¥od.

DISSERTATIO ACADEMICA,QUID SIBI VELIT ADAGIUM:

OMNIUM HORA¬RUM HOMO,

EXPOSITURA,cujus particulamCONSENSU AMPL. FACULT. PHILOSOPH.IN REGIA ACADEMIA UPSALIENSI,

PRjESIDEceleberr1m0 viro,

MAG. PETROEKERMAN,Eloquent. PROFESS. Reg. et Ord.PUBLICO EXAM1NI OFFERT

stipendiarius regiusOLAVUS PETRI SUNDBERG,MEDZLPADUS.AD DIEM V. OCTOB. IN AUDIT. CAR. MAJ.ANNI MDCCLXIII.h. a. m. s.

UPSALI^.

VIRO,Amplijfirno atque NobiWJimo,

no ERiCOSUNDBERG,

Hofpitiorum Aulicorum DESIGNATORIDEXTERRIMO,

PATRUI loco femper colendo.

Singularis il le favör, quo, Evergeta Summe, nnl-lo non tempore, me comprehendifti, in caus-la ed, cur huic opufculo , quantumvis incomto,Tuum praefigere Nomen haud dubitaverim, utintelligeres, me velie gratias, quas pro beneficiis,mihi praeftitis, referre non pofium, aliqua falternratione, agere. Humiilime igitur rogo , velis hocqualecunque ftudiorum meorum fpecimen beni¬gne excipere, &, pro folito Tuo more, fortunasinfuper meas (artas te&asque fovere. Ego DeumO. M- v ounfta bona remunerantem, adfiduis cre-brisque foHicitabo fufpiriis, dignetur Te mul-tiplici profperitatis genere ornare, & in fpem acgaudium ciientum propinquorumque >quam diu«tiffime confervare. Permanfurus

Amplißimi NobiliJJimiqiieNOMINIS TUI

cliens hiimiJUmmOLAUS P. SUNPBERG.

, VIRTS,Admodum Reverendo atque Praclariffimo,

Dno Mag. laurentioL a n g>

PRyLPOSITO & PASTORI in Urbe & ParceciaLuleå gravi(llrno,

nec non

Admodum Reverendo Clariffimo,

Dno p e t r oLANG,

PÅSTORI in Indal, Liden &Holm vigilantiffimo,AFUNCULIS HONORA11SSIM1S.

Tngratifflmus fane efiemr fi, Promotores Optimi , haneoccafimeni, a fortuna datam, varia Veßra in me col-

locata ojficiorum genera pr&dicandi, dimittlrem. Vos adme y tenera jam cetate, par-entihus, fulcris firniiffimis, or-hatum, educandum litterisque inftitnendam tantam adbihui-flis curam, ut nihil fupra. Quam itaque baud ignorem ,quam fit mihi ciirta Jupeüex, tantce munificentia compen-fimdg refponfura y patiaminiy quejo\ Fautores, has pagel-las in fignum tefferam grati animi Vobis confecrari.De ceteroy pro Veßra Veflrorumque falute calidifiima fun-dere vota mtnquam intermittam

Admod. Reverend. Prteclariffimoritm ClariffiniorumqueNOMINUM VESTRORUM

cidtor hnpmiUiniusOLAUS P. SUNDBERG.

Erudftiffimo AUCTORI &' RESPONDENTI,DN. OLAO P. SUNDBERG.

Jamdia quod invalnit mos amicis profperos rerumfuccefFus gratulandi, nihil officio meo, ob arTumamiciti# foedus , qnod femper nos inter conglutinatumfuit, magis congmens efle putavi, quam lästitiam, exegregiis Tuis in circulo Mufarum progrefTibus acceptam,publice teftari. Argumentum , quod fufcepifli, eft ar-duum maximique ponderis, &, ni valde ego fällor, Tedotibus ad Eloquentiam neceflariis, optimoque ingenio,ab natura, pollere, omnes convicluruna. Verumenim-vero, Eruditiffime Domine, non es nefcius mihi cur#non efle, nec fuiile, doTrinam Tuam una cum politio-ri vit# ratione, quibusdam in fublime efferre verbo-rum lenociniis , liquidem virtus, fuis favere cultori-bus, nunquam intermittit. Id mihi tantummodo inmedullis ac vifceribus h#ret, ut metam, quam animointendis, contingas, virentem, qua Minerva diligentia;fruTum Tibi referet, acceptando coronam. De cete-ro Numen Supremum fupplex veneror, velit omnia,felicitati & commodo infervitura, clementer Tibi lar-giri. Vale, & amare perge

TUI

fludiofijfimumFRIDRIC. C, HOFWERBERG.

/

1. N. J.

§. I.n laudes M, Fabii Quinttliarii , deArte oratoria, multiplici nomine,qui prteclariflime meruit, etjamfiplura dici po 11 ent, nobis tarnenfufficiat vel teftimonio Jo. Guilh.Bergeri, in Pra-fatione ad Com-mentarium , Lipfia? editum , A:o1720 de Natterali IHtlcbritudine 0-rationif, adquiefcere: "Fabium u-

"ni Tullio fecundum jodico, qui live confilium ejus in-"dijtutumque, five docendi peritiam, five laboremper-"quirendi cuncta, limandique, confideremus, dux, i-"pfa bona mentis commendatione, bonus eft& arte pra^"dans, atque ipfum oratoria doctrinar fuccum, ex o-"mnibus Gracia Latiique monumentis exhaudum, fub->sminidrat. Huic, inquam, Fabio, virtutem oratoriam,qua in rifum judicis movendo, trides folvendo adfe-aus, animum reficiendo a fatietäte 6c fatigatione, occu-

A patur,

# ) a ( #

3atur, commeftdanti, qtiid urbanum, quidve ridlcu-! um fit, perquam egregie dennienti, debetur, ni valde fal-or, illud effatum ingeniofiftimum de ASINK) POL-

LIONE, feriis jocisque pariter adcommodato, quo, efteeum omnium horarum, primus fcriptum reliquit, a) Ex hocfonte, tanquam rivulus, ad iongam pofteritatis ferieiiidimanare coepit adagium, fat tritum, in quadam natu¬ral fautricis indole ac proprietate determinanda, ita.qui-dem, ut hic, vel iile, quibuscum vivat agatque, lefeeis, pro renata, fi adcommodafe pomt, inter remiflbsfacetus, inter fcveros ferius, optimo jure audiat, Me-taphora petita a vocula hora, Grxcx pariter, ac Lati-tinas, lingvas idiomate, opportunitatem temporis figni-ficante, omnium horarum homo; b) quantumvis iicet in¬ter mortales locum obtinere perfaspe foleat, quod ar-gute cecinit Horatius:

Oderunt hilarem triftes, triflemque jocofi;Sedatum celeres, agilem gnavumque remiJJi. c)

Eft hoc argumentum, pro exili dicendi fcribendive ge-nere, quäle noftrumeft, fufius paulo pertraftandum,quod, B. L. freti fotique candore folitaque humanitatisaura, nunc adgrediemur.

a) Infiit. Orator. L. VI. c. j. ad finem.. I) Erafmijddag. p. 639. c) L. I. epift. ig. v. 89, 90.

§■ !r-De Afmio Pollione, cui Fabius id honoris tribuitj

omnium horarum homo ut nominetur, nonnulla prasmitta»mus, necefte eft. Afinium hunc Pollionem , qui aliisPollio Afinius; nam géntile nomen apud Romanos co-gnomini & praeponebatur & poftponebatur, aliis unKusPollio , voeitari folet in Faftis & Nummis, tam a filio,C Afinio Gallo, quam ab A finio Pollione Trajano,ho-mine Graeco, nec non ab Afinio Quadrato, Hiftorico,diftinguamus oportet,» a) Nobili genere ut Romas e-

rai

& ) 5 ( #rat oriundus, itafludiis artium liberaliflimis, quibusse-tas ac frirps generofa impertiri debet, erudiebatur, in-figniter aaeo proficiens, ut non folum>. omnium curaadplaüfa, varias pro roftris habuerit orationes b), ve¬rum etjam' ad jamplifTima reipublicte obennda munera,immo Confulatutn, fiquisalius, äptus judicaretur. Ta¬lis, inquam, tamque celebris evafit Pollio. Hinc a Pir-nio c) grinccps örator Ef civis, & a Valerio M. d) nonminima, pars Ro?nani flili, vocatur. Confirmat idem Se¬ne ca , bis quidem verbis : magni viri quidam fibi men-firuas certis diebus fertas dabant: quidam nullum non dieminter &r othim Ef curas dividebant, qualem Poliionem A-(inium Oratorem, magnum, meminimus e); nec non Velie-jus Paterculus, qui inter Oratores & Poétas Hiftoricos-que aurei feculi, Ciceronern, Hortenfium, Virgilium,Ovidium, Livium?..&c: iiii locum adfignavit honorifi-centiflimum. /) Accedit, quod in re militari itidem fue-rit verfatiflimus, quare de Dalmatis, Tub poteftatem Ro¬manorum provincice illius prinaaria fere urbe, Salona,redacta, folenni quidemmore, triumphavit non modo,fed ex manubiis primus, in A trio Libertatis, Bibliothecamexflruxit, adparatu codicum Latinorum , immo Gra>corum , refertinTimara, & , ne quid deeilet (plendoris,imaginibus & ftatuis dociorum prtefulgentem. ff) Quid,quod ex hac eadem Salona filius ejus, qui tum nafceba-tur', nomen fuum Salonium traxit, cui Virgilius maxi¬ma Poilionis, utpote communis litterarum fautoris, &agros fuos Mantuanos ab hoflium invafione fervantis, infe promerita animo retinens &]gratias demiflas teflifi-caturus, (plerisque hac de re confentientibus,) genethlia-con perelegans in Ecloga IV. qute Poilionis nomine in-fcribitur, confecraverat: quemadmodum debitas Poi¬lionis laudes, hunc qüidem in modurn, alibi percele-jbravit:

A % Pollio

£ ) 4 t #Pollio dmät noßram, quamvis ßt rußica, Mußim,Pierides vitidam leElori pajcite veflro.Pollio E3 ipfe facit nova carm'ma; pafcite taurum]f(fam cormi petat, pedibas qui fpargat cirenam,Qui te, Pollio, amat, veniat quo te qüoque gäudet:Mella fluant illi, ferat Z? rubus afper amomuni. g)

Åft, ut Tragoedias & Hiftorias, de bello civili perfcri-ptas, tantisper intermitteret, fvadebat Horatius:

Motum ex Metello confule civicum,Beüiqiie cau(fas, & vitia, modos ,

Ludumque fortunce , gravesquePrincipum amicitias, & arma

Nondum expiatis itnEia cruoribus,Periculofce plenum opus alece

Tradlns^ ineedis per igties >Suppoßtos cineri dolofo-

Paulum feverce Mufa tragcediczDeßt theatris r 77iox, tibi publica?

Res ordinarie, grande mumisCecropio repetes cothurno,

Infigne mceflis prceßdium reis,Et confulenti , Pollio y curia

CW lauriis ceternos honoresDalmatico peperit triumpho. h)

Denique nec reticebimus partibus Julii Csefaris, nullonon tempore, faventjllimum fuille Pollionem in Phar-lalicaque pugna contra Pömpejanos , ubi, inter ipfosprsefectos, ordines duxerat, rem ex fe-ntentia geffifTe, te¬ile & Appiano i) & Vellejo k). Quid multa? pracel-ienti & prope admirabili ingenit judiciique acumine cla-rius, inter äquales, järrt diu exfplendefcebat Pollio, ner*vofie vivacitatis, ut cum Valerio M- loquar, hmßparvumtxemplum /}. Verum enim vero id heic loci, utpote in-ftituto alienum filentio prateryehimur,, quod de eo-

dem

# ) 1 ( ❖dem Aflnio Pollione, in Auetores Latinos cenfore inervti ac faftidiofo, explicatum al'ibi atque excuffum haudignoramus ab iis, qui Ppilipnis cavilktiones 8c contume-liarum maculas, tsmere adfperfas, folide caftigarqnt 8timpugnarunt. m)

a) Voffius de Hißoric. Gravis L. L c. 24.L. II. c. 16. b) Dia*log. de Oratoribus c. 38. c) Hiß. Natural. L.VII. c. 30. d) L.VIII. c.13. §.4. e) Tranquill. Animi c. rj. f) Hiß. Roman. L.II. c. 36. ß) Plin. Hiß. Nat. L. XXXV. c. 2. Vid. Dijf. Ä. 1744»duB. Ampi mei Praßd. de Bibliothec. Romanorum. g) Eclog.III. v. 84* feq. h) L. II. Ode 1. i) Bell, civil. L. II p. 47p.k) L. II. c. 63. /) Loc. cit. m) Cfr. Morhof. de Patavinitäte Liv;ana, David Richter in idem argumentum Roßoch. ElfGußrovice A. 1744. Chriß. Hernie. Eckhardi Vindicice optimo-rum Latinitatis AuBorum Jence l74S- Difputatio, fub Am-pliff. Prafide meoy Upjalice A. 174p- de C. Aßnio Pollione erjusque in AuBores cenßtra. Confiderations fiir I Origine o"le Progres des Beiles Lettres chez ies Romains ELc. par P Ab¬be Le Moine cP Orgival p. pg. Anißel. A. 17jo. Plndic 'nz Li-viana a Cl. M. Rudin Verml. edita 1748. Ef 1761. Upjalia.

§• mFata& characterem Afinii ftrlftim tertglmus, ad rem

/enfumque proverbii enodatlus explicandum nunc pro-grefUiri;nempe apud veteres, uti fubmonuimus> invaluitconfvecudo , eum omnium horaruni bominem vocitare,qui ad nutum voluntatemque eorum, quibuscum vive-ret, fe totruna convetteret, inter leetos & hilares Jocofi,,feveros inter, feril perfbnam feite actitando: quapro-pter cum Ulis facere non pofIum,qui exiftrment a Quin-tiliano heic, ob lumtrram vigilantianx, Afinium omniumlorarum drei, totlus utpote diei lallitudinem , duabus-trntumhoris, referente Seneca a)y ponentetn, cum hacopinione, vei potius conjeckira, nihil magis adverfeturargumenta Quintiliani de vario ridiculi genere, per in-

A $ tegruna

& )6( #

tegrum hocCapiit III,inufus Oratorum, quod fibi diluci-de & explicate proponendum lumferat, multa, pro mo-re fuo, & utilia & jucundaä in medium vocando. Ad'de ibidem, de Aflore, facile dicente ex tempore, quodfcripferit; ingenium in numerato habere; quodque in ridicalis,ubi locurn inveniat pofluletque Amphiboiia, Ahiigma,Parabola, Ironia, Paroemia, Hyperbole, Apophthegma &c.ediflerat: plura adducere fuperfedeo ad textus awctfpeutvdemonflrandam. Nec infrequentem fiiiile hane loquen-di rationem: omnium- horarum homo

, conlia'bit ex ipfoCicerone, ubi C. Publicius fölitus erat dicere P. Mum-mium cuivis tempori hominem ejfe fr). Quid, quod deAriftippo, Philolopho Cyrenaico, memoria? proditur ,eum, julTu Dionyfii Syracufani tyranni, in purpurea ve-fte cum ceteris faltaffe, vel in Bacchanalibus pudicammentem manere incorruptam, quod contenderat, cum,e contrario, ipfum Platonem puderet Völle illa tegi ef-feminata, illum ita perfalfe adloquendo:' aol pom $é$orcti

xhccfxvåx (ßegsiv Key gcty.cs i. e. tibi foli & chlamydem& panmam ferre datum ell: quemadmodum a Dioge-ne irridebatur, illum /3ccoiXcyov yvvet i. e. regium canem,adpellante. Hunc Ariflippum omnium horarum hominemyere utique dixeris, quippe r,v hecvos dgfxoa-cto^cti y&j ro*raoo / %govco yoy Wgovdma >ty&] TtéHoccv TrSgfcctotv ctp/ucvloosvTTcyghcioSo&r (ho ygcf mctgoc Atovvoioo toov ctXKcav emoylueifjiocÅÅov, cce) ro rfpoaftea-ov ev csiur&éfAévos i. e. erat ei inge¬nium facile, ut fe adcommodaret &|tempori, & loco,Sfperforia^ noverat omnem convenientice fimulare ra¬tionem, quamobrem & Dionyfio plus ceteris probaba-tur, omne enim, quod emergeref, bene difponere no-rat. Sic gloriabatur fe ex Philofophia? fludiis adquifi-Ville, utpoiTet woiai S~ctggévroos o/xiXeiv i, e. cum omni-bus fidenter converfari c). Ariflippum, de quo com-memorayi, poll ejus profopopoejan cum dialogifmo

# ) 7 C #

Diogenis, a fe conditam, ita defcriptum invenire li|cet 111 Horatio:

Mordacem Cynicum fic eludebat (ut ajunt):Scurror ego ipfe mihi} populo tu: reEiius hoc, £ySplendidias multo efl, equus ut me portet, alat Rex*Officium facio: tu pofcis vilia: verum esDante minor, quamvis fers te nullius egentem.Omnis Ariflippum deciiit color 5 Of flatus > res 9Tentantem majora, fere prcefentibus cequum.Contra, quem duplici panno patientia velat,Mirabor, via fi converfa decebit.Alter purpureum non exfpeBabit amiSlum,Quidlibet indutus celeberrima per loca vadet,Perfonamque feret non inconcinnus utramque:Alter Mileti textam cane pejus angveVitabit chlamydem: morietur frigore, ß nonRettuleris panmim. - * " ~ d)

Sat roboris noflr^ fententiaä? conciliabit Thomas PopeBlount, yEfchinem, illum Aflienienfiüm Oratorem, dumnuncupat omniutn horarum. Vir , praeter ejus verfatileingenium, admodum comis fuit & ad voluptates pro-penfior , vinique adpetentior, Greece

} 8 ( #

'mictim, Ennius eleganter fimul, & graphice, verfibus,fub biiloria Gernini Servilii, ab Aulo Gellio g) allatis,depldtum reliquit, oftendendo qua fingulari fide, qualingva: parfimonia, qua ioquendi opportunifate, quan-ta rerum antiquarum morumque veterum ac novorumfcientia,. quantaque fervandi tuendique fecreti religiö¬se, quaiibus denique ad minuendas vita; moleftias fo-mentis, levamentis, folatiis, illum eile conveniat homi¬nis, genere & fortuna fuperioris:

Hocce loqiiutu5 vocat, qui cum bene fkpé libenterMenfara, fermonesque fuos, rerumque fuarunaComiter impettit: magna quom lapfh dieiParte fuifle de parveis fummeisque gerendeisConfilio, endo foro lato, fandloque fenatu.Quoi res audacter magnas, parvasque jocumqueEloqueret, qua; finita maleis, & qua; bona dictuEvomeret, fi quid vellct, tutoque locaret.Qui cum multa volup, ac gaudia clamque palamqueIngenium quoi nulla malum fententia fuaciet,Ut faceret facinus: levis tarnen, haud malus-, idemIloclu', fidelis, luavis homo, facundu', fuoqueContentus, fcitu', atque beatu5, fecunda loquens inTempore, commodus, & verborum vir paucorum.Multa tenens antiqua fepulta, & fa;pe vetufta^Qua; facit, & mores veteresque novosque tenentemMultorum veterum leges, divumque hominumquePrudentem, qui multa loquive, tacereve poflet.

a ) Loc. cit. b) l. II. de Oratore c. 67. c) Diogen.Hetertins L. II. c. $. N. 5. cf Cfr. Fahr. Sorani Lexic.Moreri DiHionuire cfc. ßih voc. Ariflipp. d) L. I. ep. 17. v.1%. jeq. e) Cenfnra ce/ehr. AuHorum p. 22. f) Fit. Tihe-riic. 42, g) NoH. Attic. L. XII. c. 4. Cfr. Ennii Fragmett*H edita a Fr. Hefeüo Amjiel. A. 1707. p. 74.

§. 17.

# ) 9 ( #

l,,Ad telam materias fubftratre pertexenaam fpeclabit,opinor , ut Mercurii facundi mentionera faciamus,quem Diis, utpote & hominibus, magnis parvisque,pergratum ? omnittm veluti horarum bamincm, non adUtrnmque, ut dici fvevit, fed ad omnia, paratifTimum,plenis tibiis cantavit antiquitas , celebrant paffim My-thologi a). In numerum vero Auctorum, quos cita-vimus, adgregare tandem liceat Petronium Arbitrum b),cui Trimalcionis nxor Tapanta nominstur, h. e. tcItTavrcc, fac totiuii, omnia enim ipfa erat ; uti de De-mofthene refert alius: t»civ hiivcs rjv dvrcis. Sic infcri-ptio Ilidis legebatur Capua;: Tibi. Una. Quce. Es. Omnia.Unde in fcenam prodiit vox, apud Hift. EcclefiafUcajScriptores fat frequentata: Totatus Papte, Totatus Hil-debrandinus &c. ae Romana Sede ejusque in omnia re-gimine pleno. E recentioribus item adeft unicus, fcrmu-lam r omniitm horarum homo, fat inepte & putride quiinterpretetur: Un Gondelier a Venife efl un homme atout faire; un omnis homo aufli bien qu'un Jefuite: ilsf9avent les tours & les détours; ils fe vantent de connoi-tre les heures propres, & les efcaliers derobez; ils pro-mettent å I' oreille, d' introduire dans les lieux, qui pas-fent ailleurs pour impénetrables; ils fervent en touteschofes c). Ad iflrec, nefcio qua opportunitate, at lar-va tarnen vitiofitatis detra&a, fuccurrunt monita O-vidii: d)

Si vox cfl, canta; fi ?iiollia brachia, falta:Et, qitacimque potes, dote placcre, p>lace.

Horatii:Omne tulit punctum, qui mifiuit utile dulci. c)

Catonis:Conflans &P lenis, ut res expoflulat, eflo:Temporibus niores fapiens, fine crimine, mutat f).

B Quio

# ) IO ( #

Quicquid efb: Plautinum illum non hominemled venusiycophantam, utpote cum indecoro amiflutum ma-xime ingenii mentisque pravitate vituperabtiem, longegentium nos abire jubemus:

Nidhis frugi ejje poteft homo, nifiqui £/ bene &male facerertenet.

Improbis cum improbus fit, harpaget: furibus furetur qitodqueatr

Verfipedem frugi convemt ejfe hominem, pectus quoifiapit..Bonus fit boms, malusfit malls: utcunqiie res fit, ita animum

habeat. ff)Idem de Gnatone quodam , adulatoris, per omnia, vi-cem fuftinente,. diel um elio r

Eft genus bomimim, qui ejfe primosfe omnium verum voInntyNec [iwt: bos conftlror : bisce ego non pnro me ut videmit,Sed eis nitro arrideo, cf eorum ingenia admiror fimuhQuicquiddicunt, laudo: id rurfumfi negantfiaudo id quoquetJSegat quiSy nego : ait, ajo : pbftremo iwperavi egGmet mibirOmnia afjentari: is qitceftus nunc eft miclto uberrimus.. * )

Sit ergo, omnium horarum homo, Rofcius in fcena g),tempori ca 1 b di iTi me i n fe rv i t- n s /)), omnibus horis qui fa-piat i) gaudiaque interponat c uris, feria lucfo k); norttarnen vårrus in omni vita? genere /), non Protei indrar,,Polypi, & Vertumni mutetur in horas 11), non in omnia& omnibus venaiis m) &c. Nullodic negotio , ex con¬traria parte , notas hominis morofi , tetrici, fubruftici'atque afperi dignofces: etenim non ille omnium hora¬rum homo dicéndus , fed perpaucorum bomimtm homo ,vel potius,, miüorum, quemadmodum habet phrafisTe-rentlana n): nempe, fl cum aliis vivit, i ta vivit, utvul-tu, voce, geffu, moribus plane difpliceat; durior & adc u jusvis convicium perfamiliarem, qui admittatur, in-dignus o). F.juscemodi generis humani dedecus fuiscoloribus, videlicet atris, pingit Horatius. p) ::

Sim-

) II ( #

Simplicior fi quis - ut forte legentemAut tacitum impellat, quovis fermme molejlus;Communi fenju plane caret, inquimus. - -

Unde nec fallit, nec fallitur Poéta, ita qui cecmit:Qu isquis in ambigtia fe non adcommodat aula

Omnibus ingenils, non habet IngeniumEtenim:

eft pen etre dgréab le o"' ■charmant dans un livré;11faut favoir encore & converfer Ef vivre. Boilaua) Cfr. Difputat. fub Ampi, meo Prcefide nuper. babit.de

Mercurio Eloq. Deo. b) Satyricon p. 6 f. c) Mijfon Vo-jage d3 Italle Tom. 1. p. 247. d) Art. amandi L I v. jßj..e) Art. Poet, v. 343 f) Bißich. L. I. 7. ff) Bacchid. Acl.IT. Se. q. v. 10. *) Terent. Eunuch. Act. iL Sc. 2. v. /7, g)Cicero de Oratore c. 2g h) Com. Nep. vit. Alcibiad. c. 7.i) Elm. Rift. Natur. L. EIL c. 40. k) Horat. L.T. Satyr.1. v. 27. I i Com. Nep. vit. Paufanice c. 1. II) Horat. Art.Poet. v. 160. m) Erellej. Patercid. L. II. c. 83-> n) Eunuch.ASl. III. Sc. 7. 0) Cfr. Erafmi Coüoq. p. 67. p) L. I. Sa-tyr. 3. v. 63. feq.

§• v.Sed diverticulo fuimus fortaffe loquaces

Ordine propofito, jam repetamus iter a).Quod certns eile debeat oratori finis, cujus gratia

omnia fufeipiat , quemque ita, in opere declamatoriojaflatus, anhelet, ut prius voto libi fåtisfecifte non vi¬deatur, quam illum obtinuerit, vel leviter confideransadpetitum mortalibus, natura infitum, ferri rapique inaliquid, quo, quantum fieri poteft, expleatur, negave¬rit, crediderim, nemo. Maxime itaque conveniet Ora¬tori, fparta, qufim fufbinet, cum laude & adplaufu ob-fecuturo , mores & adfeftus fuos ad voluntatem audien-tium, & reliquorum, quoriim intereft, decentißime con-formare, argumenta materia', quam trasat, peridoneaeligere, obiérvatis denique cujuslibet conditionis, ata-

B 2 tis,

# ) 12 C ❖

tis, fexus 3 temperamenti, atque iuciinationis,, velaticharacleribus, eas, indar Palladii, fervare regulas, qui-bus, ad perfvadendum, via incedat proxima & compen-diaria. Hinc effici cogique poted, diverfa tempora di-vedam poftulare curam, locorum quoque. varietatempervarie modos oratorios, nunc infleclére, nunc per¬rongere , imrao, perfonas 5c res, li contingat, ut interfe dident, aliam atque aliam didionis fcriptionisque fa-ciem nan tam adamare, quam pro imperio, ut ita di-cam, efßagitare. Sic non modo apertum, acre>, ma-turum atque incorruptum , verum etjam ridiculum,quod &venuftiim, facetum, urbanum, falfum ac joco-fum vocari fölet, requiritur judicium /»), dicacitate ta¬rnen fcurrili & fcenica lafcivia fublata, ut, quicquid inmedium veniat, elegant! curfu, & molli verborum. con*clulione procedat, nihil claudicet, nihil diffluat, nihilflu&uet, vocibus ipils, natura & arte, junctim mini-firan te , concinne lvaviterque compof tis. Etenim,pneterquam quod face t i te fitim audiendi excitant, hauetaliter ac cibus *, aromatibus mediocriter Iparfus, per-multum fapori gufluique voluptatis adfert, t tediumquoque & caliginem dispellunt, & ad gratiam concili-andam motusque animi nunc ciendos, nunc fed andos,ka conducunt, ut circumflantis cor.onie mentes, tan-quam calcaribus concitatee, velint, nolint, in nodrasdeducantur partes; quare idud jocorum & facetiarumge¬nus, cum Hcrcuiis Ogmii robore in perfvadendo, &,pro renata, vel pertinacidimos convincendo, baud ma*le comparaveris c). Pulcre icaque, ut niuka alia, Cice-"ro: fi res dabit,non inutile ed ab aliqna re nova, aut"ridiciila incipere,aut ex tempore q ute nata fit; quod -"'genus drepitum, adclamationemque rnovebk jocandi-"que facultatem: nam, ut cibi fatietas & fadidium aut"fubamara aliqua re relevatur 3 aut dulci mi tigatur j fic

"an i-

£ ) 13 ( #"animus defeflus audiendo, aut admiratione integraeur,31aut rifu renovatur d). Innumera ut taceam exempla,fatis fuperque hoc teftatur Oratio, quam Craflus pro Cn.Planco, contra Sctevolam & äcciuatorem Brutum ha-buit, tota, redundans hilaritate & joco e)t Neque dis-paria flint deipfo Tullio quee memoria prodita exftant,nempe cum non infitiari poflet pecuniam fé, domus e-mencfee cauflä, a Publ. Sylla reo accepifle, quam 'prins feaccepifle negayerat, urbano diclo diluerat mendacium

tiri in HiRoriis,ut aliquid dicere poffint argutius ff). Suc-currit opportunus locus in Com. Nepote de Epaminon-da, qui adverfariis, multa ipfius in bello fa£ta -criminidantibus, refponfaverat non fine Me & acrimonia men-"tis fingulari: htec cum dixifiet, rifus omnium cum hi¬laritate exortus eft, neque quisquam judex aufus ,'eft de"eo ferre fufFragium. Sic a judicio capitis maxima dis-"cedit gloria g). Rifus, inquam, in loco adiiibitus, ma¬ximarum rerum momenta & vertit, & odium iracun-*diamqne, opinione celerius, frangit. Ad juvenes quos-dam Tarentinos provocamus, multa de PyrrhoRege fe-curius, inter coenandum, locutos : nempe rationem te¬rnerar i i facti reddituri, cum neque negari neque defendipoflet, rifu & opportuno quodam joco, invidiam crimi-nis fubterfugiebant, quippe unus ex Iiis, ad rogata fa-cete inckmaverat: immo, nifi lagern vinumque defecijfet,Gccidijjemiis te, Pyrrbe b).

- Sic quid faciindia poffet,Tum patuit. Qvid.

Åtque urbanitati ifti re£te adplicayeris illud SenecaerB 3 nayis

# ) 14 ( #"navis bona dicitar, non quae pretiofis coloribus picta"eft, nec cui argenteum aut aureum roftrum eft, nec"'cujus tutela ebore cadata eft, nec qu

# ) *5 ( &trouve P Auditeura concevoir la fuite d'un raifbnnementferieux, le rebute. Lorsqu'on lui propofe quelque chofede grand, cette grandeur P eblouit, & lui eil un flijet d'bumiliation; majs lorqifil n'e(l queftion que de rire etde fe divertrr, cet Auditeur P appiique volontiers, cetteapplication lui tenant lieiide divertillement. Outre ce-la , le mépris qiPil fak de la chofe qui lui paröit ridi-cule, & qifil regarde de haut en bas, flatte fa vanité. /)Has easdem prreceptiones, vere perutiles, non fme ve-nere & judicii gravioris acumine, commendat ArgusSvecanus m) .• Mänmfkan är hogmodig, hon vitt intetgarna foragtas , vare huru (let vitt. En alfvar[am förma¬ning att aflåta fina fel, borer hon lade i Kyrkan och an¬nor[iådes ?7ied lika fä flor heder, fomforr, men ätlojet tagerhenne på fitfvaga. Hon tänker Jä: jag har en fådan laß,fom denne Moralen begabbar, jag mäße nu andra mig, pädet förfiåndigt folk ej må le ät min galen/kap, och i

fina hjertan hålla mig for en Narr, Tro fåkertdet nappar bättre.

a) Rntilii Itinerar. L. II. v. 61. h) Quint. L. c. c)Cfr. Difput. Robvir Eloqu. in Hercule Qgmio adumbratum rhabit. Jub duclu Ampi. Pra:(id. yd. i-jjj- d) Invent.. Rheto-rica L. I. c. ig. e ; Cicero de Örat. L. II. c. 3 q. f) Be-roald. in Afinum Apuleji p. 7/7. jf) Cic. de claris öratorib.c. 11. g) pit. Epamin. c. 8• h) Quintil. I. cit. Item Valer.Maxim. L. V. p. 438. i) Epiß. 76. k) L. I. Satyr. la. v..9-fil- l) La Rhetorique p. q.13. m) Part* I. N. 1.

S. D. G.