DROMEN

DURVEN

DOEN

Het managen van de lastigste

persoon op aarde: jezelf! Dit is de

ondertitel van het boek van

Tiggelaar. Goede voornemens alleen

werken niet, stelt hij. Het gedrag

blijkt de zwakke schakel. Om onszelf

te veranderen moeten we heel

concreet bepalen wat we vandaag

moeten doen om ook werkelijk, op

termijn, de resultaten te behalen die

we de moeite waard vinden. Er

bestaan minimaal twee soorten

gedrag:

1. bewust en gepland (5%)

2. onbewust en automatisch (95%)

Volgens Icek Ajzen spelen drie

factoren een rol bij het vormen van

bewuste intenties:

1. We schatten het nut in van het

voorgenomen gedrag

2. We overdenken wat andere

mensen die belangrijk voor ons

zijn, vinden van het

voorgenomen gedrag.

3. We vragen ons af of we ook

daadwerkelijk in staat zijn om

dat gedrag te laten zien.

Gedrag dat meteen tot goede

gevolgen leidt, neemt automatisch

toe net als gedrag dat negatief

uitpakt automatisch afneemt.

Mensen hebben geen hekel aan

veranderen maar aan verliezen.

Dreigen en straffen werken niet op

lange termijn en zijn slechts

ondermijnend voor relaties. Vier

keer vaker belonen dan straffen is

een veilige norm in het managen van

jezelf en anderen.

Veranderen in fasen: Dromen,

durven, doen

Dromen draait om het overwegen

van een verandering en het

voorbereiden ervan. Doel van deze

fase is om doelgerichte en concrete

gedragsintenties te formuleren.

Durven houdt in dat een verandering

wordt voorbereidt. Het doel is in de

lastigste verandersituatie gedegen

voor te bereiden.

DROMEN

DURVEN

DOEN

Doen heeft betrekking op actie en

het bestendigen van de verandering.

In deze fase start je met het

gewenste gedrag, beloon je jezelf en

toon je doorzettingsvermogen.

Een belangrijk advies wat Tiggelaar

geeft is dat je jezelf haalbare en

concrete doelen moet stellen.

Een grote verandering betekent vaak

ook dingen loslaten. Richt je op de

toekomst en laat het verleden

rusten.

In de droomfase bepaal je jouw

richting. Tiggelaar schrijft dat je

vooral niet iemand anders moet

worden, maar meer jezelf zijn zoals

je bent op je beste momenten.

JA-gebied en NEE-gebied

Tiggelaar onderscheid een JA-gebied

en een NEE-gebied. We hebben de

neiging te lang in ons NEE-gebied te

blijven waarin we kijken naar

problemen, valkuilen en beren op de

weg. Het JA-gebied biedt kansen

voor persoonlijke ontwikkeling en

groei.

Gebruik bij het maken van keuzes

zowel je verstand als je gevoel.

Verstandig kiezen tegen je gevoel in

werkt niet maar op je gevoel

verstandige keuzes maken evenmin.

MAP-voornemens

Goede voornemens kun je het beste

op de M.A.P-manier formuleren:

Meetbaar, Actief en Persoonlijk.

Hou het daarnaast ook vooral

simpel. Om te komen tot de

realisatie van voornemens kun je

een trap als uitgangspunt nemen.

Begin onderaan en altijd met iets dat

je al wel kunt. Bovenaan de trap ligt

het eindresultaat.

Zodra je je voornemens en gewenste

gedrag concreet formuleert, zie je

meer kansen. Die kansen zijn er

altijd maar zie je pas als ze betekenis

voor je krijgen.

Een ander waardevol advies dat

Tiggelaar in zijn boek geeft is dat je

als je wilt veranderen mensen moet

vinden die je willen helpen bij de

verandering. Mensen die je

stimuleren en in je geloven.

Veel mensen die willen veranderen

vallen in het begin al terug. De

gevoelens van onzekerheid die oude

gewoontes loslaten met zich

meebrengen zijn vaak de oorzaak. Er

doen zich onverwachte

crisissituaties voor maar hier kun je

je op voorbereiden. Stress en

uitputting zijn factoren die ervoor

kunnen zorgen dat je makkelijk

terugvalt in oude patronen. Door

voldoende tijd, ruimte en overzicht

te creëren kun je dit voorkomen.

Ook het terughalen van

succesmomenten, momenten waar

je een fijn en sterk gevoel aan

overgehouden hebt, kunnen een

positieve impuls geven aan je

veranderproces in moeilijke

momenten.

Technieken

Geheugensteuntjes: herinner je

belangrijke voornemens door

gebruik te maken van je agenda,

stickers, armbandjes etc.

Beloningen: Maak het aantrekkelijk

om in moeilijke situaties toch door

te zetten. Jezelf punten geven voor

de dagen dat je het gedrag volhoudt

of het doorzetten vieren kan helpen.

Countering: jezelf actief verweren

met je eigen gedrag tegen de

tegenwerkende prikkels van de

crisissituatie. Dit kan door jezelf toe

te spreken, te denken of te

bewegen.

Geen tijd voor verandering!

Eén van de belangrijkste belem-

meringen die mensen zien in het

veranderen is tijd, of het gebrek

eraan. Timemanagement zou je dus

kunnen zien als een bijzondere vorm

van countering. Door je tijd beter in

te delen, creëer je ruimte voor de

veranderingen die jij belangrijk

vindt.

Het begint met vallen en opstaan.

Je kunt niet verwachten dat je in

staat bent om alles direct te doen

zoals je in je hoofd had. Verwacht

dat ook niet van jezelf.

Tiggelaar stelt dat mensen vooral

leren door directe feedback. Dit

houdt in dat je het gewenste gedrag

meteen in het begin moet meten en

belonen. Meet minimaal dagelijks,

op een vast moment en aan de hand

van een vast lijstje. Roep eventueel

de hulp in van een coach die je

regelmatig feedback geeft.

Uitstelgedrag komt voort uit de

angst voor korte termijn frustraties

die het nieuwe gedrag kan

opleveren en we ‘genieten’ van de

druk die het uitstellen oplevert.

Denk niet in termen van slagen of

falen maar zie de verandering als

leren. Dan maken ook de vervelende

gebeurtenissen je sterker en wijzer.

Het eindigt met doorzetten.

Het is belangrijk om zo nu en dan

eens te experimenteren. De grenzen

van je JA-gebied proberen op te

rekken. Belangrijke veranderingen

kennen geen eindpunt. Het

doorbreken van ineffectieve

automatismen en het leren van

nieuwe gewoontes is nooit klaar.

Geslaagde veranderingen werken

stimulerend. Door te dromen,

durven en te doen krijg je meer grip

op je leven!

Ben Tiggelaar

Dromen, Durven, Doen

Spectrum Uitgeverij

2005