HET OPENBAAR VERVOER - Belgium openbaar... · kunnen gratis met de trein reizen als het bedrijf 80%...

HET OPENBAAR VERVOER

1

Gids voor Goede Praktijken voor een duurzame woon-werkmobiliteit

Februari 2014 – FOD Mobiliteit en Vervoer

Slechts 16% van de

werknemers komt naar

het werk met het

openbaar vervoer

(2011)

3 . H E T O P E N B A A R V E R V O E R

Het openbaar vervoer heeft drie belangrijke eigenschappen: het is goedkoop voor de gebruiker, het

beperkt de hinder en vervuiling en het helpt om de verkeerslast te verminderen. Regelmatig worden

echter nog andere kwaliteiten benadrukt, waaronder:

- Voor de werknemer: tijd voor zichzelf tijdens de verplaatsing, betere levenskwaliteit, minder

stress, minder ongevallen, goedkopere woon-werkverplaatsingen, vaak ook kortere reistijd:

o de trein vermijdt de files aan de invalswegen van de steden,

o op de eigen baan kunnen trams en bussen sneller vooruitkomen in het zeer drukke

verkeer van de spitsuren,

o geen problemen met het zoeken naar een parkeerplaats. Parkeerplaatsen worden

bovendien steeds schaarser, steeds meer gereglementeerd en steeds duurder.

- Voor de werkgever: beperkte financiële last, vaak een oplossing voor de problemen en

kosten van de auto’s en de parking.

De inspanningen van werkgevers en werknemers om het

openbaar vervoer te gebruiken, zijn des te meer

gerechtvaardigd omdat de woon-werkverplaatsingen doorgaans

worden gemaakt tijdens de spitsuren.

De werkgever beschikt over een aantal actiemiddelen om de

werknemers aan te moedigen tot het gebruik van het

openbaar vervoer:

- Communicatie, sensibilisering en informatie;

- Financiële stimulansen;

- Versterking van het aanbod;

- Verbetering van de gebruiksvoorwaarden van het openbaar vervoer.

De maatregelen waarmee bedrijven hun werknemers aanmoedigen om met het openbaar vervoer

naar het werk te komen, kunnen veel verder gaan dat wat de wet oplegt. In België beschikt elk

gewest over zijn eigen juridische arsenaal. In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest bijvoorbeeld

verplicht de wetgever de bedrijven met meer dan 100 werknemers om hun personeel aan te sporen

om het openbaar vervoer te gebruiken door minstens twee van de volgende zes maatregelen toe te

passen 1:

- “Het personeel informeren over de haltes, lijnen, dienstregelingen, reiswegen en tarieven

van de openbaarvervoermaatschappijen die de wijk van het bedrijf bedienen.

- Elk jaar sensibiliseringsacties en informatiesessies houden voor het personeel.

- Het openbaarvervoeraanbod mee financieren om de bediening van uw bedrijf te

verbeteren, in overleg met de openbaarvervoermaatschappijen.

- Een hogere terugbetaling van de openbaarvervoerskosten dan het wettelijke minimum

doorvoeren, tot zelfs gratis abonnementen aanbieden voor de woon-werktrajecten, bij

voorkeur door een derde-betaler-overeenkomst te sluiten met de vervoersmaatschappij.

- Tussenkomen in de kosten voor verplaatsingen van en naar haltes van het openbaar

vervoer: een fietsers-/voetgangerspremie toekennen, een Villa- of Cambio-abonnement

aanbieden of een pendeldienst organiseren van en naar trein-/metrostations.

1

Infofiche ecomobiliteit : Het openbaar vervoer promoten, Leefmilieu Bussel, mei 2011

2



- De openbaarvervoerskosten van de werknemers die een bedrijfswagen hebben volledig

terugbetalen: de combinatie van deze vervoerswijzen toelaten of een 'mobiliteitsbudget’

toekennen om de werknemers te laten kiezen voor de vervoerswijzen die aan zijn noden zijn

aangepast (bedrijfswagen al dan niet inbegrepen)”.

3



3.1 COMMUNICATIE, S3.1 COMMUNICATIE, S3.1 COMMUNICATIE, S3.1 COMMUNICATIE, SENSIBILISERING EN ENSIBILISERING EN ENSIBILISERING EN ENSIBILISERING EN INFORMATIEINFORMATIEINFORMATIEINFORMATIE

Als we de verplaatsingsgewoonten van de gebruikers wezenlijk willen veranderen, volstaat het niet

om louter alternatieven ter beschikking te stellen. Ook efficiënte en overtuigende informatie- en

promotiecampagnes zijn nodig om de werknemers te sensibiliseren: getuigenissen van werknemers

die de auto thuis laten en het openbaar vervoer gebruiken, mogelijkheid om het openbaar vervoer

gratis uit te proberen, benadrukking van de financiële voordelen, enz. Om de impact te garanderen

kunnen deze campagnes worden gecombineerd met nieuwe, vooral financiële maatregelen.

(a) Sensibiliseringscampagnes

In een stad, een gewest of in heel het land worden wel eens grootse sensibiliseringscampagnes

georganiseerd over het openbaar vervoer. De werkgever kan van die gelegenheid gebruik maken om

zijn eigen campagne te voeren, afgestemd op de specifieke kenmerken en noden van zijn inrichting.

In Frankrijk kunnen de bedrijven eenvoudige en efficiënte acties organiseren ter gelegenheid van “ de

dag van het openbaar vervoer” die jaarlijks wordt georganiseerd. In 2013 lag het accent van deze

campagne op de woon-werkverplaatsingen.

De meest georganiseerde acties van de Franse bedrijven tijdens deze dag zijn:

- Informatie van de werknemers in de inkomhall of gemeenschappelijke ruimtes;

- Organisatie van een ontbijt, een koffiemoment om te praten over het

onderwerp, ervaringen te delen en ideeën uit te wisselen;

- Realisatie van een peiling onder het personeel om een beeld te krijgen van de

vervoersgewoonten (tijd, verplaatsingswijze, suggesties en verbeteringen);

- Gratis tickets voor het openbaar vervoer om de werknemers de kans te geven

het uit te proberen om naar het werk te komen.

Deze grootschalige sensibiliseringscampagne is bijzonder populair, zodat de bedrijven

er alle belang bij hebben om eraan deel te nemen. Tussen 2007 en 2013 steeg het

aantal mensen die op de een of andere manier bereikt werden met de actie van 23 tot

52 miljoen, dwz 80% van de Franse bevolking. “De dag van het openbaar vervoer” is

mede dankzij de bijdrage van de bedrijven uitgegroeid tot een nationaal evenement.

Bijkomende informatie vindt u hier of zie blz 15

4



11% van de bedrijven

verstrekt informatie over

het openbaar vervoer

(b) Communicatie- en informatiemiddelen

De slechte kennis van de openbaarvervoernetten en de

gebruiksomstandigheden zetten een rem op de expansie van

deze verplaatsingswijze. Een goede informatie van de

werknemers in de onderneming is dan ook erg belangrijk om

een grote populatie te bereiken die woon-werkverplaatsingen

moet maken tijdens de spitsuren. Deze informatie om de

perceptie van het openbaar vervoer te verbeteren, is mogelijk

via plannen en dienstregelingen die worden uitgedeeld of

uitgehangen op centrale plaatsen, via een intranetpagina, smartphone

apps, enz.

De informatie moet zeker ook een financieel luik bevatten waarin concrete voorbeelden worden

uitgelegd die de onderneming zelf kan toepassen. Ook de voordelen van het gebruik van het

openbaar vervoer moeten aan bod komen, met name in vergelijking met het autogebruik.

Voor de samenstelling van de informatie aan de werknemers, kan het bedrijf zich inspireren op

websites die het openbaar vervoer promoten, te beginnen bij de websites van de

vervoersmaatschappijen zelf. Uiteraard moet de informatie worden aangepast aan de noden van de

werknemers van de inrichting en regelmatig worden bijgewerkt. Ze is immers pas geloofwaardig als

ze betrouwbaar is.

5



34% van de

inrichtingen bieden hun

werknemers gratis

gebruik van het

openbaar vervoer aan

3.2 3.2 3.2 3.2 DE FINANCIËDE FINANCIËDE FINANCIËDE FINANCIËLE STIMULANSENLE STIMULANSENLE STIMULANSENLE STIMULANSEN

De (volledige of gedeeltelijke) terugbetaling van abonnementen heeft haar efficiëntie al bewezen. Uit

de enquête van de FOD Mobiliteit van 2011 bleek dat meer dan een derde van de inrichtingen de

abonnementskosten al volledig terugbetalen. In 2008 voorzag nog maar een kwart van de bedrijven

in de volledige of gedeeltelijke terugbetaling van het abonnement.

In België is een minimale financiële tegemoetkoming van de werkgevers voor de gebruikers van het

openbaar vervoer verplicht. De tegemoetkomingen in 2014 zijn als volgt:

- voor treinreizigers varieert de wettelijke

minimumvergoeding naargelang de afgelegde afstand en

het soort abonnement. De werkgeversbijdrage ligt tussen

68% en 76% (het rooster van de bedragen is gepubliceerd

in het Belgisch Staatsblad en kan worden geraadpleegd op

de website van de NMBS);

- Voor de gebruikers van de andere

openbaarvervoermiddelen, is een financiële

tegemoetkoming van de werkgever verplicht voor

verplaatsingen van minstens 5 km. De kosten kunnen

worden terugbetaald op basis van een prijs in verhouding

tot de afstand (TEC-abonnementen) of op basis van een

vaste prijs ongeacht de afstand (abonnement van de MIVB en De Lijn)2.

Om de werknemers echt te overtuigen om het openbaar vervoer te gebruiken, moet echter meer

worden gedaan dan het wettelijke minimum:

- De vervoerskosten tot 100% terugbetalen (de werknemers van bedrijven uit de privésector

kunnen gratis met de trein reizen als het bedrijf 80% van de kosten voor zijn rekening neemt.

De overige 20% wordt betaald door de federale staat)3 ;

- Gratis tickets voor het openbaar vervoer verstrekken (vast aantal tickets per jaar of

punctueel tijdens sensibiliseringsacties, voor vergaderingen,…);

- Terugbetalen vanaf de eerste kilometer (zodat de werknemers die op minder dan 5 km van

hun werk wonen hun auto zouden thuis laten);

- Beter informeren over de tarieven, vooral over de beschikbare verminderingen (studenten,

grote gezinnen…);

- Voor intermodale verplaatsingen moedigt de terugbetaling van de tickets van de

transitparking (aan de invalswegen van de steden) en de parkings in de buurt van de stations

de werknemers aan om minstens een deel van het traject af te leggen met het openbaar

vervoer. Een bedrag, waarvan maximaal 370€ belastingvrij is, kan worden gestort aan de

werknemers die met de auto naar het dichtstbij zijnde NMBS-station/transitparking rijden.

Deze maatregel is uiteraard een aanvulling op de terugbetaling van de abonnementskosten

van de trein/het openbaar vervoer.

2 Infofiche « ECOMOBILITEIT », BIM, 2011

3 Gratis woon-werkverkeer, website NMBS : hier

6



Uitzonderlijke financiële tegemoetkomingen kunnen ook worden voorzien tijdens beperkte periodes

om de werknemers de mogelijkheid te bieden een nieuwe verplaatsingswijze uit te proberen. De

beste manier om een product te promoten, is vaak door het te laten gebruiken.

Ieder jaar reiken de Brussels bedrijven aan honderden werknemers een Try Pass uit om een ander

vervoermiddel uit te proberen dan de wagen.

In het kader van de actie “Naar het werk zonder auto” die in 2008 werd gestart,

worden ieder jaar tien Brusselse bedrijven geselecteerd die hun werknemers een

weekabonnement aanbieden om gedurende één week gratis gebruik te maken van

de MIVB, de NMBS, de TEC, De Lijn en Villo. Van 2008 tot 2011 duurde de actie slechts

één dag. Nadat twee bedrijven in 2011 de verlenging tot één week hadden getest,

wordt de actie sinds 2012 echter gehouden gedurende een volledige week.

In 2012 werden 450 Try passes van de MIVB, 200 abonnementen van de NMBS, 100

TEC-paspoorten, 1000 tickets van De Lijn en 1000 Villo-abonnementen verstrekt aan

werknemers die gedurende één week lang hun auto wilden thuis laten om een andere

verplaatsingswijze uit te proberen. Behalve deze abonnementen van de

openbaarvervoermaatschappijen, genoten deze tien bedrijven voor hun werknemers

ook korting op de diensten van Pro Velo, Cyclo, Taxistop, Fietsersbond en de Ateliers

van de Vootstraat.

De Try passes kunnen onder bepaalde voorwaarden het hele jaar door ter beschikking

worden gesteld van de bedrijven, dus niet alleen in het kader van deze actie. Om de

werknemers te overtuigen om met het openbaar vervoer naar het werk te komen, kan

de MIVB de bedrijven gratis week- of maandabonnementen aanbieden voor nieuwe

werknemers tijdens de Week van Vervoering, of voor alle werknemers wanneer het

bedrijf verhuist. Deze Try Pass wordt verstrekt op naam en biedt de gebruiker de

gelegenheid om zelf kennis te maken van de vele voordelen van het MIVB-net. Aan

het eind van de gebruiksperiode van de Try Pass, wordt het systeem geëvalueerd in

samenwerking met de MIVB.


7



Bijna 22% van de

inrichtingen is van

mening dat ze slecht

worden bediend door

het openbaar vervoer

De werknemers

maken in verhouding 5

keer meer gebruik van de

trein als de inrichting

minder dan 1 km van een

station ligt (19,7%

tegenover 3,9%)

3.3 3.3 3.3 3.3 MMMMAATREGELEN VOOR BETEAATREGELEN VOOR BETEAATREGELEN VOOR BETEAATREGELEN VOOR BETERE GEBRUIKSVOORWAARDRE GEBRUIKSVOORWAARDRE GEBRUIKSVOORWAARDRE GEBRUIKSVOORWAARDEN VAN HET EN VAN HET EN VAN HET EN VAN HET

OPENBAAR VERVOEROPENBAAR VERVOEROPENBAAR VERVOEROPENBAAR VERVOER

Als de inrichting onvoldoende wordt bediend door het openbaar

vervoer, kan ze de openbaarvervoermaatschappij verzoeken om

het probleem op te lossen. Uiteraard zal de vraag altijd eerst

worden onderzocht, rekening houdend met de andere

inrichtingen op de site of in de wijk. De vraag om een

pendeldienst in te richten naar het station, een nieuwe verbinding

te creëren of de dienstregeling uit te breiden op bepaalde

tijdstippen van de dag, maakt des te meer kans om te worden

ingewilligd als er veel potentiële gebruikers zijn.

De mobiliteit van de werknemers moet een van de punten zijn waarmee rekening wordt gehouden

bij de keuze van de inplanting of bij een wezenlijke uitbreiding van de inrichting. Het is dan ook

belangrijk om al zo vroeg mogelijk contact op te nemen met de openbaarvervoermaatschappijen.

De werknemers die betrokken zijn bij een nieuwe inplanting of uitbreiding van de inrichting, moeten

ook worden geïnformeerd over de verplaatsingsmogelijkheden die de

openbaarvervoermaatschappijen momenteel (of op korte termijn) aanbieden. Door deze informatie

al vroeg te verstrekken, kunnen nieuwe werknemers hun woon-werkverplaatsingen organiseren met

kennis van zaken, dwz door in hun analyse rekening te houden met zoveel mogelijk voordelen van

het openbaar vervoer.

Het gebruik van het openbaar vervoer wordt sterk beïnvloed

door de lokalisatie van de inrichting ten aanzien van de haltes

en de openbaarvervoernetten, maar ook door de aanvullende

mogelijkheden die het bedrijf aanbiedt om de intermodaliteit

vanaf de haltes te bevorderen

De reële of gepercipieerde nabijheid tussen de inrichting en

een halte van het openbaar vervoer, wordt uitgedrukt in:

- afstand tussen de inrichting en de haltes van het

openbaar vervoer;

- kwaliteit van de lijnen die de halte bedienen

(vervoerwijze, frequentie, dienstregeling, commerciële snelheid, stopplaatsen);

- middelen die worden gebruikt om deze afstand tussen de inrichting en de halte af te leggen

en de intermodaliteit te bevorderen;

- comfort en veiligheid van het traject naar de halte en van de halte zelf.

8



(a) Verkorting van de afstand tussen de inrichting en de halte(s) van het openbaar

vervoer

De efficiëntste ingreep bestaat erin om in te werken op de bediening van het openbaar vervoer, door

haltes te voorzien in de buurt van de werkplek:

- Bij zware infrastructuren die gebruik maken van sporen (trein, tram, bus), is dit een probleem

van ruimtelijke ordening; de inrichtingen hebben slechts zelden de mogelijkheid om er zelf

iets aan te veranderen;

- Bij openbaarvervoermiddelen die gebruik maken van de rijbaan, kan een inrichting

overleggen met de openbaarvervoermaatschappij om bijvoorbeeld een halte toe te voegen

of te verplaatsen, het traject van een buslijn te wijzigen, enz.

De inrichting, vooral als ze ruimtelijk erg uitgestrekt is, beschikt soms over vrij eenvoudige middelen

om het traject naar een halte van het openbaar vervoer te verkorten: een nieuwe toegang, inrichting

die beter georiënteerd is in de richting van de halte, of een nieuwe weg naar de halte aanleggen. In

zekere zin komt het erop aan om de werkelijk te voet af te leggen afstand zo dicht mogelijk de

afstand in vogelvlucht te laten benaderen.

Het bedrijf kan bij zijn keuze van de inplantingsplaats ook rekening houden met de bereikbaarheid

met het openbaar vervoer. Vanwege deze keuze werden industriegebieden opgericht of, in stedelijke

milieus, kantoorzones in de buurt van stations. Heel wat bedrijven werven nieuwe personeelsleden

aan in vrij uitgestrekte arbeidsmarktregio’s. Die worden doorkruist door openbaarvoerlijnen die naar

de grote stations leiden.

De volgende drie voorbeelden illustreren de middelen om de afstand tussen de inrichting en de halte

(of haltes) van het openbaar vervoer te verkorten:

- Het bedrijf verhuist naar een locatie dichter bij de haltes: RTL-TVI;

- De openbaarvervoermaatschappij creëert een nieuwe lijn om de bedrijven beter te

bedienen: de bedrijven in de industriegebieden I en II van Nijvel;

- de openbaarvervoermaatschappij verandert het traject van een bestaande lijn om een

bedrijf beter te bedienen: Gaillettes vzw.

Bij zijn verhuis van Sint-Lambrechts-Woluwe naar Schaarbeek in 2007, schonk RTL-TVI bijzondere

aandacht aan haar bereikbaarheid met het openbaar vervoer.

RTL-TVI was vroeger gevestigd in Sint-Lambrechts-Woluwe, op een plaats die slecht

werd bediend door het openbaar vervoer. Voor haar nieuwe inplanting in Schaarbeek,

koos de onderneming voor een locatie langs een invalsweg (Leuvensesteenweg) en op

korte afstand van een belangrij knooppunt (Meiserplein). Dankzij deze verhuis, van

een plaats die moeilijk bereikbaar was met het openbaar vervoer naar een plaats

waar wel voldoende openbaar vervoer aanwezig is, steeg het gebruik van bus, tram

en metro van 5 % tot 9,3% en het gebruik van de fiets en de motorfiets van 2,3% tot

5,4%. Het autogebruik daarentegen daalde van 91% naar 84%.

RTL-TVI betaalt de woon-werkverplaatsingen met het openbaar vervoer volledig

terug. Bovendien lanceerde de onderneming maatregelen om het fietsen te promoten

(bewaakte en overdekte fietsenstallingen, douches, kleedruimtes,…).


9



La part des

établissements en concertation

avec les sociétés de transport

en commun est passée de 5% à

7% entre 2005 et 2011

Voor de 5000 werknemers van de 130 bedrijven van de industriegebieden I en II van Nijvel-Zuid

werden nieuwe buslijnen ingericht.

De mobiliteitsstudie die de TEC uitvoerde op de site, leverde geen afdoende resultaten

op. In 2006 werd echter een overeenkomst gesloten tussen het Waals Gewest, de TEC

en Nivelles Industries (inmiddels omgedoopt tot

Nivelles Entreprises), het consortium van de

bedrijven die gevestigd zijn in Nijvel. Die

overeenkomst voorzag in de inrichting van

een nieuwe buslijn (lijn 16 van Waals

Brabant) met een specifieke dienstregeling

en reisweg.

Het project werd voor 50% gefinancierd door

het Waalse Gewest. Nivelles Industries van

haar kant verbond zich ertoe om het gebruik van deze

nieuwe buslijn in de industriegebieden te promoten. De overeenkomst werd

gesloten voor de duur van één jaar en kon worden verlengd. Een opvolgingscomité

werd opgericht om na te gaan of de reisweg of dienstregeling eventueel moest

worden gewijzigd. Na dit eerste jaar werd de overeenkomst vernieuwd en moest

Nivelles Industries de overige exploitatiekosten financieren, verminderd met de

inkomsten van de abonnements- en ticketverkoop door de TEC. Na het eerste jaar

exploitatie werd dit cijfer teruggebracht tot 35% (gezien het succes was het Waalse

Gewest bereid om haar financiële tegemoetkoming te verlengen).

Het gebruik van deze lijn steeg in het eerste exploitatiejaar van 86 tot 106 personen.

Van november 2006 tot maart 2009 steeg het gemiddelde aantal ochtendgebruikers

met 40%, zodat de overeenkomst driemaal werd vernieuwd. In 2013 rijdt lijn 16 nog

altijd, maar op aanraden van het opvolgingscomité werden er wijzigingen

aangebracht in de reisweg (de bus rijdt nu meer direct naar het station) en de

dienstregeling (voor de mensen die deeltijds werken werd een heen- en terugreis

toegevoegd op het middaguur). Dagelijks rijden er 13 bussen tussen het station en de

industriegebieden (van 6.45 tot 9.15 uur, ’s middags en van 15.30 tot 18 uur).


Een ander voorbeeld van de verkorting van de afstand tussen de inrichting en de dichtstbij zijnde

halte van het openbaar vervoer:

Bus 67 van de TEC maakt ’s morgens en ’s avonds een kleine omweg op haar traject

om de werknemers van de vzw Gaillettes in Blegny af te zetten en op te halen vóór de

inrichting4.

4 Enquête over de woon-werkverplaatsingen 2011, Federale Overheidsdienst Mobiliteit en Vervoer

10



(b) De kwaliteit van de lijnen die de halte bedienen (vervoerwijze, frequentie,

dienstregeling, commerciële snelheid, stopplaatsen)

Of een lijn van het openbaar vervoer al dan niet gebruikt wordt hangt niet alleen af van de afstand

tot de bediende halte, maar ook van de kwaliteit van de lijn zelf:

- Lijnen op een eigen baan (trein, metro en sommige trams en bussen) genieten de voorkeur

boven lijnen waarop de voertuigen zich tussen het autoverkeer mengen, en dit vooral

omwille van de hogere commerciële snelheid;

- De dienstregelingen, frequenties en capaciteiten van de voertuigen aan het begin en het eind

van de activiteit van de inrichting; de bedrijven kunnen hier tussenkomen door hun werkuren

af te stemmen op de mogelijkheden van het openbaar vervoer of door te werken met

glijdende werkuren; voor een potentieel belangrijk cliënteel kunnen ze de

vervoermaatschappijen ook verzoeken om hun dienstregelingen en frequenties beter af te

stemmen op de noden van de onderneming;

- Ook de stopplaatsen van de lijnen zijn een belangrijk punt:

o lijnen die stoppen in de woonplaats van de werknemers;

o lijnen die naar belangrijke knooppunten en stations rijden (waar de medewerkers op

een andere lijn kunnen overstappen);

o lijnen met een hogere commerciële snelheid omdat aan een aantal haltes niet meer

wordt gestopt (meer directe lijnen).

De inrichting kan de openbare vervoermaatschappijen vragen om samen na te gaan hoe vraag en

aanbod het best op elkaar kunnen worden afgestemd.

In een aantal bijzondere gevallen is het openbaar vervoer minder geschikt voor de woon-

werkverplaatsingen van de werknemers. Stakingen en een gebrek aan soepelheid (met name in de

dienstregeling) worden vaak aangehaald als reden om het openbaar vervoer niet te gebruiken. Om

daaraan te verhelpen en ervoor te zorgen dat het personeel het openbaar vervoer blijft gebruiken en

anderzijds de economische activiteit kan worden voortgezet, bieden sommige bedrijven bijkomende

vervoermogelijkheden aan als het openbaar vervoer in gebreke blijft.

Airhotel Belgium5, in Zaventem, betaalt de taxikosten terug als de werknemers vanwege de

dienstregeling en stopplaatsen van het openbaar vervoer niet op het werk of thuis geraken.

De werknemers van Airhotel Belgium hebben variabele werkuren en werken soms

heel vroeg of heel laat. De onderneming betaalt de taxikosten voor de woon-

werkverplaatsingen terug als er nog geen openbaar vervoer is of als het niet meer

rijdt.


11



4% des

établissements

organisent un

transport collectif

(c) De middelen die worden gebruikt om de afstand tussen de inrichting en de

halte af te leggen en de intermodaliteit te bevorderen

Het is niet altijd mogelijk om de noden van de inrichting en het openbaarvervoersaanbod perfect op

elkaar af te stemmen, vooral als de inrichting relatief weinig mensen tewerkstelt en ver van de

andere inrichtingen verwijderd is. Het bedrijf kan het tekort dan aanvullen door de verplaatsing

tussen de werkplek en een belangrijk knooppunt of station te vergemakkelijken, met name door een

pendeldienst te organiseren of de verplaatsingen per fiets te ondersteunen.

Sommige bedrijven doen een beroep op de privésector om

korte pendeldiensten te voorzien tussen hun inrichting en

een belangrijk station en/of veelgevraagde bestemming

(stadscentrum, multimodale pool van het openbaar vervoer,

overstapparking…).

De werknemers van bedrijven die ver van een station of

knooppunt van het openbaar vervoer zijn gelegen, moeten soms

intermodale verplaatsingen maken. Op hun traject moeten ze dan andere vervoerwijzen gebruiken

zoals te voet gaan voor korte afstanden of fietsen voor langere afstanden. Werknemers die veraf

wonen van de plaats waar ze het openbaar vervoer nemen, kunnen deze afstand afleggen met de

fiets. Met dit element kan rekening worden gehouden bij de berekening van het potentieel van de

intermodale verplaatsingen fiets-openbaar vervoer.

De toenemende belangstelling van de werknemers voor woon-werkverplaatsingen die de fiets

combineren met het openbaar vervoer, steunt voor een deel op de evolutie van de vouwfietsen op

het vlak van kosten, techniek en hanteerbaarheid (lichte, compacte fietsen met uitstekende

rijprestaties), maar ook op de evolutie van de mogelijkheid om deze vouwfietsen mee te nemen met

het openbaar vervoer.

Er zijn dus heel wat maatregelen om de intermodaliteit te bevorderen en duurzame verplaatsingen

vanaf de haltes van het openbaar vervoer te promoten:

- het inrichten van privépendeldiensten door de onderneming;

- het leveren of lenen van vouwfietsen voor de gebruikers van het openbaar vervoer;

- het ter beschikking stellen van fietsen door de onderneming, voor het traject van en naar

een station;

- het ter beschikking stellen van abonnementen die het openbaar vervoer combineren met

andere duurzame verplaatsingswijzen.

Dergelijke maatregelen, die kunnen worden gecombineerd met de volledige terugbetaling van de

verplaatsingskosten met het openbaar vervoer, zijn bedoeld om het de werknemers makkelijker te

maken op hun traject voor en na het openbaar vervoer.

12



GlaxoSmithKline (GSK) stelt haar werknemers pendeldiensten ter beschikking tussen de verschillende

vestigingen en tussen de vestigingen en de treinstations.

GSK voerde een aantal maatregelen in om haar werknemers aan te moedigen om een

duurzamer verplaatsingswijze te kiezen. Enkele daarvan zijn bedoeld om het gebruik

van het openbaar vervoer aan te moedigen. De onderneming deed een beroep op de

privésector om 8 pendeldiensten te verzorgen die de mensen van en naar het station

of andere vestigingen van GSK brengen (Waver-Rixensart).

Deze pendeldiensten zijn o.m. als volgt georganiseerd:

- pendeldiensten van en naar drie stations : Ottignies, Waver, Genval ;

- pendeldiensten tussen de vestigingen in Waver en Rixensart

In 2013 werden de pendeldiensten in totaal 88 000 keer gebruikt, goed voor een

gemiddelde van 440 keer per dag.


Bij de verhuis van haar sorteercentrum naar Awans in 2007, bood De Post haar werknemers een

privépendeldienst aan.

Bij een vorige verhuis in 1996, vestigde De Post zich op 15 minuten wandelafstand va

het station Guillemins. Het gebruik van de auto voor de woon-werkverplaatsingen

nam daardoor met ongeveer de helft toe.

In 2007 verhuisde De Post haar sorteercentrum opnieuw, ditmaal naar Awans. Ze

wilde daarbij een herhaling van de nefaste gevolgen voor de mobiliteit van de 700

werknemers vermijden. De Post wendde zich eerst tot de TEC, maar de ruime

diensturen van haar werknemers maakte een pendeldienst onbetaalbaar. Daarom

bedacht De Post een systeem van twee soorten privépendeldiensten, een op vaste

tijdstippen en een ‘on demand’. Tijdens de spitsuren worden de kleine pendelbusjes

aangevuld met een grotere bus van een private busmaatschappij die in 20 minuten

van en naar het station van Guillemins rijdt. Voor de kleine pendelbusjes worden de

aanvragen geval per geval behandeld: iedere dag wordt een lijst van de gebruikers

opgesteld die aan de verschillende chauffeurs wordt overhandigd. Dit systeem vergt

enig beheer, maar garandeert een grote soepelheid in de organisatie, zowel bij het

plannen van de stopplaatsen als voor de gebruikers. Wijzigingen van de werkuren,

vakanties en ziekteverlof worden dagelijks geïntegreerd in de organisatie.

Met dit systeem worden er 31 verplaatsingen per dag gemaakt in elke richting. Ze

worden gerealiseerd door 10 voertuigen met 8 plaatsen, en door 2 voertuigen met 52

plaatsen die worden ingezet tijdens de spitsuren en in totaal 130 werknemers per dag

vervoeren.


13



215 inrichtingen

(d.i. 2,1%) voorzien

pendelfietsen om naar

het station te rijden,

dat is twee keer zoveel

Verzekeringsmaatschappij P&V (Sint-Joost-ten-Node), gevestigd op 600m van het

Communicatiecentrum Noord (Noordstation), biedt een financiële tegemoetkoming om de

combinatie fiets – openbaar vervoer te promoten.

Verzekeringsmaatschappij P&V stelt haar werknemers verschillende alternatieven

voor de auto voor. Ze lanceert daarvoor de volgende financiële maatregelen6:

- combinatie van een treinabonnement en een abonnement op “Villo!“;

- organisatie van een “vouwfietsactie” met sporthandel AS Adventure.

In Halle stelt Colruyt fietsen ter beschikking voor de verplaatsingen tussen haar 8 sites en het

station.

De 8 Colruyt-sites in de gemeente Halle liggen op

2-3 kilometer van het station van Halle. Uit een

enquête onder de werknemers bleek dat deze

afstand te lang was om de werknemers te

overtuigen om met de trein te komen. Om haar 8

sites, die in 2012 in totaal meer dan 5000

werknemers telden, beter bereikbaar te maken,

stelde Colruyt met een zelfbedieningssysteem

pendelfietsen ter beschikking waarmee de werknemers

tussen de sites kunnen pendelen. Sinds juni 2001 staan de fietsen in een afgesloten

stalling, vlak naast het station. Elke werknemer die deelneemt aan het project kan

een fiets lenen om naar zijn werk te rijden. Aan de vestiging stallen ze de fiets op een

overdekte fietsparking. Colruyt zorgt voor het onderhoud en de eventuele reparaties

van deze pendelfietsen.



14



De bedrijven kunnen ook jaarabonnementen verstrekken die het gebruik van het openbaar vervoer

en de fiets combineren. De openbaarvervoermaatschappijen stellen dergelijke abonnementen ter

beschikking van hun cliënteel.

CycloTEC is een jaarabonnement van de TEC waarbij de maatschappij haar reizigers

een vouwfiets ter beschikking stelt voor de korte dagelijkse trajecten van en naar de

halte. Bedoeling van CycloTEC is om een ideale en duurzame tijdwinst te bieden voor

de trajecten woning-bushalte-werk/school en voor alle korte verplaatsingen in de

stad. Voor 60€ extra op het jaarlijkse TEC-abonnement, incl. de huur van de

vouwfiets, het onderhoud aan het einde van de huurperiode en een allriskverzekering

incl. diefstal (met franchise van 30€), is CycloTEC een vouwfiets die vanwege zijn

beperkte plaatsinname perfect geschikt is om te worden meegenomen met het

openbaar vervoer. De fietsen kunnen worden gehuurd en onderhouden in een

twintigtal punten (ateliers waar fietsen worden verkocht en onderhouden) in het

Gewest die zijn erkend door CycloTEC.

De bedrijven kunnen een dergelijk abonnement aan hun werknemers aanbieden om

de intermodaliteit met de duurzame vervoermiddelen te bevorderen.


(d) Het comfort en de veiligheid van het traject naar de halte en aan de halte zelf

Bij de beoordeling van de afstand tot een halte van het openbaar vervoer, moet het bedrijf ook

rekening houden met de kwaliteit van de afgelegde afstand: soort en staat van het wegdek,

oversteekplaatsen, reliëf en beveiliging van het traject (met name verlichting en configuratie). De

werknemer beoordeelt het af te leggen traject ook op basis van deze elementen en kan erdoor

worden ontmoedigd.

Ook de halte zelf moet comfortabel en beveiligd zijn.

Tijdens de gesprekken met de openbaarvervoermaatschappij, kan het bedrijf eventueel wijzen op de

tekortkomingen om een betere inrichting of verplaatsing van de halte te verkrijgen. Tekortkomingen

kunnen ook worden gesignaleerd aan de wegbeheerder.

15



REFEREFEREFEREFERENRENRENRENTIESTIESTIESTIES

3.1 Communicatie, sensibilisering en informatie

(a) Sensibiliseringscampagnes

De dag van het openbaar vervoer

• officieel website van de dag van het openbaar vervoer :

http://www.journeedutransportpublic.fr/succ%C3%A8s-de-la-journ%C3%A9e-du-transport-

public-%C3%A9dition-2012

• Dossier guide pour employeurs (GIE). « Employeurs, améliorez les trajets de vos salariés » :

http://www.journeedutransportpublic.fr/sites/default/files/files/guide_employeurs.pdf

3.2 De financiële stimulansen

Try Pass van de MIVB

• Officieel MIVB website : http://www.stib-mivb.be/legal-terms.html?l=nl&news_rid=/STIB-

MIVB/INTERNET/ACTUS/STATIC/WEB_Article_1_1180510954740.xml

• Officieel website Brussel Mobiliteit :

http://www.mobielbrussel.irisnet.be/partners/bedrijven/dag-naar-het-werk-zonder-auto

3.3 Maatregelen voor betere gebruiksvoorwaarden van het openbaar vervoer

(a) Verkorting van de afstand tussen de inrichting en de halte(s) van het openbaar vervoer

Bedrijf TVI (RTL)

• Rapport basé sur le diagnostic des déplacements domicile-travail 2008 (SPFMT). « Les

meilleures pratiques de mobilité pour les déplacements domicile-travail pour les entreprises

et les institutions publiques ».

Oprichting van een buslijn naar de zonering I en II van Nijvel Zuid

• Website bedrijven Nijvel : http://www.nivelles-entreprises.be/nos-services/mobilite/

16



(c) De middelen die worden gebruikt om de afstand tussen de inrichting en de halte af te

leggen en de intermodaliteit te bevorderen

pendeldiensten ter beschikking stellen voor werknemers GSK

• Mobiliteit manager : G. Falisse

Privépendeldienst voor werknemers van De Post

• http://www.mobilite-entreprise.be./mobilite-entreprise/personnes/exemples-de-bonnes-

pratiques/La-Poste.pdf

Colruyt – fietsen ter beschikking voor de verplaatsingen tussen site station.

• Perscommuniqué van de 17/10/2006 :

http://www.colruyt.be/colruyt/static/1024/persberichten/pers_17_10_06_f.htm?KeepThis=t

rue&TB_iframe=true&height=460&width=640

• Mobiliteit : woon-werkverkeer :

http://sustainable.colruytgroup.com/leefmilieu/mobiliteit/mobiliteit/distributie/woon-

werkverkeer/

CycloTEC

• TEC : http://www.infotec.be/Medeplacer/Solutionsdemobilité/SolutionsTEC/Cyclotec.aspx

HET OPENBAAR VERVOER - Belgium openbaar... · kunnen gratis met de trein reizen als het bedrijf 80%...

Documents

Transcript of HET OPENBAAR VERVOER - Belgium openbaar... · kunnen gratis met de trein reizen als het bedrijf 80%...