Driemaandelijks Berichtenblad

32 ste Jaargang

v.z.w.

2018

4 de kwartaal

HERFST

okt.- nov.-dec.

Afgiftekantoor Koninklijke Apothekersvereniging van Antwerpen 2600 Station Berchem Lange Leemstraat 187 2018 Antwerpen P608692 www.kava.be/seniorenclub

2

Contactblad van de Seniorenclub K.A.V.A. v.z.w.

Tweeëndertigste jaargang 4 de kwartaal 2018

HERFST Lange Leemstraat, 187, 2018 Antwerpen Tel.03/280 15 01

Bank J. Van Breda & C°: IBAN: BE50 6451 0044 1818

BIC: JVBABE22

www.kava.be/seniorenclub

Voorzitter : Cyriel De Herdt Jan Janssensstr., 5 B2, 2610 Wilrijk

deherdt.loos@telenet.be 0495/516 512

Ondervoorzitters : Alberte Panis Hoog-Kallostr., 17, 9120 Kallo

christian.weemaes@gmail.com 03/298.75.60

Jozef Schutyser Kokkelbeekstr. 73 B3 9100 St.Niklaas

schutyser.caimo@gmail.com 03/778 10 64

Secretaris : Anne-Marie Grangé Stommehoevenstr., 75, 2160 Wommelgem

vanlinthout-grange@telenet.be 03/353.61.16

Penningmeester : Jan De Keuster Koningsarendlaan, 64 2100 Deurne

jan.dekeuster@scarlet.be 03/324 77 11

Advies & P.R. : Marcel Pieters Lange Leemstr.128 2018 Antw. 03/230 51 78

apotheekpieters@skynet.be

Redactie & : Jean Barbé

Databeheer jean.barbe@scarlet.be 03/646 50 83

Luc Vande Kerckhove

lcvandekerkhove@skynet.be 03/239 29 65

Het lidgeld 2018 bedraagt 25 euro per persoon

3

REDACTIEPRAATJE

De Peeter van Coudenbergh -zaal anno 27 maart 2014. Met veel nostalgie zagen we de afbraak van een vertrouwde plek met heel wat herinneringen aan ( soms woelige) vergaderingen, voordrachten en feesten. Op de foto de laatste voordracht met prof. Mark Van den Bogaert. Vier jaar verder: 27 september 2018: nieuwsgierig, een beetje onbeholpen, ontdekken we de gloednieuwe Aula’s van het KAVA Congres Centrum ofte KCC. Wow! Dat is even wennen. Nog wat kinderziektes. Dat komt wel goed. We zijn het bestuur van KAVA zeer dankbaar dat we van deze moderne infrastructuur mogen gebruik maken. Helaas kunnen we hier ons jaarlijks feestmaal niet meer organiseren. Dit jaar zal het feestmaal plaats vinden in de Salons Schoeters . U leest er meer over verder in dit nummer. En de boer, hij ploegde voort. Zo ook het bestuur. Die werk een boeiend en leerrijk programma uit voor 2019. We nodigen u alvast uit voor de Algemene Vergadering van 24 januari 2019, met gedeeltelijke verkiezingen. Dé vergadering voor alle leden. Wees er zeker bij.

U leest in dit nummer Redactiepraatje 3 Personalia 4 Aankondiging van de activiteiten 5 – 8 Uitnodiging Feestmaal 9-10 Agenda vierde kwartaal 14 – 15 Verslagen van de vorige activiteiten 11-12,18-25

4

PERSONALIA

We vernamen het overlijden van :

Jos Weyns apotheker

weduwnaar van Maria De Wolf

ex-bestuurslid van de Seniorenclub-KAVA

geboren te Hoboken op 12 april 1926 en overleden te Reet op 30 juli 2018

BEN HUYGHE apotheker

ere- inspecteur-generaal van de Farmaceutische Inspectie

weduwnaar van Griet Braeckmans

geboren te Sint- Denijs- Helkijn op 15 juli 1923 en overleden te Duffel op 8 augustus 2018

Lieve Ghyssaert, weduwe van apr. Karel Aertssen ( † 14/09/2007 ), geboren te Harelbeke op 5 september 1927 en overleden te Gent op 31 augustus 2018. We betuigen onze oprechte medeleven aan de familie.

5

GEPLANDE VOORDRACHTEN EN UITSTAPPEN – HERFST 2018

Voordracht door de heer Jos Meersmans op donderdag 25 oktober om 14.30u “ Our great Mister Haendel.

Jos Meersmans studeerde musicologie aan de K.U. Leuven en

was tot aan zijn pensionering leraar muziekgeschiedenis en

algemene muziekcultuur aan het Stedelijk Conservatorium te

Leuven. Gedurende 17 jaar was hij de organisator achter de

Leuvense Orgelkring LOK, was medewerker bij het vroegere BRT3

en heeft vele honderden voorstellingen op zijn actief,

aanvankelijk als klavecinist en organist. nadien als verteller-

acteur met componistenportretten en zelfgeschreven verhalen.

We hoeven jullie Jos Meersmans niet meer voor te stellen. We hebben hem immers

de voorbije twee jaren leren kennen als een getalenteerd verteller-acteur met zijn

verhalen over J.S. Bach ( 2016) en G. Fauré ( 2017).

Nu zullen we hem deze keer ontmoeten als Johann Christoph Schmidt, bijna 40 jaar de persoonlijke secretaris van Händel. Hij zal ons vertellen over zijn reizen naar Hamburg, Venetië, Firenze, en Rome waar de Romeinse geestelijkheid zeer onder de indruk is van zijn muziek. Na een tussenstop in Hannover wordt Londen zijn definitieve verblijfplaats. Voordracht door de heer Paul Lansu op donderdag 22 november om 14.30 u “ De conflicten in de wereld: een visie vanuit Pax Christi”.

Dhr. Paul Mansu, priester van het bisdom Antwerpen, behaalde een“ Masters Degree of Arts in Peace Studies” aan de universiteit van Bradford, UK. Van 1982 tot 1989 was hij politiek secretaris van Pax Christi Vlaanderen en van 1990 beleidsmedewerker van het Internationaal Secretariaat van Pax Christi in Brussel. Hij organiseert en leidt vele bezoeken aan “ brandhaarden” overal ter wereld als vertegenwoordiger van Pax Christi International, op het internationale niveau en vnl voor de VN.

In 2006 werd hij verkozen tot lid van “ the Board of the International Peace Bureau” ( IPB) en vicevoorzitter ervan voor de periode 2015-2016. In okt.2016 werd hij tot “ consultant” benoemd bij de IPB voor drie jaar. Paul is er tot 2019 toe aan zijn 2de mandaat als “ Board Member of P.C. Flanders”.

6

Wandeling te Lippelo (Sint Amands) en omgeving op donderdag 11 okt.om 14u. Samenkomst: de parking achter de kerk van Lippelo. Deze wandeling voert ons langs (maïs)velden en bospaden, het betoverende Hof van Melis” en het geografisch middelpunt van Vlaanderen ( we horen het in Keulen donderen!). Afstand: ong. 7 km, langs afwisselend zand-, grintpaden en verharde wegen. Goede wandelschoenen volstaan. Routeplanner: via A12, neem afrit richting N16, neem dan N17 richting Dendermonde ( Rijweg>Dendermondse stwg> aan de splitsing > linksaf ( Lippelodorpstraat), dan rechtdoor tot aan de kerk. Drink in café ‘” In de Wandeling”, Kasteeldreef,11, 2890 Sint -Amands. Organisatie: Anne-Marie Grangé 03/353 61 16 0476/ 86 22 33 Daguitstap Beveren 2 en haven - L.O. op donderdag 8 november Alberte en Chris Weemaes-Panis bieden u voor deze tweede sessie van hun uitermate boeiende en geslaagde eerste daguitstap in april, hetzelfde programma aan. Lees het verslag na in het vorige Berichtenblad. Samenkomst aan de Parking Koetshuis Cortewalle te Beveren om 09.15u.

We starten de dag met een bezoek aan Kasteel Cortewalle om 9.30u stipt.

Om 11.30u rijden we per bus naar restaurant Bebronna, gelegen in de moderne burcht Singelberg van de heer Fernand Huts. Na de lunch gaan we nog even de collectie kunstwerken van Fernand en Carine Huts bewonderen op deze site .

Daarna beginnen we met de bus aan een rondrit langs de L.O.- haven, om de dag te eindigen in Doel, voor een laatste drankje.

Heel de dag zullen we het gezelschap hebben van de heer Richard Willems, auteur van verschillende historische werken, uitmuntende gids van de stad Antwerpen en de haven en gids Wase polders.

De bus brengt ons terug naar de parkeerplaats in Beveren rond 17.30u.

Inschrijving door storting van 50 euro per persoon ( all-in) op rekening nr.

BE50 6451 0044 1818 van de Seniorenclub -KAVA vóór 25 oktober.

Reis naar Beveren: of met de wagen ( route zal nog aan de deelnemers meegedeeld worden) of met de trein ( toekomen vóór 9.15u aan station Beveren, waar Chris de treinreizigers opwacht ; dan 10 minuten wandelen naar Kasteel Cortewalle.)

Alberte en Chris Weemaes – Panis 0496/ 57 36 15 christian.weemaes@gmail.com

7

Bezoek aan Umicore te Hoboken op dinsdag 13 november . Umicore is marktleider op het gebied van recyclage van edele en zeldzame metalen uit batterijen, gsm’s edg. Samenkomst : aan de receptie van ingang A, A.Greinerstraat, 14, om 13.45u. Parkeren kan op de bezoekersparking ter hoogte van ingang A. Begin van het bezoek: 14u. De inleidende voorstelling van het bedrijf wordt gevolgd door een korte wandeling op de site zelf. Max. aantal inschrijvingen: 25 personen. Inschrijven bij Cyriel De Herdt 0495 516 512 of deherdt.loos@telenet.be vóór 15 okt. NB:. Uw afgedankte GSM’s kunnen ter plaatse gedeponeerd worden voor recyclage.

Tentoonstelling Paul De Keyser

Ter gelegenheid van zijn zeventigste verjaardag zal ons medelid Paul De Keyzer een

retrospectieve overzichtstentoonstelling houden van foto’s , grafiek en kleine

installaties in de “ Pastorie” te Borsbeek op 10 en 11 november 2018.

Paul bewees zijn talenten als kunstenaar- fotograaf ter gelegenheid van zijn

beeldverhaal over Venetië op 25 april en de talrijke fotoreportages van onze

activiteiten. Warm aan bevolen dus om zijn werk te leren kennen.

8

Jaarlijks feestmaal op zaterdag 8 december 2018

Het jaarlijks feestmaal op 8 december zal dit jaar plaats vinden in de Salons

Schoeters, Belgiëlei, 150 te Antwerpen

De uitnodiging voor het feestmaal vind u op de op de middenpagina.

De prijs werd vastgesteld op 75 euro per persoon voor de leden, 70 euro voor de

jubilarissen en 85 euro voor de partners niet-leden.

! Vermeld bij overschrijving een eventueel allergie probleem.

Het jaarlijks feestmaal is ook dé gelegenheid bij uitstek om onze jubilarissen te vieren:

60 jaar diploma : Denise Baert, Raoul Lamens, Angèle Driessens en

Margareta Schelstraete.

50 jaar diploma: Guy De Munck, Mil Enckels.

Dit lijstje steunt op de gegevens van de ledenfiches en de ledenlijst, welke soms

onvolledig blijken te zijn.

Mocht u leden kennen die in aanmerking komen voor 70, 60 of 50 jaar diploma , en

die niet op dit lijstje prijken, zouden we u zeer dankbaar zijn dit te melden aan één

van de bestuursleden.

9

Jaarlijks Feestmaal &

Huldiging van onze jubilarissen 60 en 50 jaar apotheker

Zaterdag 8 december 2018 om 12 uur

Het feestmaal anno 2018 van de Seniorenclub-KAVA zal doorgaan in de Salons Schoeters, Belgiëlei, 150, te Antwerpen. Inschrijven door storting op rek. BE50 6451 0044 1818 van de Seniorenclub-KAVA. Liefst zo vroeg mogelijk maar ten laatste op 19 november 2018.

75 € voor de leden

70 € voor de jubilarissen 85 € voor de partners- niet-leden

Menu

Aperitief

Marquis Louis, Blanc de Blancs brut / aperitiefhapjes ***

Pompoensoep / buikspek traag gegaard / salie pesto / roomschuimpje / geroosterde sjalot ***

Gebakken Jakobsoesters /zeekraal / beukenzwam / witte wijnroom / cremeux van puree / paarse shisso / tomberry tomaat

*** Gegrild hertenkalf / amandelkroket / roomsaus van bospaddenstoel / flan van rode

kool / appelknikkers in peperkoek gerold /airelles /rolletje gegrilde courgette/ gebrande sjalot/ gestoofde wortel

*** Baba au Elixir d’Anvers / verse kaas en frambozen / crumble van macadamia /

yoghurtijsje ***

Mokka & versnaperingen Gelieve zoveel mogelijk zelf een voorstel te doen voor de samenstelling van de tafels ( 8 personen per tafel) en gelieve dit mede te delen aan Anne-Marie Grangé op vanlinthout-grange@telenet.be of te vermelden bij de overschrijving, bv. tafel met x.

10

Bereikbaarheid:

Met de tram: lijnen 15, 6, 2

Halte: ” Lange Leemstraat”.

Met de wagen: KAVA zal de parking ter beschikking stellen:

Wie de parking van KAVA wenst te gebruiken, moet dit vermelden,

bv. bij de overschrijving .

U moet de Parking wel verlaten ten laatste om 17 u.

Inrit en uitrit: enkel langs de Lange Leemstraat !

Verantwoordelijke voor de garage: Marcel Pieters.

HERINNERING: BESTUURSVERKIEZINGEN

2019 is een verkiezingsjaar.

De leden die zich kandidaat willen stellen als bestuurslid, moeten dit melden –

schriftelijk of per mail – aan het secretariaat vanlinthout-grange@telenet.be

vóór 1 januari 2019.

11

FIETSEN in BÜTGENBACH

( Beschouwingen bij de fietstocht anno 2018 door Paul De Keyzer).

Beste vrienden KAVA - senioren,

Voor wij deze laatste avond met Cava overgieten, nog even een beschouwing bij

deze fietstocht. Fietsen is en blijft een vermoeiende bezigheid, voor de benen en

ook voor de ogen. Je wil alles gezien hebben dat aan je voorbij fietst: landschappen,

fauna en flora en zelfs tegenliggers. Soms had ik de indruk dat de tegenliggers

allemaal klonen waren: kloek gebouwde mannen in rood en zwart rennerspak op

koersfiets. Vliegeniers- zonnebril en dik grijs haar dat onder de fietshelm uitsteekt.

Regelmatig moet je het terrein inschatten: is dit nu vals plat of echt plat of platte

band ? Wacht ons nu nog 700 meter grindpad, steil naar boven of maar 650 meter ?

Wanneer ik eventjes vlot rijd, bergaf natuurlijk, zeggen medefietsers dat ik wel een

goede ondersteuning moet hebben en dat klopt. Vandaag droeg ik namelijk dat

exclusieve, gecapitonneerde fietsonderbroekje van de XXXX en dat geeft extra

ondersteuning. Waaraan zien ze dat toch, vraag ik mij af. Waarschijnlijk aan mijn

fietshouding. Dan kijk ik even rond. Sommigen zitten er heel Gazellig bij. Anderen

zitten kromgebogen over hun stuur tegen de wind, zichzelf een weg te banen.

Sommige dames zitten zo recht in het zadel als de koningskaarsen aan de kant van

de weg. Sommige heren rijden met de wind in de cape een wedstrijd achter dernys.

De jonge Maurice R. ( ik hou mij aan de wet op de privacy) kwam regelmatig fietsen

in deze streek. Hij componeerde zijn “Pavane pour la fille de Montjoie” tijdens een

12

fietstocht naar Monchau. Deze prachtige fietsvriendelijke Vennbahnen werden dan

ook naar hem genoemd (RAVels).

Moest hij dezer dagen onze geliefde “Führerin” Anne Marie ontmoet hebben, hij

zou voor haar een Bütchenbacher Ouverture geschreven hebben.

Want deze fietsvierdaagse, misschien wel de beste ooit, voor 36 (fiets) -hongerige

senioren, werd door haar en Marc tot in de puntjes voorbereid en begeleid. “Geen

enkele valse noot” zou Maurice R. zeggen. Samen met de welgemeende dank van al

deze senioren, hebben wij voor Anne Marie en Marc een originele Ardense ham

meegebracht uit de Montenauer Schinkenräucherei. Ook Luc en Catherine, die hen

bijstonden, hebben we niet vergeten. Geef hen nog een warm applaus.

Paul De Keyzer Bütchenbach, 21 juni 2018

13

-

-

-

14

AGENDA

Oktober 2018 Dinsdag 2 en 16 : Beleggerskring “ De Vijzel” om 14u30 stipt in de Patio 28/09- 4/10 : Achtdaagse reis naar Cotswolds. Donderdag 11 : Herfstwandeling rond Lippelo ( Sint-Amands). Lees meer p.6. Donderdag 25 : Voordracht door de heer Jos Meersmans: “ Our great Mr. Händel”. In de Tuinzaal van het nieuwe KAVA CONGRES CENTRUM om 14.30u.

November 2018

Dinsdag 6 en 20 : Beleggerskring: “ De Vijzel” om 14u30 stipt in de Patio.

Donderdag 8 : Daguitstap Beveren 2. Lees meer p.6. Dinsdag 13 : Bedrijfsbezoek aan Umicore. Lees meer p.7. Donderdag 22 : Voordracht door de heer Lansu: “ De conflicten in de wereld: een visie vanuit Pax Christi”. In de Tuinzaal van het nieuwe KAVA CONGRES CENTRUM om 14.30u.

December 2018

Dinsdag 4 en 18 : Beleggerskring: ”De Vijzel” om 14u30 stipt in de Patio. Zaterdag 8 : Jaarlijks feestmaal met huldiging van onze jubilarissen in de Salons Schoeters te Antwerpen. Lees meer p.8. Zie de uitnodiging op de middenpagina.

15

AGENDA Academische Kring - K.A.V.A., 2018, 32ste jaargang. Do. 22 maa. : Voordracht door prof. Dirk Rochtus : “ Turkije “. Do. 26 apr. : Paul De Keyzer: presentatie over Venetië. Do. 24 mei : Voordracht door de heer Karel Strobbe: “ De reservejongens anno 1940”. Do. 28 jun. : Voordracht door mevr. Brigitte Herremans: “ Israël-Palestina: een onmogelijke vrede”. Do. 27 sept. : Voordracht door prof. David Criekemans: “ De geopolitiek van de Brexit”. Do. 25 okt. : Voordracht door de heer Jos Meersmans: “ Our great Mr.Händel”. Do. 22 nov. : Voordracht door dhr. Paul Lansu: “ De conflicten in de wereld: een visie vanuit Pax Christi”. Beleggerskring “De Vijzel”: het hele jaar door: op eerste en derde dinsdag van de maand in de Patio op het gelijkvloers - KAVA 2.

Andere vaste data: wandeling in de natuur op 1ste of 2de donderdag van mei, juni, september en oktober.

3 mei : Lentewandeling : boswandeling in St Job en ‘s Gravenezel.

7 juni : Bezoek museum De Reede + zomerwandeling L.O. ( daguitstap).

6 sept. : Nazomerwandeling: park Vordenstein te Schoten.

11 okt. : Herfstwandeling: omgeving Lippelo.

Andere culturele activiteiten en uitstappen:

28-30 mei : Driedaagse reis: Ahrweiler en omgeving ( D).

19-22 juni : Fietsvierdaagse te Bütgenbach (B).

26 juli : Mosseldiner.

15 sept(.zat.): Bezoek Havenhuis + haven R.O.

28/9- 4/10 : Achtdaagse reis: Cotswolds ( Engeland).

8 nov. : Daguitstap : Beveren 2.

13 nov. : Bezoek aan Umicore

8 dec. : Feestmaal in de Salons Schoeters te Antwerpen

16

➔ DEONTOLOGISCHE TEWERKSTELLING. Belangrijker dan ooit.

➔ AFS-PARTNERSHIP.

Gedeelde investering. AFS als mede-eigenaar.

➔ AFS-MANAGEMENT. Beheer van apotheken, kort of langlopend.

➔ FUSIEBEMIDDELING.

Een rationele toekomstbenadering.

AFS cvba - Elisabethlaan 156 - 2600 BERCHEM - BTW BE 0406.383.082 Tel.: 03-238.89.60 - Fax: 03-238.58.16 - Mail: info@afscv.be - Bank 645-1006091-42

17

18

VERSLAGEN VAN DE VOORDRACHTEN, WANDELINGEN EN UITSTAPPEN

“De reservejongens anno 1940” door de Heer Karel Strobbe op donderdag 24 mei 2018 Karel Strobbe studeerde geschiedenis aan de Universiteit van Gent. Hij studeerde af in 2006. Daarna bleef hij heel wat jaren actief in de historische en de erfgoedsector: eerst als onderzoeker in het KADOC (het Leuvense documentatiecentrum over de geschiedenis van de katholieke zuil in Vlaanderen) en daarna in het SOMA, het Belgische kenniscentrum dat gespecialiseerd is in de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog in België. Daar maakte hij kennis met het onderwerp waarover hij deze namiddag een lezing geeft.

In 2016 en 2017 schreef hij bijdragen voor De Oorlogskrachten en werkte hij voor Geheugen Collectief, een historisch projectbureau. Daarna gaf hij zijn loopbaan een nieuwe wending en koos hij voor communicatiefuncties. Het verhaal gaat over de 16 tot 35 jarige jongens die nog geen militair waren en van de regering het bevel kregen zich uit de voeten te maken voor het oprukkend Duits leger. De bedoeling was alzo die werfreserve uit de handen van de vijand te houden om daarna de strijd verder te kunnen zetten. Heel dat plan verliep echter chaotisch. Van een aanwerving is er nooit sprake geweest, maar de jongens beleefden wel het avontuur van hun leven (in goede of slechte zin). De spreker schreef in 2014 – 2015, samen met twee vrienden een boek “Van onze jongens geen nieuws”. Daarvoor maakten zij met hun drie een fietstocht naar Frankrijk tot Rouen, en gingen dan verder naar het zuiden op zoek naar lokale getuigenissen over die tijd. De spreker zal tijdens zijn betoog focussen op enkele jongens uit het Antwerpse:

Herman Geerts (°1923) uit Borgerhout schreef onder de pseudoniem L.H. Cotvooghel een boekje over zijn wedervaren. Emiel Kussé (°1923) uit Edegem belandde uiteindelijk niet in Zuid-Frankrijk en was al snel terug thuis. Gustaaf Debelder (°1923) uit Aartselaar belandde in Aiges-Vives, waar hij tot 18 augustus verbleef.

De beslissing van de regering om de jongeren op pad te sturen was in feite al genomen in de dertiger jaren. De ervaring van WO I had de autoriteiten geleerd dat het terugtrekkend Belgisch leger heel wat jonge potentiële krachten moest achterlaten in bezet BelgIë. Daarom moesten de gemeenten de werfreserve jaarlijks bijhouden. Men ging ervan uit dat eenzelfde scenario zich zou herhalen en dat men tijd genoeg zou hebben om de werfreserve ordentelijk in beweging te zetten. In mei 1940 verliep het echter zeer snel. In 18 dagen waren de Duitsers doorheen België getrokken.

19

Plots moesten ongeveer 300000 jonge mannen op pad. Zij werden verwittigd door aanplakbrieven, de radio en ook de lokale veldwachter. In Antwerpen werd het bericht verspreid op 13 mei. De jongens moesten zich naar Roeselare begeven. Er werden groepjes gevormd met klasgenoten, vrienden of collega's. Men ging per fiets, te voet, per trein (als het nog kon). Eén enkele, zoals G. Debelder, ging per taxi. Het vertrek thuis was emotioneel. De jongens waren ook deftig gekleed en namen niet te veel bagage mee, het leger zou toch voor de verdere opvang zorgen. De reis verliep moeilijk. E. Kussé, die per trein was, maakte in Gent zelfs een bombardement mee. In de onthaalcentra Roeselare, maar ook Ieper en Poperinge, ging het er bepaald chaotisch aan toe. De jongens moesten zelf eten zoeken. Slapen deed men waar men plaats vond, en men sliep op zijn schamele bezittingen opdat ze niet gestolen zouden worden. Officieren waren er nauwelijks. Hier en daar werd een poging ondernomen om lijsten aan te leggen. Na 2 dagen deed het bericht de ronde dat iedereen naar Rouen moest. Treinconvooien werden gevorderd. Men reisde in beestenwagens “40 hommes, 8 chevaux”. Zij die niet op de treinen konden gingen te voet of per fiets de grens over. De reis in Noord-Frankrijk was bepaald geen uitstapje. Lange wachttijden, eindeloze ritten, geen bevoorrading en onderweg de huilende sirenes van de Stukas. De sanitaire stops waren zeldzaam of te kort en spreker demonstreert hoe dat ook al rijdend kon gebeuren. Het was de “Hel van het Noorden”. Maar het Duitse leger rukte op in Noord-Frankrijk met een snelheid die geen enkele geallieerde bevelhebber voor mogelijk hield. Op 20 mei bereikten de Duitsers de zee aan de baai van de Somme. Vanaf dan was iedereen die niet over de Somme was geraakt ingesloten. E. Kussé was in Abbeville beland en kon vanaf dan de terugtocht naar huis ondernemen. Zo kwamen de jongens in contact met de eerste Duitse soldaten. Tot hun verwondering zagen zij vriendelijke mensen en niet de “pinhelmen” of “Hunnen”, zoals hun ouders ze afgeschilderd hadden. Zij die op tijd Rouen bereikten (dat waren er ongeveer 100000) werden daar terug op treinen gezet en vervolgden hun reis doorheen Frankrijk tot ver in het zuiden. Spreker toont de reisweg die H. Geerts afgelegd had, via Nantes, Bordeaux, Bayonne, Pau, Lourdes tot in Toulouse, een reis die 5 dagen geduurd had. Hij werd uiteindelijk ingedeeld bij de 17° CRAB (Centres de Recrutement de l'Armée Belge) in een dorp Mauvesin ten westen van Toulouse. Op 28 mei capituleerde Leopold III. De Franse premier beschuldigde België in een radioboodschap van verraad, hetgeen de houding van de Fransen tegenover de vluchtelingen niet ten goede kwam. Maar na een tijd, vooral na de Franse capitulatie op 17 juni, ging de hetze toch liggen.

20

G. Debelder, van zijn kant, belandde bij de 15° CRAB in Aiges-Vives, alwaar ze een leegstaand huisje ter beschikking kregen. Het was wel nodig het eerst enigszins bewoonbaar te maken. De Belgische regering had inmiddels een generaal op rust, Gaston de Selliers de Moranville, aangesteld als verantwoordelijke voor de recruteringsreserve. Op 19 mei vestigde hij zijn hoofdkwartier in Toulouse. Er werden drie zones voorzien: het 17° CRAB in de departementen Haute-Garonne, Gers en Ariège met Toulouse als centrum; het 16° CRAB in de Hérault met Béziers als centrum en tenslotte het 15° CRAB in de Gard met Nîmes als centrum. Die indeling volgde gewoon de Franse militaire indeling. Veel vluchtelingentreinen passeerden langs Toulouse, alwaar het Parc des Sports diende als (tijdelijke) opvang. Van daaruit werden de jongens verdeeld over de talrijke kantonnementen. Sommigen vielen goed, bij particulieren. Anderen kwamen in minder goede omstandigheden terecht, in half ontvolkte dorpen. Het slechtste was het kamp van Agde in de 16° CRAB, een kamp dat na de Spaanse burgeroorlog opgericht werd voor Spaanse vluchtelingen. En dan begon het dagelijkse leven in het zuiden. Van militaire opleiding kwam niets in huis, en al zeker niet na de Franse capitulatie. De omkadering was totaal ondermaats. Er waren enkele officieren, maar die hadden de algemene leiding. Het waren dan nog de scouts die voor enige lokale leiding instonden, waaronder scoutsleider Bob Davidse (nonkel Bob!) die er met zijn gitaar de moed inhield. Men bracht de dagen door met verveling, heimwee naar huis, genieten van de zon en de wijn, kattekwaad uitsteken (stelen van voedsel) en zich laten bekoren door de plaatselijke schoonheden. De jongens boden ook hun diensten aan in de gemeenten of bij de boeren. De verhoudingen met de bevolking waren niet altijd even goed. De spreker toont een foto van een groep jongens die een opschrift tonen dat niet bepaald vriendelijk was voor de Fransen:

“Nous sommes venus sans vous connaître Nous sommes restés sans vous aimer Nous partirons sans vous regretter”

Dit werd een incident dat tot op departementaal niveau reikte en de jongens moesten hun excuses aanbieden. Verder was het ook wennen aan het zuiderse leefritme. G. Debelder meldt dat zijn groep op zekere dag opruimingswerk deed tussen de wijngaarden. Zij rustten even uit, toen de champetter aan kwam gereden. Zij dachten een uitbrander te krijgen, maar de champetter maande hen aan het wat kalmer aan te doen bij zulk een hitte. En dan was er ook de gebrekkige hygiëne. Stromend water was er niet en de toiletten waren ook onbestaande naar Belgische normen. Dan nog niet te spreken over het ongedierte dat in het stro zat waarop men sliep.

21

Er waren ook veel lichamelijke ongemakken zoals diarree of huidaandoeningen. De laatste weken in juli waren de moeilijkste. Hun aanwezigheid in Frankrijk was van geen nut meer. Sommigen trachtten te ontsnappen, zonder succes evenwel. Er was inmiddels een demarcatielijn ingesteld tussen bezet en onbezet Frankrijk. Vanaf 20 juli begonnen de eerste transporten naar België. Het waren weeral lange dagen rijden in goederenwagons. Aan de demarcatielijn ontmoetten de jongens voor het eerst Duitse soldaten, en die waren ook heel behulpzaam. De laatste konvooien verlieten het zuiden op 20 augustus en toen was iedereen thuis. Met de jaren werd dit avontuur van 300000 jongens wat vergeten. Militairen zijn ze nooit geweest, en misschien maar goed ook, zo werden ze door de Duitsers als burgervluchtelingen beschouwd en ontsnapten ze aan gevangenschap. Velen hebben daarna, na de oorlog, nog hun legerdienst moeten doen. Een vorm van erkenning kregen ze pas in 1990 (een medaille maar geen vergoeding). Sommige ex-CRAB's keerden later terug op vakantie naar de streek waar ze weken verbleven hadden en werden verliefd op de streek. Een enkele huwde zelfs na de oorlog met een plaatselijk meisje en ging zich definitief vestigen in Frankrijk. De spreker laat dan ook nog interviews zien van drie getuigen uit die tijd. De voordracht viel in de smaak van de toehoorders. Sommige leden hadden ook nog weet van dit avontuur bij familieleden. De spreker was heel enthousiast over zijn onderwerp en wij mochten ons gelukkig prijzen dat we hem nog mochten ontvangen alvorens hij naar Australië zou uitwijken. Jean Barbé

22

23

“Israël – Palestina, de kaarten op tafel. Een verhaal van 70 jaar verdeeldheid” door Brigitte Herremans op donderdag 28 juni 2018. Brigitte Herremans studeerde Oosterse Talen en Culturen (Arabisch en Bijbels Hebreeuws) aan de Universiteit Gent en Internationale Politiek aan de Université Libre de Bruxelles. Ze studeerde ook in Jeruzalem en in Caïro. Van 2002 tot 2017 werkte ze als beleidsmedewerker Midden-Oosten bij Broederlijk Delen en Pax Christi Vlaanderen. Momenteel is ze medewerker als experte Midden-Oosten en Noord-Africa bij BOZAR. Haar taak is beleidsbeïnvloeding op Belgisch en Europees niveau omtrent het Israëlisch-Palestijns conflict. Dit doet ze vanuit een rechtenbenadering, waarbij het belang van het internationaal recht voor beide partijen benadrukt wordt. Het verhaal dat we krijgen is er een van verdeeldheid, een verhaal van gelijk tegen gelijk. Als introductie laat de spreker vier kaarten van Palestina zien. Eén uit 1946, toen nog Brits mandaatgebied: 7% van het gebied was bezet door de eerste generatie joodse kolonisten. In 1947 stelde de VN een opdeling voor waarbij 55 % naar een joodse staat ging. De Palestijnen en de Arabische staten verwierpen dit plan. Een eerste joods-arabische oorlog volgde met als gevolg dat in 1949 75% door de joodse staat, inmiddels Israël, veroverd werd. Een echte grens tussen de twee “staten” werd door Israël niet aanvaard en actueel zien we dat de bezette Westbank opgedeeld is in nederzettingen, muren, natuurgebieden en nog meer waar de Palestijnen ook niet thuishoren. De beginjaren Bij het begin van de 20° eeuw behoorde Palestina tot het Ottomaanse Rijk. In Europa ontstond inmiddels onder de Joden een Zionistische beweging onder impuls van Theodor Herzel. De beweging beoogde alle joden een thuisland te bezorgen en de keuze viel op Palestina. De Britten zagen hun kans om aan invloed te winnen in het Midden-Oosten tijdens WO I. Een geheim verdrag van Sykes-Picot in 1916 voorzag in een opdeling van het Ottomaanse Rijk na de oorlog in een Britse en Franse invloedssfeer. Het historisch Palestina zou dan onder Brits mandaat komen. In 1917 stelde de Britse minister van buitenlandse zaken, Lord Balfour, een verklaring op waarin de zionisten een thuisland beloofd werd, met vrijwaring evenwel van de rechten van de reeds aanwezige niet-joden. Dat werd een vrijbrief voor joodse immigratie tijdens het interbellum. Er kwamen wederzijdse aanslagen en moordpartijen tussen joden en arabieren. De Britten leken nochtans de zionistische beweging welgezind. In 1947 trokken de Britten zich terug en gaven de zaak over aan de toen jonge VN. Door resolutie 181 van 29/11/47 werd historisch Palestina opgedeeld als volgt:

24

55% naar de Joodse staat (600000 inwoners) 44% naar de Palestijnen (1200000 inwoners) 1% is Jeruzalem onder internationale voogdij

De Palestijnen en de Arabische staten konden zich niet vinden in deze opdeling en een burgeroorlog brak uit. De Zionistische beweging was echter sterk georganiseerd. Toen op 14 mei 1948 de Britten de vlag streken, riep David Ben Gourion, dezelfde dag, de stichting van de staat Israël uit. De Arabische landen vielen onmiddellijk Israël aan, ditmaal in een geregelde oorlog. Israël hield stand (met buitenlandse materiële hulp) en kon het grondgebied dat hen toegewezen was door de VN-resolutie nog uitbreiden tot 78%. Voor de Palestijnen was dit de Nakba (catastrofe): 400 dorpen werden vernield, 750000 Palestijnen sloegen op de vlucht, doch 150000 bleven in Israël. Deze laatste groep verwierf later het Israëlisch staatsburgerschap, evenwel met beperkingen. De 750000 vluchtelingen verbleven in de buurlanden met de hoop op een terugkeer. De zorg voor hen werd door een VN organisatie opgenomen (het UNRWA, waarvoor president Trump recentelijk de subsidies afsneed). De aanvankelijke tentenkampen werden inmiddels echte steden en het aantal vluchtelingen is intussen, na enkele generaties, aangegroeid tot 5 miljoen. De VN stellen dat zij een recht hebben op terugkeer. Maar in 1950 werd in Israël een wet gestemd waarbij de eigendommen, die de Palestijnen verlieten tijdens de oorlog 1947 – 1949, als verbeurd beschouwd werden. In Israël werd in 1950 ook een wet gestemd voor de terugkeer van alle Joden uit de wereld. Vooral Joden uit de Arabische wereld werden aangetrokken. Alhoewel zij er al eeuwen in vrede leefden, werd hun situatie na 1945 moeilijk. De zesdaagse oorlog van 1967 en zijn gevolgen Na provocaties van de Arabische landen viel Israël zijn buren aan op 5 juni 1967. In zes dagen werden de verzamelde legers verslagen en Israël bezette de Sinaï, Gaza, de Westbank met Oost-Jeruzalem en de Golanhoogte. In weerwil van VN-resoluties bleef Israël die gebieden bezetten, op uitzondering van de Sinaï die in een bilateraal akkoord aan Egypte teruggegeven werd. Het internationaal recht laat bezetting toe, doch er zijn regels. Zo mogen in die gebieden geen demografische ingrepen komen en de toestand moet tijdelijk zijn. Inmiddels duurt die bezetting nu al vijftig jaar. Komt daarbij dat de nederzettingspolitiek en andere ingrepen die gebieden de facto drastisch wijzigden. In 1958 richtte Yasser Arafat de Fatah op , een bevrijdingsbeweging en in 1964 werd de PLO als overkoepelend orgaan opgericht. Zij voerden terreuraanslagen uit in Israël maar ook op Israëlische belangen elders. In 1988 richtte de PLO een ministaat van de Palestijnen op in Gaza en de Westbank en erkende daardoor Israël. Moegetergd begonnen de Palestijnen aan een eerste Intifada (opstand) tussen 1987 – 1993 met de bedoeling het Israëlisch leger van zich af te schudden. Het protest hield stenen gooien en burgerlijke ongehoorzaamheid in.

25

Dit leidde tot de vredesgesprekken van Oslo in 1993. Hiermee verwierf Israël internationaal krediet. Volgens het principe 'land voor vrede' zou Israël zich geleidelijk terugtrekken uit de bezette gebieden, maar in feite leidde het akkoord tot een verbrokkeling van de westbank in drie zones:

zone A onder Palestijnse autoriteit zone B met gemengd bewind zone C onder volledig Israëlisch bewind en dat 60% van het territorium beslaat. Momenteel zijn er al meer dan 200 nederzettingen en 600000 kolonisten. Die kolonisten zijn niet noodzakelijk allemaal extremisten, maar ook gewone burgers die onder gunstige voorwaarden een huisje op de buiten kunnen huren. Die nederzettingen worden verbonden met wegen die niet toegankelijk zijn voor Palestijnen.

Gaza In Gaza kwam in 2007 Hamas, een islamitische verzetsbeweging, aan de macht. Israël ontruimde het gebied, maar stelde een totale blokkade in. Regelmatig kwamen er raketaanvallen op het zuiden van Israël. In 2008 bestreed Israël de Hamas met buitensporig geweld, dat geen onderscheid meer maakt tussen strijders en burgers. Hamas-strijders zitten immers overal tussen de bevolking. Inmiddels is een groot deel van de infrastructuur van Gaza-stad verwoest. Het geweld flakkerde nog eens op in 2012. In totaal werden 2200 Palestijnen gedood tegen 6 Israëlische burgers en 64 militairen. Ook weigert Israël toegang voor internationale onderzoeksteams. En in Israël? Met zijn 8 miljoen inwoners telt Israël 6 miljoen joden tegen 1,6 miljoen arabieren. Er is wel een grote ongelijkheid. De Arabische bevolking heeft wel stemrecht, doch ontbeert andere rechten. Zij hebben ook geen militaire verplichtingen. Onder de bevolking heerst er veel onwetendheid over de toestand bij de Palestijnen. Raketaanvallen en aanslagen creëren er een atmosfeer van onveiligheid waardoor de publieke opinie verhardt. De Arabische revoluties sinds 2011 veroorzaken ook een bijkomende instabiliteit. Door de erkenning van Jeruzalem als hoofdstad gooit president Trump nog extra roet in het eten. En de Europese Unie blijft ook hopeloos verdeeld over het te voeren beleid inzake het Midden-Oosten. Het was een voordracht met een geladen inhoud, die in een sneltreinvaart gepresenteerd werd. De feiten zijn, spijtig genoeg, nu nog altijd dagelijkse realiteit. Bij de vraagstelling ook bleek niet iedereen de zienswijze van de spreker bij te treden, alhoewel wij er kunnen mee instemmen dat ook de Palestijnen hun plaatsje onder de zon mogen hebben. Jean Barbé

26