Het gezicht

12
N. infra- orbitalis N. zygomatico- facialis Maxilla A. en V.zygo- maticofacialis Ductus parotideus A. en V. infraorbitalis A. en V.temporalis superficialis A. transversa faciei A. buccalis V.facialis A. facialis A. mentalis en V.alveolaris inferior, R. mentalis A. en V. submentalis Corpus mandibulae N. alveolaris inferior N. buccalis (N.V 3 ) M. buccinator Ramus mandibulae N. mentalis Afb. 4.9 Spieren, vascularisatie (links) en innervatie (rechts) in het gebied rondom de mond, diepste laag. Mond 272

description

Het gezicht - atlas van de klinische anatomie is de eerste Nederlandstalige anatomische atlas die primair voor de tandheelkunde is ontwikkeld.

Transcript of Het gezicht

Page 1: Het gezicht

N. infra-orbitalis

N. zygomatico-facialisMaxilla

A. en V. zygo-maticofacialis

Ductusparotideus

A. en V.infraorbitalis

A. en V. temporalissuperficialis

A. transversafaciei

A. buccalis

V. facialis

A. facialis

A. mentalis enV. alveolaris inferior,

R. mentalis

A. en V.submentalis

Corpusmandibulae

N. alveolarisinferior

N. buccalis(N.V3)

M. buccinator

Ramusmandibulae

N. mentalis

Afb. 4.9 Spieren, vascularisatie (links) en innervatie (rechts) in het gebied rondom de mond, diepste laag.

Mond

272

Page 2: Het gezicht

N. infra-orbitalis

N. zygomatico-facialisMaxilla

A. en V. zygo-maticofacialis

A. carotisexterna

M. masseter

A. en V.infraorbitalis

A. en V. temporalissuperficialis

A. transversafaciei

A. masseterica

A. en V. labialissuperior

A. en V. facialis

A. mentalis enV. alveolaris inferior,

R. mentalis

A. en V.submentalis

A. en V.labialis inferior

M. mentalis

N. alveolarisinferior

N. buccalis(N.V3)

N. facialis

M. buccinator

R. marginalismandibulae

M. orbicularisoris

N. mentalis

Afb. 4.10 Spieren, vascularisatie (links) en innervatie (rechts) in het gebied rondom de mond, m. orbicularis oris blootgelegd, m. masseter afgesneden.

Bloedvaten en zenuwbanen in het gebied van de mond

273

Page 3: Het gezicht

Papillaincisiva

Rugaepalatinae

I1: 6–8 jaar

I 2: 7–9 jaar

P1: 9–13 jaar

M1: 5–7 jaar

M2: 11–14 jaarM3: 16–25 jaar

P2: 11–14 jaar

C: 10–14 jaar

Frenulumbuccae

Raphepalati

Frenulumlinguae

Carunculasublingualis

I1: 6–8 jaar

I 2: 7–9 jaar

P1: 9–13 jaar

M1: 5–7 jaar

M3: 16–25 jaarM2: 11–14 jaar

P2: 11–14 jaar

C: 10–14 jaar

Afb. 4.17 Intraoraal aanzicht van de bovenkaak met rij gebitselementen en gehemelte. De fissuren van de molaren en premolaren zijn geseald. De doorbraaktijden van de afzonderlijke gebitselementen zijn ook aangegeven. De derde molaren (verstandskiezen) zijn hier niet afgebeeld.

Afb. 4.18 Intraoraal aanzicht van de onderkaak met rij gebitselementen en mondbodem. De tong is opgeheven. De fissuren van de molaren en premolaren zijn geseald, de gebitselementen 33 tot en met 43 hebben een retentiedraad vanwege een eerdere orthodontische behandeling van de tandbogen.

Mond

280

Page 4: Het gezicht

Papillaincisiva

Rugaepalatinae

Frenulumbuccae

Gl. palatinae

Vestibulumoris

A. palatinamajor

A. naso-palatina

N. naso-palatinus

Maxilla

N. palatinusmajor

M. genio-glossus

M. genio-hyoideus

M. mylo-hyoideus

N. lingualis

Gl. sublingualis

A. sublingualis

N. hypoglossus

Ductussubmandibularis

Carunculasublingualis

Afb. 4.19 Intraoraal aanzicht van de bovenkaak met rij gebitselementen en fenestratie van het gehemelte.

Afb. 4.20 Intraoraal aanzicht van de onderkaak met rij gebitselementen en fenestratie van de mondbodem.

281

De mondholte

Page 5: Het gezicht

Margo gingivalis

Aangehechtegingiva

(Periodontiumprotectoris)

Mucogingivalegrens

Alveolairemucosa

Foramenapicis dentis

Corpusmandibulae

M. genioglossus

Pars alveolarismandibulae

A. labialisinferior

V. labialisinferior

V. submentalis

M. mentalis

M. orbicularisoris

Vestibulumoris

Afvoergangvan een zweetklier

Dens incisivuscentralis inferior

Gl. labialis(inferior)

Dens incisivuslateralis inferior

Dens caninusinferior

Dens praemolarisprimus inferior

Papilla gingivalisinterdentalis

Afb. 4.26 Sagittale doorsnede van de linker centrale onderincisief en zijn omgeving.

Mond

286

Page 6: Het gezicht

Vestibulumoris

Pars alveolarismandibulae

Limbusalveolaris

Aanhechtings-epitheel

Pulpa dentis

Foramen apicisdentis accessorius

Margo gingivalis

Aangehechte gingiva(Periodontium

protectoris)

Parodontaal ligament(Periodontium

insertionis)

Alveolairemucosa

Foramenapicis dentis

Papilla gingivalisinterdentalis

Dens incisivuscentralis inferior

Dens incisivuslateralis inferior

Dens caninusinferior

Afb. 4.27 Sagittale doorsnede van de linker centrale onderincisief en zijn omgeving.

287

Anatomische doorsneden van de lippen, de gebitselementen, het parodontium…

Page 7: Het gezicht

Margo gingivalis

Gingiva

Fibraedentogingivales

Cementum

Accessorisch kanaalvan de pulpa dentis

Parodontaal ligament(Periodontiuminsertionis)

Pars alveolarismandibulae

Fibraeperiostogingivales

Sulcus gingivalis

Enamelum

Korrellaagvan TomesPulpa dentis

Odontoblasten

Dentine

Afb. 4.28 Sagittale doorsnede van een gebitselement met parodontium. Iets vergroot afgebeeld is ook een van de vele accessorische kanalen in de wortel.

Mond

288

Page 8: Het gezicht

A. en N. mentalis,V. alveolaris inferior,

R. mentalisM. mentalisGingiva

Frenulum labiisuperiorisGingiva

Foramenmentale

Afb. 4.29 Ventraal en caudaal (45°) aanzicht van het vesti­bulum in de bovenkaak.

Afb. 4.30 Ventraal en craniaal (45°) aanzicht van het vestibulum van de onderkaak in het gebied van de kin, met fenestratie links.

Afb. 4.31 Het vestibulum van de onderkaak in het gebied van de kin, bot blootgelegd.

Afb. 4.29 Het vestibulum is bedekt met een goed beweeg­lijke slijmvlieslaag. Het alveolaire bot wordt bedekt door de alveolaire mucosa. In de lamina propria hiervan bevindt zich een netwerk van collagene en elastische vezels. Deze is goed beweeglijk. Tegen de aangrenzende, aangehechte gingiva ein­digt dit elastische vezelnetwerk zo abrupt dat we hier morfo­logisch een duidelijke grens kunnen trekken.Door het vestibulum kan, na fenestratie, het faciale vlak van de maxilla, de apertura piriformis en het foramen infraorbitale gemakkelijk zichtbaar gemaakt worden.

Afb. 4.30 Het slijmvlies verschilt niet van dat in het vestibu­lum van de bovenkaak.De m. mentalis ontspringt aan beide zijden mediaal aan de be­nige kin en loopt door naar de huid van de kin. Bij contractie creëert hij de kenmerkende putjes in de huid. De m. depressor labii inferioris vindt zijn oorsprong in de botrand van de man­dibula, caudaal van het foramen mentale.In het gebied van de kin worden de vestibulaire gingiva, de alveolaire mucosa en het slijmvlies in het vestibulum oris ver­zorgd door vaten en zenuwen die uit het foramen mentale uittreden. Ook de lip wordt door deze vaten en zenuwen ver­zorgd: bij geleidingsanesthesiën in de onderkaak die bij het foramen mandibulae worden aangebracht, voelt de lip ver­doofd aan.

Afb. 4.31 In de meeste gevallen ligt het foramen mentale hier tussen de wortelpunten van de eerste en tweede premo­laren. Wanneer de rij gebitselementen verder naar ventraal op de corpus mandibulae staat, ligt het foramen mentale dich­ter bij de eerste molaar. Dit is het geval als de frontelementen sterk naar ventraal geneigd staan, dus meestal bij patiënten van Afrikaanse of Aziatische herkomst.

4.6 Het vestibulum oris

289

Het vestibulum oris

Page 9: Het gezicht

N. auriculo-temporalis

N. facialis

N. massetericus

N. alveolarisinferior

N. lingualis

M. masseter

N. alveolarisinferior

N. mentalis

Rr. alveolaressuperiores medii

Rr. alveolaressuperiores posteriores

N. pterygoideusmedialis

N. buccalis

Afb. 4.33 Ventraal aanzicht van het verloop van de zenuwen aan de mediale en laterale zijde van de ramus mandibulae.

Afb. 4.35 Mediaal van het collum mandibulae langs het opstijgende deel van de onderkaak loopt de a. maxillaris, een tak van de a. carotis externa. Lateraal van de m. pterygoideus medialis geeft zij de a. alveolaris inferior af, die bij het fora­men mandibulae in de canalis mandibulae naar binnen gaat en daar samen met de n. alveolaris inferior en de gelijknamige vene doorheen loopt. Andere takken van de a. maxillaris die door verwijdering van een stuk van het opstijgende deel van de mandibula zichtbaar worden, zijn de a. meningea media, de a. auricularis profunda, de rr. pterygoidei, de aa. tempora­les profundae en de a. sphenopalatina. De n. auriculotempo­ralis loopt dorsaal van het collum mandibulae naar lateraal en buigt voor het oor af naar craniaal, waar hij het gebied van de slapen innerveert. Naar de huid van de gehoorgang en het trommelvlies geeft hij nog de n. meatus acustici externi af.

Afb. 4.36 De n.  auriculotemporalis splitst zich al van de n. mandibularis af in de buurt van de schedelbasis en loopt dor­saal van het collum mandibulae (verwijderd) naar lateraal naar de huid, waar hij het gebied van het oor en de slapen sensibel innerveert. De n. buccalis zorgt voor de sensibele innervatie van het slijmvlies van de wangen. Het ggl. pterygopalatinum in de diepte van de fossa pterygopalatina bevat hoofdzakelijk parasympathische vezels, die samen met delen van de n. maxil­laris verder lopen. De n. alveolaris inferior loopt door het fora­men mandibulae in de canalis mandibulae, van waaruit hij de gebitselementen en het parodontium verzorgt. Hij treedt naar buiten bij het foramen mentale, waar hij het slijmvlies en de huid van de kin innerveert.

Mond

292

Page 10: Het gezicht

Os zygomaticum,Arcus zygomaticus

M. pterygoideuslateralis,

Caput superiusEminentiaarticularis

Porus acusticusexternus

M. pterygoideusmedialis

M. styloglossus

M. pterygoideuslateralis,

Caput inferius

M. stylohyoideus

M. digastricus,Venter anterior

Ductusparotideus

Foramenmentale

M. buccinator

Afb. 4.34 Lateraal aanzicht van het rechter kaakgewrichtsgebied. De ramus mandibulae is grotendeels verwijderd, zodat de mediaal gelegen structuren te zien zijn. De arcus zygomaticus is eveneens voor een deel verwijderd, zodat de fossa pterygopalatina en infratemporalis te zien zijn.

293

Anatomie van de ramus mandibulae

Page 11: Het gezicht

N. zygo-maticofacialis

N. infra-orbitalis

A. temporalissuperficialis

Aa. temporalesprofundae

A. en N.buccalis

A. meningeamedia

N. auriculo-temporalis

A. masseterica

N. pterygoideuslateralis

N. alveolarisinferior

N. lingualis

N. pterygoideusmedialis

N. alveolarisinferior

N. facialis

A. maxillaris

A. infraorbitalis

Aa. alveolaressuperioresposteriores

A. mentalis

N. mentalis

M. digastricus,Venter anterior

M. digastricus,Venter posterior

Afb. 4.35 Lateraal aanzicht van het rechter kaakgewrichtsgebied. De ramus mandibulae is grotendeels verwijderd, zodat de mediaal gelegen structuren te zien zijn. De arcus zygomaticus is eveneens voor een deel verwijderd, zodat de fossa pterygopalatina te zien is. Weergave van het verloop van de arteriën en zenuwen.

Mond

294

Page 12: Het gezicht

N. zygo-maticofacialis

N. infra-orbitalis

Ganglionpterygopalatinum

N. mandibularis

N. auriculo-temporalis

N. temporalisprofundus

N. pterygoideuslateralis

N. alveolarisinferior

N. buccalis

N. pterygoideusmedialis

N. alveolarisinferior

N. facialis

N. massetericus

N. mentalis

M. digastricus,Venter anterior

M. digastricus,Venter posterior

Afb. 4.36 Lateraal aanzicht van het rechter kaakgewrichtsgebied na verwijdering van de ramus mandibulae en een deel van de arcus zygomaticus. Weergave van het verloop van de zenuwen in het gebied.

295

Anatomie van de ramus mandibulae