grond zoude opdagen, nu .juist het groote, ja het eenig middel, om langzamerhand dat groote werk te bevorderen , wordt weggenomen door een voorstel om den uitvoer van haardasch en beer naar buiten 's lands te permitteren, en alzoo aan onzen landbouw den gevoeligsten slag toe te brengen, dien hij ondergaan kan, dan het naburig België. België moet dan deze gunst ten koste mede van Noord-Braband, verdiend hebben, en dit vergt van mij eenige bedenkingen. Noord-Braband , weleer in het centrum van een alles bevallend Rijk gelegen, is door den Belgischen afval tot eene grensprovincie en alle de daaruit volgende onheilen gedoemd geworden; dit moest alzoo uit den aard van zaken plaats hebben; zijne bijna onmeetbare grenzen zijn gedurende zeven jaren gesloten gehouden, en tot overmaat van ongeluk heeft het Belgisch gouvernement aan hetzelve de hartader afgestoken, door het bepalen van een zoo zwaar inkomend regt op elk stuk vee, dat de uitvoer langs die grens nagenoeg onmogelijk is, en althans zoo geringe winst aan den Noord-Brabandschen landbouwer overlaat, dat daardoor de veeteelt grootendeels bedorven en in verval is geraakt. Trouwens, Ed. Mog. Heeren! de onmeetbare heiden, gebroektens en onbebouwde velden van Noord-Braband geven toch in hunne woesten staat dit voordeel, dat elk landbouwer daarop een of meer stuks hoornvee met weinig kosten aanfokte en daarmede een gedeelte zijner lasten betaalde; dit alles is nu aan hetzelve, en aan het naburig Gelderland, ontnomen. Bovendien is daardoor in verval geraakt de stalmesting van de zoo beroemde Kempensche ossen, waarvan er tot 300, 400 ja 500 guldens verkocht werden, terwijl de mest van zulke ossen, opwegende tegen die van vier koebeesten, eene groote vermindering in altoos te kort schietende mest daarstelt. Men moge het, Ed. Mog. Heeren, nog voor een geluk rekenen, dat de Zuid-Brabandsche Kempen minder woeste gronden bevatten ter aanfokking van vee, anders ware het met de Noord-Brabandsche aanfokking gedaan, en deze tak van welvaart verdwenen; dan hoe dit zij, de Zuid-Brabandsche landman heeft toch het inkomend regt vooruit, en menigeen zal de aanfokking beproeven, en beproeft dit werkelijk, zoo als ik geinformeerd ben, en alzoo zal het Belgisch gouvernement deszelfs het gedeeltelijk verwezenlijkt hebben. De landbouw, Ed. Mog. Heeren! staat daarin met den handel gelijk. - een onvoorzigtig of min doordacht besluit, kan aan denzelven een onherstelbaar verlies toebrengen, zie hier een voorbeeld Na de inlijving van België in de Fransche republiek, werd er op den uitvoer van baggen naar buiten 's lands nagenoeg eene halve kroon gesteld, en die teeit was daar verloren; waarvan er echter duizenden uit het land van Luik , naar de noordelijke branderijen overgingen. Hij ging over naar Noordl-Braband , alwaar hij thans nog met succes wordt aangehouden ; bevorens werd daar daaraan niet gedacht. Een ander nog al gewigtig onderwerp zal straks mede tot mijn voornemen dienen. België met de noordelijke provinciën één Rijk uitmakende, konden sommige voorwerpen, bevorens verboden of bezwaard, wederzijds onverhinderd uitgevoerd worden ; dit deed hier voor- daar nadeel, en zoo verloren de dorpen van Noord-Braband, Boxtel, Schijndel, Vegchel, St. Oedenrode en vooral Oirschot, te zamen zestien duizend zielen uitmakende, en alwaar de wilgenboom , en de populus alba , welig groeit, hunne fabrijk van klompen , in de concurrentie met het land van Waas. Een besluit des Konings na den afval van België, verbood wel allen af- en aanvoer, onze grenzen werden aan de landzijde gesloten gehouden, de fabrijk begon te herleven; doch de scheepvaart op de Schelde onder neutrale vlag wist dit te verijdelen; en terwijl hierdoor duizenden paren klompen in Holland werden ingevoerd , werd de arme grensbewoner, die het wagen durfde, met zijnen os honderd en vijftig paren klompen over de grenzen te halen, aangehaald en kar en os onmeedoogend geconfisqueerd; het konde hem niet baten, al had hij daarop de Kniphauzer vlag geheschen! In de voordragt wordt, wel is waar aangevoerd, dat sommige steden zich beklagen over de opstapeling van asch en mest, en dat dit hinderlijk aan de gezondheid zoude zijn; doch ik houde mij verzekert, dat die stedelingen, wien het gegeven is door handel en scheepvaart schatten te vergaderen, wel zoo edelmoedig zullen zijn, te willen gelooven, dat de toegelaten uitvoer van mestspecien, van welken aard ook daarmede niet kan gelijk staan, alzoo het in de landprovincien niet zoo zeer te doen is om rijkdom te verzamelen, maar veeleer om te behouden dat, hetwelk met zwaren arbeid verkregen is. Om welke redenen ik Z. M. eerbiedig zoude verzoeken, het voort stel in nadere overweging te willen nemen.

De avondbode 11-06-1838

OPGAVE VAN AANBESTEDINGEN EN VERPACHTINGEN.

Pagina 16




Op 4 Julij te Schijndel: Het gedeeltelijk afbreken van de Parochiale R. C. Kerk van Schijndel, met de noodzakelijke vergrooting en wederopbouwing derzelve.

Algemeen Handelblad 06-07-1838

AMSTERDAM, Donderdag 5 Julij. Uit het kamp van BEYEN ontvangen wij , onder dagteekening van 3 Julij , de volgende berigten : Den eersten dezer vertrok het 2e bal. der 18e afd. uit Boxtel , en eenigzins later, uit Schijndel, het 1e bat. dier afd. , beide naar Oosterwijk.


Indien van wijlen JAKOBUS HAZENBOSCH, overleden te Schijndel den 23sten Junij 1838 , alhier ter stede of in den omtrek , naastbestaanden woonachtig zijn, worden dezelven verzocht, zich ter secretary dezer stad te presenteren, alwaar te zijnen aanzien stukken zijn berustende.


VERSLAG nopens den staat der Provincie Noord-Braband aan de vergadering der Provinciale staten, bij derzelver gewone bijeenkomst in den jare 1838 aangeboden. De door ons, in 1836, bevolene verbetering van den weg van Schijndel naar Dinther, tusschen de Zuid-Willemsvaart en de Rivier de Aa, kwam tot stand.


Kerkelijke Zaken, Sedert de laatste bijeenkomst van L. E. G. A., is wederom berigt ontvangen, van het toestaan van de volgende Rijks-subsidien, aan kerkelijke Gemeenten, als: Aan de R. K. Gemeente te Schijndel, tot vergrooting harer kerk, f 10,000.


Aan de Redactie van den Noord-Brabander. Schijndel den 15 April. De dag van heden was voor ons R. K. ingezetenen dezer gemeente, een dag van godsdienstige vreugde. Sedert vele jaren gevoelden wij de noodzakelijkheid, eener vergrooting van ons kerkgebouw. Heden zijn wij getuigen mogen wezen, van het leggen van den eersten steen, voor eene bijna geheel nieuwe kerk. Nadat eerst eene plegtige misse gecelebreerd was, door den Zeer Eerwaardigen Heer J. H. Smits, Regent van het Seminarie 2e. afd. geadsisteerd door de Wel Eerwaardige Heeren A. van den Heuvel, Kapellaan te 's Bosch , als Index, J. N. Smits Kapellaan te Schijndel, als diaken en W. Timmermans Theologant in het seminarie als subdiaken, zagen wij ten elf ure, eene aanzienlijke Priesterschaar , in kerkelijk gewaad , de Pastorij verlaten zich begevende ter plaatse waar het hooge altaar zal worden gesteld. Alhier was een soort van allaar opgerigt, waarachter een smaakvolle eereboog stond, door de jonge dochters onzer gemeente vervaardigd, in welke boog men het volgende Jaarschrift las. Hoe ontzaggelijk is deze plaats, hier is toch waarlijk niets anders als het huis Uws Gods. gen XXVIII. 17.Vervolgens begon onze Eerwaardige heer Pastoor A. van Erp onder het luiden der klokken en in de tegenwoordigheid , van eene groote meenigte aanschouwers, de plegtige zegening van den eersten steen, waar na dezelve door twee jonge Meisjes, in het wit gekleed , ter bestemde plaats gedragen,en door onzen Eerwaardigen Herder, gelegd werd ; ter dezer plaatse was een tweede sierlijke eereboog opgerigt, waar in dit Jaarschrift hong. Het volk verheugt zich in God nu hef de grondslagen zijner Kerk aanschouwt. 1 Esdre III. II. Lang zal de Godsdienstige indruk, welke deze stichtende plegtigheid , op ons allen gemaakt heeft, ons bijblijven, en doet ons naar eene tweede, bij de betrekking onzer nieuwe kerk, haken.

Pagina 17





'S HERTOGENBOSCH, den 24 Mei.Woensdag morgen is van de werkplaats des heeren T. W, van Pelt van hier verzonden een sierlijk uitgehouwen zerk , welke op het graf van den Zeer Eerwaarden en Hooggeleerden Heer P. van de Ven, President van het Seminarie te Herlaar, aldaar overleden,en begraven te St. Michiels-Gestel zal geplaatst worden,Boven dezen grafzerk bevindt zich een Kelk onder welke men het navolgende opschrift leest.

HIC JACET Rds. ADM. ET ERUDmus DnusPHILIPPUS VAN DE VEN

SCHIJNDELENSISR. C. Pter, S. T. PROFESSOR AC

SEMINARII BUSCo PRÆSES.IN DIEBÜS SUIS CORBORORAVIT

CLERI PIETATEM ; ATQUEIN LEGE Dni FUIT VOLUNTAS EJUS

IN VITA ET IN MORTE,QUÆ EHEU! ACCIDIT IN

HERLAAR ID. NOV. CICIƆCCCXXXVIIdat is;

Hier ligt begraven de zeer eerwaarde en Hooggeleerde Heer Philippus van de Ven, uit Schijndel, R. C. Priester, Hoogleeraar in de heilige godgeleerdheid, President van het Seminarie van 's Bosch. In zijne dagen heeft hij de godsvrucht der geestelijkheid versterkt, en in de wet des Heeren is zijn wil geweest in leven en in dood , welke Helaas! voorviel in Herlaar den 13 November 1837.


BEKENDMAKING.De Staatsraad, Gouverneur der Provincie Noord-Braband, ontvangen hebbende eene missive van den Burgemeester van Udenhout van den 27 Junij jl., no., 146, houdende berigt, dat sedert eenige dagen uit zijn kosthuis aldaar is vermist, zeker zinneloos persoon , met name Johannes Heerkens, oud 42 jaren, lang ongeveer 1 el. 7 palm , 5 duim, hebbende blaauwe oogen; donker bruin haar, wenkbraauwen en baard; gekleed met eene blaauw lakensche pet; een bonten vlemmien hemdrok; langewittelinnen broek ; graauw linnen sloof en witte wollen kousen met klompen, hebbende de familie van gezegde persoon eenigen tijd te vergeefs naar hem gezocht en geene andere informatie kunnen inwinnen, dan dat hij vermoedelijk het laatst in de Gemeente Schijndel in eene herberg 's gezien, vanwaar hij den weg op St. Oedenrode moet ingeslagen zijn. Brengt zulks ter kennis van de Stedelijke en Gemeentebesturen in deze Provincie, met uitnoodiging om naar dien persoon in hunne Stad of Gemeente onderzoek te doen , en bij ontdekking van denzelven , daarvan aan den Burgemeester van Udenhout berigt te doen toekomen, ten einde deze denzelven weder naar zijne Gemeente kan doen afhalen en voor de voldoening der ten aanzien van dien persoon gemaakte kosten kan zorgen. Dit besluit zal ten einde voorschreven, door middel van het Provinciaal Blad, ter kennisse van de voormelde Besturen worden gebragt , en voorts in de binnen deze Provincie uitgegeven wordende Nieuwspapieren worden geinsereerd. 's Hertogenbosch den 2den July 1839 De Staatsraad , Gouverneur voornoemd, Bon. Van den BOGAERDE.


Lijk-Urnen, een litt. hum. doct.phil.maget rector, en het Heilig Weike te Gemonde.Het was in de eerste dagen der maand September. Ik wilde de buitenlucht inademen; ik liep uit en zonder te weten waarheen, volgde ik onbezorgd de bogten der Dommel: zeer verwonderd toen ik mij verre van de stad verwijderd zag en mij in de nabijheid van het kerkdorp Gemonde (niet. Gemeente, lompe lezer) bevond. De werkzaamheden van den oogst maakten den Dommelakker levendig en zij vestigden mijne aandacht. Eensklaps zag ik de werklieden hunne taak vaarwel zeggen en eenen mij onbekenden persoon, doch welke ik aan zijne kleeding voor een stedeling aanza, omringen. De nieuwsgierigheid deed mij ter plaatse naderen. De onbekende Heer stond met den rug naar mij toe; ik

Pagina 18




mogt zijn aangezigt niet aanschouwen: hij was in levendig gesprek: gapende en verbaasd stonden de landlieden hem aan te hooren. Met gespannen aandacht luisterde ik toe , en ik konde de volgende woorden vernemen: De Onbekende. Sedert eenigen tijd kwam mij ter kennis, dat men te Gemonde, gemeente St. Michiels-Gestel van tijd tot tijd lijk-urnen had uitgegraven. Heden kom ik mij in persoon van de waarheid overtuigen: dit is voor de oudheidkunde en de antiquarii eene belangrijke ontdekking en mijn heilige pligt is daaraan kenbaarheid te geven; de wetenschap vordert het, en ik, ik streef na de onsterfelijkheid; alom wil ik de vinding der Lijk-Urnen bekend maken: ik weet mijne denkbeelden in het Latijn en nederduitsch goed en gemakkelijk op het papier te brengen. Een Boer. Wasseet dieen heer? Een Ander. Hij sprikt latijn net as de Stedenten te Gestel. Een Derde. Menheer, ge mot es nie kwaolik nemen, maor enen boer kan bij ons gein laotijn spreeken. De Onbekende. Ik spreek, mijne goede vrienden, geen latijn, doch noemde slechts het woord latijn. Ik wilde u vragen of gij hier Lijk-Urnen hebt opgegraven ? De Boer. Nee-je Menheer, die zên hier op de gemeinte nie. De Onbekende. Gemonde is niet eene gemeente, beste vriend, het is een kerkdorp en behoort gedeeltelijk onder de gemeenten St. Michiels-Gestel, Boxtel en Schijndel. Maar verstame wel, Lijk-Urnen zijn vasen, anders gezegd een soort van potten waarin onze voorvaderen, eeuwen herwaarts, de asch en ook de beenderen hunner bloedverwanten of vrienden na den dood bewaarden, hebt gij zulke lijkpotten niet hier gevonden ? De Boer. Nee-je Menheer, ze begraoven hier de dooijen in kiesten op 't kerkhof. De Onbekende. Mijn beste vriend, je verstaat mij niet. Hebt gij ook hier in 't land met spaden een of meerdere potten geraakt ? De Boer. Dakkès weet nie. Een Andere. Meugelik sprikt die-en heer van die-en pot van Peer die we bij zen heujs hebben gebrooken met werken bij het hellig wëekke. Een derde. Toen i nog schaovergoejing hee willen hebben voor de pot en de soep en de beinen die er in waoren,De Onbekende die in zijne tevredenheid van geslaagd te zijn in zijne, veldontdekking, de laatste woorden niet goed verslaan schijnt te hebben. Waren er beenderen in die urn, vaas of pot ?De Boer. Jao, Menheer , maor 't is al laong afgemaokt, Peer wou toen porces verbaol laoten maoken ; toen hebben wet afgemaokt! Zoueze ons daor nou nog wat voor kunnen doen. De Onbekende. Het ware zeker voorzigtig geweest eene zoo merkwaardige opgraving door een proces verbaal te doen constateren; dan had men een en ander stelligs daaromtrent kunnen weten. De Boer. Menheer is sekker avokaot of van de heeren uit den Bosch; maor 't is aolles afgemaokt en uit de werreld. De Onbekende. Dat grieft mij... (zich bedenkende) Intuschen trachten wij te hooren hoe die urn was. Beste vriend hoe zag er die Lijk-Urn uit? De Boer. As minheer 't maar nie aangift. De Onbekende. Wel neen — gij hebt niets laakbaars gedaan — Gij waart niet met de wetenschappelijke oudheid bekend en men kan u dus niet ten kwade duiden, dat gij het belangrijke overblijfsel der voorbijgevlogene eeuwen niet gespaard hebt. Doch, zeg mij, ik bid u , hoedanig was die gebroken pot ? De Boer. Beh ge zaauwd zeggen !... 't Was ene pot met twee aoren — zonne breuinne pot, geel van binnen, krek ene p.. pot. … De Onbekende in vervoering, zonder op de woorden van den Boer te letten. Twee ooren! dat is Romeinsch ! Geen twijfel meer! O heilige ijver! — Dank mijne neiging voor de studie, die mijn grootste geluk op de aarde uitmaakt ! twee ooren ! ja! dat is Romeinsch! Wanneer gijl. wederom Lijk-Urnen of steenen Strijd-Bijlen vindt, kom dan bij mij! (meer en meer verrukt.) Voor u zij welzijn, fortuin! voor mij onsterflijkheid ! onsterflijkheid ! Om 's Hemels naam breng mij de overblijfselen der oudheid, die gij zoudt kunnen vinden! ontrukt ze aan de verdelging! O! Ik bid u , dat niets verloren ga!Zich zelven niet meer meester trad hij eenige passen achterwaarts vol verrukking en gebaarden, en, als, iemand met de regelen de uiterlijke welsprekenheid goed bekend, den loon der redevoering van den kansel aannemende.Al onze geleerden, zegt hij plegtig, die over inlandsche oudheden geschreven hebben, merken aan, dat er geene provincie zoo rijk is in aloude overblijfsels of sporen van den voortijd, als „ Noord-Braband en verwijlen ons dan tevens , dat wij dezelve schandelijk verwaarloozen. Mogten wij dit

Pagina 19




verwijt weldra logenstraffen! Elk Noord-Brabander durf ik dus uitnoodigen, om mij alle bijzonderheden, die hun vreemd voorkomen mede te deelen, of al wat er van eenig gewigt gevonden wordt, te zenden. Vooral noodig ik daartoe de heeren Burgemeesters en Secretarissen der gemeenten uit, die ik in dank, elke billijke belooning, aan de bezitters of vinders van penningen, lijk-urnen, steenen strijdbijlen, enz. enz., gegeven , zal terug geven , terwijl ik voor eiken Romeinschen, zilveren of gouden Penning, in Noord-Braband gevonden, het „ dubbelde van de innige waarde uitloof. En eensklaps: nu vlieg ik mijne ontdekking in ons geschiedkundig mengelwerk over Noord-Braband en in alle jaarboeken der wetenschap verhalen. En, men hield hem terug, men vroeg hem waar de potten gebragt moesten worden voor zoo veel gelds ..... doch hij snelde voort alleen de woorden ik litterarum humaniorum doctor, philosophiae magister et rector kwamen nog tot mijne ooren. De snelle gang van den vervoerden oudheidkenner liet mij niet toe met hem in gesprek te treden: ik wilde hem opmerkzaam maken) dat hij in zijne verrukking den gebroken POT van Peer voor eene Romeinsche LIJK-URN hield en de beenderen van zijne soep voor beenderen van onze voorvaderen. De boeren stonden verstomd, en ik te lagchen. Ik keerde , terug stadwaarts en meermalen hoorde ik nog de woorden Lijk-Urnen en Steenen-Strijdbijlen in de lucht weergalmen. Eenige dagen na dit voorval, las ik in het provinciaal Dagblad van 17 September dat C. R. HERMANS (?) te Gemonde de opgraving van Lijk-Urnen ontdekt had. B. M.

Algemeen Handelsblad 06-01-1840

Een Meesterknecht-Bouwer , in staat om alle soorten van Bruine , Blanke , Witte en Garste - Bieren te Brouwen, en ook het Mouten grondig verstaande, thans buiten betrekking zijnde , zag zich gaarne weer geplaatst. Iemand hierop reflecterende , gelieve dit, met gefrankeerde brieven , kenbaar te maken aan Pieter Kyper , te Schyndel, in Noord- Braband.


's HERTOGENBOSCH den 3. Augustus1840. Zijne Hoogwaardigheid Monseigneur de Bisschop van Curium zal morgen in den namiddag alhier met de Stoomboot uit Rotterdam aankomen om nog denzelfden avond zich te begeven naar het Grootseminarie, onder Haren , waar Z.H. Waard. den volgenden ochtend de , kapel zal inwijden, en den dag daarop het Priesterschap plegtig in Siezelfde Kapel toedienen aan eenige kweekelingen dezer Godgeleerde School. Daags daaraan zal de Bisschop vandaar ter inwijding van de nieuw gebouwde Kerk naar de bijleggende gemeente Schijndel vertrekken om , na afloop van al deze plegtigheden over Bosch naar zijn Buitengoed onder Oegstgeest terug te keeren.


's HERTOGENBOSCH. — Onder eene talloze menigte toeschouwers, kwam Monseigneur de Bisschop van Curium, de Baron van Wijkerslooth, laatstleden Dingsdag, den 4. Augustus , ten 4 ure namiddag, met de Stoomboot hier aan , vergezeld van de Commissie uit de Wel Eerwaarde Zeergeleerde Heeren Professoren van het Seminarie te Haren bestaande , en die als zoodanig Zijne Hoogwaardigheid te Gorinchem reeds in 't gemoet was gegaan. De Bisschop werd hier door en van wege het Apostolisch Vicariaat van 's Hertogenbosch aan de Boot verwelkomd , en begaf zich onverwijld naar de woning van den Wel Edelgeboren Heere van den Horst , waar Hem een aantal aanzienlijke personen , zoo Geestelijken als anderen hunne opwachting kwamen maken. Spoedig daarna verliet Zijne Hoogwaardigheid de stad , om zich te begeven naar voornoemd Seminarie waar den volgenden ochtend , tegen 7 ure , de plegtigheid der Kapelwijding een aanvang nam, volgens den gebruikelijken ritus, en waarbij Monseigneur geadsisteerd werd door eene groote Priesterschaar, en eenige personen van rang en aanzien, waaronder ook Zijne Excellentie de Gouverneur dezer Provincie, alsmede de WelEdelgeb. Heere Griffier der Staten van Noord-Braband , werden opgemerkt. Na afloop der Kapelwijding, die te treffender was door de kerkelijke Redevoering , daarbij door den Bisschop gehouden , werd er een luisterrijk maal aangerigt, waaraan de Hooge Geestelijkheid der Provincie alsmede het Geestelijk Personeel der beide Seminaries, en de Heer- Gouverneur benevens den Heere Griffier deel namen. Den volgenden ochtend vroegtijdig had de Geestelijke Wijding in de Kapel der kweekschool plaats , en werden te dier gelegenheid in de Heilige Priesterorde opgenomen zeven Geestelijken, terwijl twaalf den rang van Diaken , en achttien dien van Sub-Diaken ontvingen,

Pagina 20




en daarbij de Mindere Orden aan nog een groot twintigtal werden toebedeeld. Ook hier heeft de Bisschop eene uitmuntende en zeer gepaste kerkelijke gelegenheids-rede gehouden Na het eindigen dier plegtigheid werd het maal in het Seminarie aangerigt, waartoe eene menigte Heeren Pastoors waren uitgenoodigd. Tegen den avond begaf de Bisschop zich naar het bijgelegen Schijndel , waar Z Hoog Waardigheid werd ingehaald door eene eerewacht van inwoners te paard , en door een aantal sierlijk gekleede meisjes bij aankomst werd bestrooid. Geheel de gemeenle was in feestgroen uitgedoscht , en eene algemeene illuminatie drukte de onverdeelde vreugde van Schijndels ingezetenen schitterend uit. Den volgenden morgen vroegtijdig ving de Kerkwijding aan , waarbij , onder andere deputaties ook Zijne Excellentie de Gouverneur van Noord-Braband tegenwoordig was, en sprak Zijne Hoogwaardigheid daarbij eene plegtige en indrukwekkende Rede uit, naar aanleiding der zinrijke woorden van de H. Schrift : zoekt aller eerst het rijk Gods en zijne qeregtigheid, waarbij de Bisschop met een ernstig woord de toehoorders herrinerde aan de twee. groote mannen , die op Schijndels kerkhof van hunnen arbeid rusten , den Hoog Eerwaarden Heere Antonius van Alphen, en den Hooggeleerden Heere Antonius van Gils , beiden aldaar begraven, en op wier nederige tombe de Kerkprelaat een stichtelijk bezoek had afgelegd. Mede na het einde dezer inwijding , waarbij zich een veertigtal kweekelingen van het klein seminarie dooreen roerend gezang (in den trant der vermaarde Bergzangers) eervol onderscheidden , werd er door den Wel Eerwaarden Heer Pastoor van Erp een maaltijd aangerigt, waarbij eene menigte aanzienlijke gasten neerzaten. Monseigneur bragt den nacht in Schijndel door, en vertrok den volgenden morgen naar den huize Ruwenberg, waar Zijne Hoog-waardigheid den Zaturdag bij den Hoogwaardigen Heer Vicaris Den Dubbelen sleet , om zich Zondag ochtend te begeven naar het Klein -Seminarie onder Gestel, teneinde aldaar eene Pontificale Mis te celebreren. Deze geeindigd zijnde, reed Monseigneur naar 's Hertogenbosch terug, waar Hij afstapte aan het huis van den WelEdelgeboren Heere Martinus de Wijs. en vervolgens ter maaltijd ging bij diens alom geëerden Broeder , den Wel- Edelgeboren Heere Hendrik de Wijs, Lid der Gedeputeerde Staten van Noord-Braband, waar wederom eenige hooge Geestelijken en familiebetrekkingen ten disch waren uitgenodigd. Tegen den avond werd den Bisschop eene Serenade met fakkellicht gegeven door de leden der Muzijk kapel van de Bossche Schutterij, en zoodoende op eene waardige wijze de hulde der Burgerij aan een Kerkvoogd toegebragt, even aanzienlijk door geboorte, als hoogverheven door godvrucht en talenten , even minzaam van karakter, als edel in al zijne handelingen ; een Prelaat , op wiens bezit Nederland zich te regt verheft, en die, waar hij zich vertoont, hetzij voor den Stoel des H. Petrus, hetzij in de nederige gemeente van Noord-Braband's platte land, overal uitblinkt door voortreffelijke gave van geest en van hart. Maandag ochtend (10 Augustus) is Zijne Hoogwaardigheid weder, na afloop eener stille mis in de Kr??kerk , met de stoomboot van hier naar Holand teruggegaan, onder de luide eerbied en vreugdebetooning een r op nieuw aan Hem zoo zeer verplichte bevolking van Roomsch-Katholijken , die allen levenslang zullen gedenken, wat de Bisschop van Curium hun gedurende deze vijf onvergetelijke dagen zoo ondubbelzinnig getoond heeft, te zijn: een toonbeeld van ootmoed en echt Christelijke liefde, een ijveraar voor het Rijf Gods, en een wezenlijk sieraad der Katholijke Kerk van Oud-Nederland.

Middelburgsche Courant 01-10-1840

LIJK-URNEN,te Gemonde onder St. Michiels-Gestel ontdekt.In september van het voorgaande jaar deelden wij een berigt mede wegens eene Germaansche begraafplaats uit den Heidenschen voortijd , gelegen te Gemonde, een kerkdorp , behoorende onder de gemeenten St. Michiels-Gestel, Schijndel , St. Oedenrode en Boxtel, al welke plaatsen, tijdens het Heidendom, aldaar haar kerkhof zullen hebben gehad. Eenige lijk-urnen waren toen bij het afzanden van die begraafplaats (de Dommelakker') uitgegraven, doch verwaarloosd, om dat de landlieden daarin niets merkswaardigs vonden. In dit voorjaar werd er wederom eene lijk-bus (zijnde eene kinder-urne) met asch , zand en beentjes, gevonden , die echter in stukken gevallen , verloren ging. Den 7 september ll. ontdekte men andermaal eene urne van geelbruine kleur, die net van vorm , 0,29 el in doorsnede wijden 0,16 el hoog is.De bewoner der Komsche hoeve, die dezelve gevonden had , stelde deze nog ongeopende urne in mijne handen, om daarmede de verzameling van ouden zeldzaamheden van het Noord-Brabandsch genootschap te verrijken, Zij werd geopend in tegenwoordigheid van eenige leden des genootschaps: de bovenste helft was met zand gevuld , doch in de tweede helft zaten gebrande doodsbeenderen, met asch en zand dooreen gemengd. Daar er geene metalen voorwerpen in gevonden werden , zoo

Pagina 21




bleek het met zekerheid , dat hier niet aan een Romeinsch maar aan een Germaansch kerkhof kan gedacht worden. Hoe omzigtig de urne, die in den rand beschadigd en gebarsten was, ook geopend werd, braken er desniettemin eenige stukken af, die er weder aangelijmd zijn.Alzoo bezit het Noord-Brabandsch genootschap reeds urnen van drie Heidensche begraafplaatsen, als : van Deurne in 1837 , van Genderen in 1839 en van Gemonde in 1840 gevonden. Wij stellen ons voor, een omstandig verslag te geven van deze Heidensche kerkhoven , terwijl wij dan tevens van de Germaansche begraafplaatsen te Alphen, Orthen en Mun (onder Schayk) ontdekt, zullen gewagen.Ik neem deze gelegenheid waar, om de vrienden van kunsten en wetenschappen te herinneren, dat de toegang tot de bibliotheek voor het publiek openstaat, des maandags, woensdags en zaturdags, van 's morgens 11 tot 's namiddags 2 ure.Tevens dient tot narigt, dat de ondergeteekende, als bibliothekaris , door het bestuur van het provinciaal genootschap gemagtigd is, tot den aankoop van Romeinsche en Middeleeuwsche munten en penningen, en ouden zeldzaamheden, in Noord-Braband gevonden. Zij, die de vooruitgang van kunsten en wetenschappen in Noord-Braband ter harte gaat, zullen de pogingen van het Noord-Brabands genootschap , bij voorkomende 'gelegenheid , zeker wel willen ondersteunen.'s Hertogenbosch , den 24 september 1840. C. R. HERMANS.


's HERTOGENBOSCH 7 Julij. Naar men verneemt zijn de onderscheidene Commissiên zeer werkzaam met het onderzoek der in hunne handen gestelde stukken; die, over de Verbetering der middelen van Communicatie vergaderde gis .eren des morgens ten 9 ure en des avonds ten 7 ure; ook die over het Stem en Kiesregt, houdt dagelijksche bijeenkomsten; een en ander schijnt van eenen zoo grooten omvang te zijn dat het verslag daarvan niet zal kunnen worden uitgebragt in den loop dezer week.Men wil dat bij de Commissie tot verbetering der Communicatien , welke is zaamgesteld uit de Leden Jonkh. de Kuyper als president, Delhez, Faes, Mutsaers, Gerlach, de Quay, van Heijst, Linsen, H. de Wijs en Bots de volgende Wegen zijn aangenomen, om als provinciale Wegen te worden verbeterd en bestraat.1°. Die van Geertruidenberg naar 's Bosch over de Langstraat.2°. Van Heusden over Waalwijk naar Tilburg. 3°. Die van Vegchel naar Gemert. 4°. Die van Grave over Cuyk, Boxmeer, Vlierlingsbeek naar Maashees. 5°. Die van St. Oedenrode over Schijndel, St. Michicls-Gestel naar Vught. De Commissie over het Stem- en Kiesregt, onder voorzitting van Jonkh. J. Bouvier en de Heeren C. J. A. van Rijckevorsel, van Swieten, J. N. Diepen , Bots , Verschoor en van Mattenburgh, schijnt de noodzakelijkheid in te zien, om die van de Landelijken Staat het regt te doen wedervaren , en zich in verhouding, hunner bevolking met die der steden , door een dubbeltal van de thans bestaande Leden, bij de Provinciale Slaten vertegenwoordigt te zien.


SCHIJNDEL 7 Julij. Laatsleden Dingsdag heeft Zijne doorl. Hoogwaardigheid Mgr. van Emmaus het Heilig sacrament des Vormsels in de kerk dezer plaats toegediend aan ongeveer 1000 Vormelingen zoo uit deze gemeente als uit het naburige Gemonde , Dunge , en Eerde. Men had ten dien einde zich beijverd om Mgr. allerluisterrijkst te ontvangen. Eene eerewacht van 32 leden was Zijne Hoogw. aan de grenzen des dorps te gemoet gereden, vergezeld van eene commissie uit de Kerk- en Gemeente besturen. Bij de intrede der gemeente stonden de gilden met ontrolde vanen , de Harmonie van het naburig Heeswijk, en 25 int wit gekleede meisjes, welke den Doorl. prelaat, onder het wapperen van honderde vlaggen, door onderscheidene Eerebogen, onder afwisselend muziek, en gejuich ter kerk begeleidden, alwaar Z. D. L. door den WelEerw. Heer Pastoor gulhartig ontvangen, den plegtigen Bisschops Zegen , over de ontelbare neergeknielde menigte uitsprak.Het Heilig Sacrament werd met allen mogelijken luister toegediend, terwijl Mgr. zelf, door eene hartelijke aanspraak de godvrucht der vormelingen vooraf had opgewekt.Hes anderendaags heeft Mgr. met pontificalen plegtstaat het H. Misoffer opgedragen, Onbeschrijfelijk was de geestdrift der geloovige bevolking, die zich verheugde in het bezit van hem , dien zij als den

Pagina 22




opvolger der apostelen vereert. Z. D. H. de straten rondwandelende, heeft den WeIEd.Achtb burgemeester, en andere aanzienlijke ingezetenen met een bezoek vereerd; en vooral niet vergeten een woord van aanmoediging toe te spreken, in het gesticht van liefdadigheid tot onderwijs van arme kinderen, en verpleging van zieken , dat door de vele en onvermoeide zorgen van den ijverigen pastoor opgerigt, in eenen bloeijenden slaat verkeert.Op de terugreize heeft men het zich ten pligt gerekend om Z. D. H. even als bij Zijne aankomst, plegtstatig te begeleiden.Het doet ons genoegen , te kunnen melden , dat alle in de volmaakste orde is afgeloopen.


Bij besluit van 24 dezer heeft Z. M. aan de volgende personen , die zich tot bevordering der koepok-inenting bij uitnemendheid verdienstelijk hebben gemaakt , over het jaar 1841, toegewezen eene gouden medaille, te weten aan W. G. J. Hamel, heel- en vroedmeester te Schijndel .


Omstreeks gisteren avond ten zeven ure ontstond, onder de gemeente Schijndel, in de woning van den landbouwer Aarts , een felle brand, die door den hevigen wind zoo spoedig toenam , dat het huis en aanhoorigheid binnen een uur tijds eene prooi der vlammen werden. Ondanks de dadelijke hulp en medewerking, zoo van buren als ingezetenen, is de wintervoorraad niet behouden kunnen blijven; alleen zijn eenige meubelen en het vee gered. De woning is voor brandschade verzekerd.


's HERTOGENBOSCH , 5 April. Men verneemt, dat zekere Cornelis Verbruggen, visscher te St. Michiels Gestel, in de nabijheid dezer stad, burger en ingezeten dier gemeente, door den marechaussee Genesens en den veldwachter Boselie , te Schijndel, op den 2den dezer niet alleen mishandeld maar ook gewond en onwettig is gearresteerd geworden. In den avond van den 3den dezer zijn beide politie-beambten , op bevel van den Edel-Achtb. Heer Pape , substituut-officier bij de Arrondissements-Regtbank, die zich onmiddellijk naar de plaats der misdaad had begeven , gearresteerd, en gevankelijk alhier overgebragt, ten einde met allen ernst deze gewelddadige zaak te onderzoeken en naar bevinding , voor den Regter te brengen. Men weet dat de schuldigen aan dergelijke misdaden , overeenkomstig artikel 344 § 3 , met den dood gestraft worden. Misbruik van sterke dranken is de oorzaak, waarom beide politie-agenten ziel. zoo verre hebben vergeten. De verwonde bevindt zich in bedenkelijken toestand, hoezeer niet alle hoop op het behoud van 's mans leven verloren is.

Arnhemse Courant 22-06-1843

's Hertogenbosch, 19 juni. Door de Kamer van beschuldiging zijn ter teregtstelling voor het provinciale hof van Noord-Braband, verwezen de personen van . . . . Genezens , marechaussee en de veldwachter Boselie , te Schijndel, beschuldigd van onwettige , moedwillige en wederregtelijke aanranding op de persoonlijke vrijheid. Men heeft nog niet vernomen , dat de aan- of vastgehouden persoon van Cornelis Verbruggen,-. te St. Michiels -Gestel , zich civiele partij stellen , of een eisch tot schadeloosstelling zal beginnen.

Nederlandse Staatscourant 20-07-1843

Staat der brandbluschmiddelen. Uit de bij ons ontvangene rapporten mogten wij opmaken , dat de stedelijke en plaatselijke besturen zorg hebben gedragen, zoowel voor het in goeden staat houden der voorhanden brandbluschmiddelen, als voor het nakomen en doen nakomen van de bepalingen der bestaande brandreglementen. Wij kunnen hierbij opgeven, dat de besturen der gemeenten Boxtel, St. Michies-gestel, Schijndel en St. Oedenrode zullen overgaan, om, ten behoeve van het gehucht Gemonde, hetwelk onder die vier gemeenten ressorteert , een voldoende brandspuit met toebehooren, en een locaal tot berging van dezelfden aan te schaffen.

Pagina 23





´s HERTOGENBOSCH, 1 Aug. Aanstaanden Vrijdag den 4den dezer zal ten 9 ure des voormiddags de zaak tegen Antonie Genesens, marechaussee en Petrus Boselie, veldwachter, te Schijndel, voor het Provinciale Hof alhier behandeld worden. Beide worden beschuldigd van het zonder bevel der gestelde magten en buiten de gevallen , waarin de wet het aanhouden van verdachten beveelt, aanhouden van den persoon van Cornelis Verbruggen, schipper te St. Michiels Gestel, en aan het ligchamelijk folteren van den aangehoudene , en de eerste beschuldigde van het moedwillig stooten , en aandoen van mishandelingen, des echter zonder criminele gevolgen. Ten aanzien van dit misdrijf blijkt uit de akte van beschuldiging , onder meer anderen, dat, na de wederregtelijke arrestatie, de eerste besch. bij de ontmoeting, en nadat Verbruggen zijn naam , op aanvrage , herhaaldelijk had opgegeven en opgeschreven , aanhoudend met zijne blanke sabel, zonder eenige redenen, op den persoon van Verbruggen, die geheel lijdelijk was en zelfs zich met woorden niet verzet heeft, sloeg en onderscheidene steken heeft toegebragt , zoodat niet minder dan vijf wonden en onderscheidene blaauwe plekken bij geregtelijk onderzoek zijn bevonden. Dat de tweede besch. dien rustigen ingezeten heeft geboeid , zeggende, onder het heen en weer schudden der ketenen: als gij u niet stil houdt, zal ik u nog straffer boeijen , terwijl hij hem mede zijn geld en zakmes heeft afgenomen , doch naderhand, op dringend verzoek, het geld gedeeltelijk teruggegeven. Dat, na een half uur gaans de beide besch. hunnen arrestant, zonder iets te zeggen , hebben verlaten , wanneer deze naar den burgemeester te St. Michiels Gestel, door eenige personen is geleid, alwaar zijne boeijen door een smid, door het losslaan der sloten, zijn verbroken ; zijne handen waren geweldig gezwollen en de schalmen der ketens in het vleesch ingedrongen. Dat Verbruggen gedurende dertien dagen het bed heeft moeten houden en niet dan op den twee en twintigsten dag eenig werk heeft kunnen verrigten. De eerste besch. heeft beleden in waarheid te moeten verklaren, dat hij, hetzij door dronkenschap, hetzij door eene vlaag van waanzin, daden heeft bedreven, die hij zich niet herinneren kan en niet weet, wat er eigenlijk is voorgevallen en de tweede besch. zegt, dat, ten gevolge zijner verregaande dronkenschap hij al de omstandigheden niet bepaaldelijk kan opgeven ; dat hij de boeijen op last van den eerste besch. heeft gehaald en aan dezen overhandigd en bij de arrestatie alleen is te werk gegaan, als zijnde door den eersten beklaagden tot adsistentie geroepen. De Heer Mr. van der Does de Willebois is ambtshalve ter verdediging geroepen. Twintig getuigen zijn ter beschuldiging en vier ter ontlasting opgeroepen.


Mengelwerk.Aan de Edel Mogende Heeren Leden van de Tweede Kamer Der Staten-Generaal EDEL MOGENDE HEEREN! De ondergeteekende allen grondeigenaren en ingezetenen der gemeente Schijndel, provincie Noord- Braband, nemen de eerbiedige vrijheid, zich tot U Edel Mogenden te wenden en te kennen te geven: Dat ook zij, ten aanzien van het gevaar waarin het finatiewezen des vaderlands verkeert zich in alles met de massa der adressanten en voornamenIijk met de motieven van die, van grondeigenaren en ingezetenen van Noord-Brabandsch hoofdplaats 's Bosch, aan U Edel Mogenden toegezonden, vereenigen, teneinde voor te komen dat dit ontwerp van wet op de bezittingen door den minister van justitie voorgedragen, zoo om deszelfs ongrondwettigheid, zedeloosheid en verderfelijkheid, als om deszelfs ondragelijkheid aangenomen worde , en vervangen door eene wet, dewelke, de van eeuwigheid af gepreviligeerde effekten-houders (als de adressanten -zich aldus mogen uitdrukken), tot eene eenigszins restitutie gelijkende belasting op derzelver koupons treffende, voorzeker in den finantieelen crisis , waarin het vaderland verkeert en waaruit toch zij hunne onvergelijkelijke schatten altoos putteden , zoo ruimschoots en gerieflijk zouden voorzien, en daardoor allen handel, Fabriekwezen , landbouw enz. enz., al hetwelk ondragelijk belast is en daarom zoozeer kwijnt, zoude opbeuren , den klagenden en welligt hier en daar morrenden geest onder de landlieden wegnemen en aldus bevestigen, datgene waarmede men alles vermag, « EENDRAGT.»Met vertrouwen op U Ed. Mog. vaderlandsliefde steunende, verlaten wij ons gerustelijk op U Ed. Mog. wijsheid, waarvan wij de verwerping der gemelde concept-wet met gelatenheid verbeiden. 't Welk doende etc,

Pagina 24




(Naamteekeningen der voername grondeigen.) (Naamteekeningen der aanzienlijke ingezetenen)

Op de voordragt van bovenstaand rekwest ter medeteekening , hebben wij ondergeteekenden als leden van het plaatselijk bestuur van Schijndel, ons volgaarne verleend , zoo om deszelfs gemotiveerde gegrondheid als om daardoor de vereischte doch overtollig veel teekeningen voor te komen , en wat nog meer is, dat wij in het lijdende, hoog gevoerde grondlasten stelsel der Gemeenten- bezittingen en het daaruit almede voortvloeijende mindere vermogen, om de dagelijks toenemende ondersteuningen te kunnen bestrijden, ons ook daartoe verpligt vinden. (Onderteekeningen van het gemeentebestuur:)


In de zitting van de Tweede Kamer der Staten- Generaal van heden heeft de Centrale afdeeling verslag uitgebragt op het ontwerp van wet, houdende regeling en dekking van dea achterstand over 1840 en vroeger. Op voorstel des Voorzitters is wegens den loop van de werkzaamheden der Vergadering, besloten om den dag der beraadslaging over dit wets-ontwerp onbepaald uit te stellen. In deselfde zitting zijn ontvangen onderscheidene verzoekschriften, als: van grondeigenaren te Schijndel, Udenhout en verschillende andere plaatsen in Noord-Braband , van diakenen der Evangelisch Luthersche gemeente en van de Waalsch Hervormde gemeente te Amsterdam , en van ingezetenen van andere plaatsen in het Rijk, houdende bedenkingen tegen het ontwerp van wet tot het uitschrijven eener buitengewone belasting op de bezittingen; van J. Kwast, onderwijzer te Hoorn , die middelen tot redding van het vaderland aan de hand geeft; vau J. Bruins , tapper te 's Gravenhage, die zich beklaagt over de te hooge opvoering van het patent regt ; van ingezetenen te Almelo, provincie Overijssel , die hunne bezwaren doen kennen tegen het reglement van bestuur voor het platte land dier gemeente, en van ingezetenen te Alphen , houdende voorstellen tot bezuiniging.


Zitting van de Tweede Kamer der Staten- GeneraalZijn ingekomen drie verzoekschriften, als: van regenten van het Luthersch diaconie ouderminnen- en vrouwenhuis te Amsterdam; van diakenen der Nederduitsch-Hervomde gemeente in diezelfde stad, en van grondeigenaren in de provincie Gelderland. Deze verzoekschriften , allen tegen de voorgestelde belasting op de bezittingen, worden naar de daartoe gestelde Commissie verzonden. Deze doet verslag , bij monde van den heer Uytwerff Sterling, op elf in hare handen gestelde adressen, mede tegen dat zelfde ontwerp, zijnde van J. D. Jonder c. s., grondeigenaren te Cuyck; van Drossaerts van Drongelen c. s., grondeigenaren en kooplieden te Waalwijk; van J. Backer, grondeigenaar en bestuurder van armenfondsen te Oosterbeek; van regenten van het burger-weeshuis te Amsterdam; van regenten van het R. K. maagden en jongens weeshuis in diezelfde stad; van regenten van het Waalsch Hervormd weeshuis aldaar; van diakenen der Evang. Luthersche gemeente , mede te Amsterdam; van de "diaconie der Waalschc Hervormde gemeente aldaar; van L. Smits c. s., grondeigenaren te Schijndel; van A. T. Witlok c. s., grondeigenaren te Heeren, en van J. van Jersel c. s., grondeigenaren te Udenhout. Deze verzoekschriften zullen ter griffie worden nedergelegd.


's HERTOGENBOSCH, 25 Maart. Verspreidde zich gisteren avond omstreeks 6 ure de treurige mare , dat het lijk van zekeren J van der E , op eenen akker binnen de gemeente Schijndel gevonden was , met de blijkbare sporen, dat de overledene door eene misdaad het leven verloren had, zoo gelukte het spoedig aan de Koninklijke marechaussees der wakkere brigade Gemonde , den vermoedelijken dader aan te houden, en gevankelijk naar de gemeente Schijndel te brengen. Zoowel door de plaatselijke authoriteiten , den ijverigen Heer kantonregter te Boxtel, als door den Heer regter-commissaris , griffier en substituut-officier van justitie der arrond.-regtbank, zijn heden alle mogelijke informatien ingewonnen, en is de door de Koninklijke marechaussees aangehouden vermoedelijke dader, zijnde zekere J… J… , oud 26 jaren , arbeider, wonende te Gemonde Schijndel, heden namiddag om 4 ure , gevankelijk naar

Pagina 25




's Hertogenbosch overgebragt. Opgewondenheid door drank, schijnt al wederom de oorzaak te zijn van dezen moord. 's HERTOGENBOSCH , 26 Maart. Omtrent den moordadigen aanslag , in den namiddag van Zondag den 24sten dezer maand te Gemonde gepleegd, verneemt men nader uit echte bronnen , dat dezelve is gepleegd door zekere J… op den persoon van E...., en de zaak zich als navolgend heeft toegedragen. Des namiddags om 5 ure kwamen eenige jonge lieden uit de R. C. Kerk, alwaar zij het Lof hadden bijgewoond, ieder van hunne geliefden vergezeld, toen eensklaps de moordenaar, die het achterste ging, zijn meisje verliet, en naar den verslagene ging, zijn mes trok en onder het zeggen van: Ik zal hem wel keeren, hem zoo juist in het hart stak , dat de doctoren bij de lijkschouwing verklaard hebben , dat, indien het een professor in de geneeskunst met opzet gedaan had, deze niet juister het hart zoude hebben kunnen treffen ; het mes was er tot aan het hegt toe ingestoken, en het hart is als corpus delicti ter griffie van de arrondissements-regtbank alhier overgebragt, zijnde de schuldige, zoo als gisteren is gemeld, alhier in arrest. Niemand schijnt de oorzaak van deze misdaad te kennen , geene dronkenschap heeft daartoe aanleiding gegeven en nimmer heeft, men vroeger tusschen hen eenige oneenigheid bespeurd; men vermoedt echter, dat het door eenige liefdesbetrekking is ontstaan.


's HERTOGENBOSCH, 28 Mei. Donderdag aanstaande zal voor het Provinciaal Geregtshof van Noord-Braband te regt staan zekere Joannes Jansen , Lucas-Zoon, geboren te Schyndel en laatst gewoond hebbende te Gemonde, beschuldigd als zoude hij zich op den 24sten Maart dezes jaars hebben schuldig gemaakt aan moedwilligen doodslag op den persoon van Joannes van den Eerden. Elf getuigen ten laste zijn door den Heere prokureur-generaal en vijf ter ontlasting van de zijde des beschuldigden opgeroepen. De Heer Mr. van Hagens zal als verdediger optreden. Met belangstelling ziet men den uitslag dezer gewigtige zaak te gemoet.


Na afloop der verkiezingen van de leden voor de tweede kamer der staten-generaal , worden gelezen de navolgende ingekomene stukken. 1°. Een adres van het gemeentebestuur van St. Oedenrode, om eene verbeterde kommunikatie van af Veghel over Schijndel naar eerstgemelde plaats uittevoeren door den aanleg van eenen grindweg 2°. Een gelijkluidend verzoek met hetzelfde doel, van het gemeentebestuur van Schijndel. 3°. Een dito verzoek van het gemeentebestuur van Beriicum , tot hetzelfde einde; deze drie verzoekschriften door het lid der vergadering H. Smits toegelicht zijnde, worden ter fine van onderzoek en om nader rapport verwezen, naar het kollegie van heeren gedeputeerde staten.


Onder de gemeente Schijndel moet, zoo het gerucht zich verspreidt, gisteren in den vooravond, eene vrouw door twee mannen aangehouden zijn, en van al haar gouden sieraden en geld beroofd zijn geworden.


Z. M. heeft het gemeente bestuur van Schijndel magtiging verleend , tot het heffen van een veergeld , op het Pontveer op de Zuid-Willemsvaart , gelegen in de strekking van den weg naar Dinther.

Provinciaal dagblad van Noord Brabant en ´'s-Hertogenbossche Stads-Courant 25-02-1845

Het GEMEENTEBESTUUR van SCHIJNDEL, zal, op Donderdag den 6 Maart 1845, des voormiddags precies om tien ure, ten Herberge van Jan van den Brand, aldaar, onder nadere goedkeuring van H. E. G. A. de Gedeputeerde Staten dezer Provincie, bij inschrijving en opbod aanbesteden; Het Bouwen eener VEERMANSWONING, aan het Pontenveer in de Laverdonk aldaar, met de leverantie der benoodigde Bouwstoffen. Bestek en Teekening zullen ten Raadhuize dezer Gemeente, voor een ieder

Pagina 26




ter inzage liggen, zullende daags vóór de aanbesteding , van des morgens 9 tot des middags 12 uren, op de plaats, inlichtingen gegeven worden. Het Gemeentebestuur voornoemd, W. VERHOEVEN. Namens hetzelve, Van BEVERWYK, Secrt.


's HERTOGENBOSCH, 15 April. Het plan tot het leggen van eenen provincialen klinkerweg van Vugt door St. Michielsgestel naar Schijndel, is naar men hoort, uithoofde der weigering van eene voldoende bijdrage door eene der belanghebbende gemeenten, opgegeven, daarentegen zijn er alsnu onderhandelingen met de belanghebbende gemeenten in gang, om eenen dergelijken klinkerweg daar te stellen in verbinding met die op Vegchel bij Berlicum over Middelrode enSchijndel naar St. Oedenrode. Bij de zoo vele reeds ondernomen en gemaakte verbeteringen in de provinciale wegen, zou genoemde straatweg voorzeker als eene belangrijke aanwinst voor landbouw, handel en nijverheid kunnen worden aangemerkt.


's HERTOGENBOSCH , 26 April. Gisteren avond om acht ure heeft men al wederom van stads veste eenen hevigen brand in de rigting der gemeente St. Michielsgestel waargenomen, en heden morgen vernemen wij , dat het huis van de Wed. A. van Son , wonende te Schijndel, terwijl zij met haar gezin het avond maal gebruikte , van achteren in brand was geraakt ; het vee en de inboedel zijn gered geworden, alleen het huis zelve is in asch gelegd; nog naauwelijks een jaar geleden verbrandde van genoemde weduwe al hare have en goed , en werd zij toen geholpen om de schade te herstellen ; thans is zij weder in hetzelfde ongeluk ; de oorzaak van den brand is niet bekend ; men wil denzelven echter aan kwaadwilligheid of afgunst toeschrijven ; niets was voor brandschade verzekerd.


Degene die iets te vorderen heeft van , of verschuldigd is, aan den boedel van wijlen P. VAN HAM, te Schijndel, gelieve binnen vier weken na dato dezes , hiervan in Persoon of met gefrankeerden brief kennis te geven aan den Heer Notaris Van BEVERWYK, aldaar. Schijndel, den 12 Junij 1845.


10° Zitting, Vrijdag den 11 Julij. 1845.En wordt dezelve na lecture goedgekeurd, In beraadslaging worden genomen de onderscheidene door de commissie over de communicatie-wegen uitgebragte rapporten Dat over den weg van St. Oedenrode Berlicum en Schijndel; die provinciale weg wordt aangenomen , nadat de heeren de Wijs, Mutsaers, Gerlach en Verschoor , deswege hunne beschouwingen hadden medegedeeld en zijn Gedep. Staten verzocht, de uitvoering van dien weg voortebereiden.


DE STAATSRAAD, GOUVERNEUR DER PROVINCIE Noord-Braband , maakt bij deze bekend: Dat de passage met rij- en voertuigen, paarden, enz., over de aarden stoep van de zoogenaamde Heeswijksche brug, of brug n°. 5 A., der Zuid - Willemsvaart nabij Heeswijk, naar de zijde van Schijndel, tot het ontgraven van deze stoepen daarin leggen van eenen duiker, gedurende maandag en dingsdag, den 18 en 19 der nu loopende maand augustus, niet zal kunnen plaats hebben.


's HERTOGENBOSCH , 11 Dec.

Pagina 27




Gisteren morgen is het schip van den beurtschipper Hendrik Grevers, varende tusschen Amsterdam en Schijndel, van eerstgenoemde plaats komende, zwaar geladen tegen de Dungensche Brug in het kanaal de Zuid-Willemsvaart gestoten, lek geworden en terstond onder die brug zelve gezonken, zoodat de vaart daardoor , zelfs voor de volksschuit op Maastricht, gestremd is , daar die van gisteren namiddag vertrokken de passagiers en goederen in eene andere schuit aan gene zijde der brug heeft moeten overladen , hetgeen tot dat het verongelukte vaartuig zal zijn opgeruimd bij voortduring zal plaats hebben; eene rijke lading van koloniale en andere waren is door dit ongeluk geheel en al verloren, daar niets Verzekerd is; de beurtman zelf is radeloos door dit zijn ongeluk , dat overigens naar men hoort hem zelven niet kan geweten worden.


Veghel Januarij 1846. In een vorig no. van den Noord Brabander is de partijdige bedeeling van ambten in de gemeente Veghel, Erp en Gemert medegedeeld ; de berigtgever heeft nog eene betrekking alhier die een goed burgerbestaan opleverd niet aangehaald want de sluiswachter, op sluis no. 4, is even protestant als de griffier, kantonregter, secretaris, notaris deurwaarder en schatter. Veghel is wel is waar de plaats, waar men de partijdigheid ten toppunt wil voeren, doch in de overige aangrenzende gemeentens ziet het er ook donker uit. In, Dinther en Heeswijk, die beklagenswaardige gemeente telt 2500 R. C. en 60 prot. , burgemeester notaris en ontvanger zijn protestant , in Schijndel waar 4050 R. C. en 25 prot. zijn, is notaris, secretaris en schoolmeester protestant; in St. Oedenrode waar de bevolking bestaat uit ruim 3800 R. C.en 160 prot. zijn, notaris , ontvanger van registratie , ontvanger der belastingen , die tevens ontvanger van Schijndel is ,en schoolmeester protestant. Zal bij dit alles het den minister nog in het brein opkomen om eenen protestant als ontvanger onzer gemeente voor te dragen? niettegenstaande dat er in art. 190 der grondwet nog geschreven staat » de belijders van onderscheidene godsdiensten genieten allen dezelfde burgerlijke en politieke voorregten en hebben gelijke aanspraak op het bekleeden van waardigheden ambten en bedieningen. » Deze duidelijke bewoordingen hebben de ministers beëedigd , het troost ons dat de leden der Tweede Kamer ook den eed op de grondwet hebben afgelegd , waaronder onze provincie het geluk heeft mannen te tellen , die hunnen roep, waardig niet zullen dulden , dat in Veghel het eenigste ambt uit catholijken in handen der protestanten overgaat, zij zouden voorzeker hunne stem in de vergaderzaal doen hooren , en Veghel als toonbeeld aanwijzen , hoe in Nederland de grondwet wordt gehandhaafd.In de aangehaalde gemeenten is het niet alleen de massa die catholijk is , maar het zijn ook de catholijken die de schatkist vullen. Het ware wenschelijk dat men, door middel van dit dagblad, opgaf , hoe het in andere gemeenten met de verdeeling der ambten gelegen is, om des te meer de partijdigheid te doen uitkomen; hierdoor zouden welligt onze ingesluimerde medeburgers ontwaken hunnen burgerpligt beseffen en zich niet laten afschrikken , om door belanghebbenden voor onverdraagzaam te worden uitgekreten ; daar juist het kenmerk van onverdraagzaamheid is , dat men niet kan verdragen dat de medeburger gelijke regten geniet, maar niet zij van onverdraagzaamheid kunnen beschuldigd worden, die ambten en bedieningen verzoeken, vragen en op eene wettige wijze vorderen, die de wet der wetten: de grondwet hun toekent.


ST. OEDENRODE. Op den 27 mei is door de heeren W. Hamel, Heel- en Vroedmeester te Schijndel, T. W. Pastoors, Heel- en Vroedmeester te St. Oedenrode, H. P. van den Bergh, Medec.Boct. Heel- en Vroedmeester te Veghel, geadsisteerd door den heer H. Bolsius , Medec. Doctor te Schijndel, de Sectio Caesarea verrigt aan Francisca van Houtum, huisvrouw van C. van der Heijden , wonende op de Koevering, gemeente St. Oedenrode ; op den vierden dag na de operatie bevindt zich de lijderes redelijk wel. De verdere behandeling is aan den heer Heelmeester Pastoors toevertrouwd.

Vlissingsche courant 30-10-1846

Schijndel, den 24. October.

Pagina 28




Heden avond werd alhier door de politie , bijgestaan van eenige burgers, gevangen genomen , zeker persoon , die sedert vier dagen met nog eenen tweede alhier in een logement verbleven en welke eerstgenoemde zich als heer en de laatste als deszelfs oppasser voorgaf. Het verblijf van deze. heeren alhier, was alleen voor de jagt bestemd en zij hadden bereids hij zich een geweer en een linnen zak waar eenige oude kleeren en ook een nieuw overhemd inzat. Vervolgens zou er heden in 's Bosch ; een koffer , geweer, eenige doozen en twee jagthonden aankomen : waarvoor ter lading van hetzelve een brief aan den voerman door den heer werd overhandigt. Toen liefhebbers van het jagtwezen het hier zijn van deze vernamen , hadden zij gisleren gelegenheid hen te spreken en vernomen hebbende dat er nog enige dagen moesten verloopen voor dat het jagtgetiug aankwam , hebben zij hun het edel broederlijk vertrouwen geschonken met den eene een geweer een andere en ook een derde eene weitasch hen ter leen te geven. Nog ontbrak een uurwerk en ziedaar een vierde heeft de goedheid om ze daarmede te bedienen.Dezen morgen ten acht ure gaan de heeren uit hun logement met het jagtgerief voorzien , het fleschje met franschen brandenwijn gevuld en reeds order voor het middagmaal gevende. Intusschen waren zij een kwartier vooruit en men bevond de linnenzak van hunne kleederen ontdaan , en daarin waren mutsen , kousen en ander linnengoed van den logementhouder gevuld; hetgeen uit eene kast was gehaald. Dit gaf genoeg te kennen dat men deze logees , hoewel zij het gelag nog schuldig waren , niet meer terug behoefde te verwachten , ook was men er werkelijk spoedig op uit om dezelve te achterhalen , doch daar zij slechts door een politie bedienaar werden ontmoet , die hun niet konde te regt krijgen , zijn zij afgeweken en hebben zich in hosschen hegeven waar zij elkander vermisten . zoodal de eerste alhier teruggekomen aan de St. Oedenrooijsche heide in eene woning is gearresteerd , terwijl na ingekomen onderzoek, de andere den weg op 'n Bosch is ingeslagen.


`s HERTOGENBOSCH, 21 Nov. Zekere M. de B..., uit Schijndel is op last der justitie in verzekerde bewaring genomen en gisteren in het huis van arrest alhier overgebragt, als verdacht van kindermoord; genoemde persoon zou in eenen zwangeren staat hebben verkeerd, waarvan de teekenen thans geheel verdwenen zijn; het kind is echter nog niet gevonden en zij zelve ontkent bevallen te zijn ; de justitie doet verder onderzoek.


Heden morgen zijn landverhuizers, komende van het dorp Schijndel, met de diligence van hier vertrokken , om zich naar Noord-Amerika in te schepen.


LEYDEN, 1 Mei. Na verdediging van Theses is heden tot Doctor in de Heel- en Verloskunde bevorderd , de Heer H. G. J. Bolsius , med. dr. te Schijndel (prov. Noord-Braband).


Provinciale staten van Noord-Braband.Zitting van 12 Julij. Afwezig 3 Leden.En wijders overgegaan zijnde tot de behandeling der rapporten over het aanleggen van Provinciale en andere wegen , onder bijdrage van de daarbij betrokken gemeenten is besloten tot aanlegging van Provinciale wegen. I°. Van St. Oedenrode over Schijndel en St. Michiels-Gestel op Vught. 2°. Van Veghel over Erp tot Gemert. 3°. Van Willemstad den Oude Molen, Zevenbergen, op de 3 Hoefijzers, met eenen zijtak op Fijnaart. 4°. Van Geertruidenberg over de Made, Zwalawa op den grooten weg.

Alsmede tot de bijdrage voor een derde in de kosten van Gemeentes wegen. I°. Van Schijndel op de Rivier de Aa.

Pagina 29





Bij den Staatsraad , Gouverneur der provincie werd ontvangen een zeer belangrijk verslag omtrent eene verlossing door middel der keizersnede , welke kunstbewerking is verligt, door den heer W. G. Hamel, stads- en plattelands heel-en vroedmeester te Schijndel , bijgestaan door de heeren F. W. Pastoors, H. P. van den Bergh en H. Bolsius , genees- en verloskundigen te, St. Oederode , Veghel en Schijndel, met. dat gelukkig gevolg, dat de luderes (?) bij welke zich zeer verontrustende omstandigheden opdeden , zich met hare volkomene herstelling mogt verblijden. Van dat verslag is alstoen mededeeling gedaan aan bet departement van Binnenlandsche zaken , hetwelk aan den heer Hamel en aan de overige genoemde genees- en verloskundigen deszelfs tevredenheid heeft doen betuigen omtrent den ijver , waarmede zij zich bij die gelegenheid van hunnen pligt gekweten hebben.


Te Schijndel is reeds eenige dagen geleden Geschut, en in het Voeder besteed een Zwart Bont KALF, cirka anderhalf jaar oud, op den binnenkant van den linkeren Horen gemerkt met vier Schrapjes ; de Eigenaar wordt verzocht hetzelve tegen voldoening der kosten te komen afhalen. Heeren Burgemeesters worden uitgenoodigd deze op Zondag den 3 October j847, ter gebruikelijker plaatse te doen afkondigen. De Burgemeester van Schijndel, W. VERHOEVEN.

Nieuwe Roterdamsche Courant 08-10-1847

AanbestedingenZaturdag den 9 October, des voormiddags ten 11 ure, ten Raadhuize van Schijndel: Het verbeteren en in gereedheid brengen der Aardebaan , van af het dorp Schijndel tot aan de Zuid-Willemsvaart in de rigting van Heeswijk zoo als zulks voor de eventueele begrinding van dien weg zal vereischt worden.

Nieuwe Roterdamsche Courant 20-10-1847

AanbestedingenWoensdag den 27sten October, ten Raadbuize van Schijndel: het maken van Vier Gemetselde Duikers , in- en het Begrinden van de Aardebaan van af het dorp Schijndel tot aan de Zuid-Willemsvaart in de richting van Heeswijk , hebbende eene lengte van 3900 ellen ; met het onderhoud van dien , gedurende één jaar na de voltooing. Deze aanbesteding zal geschieden bij inschrijving en opbod.


's-Hertogenbosch, den 18 november. Men schrijft uit St. Michiels - Gestel, van den 14 dezer. Op heden hield de weleerw. heer J. C. Masman, leeraar der gecombineerde gemeenten van St. Michiels - Gestel en Schijndel, secretaris van het klassikaal bestuur der provincie Noord - Braband , ter gedachtenis van zijne 40 jarige Evangelie - dienst eene leerrede naar aanleiding van de woorden: Maar de Heer heeft mij bijgestaan , IIe Brief van Paulus aan Timotheus , cap. 4 vers 17. Deze plegtigheid werd ook bijgewoond door veele zijner vrienden uit de omliggende plaatsen daartoe opgekomen. Waren de herinneringen en toespraken welke zijn weleerw. op dezen plegtigen dag aan zijne gemeenten, ambtbroeders en verdere aanhoorigen deed treffend, niet minder hartelijk en opregt waren de wenschen welke zijn weleerw. bij deze gelegenheid zijn gedaan, vooral door de leden zijner gemeenten die het voorregt hadden zijn weleerw. meer dan 20 jaren als leeraar en vriend te bezitten. Moge deze Hervormde gemeenten door vele smartelijke verliezen klein in getal zijn, dat de belangstellende vriendschap derzelve en de hoogachting welke de gansche gemeenten van St. Michiels -Gestel en Schijndel zonder onderscheid hem toedraagt, zoo ook tot bemoediging en opbeuring bij de vermeerdering zijner jaren en bij de vervulling van het dienstwerk aan zijne zorg en ijver toevertrouwt.

Pagina 30




Roterdamsche Courant 30-11-1847

Naar wij vernemen, zegt de Nederiandsche Stoompost, heeft de Koning onderdaags bij onderscheiden besluiten goedgekeurd den aanleg van een grindweg van Vught over St. Michiels-Gestel en Schijndel naar St. Oedenrode.


's HERTOGENBOSCH, 28 Dec. Heden morgen werd aan sluis N°. 3 in het Zuid-Willemskanaal levenloos uit het water opgehaald , de jongeling J. B..., oudste zoon eener weduwe, uit de gemeente Boekel; eerst kort te voren schijnt hij door het ijs te zijn gevallen, het valt echter te betreuren dat de gedachte, dat niemand levenloos mag uit het water gehaald worden voor dat de politie zich daarbij bevindt, nog zoo algemeen is; niet, dan nadat de Burgemeester van Schijndel, (welke gemeente een uur afstand van de plaats des ongeluks is), was aangekomen werd de drenkeling uit het water getoogen, die, wanneer er misschien bij zijne ontdekking nog levensgeesten in hem waren, dezelve in dat lange tijdsverloop wel zou kunnen verloren hebben.


Provincie Noord - Braband, aanbesteding.Op Dingsdag den 21 Maart 1848, des voormiddags ten twaalf ure, zal, onder nadere goedkeuring van de Gedeputeerde Staten der Provincie Noord - Braband, door den Staatsraad, Gouverneur van genoemd Gewest, in bijzijn van den Hoofd - Ingenieur van den Waterstaat in Noord- Braband , aan het Lokaal van het Provinciaal Gouvernement te's-Hertogenbosch, worden aanbesteed:

De aanleg eens GRINDWEG van af den grooten Weg of Zijtak no. 7 onder Vught, door St. Michiels - Gestel, naar de grensscheiding van laatstgenoemde Gemeente met Schijndel, eene lengte uitmakende van 5637 Ellen.

Deze Aanbesteding zal geschieden bij inschrijving en opbod. Het Bestek en Voorwaarden , op welk het bovengemeld werk zal worden aanbesteed, ligt boven en behalve aan het Lokaal van het Provinciaal Gouvernement te 's-Hertogenbosch, ter lezing: te Breda in het Hof van Holland, bij T. van Hooijdonk ; te Gorinchem, bij vas Oosterwijk ; te Qrave , bij de Weduwe Schoonenberg ; te 's-Hertogenbosch in Neèrlandsch-, Oud Stads-, Brabandsch- en Eindhovensch Koffijhuis , alsmede in het Café du Commerce , mitsgaders in de Logementen den Gouden Leeuw, het Oud Keizershof, den Eenhoorn en het Groenhuis; te Heusden , bij van Eijk; te Klundert in de Stads Herberg; te St. Michiels - Gestel , bij Maas en bij Jaarsveld ; te Nijmegen , bij van Meurs aan de Gierbrug ; te Vught , in het Bijltje ; te Waalwijk , in de twee Kolommen; te Werkendam in de Zwaan ; te Willemstad, in de Oranje Societeit. Zullende des Maandags vóór de Aanbesteding de vereischte aanwijzing in loco worden gedaan, te beginnen des voormiddags ten tien ure, te Vught, terwijl intusschen de verlangd wordende inlichtingen te bekomen zijn, zoo bij den Hoofd - Ingenieur, als bij den Provincialen Ingenieur Jonkheer E. C. B. Ridder van RAPPARD, te 's Hertogenbosch. De Staatsraad, Gouverneur der Provincie Noord - Braband , A. J. B O R R E T.


WIJ WILLEM II, BIJ DE GRATIE GODS, KONING der Nederlanden, Prins van Oranje - Nassau , Groot-Hertog van Luxemburg, enz., enz., enz. Op de voordragt van onzen tijdelijken Minister van Binnenlandsche Zaken, van den 6 julij 1848 , n°. 122 , 3e afdeeling B. Gelet op ons besluit van den 13 november 1847, n°. 59, houdende goedkeuring van den aanleg ten kosten van de Provincie Noord- Braband , van eenen Grindweg , leidende van Vught door St. Michiels - Gestel en Schijndel naar St. Oedenrode. Gelet op ons besluit van den 24 februarij 1848 , n°. 43, waarbij onze Minister van Binnenlandsche Zaken wordt gemagtigd , om aan Gedeputeerde Staten van de Provincie Noord-Braband , naar luid van art. 5 der wet van den 29 mei 1841, ( Staatsblad n°. 19), te doen toekomen de platte grondteekening der voorgenomen onteigening voor den aanleg van

Pagina 31




voorschreven weg in de Gemeente St. Michiels - Gestel , en van de bijzondere eigendommen die daarvoor in die Gemeenten moeten Worden onteigend. Gezien het proces-verbaal, konstaterende de afbakening dier eigendommen. Gezien het relaas, opgemaakt door den Burgemeester van St. Michiels - Gestel , van de nederlegging van voorschreven platte grondteekening in het Gemeentehuis van St. Michiels - Gestel, en van de afkondiging en aanplakking der aankondiging, zoo wel van die nederlegging, als van den dag, het uur en de plaats, bepaald voor de bijeenkomst van de kommissie uit Gedeputeerde Staten, bestemd om aan de belanghebbenden de noodige inlichtingen te geven en hen in hunne belangen te hooren. Gezien bet proces-verbaal van de door voorschreven kommissie, vergezeld van den Hoofdingenieur van den Waterstaat in Noord - Braband A. de GEUS, ingevolge art. 4 der hiervoren genoemde wet van den 29 mei 1841, op den 5 april 1848, in het Raadhuis der Gemeente St. Michiels-Gestel gehouden zitting, na dat de belanghebbenden, zoo wel door middel van het Provinciaal Dagblad van Noord - Braband en ´'s-Hertogenbosch Stads - Courant van den 17 maart te voren, en van de Staats - Courant van den 18 dier maand, als door de hiervoren gemelde afkondiging en aanplakking van de te houden bijeenkomst waren verwittigd , en de platte grondteekening voormeld, middelerwijl in het voorschreve Gemeentehuis had voorgelegen. Gelet dat blijkens voorschreve proces - verbaal, de eenige in dezen betrokken eigenaar verklaard heeft geene bezwaren te hebben tegen de rigting van den voorgenomen weg, en de daartoe voorgenomene onteigening zijner gronden. Den Raad van State gehoord, (advies van den 21 dezer, n°. 17 ). Hebben besloten en besluiten : Tot aanleg van den Provincialen Grindweg van Vught door St. Michiels - Gestel en Schijndel naar St. Oedenrode, zal ten algemeenen nutte , ten behoeve van de Provincie Noord - Braband worden onteigend het navolgende eigendom, zoo als dit op de registers van het kadaster voorkomt en op het terrein is afgebakend. Onder de Gemeente St. Michiels -Gestel van het perceel sectie D. n°. 3, Hooiland, groot 20 roeden , 20 ellen, staande ten name van Wouter Hopmans, twee roeden en zes en veertig ellen. Onze Minister van Binnenlandsche Zaken is belast met de uitvoering van ons tegenwoordig besluit, waarvan een afschrift zal worden gezonden aan den Raad van State. ´s-Gavenhage, den 22 Juli] 1848. [get.) WILLEM. De tijdelijke Minister van Binnenlandsche Zaken, (get.) J. M. de Kempenaer. De Secretaris-Generaal, bij het Ministerie van BinnenIandsche Zaken, J. de Wal.

Opregte Haarlemsche Courant 13-12-1848

Uit 's Hertogenbosch wordt gemeld . dat men vrijdag den den 8sten dezer. 's ochtends tusschen 4 en 5 ure, te Heeswijk, Dinther, Schijndel. enz., twee ligte schokken van aardbeving gevoeld heeft, die vergezeld gingen van een kort gedruisch, als van een zwaar rijtuig, dat over een straatweg rijdt.


Schijndel, 22 Mei.Heden werd in een dennenbosch onder deze gemeente , door den bouwman Jan Francis van Rijswijk , het lijk gevonden van een man , ongeveer 60 jaren oud , ontkleed tot op het hemd en broek, met eenen bril op den neus. Naast hetzelve lagen eenige kleederen , waarin een beursje met twaalf en een halve cents, een oud dubbeltje, eenige horlogemakers -gereedschappen , tabaksdoos, (????) roggebrood en eenige aardappelen. Uit de schouwing van het lijk door den heer med. doctor Bolsius , die zich met den eersten assessor , den heer van der Aa , dadelijk naar de plaats waar hetzelve lag , begeven had , is gebleken , dat er ten deze aan geen gewelddadigen dood kan gedacht worden. Zoo men vermoedt, is de overledene de uurwerkmaker Jan van Gennep, uit 's Hertogenbosch.


Schijndel, 4 Junij.In den nacht van 3 op 4 Junij, werd in deze gemeente de bijenhal van den bouwman Peter Verhagen bestolen. De heer burgemeester, Verhoeven, van dezen diefstal onderrigt, begaf zich, zoo als gewoonlijk, zelfs naar de plaats, waar de diefstal gepleegd was, deed in den omtrek alle mogelijken nasporingen, en vond, dank zij zijner onvermoeide navorschingen, spoedig de sporen van den dief. Eene naauwkeurige huiszoeking, werd vervolgens door ZE. gedaan ten huize van den bijenhouder

Pagina 32




Martinus van Schaik, waarvan de uitslag was, dat genoemde bijenhouder dadelijk aangehouden en naar 's Hertogenbosch is opgezonden.


St. Oedenrode, 12 Julij. Heden namiddag hoorden eenige werklieden in de nabijheid der plaats , alwaar zij binnen deze gemeente werkzaam waren, hulp ! roepen, weshalve zij zich begaven naar den kant van waar het hulpgeschrei vernomen werd, om te zien wat er te doen ware. Naauwelijks waren zij aldaar, of zij zien een drietal schreijende meisjes, allen beneden de 16 jaren oud, waarvan het oudste, 12 jaren oud , door een hun alstoen onbekend manspersoon, werd tegen den grond gehouden, doch op hunne komst losgelaten, terwijl de onbekende het onmiddellijk op een loopen zette en zich in het koorn trachtte te verbergen. Spoedig overtuigde men zich, dat er een aanslag op de eerbaarheid van het twaalfjarig meisje gepleegd was en even spoedig maakte men zich van den vermoedelijken dader, een 25jarig jongeling uit het nabij gelegen Schijndel, Bruys genaamd, meester, die onmiddellijk voor den heer Burgemeester geleid en door dezen ambtenaar ondervraagd zijnde, vervolgens ter beschikking van den heer Officier van Justitie te 's-Hertogenbosch is gesteld.


Schijndel, 28 Julij. Gisteren namiddag circa twee ure is alhier de karschop van den landbouwer Antonie van der Cammen in het gehucht Liessend, door den bliksem getroffen en afgebrand, het woonhuis is bevrijd gehouden.


Het GEMEENTE BESTUUR van Schijndel zal op Maandag den 6e Augustus 1849 , des voormiddags om 10 ure , ten Huize en Herberge van J van de Ven in de Zwaan, Het regt van TO L H E F FIN G op den GRINDWEG van Schijndel naar de Zuid-Willemsvaart in de rigting van Heeswijk.


Schijndel, 15 Augustus. Gisteren omtrent half vier ure ontwaarde Paulus van Schijndel, daglooner alhier dat er nabij de R. Kerk brand ontstaan was, liep naar de plaats, en zag dat de schuur van de kinderen Joh. Timmermans in ligte laaije vlam stond, wekte de bewoners der vast aan de schuur staande huizen, dewelke dan hierdoor gelukkig de gelegenheid hadden, zich zelven en door behulp der buren, op het noodgeschrei toegesneld, nog eenige hunner meubelen, papieren, kleederen en beddengoed te kunnen redden. Hij zag dat het vuur zich onmiddeljjk aan de vier woningen der bovengemelde kinderen mededeelde Spoedig waren Burgemeester en Assessoren, en Brandmeesters, met de brand- en handspuiten, brandzeilen enz. op de plaats des gevaars. Aan het blusschen der reeds door de vlammen aangetastte woningen viel niet te denken, maar door krachtdadige ondersteuning, onbeschrijfelijken ijver en moed der ingezetenen is het mogen gelukken de omliggende gebouwen, waarvan er toen slechts op drie en vier ellen afstands der brandende woningen verwijderd stonden, voor de al vernielende vlammen te beveiligen. De gebouwen, alsmede de meubelen van eenen bewoner zijn tegen brandschade verzekerd.


In het volkrijke dorp Schijndel, circa 4500 zielen, een Nieuwe Steenen WIND- GRAAN en SCHORSMOLEN, op zeer aannemelijke voorwaarden, met of zonder prisatie. Te bevragen bij den eigenaar J. F. DE BACKER; aantevaarden met1. Januarij of 1 mei aanstaande.


Aanbesteding

Pagina 33




Op Vrijdag den 5 October 1849, des voormiddags ten elf ure, zal onder nadere goedkeuring van Gedeputeerde Stalen der Provincie Noord-Brabant, door den Staatsraad, Gouverneur van genoemd Gewest, in bijzijn van den waarnemenden Hoofd-Ingenieur van den Waterstaat in Noord-Brabant, aan het lokaal van het Provinciaal Gouvernement te 's Hertogenbosch , worden aanbesteed :

a. De begrinding en bestrating met mopklinkers van den bestaanden weg van St. Michiels-Gestel naar Schijndel, eene gezamenlijke lengte uitmakende van 8070 ellen. b. Het vernieuwen eener houten brug over de Rivier de Dommel te St. Michiels-Gestel. c. Het onderhoud van den grindweg van af den grooten Weg of zijtak no 7 onder Vught door St. Michiels-Gestel naar de grensscheiding van laatsgenoemde gemeente met Schijndel, ingaande 10. November 1849 en eindigende met ultimo December 1851.

Deze Aanbesteding zal geschieden bij inschrijving en opbod.Het bestek en voorwaarden, waarop bovengemelde werken zullen worden aanbesteed, ligt, boven en behalve aan het lokaal van het Provinciaal gouvernement te 's Hertogenbosch, ter lezing : te Breda in het hof van Holland, bij de Wed. T. van Hooidonk; te Gorinchem bij van Oosterwijk ; te Grave, bij de Wed. Schoonenberg; te 's Hertogenbosch, in het Nederlandsch, Oud- Stads-, Brabandsch en Einhovensch koffijhuis, alsmede in de Café du commerce, en in het Stads koffijhuis en Korenbeurs bij G. van Vliet, mitsgaders in de logementen den Gouden Leeuw, het Oud Keizershof, den Eenhoorn en het Groenhuis ; te Heusden, bij van Eijk; te Klundert, in de Stads Herberg ; te St. Michiels-Geslel, bij den Opzigter van de Korput en bij Jaarsveld ; te Nijmegcn, bij van Meurs aan de Gierbrug ; te Schijndel, in de Zwaan bij van de Ven ; te Vught, in het Bijltje; te Waalwijk, in de twee Kolommen ; te Werkendam, in de Zwaan ; te Willemstad, in de Oranje Sociëteit.Zullende des Woensdag vóór de aanbesteding de vereischte aanwijzing in loco worden gedaan, te beginnen des voormiddags ten negen ure, en intusschen de verlangd wordende inlichtingen te bekomen zijn, bij den waarnemenden Hoofd-Ingenieur, Jonkheer E. C. B. Ridder van Rappard, te 's Hertogenbosch.De Staatsraad, Gouverneur voorn.A. J. BORRET,


's HERTOGENBOSCH, 5 Oct. Heden heeft alhier in bet Provinciaal Gouvernements-Gebouw de aanbesteding plaats gehad van de begrinding en bestrating van den weg van St. Michiels-Gestel naar Schijndel, enz., welk werk is aangenomen door den Heer Jan van de Griendt, alhier, voor eene som van f 32,300.


Ll. Vrijdag is alhier aanbesteeda. De begrinding en bestrating met mopklinkers van den bestaanden weg van St. Michiels-Gestel naar Schijndel, een gezamenlijke lengte uitmakende van 8070 ellen.b. Het vernieuwen eener houten brug over de Rivier de Dommel te St. Michiels-Gestel.c. Het onderhoud van den grindweg van af den grooten weg of zijtak no. 7 onder Vught door St.Michiels- Gestel naar de grensscheiding van laatsgenoemde gemeente met Schijndel, ingaande 10. November 1849 en eindigen met ultimo December 1851.Dit werk is aangenomen door den heer J. van den Griendt, alhier voor de somma van f 32,300.


In den vroegen morgen van den 9 October 1849, overleed te St. Michiels - Gestel , de Wel Eerwaarde zeer geleerde Heer J. C. MASMAN, Predikant aldaar en te Schijndel Hij stierf in ruim 64 jarigen ouderdom, rustig en kalm, als een waar Christen; bij mij en mijne Kinderen geliefd, bij zijne tegenwoordige en vroegere Gemeentens, als een trouw Vriend en Herder, hoog geschat en voorbeeldeloos betreurd , van zijne Ambtsbroeders en menigte van Vrienden, om zijne eenvoudigheid en opregtheid , naar zijne waarde geëerd en erkend, terwijl ook aan de Kerk in hem in zijne onderscheidene betrekkingen, een ijverig dienaar ontviel.

M. A. ESCHAUZIER. Weduwe MASMAN.

Pagina 34




Eenige kennisgeving.


St. Oedenrode, 26 October. Gisteren avond wilde de 23 jarige arbeider Peter Huipers , woonachtig in het naburige Schijndel, doch werkzaam bij den bouwman Christiaan de Vroom alhier, den os van de Vroom hooi geven. Hij klom tot dat einde op den hooi schelf, doch had het ongeluk om in het hooi uit te schieten en van den schelf af te tuimelen, met het gevolg, dat hij door het breken der twee eerste halswervelen, een tweetal uren na zijnen val overleed. Het lijk is dadelijk door den heer burgemeester en den heelmeester de Kroon geschouwd.


Houtverkoopingen. door den Notaris H.A. Bijvoets te 'sHertogcnbosch gevestigd ,Woensdag den 16 Januarij 1850, Voor- en nademiddag 40 Koopen zware eiken boomen, staande op de Landgoederen van Mevrouw de Wed A. J. Loutermans, in het Hermalen onder Schijndel, en 30 Koopen zware eikenboomen, staande op de Landgoederen van de Erve Mejufv. de Wed. M. Frederix , onder Gemonde . Boxtel , Gestel. St. Oedenrode en Schijndel; voorts SCHAARHOUT en MASTEN aldaar.

Pagina 35

Historische Kranten - Nederlandse Dagbladen 1800 tot en ... Web viewLeydse Courant 30-03-1. 8. 07....

Documents

Transcript of Historische Kranten - Nederlandse Dagbladen 1800 tot en ... Web viewLeydse Courant 30-03-1. 8. 07....