Het Zintuigstelsel

Zintuigen

1) Registreren prikkels uit extern milieu2) Registreren prikkels uit intern milieu3) Registreren verandering in (toe)stand van een lichaamsdeel = proprioceptoren

Extern Milieu

• Zien, Voelen, Ruiken, Proeven, Horen• Temperatuur, Druk

De Huid

Zien

Smaak

Het oor

http://www.biodoen.nl/biodoenLite.php?idOrder=0605061601

Intern Milieu (Homeostase)

• Baroreceptoren = meten druk• Osmoreceptoren = meten ionen• Chemoreceptoren = meten chemicalien• pH-receptoren = meten zuurtegraad

baroreceptoren

• Baroreceptoren in de wanden van de aorta en halsslagaders meten de oprekking van de wand en geven deze informatie door aan de hersenen.

Als de bloeddruk te laag wordt sturen de baroreceptoren impulsen naar de hersenstam. In de hersenstam wordt het slagvolume en het hartritme bepaald. Als de bloeddruk lager is dan de normwaarde, neemt het hartritme en/of het slagvolume toe.

chemoreceptoren

• Chemoreceptoren in de wanden van de aorta en halsslagaders meten de pCO2 of koolstofdioxidespanning van het bloed en geven deze informatie door aan de hersenen.

Als je je adem inhoudt, neemt het zuurstofgehalte van het bloed af en het koolstofdioxidegehalte van het bloed toe.In de halsslagaders zitten receptoren die het CO2-gehalte van het bloed meten (receptor). Als dit gehalte te hoog is gaat er een seintje naar het ademcentrum in het verlengde merg en via het sympatisch zenuwstelsel worden de ademhalingsspieren (effector) geactiveerd.

pH receptoren

Osmoreceptoren• Osmoreceptoren in de hypothalamus bevinden

zich in de hersenstam. Osmoreceptoren meten de osmotische waarde van het bloedplasma.

Als de osmotische waarde van het bloedplasma wijzigt, wordt dit geregistreerd door de osmoreceptoren in de hypothalamus. Als de osmotische waarde van het bloed stijgt zet de hypothalamus de hypofyse aan tot de afgifte van antidiuretisch hormoon (ADH), waardoor minder water in urine terecht komt en de osmotische waarde van het bloed daalt. Als de osmotische waarde van het bloedplasma daalt zet de hypothalamus de hypofyse aan tot minder afgifte van antidiuretisch hormoon (ADH) waardoor meer water in urine terecht komt en de osmotische waarde van het bloedplasma stijgt.

Warmte-Koude receptoren

Proprioceptie

• Spierspoeltjes meten spierspanning• Peessensor meet strekking van pees• Evenwichtszintuig in oor

Spierspoeltjes en Peessensoren

Spierspoeltjes en peessensoren spelen een rol bij de samenwerking tussen antagonisten. Bijvoorbeeld bij de kniepeesreflex!

Spierspoeltjes en sensoren in pezen spelen een rol bij het bepalen van houdingen en bewegingen. De kleine hersenen spelen een belangrijke rol bij de afstemming van informatie uit de sensorische hersencentra en de innervatie van skeletspieren vanuit de motorische hersencentra.

Evenwicht

De Ogen

1/b + 1/v = 1/f

B = beeldafstand Afstand tussen lens en waar beeld wordt gevormdV = voorwerpafstand Afstand tussen voorwerp en lensF = brandpuntsafstand

De brandpuntsafstand pas je aan door de lens boller of platter te maken ver zien dichtbij

- lensvorm plat bol- lensbandjes gespannen minder strak gespannen- kringspieren ontspannen gespannen

Dit noemen we de fixatiereflex

Bijziend

Divergerende correctie

Verziend

Convergerende correctie

Refractiechirurgie (Laseren)

Hoornvlies wordt dunner gemaakt waardoor de breking van het licht verandert

Staafjes en KegeltjesType zintuigcel Staafje KegeltjeDrempelwaarde laag hogerSoort 1 3Gevoelig voor alle kleuren rood, groen of blauw

behalve roodIn Gele Vlek nee jaRest netvlies ja nee, alleen dichtbij Gele VlekBlinde Vlek nee neeAansluiting op neuron meerdere op in gele vlek; 1 op1

1 neuronPigment Rodopsine Fotopsine

http://www.bioplek.org/animaties/oog/netvlies.html

Signaaltransductie in Oog• Lichtgevoelig fotopigment: rodopsine en fotopsine

Rodospine is een eiwit wat bestaat uit scotopsine en het carotenoïde pigment Retinal . Het valt onder invloed van licht uit elkaar in deze twee onderdelen.

Retinal wordt omgezet in Retinol een vorm van Vit A

Nachtblindheid; Vitamine A deficientie!