HET BLAD VAN DE BELGISCHE ONTWIKKELINGSSAMENWERKING · 2016. 3. 23. · Vietnam geïnvesteerd in...

HET BLAD VAN DE BELGISCHE ONTWIKKELINGSSAMENWERKING

TWEEMAANDELIJKSMAART/APRIL 2004 NR 2

De Belgische

ontwikkelings-

samenwerking

in Vietnam

P308613

Vera

ntw

.Uitg

.:M

artin

e Va

n D

oore

n,K

arm

elie

tens

traa

t 15

– B

-100

0 B

russ

el -

Afg

iftek

anto

or

Bru

ssel

X

De Belgische ontwikkelingssamen-werking in VietnamGender en sociale economie 5Onderwijs en opleiding 6Milieu en sociale ontwikkeling 7Volksgezondheid 10Plattelandsontwikkeling en voedselzekerheid Administratie 11Industrie 11Transport 12Projecten in voorbereiding 12

Goed op weg naar de 13Millenniumdoelstellingen

Internationaal Jaar: 14rijst is leven!

CD-ROM: de ‘V van Vietnam’ 16

DIMENSIE 3 • HET BLAD VAN DE BELGISCHE ONTWIKKELINGSSAMENWERKING • 02/20042

In dit nummer

D I M E N S I E3HET BLAD VAN DE BELGISCHE

ONTWIKKELINGSSAMENWERKING

Foto omslag: Ho Chi Minh Stad © DGOS/ D.Ardelean

Dit nummer over Vietnam kwam tot stand met de medewerking van de BelgischeTechnische Coöperatie (BTC), Myriam De Winter (DGOS) en Tania Braems(DGOS). De foto’s zijn van Dimitri Ardelean (DGOS), tenzij anders vermeld.

EditoriaalDit nummer van Dimensie 3 ‘new look’ is bijna volledig gewijd aan de Belgische ontwikkelingssamenwerking met Vietnam.

Bij wijze van inleiding:Vietnam is nog een van de weinige landen waar de communistische partij het staatsmonopolie

heeft maar dat terzelfder tijd de deur geopend heeft naar economisch pluralisme, buitenlandse investeringen, en integratie in

de internationale gemeenschap. De éénpartijstaat, met de daarmee gepaard gaande beperkingen, volgt een evolutie in demo-

cratische en liberaliserende richting. De balans van al die stappen is positief, niet in het minst dankzij de hard werkende en

dynamische bevolking. Maar de vruchten van het succes zijn nog ongelijk verdeeld tussen noord en zuid, rijk en arm.Vietnam

is nog altijd een van de armste landen in Azië.

Als hulpontvangend land biedt Vietnam het grote voordeel dat het een meer dan behoorlijk ontwikkelingsbeleid heeft

waarin de donors zich kunnen inschakelen. Zo ook België. Armoedebestrijding is het hoofddoel, zowel van de

Vietnamese ontwikkelingsstrategieën als van het Belgisch ontwikkelingsbeleid. Respect, dialoog en wederzijds begrip

zijn daarin de belangrijkste troeven.

De redactie

DIMENSIE 3 • HET BLAD VAN DE BELGISCHE ONTWIKKELINGSSAMENWERKING • 02/2004 3

De Belgische ontwikkelingssamenwerking in Vietnam

Gemengde CommissieOp 15 december 2003 kwam in Hanoi de Belgisch-Vietnamesegemengde commissie samen om het Indicatief Samenwerkings-programma (ISP) voor 2004-2005 vast te leggen. Ook met Vietnamis de leidraad in dat programma, zoals voor onze andere partner-landen het geval is, het bekampen en verminderen van de armoe-

de. In zijn openingstoespraak van de vergadering verwees ministerMarc Verwilghen naar de Poverty Reduction Strategy Papers (PRSP) alsessentiële beleidsdocumenten voor de realisatie van de MillenniumOntwikkelingsdoelstellingen (MDG’s) en als kader voor de donor-landen – in casu België - om in 2010, 0,7 procent van hun BNP aanontwikkelingshulp te spenderen.

In 2004-2005 gaat België 19,6 miljoen euro besteden aan de

ontwikkelingssamenwerking met Vietnam. De pijlers van die

samenwerking zijn: onderwijs en opleiding, gezondheidszorg,

water en sanering in stedelijke gebieden, sociale ontwikkeling,

steun aan de hervorming van de overheidsadministratie, en aan

de ontwikkeling van het ondernemerschap.

Vietnam is sinds 1994 de belangrijkste partner en, sinds de

vermindering van het aantal partnerlanden, de enige bilaterale

partner van de Belgische samenwerking in Azië.

De Belgischeontwikkelingssamenwerking

in Vietnam

Minister van Ontwikkelingssamenwerking Marc Verwilghen en minister van Planning en Investering Vo Hong Phuc bezegelen in Hanoi de nieuweovereenkomsten.



De algemene doelstelling van België is een bijdrage te leveren aande verwezenlijking van de Vietnamese socio-economische ontwik-kelingsstrategie 2001-2010 en haar Comprehensive Poverty Reductionand Growth Strategy (CPRGS) die de sleutelementen bevat om tegen2015 de MDGS’s te bereiken (zie ook p. 13). De CPRGS vormendus de basis van de Belgische Ontwikkelingssamenwerking inVietnam met armoedebestrijding als hoofddoel. Meer bepaald wilde België bijdragen aan:• een snelle en duurzame economische groei gekoppeld aan socia-

le en evenwichtige vooruitgang;• het veranderen van de Vietnamese economische structuur;• het aanmoedigen van de menselijke ontwikkeling met als prio-

riteiten:- ontwikkeling van de gezondheidszorgen en educatie- milieubescherming- gendergelijkwaardigheid- verbeterde levenskwaliteit van minderbedeelde etnische groe-

pen;• het ontwikkelen en uitbreiden van de sociale bescherming en

vangnetten voor de armen;• het verbeteren van de kwaliteit van bestuur en van de openbare

diensten.

De gemengde commissie legde voorts de nadruk op de rol van deprivé-sector als motor voor de economische ontwikkeling eninvesteringen van het Vietnamese hervormingsbeleid – de Do Moi.Verschillende Belgische programma’s dragen daar reeds toe bij,zoals bijvoorbeeld het melkveeproject, het microkredieten projectmet de Vietnamese Vrouwenunie en het project voor textiel-onderzoek. In dit kader speelt ook de Belgische Investerings-maatschappij voor Ontwikkelingslanden (BIO)(1). De bedoeling is deuitbreiding van kleine en middelgrote bedrijven te bevorderendoor hen langtermijn financiering toe te kennen. Zo heeft BIO inVietnam geïnvesteerd in het ‘Mekong Enterprise Fund, Ltd ’ –www.mekongcapital.com

ActieterreinenBovenstaande tabel geeft de sectoren weer van de Belgische ont-wikkelingssamenwerking in Vietnam. De realisatie van de program-ma’s en projecten is in handen van de Belgische TechnischeSamenwerking (BTC).

Indicatief Samenwerkingsprogramma 2004-2005in miljoen euro

Educatie 7.6Sociale ontwikkeling via microkredieten 3.0Milieu, watervoorziening en -zuivering 5.0Hervorming openbare administratie,gelinked aan CPRGS 2.0

Ontwikkeling van het ondernemerschap 1.0ISP ondersteuningsfaciliteit 1.0Totaal ISP 2004-2005 19.6

Wat procedures betreft, wordt 1 miljoen euro voorzien voor deondersteuning van het Indicatief Samenwerkingsprogramma (ICPSupport Facility). De bedoeling is om het beslissingsproces te decen-traliseren en een grotere flexibiliteit te geven aan het ISP. De wer-king van dit nieuw instrument zal na 1 jaar worden geëvalueerd.Een aantal projecten en programma’s in een pre-identificatie fasezijn opgenomen in de ISP. Zo wordt onderzocht op welke manierBelgië een bijdrage kan leveren aan het Education for All (EFA) Plan.Het betreft een strategisch kader voor de ontwikkeling van de edu-catieve sector van 2003 tot 2015. De Belgische bijdrage, vanaf 2005,wordt geraamd op 5 miljoen euro, gespreid over 3 tot 4 jaar.Verder wordt ook gezocht naar een manier (Training Facility) om dedeelname van Vietnamese studenten aan trainingsprogramma’s ineigen land en in landen van de ASEAN regio te vergemakkelijken.Hiervoor wordt 1 miljoen euro uitgetrokken.De totale kostprijs van de bilaterale studiebeurzen voor 2004-2005wordt geschat op 1,6 miljoen euro.Tijdens de gemengde commissie in Hanoi kwam eveneens de zoge-naamde ‘indirecte samenwerking’ tussen België en Vietnam aan bod:de universiteiten en wetenschappelijke instellingen (gemiddeld 2,1miljoen euro/jaar), de gespecialiseerde Belgische opleidingsorgani-saties VVOB en APEFE (1,3 miljoen euro/jaar)(2), de Belgische ngo’s(1 miljoen euro/jaar) en de verschillende instellingen van deVerenigde Naties (ongeveer 0,6 miljoen euro/jaar)Op de volgende bladzijden stellen wij u de programma’s voor die deBelgische Technische Coöperatie voor DGOS realiseert in Vietnam.

(1) BIO is een naamloze vennootschap van publiek recht die voor 50% gefinancierdwordt door de Belgische Staat en voor 50% door de Belgische Maatschappij voorInternationale Investeringen.Adres:Tervurenlaan 188A – b4, 1150 Brussel. E-mail:[email protected] Website: www.b-i-o.be

(2) VVOB: Vlaamse Vereniging voor Ontwikkelingssamenwerking en TechnischeBijstand – www.vvob.be ;APEFE:Association pour la Promotion de l’Education etde la Formation à l’Etranger – www.apefe.be .

De Belgische Technische Coöperatie in VietnamDe Belgische Technische Cooperatie (BTC), een naamloze vennootschap van publiek recht met sociaal oog-

merk, is sinds 2000 belast met de uitvoering van het directe bilaterale samenwerkingsprogramma (DGOS) tus-

sen België en zijn partnerlanden, in dit geval Vietnam. Naast het voltooien van de lopende programma’s helpt

de BTC bij de voorbereiding van nieuwe projecten en programma’s. Een studie- en consultancyfonds, dat geza-

menlijk beheerd wordt door Vietnamese partners en de BTC, is een instrument om de voorbereidende stappen

te financieren. Capaciteitsopbouw en participatie zijn de sleutelelementen van het volledige programma.

Info BTC: Hoogstraat 147, 1000Brussel.

E-mail: [email protected] • Website: www.btcctb.org



Kredietproject in samenwerkingmet de VietnameseVrouwenunie

Dit project moet de capaciteit van deVietnamese Vrouwenunie (12 miljoen leden!)versterken om krediet- en spaarprogramma’s te

beheren en om in 17 Vietnamese provincies kre-diet te verlenen aan kansarme vrouwen. De vrou-

wen die meer dan de helft van de arbeidskracht uit-maken, hebben altijd een belangrijke rol in het sociaal-

economisch leven van Vietnam gespeeld maar werden daar, indeze traditioneel patriarchale maatschappij, proportioneel nietaltijd voor beloond, laat staan dat zij kredietwaardig werdenbevonden. Het project met de Vietnamese Vrouwenunie ging in1997 van start en bestrijkt momenteel 207 gemeenten. Op alleniveaus van de Vrouwenunie is nu een sterke managementstruc-tuur geïnstalleerd. Meer dan 60.000 vrouwen hebben een leninggekregen, er is een geautomatiseerd boekhoudsysteem in gebruikgenomen en meer dan 15.000 stafleden van de Vrouwenunie heb-ben een opleiding genoten.De resultaten van de microkredieten zijn zonder meer uitstekend:bijna 100 procent van de leningen worden terugbetaald.

AfstandslerenDit project had als doel onderwijzers bij te scholenvia afstandsleren. Het werd uitgevoerd in zevenprovincies en werd in 2000 voltooid.

Leerkrachtentraining inNoord-Vietnam Het nieuwe nationale onderwijsbeleid, geba-seerd op actieve onderwijs- en leermethoden(ALT:Active Learning and Teaching) lesgeven en leren,werd gelanceerd in zeven bergprovincies in Noord-Vietnam. Het project had als doel de opleiding van leer-krachten in het basisonderwijs en het lager middelbaar onderwijste verbeteren door:• de pedagogische methoden aan te passen;• hun kwalificaties te verhogen;• hun kennis van het Engels en hun computervaardigheden te ver-

beteren.Het project liep in 2003 af, maar omdat de resultaten zo positiefwaren, werd België gevraagd om mee te werken aan een tweedefase, om zo het experiment te consolideren en uit te breiden.

Gender en sociale economie

De emancipatie van de vrouw is vooral een kwestie van mentaliteitsverandering.

De meeste kinderen gaan naar school, maar de kwaliteit van hetonderwijs verschilt van streek tot streek.

Onderwijs en opleiding



De voorbereiding van het nieuwe project, dat 14 provincies omvat,zit momenteel in de eindfase.In Vietnam gaan tegenwoordig vrijwel alle kinderen naar de lagereschool. Het verschil tussen jongens en meisjes is, in het nadeel vande laatste, pas merkbaar vanaf het middelbaar onderwijs, in afgele-gen streken en bij etnische minderheden.

Studiebeurzen • De Belgische ontwikkelingssamenwerking biedt Vietnamese stu-

denten traditioneel sinds geruime tijd de kans om een masters-en PhD-graad te behalen aan een Belgische universiteit. In 2003werden dertig Vietnamese studenten geselecteerd om via deBTC aan een postgraduaat te beginnen in België.

• In 2003 ondertekende de BTC een contract met het AziatischInstituut voor Technologie om mee beurzen te financieren voorvijf Vietnamese studenten om in dit regionale kenniscentrum eenmastersgraad te behalen.

Stadsvernieuwingsproject In Ho Chi Minh Stad (6 miljoen inwoners)voert de BTC in opdracht van DGOS eensanerings- en stadsvernieuwingsproject uitin het bekken van het Tan Hoa - Lo Gomkanaal. De ‘Coca Cola River’, zoals hetkanaal smalend genoemd wordt, is als eenopen riool. Het project moet de leefomstan-digheden van de (naar schatting 700.000)inwoners langs het kanaal verbeteren door deproblemen in hun totaliteit aan te pakken. Het gaatdaarbij onder meer om het tegengaan van de vervuiling,

ophaling en verwerking van vast afval, de strijdtegen de milieuverloedering, afvalwaterbehan-

deling (huishoudelijk en industrieel), onder-houd van het kanaal, stadsplanning, herhuis-vesting en de sociaal-economische situatie inhet kanaalbekken.De BTC heeft een haalbaarheidsstudie laten uit-

voeren om geschikte oplossingen uit te werkenvoor de bevolking van het hele stroomgebied

van het kanaal, met het oog op investeringen door andere donors en door de Stad. Zie ook

www.dgcd.be/nl/partnerlanden/vietnam/vietnam.html

Milieu en sociale ontwikkelingDe helft van de 81,6 miljoen Vietnamezen is jonger dan 25 jaar.

Het uitgebreid en complex netwerk van kanalen en rivieren in Ho Chi Minh Stad is het woongebied van de armste bevolking.



Malariabestrijding in de provincieHoa Binh Steun aan malariabestrijding in de provincie HoaBinh en aan het Nationale Malariabestrijdings-programma (NMCP: National Malaria ControlProgramme) was het eerste bilaterale projecttussen België en Vietnam. Het liep van 1995 tot2002. De BTC heeft ondertussen de eindfase uit-gevoerd.Vandaag is malaria in de hele provincie zogoed als uitgeroeid; ook het nationale programmaboekte indrukwekkende resultaten. Zoals bekend, ismalaria één van de meest verspreide en dodelijke ziektes inde tropen.

Verbetering van de volksgezondheidsdien-sten in de provincie Hoa Binh De voorbereiding van dit gezondheidsproject zit momenteel in deeindfase.Het zal voortbouwen op de ervaring met het malariaprojecten twee doelstellingen nastreven: toegang tot gezondheidszorg voorde armen en verbetering van de kwaliteit van de gezondheidszorg. Beschermingsmaatregelen tegen de malariamug.

Het Truong Son-gebergte vormt de klimaatgrens tussen het subtropischenoorden en het tropische zuiden.Vietnam is 11 x groter dan België.

Volksgezondheid

© B

TC

© B

TC


De Belgische Ontwikkelingssamenwerking in Vietnam

In de straten van Hanoi...


De Belgische Ontwikkelingssamenwerking in Vietnam



Multisectorale plattelandsontwik-keling in het district Quy Chau,in de provincie Nghe AnHet project is erop gericht het algemene ont-wikkelingsniveau van de plattelandsgemeen-schappen in het district Quy Chau te verbete-ren, in het bijzonder de leefkwaliteit van degezinnen en de stabiliteit van de leefomgeving.Het project omvat sectoroverschrijdende strate-gieën, waaronder beheer van de agrarische en denatuurlijke hulpbronnen, verbetering en beheer van deplattelandsinfrastructuur, ondersteuning van formeel en niet-formeel onderwijs en steun op het vlak van voeding, sanering enbasisgezondheidszorg.

Ontwikkeling en uitbreiding van de melk-veesectorDe BTC heeft twee projecten uitgevoerd om de melkveesector tepromoten rond Hanoi en Ho Chin Minh Stad. De Vietnamese melk-veesector is nog vrij recent. De twee projecten speelden een sleu-telrol in de ontwikkeling van de sector, zowel door de vaardighe-den en knowhow te verbeteren als door opportuniteiten en zelf-voorziening te bieden aan boeren.De melkconsumptie en -productie zijn de voorbije jaren snelgestegen, en het Vietnamese melkbeleid is aangepast aan de nieuwesituatie. Het project rond Hanoi werd in 2001 voltooid, terwijl datrond Ho Chi Minh Stad afliep in 2003.De Vietnamese regering heeft België gevraagd omde melkveesector te blijven steunen. DeBTC is bijna klaar met de voor-bereiding van een projectom de zuivelveesectorrond Hanoi, waarondervier nieuwe provincies,verder te ondersteunen.

Plattelandsontwikkeling en voedselzekerheid

De Mekongdelta is de ‘rijstkom’ van het land waar 3 en soms 4 oogsten per jaar mogelijk zijn.

De landbouw stelt 63 procent van de bevolking te werk, industrie en diensten 37 procent.

©BT

C



Steun aan het “Public AdministrationReform Programme” (PAR, Programmavoor de Hervorming van de Overheids-administratie) in de provincie Can ThoDit project moet de doelmatigheid en doeltreffendheid van deadministratie verbeteren om duurzame groei te bevorderen en dewelvaart van het Vietnamese volk te verhogen. De overkoepelendestrategie van het project is erop gericht flexibele, maar doelgerich-

De wetenschappelijke capa-citeit van de onderzoeksinstel-lingen voor textiel versterken Het project moet de inspanningen van Vietnamondersteunen om zijn textielindustrie temoderniseren en rendabeler te maken. De stra-tegie is erop gericht de institutionele capaciteit teversterken inzake onderzoek, opleidingen en expe-

rimentele ontwikkeling van textieltechniekendoor:

• hoogtechnologisch materiaal te verschaffen,• de stafleden van het TRI en het TRSI op te lei-

den in textiel- en weeftechnieken,• het laboratorium onder te brengen in een nieuw

gebouw.

te steun te bieden aan de provin-ciale en districtplannen voor hetPAR-hervormingsprogramma inde provincie Can Tho. Het projecthanteert een procesgerichte plan-ningsaanpak en houdt daarbij rekeningmet de belangrijkste ervaringen met anderePAR-programma’s.

Administratie

Industrie

Motorfietsen en brommers: onontbeerlijke transportmiddelen én statussymbolen van de kleine man en vrouw.



Onderzoek, hydraulisch-sedimen-tologische studie en milieueffec-tenstudie voor de multifunctio-nele haventerminal Cai Mep inThi Vai-Vung Tau

De studie moet in 2004 klaar zijn en omvat:

• een locatieonderzoek, waarbij de voordelen enbeperkingen van de site worden opgespoord, eneen hydraulische en sedimentologische studie om devereisten inzake toegang voor schepen en de baggerve-reisten (kapitaal en onderhoud) te bepalen voor het hele projectin de haven van Vung Tau-Thi Vai;

• een milieueffectenstudie om de positieve en negatieve gevolgenvan het project na te gaan op de natuurlijke en sociale omgeving,en om verzachtende maatregelen uit te werken om zo het meestmilieuvriendelijke projectontwerp te identificeren. ■

Transport

Projecten in voorbereiding

• Bouw van een irrigatienetwerk en een reservoir om de landbouwproduc-

tie te verhogen in het district Ninh Phuoc, in de provincie Ninh Thuan.

• Sanitaire verbetering en milieubescherming in de stad Nha

Trang, in de provincie Khanh Hoa.

• Sanitaire verbetering en milieubescherming

in de steden Phan

Ri Cua en Tuy Phong, district Tuy Phong, pro-

vincie Binh Thuan.

• Verbetering van de algemene levensstandaard

in de stad Phu My, provincie Binh Dinh, door

de bevolking toegang te bieden tot stromend

water.

• Sanitaire verbetering en milieubescherming

in de stad Tuy Hoa, provincie Phu Yen.

• Verhoging van de landbouwproductie door de

verbetering van het irrigatiesysteem in het

Phu My District, provincie Binh Dinh.De laatste vijftig jaar is meer dan de helft van het bosareaal verdwenen.Armoedebestrijding, economische ontwikkeling, duurzaam bosbeheer enbescherming van de biodiversiteit vormen de kern van de herbebossings-programma’s.

Meer dan 5.100 km van de 17.700 km waterlopen zijn het hele jaar doorbevaarbaar.

© B

TC


Goed op weg naar de Millenniumdoelstellingen

n 2000 verbonden 189 lidstaten van de Verenigde Naties erzich toe om tegen 2015 de zogenaamde Milleniumdoel-stellingen (MDG’s) te realiseren: honger en armoede ver-minderen, onderwijs, gezondheidszorg, het statuut van de

vrouw en de zorg voor het leefmilieu te verbeteren, de wereld-handel rechtvaardiger te maken… Met de concrete uitvoering vande in totaal acht MDG’s is het in veel ontwikkelingslanden maarpover gesteld.Vietnam is een van de uitzonderingen. Zo is het landeen koploper op het gebied van armoedebestrijding, en is het eringeslaagd om de armoededrempel van meer dan 60% procent in dejaren 1990 te verlagen tot 37% vandaag. Daarmee loopt het flinkvoor op de MDG om tegen 2015 de armoede te halveren.Feit isechter dat de armoede geografisch niet homogeen verspreid is:bijna 90% van de armen woont op het platteland waar tevens 80%van de bevolking leeft. In het voorbije decennium heeft Vietnamook grote vooruitgang geboekt op de andere gebieden van men-selijke ontwikkeling, zoals basisonderwijs (meer dan 90% van dekinderen gaat naar school), water en sanering, voedselzekerheid,kind- en moedersterfte, gender en gezinsplanning. Dit alles geeft alsresultaat dat de leefomstandigheden in het algemeen veel verbe-terd zijn en de Vietnamezen de dag van vandaag langer leven en eenbetere gezondheid genieten.

De instrumenten die de weg naar de realisaties van de MDG’s effe-nen is het beleid Doi Moi (vernieuwing) (*), en de daaropvolgendeverschillende specifieke ontwikkelingsplannen, waaronder deComprehensive Poverty Reduction and Growth Strategy (CPRGS), eennieuwe strategie die uitgestippeld werd met de technische hulp vande Wereldbank, van de Verenigde Naties en in overleg met de inter-nationale donorgemeenschap. Dat tienjarenplan moet leiden totmeer investeringen, het verder terugdringen van armoede enwerkloosheid en een gestage groei van het BNP. Het is dan ook opdie strategie dat de donorlanden zoals België (zie p.3) hun ontwik-kelingshulp enten. Indien, zoals gepland, in 2010 de doelstellingenvan de CPRGS worden gehaald, dan zit Vietnam al een stuk dichterbij de realisatie van de MDG’s.

Goed op weg naar deMillenniumdoelstellingen

I

De oogst ziet er veelbelovend uit maar is nog niet helemaalbinnen. Vietnam is nog steeds een van de armste landen vanAzië. De nieuwe welvaart blijft ongelijk verdeeld, en de traditi-onele tegenstellingen zijn nog steeds groot tussen het conser-vatievere noorden en het dynamische zuiden, de overbevolktesteden en de afgelegen dorpen, Vietnamezen en etnische min-derheden, economisch kapitalisme en politiek socialisme, wer-kenden en werklozen. Er staat Vietnam dus nog heel wat werkte wachten om die tegenstellingen te overbruggen. Maar dedoor buitenlanders als ‘typisch Vietnamees’ aangehaalde ken-merken als vlijt, discipline, pragmatisme en optimisme scheppenveel vertrouwen voor de toekomst. ■

M.D.W.

(*) De Doi Moi werd in 1986 geïntroduceerd en betekende voor de Vietnamese eco-nomie een ware renaissance en een welkome open deur voor de rest van de wereld,in het bijzonder voor buitenlandse investeerders en toeristen.

De MDG’s dichter bij het volk brengen.

Sinds de jaren 1990 is Vietnam, dankzij een indrukwekkend en succesvol economisch hervormings-

beleid – Doi Moi – dat het land ook uit zijn isolement gehaald heeft, en de verschillende nieuwe ont-

wikkelingsplannen, goed op weg om de Millenniumdoelstellingen te bereiken. De liberalisering van de

economie heeft in korte tijd de materiële vooruitgang in een stroomversnelling gebracht. Maar nog

niet iedereen kan de sprint naar grotere welvaart even snel volgen.


Internationaal Jaar

ls één van de pioniers, en als één van ‘s werelds groot-ste verbruikers en uitvoerders van rijst, ligt het als hetware voor de hand dat we van de gelegenheid gebruikmaken om in dit speciaal nummer over Vietnam het

Internationaal Rijstjaar 2004 voor te stellen. Het initiatief, met alsslogan ‘Rijst is leven’, komt van de Verenigde Naties en wordtgepromoveerd door de Wereldvoedsel- en Landbouworganisatie (FAO), door gespecialiseerde onderzoekscentra (*) die zich toeleg-gen op de verbetering van de rijstvariëteiten en –teeltmethoden,en uiteraard door de 113 rijst producerende landen zelf. Het feiteen wereldjaar te wijden aan een bepaald voedselgewas is uniek inde annalen van de VN. Rijst behoort samen met maïs en tarwe totde drie belangrijkste graangewassen en is essentieel voor de voed-selzekerheid. Immers, de helft van de wereldbevolking voedt zichmet rijst. Niet zozeer uit culinaire overwegingen dan wel uit nood-zaak, er is gewoon geen andere keuze. Rijst is dus leven en eenbelangrijke bijdrage aan de halvering van de honger in de wereldtegen 2015, zoals één van de acht Millenniumdoelstellingen van deVerenigde Naties bepaalt.

‘Goudkorrels’Omdat rijst voor drie miljard mensen een basisvoedsel is, wordenrijstkorrels wel eens vergeleken met goudkorrels, die helaas nietmet gouden stokjes of lepeltjes worden gegeten…. De teelt, deoogst en de verwerking verschaffen in de ontwikkelingslanden

werk aan zowat 1 miljard plattelandbewoners. Bijna 4/5 van de rijstin de wereld wordt verbouwd door keuterboeren in arme landen.In dit vierde jaar van de 21ste eeuw waarin nog steeds meer dan 800miljoen mensen ondervoed zijn, is de rijstteelt essentieel voor devoedselzekerheid, voor de vermindering van de armoede en voorde verbetering van de leefomstandigheden. Maar rijst biedt nogmeer troeven.

• Biodiversiteit. De rijstteelt is een zegen voor Moeder Natuur.Vissen (karpers, tilapia, barbelen…), kikkers, escargots en eendenvoelen zich niet alleen thuis in de rijstvelden maar zijn ook eetbaarvoor de mens.Bovendien maken ze tegelijkertijd het onkruid enongedierte onschadelijk. De velden zelf vormen ook een natuur-lijk wapenarsenaal tegen insecten en ravageurs Het stro dient alsvoeder voor de dieren (buffels, runderen, schapen, geiten) die ophun beurt zorgen voor organische mest, het klaarmaken van develden en transport (buffels). Rijst wordt eveneens samen metgroenten en fruit (bananen en kokosbomen) verbouwd.

• Water en bodem. Een Aziatisch spreekwoord zegt:‘Op de vel-den is er rijst, en in zijn water zijn er vissen’. Rijst is het enigegraangewas dat tegen overstromingen bestand is. Het heeft ookmeer water nodig dan gelijk welk ander gewas, en een deel vandat water kan voor andere doeleinden worden herbruikt. Dankzijde terrasbouw kan er rijst geteeld worden op steile bergflankenwaardoor bodemerosie en aardverschuivingen worden tegenge-houden en de ondergrond de nodige waterbevoorrading krijgt.Water en rijst zijn onlosmakelijk, de ene kan niet zonder de ande-re. En indien in de toekomst het water op aarde schaarserwordt, zoals wordt gevreesd, raakt de rijstbouw in de problemen.

• Tewerkstelling en economie.Voor bijna 100 miljoen gezinnenin landen in Azië en Afrika is de rijstteelt en -verwerking nietalleen de belangrijkste inkomstenbron, maar is het gewas voorvele landen een belangrijk exportproduct dat deviezen in het laat-je brengt. De wereldprijzen van rijst zijn, net als de consumptie,in de voorbije twintig jaar wel gedaald tegenover deze van ande-re graangewassen, hetgeen uiteraard in het nadeel speelt van dekleine boeren. De link tussen de rijstprijs en hun inkomen ergovoedselzekerheid doet heel wat landen dan ook naar maatrege-len grijpen om de rijstprijs op nationaal niveau te stabiliseren. Openkele uitzonderingen na zijn de grootste rijstproducenten ookde grootste rijstconsumenten. Die landen staan vaak voor hetklassieke dilemma, te weten: een zo laag mogelijke rijstprijs voorde verbruikers (in de steden) en een zo hoog mogelijke voor deproducenten (kleine boeren) en de export.

• Gender. In de rijstbouw werken mannen en vrouwen, maar nietaltijd op gelijke voet. Bij de introductie van bijvoorbeeld nieuweirrigatietechnieken worden vrouwen vaak uitgesloten. Of leggende mannen beslag op de rijstvelden van de vrouwen zodra dezedankzij nieuwe technologieën beter gaan renderen en dus meergeld opbrengen.

Rijst is leven!

AVoor zowat 100 gezinnen in Azië en Afrika is rijstbouw de belangrijkste inkomstenbron.

© F

AO


Internationaal Jaar

• Wetenschap. De laatste decennia heeft de wetenschap grotevorderingen gemaakt op het gebied van rijstteelt. Zo heeft de‘Groene Revolutie’ van de jaren 1970 tot in de meest afgelegengebieden betere variëteiten en productietechnieken verspreiddie erin geslaagd zijn aan de toenemende vraag te voldoen. Denieuwe variëteiten die thans worden ontwikkeld, hebben eengrotere voedingswaarde, beperken het verlies na de oogst enzijn beter bestand tegen droogte en ongedierte. De nieuwstetechnieken die de gespecialiseerde onderzoekscentra aan hetuitwerken zijn, hebben ook meer oog voor de ecologischeduurzaamheid.

Op de Internationale Rijstconferentie die in februari jl. op dehoofdzetel van de FAO in Rome samenkwam werd het belangvan rijst nogmaals onderstreept om tegen 2015 de honger in dewereld te halveren.Aangezien de vraag naar rijst in de toekomsteen flink stuk hoger zal liggen dan het huidige aanbod, en deland- en waterreserves almaar meer onder druk zullen staan, zaler onverminderd moeten gezocht worden naar nieuwe produc-tietechnologieën. ■

Myriam De Winter

(*) waaronder het vermaarde International Rice Research Institute (IRRI) in LosBanos (Filipijnen) en de West African Rice Development Association (WARDA) inBouaké (Ivoorkust). In 2001, 2002 en 2003 steunde DGOS het IRRI met 86.762 euro,en WARDA met 148.736 euro.

Rijstlanden

China, moederland van de plant, is de eerste wereld-

producent, maar nergens ter wereld wordt rijst op

zo’n grote oppervlakte verbouwd als in India.Als pro-

ducent bekleedt Japan de negende plaats, maar niet-

tegenstaande de traditionele verankering gaat de

productie en consumptie er tegenwoordig op achter-

uit. De rijstvelden en –terrassen van Banawe op de

Filipijnen zijn door Unesco uitgeroepen tot werelderf-

goed. Rijst is dan ook het basisvoedsel op de archipel.

De Vietnamezen behoren tot de vijf grootste verbrui-

kers ter wereld.Tot begin jaren 1980 moest Vietnam

nog rijst invoeren, maar in de loop van de jaren 1990

is het land de tweede wereldexporteur, en thans zelfs

een rijstdonor geworden: in de herfst van vorig jaar

schonk het 1.500 ton rijst als voedselhulp aan Irak.

Buiten Azië is Madagaskar één van de oudste rijstge-

bieden. Ook hier is het de voornaamste voedselbron:

in veel families schaft de pot driemaal rijst per dag. In

Senegal wordt er al sinds de 16de eeuw rijst gewonnen,

eerst in de mangroven van de Casamance en vandaag

ook in de geïrrigeerde vallei langs de Senegalstroom.

Egypte is de belangrijkste producent van het Midden-

Oosten. De wingebieden langs de Beneden-Nijl wor-

den echter met verzilting bedreigd. Brazilië – 10de

wereldproducent – produceert niet alleen rijst maar

moet er ook importeren. Het andere belangrijkste

rijstland in Latijns-Amerika en de Caraïben is

Colombia waar de meest moderne technieken de

kleine boeren in het nauw zetten. Dichter bij huis

zijn er Frankrijk (de zonovergoten Camargue) en

Italië (Lombardije en Piemonte), de ‘numero uno’

van de Europese rijstproducenten en –gerechten.We

sluiten dit overzicht van ’s werelds belangrijkste

rijstlanden dan ook af met het Italiaanse gezegde

‘Rijst wordt geboren in water, maar rijpt in wijn’.

Risotto con saké stasera?

Ook oogsten, stockeren en verwerken is een zeer arbeidsintensievebezigheid.

Info over het Internationaal Rijstjaar: www.fao.org/rice2004

© F

AO

D I M E N S I E3

Verantwoordelijke uitgever:Martine Van DoorenDirecteur-generaal

Redactie:DGOS- Directie Sensibiliseringsprogramma’s

Karmelietenstraat 15 B-1000 BrusselTel.: 02/519 08 81Fax: 02/519 05 44

E-mail: [email protected]

Layout en productie:www.inextremis.be

De artikels geven niet noodzakelijk het officiële standpunt weer

van DGOS of van de Belgische regering.Overname van de artikels is

toegestaan mits bronvermelding en een kopie voor de redactie.

Abonnement:gratis in België en in het buitenland

Gedrukt op chloor vrije papier

TweemaandelijksDirectie-Generaal

Ontwikkelingssamenwerking(DGOS)

HET BLAD VAN DE BELGISCHEONTWIKKELINGSSAMENWERKING

Jong en oud heten u welkom in Vietnam

Vietnam is sinds enkele jaren een van de meest favoriete toe-ristische bestemmingen in Zuid-0ost-Azië. Zoals u kunt zien opde foto hierboven bent er meer dan welkom! Voor wie er om deeen of andere reden niet zelf naartoe kan gaan, is er uiteraardnog altijd het Vietnamese restaurant om de hoek en… binnen-kort ook de CD-ROM de ‘V van Vietnam’, van de DirectieSensibiliseringsprogramma’s van DGOS.De CD bevat dit nummervan Dimensie 3 en een selectie van 50 foto’s over het hedendaag-se Vietnam. De CD, die vooral bedoeld is voor scholen, verenigin-gen, gemeenten enzovoort, is gratis en kan worden aangevraagdper brief, fax of e-mail, liefst met een woordje uitleg over hoe u defoto’s gaat gebruiken.Voor een tentoonstelling, een les, een puzzel,

een evenement, een Banh Chung(*) ?... Laat uw verbeelding devrije loop! Opgepast, onze CD-voorraad is beperkt!

(*) Een stevige traditionele Vietnamese (nieuwjaars)cake bestaande uit rijst en var-ken die in bladeren zijn gerold. Het gebak heeft een vierkante vorm, zoals men zichvroeger de aarde voorstelde, terwijl de bladeren en het varken flora en fauna sym-boliseren.

Nuttige website over Vietnam:www.vneconomy.com.vnwww.vnn.vnwww.vnagency.com.vnwww.vietnamtourism.com

CD-ROM de ‘V van Vietnam’

HET BLAD VAN DE BELGISCHE ONTWIKKELINGSSAMENWERKING · 2016. 3. 23. · Vietnam geïnvesteerd in...

Documents

Transcript of HET BLAD VAN DE BELGISCHE ONTWIKKELINGSSAMENWERKING · 2016. 3. 23. · Vietnam geïnvesteerd in...