High Tech Twente als waardevol perspectief voor Nederland · het MKB, getooid met het Twentse...

High Tech Twente als waardevol perspectief voor NederlandHigh Tech Twente als waardevol perspectief voor Nederland

High Tech Twente als waardevol perspectief voor Nederland 1

High Tech Twente als waardevol perspectief voor Nederland


Twente onderscheidt zich door de combinatie van een aantal iconische top-technologische werklocaties, een prachtige woon-, werken leefomgeving en de ligging aan de grens met Duitsland. Het is een daily urban system avant la lettre, waar ondernemers, onderzoek, onderwijs en overheid in gezamenlijkheid werken aan de duurzame economische toekomst van Twente en haar rol in de wereld.

Twente behoort tot de nationale top drie van top-technologische regio’s en is daarmee een relevante partner voor de economische ontwikkeling van Nederland. Tegelijk staat Twente op een kantelpunt, veroorzaakt door een moeilijk neembare horde van samenhangende vestigingsvraagstukken. Alleen via een verbonden multischalige aanpak die even concreet als daadkrachtig is, kan Twente er in slagen naar de goede kant over te hellen. Rijk en Provincie Overijssel zijn in dat proces noodzakelijke partners.

De kern ligt in het perspectief Twente duurzaam vitaal te houden: in staat om talent aan te trekken en vast te houden, de top-technologische werklocaties te laten floreren en zo een belangrijke economische bijdrage aan Nederland te blijven leveren en daarin te groeien. Opgeteld levert dit een even omvattend als waarachtig experiment voor de betekenis van een bundeling van rijks- en regionaal beleid voor High Tech Twente. High Tech Twente als perspectiefgebied: een waardevol perspectief voor Nederland.

High Tech Twente als waardevol perspectief voor NederlandHigh Tech Twente als waardevol perspectief voor Nederland2 3High Tech Twente als waardevol perspectief voor Nederland

Centrifugale kracht door sterke verbindingen

Regio Twente expert in toptechnologieIn Europa staat regio Twente bekend als expert in toptechnologie, waarin de Universiteit Twente (UT) een spilfunctie vervult. De centrifugale kracht van de UT is groot, door:

1. verbondenheid met de andere opleidingsinstituten: Hogeschool Saxion, ArtEZ Kunstacademie en Conservatorium en ROC van Twente;

2. sterke connecties met de drie top-technologische werklocaties: Kennispark Twente, waar de UT onderdeel van is, Hart van Zuid/High Tech Systems Park en Technology Base, en daarnaast een relatie met het grootste Twentse bedrijventerrein XL Businesspark/Port of Twente. Gezamenlijk vormen ze één groot productielandschap waarvoor innovatie de basisvoorwaarde is en dat van groot belang is voor de (inter)nationale aantrekkingskracht van Twente;

3. de brede grensoverschrijdende verbinding met Duitsland – denk aan de duizenden Duitse studenten die in Twente studeren, de verbinding met onderzoekinstituten als het Max Planck Instituut en het Fraunhofer Center – belangrijke vruchten van de UT als sciencehub tussen Nederland en Duitsland – en een sterke Euregionale samenwerking waaronder die tussen de partnersteden Enschede en Münster.

4. een omvattend internationaal netwerk – met een bijzondere plek voor Eindhoven als grootste partner in technologische ontwikkeling – dat Twente met de rest van de wereld verbindt;

5. de spin-off van nieuwe kennis uit fundamenteel onderzoek naar start-ups, patenten en innovaties in een veelheid van producten en diensten met aanzienlijke maatschappelijke en economische betekenis voor Nederland en de rest van de wereld. Van robotica tot medische technologie en van smart energy tot fotonica: aan een groeiende hoeveelheid vernieuwingen kan het label “High Tech Twente inside” worden verbonden;

6. de innige samenwerking tussen de 4 O’s, die onder meer verbonden zijn in de Twente Board. Denk ook aan Novel-T, de succesvolle business-accelerator die het resultaat is van deze nauwe banden. Ook de vestiging van het World Trade Centre Twente is door haar vele internationale verbindingen een vestigingsfactor van belang.

7. Als laatste is er de sterke relatie tussen de kennispartners en de regionale maakindustrie in het MKB, getooid met het Twentse adagium “knappe koppen en gouden handen”. Ook deze symbiose is een belangrijk onderdeel van het hiervoor genoemde Twentse productielandschap, dat uitwaaiert naar de Achterhoek en Salland. De ruimte in het landschap biedt ook buiten de toplocaties een veelheid van mogelijkheden voor kleinschaliger proeftuinen. Daardoor is Twente ultiem geschikt als experimenteeromgeving voor de hele keten van kleine innovaties tot volle schaal implementatie.

De elementen van deze centrifugale kracht zijn onderdeel van een uiterst consistente koers die Twente al decennia volgt, waardoor de huidige kenniseconomie met zijn sterke verbindingen met de maakindustrie als een feniks uit de as van de omgevallen textielindustrie kon herrijzen. De veerkracht die hieronder zit is onderdeel van de Twentse identiteit, die zich ook bij tegenslag laat kenschetsen als: we bedenken het, we testen het, we maken het en we doen het. Denk naast het omvallen van de textielindustrie aan de krimp in de metaalindustrie en de vele als gevolg daarvan vrijgekomen industriepanden, aan het vervallen van de militaire status van Airport Twente met grote economische gevolgen voor de regio, en aan de vuurwerkramp in Enschede. In alle gevallen komt Twente er sterker uit met vernieuwende concepten van werk, woon en leefgebieden. Voor een belangrijk deel op eigen kracht, en met op belangrijke momenten een multischalige aanpak waarbij met name het Rijk en Provincie Overijssel even noodzakelijk als betekenisvol bijdragen.

Samengevat heeft Twente zowel een grote (inter-)nationale relevantie als ook enorme potentie om zich verder te ontwikkelen. De kennis is er, de faciliteiten zijn er, de mentaliteit is er, en er is letterlijk en figuurlijk nog ruimte. Letterlijk omdat Twente zich kenmerkt door een evenwichtige balans tussen stedelijke dynamiek en grote landschappelijke waarde. Figuurlijk leidt de balans tussen dynamiek, rust en groen ook tot de geestelijke ruimte om te pionieren en experimenteren.

High Tech Twente als waardevol perspectief voor NederlandHigh Tech Twente als waardevol perspectief voor Nederland4 5

Vestigingsklimaat voor talent als noodzakelijke voorwaarde

En toch blijkt dat al deze elementen voor een kansrijke uitgangspositie niet voldoende zijn om het vliegwiel van de duurzame economische groei in een hogere versnelling te krijgen. De reden daarvan ligt in het vestigingsklimaat voor talent en wordt boven alles veroorzaakt door de relatief geïsoleerde grensligging van Twente en de als gevolg gebrekkige bereikbaarheid. Voor iedere nieuwe businesscase in de kenniseconomie zijn drie componenten van belang: een innovatief idee, geld om de uitwerking te financieren en talent om het uit te voeren. En juist in die laatste zit als gezegd het hardnekkige vraagstuk. Twente blijkt sterk in het aantrekken van talent om onderwijs te volgen, maar slaagt er onvoldoende in het talent vast te houden. Doorslaggevende reden daarvoor ligt in de bereikbaarheid van banen. Talenten geven aan dat ze in Twente wel een baan kunnen krijgen maar dat er vanuit Twente onvoldoende banen bereikbaar zijn voor een carrière. De ontwikkeling van top-technologische werklocaties is dan ook een noodzakelijk onderdeel in de regionale strategie om talent te binden. Maar het is niet voldoende. Even noodzakelijk is een snellere verbinding met andere economische kerngebieden om vanuit Twente een breder perspectief op een carrière te kunnen hebben.

Bereikbaarheid als vestigingsfactor voor talentMet het oog op het aantrekken en vasthouden van talent is de bereikbaarheid van Twente kortom het grootste vraagstuk. En het is (logisch) een vraagstuk dat zich niet binnen de regionale schaal zelf laat oplossen. Met de toename van concurrentie tussen economische regio’s, waarvan de kern ligt in het aantrekken en vasthouden van talent, wordt dit vraagstuk met de dag manifester. Temeer omdat voor de vestiging van bedrijven de toegang tot talent een basisvoorwaarde is. De analyse laat daarmee zien dat Twente op een kantelpunt staat: bij de huidige bereikbaarheid groeit het risico van krimp, afname van talentvolle arbeidskrachten en een vliegwiel dat de verkeerde kant op gaat draaien. Dat risico kan alleen met vereende “multischalige” kracht worden voorkomen. Slagen we erin de bereikbaarheid – in termen van substantiële reistijdverkorting – naar de randstad, Zwolle, regio Achterhoek en Arnhem/Nijmegen en Münster, Osnabrück en Berlijn, zowel via de weg (A1/A35, N35 en N18), via spoor – denk bijvoorbeeld aan de as Amsterdam-Berlijn via Centraal Station Twente – en via de lucht, via een goeie (OV)verbinding met luchthaven Münster Osnabrück, dan draagt dat niet alleen bij aan een florerende economie in Twente en Nederland; een “bereikbare regio” biedt zelfs kansen om – op de lange termijn – de woon- en leefdruk in de randstad te verlichten. Op een hoger niveau is dit vraagstuk verbonden met het Trans Europese Net voor verkeer (TEN-T) waar naast genoemde modaliteiten ook de verbinding via water van belang is en die bijdraagt aan Twente als logistieke hotspot.

Additioneel is de onderlinge bereikbaarheid van de drie Twentse toplocaties van belang. We zoeken naar smart mobility oplossingen zodat uitwisseling van kennis en talent makkelijker kan plaatsvinden. Om de kenniswerkers en bezoekers van en tussen de drie topwerklocaties op een innovatieve en duurzame manier te verbinden en te vervoeren ontwikkelen we het concept van ‘Mobility as a Service’. Daarbij worden verschillende mobiliteitsdiensten en aanbieders in een platform geïntegreerd (bijvoorbeeld taxi, carsharing, openbaar vervoer en e-bike).

Regelruimte om te kunnen pionieren als vestigingsfactorEen andere factor om de economische ontwikkeling van Twente te versnellen, is het vergroten van de ruimte om te pionieren, experimenteren en verbinden. Zoals gezegd: de landschappelijke en geestelijke ruimte is er. De belemmering zit vaak in de regelruimte. Denk aan de mogelijkheden om te experimenteren met Urban Air Mobility (o.a. drones) en zelfrijdende voertuigen. Pionieren op niet alleen deze maar ook nu nog onbekende gebieden vraagt om snelle mogelijkheden om van nationale wetgeving af te wijken en daar gezamenlijk de randvoorwaarden voor af te spreken. Op een heel ander vlak gaat het om het oplossen van vooral bureaucratische grensbarrières – ook een van de thema’s in het interbestuurlijk programma (IBP). Door het wegnemen van bureaucratische grensbarrières wordt in ieder geval de mentale bereikbaarheid van Duitsland sterk vergroot. Nog een stap verder gaat het om het stimuleren van verbindingen, denk aan de kansen die liggen in de verdergaande samenwerking tussen Nederlandse en Duitse kennisinstellingen.

Andere vestigingsvraagstukkenHet hardnekkige vraagstuk van de bereikbaarheid en het vraagstuk van de regelruimte zijn onderdeel van een groter geheel van vestigings-vraagstukken. Het gaat om de volgende – alle vragen om een samenhangende multischalige aanpak:

• Behouden en versterken van de aantrekkingskracht van het stedelijk netwerk. Daarbij gaat het in de eerste plaats om de versterking van de culturele aantrekkingskracht – recent is daarvoor een regionaal cultuurprofiel aan de minister aangeboden waarin tijd en ruimte, traditie en innovatie en grenzeloos in verbinding de hoofdthema’s zijn. Daarnaast leven er in het stedelijk gebied vele andere vraagstukken die raken aan het vestigingsklimaat. Zo groeien de transformatievraagstukken voor wijken en buurten. De aanpak daarvan laat zich goed combineren met de verduurzaming van de woningvoorraad. Beide transitie-bewegingen vragen evenwel om forse investeringen, niet alleen in de woningen maar ook in de openbare ruimte. Gemeenten ontberen deze periode het investeringsvermogen om hier met daadkracht op in te zetten, deels als een gevolg van de economische crisis en de samenhangende problematiek rond grondposities, anderdeels door de aanzienlijke tekorten in het sociale domein, die een direct effect hebben op het gemeentelijke investeringsvermogen. Verder zijn de afgelopen jaren van een belangrijke partner als de woningbouwcorporaties de mogelijkheden om volwaardig mee te investeren in de stad ook ingeperkt – de achtergronden daarvan zijn overigens te begrijpen. Tegelijk is er de vraag welke experimenteerruimte aan goede woningbouwcorpraties kan worden gegund om breder aan de stedelijke ontwikkeling bij te dragen (ook een punt van regelruimte). En welke andere partnerschappen mogelijk zijn om het vestigingsklimaat in het Twentse stedelijke gebied toekomstbestendig te houden. Naast het op orde houden van de bestaande stad, bevindt zich nog een palet aan vernieuwingsvraagstukken van klimaatadaptatie waaronder waterberging in de stad tot smart- mobility en van vernieuwende combinaties van wonen en zorg tot het aantrekkelijk houden v van de binnensteden in een tijd dat de retail groeiende concurrentie van internet ervaart.

• Een ander relevant vestigingsvraagstuk ligt in de schaalvergroting in de agrarische sector en het omvallen van veel agrarische bedrijven, waardoor de landschappelijke kwaliteit van het


kleinschalige Twentse coulisselandschap onder druk staat. Er ligt daarmee naast de zoektocht naar de ontwikkeling van circulaire landbouw, ook een opgave in het vinden van nieuwe economische dragers in het landelijk gebied. Tegelijk vraagt de energietransitie om de inpassing van windenergie en zonne-energie. Tegemoetkomen aan deze vraagstukken en tegelijk de identiteit en aantrekkingskracht van het landschap voor wonen, werken en vrijetijdseconomie te bewaren en te voorzien van nieuwe toekomstwaarde is een uitdaging die alleen in samenwerking met provincie en Rijk kan worden aangegaan. Dat geldt evenzo voor het voorzien in perspectieven voor dorpskernen met een dreigende bevolkingskrimp.

• In het verlengde ligt een meervoudige klimaatopgave. In Twente werken we aan een klimaatrobuuste inrichting: een regio die de uitdaging van structurele droogte en incidentele wateroverlast aan kan. Daarbij zien we dat de hoge zandgronden een rol kunnen vervullen als waterspaargebied ter verbetering van de zoetwaterbeschikbaarheid – de zomer van 2018 heeft laten zien welke proporties dit vraagstuk kan aannemen. Het gebied tussen Hengelo, Oldenzaal en Enschede is vanuit dit perspectief interessant. Ogenschijnlijk een postzegel in Oost Nederland, maar illustratief voor de adaptatie-uitdagingen waarvoor we staan in de hoge delta. Een sterke verbetering van het natuurlijke watersysteem in dit hellende gebied ligt in de mogelijkheden tot behoud en waar mogelijk terugbrengen van de landschappelijk karakteristieke beken en de mogelijkheden om het waterspaarpotentieel meer tot zijn recht te laten komen. Het is een complexe opgave onder meer door de gevarieerde bodemgesteldheid die een gevolg is van de ligging bij oude stuwwalcomplexen. Ook deze uitdagingen kunnen alleen worden aangegaan via een verbonden samenspel van vele partijen.

• Tot slot: de relatie met het Rijk begint met het omarmen van de potentie van Twente, waaronder met name de relevantie economische ontwikkeling van de drie top-technologische werklocaties: Kennispark Twente, Hart van Zuid/High Tech Systems Park en Technology Base. Een van de grootste uitdagingen van Twente ligt in de relatieve onbekendheid van haar sterkste punten. Alle drie zijn ze gevestigd in een gebied met een historische lading, eigen identiteit en landschappelijke waarde, gezamenlijk staan ze borg voor de toekomst van Twente en haar rol in de wereld. Hierna is een uitgebreidere schets van de drie ontwikkelingsgebieden opgenomen, inclusief een aantal specifieke opgaven.


High Tech Twente in praktijk:inzoomen op drie locaties


De Agenda voor TwenteAlles bijeen liggen er grote kansen in Twente voor Twente en voor Nederland. De regio én de 14 afzonderlijke gemeenten laten zien dat het menens is en investeren gezamenlijk en samen met de provincie in de Agenda voor Twente. De Rijksoverheid heeft zich recent aangesloten via de uitgesproken steun voor de Twentse regiodeal. In beide gevallen gaat het om scherp gekozen impulsen voor de korte en middellange termijn. Hoofdlijnen daarin: Techniek als motor, Arbeidsmarkt & talent, Bereikbaarheid & vestigingsklimaat en Circulaire economie & Duurzaamheid. In voorliggend voorstel ligt, gericht op dezelfde hoofdlijnen, het perspectief van de lange termijn besloten.

Het perspectief van de lange termijn vergt een aanpak die Rijk, provincie en regio verbindt, departementen overstijgt, en verbinding maakt tussen de 4 O’s. De keus voor Twente als perspectiefgebied kan daarmee – als een logische vervolgstap binnen de pilot Omgevingsagenda Oost – voor de uitvoering van de NOVI een prachtig experiment opleveren voor multischalige samenwerking: op de schaal van een daily urban system en met een cumulatie van vraagstukken op het terrein van technologische ontwikkeling en economie, stedelijke regio en landschappelijke waarde, en de verbinding tussen identiteit en een duurzame toekomst. Kortom: Twente verbindt zich graag aan een pilot-partnerschap met het Rijk, gericht op High Tech Twente als waardevol perspectief voor Nederland.


Een internationale sterspelerKennispark Twente is een van de acht innovatiecampussen van nationaal belang. De Universiteit Twente met haar toonaangevende onderzoeksinstituten, de open innovatiecentra, de honderden hightech bedrijven en de innovatieversneller Novel-T: samen vormen ze een internationale wereldspeler bij het aantrekken van bedrijvigheid en een voedingsbodem voor toptalenten.Vanuit grensoverschrijdend perspectief hebben het Max Planck en het Fraunhofer Center zich verbonden aan de UT. Dit is een waardevolle aanvulling op toonaangevende onderzoeksinstituten als MESA+ Nano Lab, TechMed Center, Thermoplastic Composites Research Center en het Laser Application Center.Kennispark Twente heeft tot doel een toplocatie te zijn waar talent, kennis en bedrijven zich optimaal kunnen ontwikkelen, innovaties te versnellen en zo een bijdrage leveren aan maatschappelijke uitdagingen en oplossingen. De informele community op Kennispark Twente innoveert en ontwikkelt, waarbij onderwijs, overheid, onderzoek en het bedrijfsleven elkaar veelvuldig ontmoeten en versterken. Nationale en internationale talenten kunnen in elk stadium van hun professionele loopbaan bijdragen aan innovatie en onderzoek. Zij ontwikkelen producten, combineren kennis en toepasbaarheid en hebben de ambitie uit te groeien tot wereldleiders. Zo heeft Kennispark Twente al meer dan 950 start ups voortgebracht.

Zie ook het filmpje op: https://tinyurl.com/ybzbf3hgDe snelheid van innoveren wereldwijd is nog nooit zo hoog geweest. Om de internationale toppositie als High Tech Twente te borgen voor de lange termijn moet er blijvend geïnvesteerd worden, waarbij het binden van talent centraal staat. Daarvoor is nodig:• bouwen aan een dynamische toplocatie met een hoogwaardige uitstraling, waar dag en nacht levendigheid is, door het toevoegen van de functies wonen, leisure en retail;• continue aansluiting van de opleidingen van de UT en de R&D-faciliteiten op de

Kennispark Twente: dynamische toplocatie

ontwikkelingen in fotonica, nanotechnologie, software, mechatronica (maakindustrie 4.0), medische technologie en agrofood. Deze soorten van technologie zijn noodzakelijk om antwoorden te vinden op uitdagingen in de thema’s “intelligent manufacturing systems”, “digital society”, “resilient world”, “personalized healthcare technologies” en “smart materials”. Technologie is de motor van de kenniseconomie;• erkenning van kennisinstituten als het Fraunhofer Center met bijvoorbeeld een TO2-status om meer fondsen vrij te kunnen maken;• tot slot is ook de bereikbaarheid/smart mobility van Kennispark Twente met haar omgeving, waaronder de andere High Tech Twente locaties van vitaal belang.


Een innovatiecampus van formaat Hart van Zuid is van oudsher het domein van de metaalgiganten Stork en Dikkers. Nu transformeert het met behoud van de waardevolle elementen van zijn historische identiteit tot een bruisend stadsdeel waarin leren, werken, ondernemen, zaken doen, wonen en recreëren hand in hand gaan. Het gebied herbergt een veelheid aan technische (MKB) ondernemingen en culturele en voorzieningen waarbij techniekeducatie een belangrijke rol speelt. In het verlengde ontwikkelt Thales het High Tech Systems Park (HTSP) in het gebied: een innovatiecampus van formaat, waar in relatief korte tijd meerdere hightech bedrijven zich hebben gevestigd en waar spin-offs, start-ups en nieuwe samenwerking tussen bedrijven worden gefaciliteerd. Ook noemenswaard is de vestiging pal naast Centraal Station Twente van het World Trade Center Twente (WTC): een van de dragende krachten onder dit internationale businessdistrict. Met de recente overname van Siemsens door VDL Groep dienen zich nieuwe kansen aan in Hart van Zuid.

Hart van Zuid kenmerkt zich door de koppeling van de bestaande maakindustrie in het gebied aan het ROC van Twente met z’n veelheid aan MBO opleidingen met een uitgesproken technisch profiel. Met daar doorheen geweven een keur aan woonmilieus voor talent op alle niveaus; een community-gedachte in de geest van het door Stork begin 20ste eeuw geïnitieerde tuindorp ‘t Lansink. Het gebied is het brandpunt van een aantal grote opgaven in de economie, waar het MKB en het MBO voor staan:

• de explosief groeiende uitbreidings- en vervangingsvraag naar technisch geschoolde vakmensen/aansluiting onderwijs arbeidsmarkt;• versnelde digitalisering/robotisering/Smart industry/Industry 4.0;• internationalisering/globalisering;• energietransitie en circulaire economie.

Hart van Zuid / High Tech System Park: knappe koppen en gouden handen

Deze opgaven vragen om een steeds sneller absorptieniveau van zowel ondernemers als onderwijs, overheid en onderzoek. Alleen dan kunnen de in Twente gevestigde internationaal opererende bedrijven waaronder Thales, VDL, Norma, Stork etc, de concurrentie aan met de rest van de wereld en hun toppositie behouden. Dit kan alleen door samenwerking met alle partijen in een technisch ecosysteem als High Tech Twente.

Hart van Zuid/HTSP is een experimenteeromgeving voor Rijk, regio en stad, voor interventies gericht op de transformatie van de (bestaande) industrie/economie. De aansluiting van de arbeidsmarkt op het bedrijfsleven en het aantrekken van voldoende geschoold personeel zowel mbo, hbo als universitair is voor de bedrijven de grootse uitdaging.Het versterken van de keten met het VMBO en de aansluiting van kwetsbare jongeren op de veranderende arbeidsmarkt is een voorbeeld van de samenwerking tussen de vier o’s die hier een bijdrage aan moet leveren.

In Hart van Zuid worden opgaven geïntegreerd, waarbij ook de wateropgave en de energietransitie belangrijk zijn. De laan Hart van Zuid met daarin een nieuwe beek vormt de drager van het plan die de grote elementen in het gebied met elkaar verbindt; de groen- en waterstructuur versterken de algehele ruimtelijke kwaliteit in het gebied. Voor de energietransitie werken publieke en private partijen samen, onder meer wordt restwarmte van AKZO ingezet voor de bedrijven en woningen in het gebied.


Technology Base Twente: proeftuin voor pioniers

Een unieke locatie voor economische ontwikkelingenOp Technology Base transformeert de voormalige militaire luchthaven naar een unieke locatie voor het faciliteren van economische ontwikkelingen. Daaronder het ontwikkelen, testen en de proefproductie voor High Tech Systems & Materials/Advanced Manufacturing and Materials, de Twente Safety Campus, bemande en onbemande luchtvaartuigen en luchthavengebonden bedrijvigheid, waaronder behoud van de vliegfunctie. In het gebied wordt tegelijk passend bij het Twentse profiel veel geïnvesteerd in behoud van ecologische en cultuurhistorische waarden.

Een groeiend aantal bedrijven vestigt zich op Technology Base. Oude F16-shelters transformeren naar inspirerende onderkomens voor innovatieve bedrijven en de locatie en de 2,4 kilometer-lange start- en landingsbaan wordt steeds meer gezien als dé proef- en testlocatie voor vliegtuigen en unmanned systems waar onder andere het Nederlands Lucht- en ruimtevaartcenrum gebruik van maakt.Het bedrijf Aircraft End of Life Solutions (AELS) heeft zich in 2017 gevestigd. Binnen de Twente Safety Campus is met de Risk Factory Twente, Troned Training Factory en het Safety Field Lab een stevige basis gelegd voor samenwerking tussen kennisinstellingen en de veiligheidsregio Twente.

Technology Base is ook de plek van het innovatiecluster Space53 waarin overheden, bedrijven, veiligheidspartijen en kennisinstellingen samenwerken bij de creatie van een ecosysteem waarin de nieuwe industrie rondom onbemande systemen en robotica kan floreren. Ontwikkelingen die een grote impact kunnen hebben op onze economie én maatschappij. Met het Urban Air Mobility heeft de regio de hand uitgestoken naar de regio Münster in Duitsland om als eerste grensoverschrijdende samenwerking in Europa maatschappelijk relevante toepassingen van drones in dit gebied aan te jagen.

De vestiging van Lithium Werks met een omvangrijke R&D campus is een volgende impuls aan de invulling van Technology Base. Lithium Werks produceert Lithium IJzer Fosfaat accu’s. Doel is op de locatie Technology Base een 17 hectare grote R&D-campus in te richten voor de ontwikkeling van een “mobile battery ecosystem”. Om voor de volgende generaties opslagtechnieken te ontwikkelen, gaat Lithium Werks nauw samenwerken met de Universiteit Twente en onder andere het Fraunhofer Center. De Universiteit heeft geavanceerde faciliteiten in huis voor materialenonderzoek, zoals het MESA+ NanoLab en ook kennis van onder meer besturingselektronica en artificial intelligence. De vestiging van Lithium Werks is van bovennationaal belang vanwege de ambitie om het vraagstuk van de schone energie-opslag in de toekomst op te lossen en vernieuwde producten te ontwikkelen.

Meer over de R&D campus van Lithium Werks: https://tinyurl.com/ycu97tqa

Opgaven die in de verdere ontwikkeling van het gebied spelen, zijn de volgende:


• Het aanwijzen van locaties voor gecontroleerd experimenteren en certificeren Op Technology Base Twente zijn drie high tech innovaties gaande die worden vertraagd door de huidige wetgeving. Om versnelling mogelijk te maken is nodig dat Technology Base wordt aangewezen als een gecontroleerde testlocatie. Dit draagt bij aan de snelle opbouw van nieuwe expertise voor de volgende drie innovaties:

Ontwikkelen en (real-life) testen van onbemande systemen Lithium Works: brandveiligheid lithium batterij Nieuwe High Tech Materials testen op brandveiligheid

De combinatie van onder meer de aanwezigheid van het cluster voor onbemande systemen Space53, de aanwezigheid van de Twente Safety Campus en de UT maakt Technology Base bij uitstek geschikt voor de aanwijzing als gecontroleerde testlocatie.

Maak daarbij mogelijk dat een nieuwe benadering kan worden ontwikkeld: ruimte in wet- en regelgeving die gecontroleerd gevolgd en gemonitord wordt – met handelingsruimte voor inspectie en constante aandacht voor veiligheid. Dit levert weer input voor nieuwe of aangepaste wet- en regelgeving en certificering zowel landelijk als grensoverschrijdend.

• Unmanned systems en luchtcorridor Toestaan van een luchtcorridor voor onbemande vliegtuigen (cargo en personen) Twente- Weeze. In het verlengde ligt de opgave nationale randvoorwaarden te creëren om de potentie van deze grensoverschrijdende samenwerking maximaal uit te nutten op het gebied van unmanned systems (drones).

Randvoorwaarden in de vorm van juridische mogelijkheden, maar vooral in de vorm van stimulering van een innovatieve marktvraag. De bestaande juridische beperkingen zorgen voor een nog niet goed werkend marktmechanisme. Met slimme maatregelen kan de overheid dit marktmechanisme aanwakkeren zodat de benodigde innovaties tot stand komen, de industrie zich kan ontwikkelen en de technologie zijn economische en maatschappelijke beloften kan inlossen.

• Proeffabriek/samenwerking Voor de faciliteiten en organisatie rondom advanced manufacturing en smart industry is het nodig meer slagkracht en snelheid in Twente te organiseren. Voor de inbedding van de Twentse hightech maakindustrie in het nationale innovatiebeleid is permanente verbinding met roadmaps Aeronautics, Smart Industries en Fotonica en de aangesloten (inter)nationale netwerken en instellingen van groot belang. De Twente Board neemt het initiatief voor een nadere uitwerking hiervan samen met de hightech maakbedrijven, de kennisinstellingen en betrokken partijen zoals Novel-T, Thermo Plastic composites Research Centre, Fraunhofer Project Center, Technology Base, Herstructureringsmaatschappij Overijssel en Oost NL.


ColofonPublicatie November 2018

AfzenderGerharda Tamminga, Regio TwenteRolien Nolte, Regio TwenteJanneke Wessels, Provincie Overijssel

VormgevingArjan Kool, Provincie Overijssel

Foto’sDe auteurs hebben hun uiterste best gedaan om bronnen en rechthebbenden van het beeldmateriaal te achterhalen. Wanneer desondanks beeldmateriaal wordt getoond waarvan u (mede-) rechthebbende bent en voor het gebruik waarvan u geen toestemming hebt verleend, kunt u zich in verbinding stellen met ons.

Tekenaar Joost Fluitsma, JAM Visual Thinking

High Tech Twente als waardevol perspectief voor Nederland20

High Tech Twente als waardevol perspectief voor Nederland · het MKB, getooid met het Twentse...

Documents

Transcript of High Tech Twente als waardevol perspectief voor Nederland · het MKB, getooid met het Twentse...