Herdenkingskrant 2013

8
Kom op maandag 25 februari naar de Dokwerker Herdenk de Februaristaking! De dag staat gegrift in de Neder- landse geschiedenis: 25 februari 1941. Tienduizenden mensen durfden in opstand te komen tegen de Duitse nazi-bezetters. Zij namen het op voor de Joodse landgenoten tegen wie de vervolging was begonnen. Ze legden massaal het werk neer in Amsterdam en nog dezelfde dag in Hilversum en de dag erna in de Zaanstreek, Utrecht, Haarlem, Velsen en Weesp. De Februaristaking 1941 was geboren. Om deze moedige verzetsdaad te herdenken komen wij maandag 25 februari 2013 weer bijeen in Amster- dam, bij de Dokwerker. We eren de moedige stakers. We verzetten ons tegen discriminatie van mensen vanwege hun afkomst, politieke overtuiging, geloof of seksuele geaardheid en komen op voor democratische waarden en mensen- rechten. De economische crisis, de wereld- wijde verplaatsingen van banen en mensen, de daardoor ontstane bestaansonzekerheid, terroristische daden en religieus extremisme roepen onrust en angst op. Heel goed te begrijpen. Maar het mag er niet toe leiden dat mensen vanwege hun afkomst worden aangevallen. Bevolkingsgroepen moeten zich niet tegen elkaar laten uitspelen. In de geest van de Februaristaking pleiten wij tegen elke vorm van discriminatie, voor wederzijds begrip en het opkomen voor iedereen die in de knel dreigt te komen. Al wie onze uitgangspunten deelt roepen wij op maandag 25 februari naar het Jonas Daniël Meijerplein te komen en deel te nemen aan het defilé langs de Dokwerker. Comité Herdenking Februaristaking 1941 Gemeentebestuur van Amsterdam Beeld van de herdenking in 2012. (foto Hans Mooren) Herdenking begint om 16.45 uur De herdenking wordt om 16.45 uur geopend door Joke Koningh, voorzitter van het Comité Herden- king Februaristaking 1941. Burge- meester Jan van Zanen van Amstelveen houdt een korte toespraak. Daarna zal Noraly Beyer, voormalig presentatrice van het NOS-Journaal, enkele gedichten voordragen. Het defilé langs de Dokwerker begint om 17.00 uur. Ieder kan een bloemstuk of bloemen leggen. De bloemstukken kunnen vanaf 12.00 uur bezorgd worden in de Mozes en Aäronkerk aan het aangrenzende Waterlooplein. Daar kunnen deze tot 17.00 uur worden afgehaald. Voor mensen die slecht ter been zijn wordt weer een tent met zitplaatsen neergezet. Vooraf aanmelden daarvoor is niet nodig. Daarnaast is er een vak voor genodigden. Er is een doventolk aanwezig. Scholen met leerlingen bij herdenking Twee Amsterdamse scholen voor mid- delbaar onderwijs, het IJburgcollege en Hyperion Lyceum, komen met een aantal leerlingen naar de Dokwerker. De scholen combineren hun deel- name aan de herdenking met opvoe- ringen van de theatrale vertelling STAAKT... in de week van 11 februari. Het Hyperion Lyceum is een nieuwe school in Amsterdam-Noord, vlakbij het Tolhuis. ‘’Wij hebben alleen nog een eerste en tweede leerjaar, samen zeven klassen van in totaal zo’n 175 leerlingen voor gymnasium en athe- neum. We komen met zoveel mogelijk leerlingen; in elk geval een afvaardi- ging van elke klas’’, aldus docente Ingeborg Nietzman. Alle leraren besteden in hun eigen les aandacht aan de herdenking. Op donderdag 14 februari worden op de school twee opvoeringen van STAAKT... gegeven voor alle leerlingen. ‘’Elke leerling die mee doet, krijgt een bloem om bij de Dokwerker neer te leggen’’, aldus mevrouw Nietzman. ‘’STAAKT... wordt bij ons opgevoerd voor alle derde klassen Havo-VWO, in totaal ruim zeventig leerlingen’’, aldus docent geschiedenis Rob van Happen van het IJburgcollege. Het optreden op deze school is in het kader van een project over de Tweede Wereldoor- log. ‘’Voor de leerlingen is het interessant om de herdenking bij te wonen. Ze kunnen daar mensen ontmoeten en spreken die uit de eerste hand kunnen vertellen over thema’s als onderdrukking, oorlog en staken. Dat brengt de geschiedenis dichterbij’’, aldus Van Happen. Bij de herdenking van de Februarista- king zijn in de regel ook leerlingen aanwezig van de Rosj Pinaschool. ‘’Ik heb willen aangeven dat we het herdenken vooral samen moeten doen, met zoveel mogelijk mensen.’’ Dat zegt de ontwerper van het affiche voor de komende herdenking, Raoul Deleo. Hij is sinds 1993 werkzaam als illustrator, vooral voor tijdschriften, zoals onder meer Vrij Nederland, Elsevier, de VPRO-gids, Avenue en Management Team. De door hem gemaakte poster zal de komende week op diverse plekken in Amster- dam te zien zijn, maar ook in Amstel- veen, Aalsmeer, Alkmaar, Bloemen- daal, Diemen, Haarlem, Haarlemmermeer, Heemstede, Purmerend, Velsen/IJmuiden en in de Zaanstreek. Het affiche is ook in deze krant te vinden, op A2-formaat op pagina 4 en 5. U kunt eraan bijdragen de herden- king onder de aandacht te brengen door het affiche uit de krant te halen en voor het raam te hangen. ‘We moeten het samen doen’ Film in Mozes en Aäronkerk over staking in Zaanstreek Vooraf aan de herdenking op 25 februari is in de Mozes en Aäronkerk een mini-documentaire te zien over de Februaristaking in de Zaanstreek. De circa tien minuten durende film wordt doorlopend vertoond tussen 15.00 en 16.15 uur. Ook zijn zoals gebruikelijk in de kerk foto’s te zien van de razzia’s op Joden die de directe aanleiding waren voor de Februaristaking. In de film komen zes mensen aan het woord die als jongvolwassene of als jongere de Februaristaking in 1941 hebben meegemaakt. Zij zijn gefilmd voor het monument op de Wilhelmi- nabrug in Zaandam dat een eerbe- toon is aan de Februaristaking en waarbij elk jaar op 26 februari een herdenking wordt gehouden. Het initiatief voor het maken van deze film is uitgegaan van de in 2011 opge- richte stichting De Monumenten Spreken. De stichting maakt dergelijke mini-documentaires rond alle 27 oorlogsmonumenten in de Zaan- streek. De Februaristaking was in de Zaan- streek zeer omvangrijk. Nadat in de loop van 25 februari 1941 berichten doorsijpelden over massale stakingen in Amsterdam, werden ook in de Zaanse plaatsen initiatieven ontplooid. Op 26 en 27 februari legden duizen- den mensen het werk neer. Perso- neelsleden van enkele tientallen winkelbedrijven onder wie Hema, Vroom en Dreesmann, Van Haren, Kroonenberg, Presburg en Kreymborg gaven een eigen pamflet uit waarin werd opgeroepen te staken tegen de Jodenvervolging en ‘voor het behoud van onze Nederlandsche Vrijheid en eerbiediging van geloof, ras en politieke overtuiging’. Op pagina 6: ‘’Dit moest vastgelegd voor het te laat was’’ februari 2013 de Herdenkingskrant Herdenkingsbijeenkomst Abvakabo in Boekmanzaal Vóór de herdenking bij de Dokwerker wordt in de Boekmanzaal van het Amsterdamse stadhuis een herden- kingsbijeenkomst gehouden. Deze bijeenkomst, georganiseerd door een comité van leden van ambtenaren- bond Abvakabo FNV, begint om 15.00 uur. Burgemeester Eberhard van der Laan van Amsterdam zal spreken, evenals landelijk secretaris Ruud Kuin van Abvakabo. Leden van theatergroep Barbaren & Co brengen een compila- tie van de theatrale vertelling STAAKT... Joke van Zelst van het organisatiecomité legt daarna in de binnenstraat (Putsgang) van de Stopera een krans bij de plaquette die daar geplaatst is ter herinnering aan het overheidspersoneel dat een belangrijke rol speelde bij de Februaristaking. Daarna sluiten de deelnemers zich aan bij de bijeen- komst bij de Dokwerker en doen ze mee aan het defilé waarbij door diverse groepen van het gemeente- personeel bloemstukken zullen worden gelegd.

description

De Herdenkingskrant van de herdenking Februaristaking 1941 - editie 2013

Transcript of Herdenkingskrant 2013

Page 1: Herdenkingskrant 2013

Kom op maandag 25 februari naar de Dokwerker

Herdenk de Februaristaking!De dag staat gegrift in de Neder-landse geschiedenis: 25 februari 1941. Tienduizenden mensen durfden in opstand te komen tegen de Duitse nazi-bezetters. Zij namen het op voor de Joodse landgenoten tegen wie de vervolging was begonnen. Ze legden massaal het werk neer in Amsterdam en nog dezelfde dag in Hilversum en de dag erna in de Zaanstreek, Utrecht, Haarlem, Velsen en Weesp. De Februaristaking 1941 was geboren.Om deze moedige verzetsdaad te herdenken komen wij maandag 25 februari 2013 weer bijeen in Amster-dam, bij de Dokwerker. We eren de

moedige stakers. We verzetten ons tegen discriminatie van mensen vanwege hun afkomst, politieke overtuiging, geloof of seksuele geaardheid en komen op voor democratische waarden en mensen-rechten.De economische crisis, de wereld-wijde verplaatsingen van banen en mensen, de daardoor ontstane bestaansonzekerheid, terroristische daden en religieus extremisme roepen onrust en angst op. Heel goed te begrijpen. Maar het mag er niet toe leiden dat mensen vanwege hun afkomst worden aangevallen.

Bevolkingsgroepen moeten zich niet tegen elkaar laten uitspelen.In de geest van de Februaristaking pleiten wij tegen elke vorm van discriminatie, voor wederzijds begrip en het opkomen voor iedereen die in de knel dreigt te komen. Al wie onze uitgangspunten deelt roepen wij op maandag 25 februari naar het Jonas Daniël Meijerplein te komen en deel te nemen aan het defilé langs de Dokwerker.

Comité Herdenking Februaristaking 1941Gemeentebestuur van Amsterdam

Beeld van de herdenking in 2012. (foto Hans Mooren)

Herdenking begint om 16.45 uurDe herdenking wordt om 16.45 uur geopend door Joke Koningh, voorzitter van het Comité Herden-king Februaristaking 1941. Burge-meester Jan van Zanen van Amstelveen houdt een korte toespraak. Daarna zal Noraly Beyer, voormalig presentatrice van het

NOS-Journaal, enkele gedichten voordragen.Het defilé langs de Dokwerker begint om 17.00 uur. Ieder kan een bloemstuk of bloemen leggen. De bloemstukken kunnen vanaf 12.00 uur bezorgd worden in de Mozes en Aäronkerk aan het aangrenzende

Waterlooplein. Daar kunnen deze tot 17.00 uur worden afgehaald. Voor mensen die slecht ter been zijn wordt weer een tent met zitplaatsen neergezet. Vooraf aanmelden daarvoor is niet nodig. Daarnaast is er een vak voor genodigden. Er is een doventolk aanwezig.

Scholen met leerlingen bij herdenkingTwee Amsterdamse scholen voor mid-delbaar onderwijs, het IJburgcollege en Hyperion Lyceum, komen met een aantal leerlingen naar de Dok werker. De scholen combineren hun deel-name aan de herdenking met opvoe- ringen van de theatrale vertel ling STAAKT... in de week van 11 februari.Het Hyperion Lyceum is een nieuwe school in Amsterdam-Noord, vlakbij het Tolhuis. ‘’Wij hebben alleen nog een eerste en tweede leerjaar, samen zeven klassen van in totaal zo’n 175 leerlingen voor gymnasium en athe -neum. We komen met zoveel mogelijk leerlingen; in elk geval een afvaardi-ging van elke klas’’, aldus docente Ingeborg Nietzman. Alle leraren besteden in hun eigen les aandacht aan de herdenking. Op donderdag 14 februari worden op de school twee opvoeringen van STAAKT... gegeven voor alle leerlingen. ‘’Elke leerling die mee doet, krijgt een bloem om bij de Dokwerker neer te leggen’’, aldus mevrouw Nietzman. ‘’STAAKT... wordt bij ons opgevoerd voor alle derde klassen Havo-VWO, in totaal ruim zeventig leerlingen’’, aldus docent geschiedenis Rob van Happen van het IJburgcollege. Het optreden op deze school is in het kader van een project over de Tweede Wereldoor-log. ‘’Voor de leerlingen is het interessant om de herdenking bij te wonen. Ze kunnen daar mensen ontmoeten en spreken die uit de eerste hand kunnen vertellen over thema’s als onderdrukking, oorlog en staken. Dat brengt de geschiedenis dichterbij’’, aldus Van Happen.Bij de herdenking van de Februarista-king zijn in de regel ook leerlingen aanwezig van de Rosj Pinaschool.

‘’Ik heb willen aangeven dat we het herdenken vooral samen moeten doen, met zoveel mogelijk mensen.’’ Dat zegt de ontwerper van het affiche voor de komende herdenking, Raoul Deleo. Hij is sinds 1993 werkzaam als illustrator, vooral voor tijdschriften, zoals onder meer Vrij Nederland, Elsevier, de VPRO-gids, Avenue en Management Team. De door hem gemaakte poster zal de komende week op diverse plekken in Amster-

dam te zien zijn, maar ook in Amstel-veen, Aalsmeer, Alkmaar, Bloemen-daal, Diemen, Haarlem, Haarlemmermeer, Heemstede, Purmerend, Velsen/IJmuiden en in de Zaanstreek.Het affiche is ook in deze krant te vinden, op A2-formaat op pagina 4 en 5. U kunt eraan bijdragen de herden-king onder de aandacht te brengen door het affiche uit de krant te halen en voor het raam te hangen.

‘We moeten het samen doen’

Film in Mozes en Aäronkerk over staking in ZaanstreekVooraf aan de herdenking op 25 februari is in de Mozes en Aäronkerk een mini-documentaire te zien over de Februaristaking in de Zaanstreek. De circa tien minuten durende film wordt doorlopend vertoond tussen 15.00 en 16.15 uur. Ook zijn zoals gebruikelijk in de kerk foto’s te zien van de razzia’s op Joden die de directe aanleiding waren voor de Februaristaking.

In de film komen zes mensen aan het woord die als jongvolwassene of als jongere de Februaristaking in 1941 hebben meegemaakt. Zij zijn gefilmd voor het monument op de Wilhelmi-nabrug in Zaandam dat een eerbe-toon is aan de Februaristaking en waarbij elk jaar op 26 februari een herdenking wordt gehouden.Het initiatief voor het maken van deze film is uitgegaan van de in 2011 opge-richte stichting De Monumenten Spreken. De stichting maakt dergelijke

mini-documentaires rond alle 27 oorlogsmonumenten in de Zaan-streek.

De Februaristaking was in de Zaan-streek zeer omvangrijk. Nadat in de loop van 25 februari 1941 berichten doorsijpelden over massale stakingen in Amsterdam, werden ook in de Zaanse plaatsen initiatieven ontplooid. Op 26 en 27 februari legden duizen-den mensen het werk neer. Perso-neelsleden van enkele tientallen winkelbedrijven onder wie Hema, Vroom en Dreesmann, Van Haren, Kroonenberg, Presburg en Kreymborg gaven een eigen pamflet uit waarin werd opgeroepen te staken tegen de Jodenvervolging en ‘voor het behoud van onze Nederlandsche Vrijheid en eerbiediging van geloof, ras en politieke overtuiging’.

Op pagina 6: ‘’Dit moest vastgelegd voor het te laat was’’

februari 2013de Herdenkingskrant

Herdenkingsbijeenkomst Abvakabo in BoekmanzaalVóór de herdenking bij de Dokwerker wordt in de Boekmanzaal van het Amsterdamse stadhuis een herden-kingsbijeenkomst gehouden. Deze bijeenkomst, georganiseerd door een comité van leden van ambtenaren-bond Abvakabo FNV, begint om 15.00 uur.Burgemeester Eberhard van der Laan van Amsterdam zal spreken, evenals landelijk secretaris Ruud Kuin van Abvakabo. Leden van theatergroep Barbaren & Co brengen een compila-tie van de theatrale vertelling

STAAKT... Joke van Zelst van het organisatiecomité legt daarna in de binnenstraat (Putsgang) van de Stopera een krans bij de plaquette die daar geplaatst is ter herinnering aan het overheidspersoneel dat een belangrijke rol speelde bij de Februaristaking. Daarna sluiten de deelnemers zich aan bij de bijeen-komst bij de Dokwerker en doen ze mee aan het defilé waarbij door diverse groepen van het gemeente-personeel bloemstukken zullen worden gelegd.

Page 2: Herdenkingskrant 2013

Het Verzetsmuseum Amsterdam opent in oktober 2013 het eerste kindermuseum over de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog in Nederland. Kinderen van 9 t/m 14 jaar zijn nú welkom voor een gratis voorproefje: bezoek Werk in Uitvoe-ring, een proeftentoonstelling over het toekomstige kindermuseum!In het kindermuseum zijn vier ooggetuigen - Jan, Nelly, Eva en Henk - de centrale vertellers in de hoofd-thema’s: verzet, collaboratie, vervol-ging en dagelijks leven/aanpassing. Tijdens de oorlog waren zij tussen de 9 en 14 jaar, dezelfde leeftijd als de jeugd waar het kindermuseum zich op richt. Zij vertellen aan de hand van

originele objecten hun persoonlijke, waargebeurde verhalen. Hoe zag hun leven er tijdens de bezetting uit? Wat maakten ze mee? Wat waren de keuzes, problemen en dilemma’s die door onvrijheid, vervolging en schaarste op hen afkwamen? Tot en met 7 april 2013 krijgen jonge bezoekers in Werk in Uitvoering, een proeftentoonstelling over het

kindermuseum, een kijkje in de keuken van de totstandkoming van het kindermuseum. Ze maken kennis met Jan, Nelly, Eva en Henk, kunnen museumonderdelen testen en beoordelen en meedenken over de naam voor het echte kindermuseum dat in oktober opengaat. Als dank voor hun hulp krijgen de kinderen een uniek Werk-in-Uitvoering-polsbandje cadeau!Het verzetsmuseum is gevestigd aan de Plantage Kerklaan 61 (schuin tegenover Artis). Geopend op di t/m vr 10.00-17.00 / za t/m ma 11.00-17.00 uurMeer weten? www.verzetsmuseum.org

2 • februari 2013 de herdenkingskrant

De naaste omgeving van de Dokwer-ker is of wordt binnenkort verrijkt met twee monumenten. Het betreft de brug die de Nieuwe Keizersgracht verbindt met de Plantage Parklaan en een bijzonder project voor het eerste deel van de Nieuwe Keizersgracht, nabij de Hermitage.De brug is vernoemd naar Piet Meerburg die als student hielp bij het redden van Joodse kinderen uit de Hollandsche Schouwburg waar de Joden werden samengedreven voor transport naar Westerbork en de vernietigingskampen waar de meesten werden omgebracht. Meerburg was later ook stichter van bioscoop Kriterion en een vooraan-staand theaterondernemer in Amsterdam. De naamborden werden in het bijzijn van zijn nabestaanden op 12 september onthuld door burge-meester Eberhard van der Laan en ex-burgemeester Ed van Thijn. In december 2009 zijn op de gevel van Nieuwe Keizersgracht 24 enkele plaquettes aangebracht ter herinne-ring aan de vanuit dat huis wegge-voerde Joodse families. Toen realiseerden meer bewoners zich dat zij woonden in een huis met een soortgelijke geschiedenis. Deze bewoners hebben de Stichting Schaduwkade opgericht. Van het deel van de Nieuwe Keizersgracht tussen de Amstel en de Weesperstraat,

nauwelijks tweehonderd meter, werden meer dan 200 Joodse bewoners gedeporteerd. Slechts enkelen van hen overleefden de kampen.Voor al deze omgebrachte bewoners worden roestvrijstalen bordjes gemaakt met daarop hun naam, en wanneer en waar ze werden omge-bracht. De bordjes worden geplaatst op de rand van de kade, aan de kant van de Hermitage. Vanaf deze kant van de gracht heeft men goed zicht op de huizen van de voormalige bewoners. Er is voor de individuele naambordjes gekozen om de massaliteit en intensiteit van de Jodenvervolging zichtbaar te maken. De stichting is nog op zoek naar nabe-staanden van de weggevoerde bewoners, aldus bestuurslid Suzanne Pereira. De namen van de wegge-voerde Joden staan vermeld op de website van de stichting Schaduw-kade. Op zondag 26 mei worden de bordjes onthuld door burgemeester Van der Laan. Voor die datum is gekozen, omdat op 26 mei 1943, precies zeventig jaar eerder, een van de grootste razzia’s in de buurt plaats-vond. Het project kost ongeveer 50.000 euro. Dat geld wordt op diverse manieren ingezameld.Meer over het project: www.schaduw-kade.nl.

Meer monumenten in buurt rond Dokwerker

Een van de naambordjes op de relingen van de brug die naar Piet Meerburg is genoemd. (foto Harry Homma)

Drie dagen werd Pieter de Vroome vastgezet door de Duitse ‘Sicher-heitsdienst’. Het was in het hoofdkwartier van de SD in Amsterdam. De beruchte nazi Willy Lages was er de baas. Een kind van zeven jaar was hij, maar desondanks werd van Pieter de Vroome verwacht dat hij ‘Jawohl herr Kommandant’ antwoordde. Toen hij dat kennelijk niet netjes genoeg deed, kreeg hij een harde klap met een pistool in zijn gezicht. ‘’Ik voel die klap nog’’, zegt hij nu thuis in Purmerend.Samen met zijn moeder was Pieter kort na de Februaristaking thuis in Amsterdam opgepakt. De Duitsers joegen op zijn vader. Pieter de Vroome sr. was een zeer actief communist en werkzaam bij scheepswerf NSM in Amsterdam-Noord. Hij behoorde tot de circa 250 mensen die in de avond van 24 februari op de Noordermarkt bijeen kwamen om de staking voor te bereiden. ‘’De ochtend daarna stapte mijn vader op een hekje bij zijn werk en riep: ‘Nu is het genoeg geweest’. Hij spoorde zijn collega’s aan met hem te staken en in opstand te komen en samen verlieten ze het bedrijf.’’ Pieter jr. kon de Duitsers niet eens iets vertellen. Zijn ouders waren al sinds 1939 gescheiden. ‘’Na drie dagen werd ik op straat gezet. Mensen die me zagen zitten gaven me elf cent, waardoor ik de tram naar het Leidseplein kon pakken, waar mijn oma woonde.’’ Daarna werd Pieter ondergebracht bij mensen in Brabant en Friesland. Daar was hij niet heel ongelukkig, maar het viel ook niet mee. ‘’Het probleem was de aanpassing. In Brabant waren ze katholiek en vrij soepel. In Friesland waren ze gereformeerd. Daar mocht ik op zondag absoluut niet buiten spelen.’’Zijn vader werd toch gepakt en behoorde tot de 22 mensen die voor het organiseren van de Februaristaking tot tuchthuisstraffen werden veroordeeld. Gelukkig overleefden de meesten de verschrikkingen, ook De Vroome sr. Pieter zag zijn vader echter pas in mei 1946 terug. ‘’Tijdens de bevrijdingsfeesten werd ik opeens op mijn schouder getikt door een man die zei: Ken je me nog?’’Zijn vader was uiteindelijk in een kamp in de buurt van Straubing terecht gekomen en daar in 1945

bevrijd. Hij sloot zich enige tijd aan bij het Franse bezettingsleger. Gekleed in een uniform van bij elkaar geraapte spullen - een battledress van de Canadezen, een broek van de Russen en ergens op de kop getikte SS-laarzen - arriveerde hij in Neder-land. ‘’Toen hij de autoriteiten vroeg om een kostuum – alles was nog schaars en op de bon – kreeg hij te horen: u bent toch gekleed.’’Ondanks alles wat De Vroome mee heeft moeten maken, kijkt hij met trots terug. ‘’Ik ben opgegroeid in een gezin dat altijd opkwam voor mensen die het slechter hadden. We hebben destijds aan de Duitsers laten zien dat we het niet meer

pikten en als we nu weer in zo’n situatie terecht zouden komen, zou ik hetzelfde doen als mijn vader. Veel mensen denken nu: het zal zo’n vaart niet lopen. Maar ik vind dat we waakzaam moeten zijn.‘’De Vroome is nog altijd politiek actief. Sinds 2002 is hij raadslid in Purmerend voor het Algemeen Ouderenverbond. Hij vindt het belangrijk dat de ellende van de Tweede Wereldoorlog nooit wordt vergeten. ‘’Na de oorlog hebben we gezegd: dit nooit weer. En dat is waar we ieder jaar bij de Dokwerker bij stil moeten staan, want ook vandaag de dag bestaat er racisme en discriminatie.’’

Pieter de Vroome als kind opgepakt door de SD

‘Ik voel die klap nog’

Pieter de Vroome (foto Harry Homma)

Herdenking in Zaandammet film en STAAKT…De film over de Februaristaking in de Zaanstreek beleeft zijn Zaanse première op dinsdag 26 februari bij de herdenking in Zaandam. Daar wordt ook een compilatie opgevoerd van STAAKT… De deelnemers verzamelen vanaf 9.30 uur in het Zaantheater. Om 10.00 uur wordt buiten bij het monument op de Wilhelminabrug een minuut stilte in

acht genomen. Burgemeester Geke Faber van Zaanstad legt er een krans, waarna iedereen bloemen kan leggen. Het gezelschap gaat vervolgens naar de grote zaal van het Zaantheater waar burgemeester Peter Tange van Wormerland een toespraak houdt. Daarna wordt de film vertoond en voert Barbaren & Co een deel van de voorstelling STAAKT… op.

Kans om mee te bouwen aan kindermuseum

De maquette van het Kindermuseum (foto Verzetsmuseum)

Kinderen gratisOp vertoon van deze pagina gratis entree voor kinderen van 9-14 jaar onder begeleiding van tenminste één betalende volwassene. Deze aanbie-ding is geldig van 24 januari tot en met 25 februari.

Page 3: Herdenkingskrant 2013

de herdenkingskrant februari 2013 • 3

Als burgemeester van Amstelveen heeft Jan van Zanen zich laten kennen als een fervent pleitbezorger van de herdenking van de Februaristaking 1941 en getroost hij zich inspanningen om de herdenking levend te houden en toekomstbestendig. Voor het Comité Herdenking Februaristaking 1941 redenen om hem dit jaar te vragen voor het houden van de toespraak.

‘Zeer vereerd’ is Van Zanen met dit verzoek. ‘’Ik was eerst erg verbaasd, kon het niet meteen geloven. Spreken bij wat in feite een nationale herden-king is.’’ Van Zanen realiseert zich tegelijkertijd goed dat hij de eerste VVD’er is die bij de Dokwerker spreekt. Het is bekend dat de commu-nisten een belangrijke rol speelden bij de Februaristaking. En liberalen en communisten; dat is soms water en vuur, weet hij.

‘’Maar tegelijk weet ik ook, dat er heel belangrijke onderwerpen zijn waar je het over eens kunt en moet zijn. Zo spreekt het mij, met vele anderen, enorm aan dat die duizenden stakers in februari 1941 de Duitse bezetters durfden te trotseren en het in zulke moeilijke omstandigheden opnamen voor hun Joodse medeburgers. Dat ze het racisme en de discriminatie veroordeelden en het tegen elkaar opzetten van bevolkingsgroepen. Ik ben er erg van; geloof er in. Ik wil uitdragen dat ik er door geïnspireerd word en tegelijk een link naar het heden leggen. De hoop uitspreken

dat dit soort acties ondernomen blijft worden als het weer nodig zou zijn.’’De betrokkenheid van Jan van Zanen komt niet uit de lucht vallen. Hij groeide op in een liberaal onderne-mersgezin, in Edam. De familie was destijds betrokken bij het verzet. ‘’Dat verzetswerk werd gedaan door de generatie van mijn grootouders en de oudere broers en zusters van mijn ouders. Mijn ouders zelf hebben de oorlog en de bezetting als relatief jonge kinderen meegemaakt. Er werd later veel gepraat over de oorlog en wat daarin is gebeurd. Ik heb nog allerlei spullen die op die periode betrekking hebben.’’

‘’Mede door die vorming ben ik al jong politiek en maatschappelijk actief geworden. In mijn jeugd was ik altijd al aanwezig bij de dodenherdenkin-gen op 4 mei; ik nam ook deel aan de stille tochten.’’ Van Zanen was vice-voorzitter van de jongerenorgani-satie van de VVD, de JOVD, en werd in zijn latere woonplaats Utrecht actief in de plaatselijke politiek.In die situatie en door zijn vriendschap met het communistische raadslid Ger Hoogenberg raakte hij daar al zeer betrokken bij de herdenking van de Februaristaking. ‘’Ger Hoogenberg hamerde er altijd op dat de gemeente Utrecht bij de herdenking móest zijn. Ook omdat in Utrecht flink was meegedaan aan de Februaristaking. Een van die bedrijven was Werkspoor waar Ger toentertijd zelf werkte.’’,,Toen ik in 2005 burgemeester was geworden in Amstelveen ben ik de

Burgemeester Jan van Zanen spreekt bij de Dokwerker

‘Ik ben er erg van; geloof er in’Van Edam viaUtrecht naarAmstelveenJan van Zanen is geboren in 1961. Hij groeide op in Edam en deed in Hoorn gymnasium-a. Daarna studeerde hij rechten aan Cornell in de Verenigde Staten en aan de VU in Amsterdam. In de jaren tachtig verhuisde hij naar Utrecht. Van 1986 tot 1998 was Van Zanen werkzaam bij een landelijke werkgeversorganisatie en vervulde hij zijn dienstplicht. Hij werd in april 1990 in Utrecht gemeenteraadslid voor de VVD; vanaf april 1998 was hij wethou-der. Hij was landelijk voorzitter van de VVD van november 2003 tot mei 2008, in een voor die partij zeer roerige periode met de affaire Hirsi Ali, de lijsttrekkerstrijd tussen Rutte en Verdonk en de opkomst van de PVV en Trots op Nederland.Sinds 1 juli 2005 is Jan van Zanen burgemeester van Amstelveen.

Burgemeester Jan van Zanen (foto Gemeente Amstelveen)

herdenking blijven bezoeken. Ik merkte trouwens dat er behoorlijk wat Amstelveners zijn en dat mijn aanwezigheid zeer door hen op prijs

wordt gesteld. Amstelveen is immers nauw met Amsterdam verbonden en het heeft veel Joodse inwoners, misschien wel de meeste van alle

Nederlandse gemeenten. Veel Amstelveners komen naar de herden-king op 4 mei en in augustus naar de herdenking bij het Indië-monument. De opvatting leeft hier sterk dat de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog nooit meer mogen gebeuren. Ook daaraan geef ik als burgemeester uiting.’’

Raoul Deleo:‘We moeten het samen doen’Het affiche is dit jaar gemaakt door Raoul Deleo, pseudoniem van Raoul de Leeuw (1968). Hij is sinds 1993 werkzaam als illustrator, voornamelijk voor tijdschriften. Sinds 2004 maakt hij korte animatiefilms. Deleo regisseerde en animeerde inmiddels ook diverse tv-commercials.De Rotterdammer werd vooral bekend na het winnen van de Illustratie Jaarprijs van de Vereniging voor Nederlandse illustrators in 1995. In datzelfde jaar kreeg hij de Aanmoedigings-prijs Illustratie van het Amsterdamse Fonds voor de Kunst. Ook won hij diverse categorieprijzen van de Beroepsorganisatie voor Nederlandse Ontwerpers, in 2003 de prijs voor illustratieve vormgeving van de stichting De Nederlandse Designprijzen en in 2004 kreeg hij een deelbe-kroning van de Nederlandse Artdirectors Club. In 2007 verscheen het boek De Eenzame Snelweg van Auke Hulst, waarvoor Deleo de illustraties maakte.

Raoul Deleo was ‘blij verrast’ toen hem werd gevraagd het affiche te ontwerpen. ‘’Ik wist wel dat de Februaristaking had plaatsgevonden. Ik wist dat de staking en de herdenking gewichtig en belangrijk zijn. Maar mijn kennis van de staking was beperkt. Dat er ook elk jaar een affiche wordt uitgegeven, wist ik niet. Nadat mij gevraagd was het affiche te maken, ben ik me meer gaan verdiepen in de achtergronden. Ik weet nu dat de Februaristaking een heel gedenkwaardig moment in de Tweede Wereld-oorlog is geweest. Dat er nog steeds mensen door worden ontroerd en geïnspireerd.’’Deleo heeft ook grafische vormgeving gestu-deerd, maar is afgestudeerd als illustrator. ‘’Het meeste wat ik doe is tekenen, ook nu heb ik alles met de hand getekend. Wat dat betreft kun je het ontwerp van het affiche als een

illustratieve benadering van grafische vormge-ving zien.’’Hij vindt het heel goed dat de staking elk jaar wordt herdacht. ‘’Zeker nu weer mensen tegenover elkaar worden opgezet. De ene groep moet juist voor de andere opkomen en het is heel goed dat dit zo belicht wordt. Dat samen optreden heb ik in de poster ook proberen te benadrukken door de tekst ‘Herdenk de Februaristaking 1941’ te laten vormen door allerlei mensen. Het standbeeld van de Dokwerker is een goed symbool, maar dat is uiteindelijk één man. En ik heb willen aangeven dat we het herdenken vooral samen moeten doen, met zoveel mogelijk mensen. Ik ben benieuwd hoe de poster ontvangen wordt, of het opvalt wat ik probeer over te brengen.’’

Noraly Beyer:‘Zonder idealenleef ik niet’Noraly Beyer zal tijdens de herdenking gedich-ten voordragen. Ze weet nog niet wat ze precies zal doen. Natuurlijk een tekst brengen die past bij de Februaristaking, maar die ook tot nadenken stemt over actuele zaken.

‘’Ik wil uitdragen dat het belangrijk is je stem te laten horen tegen onrecht. Dat gebeurt te weinig. Ik ben zelf geen barricademens, maar heb wel een soort onverzettelijkheid. Je kunt je natuurlijk afvragen of onderdrukking en onrecht ooit zullen worden uitgebannen, maar ik maak me er wel hard voor. Zonder idealen leef ik niet.’’

De meeste mensen kennen Noraly Beyer als presentatrice van het NOS-Journaal (van 1985 tot eind 2008), maar ze heeft een veel rijkere carrière. Ze werd in 1946 op Curaçao geboren als dochter van Surinaamse ouders. Na een opleiding aan de kweekschool (Pabo) stond ze drie jaar voor de klas. Daarna werkte ze bij de Surinaamse televisie. In Nederland werkte ze ook voor de Wereldomroep. De laatste jaren doet ze journalistieke research voor stukken van onder meer het Noord-Nederlands Toneel.Voor Noraly Beyer is 25 februari niet alleen een bijzondere dag vanwege de Februaristaking, maar ook omdat op 25 februari 1980 de militairen de macht grepen in Suriname, een coup die in 1982 uitliep in de Decembermoor-den. Beyer ervoer die moorden als ‘’een enorme shock, niet alleen voor mezelf, maar voor het hele land. De mensen werden massaal murw geslagen. Je moet je voorstellen dat in één nacht in Nederland 600 mensen vermoord worden - qua bevolkingsomvang is dat vergelijk-baar. Dat zou hier toch ook een enorm trauma veroorzaken! Tot vandaag werkt dat trauma in Suriname door.’’

Na de coup werd het werken in Suriname voor Noraly Beyer moeilijk vanwege de censuur, maar na de Decembermoorden ging het helemaal niet meer. ‘’Niet omdat ik zelf bedreigd werd, al was het wel een grote aanslag op mijn persoon-lijke leven. Maar ik vond dat ik in die omstandig-heden niet langer kon functioneren.’’

Ze vindt dat in deze situatie ook Nederland een verantwoordelijkheid heeft. ‘’Zonder Nederland had Suriname niet bestaan. De Februaristaking wordt jaarlijks herdacht, omdat we willen dat verschrikkingen uit de oorlog als de vervolging van de Joden zich niet herhalen. Het zou mooi zijn als ook meer mensen de jaarlijkse herden-king van de Decembermoorden zouden bijwonen.’’

Raoul Deleo (foto Erik Brukx) Noraly Beyer (foto Hans Mooren)

Page 4: Herdenkingskrant 2013
Page 5: Herdenkingskrant 2013
Page 6: Herdenkingskrant 2013

6 • februari 2013 de herdenkingskrant

De theatrale vertelling STAAKT... wordt dit jaar op meer scholen opgevoerd dan vorig jaar. Damstede College en Montessori Lyceum zijn dit jaar opnieuw van de partij. Daarnaast hebben ook het IJburgcollege en het Hyperion Lyceum STAAKT... in het programma opgenomen. Alle vier scholen zijn in Amsterdam. De vertoningen op de scholen zijn in de week van 11 tot en met 15 februari en alleen voor de leerlingen toegankelijk.Op en rond 25 februari zijn nog drie opvoeringen gepland. In de middag van zondag 24 februari wordt STAAKT... gebracht in het Verzetsmu-seum. Op maandag 25 februari wordt een compilatie van STAAKT... opgevoerd op de bijeenkomst van Abvakabo in het Amsterdamse stadhuis. Zo’n opvoering is ook gepland bij de herdenking in Zaan-dam op dinsdag 26 februari.

De theatrale vertelling STAAKT... werd in 2011 in opdracht van het Comité Herdenking Februaristaking 1941 gemaakt door Theatergroep Barbaren & Co die ook de opvoeringen verzorgt. De voorstelling geeft een hedendaags perspectief op het hoe en waarom van de Februaristaking. De jonge theatermakers putten uit ooggetuigenverslagen, politierappor-ten en dagboeken en hebben de complexe ontwikkelingen vooraf en de gebeurtenissen tijdens de staking vertaald in een voorstelling van bijna een uur. Het geheel wordt gelardeerd met liedjes van toen met een knipoog naar nu.

STAAKT... kan in diverse settings worden gegeven. “Het spelen van deze voorstelling op middelbare scholen is dé manier om die zo belangrijke geschiedenis voor de jongeren van nu zichtbaar te maken. De nagesprekken met de jongeren laten ook telkens zien hoe er verban-

den te leggen zijn met de actualiteit”, aldus Jaïr Stranders van Barbaren & Co. Scholieren kunnen vragen stellen aan de acteurs en andersom. Eventu-ele gastsprekers, bijvoorbeeld een familielid van een Februaristaker, of iemand die de razzia’s heeft overleefd, kunnen aan bod komen.

SponsorsSTAAKT... wordt mede mogelijk gemaakt door het vfonds (Nationaal Fonds voor Vrijheid en Veteranenzorg, www.vfonds.nl) met middelen uit de BankGiro Loterij en Lotto. Uw deelname aan deze loterijen wordt daarom van harte aanbevolen. Andere sponsors zijn de Stichting Centrum voor Propaganda voor Eenheid in de Vakbeweging, de Stichting Pegasus uitgeverij en boekhandel en Stichting Democratie en Media.

STAAKT... op meer scholen

Films in de maak over 27 oorlogsmonumenten in de Zaanstreek

‘Dit moest vastgelegd voor het te laat was’ ‘’Toen ik in begin 2011 op een bijeenkomst was waar oorlogsherinneringen werden uitgewisseld, werd ik geraakt door de drang van die mensen. Zij wilden overdragen. Door kennis uit het hoofd, maar ook door tassen vol met foto’s, dagboeken en documenten. Ik besefte dat de urgentie hoog was als je hiermee iets wilde doen. De generatie die de oorlog heeft meegemaakt sterft uit.’’Aan het woord is Merel Kan, voorzitter van de stichting De Monumenten Spreken. Deze stichting is naarstig bezig met het maken van mini-documentaires over de 27 oorlogsmonu-menten die de Zaanstreek kent. Zes films zijn inmiddels af, waaronder de film over de Februaristaking in deze regio. Aan weer nieuwe films wordt gewerkt.Het beeldmateriaal gaat uiteindelijk naar het Stedelijk 4 en 5 Mei Comité Zaanstad voor educatie aan de bovenbouw van de basisscho-len en de onderbouw van het middelbaar onder-wijs. Daarnaast zal een boek verschijnen over de serie films; er wordt een lesbrief gemaakt en er komt een app, zodat je bij een bepaald monument het ooggetuigenverslag via je mobiele telefoon kunt beluisteren. ‘’We merkten dat het lesmateriaal over de oorlog op scholen nogal te wensen overliet. Het is vaak verouderd, niet toereikend voor deze leeftijdsgroepen. Je snapt iets vaak pas op het moment dat je het duidelijk in beeld gevat ziet en het een connec-tie krijgt met je eigen leefwereld.’’Merel Kan is lid van het 4-5 Mei Comité Koog

aan de Zaan-Zaandijk en van daaruit van het Stedelijk 4 en 5 Mei Comité Zaanstad. Kort nadat zij de bijeenkomst had bijgewoond waar oorlogsherinneringen werden uitgewisseld, ontmoette ze bij de dodenherdenking in het Koogerpark een oude bekende, Robert van Tellingen. Hij is een professionele documentaire-maker die voor zijn werk diverse prijzen heeft gewonnen. En samen met Hans van den Pol, bestuurslid van het Stedelijk 4 en 5 Mei Comité

Zaanstad, sprak ze diverse oud-verzetslieden en nabestaanden. ‘’Hun boeiende verhalen grepen je bij de keel. Dit moest vastgelegd worden voor het te laat was.’’Samen met het Gemeentearchief ging het Stedelijk 4 en 5 Mei Comité bezien of een film te maken was over de Tweede Wereldoorlog in de Zaanstreek. Maar hoe en met welke insteek? Robert, Hans en Merel kwamen eind mei 2011 bij elkaar. Ze ‘praatten, spuiden, schreeuwden’

en werkten uiteindelijk een concreet plan uit.‘’Als drie vroege veertigers kennen we de verhalen over de oorlog nog uit de eerste hand van onze grootouders, maar onze eigen kinderen hebben die luxe niet meer. Om die brug te slaan moeten de verhalen van de laatste overlevenden op beeld vastgelegd worden. De verhalen over de oorlog zijn zo talrijk dat we puur praktisch hebben gekozen voor een structuur waarin wordt uitgegaan van de gebeur-tenissen waarvoor de 27 oorlogsmonumenten ooit zijn opgericht.’’Via de verhalen in de films ontstaat een soort tijdsbalk, waardoor alle aspecten aan de orde komen en scholieren van nu een totaal beeld kunnen krijgen. En bovendien komen ze op de hoogte van gebeurtenissen die zich in hun naaste omgeving hebben afgespeeld. Via een ‘digitaal bord’ kan bijvoorbeeld een monument dichtbij school worden aangeklikt waarna allerlei informatie direct beschikbaar komt. Stichting De Monumenten Spreken hoopt zo ook de binding van scholen met nabijgelegen monumenten te verstevigen. Het maken van de films is financieel mogelijk gemaakt door diverse sponsors, zoals het Stedelijk 4 en 5 Mei Comité, de gemeente Zaanstad, Stichting ir. P.M. Duyvis, Stichting Honig Laanfonds, Reint Laanfonds, het Zes Bannen van Waterland Fonds, Odd Fellows Zaanstreek-Waterland en diverse Rotaryclubs. Voor meer informatie: www.monumentenspre-ken.nl

Saar Vandenberghe en Thomas Spijkerman van Barbaren & Co vorig jaar in actie op een van de scholen.

STAAKT... in Verzetsmuseumvoor iedereen bij te wonenDe opvoering van STAAKT... in het Verzetsmuseum op zondag 24 februari begint om 14.00 uur. De opvoering is voor iedereen bij te wonen, maar uiter aard is het aantal plaatsen beperkt. Het verdient dan ook aanbeveling tijdig te reserveren. De toegangsprijs is acht euro. Daarbij is een bezoek aan het museum inbegrepen, want iedere bezoeker van STAAKT... kan ook het Verzets-museum bekijken. Op vertoon van deze Herdenkingskrant mogen lezers voor zes euro naar binnen (maximaal 4 personen per krant). Deze korting geldt eveneens bij het tonen van de museumjaarkaart of de vriendenpas van het museum. Reserveren: [email protected] of tel. 020 620 25 35 (tijdens openingstijden). Meer informatie is te vinden op www.verzetsmuseum.org of via [email protected].

Scholierenzeer lovendSTAAKT... werd vorig jaar opgevoerd op het Amsterdams Lyceum. Negen leerlingen van de school maakten een recensie, waarin ze zich – naast een enkele kritische aantekening – vooral lovend toonden. Ze gaven STAAKT... een hoog cijfer, variërend van 7,5 tot zelfs 8,5.‘’De voorstelling werd leuk gebracht, het was goed uitgelegd’’, aldus Michelle. Maite was iets sceptischer: ‘’Hoewel de voorgelezen stukjes soms net iets te lang waren waardoor je je aandacht verloor, was het een leuke en leerzame voorstelling’’. Tessa: ‘’Wat het boeiend maakte, was dat ze niet alleen een verhaal vertelden, maar ook stukjes zongen en stukjes toneel speelden’’.‘’Met afgrijselijke verhalen laten ze horen hoe er met de Joden werd omgegaan, maar gelukkig ook hoe mensen het voor ze opnamen’’ en dat sprak Tamir aan, ‘’omdat ik zelf joods ben’’. Matt plaatste een kritische noot: ‘’Het was zeer vermakelijk, maar er was zeker ruimte voor verbetering door bijvoorbeeld kostuums toe te voegen.’’ Iris: ‘’Je kunt natuurlijk ook een boek lezen over de Februarista-king, maar naar een voorstelling als deze gaan is veel aantrekkelijker’’.‘’Er zouden meer van dit soort evenementen moeten zijn, want dit is zeer leerzaam en veel leuker dan gewoon les’’, meent Fjodor. ’’Af en toe werden er gruwelijke dingen verteld waardoor je wakker geschud werd en je weer wist dat zoiets NOOIT meer mag gebeuren’’, aldus Doortje. Tenslotte Azeza: ‘’Ik vond de mix van humor en ernstigheid indrukwekkend’’.De volledige recensies zijn te vinden op www.februaristaking.nl.

Piet de Goede, die de Februaristaking in de Zaanstreek meemaakte, in gesprek met Merel Kan. (Foto Anjo Kan)

Page 7: Herdenkingskrant 2013

P

O

N

M

K

J

I

H

GR

L

F

E

D

C

B

A

de herdenkingskrant februari 2013 • 7

Onderstaande personen, organisaties en instellingen ondersteunen in 2013 de herdenking van de Februarista-king 1941:

S. v.d. Akker, A’dam; L.C. Albers, A’dam; bestuur Algemene Onderwijs-bond, Utrecht; Jeannette Algra, Kapelle; Gemeentebestuur Alkmaar; Centrale Veren. voor de Ambulante Handel, afd. Amsterdam; Gemeente-bestuur Amstelveen; Amsterdams 4 en 5 mei comité; st. Amsterdams Steunpunt Wonen; Louis Andriessen, componist, A’dam; J.M. Ansem, A’dam; AFVN/Bond van Anti-Fascis-ten; Annette Apon, filmre gis seur, A’dam; M. Arian, A’dam; S. Aronson-Gobitz, penn.mr Expoge, Hulst; T. Arwert-Star, docent HU Amersfoort; drs. E. Asscher, ex-lid Eerste Kamer VVD, A’dam; E. Ast-Boiten, Gronin-gen; H.C. Aukes, A’veen; Nederlands Auschwitz Comité, A’dam.

Ruud Baars, algemeen secretaris FNV Bouw; J.M. Baart, voorm. stads-archeo loog v. Amsterdam; Kees Baart, vz. Vluchtelingenwerk Haarl’meer; A.E.J. Bakkenes, A’foort; M. Balk, Bilthoven; Marleen Barth, fractievoor-zitter PvdA Eerste Kamer; S.A. Bazuin, ex-raadslid VIB, Muiderberg; Erica v. Beek, A’dam; M.H. v. Beek, Ouderkerk a/d Amstel; M. Beens-Jansen, Cas tri cum; J.L.C. v. Beetem, Odijk; R. Beker, directeur NLO, H’sum; Verbond Belangenbehartiging Vervolgingsslachtoffers, A’dam; G. Benedictus, ex-lid Eerste Kamer CDA, Joure; Marco Bentz v.d. Berg, Ter Apel; C.J.J. Beran-Jonkers, Den Haag; R. v.d. Berg en H. Langendijk, Zaandam; J.A. v.d. Berg-v. Rijswijk, bondslid, Den Haag; H. v.d. Berg, 2e generatie, Zutphen; Robert v.d. Berg, kaderlid ABVA/KABO FNV; Harry v.d. Berg, voorz. ANGSAW, A’dam; S.C. vd Berg, Zaandam; Lily van den Bergh, cineaste, A‘dam; Nicolette Besemer, A‘dam; Chris Beuker, Hau-lerwijk; Johan v. Biemen, A‘dam; Frank Biesboer, journalist, Diemen; W.F. Bijleveld, Groningen; Erven H.J. Bindels, Haarlem; Rob Bishoff, A‘dam; Ria Bisseling, PvdA-raadslid, Oost-zaan; Gerard Blees, oud-vz 4 mei comité Koog/Zaandijk; Anet Bleich, columniste De Volkskrant; H. Blok, A‘veen; Jan Blok, vz. Comité Kamp Schoorl, Bergen; Alfred Blokhuizen, Spijkenisse; Ariane Blokzijl en Frank van Houten, A‘dam; Aaldert Blokzijl, A‘dam; Bart Blokzijl, A‘dam; Dik de Boef, vz. COVVS, A‘dam; Karin Boel houwer, Statenlid GL Utrecht; E.M. Boer en M. Sneep, Zaandam; Anne de Boer, Bilthoven; A.G. Boes-jes, A‘dam; W. Bok, Groningen; Saskia Bolten, wethouder GroenLinks Delft; C.G. Bon, directeur Mozeshuis/Mozes en Aäronkerk, A‘dam; Jan de Boo, A‘dam; Gré Boom, PvdA Oostzaan; Lia Booneman-Dassas en E.P. Boone-man, Zoetermeer; N. Borgman, Aals-meer; Co Borsboom en Nel Bors-boom-Hofman, A‘dam; dr. E. Borst-Eilers, oud-minister VWS, Bilthoven; C.F. Bos, A‘dam; E.E. Bosma, vrijwilli-ger, A‘dam; Margit Bouman, Doetin-chem; Egbert Bouwhuis, deelraadslid GroenLinks Centrum, A‘dam; Theo v. Boven, hoogleraar universiteit Maas-tricht; J. Braat, Wijdenes; Y. v.d. Brakel Visser, CDA-raadslid Alkmaar; Bob Brakhoven, deelraadslid Leefbaar Noord, A‘dam; Peter Brinckman, A‘dam; Lia v.d. Broek, A‘dam; G. Broeze en T. Broeze-Aleman, Edam; John Brouwer de Koning, A‘dam; Cyrina Brouwer en Kees

Berkhout, Almere; W. Brouwer, Haar-lem; Ina Brouwer, oud-Kamerlid CPN/GL, A‘dam; J.M. Bruinenberg-v. Renssen, Heerenveen; Herdenkings-comité Buchenwald, A‘dam; J.H.M. Budde, A‘veen; M. Buddingh-v. Duyn, Hilversum; Peter Buijs, soci -aal-geneeskundige, A‘veen; G.J. Bu-velot en F. Buvelot-Luyting, A‘dam.

Mr. ing. W. vd Camp, lid Europees parlement CDA, Den Haag; Remco Campert, dichter, A‘dam; Toon Capel, voorz. 55-plusgroep Purmerend; Wijkcentrum Ceintuur, A‘dam; Stg Centrum ’45, behandelcentr. oorlogsgetroffenen, Oegstgeest; Stichting CIDI, Den Haag; Antoon Claassen, fvz raadsfractie GroenLinks Wassenaar; Henk Clerx, A‘dam; st. Comité Vrouwenconcentratiekamp Ravensbrück; Nieuwe Communisti-sche Partij, afdeling Twente; J.B.M. Crijns, docent VMBO, Sittard.

A.A.S. den Daas, raadslid D66, Hilversum; Fr. Dekker-Oversteegen, oud-verzetsvrouw, Santpoort; H.G. Dekkers, kaderlid FNV, Purme-rend; J. Devente-Wentzel, A‘dam; JanWillem Dieten, vakbondsbestuur-der, Delft; J.P.G. Dijk, A‘dam; A.A. v. Dijk, Utrecht; T. Divendal-Klok, secr./penn. COVVS en R. Divendal, dir. handelsond., Haarlem; Maarten Divendal, burgemeester De Ronde Venen, Abcoude; Bert Docter, Zwolle; Rosalien v. Dolder, VVD-deelraadslid A‘dam-Zuid; Douwe v. Domselaar, A‘dam; Eric v.d. Donk, acteur, Arn-hem; N. v. Dorp en J. v. Dorp-v. Vliet, Houten; W. v. Driel en E. v. Driel-Borm, A‘dam; Adri v.d. Dries, deelraadslid Oost (PvdA), A‘dam; Anton Dronkers, Leiden; C. Drost en T. de Wit, Hoogezand; Marja v. Drunen-Stroek, A‘dam; A.G. Dumont, Nijmegen.

Wouter v. Eck, Nijmegen; Stichting Een Ander Joods Geluid, A‘dam; Barth v. Eeten, wethouder GroenLinks Lingewaard; L. v.d. Eijnde, Beek en Donk; Marius Ernsting en Ingrid Ernsting, A‘dam; D. Evers en S. Lamar, A‘dam.

S.J. Faber, Zoetermeer; Grimeursbe-drijf Face It, A‘dam; prof. dr. C. Fas-seur, Den Haag; Z.H. Flier, R‘dam; Th. F. Fluitsma, Den Haag; Hoofdbe-stuur FNV Bondgenoten, Utrecht; bestuur FNV Bouw, afd. Amsterdam en vz J.C.A. Buis; Hoofdbestuur FNV Bouw, Woerden; Hoofdbestuur FNV, A‘dam; E.K. Fokkema, A‘dam; Henk Fokkink, OCA-raadslid A‘veen; M.J. Fridman, gepens. lerares, A‘dam; Nelly Frijda, actrice en ex-gemeente-raadslid Red Amsterdam; Fe Fruitman-Sciarone, A‘dam.

C. Gans en G. Gans-Deubel, A‘dam; L.C. Gazan-Dekker, Holten; L. v. Geemen-Niesing, A‘dam; J. Geerligs, Papendrecht; M. van Gelder-Klinger, Andijk; W.J. v. Gelder, oud-lid Tweede Kamer, Utrecht; Kees Geldof, gemeenteraadslid VVD Utrecht; Kees Geljon, Hoorn; H.C. Gelok, Amerongen; J. v.Geme-ren en T. v. Gemeren-Rus, Wormer-veer; A. Gepkens, Roosendaal; M.L.C. v. Gils, A‘dam; Henk Glimmer-veen, journalist, oud-gem. rdslid CDA, Hilversum; Maria Glissenaar-Bierlaagh, Montfoort; J.D. Godfried, A‘dam; R.P. Gortworst, Zwolle; Piet Gortzak, burger, ZO-Beemster; A. Gouma-Bervoets, PvdA-raadslid Beverwijk; Cock de Gram, opleidingskundige,

Zaandam; A. Greven, verzetsdeelne-mer, A‘dam; Cor vd Griendt, metho-diekontw. discriminatiebestr., Beek en Donk; Berry Groen, burgemeester Uithoorn; Louis Groen, PvdA-raadslid Zaanstad, Zaandam; G. Groenen-boom-v. Tol, Spijkenisse; J.A. Groene-wegen, Rijswijk; Raadsfractie Groen-Links, Purmerend; Simone Groot en Ben IJpma, maatsch. werkenden, Heemskerk; Gerrit. A. de Groot, predikant, Den Haag; mr. J.S.L. Gualtherie van Weezel, vz. Comm. Toezicht Terugkeer Vreemdelingen, Brussel; Laura Gulickx, medemens, Haarlem; Ewold Gussenhoven, rechtskundig adviseur, Utrecht.

H. de Haan, Koog a.d. Zaan; H. Haan, Winschoten; Cox Habbema, A‘dam; G. Hack, Den Haag; H. Hagen en C. Hagen-Odijk, Houten; C.A. Haks-IJisberg en A. Haks, familie Februari-staker, A‘dam; Renée Halma, juf met pensioen, A‘dam; L.A. Halvax, Almere; J.H. Hansen, A‘dam; Ineke v.d. Harst, Heiloo; Hans Haselager, vz. raadsfr. PvdA, Hilversum; Rick ten Have, A‘dam; J.W. Haverkort, senior-consul-tant, A‘foort; dr. Arnold Heertje, Naar-den; Luuk Heijlman, Uithoorn; Hans van Heijningen, alg. secretaris SP, A’dam; Anna v. Heijst, GL-statenlid NH, Heemskerk; R. Hekstra, A’veen; R. v.d. Helm, Leiden; L. Helsloot, A’dam; J.C. Hendriks, Houten; Corrie Hermann, oud-lid Tweede Kamer, Castricum; H. Heusdens, Utrecht; J. Heystek-Kleveringa, Boxtel; Kees Hin, filmmaker, A’dam; Coos Hoebe, GroenLinks Noord-Holland, A’dam; Jan Hoek, gemeenteraadslid GL, A’dam; Annet vd Hoek, oud-Tweede-Kamerlid PvdA, Franeker; Bram Hoeksema en Jits Hoeksema-Westra, Purmerend; J. Hoekstra, A’dam; J. Hoekstra, A’dam z.o.; J. van ‘t Hoenderdaal-Hoff, Heerhugowaard; J.I.M. Hoffscholte, oud-burgemeester Aalsmeer; Herma Hofmeijer, A’dam; Sylvia Homma-Rienks, Almere; Truus Homma, A’dam; J. Homma, vz. Soli-dariteit Komitee Oud-West, A’dam; drs. B. de Hon, oud-burgemeester Diemen, Lelystad; Gijs Honing, voorz. Diamantbewerkers Koperen Stelen-fonds ‘Nieuwe Levenskracht’; Ewout vd Hoog, redacteur, A’dam; G. Hoogenberg, oud-raadslid CPN/GL, Utrecht; Karel Hoogkamp, Cas -tricum; Christa v. Houten, A’dam; F.I.M. Houterman, A’dam; G. Hulscher, R’dam; Kees Hulsman, vz. Vrienden Verzetsmuseum, A’dam.

Tinie IJisberg, best. lid A’dams 4/5 mei Comité; Joop IJisberg, uitgev. en boekh. Pegasus, A’dam; Bea Irik, A’dam; Maarten Israël, vz raadsfractie Democraten Diemen; Elli Izeboud, mens, A’dam.

Hanneke Jagersma, oud-burgemees-ter CPN, Drieborg; Leo Jansen en Diny Jansen-Hutten, Lelystad; I.G. Jansen-Heder, De Wijk; Ynske Jansen, Groningen; J. Janssen, Leiderdorp; D.B. Jochems, Heerlen; Bert Jongert, raadslid GroenLinks, Oostzaan; Els Jonk, kleindochter verzetsstrijder, Leiden; Piet Jonker, oud-wethouder van Amsterdam; F.C. Joosten, Eindhoven.

Th. Kalverboer, AOV-raadslid, Purmerend; P. Kaper en M.C. Kaper, Zaandam; J.A.G. Kassies, A’dam; Martin Kause en Chaja Kause-v. Ber -gen, familie betrokkenen, Castricum; J. Kes, vz. SP-raadsfractie Waterland, Monnickendam; W.L. Ketting-Jager,

vz. Etnische Raad gem. Delfzijl, Farm-sum; Vereniging Kinderen van Verzets-deelnemers 1940-1945; T. Klaasen, oud-medewerker gemeentegiro, A‘dam; J. Klanderman, A‘dam; L. Klaphake, A‘dam; Giny Klatser-Oedekerk, Comité Spanje 1936-1939, A‘dam; Boris Klatser, A‘dam; P. de Kler-Turk, A‘dam; J.P.T. Klijnsma, Groningen; Tineke vd Klinkenberg, adviseur/toezichthouder, A‘dam; B. de Kloe, Zaandam; A.J. Klompenhouwer, Purmerend; prof. mr. dr. E.M. Knep-pers-Heynert, VVD-lid Eerste Kamer, Sauwerd; Jopie Knotnerus-Ploeger, A‘dam; M.G.G.J. Koelink, Huizen; G. Kogelman, Oldenzaal; Frank Köhler, A‘dam; Jan Kok, stadsdeel-raadslid Zuid (GroenLinks), A‘dam; W.L. Koning, rijksambtenaar, A‘dam; Land. Kontaktgroep Verzetsgepensio-neerden 1940-1945; W.D.M. v.d. Kooij-Baard, Almere; drs. C.G. v.d. Kooij, geschied. didacticus en I. Sjou ken, lerares, Roden; C. Kool, dochter Februaristaker, Almere; A.M.E. Koopmanschap, burgemeester Diemen; H. Kootstra, oud-weth. GL, Winschoten; Esther Kornalijnslijper, Enkhuizen; Arie Korringa, burger, Hoofddorp; A.E. Koster, Hellevoet-sluis; Tiny Kox, SP-lid Eerste Kamer, en I. Leyten, Tilburg; Frank Kraan, Den Haag; Lysbeth vd Kroon-Vooys, A‘dam; G.M.J. Kruft-Anneveld, A‘dam; Brigitte Kruisheer-Wielage. fvz. VVD-fractie Diemen; J.P.M. Kuerten, Luxembourg; Martine vd Kuijp, gep.medew. Donemus, A’dam; G.J. Kuijper, Herdenk. comité Postbank, Huizen; E. Kuut en G.H.M. Kuut-v.d. Haar, A‘dam; Klaas Kwadijk en Elly Camstra, Purmerend; C.J.P. Kwadijk, Alkmaar.

Eberhard van der Laan, burgemeester Amsterdam; F.M. v.d. Laar, A‘dam; drs. C.A.G. Lagerwerf, cult.prehistoricus en M.F.A. Lagerwerf, bld kunstenaar, Sellingen; G.H. Lameris, Groningen; R. Langendijk, Hoofddorp; J. Lange-reis, Wormer; F.H.T. Langeveld, Doe tinchem; J. Langstraat-v. Doorn, Apeldoorn; Wim Lankamp, vz. Nederlands Palestina Komitee, Delft; M.W.I. Lauran, Leersum; F. Lavell, A‘dam; J.A.M. vd Lee, Hemmen; A.P.H. vd Leeuw, Papenhoven; R. de Leeuw, rustend kinderarts, A‘dam; B. v. Leijden, Alkmaar; J.J.W.G. Lend-fers, Den Bosch; H. Levie en C. Hodg-kin, A‘dam; J. Levy-v. Halm, A‘dam; A.P.M. v. Liempt, Nieuwegein; J. van Lijf, zoon gevallene, Lelystad; R.J. Linnekamp, GL-wethouder, Zaandam; Rob v. Lit, Den Haag; C.E. van Loenen, A‘dam; H. Lok-Hornemann, Oldemarkt; M.C. Louw- Lalleman, Zoetermeer; mr. Th.O.J. Lucardie, best. Rekenkamer Oost-Nederland, Heemskerk.

M. Maes-Polak, Amstelveen; F. Mal en Y. Mal-Spakman, Haarlem; M. de Man, R‘dam; G. Marcuse-de Munnik, lera-res, Zaandam; H.A. Markens, A‘dam; A. Meester en H. Meester-Bethlehem, A‘dam; ir. P.D. Meijer, Amsterdam/Rijs-wijk; Erik Meijer, ex-lid (SP) Europees Parlement, R‘dam; Herman Meijer, lid GroenLinks, R‘dam; Rob Metz, best. L.K.G., A‘dam; W. Mientjes-v. Althuis, A‘dam; H. Milikowski-de Raat, vrouw i/h verzet ’40-’45, Laren; M. Min, Bodegraven; S. Minnema en C.W. Minnema-Appel, A‘dam; E. Mol en M. Mol-Visch, Diemen; Wim Mole -naar, GL A‘dam-Noord; Leo Molenaar, historicus, en Rieme Wouters, organi-satie-antropologe, Delft; I.C. Molen-kamp, A‘dam; G. Molewijk, deelraads-

lid Nieuw-West voor BNW81, A‘dam; J.J.A. Mooij, Groningen; Joop Mor-riën, journalist, en An Morriën-Hen-driks, A‘dam; mr. H.A. Mreijen, Hilversum; Hans vd Muijsenberg, Tilburg, ‘prima en steeds noodzakelij-ker‘; Jan Muijtjens, GroenLinks Sit-tard-Geleen; Jeroen Mulder, PvdA-raadslid Bussum; Jan Müter, IJmuiden.

Bart Naessens, timmerman, A‘dam; Jan Nagel, fvz 50-PLUS in Eerste Kamer, Hilversum; Jan Nanne, Hoofd-dorp; E. v.h. Nederend-Bremer, A‘dam; H. Neppérus, VVD-lid Tweede Kamer, Voorschoten; R. v. Nie-v. Akke-ren, A’dam; J.A. v. Nie, A’dam; Groen-Links Nieuw West, A‘dam; W. Nieu-wenhuyse-Sluys, Krommenie; Provin-ciebestuur Noord-Holland; Groen-Links Noord-Holland, Haarlem; Sijbolt Noorda, vz. Amsterdams 4 en 5 mei Comité, A‘dam; A. Noorman-Grave, Deventer; K. Nooter-Spreekmeester, dochter verzetsdeelnemer; Henk Nooter, verzetsman, Heerhugowaard; J.K. Norg, Harlingen; mr. B.R. Nota, A‘dam; Han Noten, burgemeester Dalfsen.

C. Ockeloen, vz. PvdA-fractie Velsen, IJmuiden; Michiel Odijk, Utrecht; Mirjam Ohringer, verzetsdeelnemer, A‘dam; GroenLinks Oldambt; Bouwe Olij, oud-gemeenteraadslid PvdA, A‘dam; G.G. Oly en A.M. Siersma, A’dam; M. Ooms, Teuge; C. Ooster-veld, Oude Pekela; N. Oosterwijk, A’dam; André v. Oostveen, stadsdeel-raadslid GL Centrum, A’dam; Haio Oppenhuis de Jong, provinciesecr. NH; Centraal Orgaan Voormalig Verzet en Slachtoffers, Haarlem; J.P. Osnabrug, PvdA-raadslid Lands-meer; J. Oudshoorn, Doetinchem; Frank Overmeer, ex-CDA-raadslid, Naarden.

A.H.P. Paes, Utrecht; A. v.d. Pal, cul-tuurgids, Haarlem; drs. N. Papineau Salm, PvdA-statenlid NH, A’dam; Koos Pelsser, Ned. Centrum voor Totale Toegankelijkheid, Spaarndam; E. Pentenga, PvdA-raadslid, Spaarn-dam; E. Pereboom, st. Samenwerkend Verzet 1940-1945, Almere; Gerda Phillipson, A’dam; Leo Platvoet, adviseur/auteur, A’dam; Greet Plekker en Luuk Plekker, Zaandam; D.A.M. Plompen, A’dam; L. vd Poel- Meijer, A’dam; Maarten v. Poelgeest, wethouder Amsterdam; J.M. Polak-Mesman, huisvrouw, A’dam; R.B. Pol-der, materiaalkundige, Gouda; Els Ponse, A’dam; Remi Poppe, ex-Twee-de Kamerlid SP, Vlaardingen; Ger Porck, A’dam; Ruben Post, vz. PvdA- raadsfractie, Utrecht; B. Postma, Delft; Carel Poulie, Stichting Februaristaking 1941, Zaandam; D. Pratomo, ’t Zand; Peter Prins, dir. Stg. Herstelling Den Helder; A.A. v. Puijvelde, Schiedam; Riet v. Putten, medew. Haagse Hoge -school, Leiden; Raadsfractie PvdA Almere.

R. Rabbinge, ex-1e Kamerlid PvdA, Zuidwolde; H. Radema, Nieuw Ven -nep; R. Rademaker en D. Heerze, Haarlem; Rinse Reeling Brouwer, pre-dikant, A‘dam; T.H. v. Reemst, A’dam; Paul Regouin, ex-GL-raadslid, A’veen; A. Reijndorp, R’dam; Bob Reinalda, politicoloog, Leur; Johan Remkes, commissaris van de koningin in NH; Thijs Reuten, stadsdeelwethouder Amsterdam Oost; Peter Rienks, Alme-re; Jakop Rigter, hogeschooldocent en Ria Geijssen, A’dam; Bart J. Rob-bers, D66, A’dam; st. Rode Morgen, R’dam; J.C. Roest, Zuidoostbeemster;

Page 8: Herdenkingskrant 2013

S

X-Y-ZWU-V

T

8 • februari 2013 de herdenkingskrant

Colofon

Deze krant is een uitgave van het Comité Herdenking Februari staking 1941.

Teksten: Harry Homma, Verzets-museum Amsterdam en Frans Lavell.

Eindredactie en lay-out: Harry Homma.

Druk: Dijkman Offset, Diemen.

Comité Herdenking Februari staking 1941

Joke Koningh (voorzitter), Harrie-Jan Metselaars (secreta-ris), Harry Homma (penning-meester).Leden: Marjan de Boo, Zeeger Ernsting, Fieke Flier, Roelof van der Kooi, Hans Mooren.

Secretariaat: Tolhuisweg 2, 1031 CL Amsterdamtel. 020 5287129ING-bank: 2087005; IBAN: NL63INGB0002087005.

Website: www.februaristaking.nl

© Dokwerker: Mari Andriessen Stichting c/o Pictoright Amster-dam

Arjen Ronner, GroenLinks-raadslid, Oostzaan; M. Roodveldt-v. Kampen, vz. Comité Vrouwenconcentratiekamp Ravensbrück, Hoofddorp; M. Roosjen-vd Meulen, Leeuwarden; A.C. Roset, Hoofddorp; Antoon v. Rosmalen, Den Bosch; S.R. Rottenberg-Glaser, A’dam; Roughskirt BV, A‘dam; Wilfred Rubens, Nijmegen; M. Rubinstein, A’dam; Jan Ruijter en Sylvia Deen, Wormer; J.J.W. de Ruijter, A‘veen; P. Rutten, Maastricht.

J. v. Santbrink, Den Haag; E.H. van Santen-Mok, A‘dam; Ton Schaap en Annemarie Kroezen, Zutphen; D. Scharn, CDA-raadslid Purmerend; M. Schats, Bunde; Jules Schelvis, Stichting Sobibor, A‘veen; Hennie Schinkel-v. Veen en Joop Schinkel, Zwolle; Theodor Schokker, vz. BBK, en E. Schokker-Metz, A‘dam; Cobi Schoondergang-Horikx, vz. st. Vredes-wetenschappen; N. Schouten, Oss; Meino Schraal, CDA-statenlid NH, A‘dam; H. Schuuring-Burgers, A‘dam; C. Seelemeijer, Wijk aan Zee; Leoni Sipkes-v. Zijl, oud-Kamerlid Groen-Links, Ursem; GertJan Slagter, Gro-ningen; H. Slewe en Rolf v.d. Baumen, Laren NH; Wilhelmine Slieker, contact-pers. Amnesty Intern. Nieuwegein; IJ. Smit en H. Smit-Molleman, Zut-phen; Gerda Smit-vd Wal, raadslid Leefbaar Diemen; A.J. Smit, A’dam; N.A.J. Smit, Haarlem; Harry Smits, A’dam; A. Smits, Haarlem; Sneevliet Herd. Comité, Spijkenisse; N. Soetens, vertaalster Spaans, R’dam; Sibe Soutendijk en Carine Vlaar, A’dam; Reina Spier-vd Woude, oud-raadslid VVD A’dam; Duco Stadig, oud-wethouder, A’dam; Marja Stahli, Henry v. Goch en Léon Stahli, A’dam; M.J. Staphorst-Visser,

Haarlem; P. v. Staveren, Assen; Th.A. Steenkamer, Almere; W. Stefels en M. Stefels-Kesnar, Hoofddorp; G. Stengewis, gep. scheepsbouwer en M.H.C. Stengewis vd Kuyl, Purme-rend; J.N. Stevens, fractievz. GL Wormerland; Tineke Stienstra, alg. secr. 1mei-komitee, A’dam; P. Stolk en J. Stolk-Elsinga, Groningen; J. Strengholt-Pier, Groningen; M.A. Stroek-Wagenmakers, Alkmaar; Frans Stroo, R’dam; mr. W.J.C. Swil-dens-Rozendaal, oud-lid Tweede Kamer PvdA, Zuiderwoude.

R. Tabak, Nijmegen; P.C. Tange, bur-gemeester Wormerland, Wormer; Hans Teengs Gerritsen, gemeente-ambt. A’dam; T.J. Teeuwen, Purme-rend; C.P. vd Tempel, A’dam; Gerrit Terpstra, Eerste Kamerlid CDA, en Lydi Terpstra, Utrecht; A.C. Thesingh, GroenLinks, A’dam; Boe Thio, A’dam; E.M. Tielen, Deil; Bertie v. Tongeren, muziekdocente, Uitgeest; Anneke Tukker, A’dam.

V. v. Uggelen, A’dam; st. Vakbondshis-torische Vereniging, Vleuten; Sjoerd v.d. Veen en Dolly v.d. Veen-Brinkman, docenten, Roosendaal; Eelke v.d. Veen, ex-lid Tweede Kamer PvdA, Nieuwegein; W.J. ten Veen, Haarlem; Jacob Veenhuysen, Muiden; Elske ter Veld, lid College van Raadskamers van de Pensioen- en Uitkeringsraad; Jan Veldhuijzen en Jannie Veldhuijzen, A’dam; G. v. Veldhuizen, Tynaarlo; Rob Veltman, kaderlid FNV-Bondge-noten, A’dam; H.J. vd Ven-Jakobs, vz. L.K.G., Sevenum; J.M. Verbeek, A’dam; Gerdi Verbeet, oud-voorzitter Tweede Kamer; Martin Verbeet, PvdA- raadslid, A’dam; drs. Wim Verest, raadslid GroenLinks Naarden; W. Verf

en W. Veltman, Damwoude; Fenna Vergeer-Mudde, oud-Tweede Kamer-lid SP, Leiden; A.A. Verheij, Februari-staker, A’dam; Theo Verhorst, IJmui -den; Claire Verlinden, vz Groen-Links Hilversum; E. Verrips-de Jong, gepens. lerares, A’dam; Addy Verschuren, fvz. raadsfractie CDA Zaanstad; A.J.C. Versteeg-Eussen, Heerlen; Contactcommissie Verzets-gepensioneerden Noord-Holland Zuid; Antoinette Vietsch, oud-lid Tweede Kamer, Utrecht; A.L.C. Vis, A’dam; Conny Vis, Manifest, Harder-wijk; Rita Visscher-Noordzij, fvz. ChristenUnie Zaanstad; Harry Visser, beeldend kunstenaar, A’dam; Ronald v. Vlijmen, oud-statenlid GroenLinks Overijssel, Steenwijk; Michiel vd Voort, vz. Gayline, A’dam; Marijke Vos, Eer-ste Kamerlid GL, Amsterdam; Karin de Vré-IJisberg, Egmond a/d Hoef; St. Vriendenkring Mauthausen, A’dam; Nederlandse Vriendenkring Neuen-gamme; st. Vriendenkring Oud-Dachauers, R’dam; J. de Vries-Nobel en M. de Vries, Utrecht; L.P. de Vries, A’dam; P.B. de Vries, vz. PMO-Haar-lem; Lydeke Vroom, best. Drugspasto-raat, A’dam.

Lodewijk de Waal, ex-voorzitter FNV; Klaas Waal, vz. st. Vrienden v.d. Boe -ren sluis, Wormer; C.E. Wagenaar, A’dam; Kees Wagtendonk, secr. Ned. Palestinakomitee, A’veen; prof. dr. G. vd Wal, A’dam; R.J. Walraven, oud- wethouder CPN, A’dam; C. Walther en F.J. Koekkoek, Krommenie; Simone Walvisch, A’dam; K.A. Warmenhoven, vz. Plantage Weesperbuurtver., A’dam; M.C.J. Warmerdam, Bunnik; J. Wassenaar-v.d. Hoek, Veldhoven; drs. B. Wasser, Ooy; st. Wijkopbouw-orgaan Watergraafsmeer, A’dam; Aart

Waterman, Castricum; M.P.M.M. v.d. Wee, Dronten; Max v. Weezel, journa-list, A’dam; M. Weisglas-Kaufmann, ‘ik was er bij’, Den Haag; H. v. Wel, Alk-maar; E.P. Wellenstein, tijdgenoot, Den Haag; H. Wessel-Kuijper, violiste, A’dam; Anton Westerlaken, Rotter-dam; Roel v. Westerop, Alkmaar; M. Wiebosch-Steeman, Hardinxveld-Giessendam; G. Wiechmann, lid VVD, A’dam; C. v. Wieringen-Fels, Twello; A.R. v. Wijk-Boddeke, Oostzaan; L. v. Wijk, Lelystad; R.F. v. Wijk, Roden; G. Wijsenbach-Kornalijnslijper, Enkhui-zen; J.B. Wildbret en M. Vedder, A’dam; drs. J.C. de Wildt, Wijk aan Zee; M. Willems en C. Willems-Bierlaagh, A’dam; P. Willems en D. Willems-de Leest, A’dam; Henny Willems, consulent artikel 1 Overijssel, Zwolle; W. Willemse, Kommerzijl; drs. Guurtje Wink, lid ANBO, A’dam; J. de Wit, SP-lid Tweede Kamer, Heerlen; P.C. Witmond-Heukelom, A’dam; Thewis Wits, Groningen; W.J. v.d. Worm-IJmkers en C. v.d. Worm, Den Haag; Gemeentebestuur Wormerland; Klaas Wybo vd Hoek, Grijpskerk.

St. X min Y beweging, A’dam; Ayhan Yalin, ex-gemeenteraadslid PvdA, A’dam; Stedelijk 4 en 5 mei comité Zaanstad; C. Zandbergen, Zuid Scharwoude; Jan van Zanen, burge-meester Amstelveen; Henk Zomer, beeldend kunstenaar, A’dam; J.L. v. Zwol, Broek in Waterland.

Joodse asielzoeksterin onze Gouden EeuwHoe kwam Amsterdam al in onze Gouden Eeuw aan zo’n grote Joodse bevolking? Het wordt voor de eerste maal beschreven door de 17e-eeuwse dichter-historicus Daniel Levi de Barrios. Hij vertelt over het eerste Joodse bruidje in Amsterdam: Maria Nuñez, een katholiek gedoopt meisje dat in 1593 voor de Portugese inquisitie moest vluchten omdat ze verdacht werd in het geheim Joods te zijn.Haar vluchtschip wordt gekaapt door Engelsen van wie de adellijke bevelhebber smoorverliefd wordt op de beeldschone Maria. Ze wordt de lieveling van het Engelse hof. Rijkdom en macht lachen haar toe, maar toch kiest ze voor Amsterdam, de hoofd-stad van toen het enige land ter wereld waar vrijheid van godsdienst was afgekondigd.Maria’s ervaring met de Amsterdamse tolerantie gaat als een lopend vuurtje door de kringen van andere geheime Joden in Portugal. Die zijn daar hun leven niet zeker, want ze blijven gewantrouwd door de inquisitie, ook al gedragen ze zich vroom katholiek. Honderden volgen daarom Maria’s voorbeeld en zo wordt Amsterdam ‘het Jeruzalem van het Noorden’.Frans Lavell, zoon van Februaristaker Frans Lavell (1998†) schreef samen met de componist Patricio Wang de musical Maria Nuñez, asielzoekster in onze Gouden Eeuw. ‘’Het is een hommage aan Amsterdam als stad

van de vrijheid en een hom-mage aan mijn vader en diens kameraden die voor die vrijheid hebben gestreden. Toch is het entertain-ment. Het publiek zal vrolijk neuriënd naar huis gaan en met een hoofd vol romantiek en avontuur’’, belooft Frans Lavell jr. De wereld-première van de musical is op 21 februari in de Liberale Synagoge aan de Zuidelijke Wandel-weg 41, 1079 RK Amsterdam. Inleiding is om 20.00 uur, de voorstel-ling begint om 20.30 uur. Entree kost 25 euro. Lezers van deze krant kunnen voor e 22,50 naar binnen als ze via www.marianunez.nl klikken op kaartverkoop en Vriendenkaart kiezen

met code AORTA. Ook is voorafgaande aan de voorstel-ling onder begeleiding van historica Jo Blom een wandeling mogelijk door de vroeger door veel Joden be-woonde Rivierenbuurt, inclusief drankjes en een speciaal Sefardisch (Spaans-Joods) diner! Voor meer informatie daarover: www.historizon.nl

ketter in Lissabon, lieveling in Londen, heldin van Mokum

Mythe wordt Musical

Verzet je legt verbinding met oorlogsjarenWat zou jij doen als een klasgenootje wordt gepest. Kom je op voor hem of haar? Onderneem je actie als je onrecht ziet in je omgeving? En als het gevaarlijk is wat dan? En hoe ga je om met discriminatie en zou je in verzet komen als mensen worden vervolgd?Het Comité Herdenking Februarista-king 1941 heeft een lespakket, dat een verbinding legt tussen deze alledaagse situaties en de Februarista-king in 1941. Bij de ontwikkeling van het pakket is samengewerkt met het Verzetsmuseum in Amsterdam en het Podium Bureau voor educatieve communicatie bv. �Verzet je� wordt volop op scholen gebruikt. Leraren zijn er zeer tevreden over. Een enquête leverde zelfs een 8 op. Het lespakket omvat een dvd met het verhaal van Mientje ten Dam-Pooters, deelneemster aan de Februaristaking. Haar verhaal wordt doorsneden met hedendaagse voorbeelden van onrecht en solidariteit op school en

op straat. Aan de hand van 5 sets met 10 kaarten met concrete voorbeelden beslissen leerlingen of en waarom ze in verzet zouden komen. Een Doekrant in een oplage van 25 stuks bevat een stripverhaal over de Februaristaking, herkenbare voorbeel-den van hedendaags verzet en gevarieerde opdrachten en werkvor-men. Voorts is er een docentenhand-leiding.Het lespakket Verzet je kost slechts e 25,95, inclusief bezorgkosten, en is te verkrijgen via www.prima-online.nl/februaristaking

Ook dit jaar wordt op initiatief van Historizon weer een dagtocht gehouden rond de herdenking op maandag 25 februari.Om 10.00 wordt gestart met een kop koffie bij het NZH koffiehuis. Hiervan-daan wordt met gids Jos Rees gewandeld langs de plaatsen in Amsterdam die herinneren aan de Februaristaking. Om ca. 12.00 uur is een ontvangst in het Parooltheater.

Hier wordt de lunch gebruikt en vertelt Paul Arnoldussen over de oprichting van Het Parool in de Tweede Wereldoorlog. ‘s Middags gaat de wandeling langs de plaatsen waar het gebeurde en wordt deelgenomen aan de herden-king bij de Dokwerker. Na afloop is er met een drankje nog de gelegenheid om na te praten. Deelname kost 49 euro. Aanmelden: www.historizon.nl.

Dagtocht van Historizonin kader van herdenking

Deze lijst is vastgesteld op 23 januari 2013. De meest actuele lijst is te vinden op onze website, www.februaristaking.nl.