Helder - VNG 2017... · Huidige Waterplan Het huidige waterplan is opgesteld in 2009 en heeft een...

19
Waterklimaatplan Pijnacker-Nootdorp en het Hoogheemraadschap van Delfland Helder over Water en Klimaat 2017-2020

Transcript of Helder - VNG 2017... · Huidige Waterplan Het huidige waterplan is opgesteld in 2009 en heeft een...

Page 1: Helder - VNG 2017... · Huidige Waterplan Het huidige waterplan is opgesteld in 2009 en heeft een looptijd van 2010 tot 2013. Uiteindelijk is het Uitvoeringsprogramma 2010-2013 geactualiseerd

Waterklimaatplan Pijnacker-Nootdorp enhet Hoogheemraadschap van Delfland

Helder over Water en Klimaat2017-2020

Page 2: Helder - VNG 2017... · Huidige Waterplan Het huidige waterplan is opgesteld in 2009 en heeft een looptijd van 2010 tot 2013. Uiteindelijk is het Uitvoeringsprogramma 2010-2013 geactualiseerd

2

De gemeente Pijnacker-Nootdorp en het Hoogheemraadschap van Delfland

zien de impact van klimaatveranderingen op hun beheergebied en erkennen

dat er nu gehandeld moet worden! Dit is geheel in de lijn van de Regionale

Adaptatie Strategie Haaglanden (RAS), het Manifest Klimaatbestendige Stad en

de Deltabeslissing Ruimtelijke Adaptatie. Overheden hebben hier afgesproken

om in 2050 zoveel mogelijk klimaatadaptief te zijn met als tussendoel dat

klimaatadaptatie in 2020 onderdeel is van beleid en handelen. Daarom heeft

de gemeente samen met Delfland dit Waterklimaatplan 2017-2020 opgesteld

waarin naast de maatregelen voor de komende vier jaar ook toekomstige kansen

worden benoemd. Om nu al zoveel mogelijk klimaatadaptief te zijn, realiseren

we, als de mogelijkheid zich daartoe aandient, deze kansen al eerder.

Gevolgen van het veranderend klimaat zijn meer hitte, extreme buien en grotere

kans op langdurige perioden van droogte. Die klimaatveranderingen hebben in

Pijnacker-Nootdorp gevolgen voor het functioneren van het stelsel van sloten

en gemalen (watersysteem) zoals wateroverlast (droge voeten), droogtestress

(voldoende water), waterkwaliteitsverslechtering (gezond water), versnelde

(bodem)daling en hittestress. Hierdoor moeten de inwoners en de bedrijven zich

steeds meer aanpassen aan het veranderende klimaat, door bijvoorbeeld meer

water(overlast) te accepteren en vasthoud- en bergingsmaatregelen te nemen

(klimaatadaptatie).

De komende jaren zetten we in op het vasthouden van neerslag waar het valt.

En de neerslag valt niet alleen op de grond van de gemeente of Delfland, maar

juist op de grond van inwoners en bedrijven. Daar gaat de focus op liggen. Want

klimaatadaptief zijn kan niet zonder klimaatadaptieve inwoners en bedrijven!

Om klimaatadaptief te gaan denken, handelen en zijn, moeten we accepteren

dat het sleutelen aan het watersysteem zijn grenzen kent. Daarom is het

noodzakelijk dat niet alleen de overheden, maar ook de inwoners en bedrijven

de komende jaren maatregelen nemen. Communicatie over en bewustwording

van de klimaatveranderingen en de gevolgen ervan op ons watersysteem

zijn daarom belangrijk. Als overheid zijn we mét inwoners én mét bedrijven de

belangrijkste actoren om de gevolgen van klimaatveranderingen te beperken.

Samenvatting

Page 3: Helder - VNG 2017... · Huidige Waterplan Het huidige waterplan is opgesteld in 2009 en heeft een looptijd van 2010 tot 2013. Uiteindelijk is het Uitvoeringsprogramma 2010-2013 geactualiseerd

3

Inleiding 4

1 Evaluatie Waterplan Helder over Water 6 1.1 Werken aan water in 2014-2016? 7

Droge voeten 7

Gezond watersysteem 7

Optimale beleving 7

2 Helder over Water en Klimaat 8 2.1 Heeft Pijnacker-Nootdorp een klimaatprobleem? 8

Droge voeten 8

Voldoende water 8

Gezond watersysteem 9

Bodemdaling 9

Hittestress 9

2.2 Hoe wordt Pijnacker-Nootdorp klimaatadaptief? 10

Droge voeten 10

Voldoende water 11

Gezond watersysteem 11

Bodemdaling 11

Hittestress 12

3 Communicatie 13 3.1 Klimaatadaptief sámen met inwoners en bedrijven 13

Droge voeten 13

Voldoende water 13

Gezond watersysteem 13

Bodemdaling 14

Hittestress 14

Bijlagen 15

Digitale kaart Waterklimaatplan 15

Maatregelentabel Waterklimaatplan 16, 17, 18

Inhoud

Page 4: Helder - VNG 2017... · Huidige Waterplan Het huidige waterplan is opgesteld in 2009 en heeft een looptijd van 2010 tot 2013. Uiteindelijk is het Uitvoeringsprogramma 2010-2013 geactualiseerd

4

Huidige Waterplan Het huidige waterplan is opgesteld in 2009 en heeft een looptijd van 2010 tot

2013. Uiteindelijk is het Uitvoeringsprogramma 2010-2013 geactualiseerd voor

de jaren 2014 en 2015. Met het gereedkomen van de onderzoeken naar het

functioneren van het stelsel van sloten en gemalen (watersysteem) binnen de

gemeente Pijnacker-Nootdorp, is het tijd voor een nieuwe actualisatie van het

uitvoeringsplan.

Waterklimaatplan 2017-2020De gemeente Pijnacker-Nootdorp en het Hoogheemraadschap van Delfland

zien de impact van klimaatverandering op hun beheergebied en erkennen

dat er nu gehandeld moet worden! Geheel in de lijn van de Regionaal

Adaptatie Strategie Haaglanden (RAS), het Manifest Klimaatbestendige

Stad en de Deltabeslissing Ruimtelijke Adaptatie (2014) heeft de gemeente

samen met Delfland de kwetsbaarheid van Pijnacker-Nootdorp onderzocht

ten aanzien van de klimaatveranderingen. Dit onderzoek is gebaseerd op de

Watersysteemanalyse (WSA) van Delfland, op de beheerdersoordelen van zowel

de gemeente als het hoogheemraadschap en de Klimaat Effect Atlas van het

Kennisportaal Ruimtelijke Adaptatie. Aan de hand van deze uitkomsten is dit

Waterklimaatplan opgesteld.

Trendbreuk: samen met inwoners en bedrijvenHet Waterklimaatplan laat een trendbreuk zien; gemeente en Delfland

treffen niet alleen maatregelen in het watersysteem, maar nemen vooral

sámen met inwoners en bedrijven maatregelen om de gevolgen van de

klimaatveranderingen zoveel mogelijk te beperken. Voorbeelden hiervan zijn

stimuleringsmaatregelen voor groene daken en regentonnen, aanleg van

groenblauwe schoolpleinen, instellen van het Waterlabel, klimaatbestendig

Wij zijn de eerste generatie die iets merkt van klimaatverandering en we zijn de laatste generatie die er nog iets aan kan doen.

— Jay Inslee, gouverneur van de Amerikaanse

staat Washington.

Inleiding

Page 5: Helder - VNG 2017... · Huidige Waterplan Het huidige waterplan is opgesteld in 2009 en heeft een looptijd van 2010 tot 2013. Uiteindelijk is het Uitvoeringsprogramma 2010-2013 geactualiseerd

reconstrueren van de wijk Klapwijk en klimaatbestendig ontwikkelen van

een deel van de wijk Keyzershof, onderzoek naar en pilots met waterbuffers.

Al deze maatregelen worden intensief ondersteund door communicatie en

voorlichting aan inwoners en bedrijven. Hierbij ligt de nadruk op hun rol en

verantwoordelijkheid als het gaat om het helpen beperken van de gevolgen voor

de klimaatveranderingen.

En nu verder?Gevolgen van het veranderend klimaat zijn meer hitte, extreme buien,

zeespiegelstijging en grotere kans op langdurige perioden van droogte. Denk

aan het extreem droge voorjaar van 2011 en de wateroverlast in 1998, 2000 en

2013. Vergelijkbare gebeurtenissen komen vaker en in hevigere mate voor.

Dit is dus hét moment om ons te oriënteren op de toekomst van het klimaat

in combinatie met het water in de gemeente. Dit is hét moment voor een

Waterklimaatplan. De onderwerpen en bijbehorende thema’s binnen ons

gebied, en dus in ons Waterklimaatplan, zijn: droge voeten, voldoende water,

gezond watersysteem, bodemdaling en hittestress.

KlimaatadaptiefDe opdracht voor komende periode is verder kijken dan de komende vier

planjaren. Onze leidraad bij het concretiseren van de maatregelen is:

klimaatadaptatie. We volgen hiermee de lijn die is uitgezet door de Delta-

beslissing Ruimtelijke Adaptatie die tot 2020 beleid uitzet om in 2050

klimaatbestendig te zijn. De voorgestelde maatregelen en bijbehorende

kosten van het Uitvoeringsprogramma 2017-2020 richten zich vooral op het

klimaatadaptief denken in 2020. Uiteraard laten we kansen om zoveel mogelijk

klimaatadaptief te zijn niet liggen. Het Uitvoeringsprogramma 2017-2020

bestaat uit maatregelen die we de komende jaren gaan uitvoeren én uit een lijst

van kansen die we, als deze zich voordoen, ook uitvoeren (zie digitale kaart en

maatregeltabel).

Page 6: Helder - VNG 2017... · Huidige Waterplan Het huidige waterplan is opgesteld in 2009 en heeft een looptijd van 2010 tot 2013. Uiteindelijk is het Uitvoeringsprogramma 2010-2013 geactualiseerd

6

Het Waterplan Helder over Water (2010 tot 2013) en het daaruit

voortvloeiende geactualiseerde Uitvoeringsprogramma (2014-2016) is (vrijwel

volledig) uitgevoerd. Beide hadden tot doel het watersysteem robuuster te

maken.

Integraal waterbeheer in Pijnacker-Nootdorp moet zorgen voor droge voeten,

een gezond watersysteem en een optimale beleving van het water.

• Droge voeten is water afvoeren en/of bergen in natte perioden en aanvoeren in

droge perioden. Daarnaast verwijzen droge voeten ook op de veiligheid van

dijken en kaden;

• Een gezond watersysteem heeft te maken met de biologische en chemische

waterkwaliteit:

• Bij optimale beleving wordt gedacht aan verschillende vormen van recreatie,

maar ook dat het water en zijn omgeving er aantrekkelijk uitzien.

Tijdens de looptijd van het Waterplan en het Uitvoeringsprogramma zijn 32

maatregelen, pilots en studies uitgevoerd of nog in uitvoering. Dit is ruim 75%

van alle locatiespecifieke maatregelen. Hiernaast zijn er nog eens 32 algemene

maatregelen uitgevoerd om het watersysteem te verbeteren. Een aantal

maatregelen nemen we mee in het nieuwe Waterklimaatplan en/of in andere

programma’s, zoals het Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP). Verder is van enkele

maatregelen tijdens de uitwerking gebleken dat deze niet meer actueel zijn.

Evaluatie Waterplan Helder over Water

We erven de aarde niet van onze voorouders, maar hebben haar in bruikleen van onze achterkleinkinderen. Daarom moeten we de feiten onder ogen zien, verantwoordelijk handelen, én samenwerken.

— Prins Willem-Alexander

“1

Page 7: Helder - VNG 2017... · Huidige Waterplan Het huidige waterplan is opgesteld in 2009 en heeft een looptijd van 2010 tot 2013. Uiteindelijk is het Uitvoeringsprogramma 2010-2013 geactualiseerd

7

1.1 Werken aan water in 2014-2016?

Onderstaande omvangrijke en vele kleinere maatregelen hebben bijgedragen

aan de verbetering van het watersysteem in de gemeente Pijnacker-Nootdorp.

Droge voetenDe afvoercapaciteit van de Polder van Nootdorp is sterk verbeterd door het

verbreden van watergangen en vergroten van duikers. Daarnaast is in deze

polder meer oppervlaktewater gegraven, waarvoor de berging van water flink

vergroot is.

In de Oude Polder van Pijnacker is gestart met de realisatie van 20.000 m3

waterberging. In het FES-project zijn de werkzaamheden begonnen voor

waterberging van 5.500 m3. Door de sterk toenemende woningbouw binnen

de Oude Polder van Pijnacker is een alternatief afvoertracé gegraven (door de

Zuidpolder van Delfgauw) voor de Pijnackerse Vaart. Hiervoor is tevens een

nieuw oppervlaktewatergemaal gebouwd bij Keijzershof.

Ook is in de Zuidpolder van Delfgauw gestart met de werkzaamheden voor het

creëren van 100.000 m3 waterberging.

Bovenstaande heeft ertoe geleid dat de waterafvoer- en waterbergingscapaciteit binnen de gemeente sterk is verbeterd.

Gezond watersysteemEr zijn Kaderrichtlijn Water-maatregelen (hierna KRW) gerealiseerd voor de

waterlichamen Karitaat Molensloot (Zuidpolder van Delfgauw), de Oostboezem

(waaronder de Pijnackerse vaart) en de binnenboezem (van de Polder Berkel).

Ook is de Ackerdijkse polder van een tweezijdige vislift voorzien vanuit de

Berkelsche Zweth en wordt het nieuwe gemaal van de Ackerdijkse polder

voorzien van visvriendelijke pompen. Daarnaast is er gebaggerd en zijn waar

mogelijk natuurvriendelijke oevers aangelegd.

Bovenstaande heeft ertoe geleid dat de ecologische waterkwaliteit binnen de gemeente is verbeterd.

Optimale beleving Bij het graven van water is rekening gehouden met de belevingswaarde

van de oevers. De gemeente heeft in haar beleid opgenomen om bij

herstelwerkzaamheden aan harde beschoeiing natuurvriendelijke oevers (nvo’s)

aan te leggen wanneer dit civieltechnisch mogelijk is. Tussen 2014-2016 is 1.123

meter natuurlijke oever gerealiseerd.

Bovenstaande heeft ertoe geleid dat de beleving binnen de gemeente van water is verbeterd.

Page 8: Helder - VNG 2017... · Huidige Waterplan Het huidige waterplan is opgesteld in 2009 en heeft een looptijd van 2010 tot 2013. Uiteindelijk is het Uitvoeringsprogramma 2010-2013 geactualiseerd

8

2 Laten we helder zijn: het klimaat is veranderd. Hier kunnen we niets meer

aan doen. Wel kunnen we maatregelen nemen die de gevolgen van het

veranderende klimaat beperken.

Gevolgen van het veranderende klimaat zijn meer hitte, extreme buien en

grotere kans op langdurige perioden van droogte. Die klimaatveranderingen

hebben gevolgen voor het watersysteem in de gemeente Pijnacker-Nootdorp

zoals wateroverlast (droge voeten), droogtestress (voldoende water),

waterkwaliteitsverslechtering (gezond water), versnelde (bodem)daling en

hittestress. Hierdoor moeten de inwoners en bedrijven zich steeds meer

aanpassen aan het veranderende klimaat, door bijvoorbeeld meer water(overlast)

te accepteren en vasthoud- en bergingsmaatregelen te nemen (klimaatadaptatie).

Het doel van dit Waterklimaatplan is dat de gemeente Pijnacker-Nootdorp

in 2050 volledig klimaatadaptief is. De inwoners en bedrijven hebben zich

aangepast aan het nieuwe klimaat en de gevolgen zijn beperkt.

2.1 Heeft Pijnacker-Nootdorp een klimaatprobleem?

Droge voetenBij normale weersomstandigheden functioneert het huidige water- en

afvoersysteem goed. Maar bij hevige regenbuien staan straten onder water en

staat het peil van de sloten zo hoog dat de oever niet zichtbaar is. Pijnacker-

Nootdorp kent gevoelige plekken waar wateroverlast kán ontstaan bij buien van

60 mm (60 liter per m2).

Voldoende waterDe verandering van het klimaat uit zich niet alleen in hevigere regenbuien. Ook

ervaren we nu al dat er langere perioden zijn waarin helemaal geen neerslag

valt. Op dit moment zijn er binnen de gemeente nog geen noemenswaardige

problemen ondervonden. Echter, dit betekent niet dat er in de toekomst geen

problemen kunnen ontstaan.

Helder over Water en Klimaat

Welkom in het nieuwe klimaat!

— NOS-weerman Gerrit Hiemstra“

Page 9: Helder - VNG 2017... · Huidige Waterplan Het huidige waterplan is opgesteld in 2009 en heeft een looptijd van 2010 tot 2013. Uiteindelijk is het Uitvoeringsprogramma 2010-2013 geactualiseerd

Door droogte in combinatie met wisselende grondwaterstand kan de natuur

ernstig verdrogen. En in bebouwd gebied kan schade ontstaan aan boven- en

ondergrondse bebouwing. Tot 2100 is er voldoende zoet water beschikbaar in

onze regio (RAS). Het is onduidelijk of het water ook op elke benodigde plek kan

komen.

Gezond watersysteemZoals in hoofdstuk 1 al is aangeven is de ecologische waterkwaliteit de

afgelopen jaren verbeterd, maar we voldoen nog niet aan de doelstelling van de

Kaderrichtlijn Water (KRW). De klimaatverandering heeft mogelijk een negatief

effect op het behalen van deze doelstellingen. Gezond water inlaten wordt bij

langere periodes van droogte belangrijker.

Bodemdaling Binnen de gemeente zijn veel gebieden met veen in de ondergrond. Bij een lage

grondwaterstand kan zuurstof diep in bodem doordringen, waardoor het veen

wordt afgebroken (veenoxidatie) en de bodem daalt. Dit is in Pijnacker-Nootdorp

het geval, bijvoorbeeld in de wijk Klapwijk waar de fundering van huizen

zichtbaar is geworden en het buitengebied kwetsbaarder wordt voor inundaties

vanuit het watersysteem. De klimaatverandering versnelt deze bodemdaling

waardoor de gevolgen voor de (inwoners en bedrijven van de) gemeente groter

worden.

HittestressHittestress komt nauwelijks voor in de gemeente; Pijnacker-Nootdorp is geen

grootstedelijk gebied, heeft geen grote bebouwingsdichtheid, heeft niet veel

verhard oppervlak en is van zichzelf al groen. Met de toename van warmere

periodes is dit wel een aandachtspunt naar de toekomst toe, zoals bij de

inrichting van nieuwe woonwijken.

9

Page 10: Helder - VNG 2017... · Huidige Waterplan Het huidige waterplan is opgesteld in 2009 en heeft een looptijd van 2010 tot 2013. Uiteindelijk is het Uitvoeringsprogramma 2010-2013 geactualiseerd

10

2.2 Hoe wordt Pijnacker-Nootdorp klimaatadaptief?

Om klimaatadaptief te zijn moeten we accepteren dat het sleutelen aan het

watersysteem zijn grenzen kent. Daarom is het noodzakelijk dat niet alleen

de overheden, maar ook de inwoners en bedrijven van Pijnacker-Nootdorp de

komende jaren maatregelen treffen.

Daarom heeft de gemeente samen met Delfland dit Waterklimaatplan

2017-2020 opgesteld waarin naast de maatregelen voor de komende vier

jaar ook toekomstige kansen worden benoemd. Om nu al zoveel mogelijk

klimaatadaptief te zijn, realiseren we, als de mogelijkheid zich daartoe

aandient, deze kansen al eerder.

In de bijgevoegde digitale kaart en de maatregelentabel staan de maatregelen

en kansen die de gemeente Pijnacker-Nootdorp samen met Delfland neemt

om knelpunten op te lossen en de kansen te benutten die ervoor zorgen dat

Pijnacker-Nootdorp in 2050 klimaatadaptief is.

Droge voetenVoor droge voeten zijn de belangrijkste maatregelen: keringen en watergangen

op orde houden; water vasthouden waar het valt; het overige water zoveel

mogelijk op een plek verzamelen waar het geen overlast veroorzaakt; en als het

niet meer regent het water afvoeren.

• Om het water vast te houden, gaan we zoveel mogelijk ontharden en groene

daken en waterdoorlatende verharding aanleggen.

• Om het water te bergen, worden functies van percelen en bestemmingen

gewijzigd, verharde oppervlakten afgekoppeld van de gemengde riolering en

wordt waterafvoer door infiltratie (WADI) ingezet.

• Om het water af te voeren, worden grotere duikers aangelegd en watergangen

verbreed.

Page 11: Helder - VNG 2017... · Huidige Waterplan Het huidige waterplan is opgesteld in 2009 en heeft een looptijd van 2010 tot 2013. Uiteindelijk is het Uitvoeringsprogramma 2010-2013 geactualiseerd

11

Voor het Uitvoeringsprogramma 2017-2020 betekent dit dat beleid wordt

opgesteld om water vast te houden op daken van kassen, huizen en

bedrijfsgebouwen door onder meer groene daken. Delfland stimuleert het

tijdelijk bergen van regenwater op kasdaken en met het programma DIG

(Dynamische Inzet Gietwaterbassins). De gemeente stimuleert de bewoners van

nieuwe en bestaande wijken om hun tuinen zo groen mogelijk in te richten.

Bij aankoop van een nieuwe woning ontvangen zij twee voorbeelden van

tuinontwerpen.

De gemeente start tevens een onderzoek met bewoners en belanghebbenden

naar een klimaatbestendige reconstructie van de wijk Klapwijk en gaat over

tot klimaatbestendige uitvoering van de wijk Keijzershof door onder meer

de straten waterdoorlatend aan te leggen, eigenaren met platte daken te

stimuleren deze te vergroenen en de regenton in te zetten. Delfland subsidieert

in Pijnacker-Nootdorp de aanleg van drie groenblauwe schoolpleinen. Deze en

meer maatregelen en kansen zijn opgenomen in de maatregelentabel.

Voldoende waterVoor voldoende water zijn de belangrijkste aandachtspunten: verdroging en het

inlaten van zoet en schoon water.

In het Uitvoeringsprogramma 2017-2020 worden twee haalbaarheidsstudies

uitgevoerd voor de aanleg van een ondergrondse waterbuffer die in tijden

van droogte voorziet in zoet en schoon water. In deze periode wordt nader

onderzocht wat de gevolgen zijn voor de gemeente en wat de kansen zijn voor

de glastuinbouw. Deze en meer maatregelen en kansen zijn opgenomen in de

maatregelentabel.

Gezond watersysteemVoor een gezond watersysteem is de ecologische en chemische waterkwaliteit

belangrijk.

Delfland en de gemeente werken vanuit de bestuursovereenkomst Kaderrichtlijn

Water (KRW) intensief samen om te voldoen aan de doelstelling voor de

waterlichamen. Voor de overige wateren participeren beide partijen, samen met

alle gemeenten binnen het beheergebied van Delfland, in het Netwerk Schoon

en Gezond Water. Het doel van dit netwerk is de waterkwaliteit verbeteren

door o.a. aanleg van natuurvriendelijke oevers (nvo’s), het verbeteren van de

inrichting en het beheer en onderhoud van watergangen en oevers. Als laatste

wordt op deze plek het project de Emissieloze Kas genoemd. Dit project heeft

als doel om samen met Land- en Tuinbouw Organisatie Nederland (LTO) en de

tuinders, de emissies van de glastuinbouw naar het oppervlaktewater terug te

brengen. In het Uitvoeringsprogramma 2017-2020 is opgenomen dat gemeente

en Delfland lozingen uit glastuinbouw intensiever gaan controleren. Deze en

meer maatregelen en kansen zijn genoemd in de maatregelentabel.

Bodemdaling voorkomenEen eenvoudige oplossing voor bodemdaling is er niet. Uitgangspunt is

bodemdaling te vertragen en de gevolgen zoveel mogelijk te beperken.

Page 12: Helder - VNG 2017... · Huidige Waterplan Het huidige waterplan is opgesteld in 2009 en heeft een looptijd van 2010 tot 2013. Uiteindelijk is het Uitvoeringsprogramma 2010-2013 geactualiseerd

12

In het Uitvoeringsprogramma 2017-2020 is opgenomen dat voor de wijk Klapwijk

een klimaatadaptief ontwerp wordt gemaakt. Inmiddels is begonnen met de

onderzoeksfase en wordt samengewerkt met het Regionaal Platform Slappe

Bodem. Delfland, Dunea, Provincie en inwoners pakken dit samen met de

gemeente op. Doel is om in 2020 te starten met de werkzaamheden in de wijk.

Delfland is gestart met het opstellen van een visie en strategie hoe om te gaan

met bodemdaling. Deze en meer maatregelen en kansen zijn opgenomen in de

maatregelentabel.

HittestressDe gemeente en Delfland werken samen om de toekomstige gevolgen van

hittestress zoveel mogelijk te beperken.

Ondanks dat er geen aanwijsbare problemen zijn voor hittestress, dient

bij de ontwikkeling van nieuwe woonwijken of bedrijventerreinen wel

rekening gehouden te worden met de gevolgen van het klimaat. In het

Uitvoeringsprogramma 2017-2020 is opgenomen dat in het ontwerp voor

Klapwijk rekening wordt gehouden met de mogelijke gevolgen van hittestress.

Page 13: Helder - VNG 2017... · Huidige Waterplan Het huidige waterplan is opgesteld in 2009 en heeft een looptijd van 2010 tot 2013. Uiteindelijk is het Uitvoeringsprogramma 2010-2013 geactualiseerd

13

3.1 Klimaatadaptief sámen met inwoners en bedrijven

Communicatie over en bewustwording van de klimaatveranderingen en de

gevolgen voor ons watersysteem zijn belangrijk. Als overheid zijn we mét

de inwoners én de bedrijven de belangrijkste actoren om de gevolgen van

klimaatverandering te beperken. In het Uitvoeringsprogramma 2017-2020

is opgenomen dat we bij elke maatregel communicatie en bewustwording

meenemen.

Droge voetenDoor de druppel zoveel mogelijk vast te houden op de plek waar deze valt en de

rest te bergen op plekken die daarvoor worden ingericht, worden de gevolgen

beperkt. Daarom wordt ingezet op het stimuleren van inwoners om de tuin

groener in te richten en/of een regenton te plaatsen. Bedrijven wordt gevraagd

om bijvoorbeeld een groen dak of een waterdoorlaatbare parkeerplaats in te

richten. Bovenstaande moet ervoor zorgen dat de 60mm-bui niet tot overlast

leidt. Echter, buien van >60mm kunnen wél voor wateroverlast zorgen. Deze

boodschap moet leiden tot acceptatie van de gevolgen van klimaatverandering.

Voldoende WaterHetzelfde geldt bij langdurige droogte, waarbij de inwoners en bedrijven

opgeroepen worden zuinig met water om te gaan. Tegelijk wordt communicatie

ingezet om inwoners en bedrijven te stimuleren om het regenwater zoveel

mogelijk vast te houden voor de droge perioden door bijvoorbeeld een regenton

of een grootschalige waterbuffer.

Gezond watersysteemBewustwording bij inwoners en (glastuinbouw)bedrijven als het gaat om

waterkwaliteit geeft een belangrijke positieve impuls aan de kwaliteit van ons

water. Het is gewenst uitleg te geven over omgang met gescheiden stelsels,

Communicatie

3 “ Het boeiende van ons klimaat vind ik dat het bij machte is vier seizoenen in één week te leveren.

— Simon Carmiggelt

Page 14: Helder - VNG 2017... · Huidige Waterplan Het huidige waterplan is opgesteld in 2009 en heeft een looptijd van 2010 tot 2013. Uiteindelijk is het Uitvoeringsprogramma 2010-2013 geactualiseerd

14

het waarom van een verbod van autowassen op straat, inleveren van oude

medicijnen, bewustzijn van microplastics in consumentenproducten, de

opruimplicht van hondenpoep (langs watergangen) en het ontmoedigen van het

voederen van vogels langs de waterkant. Inwoners vervuilen vaak zonder dat zij

zich hiervan bewust zijn. Doel van communicatie is om een gedragsverandering

teweeg te brengen. De jaarlijkse Week van het Water is een goede gelegenheid

hiervoor. In het Netwerk Schoon en Gezond Water wordt dit opgepakt.

BodemdalingIngezet wordt op het beperken van bodemdaling, maar dat de bodem daalt is

niet te voorkomen. Communicatie is dan ook gericht op bewustwording van

bodemdaling.

HittestressOp dit moment wordt er in de gemeente Pijnacker-Nootdorp geen hittestress

ervaren. Onduidelijk is hoe de temperatuurstijging de komende jaren daar een

effect op heeft. In de communicatie wordt hieraan in de komende planperiode

geen aandacht gegeven.

Page 15: Helder - VNG 2017... · Huidige Waterplan Het huidige waterplan is opgesteld in 2009 en heeft een looptijd van 2010 tot 2013. Uiteindelijk is het Uitvoeringsprogramma 2010-2013 geactualiseerd

0 0.5 1 1.5 2

N

Digitale kaartBeweeg met uw muis over de knelpunten

Bijlagen

Knelpunten

Maatregel of kans geprogrammeerd in Uitvoeringsprogramma 2017-2020 van het Waterklimaatplan

Toekomstige maatregel of kans waardoor de gemeente in 2050 klimaatadaptief is

Legendagemeentegrens

polders

water

agrarisch

natuur

bebouwd

wegen

SchaalA3: 1:35.000

9

12

2

45

1

33

3132

13

44

26

11

42

5

40

28

39

4

37

41

34

83

643 29

710

30

27

3638

35

14

Page 16: Helder - VNG 2017... · Huidige Waterplan Het huidige waterplan is opgesteld in 2009 en heeft een looptijd van 2010 tot 2013. Uiteindelijk is het Uitvoeringsprogramma 2010-2013 geactualiseerd

16

Geprogrammeerde maatregel: locatie specifiek (nummers zie digitale kaart)

Maatregel / Kans Gemeente DelflandVerantw.

partijPolder

Financiën gemeente(euro’s)

Financiën Delfland(euro’s)

1 Rijskade/Hoefslag: Knelpunten wateroverlast aankoop grond inrichting Delfland Noordpolder van Delfgauw

100.000

2 Glastuinbouwgebied Noukoop: gedragsverandering tuinders stimuleren

Delfland Polder van Nootdorp

3 Waterkwaliteit Koningshof: onderzoek op korte termijn om doorstroming te verbeteren

aanmelden als knelpunt lokaal

water

Delfland Oude Polder van Pijnacker

4 Goudenregen- en Wilhelminasingel (in glastuinbouwgebied): verbreden watergang thv politie en brandweer

opnemen in bestemmingsplan

Gemeente Oude Polder van Pijnacker

5 Glastuinbouwgebied: gedragsverandering tuinders stimuleren mbt waterberging

Delfland Noordpolder van Delfgauw

6 Koningshof: inundatie park bij hevige neerslag, bestemmen, communicatie en onderzoek

Gemeente Oude Polder van Pijnacker

7 Ade x Kreek: Verbreden watergang bij kruising 100% Gemeente Oude Polder van Pijnacker

25.000

8 A Klapwijk: klimaatbestendig ontwerp opstellen met bewoners en belanghebbenden

B Klapwijk: klimaatbestendig herinrichten (waterdoorlatende verharding, stimuleren groene daken)

C Klapwijk: instellen Waterlabel

50%

100%

50%

50%

subsidie

50%

Gemeente

Gemeente

Delfland

Oude Polder van Pijnacker

50.000

250.000

5.000

50.000

150.000

5.000

9 Heron: Experiment met ondergrondse berging 'de waterbuffer' t.b.v. gietwater glastuinbouw (Noukoop)

50% 50% Gemeente Polder van Nootdorp

25.000 25.000

10 Plas van Buysen: pandscheiding i.v.m. waterkwaliteit 50% 50% Gemeente Oude Polder van Pijnacker

150.000 150.000

11 Dobbeplas: goede zwemwaterkwaliteit behouden inrichting water Delfland Polder van Nootdorp

12 A12: Afspraken maken met gemeente Zoetermeer om de duiker onder A12 te vergroten

Delfland Polder van Nootdorp

13 Het Lint: Onderzoeken of het automatiseren van de stuw van Het Lint kosteneffectief is en de verschillende peilgebieden noodzakelijk zijn.

Delfland Oude Polder van Pijnacker

14 Keijzershof: vergroening openbare ruimte 100% Gemeente Oude Polder van Pijnacker

100.000

Uitvoeringsprogramma 2017-2020

Page 17: Helder - VNG 2017... · Huidige Waterplan Het huidige waterplan is opgesteld in 2009 en heeft een looptijd van 2010 tot 2013. Uiteindelijk is het Uitvoeringsprogramma 2010-2013 geactualiseerd

17

Geprogrammeerde maatregel: niet-locatie specifiek(nummers NIET op digitale kaart)

Maatregel / Kans Gemeente DelflandVerantw.

partijPolder

Financiën gemeente(euro’s)

Financiën Delfland(euro’s)

15 Bevorderen van het vasthouden van water (vergroenen tuinen, groene daken, regentonnen, waterdoorlatende bestrating en afvoer hemelwater via bermen)

Gemeente gehele gemeente

25.000 25.000

16 100% aanleggen van bergende natuurvriendelijke oevers, tenzij dit uit civiel technisch oogpunt niet nodig is.

meegenomen in Beheerplan Oevers

Gemeente gehele gemeente

17 KaderrichtlijnWater-maatregelen uitvoeren (bladvalbeheer, beleid ecologisch maaibeheer, verminderen dierlijke faeces, onderzoek naar kwalitatief baggeren, inrichting en beheer oevers, kroosbeheer en visstandbeheer). Deze maatregelen worden meegenomen in het Netwerk Schoon en Gezond Water.

100% Gemeente gehele gemeente

20.000 (5.000 per

jaar)

18 Communicatie over droge voeten, gezond watersysteem, voldoende water. Klimaatadaptieve burgerinitiatieven ondersteunen.

50% 50% Gemeente gehele gemeente

40.000 (10.000 per

jaar)

40.000 (10.000 per

jaar)

19 Terugdringen van de vervuiling uit de glastuinbouw door stimulering en handhaving (emissieloze kas)

handhaven Delfland glastuinbouw

20 Beperking van bodemdaling door het toepassen van DIT-riolen (Drainage Infiltratie Transport-riool)

meegenomen in GRP

Gemeente

21 Deelname aan de Community of Pratice (CoP) Klimaatadaptatie en deelname aan Netwerk Schoon en Gezond Water

50% 50% Gemeente 20.000 (5.000 per

jaar)

20.000 (5.000 per

jaar)

22 Onderzoek naar welk beleid klimaatadaptief gemaakt moet worden en dat programmeren (Handboek Openbare Ruimte)

Gemeente/Delfland

23 3 Groenblauwe schoolpleinen subsidie Delfland 45.000

24 WOK-trajecten Delfland

25 Afspraken maken beheer en onderhoud Delfland

Uitvoeringsprogramma 2017-2020

Page 18: Helder - VNG 2017... · Huidige Waterplan Het huidige waterplan is opgesteld in 2009 en heeft een looptijd van 2010 tot 2013. Uiteindelijk is het Uitvoeringsprogramma 2010-2013 geactualiseerd

18

Kansrijke maatregelen: locatie specifiek (nummers zie digitale kaart)

Maatregel / Kans Polder

26 Vrederustlaan: onderzoek naar functioneren peilscheiding Noordpolder van Delfgauw

27 Verbreden van de toevoer naar het gemaal van de Droogmaking Zuidpolder van Delfgauw Zuidpolder van Delfgauw

28 Rijskade: watergang verbreden tussen gemaal Thorbeckelaan en Rijskade Oude Polder van Pijnacker

29 N470: vergroten duiker onder de N470 Oude Polder van Pijnacker

30 Zuidpolder van Delfgauw: onderzoek beperkte drooglegging waardoor inundatie (acceptatie) Zuidpolder van Delfgauw

31 Keulseweg: opstuwing door kleine duikers, bewoners stimuleren om duikers te vergroten Oude Polder van Pijnacker

32 Berkelseweg: opstuwing door kleine duikers, kansen benutten om een robuuster watersyteem te realiseren

Oude Polder van Pijnacker

33 Katwijkerlaan: opstellen gebiedsvisie met een robuust watersysteem Nieuwe of Drooggemaakte polder

34 Het Oude Kerkpad: extra verbinding onder RandstadRail Oude Polder van Pijnacker

35 Ackerdijksepad: kansen benutten in het kader van Ruimte voor Ruimte regeling om waterberging te realiseren

Polder van Oude Leede

36 Onderweg: kleine duikers, bewoners stimuleren om duikers te vergroten Polder van Berkel

37 Zuideindsweg: kleine duikers in de hoogwatervoorziening, bewoners stimuleren om duikers te vergroten

Zuidpolder van Delfgauw

38 Zuidpolder van Delfgauw: vismigratie mogelijk maken Zuidpolder van Delfgauw

39 Schimmelpenninck van de Oyeweg: waterkwaliteit verbeteren door realiseren inlaat van de Pijnackerse Vaart

Zuidpolder van Delfgauw

40 Nootdorpseweg: herstructurering van het watersysteem en duikers vervangen Oude Polder van Pijnacker

41 Oost- en Westlaan: herstructurering van het watersysteem Oude Polder van Pijnacker

42 Noordeindseweg: verbreden watergang Noordpolder van Delfgauw

43 RandstadRail: Aanleg nieuwe duikers/vergroten bestaande duikers bij toekomstig groot onderhoud (gehele tracé RandstadRail)

Oude Polder van Pijnacker

44 Blokweg/Molenlaan: bij herstructurering glastuinbouw versnippering watersysteem opheffen, kansen benutten

Oude Polder van Pijnacker

45 Noordweg/RandstadRail: duikers vergroten Polder van Nootdorp

Kansrijke maatregelen: niet locatie specifiek (nummer NIET op digitale kaart)

46 Stimuleringsmaatregelen opstellen die klimaatbestendig bouwen bevorderen gehele gemeente

Maatregelen te realiseren na 2020, of zoveel eerder, als de mogelijkheid zich daartoe aandient

Page 19: Helder - VNG 2017... · Huidige Waterplan Het huidige waterplan is opgesteld in 2009 en heeft een looptijd van 2010 tot 2013. Uiteindelijk is het Uitvoeringsprogramma 2010-2013 geactualiseerd

bezoek Oranjeplein 1, 2641 EZ Pijnacker

post Postbus 1, 2640 AA Pijnacker

telefoon 14 015

e-mail [email protected]

internet www.pijnacker-nootdorp.nl

bezoek Phoenixstraat 32, 2611 AL Delft

post Postbus 3061, 2601 DB Delft

telefoon 14 015

e-mail [email protected]

internet www.hhdelfland.nl