het gazon van A tot Z - compo-expert.com · Betekenis van de bodem Bodemeigenschappen Aanpassing...

29
het gazon van A tot Z Het gazon van A tot Z Uitgave 2009

Transcript of het gazon van A tot Z - compo-expert.com · Betekenis van de bodem Bodemeigenschappen Aanpassing...

het

gazo

n va

n A

tot

Z

Het gazon van A tot Z

Uitg

ave

2009

Betekenis van de bodem Bodemeigenschappen Aanpassing aan het type grasveld De bemestingstoestand van de bodem De pH-waarde controleren De profielopbouw voor sportvelden Waarom moeten grasvelden bemest worden? Grassen herkennen Gras leeft niet van stikstof alleen De Wet van Liebig Voedingsstoffen: behoefte en de juiste verhouding De juiste langdurige werkende stikstof Grasveldbemesting over het gehele jaar Milieuvriendelijke bemesting De grasmat dicht en gezond houden Bemestingsadviezen voor sportvelden en elite gazons Bemestingsadviezen voor siergazons Bemestingsadviezen voor rustiek gazon Bemestingsadviezen voor zeer rustiek gazon, met ijzer Bemestingsadviezen voor industrieterreinen en parken Bemestingsadviezen voor stadionvelden met hoge eisen Overzicht van de gebruikte meststoffen voor golfterreinen per locatie

Aanleg en zaaien van een nieuw gazon Maaien Verticuteren Verluchten Bezanden Wortelactivering Agrosil® Beregening Kick® Wetting Agent Onkruidbestrijding Ziektebestrijding Regeneratie en renovatie Jaaroverzicht van het onderhoud Productoverzicht Langdurig werkende meststoffen Samengestelde organische meststoffen Gedeeltelijk omhulde meststoffen Sporenelementen Bodemverbetering, plantenbescherming Overige

Bodem

Bemesting

Onderhoud

Producten

Sportgrasvelden worden gebruikt zonder rekening te houden met de natuurlijke behoeften van het gras. De grasvelden worden bij iedere weersgesteldheid en in elk seizoen aan zware belasting onderworpen. Wortels en bladeren worden hierdoor zwaar beschadigd.

Door bodemverdichting dringt het oppervlaktewater niet meer door; het gehalte aan lucht in de bodem en de gasuitwisseling worden gereduceerd. Bovendien ontstaan oneffenheden en de beschadiging breidt zich uit. Wat kan men doen om een dure renovatie te voorkomen?

De grondslag voor een duurzame en degelijke graskwaliteit is een aangepaste bemesting volgens de behoefte van de grassen en aangepast aan het gazontype. Even belangrijk zijn de mechanische onderhoudsmaatregelen. Zij moeten aangepast worden aan de gebruiksintensiteit en de kwaliteitseisen die men stelt aan de gras-velden.

In deze brochure zijn allerlei gegevens verzameld die kunnen helpen bij een vak-kundig en verantwoord onderhoud van grasvelden, waarbij rekening wordt gehouden

met de huidige stand van het grasveldonderzoek en de milieubescherming.

HET GAZON VAN A TOT Z

INHOUD VOORWOORD

445667

891213131414161718191920202122

23252627293131333435363840

414448495152532 3

HET GAZON VAN A TOT Z

BODEM BODEM

BETEKENIS VAN DE BODEM

De bodem is belangrijk als standplaats en als leverancier van voedingsstoffen, nodig voor de ontwikkeling van de gazongrassen. De bodem zorgt ook voor de opslag en voorraad van de voedingsstoffen en water. De luchtporiën zorgen voor een voldoende zuurstofvoorraad en bevorderen zo de afbraak en de omzetting door micro-organismen van de organische fractie. In de meest uiteenlo-pende omstandigheden moet de bodem vol-doen aan de hoge eisen die gesteld worden bij het gebruik van sportvelden, speelweiden en andere gazons.

BODEMEIGENSCHAPPEN ENGRASGROEI

Een krachtige en gezonde grasgroei bij een zware belasting van de bodem is alleen mogelijk als een reeks bodemcriteria gunstige waarden vertonen. Om een grond voor gras-velden te beoordelen, zijn volgende punten van belang:

Korrelverdeling

Een goede verdeling van fijne, middel-grove en grove korrelfracties zorgt voor een goede stroefheid, een voldoende draagkracht en een goede waterdoorlaatbaarheid.

Poriënvolume

Een uitgebalanceerde verhouding tussen kleine, middelgrote en grote poriën ver-zekert een regelmatige gasuitwisseling in de bodem.

Vochthoudend vermogen

Wordt bepaald door het aandeel kleine en kleinste poriën in de grond.

Waterdoorlatend vermogen

Is afhankelijk van het aandeel grote poriën.

Gelaagdheid

Geeft inzicht in de verdichtingsgraad en de mogelijke doorwortelingsintensiteit van de grond.

Bodemreactie (pH-waarde)

Geeft de zuurtegraad weer.

Absorptievermogen

Wordt bepaald door de organische en de minerale colloïden (humus- en kleidelen), belangrijk voor het vasthouden van de voe-dingsstoffen en voor het buffervermogen van de grond.

AANPASSING VAN DE GRONDVOLGENS HET TYPE GRASVELD

Overeenkomstig het latere gebruik, worden grasvelden aangelegd op verschillen-de grondsoorten. Voor landschapsgroen houdt men zich meestal aan de bestaande grond.

Voor gebruiksgazons en vooral voor sport-velden worden speciale voorbereidings- maatregelen getroffen. Het komt hierop neer dat men de bodemeigenschappen verandert door verandering van de korrelsamenstelling en door bijmenging van bodemhulpstoffen (zoals Agrosil® LR).

De grasgroei wordt dan optimaal en de grond bereikt een hoge graad van belastbaarheid.

In de Din 18035-4-norm wordt de ideale korrelverdelingscurve getoond (zie afb.), maar ook duidelijke grenswaarden voor de eerder genoemde bodemeigenschappen. Het voordeligst voor de praktijk is echter het aanpassen van de bestaande grond.

Korrelverdeling van de toplaag van grassportvelden volgens DIN 18035-4

4 5

HET GAZON VAN A TOT Z

BODEM BODEM

DE JUISTE BEMESTINGSTOESTAND VAN DE BODEM

Wanneer de toplaag voor sportvelden opge-bouwd is met veel zand, is het vasthoudend vermogen voor voedingsstoffen laag. Om een aangepaste voeding van de grassen te verze-keren, moet er van de hoofdelementen fosfor, kali en magnesium een voldoende voorraad aanwezig zijn in de bodem. Door regelmatig onderzoek (alle 2-3 jaar) worden de gehalten aan hoofdelementen bepaald, waardoor een aangepaste basisbemesting kan gebeuren. Het aanbevolen niveau van de voorraad aan voe-dingsstoffen is aangegeven in de tabel, waarbij de hoogste cijfers betrekking hebben op velden met intensief gebruik.

Wanneer sommige elementen aangevuld moeten worden, gebeurt dit volgens de grond-ontleding, vb. met 30-40 g/m2 patentkali.

De hoge stikstofbehoefte van grassen wordt gedekt door regelmatige bemestingen tijdens de groeiperiode. Afhankelijk van het type gazon en het grasmengsel variëren de stikstof- behoeften tussen 10 en 40 g N/m2/jaar (zie hoofdstuk bemesting).

pH-WAARDE CONTROLEREN

De pH duidt de zuurtegraad van de grond aan. Deze beïnvloedt de ontwikkeling van de grassen, de beschikbaarheid en opneem-baarheid van de voedingsstoffen en ook de bodemstructuur.Voor gazongrassen is een pH van 5,5 tot 7,3 wenselijk (volgens CaCI

2-methode).

7 = neutraal

Opmerking:Vooral bij een sterk verschraalde toplaag voor grasvelden moet bijzondere aandacht gegeven worden aan de voorziening met sporenelementen.

BODEMOPBOUW VOOR GRASSPORTVELDEN

Grassportvelden stellen hoge eisen aan de bespeelbaarheid. Voorafgaand grondonder-zoek en controle van de toplaag zijn zeker nodig, om ervoor te zorgen dat voldaan wordt aan de criteria volgens DIN 18035-4 bij de aanleg van een grasveld.

Volgens deze DIN zijn verschillende con-structievarianten mogelijk. Ook andere bouwwijzen, aangepast aan de plaatselijke omstandigheden, kunnen gekozen worden. Aanleg op bestaande grond heeft bewezen ook goede resultaten te geven, afhankelijk van het latere onderhoud.

Bij belaste grasvelden (sportveld, golf-green, golfafslag en andere) wordt de bovenste bodemhorizont aangeduid als toplaag. Afhankelijk van het gebruik is deze laag tussen 10 en 25 cm dik.

De samenstelling van het substraat voor de toplaag kan bijvoorbeeld als volgt zijn:

Basisbouwstoffen

ca. 20 Vol.-% zandige bovengrond (grond van ter plaatse) ca. 50 Vol.-% gewassen zand, korrelgrootte 0-5 mm ca. 30 Vol.-% lavazand 0-5 mm

Grondverbeteringsmiddelen en meststoffen

Per m2 los gemengd product:ca. 1,5 kg silicaat-colloïde met fosfor dat zich omzet tot colloïdaal silicium; handelsproduct Agrosil® LRca 1,5 kg omhulde meststof met 6 maanden werkingsduur, als aanhoudende voedingsbron = Basacote® Plus 6M K 11+9+19 (+2)ca 0,5 à 1 kg langdurig werkende mest-stof met ISODUR® die tevens 60% snel werkende stikstof bevat = Floranid® Gazon 20+5+8 (+2) + sporenelementen

De goede samenstelling kan door een laboratorium bevestigd worden.

De juiste bemestingstoestand van de bodem

Beschikbaarheid van voedingsstoffen (en Al) volgens de bodemreactie

Voedingsstoffen in de bodem voor grasvelden.Streefcijfers voedingsstoffen in mg per 100g grond

Fosfaat Kali Magnesium (P

2O

5) (K

2O) (MgO)

Bestaande 10-20 15-30 7-15 grond

Opbouw 7-15 10-25 5-12 volgens DIN

6 7

Engels raaigras

Veldbeemd gras

Roodzwenk gras

Hardzwenk gras

Struis gras

Rietzwenk gras

opkomstsnelheid 7 2 4 3 2 4

bespelingstolerantie 9 8 6 5 5 6

zodevorming 8 9 9 7 10 8

groeisnelheid 9 7 6 4 5 7

droogtetolerantie 6 8 8 8 7 8

schaduwtolerantie 4 7 8 6 5 6

kortmaaitolerantie 5 6 8 7 10 5

wintervastheid 6 10 8 8 9 6

pH-voorkeur 6,5-7 6-6,5 5-5,5 5-5,5 4,5-5 5-5,5

stikstofbehoefte 9 8 6 6 7 8

1000-korrelgewicht (g) 1,7 0,3 1 0,9 0,07 2,5

HET GAZON VAN A TOT Z

BEMESTING BEMESTING

WAAROM MOETEN GRASVELDEN BEMEST WORDEN?

Bemesting is de belangrijkste maatregel die genomen moet worden om een dichte gras-mat te verkrijgen, bestand tegen betreden. Een bemesting, aangepast aan voortdurende belasting, of aan de gestelde eisen, is de beste voorzorgsmaatregel voor een duurzame, functionele grasmat.

AAN GAZONGRASSEN WORDEN DE HOOGSTE EISEN GESTELD

Om te kunnen voldoen aan die hoge eisen, moeten de grassen sterk kunnen doorgroeien en moeten ze dus ononderbroken kunnen beschikken over voedingsstoffen.

SPORTGRASVELDEN

Sportgrasvelden worden voortdurend sterk belast door wedstrijden en trainingen. De grasmat wordt weggespeeld en dikwijls beschadigd in de diepte. Bovendien moet er regelmatig gemaaid worden. Door het afvoeren van het maaisel worden ook voedingsstoffen weggevoerd. Grassen voor sportvelden moeten daarom een sterke groeikracht vertonen, om telkens opnieuw het verloren evenwicht te herstellen en openingen in de grasmat op te vullen. Daarom moeten de grassen ononderbroken kunnen beschikken over alle voedingsstoffen in aangepaste hoeveelheden.

GOLFTERREINEN

Van alle sportgrasvelden stelt het golfterrein wel de meest verschillende en de hoogste eisen aan de bemesting. Zowel voor de tees, de fairways als voor de greens moeten de nodige voedingsstoffen telkens aangepast worden aan de plaatselijke omstandigheden en aan het toepassingsgebied.

SIER-EN PARKGAZON

Siergazon en parken zijn er voor de ontspan-ning en verbeteren de kwaliteit van het leven. Belangrijke kwaliteitsnormen zijn een dichte grasmat en een groene kleur. Dat veronderstelt een goede bemesting volgens de overeenkomstige behoeften.

GRASSEN HERKENNEN

Een kwart van onze aarde is bedekt met grasvegetaties. De grassenfamilie (Graminaceae) telt zo’n 12.000 soorten, waarvan er ongeveer 150 zijn gecultiveerd. De belangrijkste vinden we terug in onze weilanden, gazons, sportvelden, wegbermen, etc. Afhankelijk van het gebruiks-doel, zijn speciale graszaadmengsels samen-

gesteld waarin de grassoorten in een vooraf nauwkeurig bepaald percentage voorkomen. Onderstaande tabel illustreert de toege- voegde waarde die de belangrijkste zes grassoorten hebben binnen de specifieke graszaadmengsels voor gazons en sport- velden. Op de volgende bladzijden leert u ze bovendien ook herkennen/determineren.

Waardering soorteigenschappen (schaal 1-10). Hoge cijfers betekenen een goede waardering

Bron: Advanta8 9

HET GAZON VAN A TOT Z

BEMESTING BEMESTING

GRASSEN HERKENNEN

Lolium perenne• vlotte opkomst en beginontwik-keling• zeer goed bestand tegen betreding• snelle (her)groei• vormt dichte zode• gebruikt in sportvelden, speel-gazons en openbaar groen

Poa pretensis• bijzonder stevige zode door onder-grondse uitlopers • droogtetolerant en goed wintervast• verdraagt bespeling en maaien prima• van nature een trage opkomst en beginontwikkeling• gebruikt in sportvelden, speel-gazons, openbaar groen en golftees en -fairways

Festuca ovina • bijzonder droogtetolerant• door extensieve groei zeer geschikt voor bermen• kan goed concurreren bij matige stikstof voorziening• over het algemeen vrij weinig vat-baar voor ziekten als rooddraad

Festuca arundinacea• prima bestand tegen zowel droge als natte periodes• verdraagt bespeling goed• diepe beworteling

Agrostis tenuis• vormt zowel ondergrondse als bovengrondse uitlopers • verdraagt kort maaien zeer goed• vormt een dichte zode met groot herstellingsvermogen• gewoon struisgras is gevoelig voor winterbetreding • zeer geschikt voor de aanleg van golfgreens

Festuca rubra • 3 typen binnen deze soort: gewoon, met fijne uitlopers en met forse uitlopers • prima bestand tegen schaduw en kort maaien• roodzwenk met forse uitlopers wordt gebruikt in bermmengsels• gewoon roodzwenkgras en rood-zwenk met fijne uitlopers worden gebruikt in gazons, openbaar groen en golfbanen • vormt een dichte en fijnbladige zode

Engels raaigras Veldbeemdgras Hardzwenkgras

Rietzwenkgras Struisgras Roodzwenkgras

10 11 Bron: Advanta Vredo Dodewaard B.V.

Postbus 35NL-6670 AA ZettenWelysestraat 25aNL-6669 DJ Dodewaard - HollandTel. 31 (0) 488 411254 - Fax 31 (0) 488 412471E-mail [email protected] - http://www.vredo.com

Vredo Doorzaaimachines

HET GAZON VAN A TOT Z

BEMESTING BEMESTING

EEN GRASVELD LEEFT NIET VAN “N” ALLEEN

g

Stikstof voor: de vorming van eiwit de opbouw van cellen ononderbroken groei regeneratiekracht

Fosfaat voor: de wortelgroei energierijke stofwisseling de vorming van enzymen

Kali voor: vast stevig weefsel weerstandsvermogen opbouw van reservestoffen optimale stofwisseling waterhuishouding

Magnesium en sporenelementen voor: chlorophylvorming energieopname assimilatie zuurstofproductie ademhaling

BELASTE GRASVELDEN HEBBEN VEEL VOEDINGSSTOFFEN NODIG

Grasvelden zijn er voor uiteenlopende redenen en worden verschillend gebruikt. Daarom bestaat er geen standaard bemesting voor gazons. Die moet aangepast zijn aan de speciale behoeften naar gebruiksintensiteit en kwaliteitseisen. Dat geldt vooral voor de stikstofbehoeften van de verschillende gazontypen.

De hoeveelheden voedingselementen, opgegeven in deze tabel, kunnen aangepast worden:

De behoeften aan kali en magnesium zijn wat hoger op zeer doorlatende bodem en bij veel neerslag.

De behoeften aan voedingsstoffen zijn wat lager op bodems met een goede reserve, bv. bodems met een hoog gehalte aan organische stof of wanneer het maaisel blijft liggen.

DE “WET VAN HET MINIMUM” VAN JUSTUS VON LIEBIG VAN 1855 BEWIJST HET

In deze wet wordt uitgelegd dat de plant zich richt voor zijn groei en rendement naar dat voedingselement dat het minst (dus in minimum) aanwezig is.

Er is geen voedingsstoffenverhouding die overal juist is voor alle grasvelden, want ze variëert volgens het gebruik, de betreding en het niveau van bemesting. In de vorige tabel (blz 10) zijn de hoeveel-heden voedingsstoffen weergegeven in de verhouding dat ze opgenomen worden.

VOEDINGSELEMENTEN IN DE JUISTE VERHOUDING VOOR GRASSEN

Het feit alleen dat alle voedingsstoffen voorradig zijn, is nog geen verzekering voor een goede een aangepaste grasgroei. De voedingsstoffen moeten ook in de juiste verhouding aanwezig zijn. Alleen dan kunnen de grassen de voedingsstoffen optimaal benutten.

De Compo® - meststoffen bevatten de juiste voedingsverhouding en alle sporenelemen-ten. Met langdurig werkende meststoffen kan iedere gewenste verhouding aan voedings-stoffen ingesteld worden in functie van de behoeften. Een tekort of een voorraad van een voedingselement kan doelmatig aangepast worden.

OPLETTEN VOOR ONGELIJKMATIGE VERDELING

Als de meststof niet gelijkmatig wordt gestrooid of de verschillende voedings- elementen niet gelijkmatig verdeeld zijn in de meststof (bulk blend), dan is het resul-taat van de bemesting niet te voorspellen.

Alleen een gelijkmatige verdeling van alle voedingsstoffen korrel voor korrel, verzekert een gelijkmatige gezonde groei.

Floranid® - meststoffen bevatten per kilo 1000’ en korreltjes wat de verdeling ten goede komt.

Jaarlijkse behoeften aan voedingsstoffen naar grasveldtype en gebruikseisen

12 13

Behoeften aan voedings-elementen in eenheden/ha

Grasveldtype N P2O

5K

2O MgO

Sportvelden

- Hoge eisen 280 130 270 80

- Gemiddelde eisen 210 80 200 50

- Lage eisen 160 60 180 40

Golfgreens 280 120 320 90

Golf tees 240 120 300 80

Golf fairway 120 40 160 30

Siergazons, ligweiden 140 50 100 15

Rustiek gazon 100 40 100 10

Industrieterreinen & parken 36 0 72 20

HET GAZON VAN A TOT Z

BEMESTING BEMESTING

DE JUISTE LANGDURIG WERKENDE MESTSTOF IS DOORSLAGGEVEND

Grassen verdragen geen hoge concentratie aan stikstof in de bodem

Graswortels zijn gevoelig en verbranden gemakkelijk. Als er veel stikstof ter beschik-king is, zal er een massale grasopbrengst zijn met veel maaibeurten. De grassen worden week, verdragen minder betreding en worden gevoeliger voor ziekten. Daarom moet de stikstof langzaam maar zeker ter beschikking komen. In de COMPO-meststoffen zit er lang-durig werkende ISODUR®-stikstof, die langzaam maar zeker vrijkomt op het ritme van de biologische groeifactoren.

Isodur® doseert de stikstoftoediening

De Isodur®-stikstof zorgt voor een lang-durige stikstofvoorziening. Isodur® wordt onder invloed van natuurlijke factoren zoals vochtigheid en warmte, en de afbraak door bodembacteriën, geleidelijk omgezet naar ammonium en nitraat.

Op deze manier is er gedurende een periode van 3 maanden stikstof beschikbaar voor de plant.

Doordat Isodur® niet oplost in koud water, spoelt het bovendien niet uit en beperkt het de zoutbelasting.

Uit onderzoek met een lysimeter blijkt dat na gebruik van Isodur®-meststoffen, het grond-water niet meer nitraten bevat dan een gelijkaardig onbemest perceel.

Teveel stikstof veroorzaakt: overmatige lengtegroei van de bladeren grotere maaibehoeften weke gevoelige bladeren verhoogde viltvorming, slechte doorlaatbaarheid voor water zwakke verluchting van de bodem verhoogd gevaar voor schimmel- aantastingen zwakke wortelgroei verhoogd gevaar voor verbranding geringe stroefheid van de grasmat snellere verwelking van de grassen

DE BEMESTING VAN GRASVELDEN GEDURENDE HET JAAR

Het tijdstip, het aantal bemestingsbeurten en het niveau van de bemesting richten zich hoofdzakelijk naar de soort, de gebruiks-intensiteit en de kwaliteitseisen van de gras-velden. Bovendien is het belangrijk rekening te houden met het biologisch groeiritme van de grassen.

Voorjaar (maart tot mei)Het voorjaar is belangrijk als regeneratiefase voor grasvelden. Dat geldt vooral voor sport-velden met belasting in de winter, waar de beschadigingen aan de grasmat nu moeten worden hersteld.Als er in de late herfst niet bemest wordt, moet er vroegtijdig in maart met de bemesting begonnen worden. Wanneer een late herfstbemesting wordt toegepast met een langdurig werkende Floranid®-meststof, moet de eerste gift pas in april - mei toegediend worden, wanneer de sterke voorjaarsgroei begint af te nemen. Grassen hebben de grootste behoefte aan voeding in de periode voorjaar tot zomer. Grasvelden met weinig betreding en opper-vlakten met weinig eisen krijgen in deze periode hun hoofdbemesting.

Zomer (juni tot augustus)In de vroege zomer loopt de regeneratiefase door en gaat dan over in de zomerrustfase. In de vroege zomer kan men dus nog een nauwkeurig bepaalde bemesting geven voor

de regeneratie van belaste sportvelden.De periode eind juli - begin augustus betekent voor sportvelden de voorbereiding van het nieuwe speelseizoen. Een optimale be-mesting is dan noodzakelijk, zodat de grasmat groeikrachtig en gezond het nieuwe seizoen ingaat.

Grasvelden met een lichte betreding of in winterrust krijgen nu hun laatste bemesting met langdurig werkende meststoffen. Deze bemesting volstaat tot het volgende voorjaar.

Herfst tot winter (september tot december)In deze periode bestaat er een verhoog-de gevoeligheid voor aantasting door de sneeuwschimmel, vooral bij gebruik van snelwerkende stikstofvormen.

Vanaf oktober volgt dan de winterbe- mesting op basis van kali en magnesium, die pas toegediend wordt wanneer de bodemtemperatuur blijvend onder 5°C gedaald is. Vanaf dat moment stopt de lengtegroei van de bladeren.De winterbemesting is gunstig voor sportvelden met winterbetreding, omdat de wortelgroei en de regeneratiekracht ondersteund worden. Het grasveld komt beter door de winter en heeft meer reserve voor het voorjaar. Het gebruik van traagwerkende meststoffen met veel kali is zeer belangrijk in deze periode.Wat Floranid® zo uniek maakt, is dat het het enige middel is dat nog een klein beetje stikstof, gecontroleerd vrijgeeft, bij 5°C. Hierdoor kan men in de winter nog altijd een gezonde en stevige grasmat behouden.

Bemestingstijdstip afhankelijk van het type grasveld

Grasveld type Jan MaartMei/Juni

Jul/ Aug

Okt Nov

Sportvelden

- hoge eisen x x x x x x

- middelmatige eisen:

* bij winterbetreding x x x x x

* zonder winterbetreding x x x x

Siergazons x x x

Rustiek gazon x x

Speelgazons x x

Parken x x

14 15

HET GAZON VAN A TOT Z

BEMESTING BEMESTING

MILIEUVRIENDELIJKE GRASVELDBEMESTINIG

Onder een grasmat spoelen weinig voedings-elementen uit, ondanks de relatief hoge behoef-ten. Als de doorsijpeling van meststoffen verder

Daarna wordt de vrijkomende stikstof door de bodembacteriën omgezet in stikstofvormen die opneembaar zijn door de planten. De overblijvende organische rest wordt gebruikt als voedingsbron door de bodembacteriën en omgezet tot koolzuur en water, stoffen die nuttig zijn voor plantengroei.Bij toepassing van stikstofbronnen die langdurig werken zoals Isodur®, is de stikstofbevoorrading zo gecontroleerd dat praktisch geen nitraatuit-spoeling meer plaatsvindt.

Isodur® is milieuvriendelijkIn Isodur® is de stikstof organisch gebonden. Deze is bovendien slechts voor een zeer klein deel oplosbaar in koud water en kan dus niet uitspoelen uit de bewortelingszone. Isodur®-stikstof kan door de grassen volledig opgenomen worden, omdat Isodur® in de bodem volledig omgezet wordt. Afhankelijk van de warmte en de vochtigheid wordt Isodur® eerst systematisch omgezet in zijn originele bestanddelen. Warmte en vochtigheid beïnvloeden tegelijk ook de plantengroei, zodat de omzetting overeenstemt met de biologische groeifactoren.

vermindert of zelfs helemaal voorkomen wordt, zal het grondwater beter beschermd zijn tegen nitraatbelasting. Daarom moeten grasvelden beredeneerd bemest worden en is de keuze van de meststofvorm doorslag-gevend.

DE GRASMAT DICHTHOUDEN

Onder een gesloten, dichte grasmat is de stikstofuitspoeling duidelijk minder dan bij een kale grond of onder een dunne gras-mat. De langdurig werkende Isodur®-stikstof bevordert de breedtegroei en de uitstoeling van de grassen, zonder de lengtegroei aan te wakkeren. Dat betekent meer bladeren en stengels per oppervlakte-eenheid en dus een dichtere grasmat.

DE WORTELGROEI BEVORDEREN

Een dicht en diep wortelstelsel kan meer stikstof opnemen. Naarmate de doorwor-telde bodemhorizont groter is, zal de hoe-veelheid stikstof die in de bodem vrijkomt beter benut worden.Een diep wortelsysteem is bovendien een bescherming tegen uitspoeling. Bij zeer slechte bodemomstandigheden, zware belasting of ongunstige weersinvloeden kan de wortelgroei stagneren. Agrosil® LR kan dan de wortelgroei opnieuw op gang brengen.

Isodur® is vriendelijk voor de wortels, omdat het de zoutbelasting in de bodem niet verhoogt.

GRASSEN GEZOND HOUDEN

Gezonde grassen zijn minder gevoelig voor ziekten. Een aangepaste voeding met al de nodige voedingsstoffen op het juiste tijdstip zorgt ervoor dat de grassen een grotere weerstand opbouwen tegen ziekten en een grotere concurrentiekracht heb-ben tegen ongewenste kruiden. Ook dat is milieuvriendelijk!

TIPS VOOR EEN MILIEUVRIENDELIJKE GRASVELDBEMESTING

De voedselbehoeften nauwkeurig bepalen Rekening houden met de voedselvoor- raden in de bodem Letten op de juiste verhouding van de voedingselementen Gebruik maken van de milieu- vriendelijke Isodur®-stikstof Bemestingstijdstippen en aantal beurten bepalen Zorgen voor een regelmatige verdeling van de voedingselementen De grasmat gesloten houden. De wortelgroei bevorderen. De grassen gezond houden door optimale een bemesting.

Nitraatconcentratie in het uitgespoelde water van golfgreens bij verschillende N-meststoffen (volgens Brown et al.)

Zoutindex van stikstofmeststoffen

Ammoniumnitraat

Minerale samengestellde meststof (12-12-12)

Organische meststof

Isodur

Bemesting:

163 kg/ha

146 kg/ha

NO

3in

uitg

espo

eld

wat

er, m

g/l

Dagen na de bemesting

Ammoniumnitraat

Minerale samengestellde meststof (12-12-12)

Organische meststof

Isodur

Bemesting:

163 kg/ha

146 kg/ha

NO

3in

uitg

espo

eld

wat

er, m

g/l

Dagen na de bemesting

Ammoniumnitraat

Minerale samengestellde meststof (12-12-12)

Organische meststof

Isodur

Bemesting:

163 kg/ha

146 kg/ha

NO

3in

uitg

espo

eld

wat

er, m

g/l

Ammoniumnitraat

Minerale samengestellde meststof (12-12-12)

Organische meststof

Isodur

Bemesting:

163 kg/ha

146 kg/ha

Ammoniumnitraat

Minerale samengestellde meststof (12-12-12)

Organische meststof

Isodur

Ammoniumnitraat

Minerale samengestellde meststof (12-12-12)

Organische meststof

Isodur

Bemesting:

163 kg/ha

146 kg/ha

NO

3in

uitg

espo

eld

wat

er, m

g/l

Dagen na de bemesting

16 17

Ammoniumnitraat

Minerale samengestelde meststof (12-12-12)

Organische meststof

Isodur

NO

3 in

uit

gesp

oeld

wat

er,

mg/

l

Dagen na bemesting

Bemesting:

163 kg/ha

145 kg/ha

% N- inhoud

Zout index

Zout index per N-

eenheid

Ammoniumsulfaat 21 69 3,3

Ureum 46 75 1,7

Organische N-meststof

6 4 0,8

Isodur® 31 5 0,1

HET GAZON VAN A TOT Z

BEMESTING: ADVIEZEN BEMESTING: ADVIEZEN

Sportvelden en Elite siergazons

Organisch + Mineraal

Mineraal

Siergazon

Rustiek gazon

Organisch + Mineraal

Organisch + Mineraal

Mineraal

Mineraal

18 19

Periode ProduktDosis (g/m² of kg/1000m²)

Maart Floranid® Gazon 30

April / Zaaien Agrosil® 15

MeiCompo® Gazon 10+3+3 (+3)

50

JuliCompo® Gazon 10+3+3 (+3)

50

SeptemberCompo® Gazon 7+4+20 (+3)

70

November Patentkali® Gazon 20

Voedings-elementen in eenheden

N P2O

5K

2O MgO

209 101,5 248 79

Periode ProduktDosis (g/m² of kg/1000m²)

Maart Floranid® Gazon 30

April / Zaaien Agrosil® 20

Mei Floranid® Gazon 30

JuliFloranid® Permanent

30

September Floranid® NK 30

November Patentkali® Gazon 30

Voedings-elementen in eenheden

N P2O

5K

2O MgO

210 91 231 60

Periode ProduktDosis (g/m² of kg/1000m²)

MaartCompo Gazon 10+3+3 (+3)

50

JuniCompo® Gazon 10+3+3 (+3)

40

SeptemberCompo® Gazon 7+4+20 (+3)

50

Voedings-elementen in eenheden

N P2O

5K

2O MgO

125 47 127 42

Periode ProduktDosis (g/m² of kg/1000m²)

April Compo® Gazon 10+3+3 (+3)

50

JuliCompo® Gazon 7+4+20 (+3)

60

Voedings-elementen in eenheden

N P2O

5K

2O MgO

92 39 135 33

Periode ProduktDosis (g/m² of kg/1000m²)

Maart Floranid® Gazon 30

JuniFloranid® Permanent

30

SeptemberFloranid® Permanent

20

Voedings-elementen in eenheden

N P2O

5K

2O MgO

140 50 99 16

Periode ProduktDosis (g/m² of kg/1000m²)

April Floranid® Permanent

30

JuliFloranid® Permanent

30

Voedings-elementen in eenheden

N P2O

5K

2O MgO

96 42 90 12

Periode ProduktDosis (g/m² of kg/1000m²)

Maart Floranid® Gazon 30

MeiCompo® Gazon 10+3+3 (+3)

50

JuliCompo® Gazon 10+3+3 (+3)

50

SeptemberCompo® Gazon 7+4+20 (+3)

70

November Patentkali® Gazon 20

Voedings-elementen in eenheden

N P2O

5K

2O MgO

209 101,5 248 79

Periode ProduktDosis (g/m² of kg/1000m²)

Maart Floranid® Gazon 35

MeiFloranid® Permanent

30

JuliFloranid® Permanent

25

SeptemberFloranid® Permanent

30

November Patentkali® Gazon 30

Voedings-elementen in eenheden

N P2O

5K

2O MgO

206 77 237 60

HET GAZON VAN A TOT Z

BEMESTING: ADVIEZEN BEMESTING: ADVIEZEN

Zeer rustiek maar met ijzer Stadionvelden met hoge eisen

Organisch + Mineraal Mineraal

Industrieterreinen & parken

Organisch + Mineraal Mineraal

20 21

Periode ProduktDosis (g/m² of kg/1000m²)

Maart Ferro Top® 30

April/JuniCompo® Gazon 7+4+20 (+3)

30

September Ferro Top® 20

Voedings-elementen in eenheden

N P2O

5K

2O MgO

51 12 120 39

Periode ProduktDosis (g/m² of kg/1000m²)

MaartCompo® Gazon 7+4+20 (+3)

20

Juni Ferro Top® 20

September Ferro Top® 20

Voedings-elementen in eenheden

N P2O

5K

2O MgO

38 8 88 30

Periode ProduktDosis (g/m² of kg/1000m²)

Maart/AprilFloranid® Permanent

20

Juni Ferro Top® 20

September Ferro Top® 20

Voedings-elementen in eenheden

N P2O

5K

2O MgO

56 14 78 28

Periode ProduktDosis (g/m² of kg/1000m²)

Maart Ferro Top® 20

Juni Ferro Top® 20

September Ferro Top® 20

Voedings-elementen in eenheden

N P2O

5K

2O MgO

36 0 72 36

Periode Produkt Dosis (g/m² of kg/1000m²)

Jan/Feb Floranid® Permanent 20

Maart/April Floranid® Gazon 40

Bij doorzaaien Agrosil® 20

Juni Floranid® Permanent 40

Juli/Aug Floranid® Gazon 30

Sep/Okt Floranid® Permanent 30

November Patentkali® Gazon 30

Voedingselementen in eenhedenN P

2O

5K

2O MgO

284 138 272

HET GAZON VAN A TOT Z

BEMESTING: ADVIEZEN VOOR GOLF PER LOCATIE ONDERHOUD

Het bemesten van golfterreinen moet men van geval tot geval bekijken en is afhankelijk van de bodemanalyse, de opbouw van het terrein, de betreding, toernooikalender,…Hiervoor is het aangeraden om advies te vragen bij een golfconsulent

AANLEG VAN EEN NIEUWE GAZON

De oude gazon vernietigen met GlyfosaatAandacht geven aan de grondstructuur De pH corrigeren naar een pH (KCl) tussen 5,5 en 6,5Gras inzaaien, liefst in de periode maart tot mei of augustus tot oktober, maar wel 4 a 8 weken na het gebruik van Glyfosate.Aanbevolen zaaidiepte 0,5 tot 1,5 cm Dosis 2 à 4kg/100m² (of afhankelijk van gebruik)Welk mengsel gebruiken?

Een combinatie van Engels raaigras, Veldbeemdgras & Roodzwenkgras. Voor een fijn siergazon neem een mengsel met meer roodzwenkVoor een sport gazon is een mengsel met meer raaigras aanbevolen.Engels raaigras zal later meer gemaaid moeten worden, Veldbeemd & Roodzwenk groeien minder snel maar moeten meer geverticuteerd worden.

Bemesten met een traagwerkende meststof samen met het inzaaien.

Met Floranid® Gazon aan 3kg/100m² (behalve in oktober 2kg/100m² Floranid® Gazon)Ideaal nog 3,5 à 5kg/100m² Agrosil® mee inwerken of 1,5 à 2,5kg/100m² strooien voor de beworteling extra te stimuleren.Alles rollenIn het najaar, direct na het rollen spuiten tegen het onkruid met een middel dat isoxaben bevat; zeker als men traag groeiende mengsels heeft ingezaaid. De grond moet vochtig zijn, de temperatuur laag, het moet regenachtig weer zijn. Het mag zelfs regenen.Het gras laten groeien tot 8 cmDe grond eventjes vastrollen.Het gras terug laten komen en dan 1/3 afmaaien met een grasmaaier waarvan de messen zeer scherp zijn.Stilletjes aan de grashoogte brengen tot 3 à 5 cm.Later in het seizoen bemesten met traagwerkende meststoffen volgens bodemontleding en bemestings- adviezen.

Het effect van meer graszaad

125 kg per veld 250 kg per veld 375 kg per veld

Sneller dicht en eerder bespeelbaar * Minder onkruiden/straatgras * Steviger zode, minder speelschade22 23

HET GAZON VAN A TOT Z

ONDERHOUD ONDERHOUD

AANLEG VAN GRASZODEN

De voorbereiding is exact de zelfde dan bij aanleg van gazon.Ideaal 3,5 à 5kg/100m² Agrosil® mee inwerken of 1,5 à 2,5kg/100m² strooien voor de beworteling extra te stimulerenDe graszoden aanleggenRollenGoed begietenBemesten met 3kg/100m² Floranid® Gazon

HET DOORZAAIEN

Onkruid bestrijding doenUitkammen om vilt en mos te verwijderen Het bestaande gazon kort maaienMet aangepaste apparatuur (doorzaai- machines) het zaad in de grond brengen op 0,5 tot 1,5 cm diepte. Lichte top dressing uitvoeren.RollenNa 4 weken bemesten met 3kg/100m² Floranid® GazonIdeaal nog 1,5 à 2,5kg/100 m² Agrosil® strooien voor de beworteling extra te stimuleren.

Inzaaien met traagwerkende meststof

Inzaaien zonder traagwerkende meststof

MAAIEN

Door te maaien worden de grassen op een bepaalde lengte gehouden om de speltech-nische gebruikswaarde voor de verschil-lende sporten te waarborgen. Regelmatig maaien bevordert de dichtheid en het algemeen uitzicht van de grasmat, omdat het de uitstoeling en de uitlopervorming verbetert.

MAAISYSTEMEN

Kooimaaiers geven de beste maaikwaliteit, als ze goed afgesteld zijn, want het gras wordt geknipt. Het is dus ideaal als men zeer kort moet maaien. Regelmatig maaien is dan wel noodzakelijk.

De verschillende grassoorten reageren verschillend op maaihoogte en maai-frequentie. De maaifrequentie is afhankelijk van de samenstelling van de grasmat, de functie van het grasveld, de spel- technische eisen, de bemesting en de weersomstandigheden.Het maaitijdstip wordt dus bepaald door de groei, zodat maximaal de helft van de graslengte wordt afgemaaid.

Cirkelmaaiers zijn ook geschikt om langer gras te maaien. Afvoeren van het maaisel is dan wel nodig.De cirkelmaaiers kloppen het lange gras af. Het is dus zeer belangrijk dat de messen goed geslepen zijn. Wanneer dit niet het geval is zal het gras uitrafelen.

Maaibeurten, lengtegroei en maaihoogte van verschillende grasveldtypes

24 25

GrasveldAantal maaibeurten per

groeiseizoenMaaihoogte in mm Lengtegroei in mm

Landschapsgazon 1-3 60-80 -Parken 3-20 35-50 70-80Siergazon 20-40 15-25 30-50Ligweiden 10-20 35-45 70-90Sportvelden 20-45 30-45 60-90Hockeyvelden 25-45 20-30 40-60Golf• Greens 150-200 3-6 4-8• Voorgreens/tees 60-150 10-15 14-20• Fairways 40-90 12-20 16-30

Grassoorten (botanische naam) Grassoorten (Nederlandse naam) Optimale maaihoogte (mm)

Agrostis tenuis struisgras 3-12

Festuca ovina hardzwenkgras 25-40

Lolium perenne Engels raaigras 35-50

Poa annua straatgras < 25

Poa pratensis veldbeemgras 30-60

HET GAZON VAN A TOT Z

ONDERHOUD ONDERHOUD

MAAISEL

Oprapen/opvangen is noodzakelijk

bij lang, grof materiaalbij koud en nat weerbij ongustige mineralisatie, zoals bij zure bemesting of bij sterk verschraalde bodemopbouw.

VERTICUTEREN – UITKAMMEN

Zodra vilt (thatch) duidelijk aanwezig is, moet de grasmat uitgekamd worden. Dit vilt ont-staat uit afgestorven stengeldelen, bladeren, oppervlakkige wortels en uitlopers, wanneer de productie van organische stof groter is dan de afbraak. Er ontstaat een meestal bruine laag tussen de bodem en de scheuten van de gras-planten, waardoor de waterdoorlaatbaarheid en de gasuitwissling vermindert. De stroefheid van de grasmat vermindert en voor ziektever-wekkers biedt het vilt een goede overlevings-mogelijkheid.

Uitkammen kan het best van april tot septem-ber bij een viltlaag vanaf 1 cm en bij een sterk verschraalde toplaag vanaf 0,5 cm uitgevoerd worden. Het uitkammen zal gebeuren wanneer het gras in volle groei is.

Laten liggen mag:

bij fijn, kort maaigoedbij droog, warm weerbij goede bodemactiviteit en bij fysiologisch neutrale bemesting, zoals bij langdurig werkende Floranid® - meststoffen.

Vooraf moet men het grasveld kort maaien tot ongeveer 2 cm. Het uitkamapparaat (verticaal-snijder) wordt zo afgesteld dat de messen de bodem 1-2 mm raken. De viltlaag moet volledig doorsneden wordende zoutbelasting.

Bij een viltlaag van meer dan 1 cm dikte mag er niet zo diep gesneden worden, omdat er dan gevaar bestaat voor uitdroging door een te erge wortelbeschadiging. In dit geval moet het uitkammen gebeuren in meerdere malen met tussenperioden. Na uitkammen zal een bemesting de grasregeneratie bevorderen.

Het gunstigste is dat het uitkammen samen-gaat met een bezanding, eventueel samen met een verluchting. In ieder geval moet men het uitgekamde vilt afvoeren.

BELUCHTEN

Intensief gebruik van de grasvelden, maar ook de inzet van onderhoudsmateriaal bij ongunstige weersomstandigheden, veroor- zaken verdichtingszones in de bovenste laag. De macroporiën in de bodem verminderen, zodat de waterdoorlaatbaarheid en de lucht-huishouding in het gedrang komen.

Door te werken met beluchtingstoestellen wor-den deze ongunstige bodemontwikkelingen tegengegaan. De wortelgroei en de biologische activiteit van de bodem worden daardoor sterk bevorderd.

HET GEBRUIK VAN BELUCHTINGSMACHINES

Vooral tijdens de groeiperiode van april tot september is de uitwerking van een bodemver-luchting bijzonder gunstig voor de ontwikkeling van de grasmat. Hierbij is het zeker nodig een voldoende aantal gaten per m² te bereiken. Sommige machines gaan tot 400 gaten per m².

De beste resultaten worden bereikt door te beluchten in het voorjaar of de late zomer. Sterk belaste sportvelden worden tijdens de groeiperiode minstens om de maand belucht met bv. een prikrol.

26 27

HET GAZON VAN A TOT Z

ONDERHOUD ONDERHOUD

WERKINGSDIEPTE BIJ VERLUCHTEN

De bewerking moet ten minste de bewor-telingshorizont omvatten. Daarom moet een diepte van 5-8 cm bereikt worden. Het ver-luchtingsmateriaal bereikt deze diepte meestal alleen bij een vochtige bodem.

Vooral op zware, kleverige gronden bieden de toestellen met holle tanden voordeel, omdat de uitgestoken bodemproppen opgeruimd kunnen worden.

WERKTUIGEN

Verluchtingstoestellen kunnen aangebouwd worden of zelfrijdend zijn en worden uitgerust met lepels, tanden, messen of holle tanden. Met holle tanden wordt de beste werking bereikt.

Bij een latere bezanding worden de verluch-tingsgaten dan gedeeltelijk opgevuld.

Bij sterk verschraalde toplagen bestaan de proppen uit zand, dat na opdrogen, met een sleepmat weer in de grasmat verspreid kan worden.

Voor diepverluchting zijn er speciale uit-rustingen zoals lange volle tanden, de boor- inrichting, de persluchtverluchter, water tegen hoge druk de grond injecteren, schudfrezen,…

BEZANDING

De bezanding van grassportvelden dient meestal als onderhoud of als verbetering van de bodemstructuur. In combinatie met regel- matig verluchten kan een trapsgewijze gronduit- wisseling gebeuren op zware bodems. Dit neemt meerdere jaren in beslag. Door her-haaldelijk bezanden ontstaat een mini-toplaag.

Herhaaldelijke kleine bezandingen zorgen voor structuur in het vilt dat zo doorlatend blijft voor water, voedingsstoffen en lucht.

Door bezanding wordt de toplaag na regen sneller droog en worden kleine bodemon-effenheden gemakkelijk uitgevlakt met het sleepnet.

TIJDSTIP VAN BEZANDING

Het beste is te bezanden in de groeiperiode van april tot september. Indien mogelijk, wordt de bezanding gecombineerd met een mechanisch onderhoud, zoals verticuteren of verluchten. Meestal wordt een eenmalige bezanding toe-gepast in het kader van een regeneratiebeurt na de competitie.

Op golfgreens worden jaarlijks verschillende kleine hoeveelheden zand toegepast als top-dressing.

Hoeveelheid zand per bezanding afhankelijk van het te bereiken doel

28 29

Hoeveelheid zand Functie

l/m²Ton/speelveld

(7000 m²)

3-4 30-40• verbetering van de vlakheid• verschraling van de viltlaag

4-6 40-60• het opvullen van de verluchtingsgaten

5-8 50-80• verschralen van de bodem • opbouw van een verschraalde toplaag

> 10 > 100• grondige verbetering (renovatie) van de dragende toplaag

HET GAZON VAN A TOT Z

ONDERHOUD ONDERHOUD

KWALITEIT VAN HET ZAND

Zand heeft als functie een duurzame verbetering van de bodemstructuur, wanneer aan volgende kwaliteitseisen wordt voldaan:

afgelijnde indeling van de korrelgrootte(fijn, middel en grof zand)weerstand bieden aan afbraak bij mechanische belastingweerstand bieden aan verwering de juiste pH-waarde.

VERDELING VAN DE KORRELGROOTTE

In de praktijk wordt gewassen zand voor bezanding aangeboden met korrelgrootte 0 - 2mm tot 0 - 4mm. Er moet op gelet worden dat slechts sporen van afslibbare delen (<0,06mm) aanwezig zijn.Belangrijk is ook zo mogelijk kalkvrij of kalkarm zand (<5% CaCO

3) te gebruiken, anders bestaat

er gevaar voor dichtsmeren.

De optimale korrelgrootte van zand voor bezanding wordt het best bepaald aan de hand van de korrelgrafiek van de gazonbodem.

HET STROOIEN VAN ZAND

De verdeling van het zand moet zo gelijkmatig mogelijk gebeuren. Voor golfgreens worden kleine, speciale toestellen gebruikt; voor sport-velden worden bezandingskarren met grote capaciteit ingezet.

Nadat het zand op het grasveld verdeeld en voldoende opgedroogd is, zorgt een sleepnet of de borstel voor een intensieve inwerking van het zand in de verluchtingsgaten en in de grasmat.

WORTELACTIVERING

Een dicht en diep wortelgestel van de grassen is de basis voor een aanhoudende betredings-resistentie en regeneratiekracht van de gras-sportvelden.

Door bodemverdichting en ongunstige samen-stelling van de bodem wordt de wortelgroei nadeling beïnvloed.

Alle onderhoudsmaatregelen zijn er daarom op gericht de wortelgroei te bevorderen, zoals:

Verluchten en uitkammenDoordringende beregeningVoldoende maaihoogteLangdurig werkende Floranid® meststof met gedoseerde stikstofvrijstelling in de bodemoplossingVerbetering van het fosfaatgehalte in de bodem tot 25 cm diep

VOORDELEN VOOR DE PLANT DOOR AGROSIL®

Met Agrosil®, een colloïdaal silicium dat enig in zijn soort is, kan de wortelgroei rechtstreeks gestimuleerd worden. De graswortels worden in de diepte geleid en de hoeveelheid wortels gelijktijdig verhoogd.Daardoor wordt de invloed van de overige onderhoudsmaatregelen versterkt en de betredingsresistentie van de gazongrassen geoptimaliseerd.

ANDERE VOORDELEN

Verdere voordelen van Agrosil® zijn:Betere benuttiging van water en voedings-stoffenVertraging van het verwelken van het grasBevordering van het bodemlevenVermindering van de verdamping van de grassenVerbetering van de weerstand van de bladeren tegen mechanische belasting en tegen schimmelinfecties.Dankzij de omzetting onder gelvorm, van Agrosil® , wordt de structuur verbeterd.

Fosfaat uit meststoffen dringt maar 5 cm diep in de bodem. Wortels hebben ook dieper fosfaat nodig.Agrosil + P

2O

5

Meststof P

2O

5

30 31

HET GAZON VAN A TOT Z

ONDERHOUD ONDERHOUD

TIJDSTIP EN HOEVEELHEID VAN TOEPASSING

Agrosil® kan toegepast worden tijdens het hele groeiseizoen, voor zover er voldoende vocht aanwezig is. De gebruiksdosis bedraagt 30-70g/m². Afhankelijk van de bodemsamen-stelling en de belasting is deze toepassing na 2-4 jaar te herhalen.

Om een snelle beginwerking te hebben, is het nodig bij droog weer en droge bodem te bere-genen a rato van 10-20 l water/m².

De voorziene bekalking moet 2-3 weken vroeger gegeven worden. Een bijkomende bemesting gebeurt best met één van de langdurig werkende kwaliteitsmeststoffen Floranid®. De keuze van de formule hangt af van de resultaten van een grondonderzoek. Deze bemesting kan eventueel onmiddellijk gebeuren.

TOEPASSING BIJ INZAAI OF GRASZODEN

Bij inzaaien wordt Agrosil® (30-50g/m²) gestrooid vóór het uitvoeren van de bodem-bewerking en vermengd met de grond.

Voor het leggen van graszoden (bv. in de doelen) wordt 25-50g/m² toegepast om een snellere doorworteling te garanderen.

BEREGENING

Grassen bestaan overwegend (ca. 80-90%) uit water. Om de goede conditie te onderhouden en het gemakkelijk herstel van sportgrasvelden te bevorderen is er dus een uitstekende water-verzorging nodig.

De totale waterbehoefte van het gras hangt af van:

de standplaatsde bodemstructuurhet grastype

Het gemiddelde dagelijkse waterbehoefte ligt rond 2,5 l/m², maar dit wijzigt naargelang de temperatuur, de behoefte van het gras en de betredingsintensiteit.

TIJDSTIP VAN BEREGENING

Wanneer in een droogteperiode voetafdruk-ken in het gras gedurende een langere tijd zichtbaar blijven, moet er begonnen worden met de beregening. Men beregent ten laatste zodra er verwelking begint op te treden. Sterke zonnestraling en krachtige wind verminderen het beregeningsresultaat door verdamping en afdrift.

BEREGENINGSINTENSITEIT

Per beregeningsbeurt moet de bewortelings-zone volledig bevochtigd worden zonder over-verzadiging. Volgens de grondsoort is er 15-25 l/m² water nodig per beregeningsbeurt. Het beregeningsinterval wordt zo groot mogelijk gehouden (7 tot 14 dagen), afhankelijk van de dagtemperatuur en het waterverbruik.

Herhaaldelijk kleine watergiften bevorderen de ontwikkeling van straatgras, veroorzaken een vlak wortelgestel met een verminderde betredingsresistentie en verhogen het water-verlies.

De waterbehoefte van deverschillende grassoorten

Met Agrosil® Zonder Agrosil®

Wat zeggen de wortels ervan?

32 33

WaterbehoefteGrassoort (wetenschappelijke naam)

Grassoort (Nederlandse naam)

Geringe behoefte Festuca arundinacea Rietzwenkgras

Festuca ovina Schapengras

Festuca rubra Roodzwenkgras

Poa pratensis Veldbeemdgras

Lolium perenne Engels raaigras

Agrostis stolonifera Wit struisgras

Agrostis capillaris Gewoon struisgras

Poa annua Straatgras

Hoge behoefte Poa supina Bergpadgras

HET GAZON VAN A TOT Z

ONDERHOUD ONDERHOUD

BEVOCHTIGINGSMIDDEL KICK® WETTING AGENT

In sommige situaties droogt de grond snel uit, of is het moeilijk deze te bevochtigen. Kick® Wetting Agent biedt hiervoor de oplossing.Kick® is een mengsel van tensiden op basis van gesulfoneerd carbonzuur en vetalcohol voor acute en preventieve behandeling tegen droogteschade op grasvelden. Het verhoogt de effectiviteit van water om door de toplaag van elk type gazon te dringen. Bovendien voorkomt het of doet het droogteschade teniet, zonder verbrandingsgevaar van het gazon.

Kick® biedt de volgende voordelen:Het bevordert de waterverdeling en door-breekt hydrofobie in de toplaag.Het voorkomt dauw.Het verbetert de benutting van het regen- en/of beregeningswater.Het vermijdt de schade ten gevolge van uitdroging door droge plekken (dry spot).Het kan gebruikt worden tijdens de hele vegetatieperiode (lente, zomer, herfst).Het wordt volledig in de bodem af- gebroken.Er hoeft niet direct beregend te worden.

ONKRUIDBESTRIJDING

Grasvelden bestemd voor sportbeoefening (voetbal, hockey, golf, e.a.) moeten een dichte, homogene grasmat hebben om speltech-nisch een gelijkmatig verloop te garanderen. Deze functie van de grasmat wordt negatief beïnvloed door de aanwezigheid van kruiden.

Bovendien betekent hun aanwezigheid een voedselconcurrentie voor de grassen. In siergazons en gebruiksgrasvelden storen zij het esthetische aspect. Door verdringing van de grassen veroorzaken ze in de koude perioden een open gazon, die dan overwoekerd wordt door bv. mossen.

Door de groeiwijze van de onkruiden – rozetten, bovengrondse of ondergrondse uitlopers - heeft men een aanduiding voor de bestrijding: mechanisch of chemisch.

DOELTREFFEND GEBRUIK VAN PRODUCTEN

Vooraf moet ervoor gezorgd worden dat gazon-grassen in hun ontwikkeling bevorderd worden door een juiste voeding en een deskundig onderhoudsprogramma. Wanneer er toch veel onkruiden komen, is dat te wijten aan het in gebreke zijn van bv. één element van het onderhoudsprogramma; dan kan Floranid® Gazon met herbicide doelgericht gebruikt worden om grasonkruiden te bestrijden, bv. Bellis perennis (madeliefje), Plantago sp (weeg-bree), Taraxacum officinalis (paardenbloem), Trifolium repens (steenklaver) en andere. Floranid® Gazon met herbicide wordt gestrooid met de meststofstrooier. De openingen die ontstaan door de afstervende onkruiden groeien snel dicht bij goed verzorgde gazons.Een andere manier is het spuiten van een selectief herbicide waarbij er een snelle opname is van de actieve stoffen. Men kan ook sneller een grotere oppervlakte behandelen.

Waterverbruik per dag en per m²

Aanbevelingen voor gebruik van Kick® op grasvelden

Producten voor onkruidbestrijding in grasvelden

34 35

Hoogste dagtemperatuur

Verbruik(liter)

25 mm beregenen na … dagen

20°C 2 14

25°C 3 10

30°C 5 7

Terrein/behandeling

Hoeveelheid concentraat per 1000 m²

Water-hoeveelheid

Gebruiks-frequentie:aantal/jaar

Preventieve behandeling

Greens et tees 200-250 ml 80-100 l 4-6

Fairways 250-300 ml 70-100 l 3-4

Sportvelden 250-300 ml 70-100 l 2-3

Droge plekken

Dry spot 300-500 ml 80-100 l 2 x (tussentijd van 14 dagen)

naargelang behoefte

Antidauw behandeling

50-100 ml 70-100 l

Product Actieve stof Gebruiksdosis Tijdstip

Floranid® Gazon met herbicide (erkennings-nummer: 7375/B + Nr 145)

0,7% 2,4 D + 0,1% dicamba 300 kg/ha of 30 g/m² April tot september

Opmerking: dit product is veilig voor bijen

HET GAZON VAN A TOT Z

ONDERHOUD ONDERHOUD

ZIEKTEBESTRIJDING

Verzwakte grassen zijn gevoelig voor schimmelaantastingen. Schadelijke schimmels kunnen de grasvegetatie zo sterk aantasten tot deze volledig afsterft. Het is aan te bevelen om rekening te houden met de ziekteresistentie van de soorten en rassen bij het inzaaien of doorzaaien van grasvelden.Door de groeikracht van de grassen te bevorderen worden de ziekterisico’s sterk verminderd. Hierbij behoort:

gezonde en evenwichtig voedingverwijderen van viltverluchten bij bodemverdichting

Insignia®:

bevat 20% pyraclostrobinewordt gespoten aan 1.25 kg/ha met 200 tot 800 l water/ha. wordt zeer snel opgenomen door de plant en heeft een lange nawerkingheeft een breed werkingsspectrumwerkt preventief en curatief. erkenningsnummer: 9464/B

DOELTREFFEND GEBRUIK VAN PRODUCTEN

De beste resultaten worden bereikt als men bij de eerste ziektesymptomen kan ingrijpen. In streken waar er gemakkelijk sneeuwschim-mel optreedt, zal er bijzondere aandacht geschonken worden aan preventieve maatregelen.

Eén- of meermalige bespuitingen zijn afhankelijk van het ziekteverloop. Daarbij moet de gebruiksaanwijzing en de wetgeving van het land strikt in acht genomen worden

Insignia® werkt tegen volgende ziekten:

Opgelet: de gebruiksaanwijzingen en toelatingen per land moeten in acht worden genomen.

Heksenkringen kunnen met geen enkel middel goed bestreden worden. Men kan wel extra Wetting Agent erop toepassen, om de schade te beperken.

Producten tegen ziekten in grasvelden

Rhizoctonia Anthracnose Pythium

Heksenkringen

Naam: Rooddraad

Naam: Rooddraad

P.17

Compo waaier NL.qxd 13-09-2006 11:23 Pagina 17

Dollarspot Roest Rooddraad

Sneeuwschimmel Grijze sneeuwschimmel Fusarium sp.

36 37

HET GAZON VAN A TOT Z

ONDERHOUD ONDERHOUD

REGENERATIE EN RENOVATIE VAN SPORTGRASVELDEN

De grasmat moet, als functioneel element van het sportveld, standhouden bij een intensief gebruik. Beschadigingen aan de grasmat even-als ongunstige bodemomstandigheden kunnen verholpen worden door aangepaste regenera-tie- en renovatiemaatregelen. De omvang van de noodzakelijke werken is afhankelijk van de vastgestelde oorzaken en van de omvang van de schade.

REGENERATIEMAATREGELEN

Kort maaienMinder dan 2 cm om het oude grasbestand te verzwakken.

VerticuterenOm de dikte van de viltlaag te verminderen en zo de waterdoorlaatbaarheid en de stroefheid te verhogen. Het geverticuteerde vilt wordt afgevoerd.

VerluchtenMet ongeveer 400 gaten/m² en een diepte van 5-10 cm, om de bewortelingsdiepte te verbeteren en de waterdoorlaatbaarheid te verhogen.

BezandenMet 3-8 l/m² gewassen kwartszand ter verbetering van de stroefheid en het weg- werken van oneffenheden en ter verbetering van de waterafvoer in de vorm van zand-sleuven.

WortelactiveringMet 30-75 g/m² Agrosil® LR (colloïdaal silicium) om de doorworteling te intensiveren en de stroefheid te verhogen.

DiepteverluchtingVan het type vertidrain, om verdichte lagen te breken en de waterdoorlaatbaarheid te verbeteren.

RENOVATIEMAATREGELEN

SleuvendrainageTer verbetering van de waterafvoer langs sleuven, gevuld met zand. Breedte, diepte en onderlinge afstand van de sleuven zijn afhankelijk van de toestand van het veld. (vb. Whizz-Wheel).

BuizendrainageOm het overtollige bodemwater af te voeren langs de afwatering.

Verticale drainageOm de waterdoorlaatbaarheid te verbeteren langs diepverluchtingsgaten die opgevuld worden met zand (Vertidrain).

UitvlakkenUitgespeelde delen worden opgevuld met lichte zandgrond en doorgezaaid of belegd met rolgazon.

Het is sterk aan te bevelen zich te laten leiden door vakkundige voorlichting en de uitvoering van bovenstaande bewerkingen te laten gebeuren door gespecialiseerde aannemers.

DoorzaaienMet 25 g/m² van een doorzaaimengsel van goede sportveldrassen bestaande uit 75% Engels raaigras – sportveldtype en 25% veldbeemdgras – grasveldtype, om een dunne grasmat op te vullen, de grasmatsamenstelling te veranderen de stroefheid van de grasmat te verhogen.

Regeneratiebemesting-bijbemestingTelkens met 40-60 g/m² langdurig werkend Floranid®-meststof, zoals in volgend programma:Bij regeneratie – 3 kg/are Floranid® GazonNa 6 weken – 3 kg/are Floranid® PermanentNa 12 weken – 3 kg/are Floranid® Permanent

Beregeningom de bodem volledig vochtig te maken vóór de bewerking (ongeveer 20 l/m²) enom bij doorzaai de grasgroei te bevorderen in de kiemfase (3-5 l/m²).

Sluiten van het sportveldIs nodig gedurende 6-10 weken, afhankelijk van de begintoestand en de uitgevoerde werken.

38 39

HET GAZON VAN A TOT Z

ONDERHOUDSKALENDER PRODUCTOVERZICHTA

ard

van

het

wer

k

Tijd

stip

Janu

ari

Febr

uari

Maa

rtAp

rilM

eiJu

niJu

liAu

gust

usSe

ptem

ber

Okt

ober

Nov

embe

rDe

cem

ber

Freq

uent

ie1

23

45

67

89

1011

1213

1415

1617

1819

2021

2223

2425

2627

2829

3031

3233

3435

3637

3839

4041

4243

4445

4647

4849

5051

52

Bode

m

onde

rzoe

kVo

lgen

s no

odza

ak

Aan

vulle

nde

bem

estin

gP/

K/M

g

Beka

lkin

gVo

lgen

s no

odza

akBe

mes

ting

met

la

ngdu

rig-

wer

kend

e m

ests

toff

en2-

4

Maa

ien

10-4

0

Uitk

amm

en1-

4

Belu

chte

n1-

4

Beza

nden

1-2

Wor

tela

ctiv

erin

g1

Bere

geni

ngVo

lgen

s no

odza

ak

Onk

ruid

-be

strij

ding

Volg

ens

nood

zaak

Ziek

te-

best

rijdi

ngVo

lgen

s no

odza

ak

Die

pte-

verlu

chtin

gVo

lgen

s no

odza

ak

Doo

rzaa

ien

Volg

ens

nood

zaak

Gras

zode

n/

inza

aien

Volg

ens

nood

zaak

Hoogwaardige producten voor het bemesten en verzorgen van de meest veeleisende gazons, o.a. golfterreinen.

Kwalitatieve producten voor het bemesten en verzorgen van gazons die aan hoge belasting blootgesteld zijn.

Aangepaste producten voor het bemesten en verzorgen van tuinen en publieke aanplantingen.

40 41

Producten

Greens & Tees

Fairways & Driving

Range

Sport-terreinen

Openbaargroen

Basacote® Plus 3M - - - •Basacote® Plus 6M (K) - - - •Basacote® Plus 9M (K) - - - •Basacote® Plus 12M - - - •Basatop® Sport - • • •Basatop® mini - • • •Sportica® K - • • •Fetrilon® 13 • - • •Hortrilon® • - • •Ferro Top® - • • •Compo® Gazon 10+3+3 (+3) • • • •Compo® Gazon 7+4+20 (+3) • • • •Gazon® Plus Meststof 6+3+3 • • • •Floranid® 32 - • • •Floranid® Eagle Start • - - -Floranid® Eagle NK • - - -Floranid® Eagle • - - -Floranid® Eagle K • - - -Floranid® Fairway - • - -Floranid® Gazon • • • •Floranid® Gazon + herbicide • - • •Floranid® Master Extra • • • •Floranid® NK • • • •Floranid® Permanent - • • •Floranid® Garden • • • •Floranid® Racines • • • •Insignia® • • • •Vitanica® • • • •Kick® Wetting Agent • • • •Agrosil® • • • •Patentkali® Gazon • • • •

HET GAZON VAN A TOT Z

PRODUCTEN: VERKLARING

COMPO-MESTSTOFFEN ZIJN MILIEU-BEWUSTE MESTSTOFFEN:

PRODUCTEN: VERKLARING

LANGDURIG WERKENDE MESTSTOFFEN

De Floranid® meststoffen bevatte naast nitri-sche en ammoniakale stikstof, eveneens een synthetisch, organisch gedeelte, Isodur® genoemd. Terwijl de eerste 2 stikstofsoor-ten op relatief korte termijn werken, zorgt Isodur® voor een langdurige stikstofvoor- ziening. Onder invloed van natuurlijke elementen zoals vochtigheid en warmte wordt het geleidelijk aan omgezet in ammonium en nitraat, door het bodemleven.

Dankzij de goed uitgekiende verhouding tussen de voedingselementen geeft deze langdurig werkende meststof na iedere bemestingsbeurt een perfect uitzicht en kleur, een betere weerstand tegen het be-treden van het gazon en bevordert het de wortelgroei, de uitstoeling en de breedte-groei van de grassen. Ongewenste groei-stoten of verlies door uitspoeling worden vermeden. Kali zorgt ervoor dat beplantingen en gazons in de zomer beter bestand zijn tegen droogte en in de winter tegen vocht. Fosfaat, magnesium en de sporenelementen verzekeren de verzorging van de planten volgens behoefte.

GEDEELTELIJK OMHULDE MESTSTOFFEN EN OMHULDE MESTSTOFFEN

Deze meststoffen zijn (gedeeltelijk) omhuld met een elastische hars. Dit type omhulling zorgt ervoor dat de voedingsstoffen geleidelijk en op een gecontroleerde manier vrijgegeven worden.

Elke meststofkorrel bevat de nodige voedings-stoffen. Na bemesting dringt het water uit de bodem door de microporiën van het hars, zodat de voedingsstoffen binnenin het hars oplossen en zo er een geconcentreerde voedingsoplossing ontstaat. Via diffusie komen de elementen uiteindelijk in de bodem terecht.

ORGANISCHE MESTSTOFFEN

Deze meststoffen bevatten naast ammo- niakale stikstof, eveneens een deel organisch gebonden stikstof, en als kers op de taart, een deel Isodur®.

Compo Gazon verenigt de voordelen van de organisch gebonden stikstof en Isodur®-stikstof in één product. Op deze manier is een lang- durige en egale groei van het gazon verzekerd, ongeacht de weersomstandigheden.

Compo Gazon geeft geen risico op verbranding, minder vervilting en geen uitspoeling. Bovendien krijgen mossen en onkruiden minder kans zich in het gazon te nestelen.

De omhulling biedt vele voordelen zoals:

Een grotere veiligheid van de teelten doorde geleidelijke vrijgaveDoor de elasticiteit van het hars, worden de mechanische beschadigingen van de korrel tot het minimum beperkt.De omhulling is vorstresistent, dus zelf bij sterke temperatuurschommelingen blijft de vrijgave geleidelijk aan gebeuren, en niet in een keer wat het geval is als de omhulling zou barsten.De vrijgave is afhankelijk van vocht en temperatuur. Dit zorgt ervoor dat de vrijgave gebeurd volgens de behoefte van de plant (vrijgave is lager bij lage tempera-turen en hoger bij hogere temperaturen).Minder uitspoelingNPK-bevattende meststoffen, maar even-eens een uitgebalanceerde mix van sporenelementen.

In de adviezen kan Floranid vervangen worden door Basatop.

42 43

HET GAZON VAN A TOT Z

PRODUCTEN: LANGDURIG WERKENDE MESTSTOFFEN LANGDURIG WERKENDE MESTSTOFFEN

FLORANID® GAZON 20+5+8 (+2)

FLORANID® GAZON + HERBICIDE 15 +5+8 (+3)

FLORANID® PERMANENT 16+7+15 (+2)

FLORANID® NK 14+19 (+3)

FLORANID® 32 % N

FLORANID® MASTER EXTRA 19+5+10 (+2)

20 % Stikstof totaal (N) 2.5 % Nitraatstikstof 8.0 % Ammoniumstikstof 9.5 % Isobutylideendiureum stikstof (Isodur®) 5 % Fosforzuuranhydride (P

2O

5) oplosbaar in water en

neutraal ammoniumcitraat 3.0 % Fosforzuuranhydride (P

2O

5) oplosbaar in water

8 % Kaliumoxide (K2O) oplosbaar in water

3 % Magnesiumoxide (MgO) totaal 1.0 % Magnesiumoxide oplosbaar in water0.01 % B (Boor)0.002 % Cu (Koper)0.3 % Fe (IJzer)0.01 % Mn (Mangaan)0.002 % Zn (Zink)Chloorarm

15 % Stikstof totaal (N) 2.3 % Nitraatstikstof 8.2 % Ammoniumstikstof 4.5 % Isobutylideendiureum stikstof (Isodur®) 5 % Fosforzuuranhydride (P

2O

5) oplosbaar in water en

neutraal ammoniumcitraat 2.5 % Fosforzuuranhydride (P

2O

5) oplosbaar in water

8 % Kaliumoxide oplosbaar in water3 % Magnesiumoxide (MgO) totaal 1.5 % Magnesiumoxide oplosbaar in water0.06 % Fe (IJzer)0.004 % Zn (Zink)ChloorarmErkeningsnummer: 7375/B + Nr 145Actieve stof: 0.7 % 2,4 D + 0.1 % dicamba

16 % Stikstof totaal (N) 2.1 % Nitraatstikstof 7.9 % Ammoniumstikstof 6.0 % Isobutylideendiureum stikstof (Isodur®) 7 % Fosforzuuranhydride (P

2O

5) oplosbaar in water en

neutraal ammoniumcitraat 5.0 % Fosforzuuranhydride (P

2O

5) oplosbaar in water

15% Kaliumoxide (K2O) oplosbaar in water

2 % Magnesiumoxide (MgO) totaal 1.0 % Magnesiumoxide oplosbaar in water0.01 % B (Boor)0.002 % Cu (Koper)0.5 % Fe (IJzer)0.01 % Mn (Mangaan)0.002 % Zn (Zink)Chloorarm

14 % Stikstof totaal (N) 3.0 % Nitraatstikstof 6.0 % Ammoniumstikstof 5.0 % Isobutylideendiureum stikstof (Isodur®) 19 % Kaliumoxide (K

2O) oplosbaar in water

3 % Magnesiumoxide (MgO) totaal 1.5 % Magnesiumoxide oplosbaar in waterChloorarm

32 % Stikstof totaal (N) 4.0 % Ureumstikstof 28.0 % Isobutylideendiureum stikstof (Isodur®)

19 % Stikstof totaal (N) 2.5 % Nitraatstikstof 8.0 % Ammoniumstikstof 8.5 % Isobutylideendiureum stikstof (Isodur®) 5 % Fosforzuuranhydride (P

2O

5) oplosbaar in water en

neutraal ammoniumcitraat 3.0 % Fosforzuuranhydride (P

2O

5) oplosbaar in water

10 % Kaliumoxide (K2O) oplosbaar in water

2 % Magnesiumoxide (MgO) totaal 1.0% Magnesiumoxide oplosbaar in water0.01 % B (Boor)0.002 % Cu (Koper)0.5 % Fe (IJzer)0.01 % Mn (Mangaan)0.01 % Zn (Zink)Chloorarm

44 45

HET GAZON VAN A TOT Z

PRODUCTEN: LANGDURIG WERKENDE MESTSTOFFEN LANGDURIG WERKENDE MESTSTOFFEN

FLORANID® RACINES 10+4+14 (+2)+ AGROSIL

FLORANID® FAIRWAY 15+5+13 (+4)

FLORANID® EAGLE START 18+24+5

FLORANID® EAGLE NK 20+0+18 (+2)

FLORANID® EAGLE 24+5+10

FLORANID® EAGLE K 12+6+24

10 % Stikstof totaal (N) 2.2 % Nitraatstikstof 4.1 % Ammoniumstikstof 3.7 % Isobutylideendiureum stikstof (Isodur®) 4 % Fosforzuuranhydride (P

2O

5) oplosbaar in water en

neutraal Ammoniumcitraat 2.0 % Fosforzuuranhydride (P

2O

5) oplosbaar in water

14 % Kaliumoxide (K2O) oplosbaar in water

2 % Magnesiumoxide (MgO) totaal 1.0 % Magnesiumoxide oplosbaar in water9 % Siliciumdioxide (SiO

2) totaal

3.5 % Siliciumdioxide (SiO2) oplosbaar in water

0.01 % B (Boor)0.01 % Cu (Koper)0,5 % Fe (IJzer)0.01 % Mn (Mangaan)0.01 % Zn (Zink)

15 % Stikstof totaal (N) 2.5 % Nitraatstikstof 8.75 % Ammoniumstikstof 3.75 % Isobutylideendiureum stikstof (Isodur®) 5 % Fosforzuuranhydride (P

2O

5) oplosbaar in water en

neutraal ammoniumcitraat 3.0 % Fosforzuuranhydride (P

2O

5) oplosbaar in water

13 % Kaliumoxide (K2O) oplosbaar in water (in sulfaatvorm)

4 % Magnesiumoxide (MgO) Chloorarm

18 % Stikstof totaal (N) 6.6 % Ureumstikstof 4.8 % Ammoniumstikstof 6.6 % Isobutyleendiureum stikstof (Isodur®) 24 % Fosforzuuranhydride (P

2O

5)

22.0 % Fosforzuuranhydride (P2O

5) oplosbaar in water

5 % Kaliumoxide (K2O) oplosbaar in water

1.0 % Fe (Ijzer) 0.5 % Mn (Mangaan)Chloorarm

20 % Stikstof totaal (N) 9.3 % Ureumstikstof 10.7 % Isobutylideendiureum stikstof (Isodur®) 18 % Kaliumoxide (K

2O) oplosbaar in water

2 % Magnesiumoxide (MgO) totaal 2.0% Magnesiumoxide oplosbaar in water0.1 % Cu (Koper)0.3 % Fe (IJzer)0.2 % Mn (Mangaan)Chloorarm

24 % Stikstof totaal (N) 8.3 % Ureumstikstof 1.0 % Ammoniumstikstof 14.7 % Isobutylideendiureum stikstof (Isodur®) 5 % Fosforzuuranhydride (P

2O

5)

3.0 % Fosforzuuranhydride (P2O

5) oplosbaar in water

10 % Kaliumoxide oplosbaar in water1.0 % Fe (IJzer)0.5 % Mn (Mangaan)Chloorarm

12 % Stikstof totaal (N) 3.6 % Ureumstikstof 1.2 % Ammoniumstikstof 7.2 % Isobutylideendiureum stikstof (Isodur®) 6 % Fosforzuuranhydride (P

2O

5)

4.0 % Fosforzuuranhydride (P2O

5) oplosbaar in water

24 % Kaliumoxide (K2O) oplosbaar in water

0.4 % Fe (IJzer)0.2 % Mn (Mangaan)Chloorarm

46 47

HET GAZON VAN A TOT Z

PRODUCTEN: SAMENGESTELD ORGANISCHE MESTSTOFFEN (GEDEELTELIJK) OMHULDE MESTSTOFFEN

COMPO® GAZON 10+3+3 (+3)

COMPO® GAZON 7+4+20 (+3)

BASATOP® SPORT (MINI) 20+5+10 (+3+17)

SPORTICA® K 30+0+10

BASACOTE® PLUS 3 M, 6M, 9M, 12M* (16+8+12 (+2))

10 % Stikstof totaal (N) 3.5 % Ammoniumstikstof 2.5 % Stikstof van Isobutylideendiureum stikstof (Isodur®) 4 % Organisch gebonden stikstof afkomstig van verenmeel, vleesbeendermeel, bloedmeel, cacaodoppen, meel van oliekoeken (kokos), meel van oliekoeken (boternoot) en meel van oliekoeken (soja)3 % Fosforzuuranhydride (P

2O

5) oplosbaar in water en

neutraal Ammoniumcitraat3 % Kaliumoxide (K

2O) oplosbaar in water

3 % Magnesiumoxide (MgO) oplosbaar in mineraal zuur43 % Organische stof afkomstig van verenmeel, vleesbeendermeel, cacaodoppen, bloedmeel, meel van oliekoeken (boternoot), meel van oliekoeken (kokos), en meel van oliekoeken (soja)Aantal bacteriën (Bacillus sp.) per gram: 106

7 % Stikstof totaal (N) 2.2 % Ammoniumstikstof 2.0 % Isobutylideendiureum stikstof (Isodur®) 2.8 % Organisch gebonden stikstof afkomstig van verenmeel, bloedmeel, vleesbeendermeel, beendermeel, cacaodoppen, meel van oliekoeken (boternoot) en meel van oliekoeken (soja)4 % Fosforzuuranhydride (P

2O

5) oplosbaar in water en

neutraal ammoniumcitraat20 % Kaliumoxide (K

2O) oplosbaar in water

3 % Magnesiumoxide (MgO) oplosbaar in mineraal zuur28 % Organische stof afkomstig van verenmeel, bloedmeel, cacaodoppen, vleesbeendermeel, meel van oliekoeken (boternoot), beendermeel en meel van oliekoeken (soja)Aantal bacteriën (Bacillus sp.) per gram: 106

20 % Stikstof totaal (N) 9.5 % Nitraatstikstof 10.5 % Ammoniumstikstof5 % Fosforzuuranhydride (P

2O

5) oplosbaar in water en

neutraal ammoniumcitraat 2.5 % fosforzuuranhydride (P

2O

5) oplosbaar in water

10 % Kaliumoxide (K2O) oplosbaar in water

3 % Magnesiumoxide (MgO) totaal 2.4 % Magnesiumoxide oplosbaar in water17 % Zwaveltrioxide (SO

3)

14 % Zwaveltrioxide (SO3) oplosbaar in water

0.02 % B (Boor)0.3 % Fe (IJzer)0.02 % Zn (Zink)Min. 40 % van de korrels zijn volledig omhuld

30 % Stikstof totaal (N) 30 % Ureumstikstof10 % Kaliumoxide oplosbaar in water12.5 % Zwaveltrioxide (SO

3) totaal

12.5 % Zwaveltroxide (SO3) oplosbaar in water

16 % Stikstof totaal (N) 7.4 % Nitraatstikstof 8.6 % Ammoniumstikstof8 % Fosforzuuranhydride (P

2O

5) oplosbaar in water en

neutraal Ammoniumcitraat 5.6 % Fosforzuuranhydride (P

2O

5) oplosbaar in water

12 % Kaliumoxide (K2O) oplosbaar in water

2 % Magnesiumoxide (MgO) totaal 1.4 % Magnesiumoxide oplosbaar in water0.02 % B (Boor)0.05 % Cu (Koper)0.4 % Fe (IJzer) 0.15 % gechelateerd met EDTA0.06 % Mn (Mangaan)0.015% Mo (Molybdeen)0.02 % Zn (Zink)Ideaal voor containerteelt, maar ook om in te mengen in bloembakken. *12M bevat 15 % N totaal: 7 % NO

3 en 8 % NH

4

48 49

HET GAZON VAN A TOT Z

PRODUCTEN: OMHULDE MESTSTOFFEN PRODUCTEN: SPORENELEMENTEN

BASACOTE® PLUS 6M K EN 9M K (11+9+19 (+2))

BASACOTE® TABS 6M (16+8+12 (+2))

NITROPHOSKA® TOP 12+5+17 (+5)

HORTRILON®

FETRILON® 13

FERROTOP® 6+0+12 (+6+45+8)

11 % Stikstof totaal (N) 6.5 % Nitraatstikstof 4.5 % Ammoniumstikstof9 % Fosforzuuranhydride (P

2O

5) oplosbaar in water en

neutraal Ammoniumcitraat 5.6 % Fosforzuuranhydride (P

2O

5) oplosbaar in water

19 % Kaliumoxide (K2O) oplosbaar in water

2 % Magnesiumoxide (MgO) totaal 1.4 % Magnesiumoxide oplosbaar in water0.02 % B (Boor)0.05 % Cu (Koper)0.4 % Fe (IJzer) 0.15 % gechelateerd met EDTA0.06 % Mn (Mangaan)0.015% Mo (Molybdeen)0.02 % Zn (Zink)Ideaal voor containerteelt, ook om in te mengen in bloembakken.

16 % Stikstof totaal (N) 7.4 % Nitraatstikstof 8.6 % Ammoniumstikstof8 % Fosforzuuranhydride (P

2O

5) oplosbaar in water en

neutraal Ammoniumcitraat 5.6 % Fosforzuuranhydride (P

2O

5) oplosbaar in water

12 % Kaliumoxide (K2O) oplosbaar in water

2 % Magnesiumoxide (MgO) totaal 1.4 % Magnesiumoxide oplosbaar in water0.02 % B (Boor)0.05 % Cu (Koper)0.4 % Fe (IJzer) 0.15 % gechelateerd met EDTA0.06 % Mn (Mangaan)0.015% Mo (Molybdeen)0.02 % Zn (Zink)Ideaal voor containerteelt, ook om in te mengen in bloembakken.

12 % Stikstof totaal (N) 6.0 % Nitraatstikstof 6.0 % Ammoniumstikstof5 % Fosforzuuranhydride (P

2O

5) oplosbaar in water en

neutraal ammoniumcitraat 3.5 % fosforzuuranhydride (P

2O

5) oplosbaar in water

17 % Kaliumoxide (K2O) oplosbaar in water

5 % Magnesiumoxide (MgO) totaal 5 % Magnesiumoxide oplosbaar in water0.03 % B (Boor)0.5 % Fe (IJzer

3 % Magnesiumoxide (MgO) oplosbaar in water0,5 % B (Boor)2.5 % Cu (Koper) *5.0 % Fe (IJzer) *2.5 % Mn (Mangaan) *0.5 % Mo (Molybdeen)0.5 % Zn (Zink) *

* In de chelaatvorm EDTA

Fe-chelaat (EDTA)IJzer (Fe) 13 % oplosbaar in water en volledig gechelateerd

Vrij van ballaststoffen

6 % Stikstof totaal (N) 3.7% Ammoniumstikstof 2.3 % Ureumstikstof12 % Kaliumoxide (K

2O) oplosbaar in water

6 % Magnesiumoxide (MgO) oplosbaar in water45 % Zwaveltrioxide (SO

3) oplosbaar in water

8 % IJzer (Fe) oplosbaar in water0.01 % Mangaan (Mn)

50 51

HET GAZON VAN A TOT Z

BODEMVERBETERING EN PLANTENBESCHERMING PRODUCTEN: OVERIGE

AGROSIL®

PATENTKALI® GAZON 27-11

INSIGNIA®

KICK® WETTING AGENT

VITANICA® 5+0+10 + SPORENELEMENTEN

COMPO PLUS® MESTSTOF 6+3+3

20 % Totaal Fosforzuuranhydride (P2O

5)

18% P2O

5 oplosbaar in water en neutraal

Ammoniumcitraat 12 % P

2O

5 oplosbaar in water

36 % Totaal kiezelzuur (SiO2)

18 % SiO2 reversibel oplosbaar

8.5 % Natrium

27 % Kaliumoxide (K2O) oplosbaar in water

11 % Magnesiumoxide (MgO) oplosbaar in water45 % Zwavelzuuranhydride (SO

3) oplosbaar in water

Fungicide; preventief en curatief tegen de diverse grasziekten20 % pyraclostrobinErkenningsnummer: 9464/BNiet toegelaten in Nederland

Mengsel van tensiden op basis van gesulfoneerd carbonzuur en vetalcohol.Tegen droogteschade op grasvelden.

5 % Stikstof (N) totaal 0.12 % Organische stikstof 4.9 % Ureumstikstof10 % Kaliumoxide (K

2O) oplosbaar in water

0.01 % B (Boor)0.003 % Cu (Koper) *0.02 % Fe (Ijzer)0.01 % Mn (Mangaan) *0.001 % Mo (molybdeen)0.002 % Zn (zink) * * Volledig gechelateerd door EDTAChloorarm

6 % Stikstof (N) totaal 6 % Ammoniumstikstof3 % Fosforzuuranhydride (P

2O

5) oplosbaar in water en

neutraal Ammoniumcitraat3 % Kaliumoxide (K

2O) oplosbaar in water

28 % Watervrij ijzersulfaat

52 53

het

gazo

n va

n A

tot

Z

COMPO Benelux nv/saFilliersdreef 149800 DeinzeTel: +32 (0)9 3818383Fax: +32 (0)9 3867713E-mail: [email protected]