INFOBESITAS

22ste jaargang, nr.3 herfst ‘09

KuNST vAN FOrmAAT: GertruuD HArtoGiN GEsprEK MEt: treeS VoSSeN

AQuAJOGGENSlIm Op uw JuISTE GEwIchT Deel 2MAAGZUUR: JAN SteVeN BurGerHArtSpOrT - BIGFITDI(AB)EET: pETEr BrEEvOOrT

6

Info

besi

tas

- H

erfs

t ‘0

9

Kunst van Formaat!

gertruud Hartog

Deel 9Door: Susanne Kruizinga

Gertruud woont samen met haar man Gerrit en heeft twee kinde-ren, Marleen (25) en Koen (22) die net het huis uit zijn. Na 20 jaar trouwe dienst als verpleeg-ster op de kraamafdeling in het ziekenhuis heeft ze zich toegelegd op het maken van grootse kunst. Vol enthousiasme, passie en creativiteit vult ze nu haar dagen. Met een verdienstelijk resultaat: krachtige, BIG LADIES die eigen-waarde en vrolijkheid uitstralen!

Waarom dik in de kunst?“ omdat ik er een tik mee heb, maar het is ook gewoon mooi. Met meer volume kun je meer uitvergroten, in het bijzonder vrouwen. Volle borsten en alle mooie rondingen maken een beeld aantrekkelijker. Ik ben sinds twee jaar ook 20 kilo lichter, ik heb een andere, gevari-eerde manier van eten gevonden, misschien komt daar de ‘tik met dik’ wel vandaan.”

Wat is de geschiedenis van jouw dikke kunst?“ Ik heb altijd met veel plezier als verpleegster gewerkt. Het beroep is schitterend, maar alles er omheen begon me tegen te staan. aan het bed staan bij patiënten, gezellig een praatje maken, of even de haren in de krul zetten was er niet meer bij. Het was echt lopende band werk ge-worden door alle fusies. Nu heb ik van mijn hobby mijn werk gemaakt. Het begon als gewoon een beetje knutselen thuis. al snel stond het huis vol, ontwierp mijn dochter een website voor me en werd ik gevraagd voor exposities.”

Wat zeggen de volle dames in jouw werk? “ Ik vind het een belangrijke bood-schap dat je ook met een dik lijf veel uit kunt stralen. Mensen moeten zich niet verstoppen in donkere kle-ding. er mag best wat kleur bij. Ik laat graag zien dat dikke dames

ook gewoon mooi zijn. elk nieuw beeld krijgt een naam. Ik maak ze het liefst zwart ook, dan steken de felle kleuren goed af. altijd zonder gezicht, dit hebben de beelden niet nodig.”

Wat is je reactie als ik zeg ‘stigma van dikke mensen’?“ gezellig en bourgondisch, maar het kan natuurlijk ook tegen je werken, bij sollicitaties bijvoorbeeld. Ik vind het jammer dat dikke mensen zich vaak zo verstoppen. Ik had het vroeger ook en droeg eigenlijk altijd donkere kleren. Nu zijn winkels er meer op berust, grote maten mode

De Venus van Willendorf dwong al in de prehistorie het nodige respect af met haar vruchtbare vrouwelijke

vormen. Ook Peter Paul Rubens bewees begin 17de eeuw dat de volle rondingen de kunst waardig zijn. Met

een agressief 21-eeuws schoonheidsideaal lijken natuurgetrouwe dames uit de kunst te verdwijnen. Of toch

niet? Nog steeds wordt er volop inspiratie en fascinatie gevonden in de volle, ronde en vrouwelijke vormen.

In dit item nemen we iedere Infobesitas een exclusief kijkje in de keuken van de Kunst van Formaat. Voor deze

herfst editie kloppen we aan in Wervershoof bij Gertruud Hartog.

(1957)

7

Infobesitas - H

erfst ‘09

Nieuwsgierig naar meer werk van Gertruud Hartog? Neem eens een kijkje op: www.gertruudhartog.nl of www.gertruudhartog.exto.nl. Op de website kunnen beelden, maar ook

kaarten van haar werk besteld worden. Iets te vieren? Gertruud heeft een prachtige verjaardagskalender laten ontwerpen. Liever in het echt het werk van Gertruud Hartog bewonderen? Zet dan de volgende exposities

hoeft niet meer tuttig te zijn. Het is wel heel moeilijk hoor, maar als je je laat zien, van je laat horen en lekker in je vel zit, dan straal je dat ook uit.”

Met welk materiaal werk je het liefst?“ Ik werk graag met grove materia-len. Vroeger deed ik veel met papier maché, maar dat is zo frustrerend! Het krimpt steeds, dan moet er weer een laag omheen. en weer één. Je moet ontzettend veel geduld hebben ook, elke laag moet steeds weer dro-gen. daarom werk ik tegenwoordig liever met klei. als je lekker bezig bent, dan wil je ook gewoon door.”

Over werk item ben je het meest tevreden?“ Meestal over het laatste beeld. er

zit nog steeds progressie in. Ik vind weer nieuwe houdingen, nieuwe kleuren en patronen. Bladen lees ik altijd met de schaar ernaast en ik ga graag de stad in met de camera. dan kan ik dingen die me aanspre-ken vastleggen. Het kan altijd nog eens van pas komen.”

Voor wie is jouw kunst bestemd?“ Ik werk nog wel wat in opdracht, maar niet meer zoveel. Het is fijn als je de zekerheid hebt dat iets verkocht wordt, maar ik vind het gewoon minder leuk om te doen. Je raakt je creativiteit dan zo snel kwijt. een beeld kan altijd heel anders eindigen dan het idee dat je van tevoren had. dat kan en mag vaak niet als je in opdracht werkt.”

Wat voor mensen of organisaties kopen jouw kunst?Veel wordt verkocht bij galeries, exposities of via mijn website, heb er dus weinig kijk op. Maar mensen met een maatje meer of mensen die ermee te maken hebben behoren denk ik toch wel tot de grootste groep. Ik kan er niet van leven, maar wil het werk ook niet te duur maken. Kunst moet vooral voor iedereen zijn portemonnee zijn. Meestal wordt het geld direct weer aan nieuwe materia-len uitgegeven.” Welke kunst raakt je?“ Ik hou van realistische kunst. Je moet kunnen zien wat het is. Bijvoorbeeld de stillevens van Berry Kuijpers, of werk van Huisman van een jas die ergens hangt ofzo. Het

zit hem vaak in een combinatie van dingen, als het maar tastbaar is, niks abstracts.”

Wat is je lievelingskleur?“ Voor mijn beelden hou ik erg van primaire kleuren. rood is bijvoor-beeld gewild. Maar ook primaire kleuren in combinatie met elkaar tegen het zwart vind ik prachtig.”

Wat doe je het liefst in je vrije tijd?“ Ik heb altijd de radio aan, maar voor een boek lezen heb ik niet echt veel tijd. Ik computer graag en hou van wandelen en fietsen. Nu mijn kinderen uit huis zijn doe ik ook vrijwilligerswerk. Bij het Museum van de twintigste eeuw in Hoorn werk ik één dag in de week. en in de zomermaanden één à twee dagen per maand bij Molen de Hoop in Wervershoof. dat houdt me onder de mensen en ik doe altijd weer nieuwe inspiratie op. Ik doe ook aan aquajoggen, niet omdat ik dat nou zo leuk vind, maar vooral omdat ik wat aan sport moet doen van mezelf.”

Wat is je lievelingseten?“ Ik lust alles. Zo meteen met de winter is het weer lekker tijd voor stamppotten. Boerenkool staat zeker op één!”

Lees de volgende Infobesitas de extra dikke Kunst van Formaat special. Alle kunstenaars die de afgelopen twee jaar aan bod kwamen, passeren nogmaals de revue!

in je agenda: Atelier Dirk van Someren in Weesp, t/m 4 oktoberGalerie de Eilandspolder in Graft de Rijp, voorlopig. Zie verder op de website onder exposities.

“ Ik ben sinds twee jaar 20 kilo lichter, ik heb een andere, gevarieerde manier van eten gevonden, misschien komt daar de ‘tik met dik’ wel vandaan.”

10

Info

besi

tas

- H

erfs

t ‘0

9

Het BigFit programma loopt inmid-dels bijna 2 jaar op diverse locaties in Nederland. De deelnemers ontvangen het programma met enthousiasme en de eerste resultaten zijn veelbelovend. Het idee om overgewicht en obesitas als twee

verschillende zaken te zien wordt nog niet breed gedragen in Nederland. Het blijkt wel de wenselijke oplossing te zijn voor BigFit instructeurs en deelnemers. Reageren? Infobesitas@obesitasvereniging.nl.

Kijk voor meer informatie op www.fpg.nl, www.obesitasvereniging.nl/sportZin gekregen in een sportief weekje weg? Kijk eens op www.weekjevoorjezelf.nl.

Maartje van Dijk: 10 cm buikomvang kwijt in enkele weken met BigFit!

‘Sinds mei ben ik begonnen met sporten bij Fysio Physics Croeselaan in Utrecht. Via een vriend ben ik in contact gekomen met het programma BigFit en met veel enthousiasme gestart. Ik heb bij veel sportscholen gesport, waar ik na een aantal maanden toch weer met tegenzin heen ging en dit resulteerde altijd weer in afhaken en demotivatie. Bij Fysio Physics voel ik een erg lage drempel en het is er altijd gezellig. Tijd voor een praatje met el-kaar, met therapeuten en instructeurs, maar je wordt ook goed in de gaten ge-houden. Mijn knieën zijn niet echt best, daar wordt ook steeds op gelet. Dat

ik deze niet overbelast. Met name de groepslessen Zumba en Pilates vind ik het allerleukst en langzaam aan wordt mijn conditie steeds beter. Inmiddels ben ik door het BigFitprogramma ook al 10 cm kwijt in buikomvang en dat werkt natuurlijk ook erg stimulerend. Ik kan het iedereen adviseren.’ Een moeizaam traject.dhr. Noten, programmaleider Fysio Physics: ‘toen ik met Susanne en Mieke van de obesitas Vereniging om de tafel zat waren we het er al heel snel over eens. er moest een speciaal programma komen, maar ook een specialisatie opleiding voor professionals. Zowel fitness trainers als fysiotherapeuten, die samen als beweegdeskundigen gezien worden,

weten nog te weinig over obesitas. Inmiddels zijn er verschillende pro-fessionals opgeleid om mensen met obesitas gericht te kunnen begeleiden maar het is nog steeds een druppel op een gloeiende plaat. therapeuten kiezen veelal voor onze andere doel-groep opleidingen zoals diabetes&Fit en Zwanger&Fit, maar moeizaam voor BigFit.

Gewoon minder eten en meer bewegen?een vaak gehoord argument is dat overgewicht en obesitas ‘simpel’ te verhelpen is door minder te eten en meer te bewegen. Zo’n ongenu-anceerde uitspraak geeft aan dat de professionals het nog steeds niet begrijpen. In de praktijk zien we

BigFit, OBEsitas als DOElGrOEpis NEDErlaND Er WEl Klaar VOOr?BigFit is het eerste landelijke leefstijlprogramma voor mensen met obesitas. Het programma is

ontwikkeld door deskundigen van de Obesitas Vereniging in samenwerking met Fysio Physics. Het

programma richt zich niet op afvallen, maar op het ontwikkelen van een gezonde, actieve leefstijl,

weer plezier krijgen in bewegen en lekker in je vel zitten. Daarom is de slogan van BigFit: stop met

lijnen en kom in beweging! Naast bewegen besteedt het programma ook aandacht aan gezond eten

en zijn er educatieve bijeenkomsten waarin veel onderwerpen behandeld worden. Zoals hoe en

waarom je moet sporten, de risico’s van overgewicht en natuurlijk ook goed zorgen voor jezelf.

Maartje van Dijk

Door:Hans Schoemaker,Fysiotherapeut en BigFit instructeur

11

Infobesitas - H

erfst ‘09

dat je mensen met obesitas juist door zulke ‘eigen schuld dikke bult’ uitspraken verder van huis helpt. daar kan ik echt boos om worden! de meeste mensen die wij zien eten slecht en hebben na vele mislukte pogingen behoefte aan begrip en goede begeleiding. er is veel oud zeer over begeleiders van het rIagg, diëtisten, trainers en therapeuten. Zelfs wij als professional hebben moeite om collega’s uit te leggen dat obesitas echt een stofwisselingspro-bleem is. gewoon minder eten en meer bewegen is niet de oplossing. Minder eten leidt tot verder ontrege-ling van het metabolisme. Mensen die gaan sporten en te weinig eten, eten letterlijk hun eigen spiermassa op (!) waardoor hun stofwisseling nog trager wordt! daarom is een beweegprogramma zonder deskun-dige begeleiding onverstandig. In al onze opleidingen merken wij dat de gemiddelde fysiotherapeut weinig van fitness af weet. Het geven van fitnesslessen is een vak apart. ook zij moeten dat leren. alleen kennis over spieren is onvoldoende. en het geven van een fitness- of beweegpro-gramma aan mensen met obesitas is ook weer een vak apart. dat vraagt dus om nog verdere scholing.

De overheid wil het wiel opnieuw uitvinden. Wij hebben bij ons BigFit programma niet alleen professionals, maar ook mensen uit de doelgroep geraad-pleegd. daar hebben we veel van geleerd. Soms werden we flink op onze vingers getikt, maar dat was juist leuk. Inmiddels starten er al-

lerlei initiatieven vanuit de overheid. Maar dit lijkt niets meer te zijn dan wat loze kreten in de ruimte. er moet meer aandacht komen voor overge-wicht en meer bewegen, echter ont-breekt het aan gerichte programma’s voor zowel overgewicht àls obesitas. Vervolgens worden er wetenschap-pers om de tafel gezet om een oplos-sing te bedenken zonder de doelgroep zelf daar bij te betrekken. Sorry, maar dat noem ik arrogant. In gesprekken met diverse instanties lijkt het wel alsof bureaucratie belangrijker is dan mensen helpen. ook zorgverzeke-raars roepen van alles, maar zijn tot nu toe nog niet bereid om structu-reel programma’s voor mensen met obesitas te vergoeden.

Dikke kids niet relevant voor de fysio-therapie?de aanvraag voor accreditatie voor onze opleiding KidzFit om kinderen met overgewicht te begeleiden is door het genootschap voor Fysiothera-pie afgewezen omdat zij vinden dat overgewicht niet het vakgebied is van de fysiotherapeut. terwijl we zien dat kinderen met motorische problemen die wel bij de fysio komen, vaak overgewicht hebben en ook op latere leeftijd dit zullen houden.

2 jaar BigFit, wat zijn de resultaten?Inmiddels draait BigFit bijna 2 jaar op diverse locaties in Nederland. de resultaten zijn veelbelovend. Het programma toont aan dat gerichte begeleiding tot goede resultaten leidt en dat mensen het volhouden. We hebben nog een lange weg te gaan voordat we zo ver zijn dat iedereen

het begrijpt en dat mensen met obesitas serieus genomen worden.

Barbarra sizoo: BigFit heeft mijn leven gered!

Na vele jaren van vallen en opstaan en vele hulpverleners en diëtisten met waarschijnlijk zelf eetstoornis-sen, was ik ten einde raad. Ik zag een tv-interview met de heer Noten die zei: ‘Overgewicht, daar ga je aan dood!’. Toen dacht ik, die begrijpt het. Samen met mijn vriendin, wij hebben beiden morbide obesitas, reisde ik af van Papendrecht naar IJsselstein. En dat was zeker de moeite waard. Eindelijk iemand die het over lekker eten had in plaats van lijnen met een cracker met slankie. Ik had mijn buik vol van al die Sonja Bakkers met hun ongezonde eet-adviezen. Door de stimulerende groeps-bijeenkomsten met peptalk van de heer Noten hadden we er keer op keer weer zin in. Het sporten ging ondanks mijn knieklachten en breuk in mijn buikwand heel goed. Natuurlijk moesten we er ook hard voor werken. We reisden 2 tot 3x per week een uur heen en een uur terug. Wij kunnen beiden zeggen dat BigFit ons leven heeft gered. Na twee jaar ben ik 35 kg afgevallen en mijn vriendin zelfs 52 kilo! Ik weeg nu 130 kg, maar voel mij fitter en echt een ander mens. Ik weet dat ik er nog niet ben, maar voel me fysiek en mentaal sterker. Ik organiseer nu zelfs sportrei-zen omdat ik anderen wil helpen. Vooral dikke mensen kruipen weg. Waarom?

Ook wij hebben recht op een volwaardig leven. Kijk op www.weekjevoorjezelf.nl

BarbarraSizoo

“ Inmiddels zijn er verschillende professionals opgeleid om mensen met obesitas gericht te kunnen begeleiden, maar het is nog steeds een druppel op een gloeiende plaat.”

De Telegraaf, 09-09-09 -

Bruid dood na crashdieet Amsterdam – Een aanstaande bruid is overleden

nadat ze kort voor haar huwelijk aan een crash-

dieet was begonnen om in haar trouwjurk te

passen. De 34-jarige Samantha Clowe viel in elf

weken tijd bijna 19 kilo af door het ‘LighterLife’-

dieet. Ze overleed eind juni thuis aan een

hartaanval. Haar aanstaande echtgenoot vond

haar dood onder aan de trap. Clowe woog drie

maanden eerder nog bijna 110 kilo. Omdat ze

geen dikke bruid wilde zijn besloot ze op dieet

te gaan. Ook wilde ze meer respect van haar

collega’s, aldus haar moeder in The Daily Mail. Ze

besloot het ‘LighterLife’-dieet te volgen. Volgens

het eetregime mogen deelnemers twaalf weken

lang dagelijks slechts 530 calorieën innemen

aan speciale soepjes, shakes en repen. Omdat

Samantha verder nooit ziek was, gaan artsen

ervan uit dat de Britse mede is overleden aan de

gevolgen van het crashdieet. Het dieet kwam al

eerder negatief in het nieuws. Volgens LighterLife

was Samantha ondanks haar gewichtsverlies

nog steeds veel te zwaar. “Haar gezondheid was

dus misschien al eerder in het geding”, aldus de

woordvoerder. Volgens hem is het moeilijk aan te

tonen dat haar dood is te wijten aan het dieet.

14

Info

besi

tas

- H

erfs

t ‘0

9

sEMiNar: BEGElEiDEN, VErplaatsEN EN tillEN

Vernieuwend, interactief en leerzaam

Telegraaf, 22-06-2009 -

Vraatzucht kost 3,7 miljardAMSTERDAM- Vraatzucht van Nederlanders

bedreigt niet alleen de volksgezondheid,

maar ook het bedrijfsleven en de economie.

Vraatzucht kost ons land minstens 3,7 miljard

per jaar. Dat blijkt uit een onderzoek van De

Pers. Nederland is volgens de krant dik en wordt

steeds dikker. De helft van de Nederlandse

bevolking heeft last van overgewicht en één

op de tien Nederlanders lijdt zelfs aan extreem

overgewicht. Ook veel kinderen zijn veel te dik.

Eén op de zeven kinderen van twee tot zes jaar is

te zwaar. Dit lijkt al heel veel, maar als de trend

zich voortzet, neemt het aantal volwassenen met

ernstig overgewicht de komende twintig jaar met

de helft toe. Dit gaat gepaard met hoge kosten

voor de gezondheidszorg. Nu al veroorzaakt

overgewicht 10 procent van de totale ziektelast

in Nederland en het ziet ernaar uit dat deze

kostenpost alleen maar hoger wordt.

Zwaartepunt biedt praktijkgerichte cursussen en opleidingen in het Begeleiden, Verplaatsen en Tillen (BVT). De scholingen zijn erop gericht om de fysieke belasting van medewerkers in de zorgsector te verminderen, cliëntgericht én ergonomisch verantwoord.

Voor de zorg voor obesitas is het seminar ‘Begeleiden verplaatsen en tillen van de obese cliënt’ ontwikkeld. Met als doel voorwaarden en oplossingen te bieden die de kwaliteit van zorg voor zowel de zorgverlener als de obese cliënt verbeteren. Meer informatie?

www.zwaartepunt.nl, www.obesitasvereniging.nl/scholing, www.lopital.nl, www.doge-collection.nl, www.doove.nl. Reageren op dit artikel? Infobesitas@obesitasvereniging.nl.

Het kan ook niet ontbreken aan obesitas inhoudelijke informatie. Een deelnemer merkte op: “De droge stof is plezierig interactief vormgegeven. Het is ook erg leuk dat er elke keer weer wat anders uit de tas nodig is. Een meetlint, een BMI schijf, de cliëntcodering.” Tijdens de lezingen hoeven de deelnemers niet fanatiek mee te schrijven. Ze krijgen allemaal een USB stick mee naar huis waarop de informatie terug te lezen is.

praktisch, ergonomisch en cliëntgerichtDe deelnemers vinden het fijn dat er met veel materialen kennis gemaakt kan worden. Doove, Doge en Lopital leveren op praktische en interactieve wijze een bijdrage aan het seminar. Een van de deelnemers merkte op: “Je kunt van alles uitproberen, voelen en ervaren. Het trainen met de modellen

maakt het allemaal extra tastbaar.” Voor elke patiënt en voor elke praktijk, van begeleide woonzorg tot bariatri-sche afdeling in het ziekenhuis zijn de juiste hulpmiddelen aanwezig. Naast veilig en ergonomisch verantwoord, blijken ze ook nog eens comfortabel. “Ik moet oppassen dat ik niet in slaap val als ik zo lekker ontspannen in de lift hang,” aldus Trees Vossen, één van de obese modellen, tijdens het oefenen met de plafondlift hangende in een tilband speciaal ontwikkeld voor zwaarlijvige mensen.

Manon Belt van Doove Obesicare merkt op dat het goed is dat de obesitas zorg-verlening extra aandacht krijgt. “Je ziet een heleboel gegraai en gesjor in de praktijk, dat kan makkelijker. Vaak is geld voor de aanschaf van aangepaste producten het probleem. Maar je voor-

komt hiermee een hoop problemen en goed materiaal hoeft niet duur te zijn. Een glijzeil en een anti-slipmat zijn al een goed begin.”

Werken met het BVt- protocolProtocollen in de zorg is voor niemand meer nieuw. Toch worden veel deelne-mers voor het eerst geconfronteerd met een BVT protocol (Begeleiden, Verplaat-sen en Tillen). Het in kaart brengen van de cliënt naar rood, oranje of groen, aan de hand van zijn mogelijkheden en beperkingen, heeft nogal wat voeten in de aarde. Een deelnemer merkte op: “Ik vond dit zeker heel erg leerzaam. Zorg blijft een dynamisch proces. Voor het gebruik in de praktijk moet een proto-col steeds worden geüpdate. Hier gaan we zeker verder mee aan de slag.” Hans Mooij van Lopital, demonstreert een aantal transferhulpmiddelen die

Kennis en inzicht in de obese cliënt

in het ochtendprogramma krijgen de deelnemers een hoop informatie voor de kiezen. Diverse

eye-openers komen er voorbij. Nieuw voor velen zijn de omschrijvingen van de verschijnings-

vormen die verder gaan dan alleen de appel- en de peervorm. Vooral het gebruikte fotomate-

riaal is confronterend, zo blijkt uit de reactie van de deelnemers. Docent Carla de Zwaan hoort

de reactie aan en wijst op het belang van een pro-actieve houding: “Vooroordelen hebben is

menselijk. Dat heb je als mens en zorgverlener niet alleen bij obese cliënten. Het is belangrijk

dat deze aan de kant geschoven worden en dat er samen met de cliënt verder gekeken wordt

naar voorwaarden voor goede samenwerking en oplossingen voor de praktische problemen”.

Een belangrijke basis voor goede zorgverlening aan mensen met obesitas.

Door:SusanneKruizinga

15

Infobesitas - H

erfst ‘09

Doodgewoon/dood.nl, 03-07-2009 - Dik en lang wil ook gecremeerd worden In steeds meer crematoria worden extra brede

ovens geplaatst, voor de steeds zwaarder wor-

dende overledenen. Ze staan al in Nieuwegein,

Bilthoven en Ede, en vanaf volgend jaar heeft

Utrecht ze ook. Crematorium Daelwijck krijgt

dan extra brede crematieovens. Na dertig

jaar zijn de ovens aan vervanging toe, aldus

locatiemanager Carlo Lambregts in de AD van

1 juli. Een mooi moment gelijk grotere ovens

aan te schaffen. Als je nu als Utrechter in een

extra brede kist van bijvoorbeeld 108 centime-

ter breed gecremeerd wil worden, dan is cre-

matorium en uitvaartcentrum Noorderveld in

Nieuwegein het dichtst bij huis. Dat heeft een

crematieoven met een hoofdverbrandingska-

mer van 110 centimeter breed en tweeënhalve

meter diep. Dat is 20 centimeter breder dan

de huidige ovens in Daelwijck. Per dag vinden

er ongeveer vijf crematies plaats in Crema-

torium Noorderveld, en per week zitten daar

gemiddeld twee overledenen tussen die aan de

brede of lange kant zijn. “We merken echt dat

mensen steeds zwaarder en langer worden,”

aldus een medewerkster van Noorderveld.

De Obesitas Vereniging is blij met de komst

van een bredere crematieoven in Utrecht.

Bestuursadviseur Susanne Kruizinga vertelt in

AD: “We hopen dat er steeds meer noodza-

kelijke veranderingen doorgevoerd zullen

worden om de toegankelijkheid in openbare

gelegenheden voor mensen met afwijkende

omvang en gewicht te verbeteren. Het aanpas-

sen van de voorzieningen in crematoria stelt

mensen uit die regio’s in staat om niet al te ver

van huis op gepaste wijze afscheid te kunnen

nemen van hun dierbaren.”

15

ingezet kunnen worden om de cliënt tot stand te brengen en tot lopen te sti-muleren. “De actieve en passieve liften bieden een uitkomst bij de valpreven-tie. Met name de mogelijkheid om door middel van een loopbroek of loopvest zonder gevaar tot stand te komen en te lopen is een groot pluspunt. Deze liften zijn geschikt om kleine afstanden veilig te overbruggen. Bijvoorbeeld van en naar de rolstoel, of het toilet.” Veilig verplaatsen van patiënten blijkt een gedeeld aandachtspunt in de groep. Een deelnemer merkte op “Je kunt het vallen ook maar beter voor zijn. Een zware cliënt weer omhoog tillen mogen wij niet en zonder hulpmiddelen is dat ook helemaal niet te doen. Dan is het voor de cliënt een ontzettend nare ervaring om door de brandweer op de been geholpen te moeten worden.”

activiteit, mobiliteit en zelfstandigheidHeleen Cornelissen van Zwaartepunt wijst de deelnemers erop dat het goed is om te vragen aan de cliënt hoe hij of zij bepaalde bewegingen zelfstandig uitvoert. Bijvoorbeeld van lig naar zit in bed. “Aandacht voor de beweegmo-gelijkheden van de cliënt is ontzettend belangrijk. Je moet de cliënt onder-steunen zodat deze zo goed mogelijk actief, mobiel en zelfstandig kan blijven. Waar nodig kun je bijvoor-beeld met een belt en een glijzeil het

gaan van lig naar zit ondersteunen.” Deelnemers zelf delen handige tips met elkaar tijdens het oefenen. Model Charles van Leeuwen demonstreert dat het verplaatsen in bed inderdaad mak-kelijker is als de papagaai in de richting van de actie staat.

Jasper Maneschijn van Doge Collection toont ‘breed comfort’ van aangepast zitmeubilair en hulpmiddelen, ontwik-keld zodat mensen langer zelfstandig mobiel blijven. Huib van den Brink (Preston Ability) demonstreert een grijppaal, die in badkamer, toilet-ruimten of huiskamer extra veiligheid en ondersteuning kan bieden bij het opstaan. “Bijvoorbeeld in combinatie met een elektrische trippelstoel biedt dit uitkomst bij het opstaan.” Jasper vult aan: “Deze trippelstoel heeft twee motoren en is belastbaar tot 340 kilo.”

proactieve houding en samenwerkingDe dames van Zwaartepunt wijzen de deelnemers regelmatig op het belang van een dynamische houding en goed gebruik van de hulpmiddelen. “Laat vooral het materiaal zijn werk doen.” Deelnemers geven aan dat ze ruimer leren kijken en denken dan alleen tilliften. Puck Sickinger van het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis is met haar team aanwezig op het seminar. “Niet alleen in het obesitascentrum, maar op

alle afdelingen moet dit gaan doorsij-pelen. We krijgen allemaal te maken met steeds zwaardere patiënten. Niet alleen onze obesitas poli waar we veel met groene patiënten te maken heb-ben, maar zeker ook op afdelingen waar hulpverleners met rode patiënten te maken krijgen. Bijvoorbeeld op de IC.” Wellicht een idee om het seminar in de toekomst verder toe te spitsen naar het type patiënt en de zorgvragen die spelen op de verschillende afdelin-gen. “We kunnen altijd een training op maat verzorgen voor een bepaalde afdeling met een specifieke hulp-vraag,” aldus Rianne Huijbregts van Zwaartepunt.

Al met al een productieve, interessante en leerzame dag. Model Jolanda van der Lelie blikt met de organisatie terug op een geslaagd seminar: “De obese cliënt komt in heel zijn ‘zijn’ goed naar voren. De sfeer is lekker ontspannen. Je merkt echt dat het de tweede keer is dat het se-minar gehouden wordt.” Model Charles van Leeuwen vult aan: “Ik vond het een geslaagde dag. De sfeer was prettig.” Het was wel een vermoeiende dag. Model Trees Vossen zegt: “Ik ga vanavond lek-ker met mijn beentjes omhoog om lekker uit te rusten!” Dat hebben niet alleen de vrijwilligers, maar ook de dames van Zwaartepunt en de partners van Lopital, Doove en Doge meer dan verdiend.

Het seminar bijwonen?

1 oktober donderdag Assen •17 november dinsdag Deventer •26 november donderdag Breda •19 jan 2010 Haarlem •28 jan 2010 Arnhem •

24

Info

besi

tas

- H

erfs

t ‘0

9

Hoe komt het?In de maag bevindt zich maagzuur. Dit wordt gemaakt door bepaalde cellen in de maagwand. Hierdoor gaan bacteriën dood en worden bepaalde voedingstoffen al omgezet. Het lichaam kan door de zuur-graad in de maag bijvoorbeeld beter ijzer opnemen in de darmen. De maagwand zelf heeft een dikke slijmlaag waardoor ze bestand is tegen het zuur. Voedsel komt ons lichaam binnen via de mond. We kauwen het, slikken het door en via de slokdarm gaat het voedsel richting de maag. Tussen de slokdarm en de maag zit een soort kringspier die voedsel de maag inlaat en voorkomt dat de maagin-houd omhoog komt. Deze kringspier gaat open zodra er zich voedsel en/of vloeistof boven bevindt.

We weten dat er bepaalde omstandighe-den zijn waardoor de kringspier niet goed sluit of spontaan open gaat staan. Het niet goed sluiten wordt ook wel een middenrifbreukje (in medische termen: hernia diafragmatica) genoemd. De kring-spier tussen maag en slokdarm mist in dit geval de extra steun die het middenrif geeft om goed gesloten te blijven (zie afbeelding).

Het spontaan opengaan van de kringspier is nodig om lucht uit de maag te laten ontsnappen. Hoe voller de maag, des te vaker het zich lijkt voor te doen. Beide omstandigheden kunnen ervoor zorgen dat er maagzuur de slokdarm in wordt gestuwd. En die is daar niet tegen opgewassen. Het maagzuur irriteert het slijmvlies van de slokdarm waardoor de klassieke klacht ‘brandend maagzuur’ wordt ervaren.

De rol van voeding en gedragDe meeste mensen kunnen goed aangeven wanneer en van welk voedsel ze brandend maagzuur krijgen. Het is bekend dat onder ander vet of sterk gekruid voed-sel klachten kunnen geven evenals jus d’orange en koolzuurhoudende dranken. Vet voedsel zorgt er bijvoorbeeld voor dat de kringspier tussen maag en slokdarm minder goed sluit. Zo hebben kruidig eten en bepaalde ontstekingsremmende medicijnen een irriterend effect op de maagwand zelf. Ook roken, alcohol, pe-permunt en bepaalde medicijnen kunnen maagzuurklachten uitlokken.

DiagnoseBij de meeste mensen zijn de klachten

zo duidelijk dat de huisarts direct een behandeling kan starten. Wanneer aan de diagnose wordt getwijfeld, kan een gas-troscopie worden verricht. Hierbij wordt via een buis de slokdarm van binnen bekeken. Er kan dan bijvoorbeeld gezien worden of er sprake is van een middenrif-breuk of slokdarmontsteking. In sommige gevallen wordt er gedurende een etmaal een zuurmeting in de slokdarm verricht, een zogenaamde 24-uurs pH-metrie.

Behandeling zonder medicijnen Het is bekend dat maagzuurklachten sa-menhangen met een aantal leefstijlfacto-ren. Aanpassing hiervan leidt vaak al tot verbetering. Het roken en alcoholgebruik kan in sommige gevallen beter afgebouwd of helemaal gestopt worden. Ook vet en kruidig voedsel kunnen beter vermeden worden. Na acht uur ’s avonds geen maal-tijd meer gebruiken kan nachtelijke klach-ten voorkomen. Bij nachtelijke klachten kan het effectief zijn het hoofdeinde van het bed wat hoger te zetten. Uit de praktijk weten we dat ook gewichts-verlies de klachten van brandend maag-zuur kan verminderen of zelfs helemaal kan doen verdwijnen.

Naar schatting hebben 2 op de 5 mensen in meer of mindere mate last van maagzuurklachten (bron: www.maagzuur.nl). Een groot aantal mensen gebruikt er medicijnen voor. Maagzuur-

remmers behoren dan ook tot de meest voorgeschreven geneesmiddelen, met meer dan 2,3 miljoen gebruikers in Nederland in 2008 (bron: GIP-data-bank CVZ). In het UMC Utrecht lopen

diverse onderzoeken naar het verband tussen overgewicht en maagzuurklach-ten. Interesse? Neem dan voor verdere informatie vrijblijvend contact op met arts-onderzoeker Jan Steven Burgerhart: J.S.Burgerhart@umcutrecht.nl

Door: Jan Steven BurgerhartArts-onderzoeker Maag- Darm- Leverziekten, UMC Utrecht en arts in de Nederlandse Obesitas Kliniek te Hilversum

MaaGZuurKlaCHtEN? u bent niet de enige…

De meeste mensen denken bij brandend maagzuur aan zure oprispingen

na een zware maaltijd. Maar klachten kunnen zich op diverse manieren

uiten. Pijn achter het borstbeen, een vervelend vol gevoel in de bovenbuik

en zelfs chronische hoestklachten kunnen een uiting zijn van maagzuur

dat de slokdarm in wordt gestuwd (in medische termen: gastro-oesopha-

geale refluxziekte). In dit artikel wordt uitgelegd hoe maagzuurklachten

ontstaan en hoe ze behandeld kunnen worden. Wat minder bekend is, is

dat maagzuurklachten veel vaker voorkomen bij mensen met overgewicht;

daar wordt in dit artikel ook aandacht aan besteed.

25

Infobesitas - H

erfst ‘09

25

Behandeling met medicijnen Sinds twintig jaar zijn er goede maagzuur-remmende medicijnen op de markt. De be-kendste is omeprazol. Dit medicijn zorgt ervoor dat de cellen in de maagwand veel minder zuur produceren waardoor het sap in de maag (veel) minder zuur is. Hierdoor is er geen irritatie meer van het slokdarm-slijmvlies en kan een eventuele slokdarm-ontsteking genezen. In theorie zou het minder zuur zijn van de maaginhoud tot gevolg kunnen hebben dat bacteriën niet goed gedood worden of ijzer minder goed omgezet wordt. In de praktijk blijkt dit echter mee te vallen.

Voor mensen die slechts incidenteel klachten hebben kunnen ook zuurbin-dende tabletten zoals Rennies goed helpen. Het effect hiervan is echter maar kortdurend.

Wat zijn mogelijke gevolgen?Over het algemeen kan gezegd worden dat maagzuurklachten niet tot problemen hoe-ven te leiden. Maar toch blijft het goed ze wel serieus te nemen. In sommige gevallen ontstaat er namelijk daadwerkelijke ont-steking van het slijmvlies van de slokdarm (medische term: oesophagitis). Jarenlange blootstelling van de slokdarm aan maag-zuur kan ervoor zorgen dat bij een kleine groep mensen het slokdarmslijmvlies wordt vervangen wordt door ander slijmvlies (medische term: Barrett slokdarm). Dit lijkt op maagslijmvlies, maar kan uiteindelijk ontaarden in een kwaadaardig gezwel in het onderste deel van de slokdarm. Jaar-lijks worden hiervan ongeveer 800 nieuwe gevallen vastgesteld.

Wat is de rol van over­gewicht?Uit een aantal grote onderzoeken is gebleken dat maagzuurklachten aanmer-kelijk vaker voorkomen bij mensen met (ernstig) overgewicht. Het percentage mensen met klachten stijgt naarmate het gewicht verder toeneemt. Hoe komt dat? Daar zijn een aantal verklaringen voor:

de druk in de maag is bij mensen met •overgewicht verhoogd; hierdoor wordt maagzuur gemakkelijker de slok darm ingestuwd.

verder is er in deze groep vaker sprake •van een middenrifbreukje; dat hangt deels samen met de genoemde verhoogde druk in de maag. er zijn vaker problemen met de knijp-•kracht (peristaltiek) van de slokdarm. de kringspier tussen maag en slokdarm •gaat vaker spontaan openstaan.

In een onderzoek dat in 2008 in het American Journal of Gastroenterology werd gepubliceerd, bleek dat de bijdrage van overgewicht in het ontstaan van refluxziekte sterker is dan die van roken, alcoholgebruik en andere gedragsfacto-ren. Dat onderstreept nog eens het belang van gewichtsreductie in de strijd tegen deze klachten.

Wetenschappelijk onderzoekVanuit de vakgroep Maag-, Darm- en Leverziekten in het Universitair Me-disch Centrum Utrecht lopen er diverse onderzoeken naar de samenhang tussen (ernstig) overgewicht en refluxziekte.

In één van de lopende studies wordt het effect van gewichtsverlies op maagzuur-klachten onderzocht. Zo hopen we een wetenschappelijke verklaring te vinden voor het genoemde positieve effect. Mensen worden voor en na een periode van veel gewichtsverlies onderzocht met een druk- en zuurmeting van de slokdarm. Op die manier hopen we het belang van afvallen voor deze problematiek beter te kunnen onderbouwen.

In een andere studie zal specifiek gekeken worden naar het effect van maagbandplaatsing op maagzuurklach-ten op de langere termijn. Ook wordt er een onderzoek opgestart dat zich specifiek richt op nachtelijke klachten van brandend maagzuur.

Als bij u sprake is van overgewicht en klachten van brandend maagzuur, dan zou u mogelijk kunnen deelnemen aan één van de genoemde studies. U ondersteunt hiermee wetenschappelijk onderzoek, en elke bijdrage hieraan wordt door ons zeer gewaardeerd.

Een hernia diafragmatica (‘middenrifbreukje’); het midden-rif scheidt borst- en buikholte van elkaar. Er is een opening voor de slokdarm. Bij een hernia diafragmatica is de opening wijder waardoor ook het bovenste stukje van de maag in de borstholte ligt. Hierdoor werkt het afsluitmechanisme tus-sen maag en slokdarm minder goed.

Wat kunt u zelf doen?Wees matig met of vermijd voeding en •

dranken die de klachten uitlokken (vet of

gekruid eten, jus d’orange, alcohol,

koolzuurhoudende dranken et cetera)

Vermijd eten na acht uur ’s avonds•

Matig of stop het roken: nicotine verslapt •

de afsluiting tussen de maag en slokdarm,

waardoor maagzuur kan opkomen.

Probeer wat af te vallen, soms kunnen een •

paar kilo het verschil al maken

Voorkom verstopping door voldoende •

vocht en vezelrijk voedsel tot u te nemen.

Zet bij nachtelijke klachten het hoofdeinde •

van uw bed wat omhoog

Kijk of eenvoudige middelen -drinken •

van een glas melk of het gebruik van een

zuurbinder als Rennie of Gaviscon- de

klachten verminderen; zijn die niet ef-

fectief, bespreek dan uw klachten eens met

de huisarts.

30

Info

besi

tas

- H

erfs

t ‘0

9

Hydrotherapie en aquajoggen wordt voor de behandeling van mensen met gewrichtsklachten en sporters met blessures al langer toegepast. De toepassing bij obesitas is relatief nieuw

en nog niet eerder onderzocht. Toch is de behandeling in water een oude methode: baden werd door Hippocrates al aanbevolen bij de Romeinen in de vierde eeuw voor Christus als therapie

voor overgewicht! Het eerste onderzoek over aquajoggen en obesitas is afgerond. Het oorspronkelijke artikel is reeds te downloaden via: http://www.hindawi.com/journals/jobes/contents.html

Kijk voor meer informatie over het onderzoek van Eveline Wouters op: www.obesitystudies.nl

Bewegen in waterFysiek actief zijn is gezond, dat is be-kend. Lichaamsbeweging vermindert het risico op verschillende gezond-heidsproblemen en werkt daarnaast ook nog stress verminderend. Bewegen in water heeft hierin een

bijzondere plaats. Bewegen in water lijkt theoretisch een aantal voordelen te hebben: door de opwaartse druk van het water is de belasting op de gewrichten minder, waardoor de kans op blessures kleiner is dan bij bewegen op het droge. ook subjec-tief is het bewegen in water een stuk prettiger. aquajoggen is een speci-ale en nogal intensieve vorm van ‘watersport’. Het bestaat kort gezegd uit rennen in diep water, afgewisseld met extra arm- en been oefeningen. door een zogenaamde ‘wetbelt’ te dragen wordt de aquajogger verticaal in het water gehouden. omdat lopen in water zwaarder is dan op het land, is aquajoggen ook een goede kracht-training. een ander effect van het trainen in water, is dat de hartslag minder hoog oploopt.

Eerste onderzoekof aquajoggen inderdaad positieve effecten heeft bij obesitas, is recent

voor het eerst onderzocht bij 15 proefpersonen. de deelnemers gin-gen gedurende zes weken tweemaal per week aquajoggen. dit gebeurde onder leiding van vier fysiotherapeu-ten in het kader van het onderzoek. Iedereen kon trainen op zijn of haar eigen niveau, maar de trainers stimuleerden de deelnemers zoveel mogelijk. een en ander werd opge-luisterd door muziek, passend bij de trainingsfase. de deelnemers waren enthousiast over het programma. Subjectief gaven ze aan een betere conditie te ervaren bij dagelijkse activiteiten en, hoewel het gewichtsverlies gering was, vertelden ze dat hun kleding-maat afgenomen was. ook hadden sommige deelnemers tijdens de pe-riode van training een verminderde eetlust en de meesten gaven aan dat hun zelfvertrouwen was toegenomen. ook zeiden de deelnemers dat het trainen met lotgenoten voor hen van grote waarde was.

Meetbare resultatendoel van het onderzoek was te meten of aquajoggen bij volwassenen met obesitas (zonder andere maatregelen zoals een dieet) ook objectieve resul-taten oplevert. daarbij werd gekeken naar de vetverdeling, de conditie, de Kwaliteit van Leven en de houding ten opzichte van fysieke inspan-ning. de resultaten lieten inderdaad zien dat, hoewel de gewichtsafname klein was, de totale vetmassa en de

buikomtrek aantoonbaar afgenomen waren na zes weken aquajoggen. ook de lichamelijke conditie was beter na de trainingsperiode. Maar wellicht de belangrijkste waarneming was dat de Kwaliteit van Leven scores waren verbeterd. Bovendien keken de deelnemers na afloop van de training positiever aan tegen fysieke inspan-ning en sporten.

Betekenisal met al lijken deze eerste resultaten erop te wijzen dat aquajoggen een waardevolle plaats kan innemen in de behandeling van obesitas. dit is pas het eerste onderzoek: meer onderzoek en onderzoek over een langere periode is gewenst om deze resultaten te ondersteunen.

Ervaren effecten na 6 weken aquajoggen:

Betere conditie in dagelijks leven•Gering gewichtsverlies•Kleinere kledingmaat•Verminderde eetlust•Meer zelfvertrouwen•Gezelligheid met lotgenoten•

Meetbare effecten na 6 weken aquajoggen:

Gering gewichtsverlies•Afname vetmassa•Afname buikomtrek•Verbeterde conditie•Hogere kwaliteit van leven•Meer plezier in bewegen•

Door: Eveline Wouters MD

aquajOGGEN

“ De belasting op de gewrichten is minder, waardoor de kans op blessures kleiner is.”

Eerste onderzoek effecten bij obesitas

31

Infobesitas - H

erfst ‘09

Opvallend afvallen...

In deze Infobesitas het verhaal over de nazorg van mijn maagbandoperatie. Waar is het goed gegaan en wat zijn de struikelpunten geweest. Ik denk dat de

fout niet in de maagband zat, maar dat er met de nazorg in het ziekenhuis goede wil, maar erg weinig ervaring was. Dit in combinatie met mijn eigen eetgedrag is

het probleem geweest. Voor reacties op het artikel mail naar: wspijk@obesitasvereniging.nl.

Het natraject omvatte verschillende disciplines. De diëtiste, de fysiotherapeut, de nabehandeling door de chirurg en de psychiater. Ik heb alle trajecten langer of korter doorlopen. De een met veel succes de ander wat minder, maar ik denk dat iedereen zijn best heeft gedaan om mij te helpen. Dat het niet altijd succesvol is geweest is niet alleen de schuld van de behandelaars maar ook mijn eigen instelling.

De diëtisteDe diëtiste was een aardige, jonge vrouw, maar op de een of andere manier klikte het niet zo erg tussen ons. Zij was erg serieus en ik relativeer het leven graag een beetje. Humor moet kunnen vind ik. Ik kan me herinneren dat ze een gesprek over eten met mij had kort na de operatie. Mijn ziekenhuis-buurman mengde zich in het gesprek en vroeg: “Willem, heb je haar ook verteld over de pizza’s die hier ’s avonds bezorgd worden. Als door een wesp gestoken vloog ze overeind: “wat, hier pizza’s bezorgd????” Mijn operatiewond knalde bijna open van het lachen. Ik ben niet zo erg vaak bij haar geweest. Per slot van rekening denken wij met zijn allen dat we genoeg weten over diëten.

De fysiotherapeutHet langst ben ik gebleven bij de afdeling fysiotherapie. Jarenlang ben ik eens per week een uur gaan sporten daar. De groepen wisselden, maar ik bleef. Vaak werd ik aangemaand om te vertrekken en naar een sportschool te gaan, maar ik liet me niet wegsturen. Het idee te gaan sporten met slanke mensen lokte mij niet. Gesteund werd ik hierin door Dr. Smits. Hij bedacht telkens een ander motief om mij toch

te laten blijven. In de kleedkamer trof ik wel eens mensen met een sportbles-sure, die af en toe verzuchtten: “Kom ik hier toch al 5 maanden en nog geen verbetering.” Ik kon dan rustig bewe-ren: “Dat is toch niets, ik al 6 jaar.”

De sportschoolNa jaren heb ik toch de moed

verzameld om naar een normale sportschool

te gaan. De eerste sportschool heb

ik niet lang volgehouden. Na een half jaar ben ik weer ge-

stopt. Nu heb ik eindelijk

een sportschool gevonden. Ik

sport hier al enkele jaren 2 maal per week.

Het is niet zo’n sportschool waar je fraai uitgedost aan de bar je groentesapje zit te drinken maar het is er eenvoudig en functioneel. De training is gericht op rehabilitatie en probeert je op een voor jouw haalbaar bewegingspatroon te brengen. Voor het eerst ga ik met plezier sporten en merk ook aanzienlijke verbetering in mijn bewegings mogelijkheden.

De psychiaterBij de nabehandeling behoorde ook de consulten bij de psychiater. Ik wil niet de oorzaak van mijn falen op de lange duur in de schoenen van de psychiaters schuiven, maar ze hebben ook geen

positieve invloed gehad. Achteraf heb ik het gevoel dat de afdeling psychi-atrie van het Twenteborg Ziekenhuis in Almelo weinig of geen ervaring had in de begeleiding van obese mensen. De eerste psychiater waar ik contact mee had in het voortraject, heeft toestemming voor de operatie gegeven. Na enkele consulten constateerde hij: “Meneer Spijk, u had nooit een maagbandje mogen krijgen. U hebt een eetverslaving en dan is een maagband niet de oplossing. Er is ook geen andere behandeling voor u mogelijk”. Voor mij betekende dit een klap in mijn gezicht. Een operatie die me ontzettend veel pijn en narigheid bezorgd had. Eerst instemmen met de operatie en dan met de DSM IV in de hand een diagnose stellen en vervolgens zeggen dat een behandeling onmogelijk is.

“Meneer Spijk, al kwam u iedere dag bij me, ik kan u niet helpen”. Hierna heb ik nog consulten gehad bij twee andere psychiaters. Over de psychiaters en de eetverslaving de volgende keer meer.

“ Als door een wesp gestoken vloog ze overeind: WAT!? Hier pizza’s bezorgd????”

Deel 8: Rondom de bariatrieDoor: Willem Spijk

34

Info

besi

tas

- H

erfs

t ‘0

9

ZWEMMEN

provincie Dag plaats Contactpersoon telefoon e-mail

Groningen dI Haren ria Kracht 050-5567632 rkracht@obesitasvereniging.nl

do Haren Yvonne Hoekstra 050-5775027 dickylevonne1@hotmail.com

Sappermeer Wil Lesman 0598-396785 lesmannies@hetnet.nl

Friesland dI drachten Marion Bakker 0512-510976 m.a.bakker@hetnet.nl

do Leeuwarden evie Schoot 0517-419215

Vr Sneek anja Biemans 0515-420080 anjabiemans@hotmail.com

Overijssel Wo Hengelo Janine Vet 074-2778789 v.vet@home.nl

Flevoland Wo almere tilly Smidt th-smidt@planet.nl

Gelderland dI ede Hennie dekker 0318-636104 fam_dekker1@hotmail.com

Wo Nijmegen rene thijssen 024-6452466 thijssen35@zonnet.nl

Ine dinther 0492-323288 m.vandinther1@chello.nl

do ede* Jacqueline Swagers 0342-421540 jatolova@upcmail.nl

VrIJ arnhem rené Kok 0314-652552 rene.kok@planet.nl

utrecht Wo utrecht Christel te Kolsté 030-2712764 ctekolste@obesitasvereniging.nl

N-Holland Wo Cruquius Mary Bakker 023-5633380 mary.bakker@planet.nl

Z-Holland dI Zwijndrecht Neeltje Wessels 078-6194582

do rijswijk Marian Stevens 06-48374231 hmcsteve@wanadoo.nl

N-Brabant dI/do tilburg Willy ooms 013-5421656 dolfijn8@gmail.com

limburg dI Heel Mirjan Wijnands 0475-593684 tgw.wijnands@home.nl

Wo echt Mia ruiten 0475-542442 miaruiten@orange.nl

do Horn** Jeu Cuppen 077-3662889 cuppenjeu@hetnet.nl

* In de zwemgroep ede, is op dinsdag een tweede zwemgroep gestart, dit na een gezamenlijke actie van de zweminstructrice Jannet vd Pol en Hennie dekker.

**NB: Horn is een combigroep zwemmen/fitness.

WaNDElEN

provincie plaats Contactpersoon telefoon e-mail

Nordic Walking

limburg Horn Marly van aalst 0475-552172 v.aalst@gmail.com

Werk a/d Wandel

utrecht driebergen Henk van den Brink 030-6376555 vandenbrink1@planet.nl

06-10403867

Friesland Noord-oost Friesland reina Hes, Stichting Welzijn dongeradeel 0519-292223 r.hes@het-bolwerk.eu

Sportkalender

35

Infobesitas - H

erfst ‘09

Het Bigfit programma loopt in de volgende sportscholen:

Mobilé Wellnessreint dijkemastraat 69628 CW Siddeburen0598-430706info@mobilewellness.nl

Fysiotherapie de BundelingSchoutenkampweg 43768 ae Soest035-6015896info@fysiodebundeling.nl

Fitnesscentrum uniqueanemoonstraat 51541 aS Koog aan de Zaan075-6315184info@unique-fitnesscentrum.nl

Fysiofit enschedeHaaksbergsestraat 1967513 ed enschede053-4315044receptie@fysiofit.net

Health Club IJsselsteinLinneausweg 313401 MS IJsselstein030-6888673www.healthclub-ijsselstein.nl

GEGRILDE POMPOENSOEP

Dit recept is geschreven door Tessa Stroet, voedingsdeskundige voor www.valtaf.nl!

Bereiding:1. Verwarm de oven voor op 200 graden.Snijd de pompoen in

grove stukken en leg deze neer op de bakplaats met bakpapier eronder. Als de oven is voorverwarmd bak de pompoen dan ongeveer 40 minuten tot hij gaar is.

2. Zet 1 liter water op het vuur. Fruit de ui en peper ongeveer 4 minuutjes. Voeg hierna de geraspte gember toe en laat het geheel nog even sudderen.

3. Haal de pompoen uit de oven, het vruchtvlees is nu makkelijk uit de schil te scheppen. Ontpit deze en haal de draden eruit.

4. Maak aan met de bouillon. Doe vervolgens de ui, peper, pompoen, tomaat en de bouillon in 1 pan. Mix het geheel met een staafmixer tot het egaal is. Breng het geheel aan de kook. Voeg vervolgens de prei, de taugé en het chilipoeder toe.

5. Meng de kwark met de crème fraiche en wat zout en peper tot 1 geheel, deze kan apart op tafel worden geserveerd en naar smaak worden toegevoegd.

Voedingswaarde: Totaal: Kcal: 242 p.p.

Tip: Je kan een pompoen uithollen en hierin de soep serveren.

Eet smakelijk! Tessa

voorgerecht of lunch

4 personen of 2 dagen

bereiden65 min

1 oranje pompoen (= ± 600 gram vruchtvlees)

1 grote ui in kleine blokjes

1 rode peper zonder zaadjes in ringetjes

2 cm geraspte gemberwortel

1 liter water

2 bouillonblokjes tuinkruiden

3 ontvelde en in stukjes gesneden tomaten

1 prei in ringen

100 gram taugé

1 theelepel chilipoeder

150 gram magere kwark

2 eetlepel zure crème fraiche halfvol

naar smaak sambal

✄

do 27-10-2009 Mesos overvecht utrecht

Voorjaarsdata binnenkort op de website

van 9:30-16:308 uur, cursusduur 6 uur€225,-

di 17-11-2009 deventer

do 26-11-2009 Breda

di 19-01-2010 Haarlem

do 28-01-2010 arnhem

Data

tijDstuDiEtijDKOstEN

plaats ENData

CursusOBEsitas psYCHOpatHOlOGiEPeter daansen en de obesitas vereniging

sEMiNarBEGElEiDEN, VErplaatsEN EN tillEN VaN DE OBEsE patiËNtZwaartepunt en de obesitas Vereniging Lopital, doge Collection en doove obesicare

DetailsAccreditatie diëtisten (13 punten), ergotherapeuten (13 punten) en fysiotherapeuten (6 punten).Accreditatie aangevraagd voor praktijkondersteuners.

www.obesitasvereniging.nl/scholinginformatie@obesitasvereniging.nl

www.obesitasvereniging.nl/scholingwww.zwaartepunt.nl

DetailsGeaccrediteerd voor: verzorgenden, verpleegkundigen, ergotherapeuten en fysiotherapeuten (register algemeen en geriatrie)

KOstEN: €250,-