Havo 4 - thema 3: voortplanting De voortplantingsorganen van de man en vrouw.

Havo 4 - thema 3: voortplanting

De voortplantingsorganen

van de man en vrouw

Bij de geboorte

Primaire voortplantingsorganen: bij de geboorte al aanwezig. Penis, vagina, schaamlippen,

eierstokken, ballen, etc.



Puberteit Begin van

zaadproductie bij de man en de eerste rijping en eisprong bij de vrouw.

Onder invloed van hormonen uit de hypofyse.

Wat zijn hormonen?


Hormonen Boodschappers in je lichaam. Hormonen worden verspreid door de

bloedbaan Alleen cellen die receptoren voor een

bepaald hormoon hebben kunnen hierop reageren.

Een receptor is een eiwit die meestal in het celmembraan van een cel zit en waaraan een hormoon zich kan binden.


Puberteit Hormonen via de bloedbaan naar de

geslachtsorganen zetten daar de geslachtsorganen aan

tot zaad- of eicelproductie geslachtsorganen maken ook

hormonen aan: vrouw: Oestrogeen en progesteron man: testosteron


Puberteit de hormonen testosteron (man) en

oestrogeen (vrouw) zorgen voor de secundaire geslachtskenmerken.

borsten spiergroei haargroei onder de oksels en in de

schaamstreek enzovoort


het mannelijke voortplantingsorgaan


Sperma Aanmaak zaadcellen in de teelballen Zaadcellen worden opgeslagen in de

bijballen Sperma bestaat uit:

zaadblaasjes vocht prostaatvocht Zaadcellen 50 tot 200 miljoen per zaadlozing


Sperma


Ejaculatie wordt ook klaarkomen genoemd door stimulatie van de stijve penis

van de man (vooral de eikel) bij klaarkomen komt sperma vrij

via de urinebuis


Ejaculatie


het vrouwelijke voortplantingsorgaan

Let op: zaadcellen zijn niet op schaal.


De baarmoeder


Eisprong (ovulatie) eitjes rijpen in de eierstokken, in

follikels elke 4 weken verlaat een rijp eitje een

eierstok meestal wisselen de eierstokken elkaar

af eitje gaat via de eierstok naar de

baarmoeder


eisprong (ovulatie)


Eisprong (ovulatie) Wanneer een rijp eitje sperma tegenkomt

vindt er bevruchting plaats (in de eileider!)

Een bevrucht eitje nestelt zich in het baarmoederslijmvlies in en ontwikkelt zich daar. (Innesteling)

Eitje gaat kapot naar 12 tot 24 uur wanneer het niet is bevrucht.


Hypofyse Hormoonklier in de

hersenen Onder invloed van de

Hypothalamus. Hypofyse maakt twee

voor het voortplantingstelsel belangrijke hormonen: FSH LH


LH en FSH bij de man FSH stimuleert de zaadproductie in de

teelballen LH stimuleert de aanmaak van testosteron in

speciale cellen in de teelballen, de interstitiële cellen (=tussenliggende cellen).

Testosteron stimuleert de secundaire geslachtskenmerken, de zaadproductie en remt de aanmaak van LH en FSH in de hypofyse.

Zie ook afbeelding 15 op blz. 45 van je boek.


FSH en LH bij de vrouw Onder invloed van FSH en LH rijpen een

aantal follikels in de eierstok van de vrouw.

Het grootste follikel zal overleven de andere sterven af.

Het follikel produceert oestrogenen onder invloed van FSH en LH.


Eisprong (ovulatie) Oestrogenen stimuleren de hypofyse

tot hogere productie FSH en LH Door LH neemt follikel veel vocht op Piek rond de 14de dag van de

menstruatiecyclus barsten follikel en vrijlaten eicel in eileider =Eisprong (ovulatie)


Corpus Luteum (gele lichaam) Onder invloed van LH Produceert progesteron Negatieve terugkoppeling op de hypofyse

en dus de productie van LH Wanneer er geen innesteling plaatsvindt,

zal het gele lichaam naar een aantal dagen afgebroken worden bij gebrek aan LH.

Bij innesteling gaat het embryo zorgen voor hormonen die het gele lichaam in stand houden.


hypofyse

Gele lichaam

LH

progesteron

+

+

-

hypofyse

Gele lichaam

LH -

Gevolg = menstruatie en nieuwe cyclus

Na de eisprong Zonder innesteling


hypofyse

Gele lichaam

LH

progesteron

+

+

-

Bij innesteling

Embryo

HCG

+

Havo 4 - thema 3: voortplanting De voortplantingsorganen van de man en vrouw.

Documents

Transcript of Havo 4 - thema 3: voortplanting De voortplantingsorganen van de man en vrouw.