Hausdorfer-Nieuwsbrief

1

Even voorstellen….

Stichting Natuurlijk Spreken heeft twee nieuwe bestuursleden.

In deze nieuwsbrief stellen zij zich voor.

Frits RietveldAls er in een bestuur of een andere

eenheid nieuwe leden komen, is

het een goed gebruik dat die leden

zich voorstellen. En omdat ik sinds

kort nieuw in het bestuur van SNSben, is het niet meer dan reëel dat

ook ik hier dus aan voldoe.

Daar gaat ’ie dus:

Ik ben Frits Rietveld, 59 jaar en

woon in Wageningen, een klein

stadje op de Veluwe, alleen bekend

door de jaarlijkse 5 mei vieringen en de voormalige Landbouw

Universiteit, nu Wageningen Universiteit geheten. Ik stotter al,

zolang als ik me kan heugen, waarschijnlijk ben ik al stotterend

ter wereld gekomen. Vroeger was dit zelfs in vrij ernstige mate.

Ik heb dan ook heel wat hulpverleners langs zien komen. Tebeginnen met een oude logopediste, een schat van een mens,

die mij echter niet kon helpen. Na nog enkele logopedistes

(m/v) en therapieën te hebben afgewerkt, had ik het op 30-

jarige leeftijd wel gezien. Ik moest maar verder zoals ik gebo-

ren ben. Totdat ik in november 2000 op de basistherapie van

Jan Heuvel terecht ben gekomen. En ja, van het één komt het

ander. Gevolg dus dat ik nu in het bestuur zit. Zoals reeds ver-

teld, ik ben 59 jaar, al weer 31 jaar heel gelukkig getrouwd met

Ada en wij hebben samen 3 kinderen. Deze zijn inmiddels

alledrie het huis uit, zodat wij dus weer getweeën overgebleven

zijn. Als je de 50 gepasseerd bent, wordt vele malen de vraag

aan je gesteld: “Hoe lang moet jij nog?” Dan kan ik gelukkigantwoorden: “Ik mag nog 6 jaar”. Ik werk namelijk al weer een

respectabel aantal jaren bij de Wageningen Universiteit als

onderzoeksassistent bij landbouwhuisdieren. Dit werk doe ik

met ontzettend veel plezier, ook omdat we een bijzonder goed

en gezellig team hebben. Ik heb dus totaal nog geen behoefte

om nu al achter de geraniums te zitten.

Ik hoop dat we ook met het SNS bestuur zo’n gezellig en goed

team kunnen vormen, zodat ik aan het uit de wereld helpen van

het stotteren al mijn beste krachten kan wijden.

René HooijmanMijn naam is René Hooijman. Sinds november vorig jaar benik contactpersoon zelfhulpgroepen in het bestuur van de Stich-

ting Natuurlijk Spreken. Ik wil van deze gelegenheid gebruik

maken om mijzelf even kort aan jullie voor te stellen. Ik ben in

1972 geboren in Zwolle en via allerlei omzwervingen ben ik

uiteindelijk terechtgekomen in Boven-Leeuwen (land van Maas

en Waal), waar ik nu samen met mijn vrouw Vanessa woon. In

1992 heb ik mijn diploma behaald van de HTS te Arnhem,

richting werktuigbouwkunde. Direct daarna heb ik een studie

bedrijfskunde gevolgd aan de universiteit van Hertfordshire

(nabij Londen). Zo had ik gelijk de kans om mijn Engels wat

op te halen. Hiervan heb ik in 1994 mijn diploma behaald.Mijn hobby’s zijn motorrijden en zeilen. Ongeveer een jaar na

het verlaten van de schoolbanken heb ik, samen met mijn

broer, een ingenieursbureau opgestart. Na enige ‘starterspro-

blemen’ is dit nu langzaam uitgegroeid tot een bedrijfje met 4

personen. Verdere uitbreiding ligt in het verschiet.

In november 2000 heb ik de basiscursus van de Hausdörfer

therapie gevolg. In het tweede weekend heb ik tijdens de eva-

luatie aangegeven dat ik graag iets meer wilde doen voor de

stichting, in het belang van andere stotteraars. Zodoende werd

ik vorig jaar benaderd voor een functie in het bestuur en ben

me nu aan het inwerken in de lopende zaken van het bestuur.Alhoewel het niet altijd meevalt de bestuursfunctie te combine-

ren met mijn werk ga ik me er 100% voor inzetten om de func-

tie zo goed mogelijk te vervullen. Omdat ik zelf deel uit maak

van de zelfhulpgroep Nijmegen, houd ik een goede feeling met

het reilen en zeilen in de zelfhulpgroepen. De onderwerpen die

leven in de groepen vang je dan toch sneller op en zijn sneller

terug te koppelen naar het bestuur.

STOTTEREN BEGINT IN HET OOR VAN DELUISTERAAR!

In 1939 deed een beroemde Amerikaanse taal- en spraakpa-

tholoog, Dr. Wendell Johnson, die zelf zwaar stotterde, een

experiment met weeskinderen. De bedoeling was om aan te

tonen, dat stotteren kan ontstaan wanneer een kind bewust

word gemaakt van (onvolkomenheden in) zijn spraak.

Johnson’s hypothese, dat stotteren begint in het oor van de

luisteraar, werd weliswaar bevestigd, maar het veroorzaakte

stotteren kon niet meer worden teruggedraaid. Uit angst om

zijn reputatie publiceerde Johnson nooit over dit onderzoek.

Een enkeling kende het onder de naam ‘Monster Study’. Pas in

juni 2001 werd deze zaak door Mercury News aan het licht

gebracht.

Johnson en Hausdörfer leefden in hetzelfde tijdperk, zij zouden

elkaar dus gekend kunnen hebben. Ruim voordat Johnson zijn

hypothese had opgesteld, kwam Oscar Hausdörfer al tot het

Afscheid

Na een lange periode van actief bezig te zijn geweest voorHD team en later voor de stichting natuurlijk spreken heb ikbesloten om te stoppen. In het begin was mijn werkgebiedde zelfhulpweekenden en daarna secretaris. Ik heb veelvreugde en voldoening gehad in deze tijd. Ook was het zeerbijzonder om zo velen te mogen ontmoeten en met hensamen te werken aan de zaken welke zo nuttig zijn. Veelheb ik geleerd van anderen en hopelijk was dit ook wel eenswederzijds. Gelukkig zijn er goede opvolgers gevonden endit stemt mij ook tevreden. Waarschijnlijk zal ik nog weleens denken: ‘waarom ben ik gestopt?’ want het is eenstukje van mijn leven geworden. Mijn voornemen is om tochnog eens op een zelfhulpweekend te komen en ik hoop julliedaar nog wel eens te ontmoeten. Vrienden van HD…….hetgaat jullie allen hopelijk goed en blijf natuurlijk spreken!!

Groet John Blauwendraat [email protected]

NIEUWSBRIEFJa

arg

an

g 3

Nu

mm

er 1

Feb

rua

ri 20

02

2

inzicht, dat beginstotteren wordt versterkt door de aandacht te

vestigen op ademhaling, mondstanden en ‘moeilijke woorden’,

kortom op spreken (zie ‘Door De Nacht Naar Het Licht’, 3e

druk, 1921). Deze inzichten werden uiteindelijk wetenschap-

pelijk bevestigd door Johnson. Het huiveringwekkende expe-

riment ging in januari 1939 van start. Het onderzoek werd

uitgevoerd door Mary Tudor,een studente van Johnson. Zij

splitste een groep van 22 wees-

kinderen van 6 tot 15 jaar, waar-

van er 10 stotterden, op in twee

groepen: een groep stotterende

kinderen en een groep niet-

stotterdende kinderen. Elke

groep werd - aan de hand van

verschillende criteria - wederom

opgedeeld in twee equivalente

groepen, een therapiegroep eneen controlegroep. Kinderen in

de controlegroep ontvingen

positieve therapie, kinderen in de

experimentele groepen werden bewust gemaakt van (onvolko-

menheden in) hun spraak door ze uitdrukkelijk te wijzen op

hun ademhaling en mondstanden. De niet-stotterende kinderen

werden gewaarschuwd voor het gevaar van (het nadoen van)

stotteren: je zou het zelf ook kunnen krijgen.

Na 4 maanden onderzoek was het resultaat, dat de spraak in de

experimentele groepen bij 5 van de 6 normaal sprekende kinde-

ren en bij 3 van de 5 stotterende kinderen achteruit was gegaan.

In de controlegroep bleek slechts 1 van de kinderen meer onre-gelmatigheden te vertonen in de spraak dan aan het begin van

het experiment. Het experiment was ‘geslaagd’, de hypothese

van Johnson bleek te kloppen, de opvattingen van Hausdörfer

werden wetenschappelijk bevestigd, maar toen was er een

probleem: Johnson en Tudor bleken niet meer in staat het een-

maal op gang gekomen stotteren weer terug te draaien. Omdat

zij, in tegenstelling tot Hausdörfer, die het probleem volledig

had uitgespit, uitgediept en beredeneerd om tot zijn conclusie

te komen. Het ontbrak hen aan de nodige kennis en omdat zij

immers waren uitgegaan van slechts een hypothese.

Dit onderzoek, dat aantoont dat stotteren kan worden aange-leerd, staat in schril contrast met de zienswijze en werkwijze

van wetenschappers en de meeste stottertherapeuten. In het

Academisch Ziekenhuis Nijmegen wordt onderzoek gedaan

naar de hersenstromen, waarbij uitsluitend metingen worden

verricht bij volwassen stotteraars op het moment, dat zij (moe-

ten) praten, dus spanning ondervinden. Hun hersenstromen

worden dan vergeleken met die van natuurlijke sprekers. Niet

bekend is, of de gemeten afwijkingen een oorzaak of een ge-

volg zijn van stotteren en niet bekend is en of deze niet een

gevolg zijn van jarenlange psychische stress. Evenmin is be-

kend, of de gemeten afwijkende hersenstromen eveneens voor-komen bij kinderen, want er zijn geen kinderen bij het onder-

zoek betrokken. Er worden m.i. alleen maar symptomen, ge-

volgen van stotteren, gemeten en onderzocht. Het vervelende

van stotteren is, dat het meten van en werken aan symptomen

(gevolgen) nog nooit heeft geleid tot een oplossing van het

probleem.

Tóch baseren de reguliere stottertherapeuten in de regel hun

uitspraken en therapieën op de m.i. loze vermoedens van we-

tenschappers, dat er een direct verband bestaat tussen motori-

sche aspecten en erfelijkheid en stotteren. Dit is natuurlijk erg

onzorgvuldig. Deze opvattingen waren al eens actueel in de

periode, dat Johnson nog aan de universiteit van Iowa studeer-de in 1926. Daarna nam men geruime tijd aan, dat stotteren

psychologische oorzaken heeft. De Doetinchemse methode

heeft echter ook geen uitkomst kunnen bieden. Nu draait men

het dus weer om en de geschiedenis herhaalt zich. Eén ding

blijft gelijk en dat is, dat de stotteraar een speelbal blijft van de

grillen van de wetenschappers en therapeuten, waar zij in de

regel nog nooit iets mee opgeschoten zijn. Integendeel!

Via ouders ervaar ik, dat hun kind in een stottercentrum kreeguitgelegd, dat tientallen spiertjes samenwerken om spraak te

vormen en er werd aan het kind verteld, dat het waarschijnlijk

nooit normaal zal kunnen praten …! In dit geval leidt de on-

zorgvuldigheid, waarmee wetenschappelijke gegevens worden

geïnterpreteerd en uitgedragen tot een uitleg, waarachter een

therapeut zich misschien wel prima kan verschuilen, maar die

tevens zijn onmacht illustreert: het kind schiet er niets mee op.

Integendeel, vanuit de NLP-gedachte (mensen denken in beel-

den) wordt aangenomen, dat een mens automatisch toe werkt

naar het beeld, dat hij oproept. Een kind wordt dus alle hoop

ontnomen, ooit normaal te kunnen spreken, terwijl ik uit eigenervaring weet, dat natuurlijk spreken mogelijk is voor iedere

stotteraar. Helaas worden belangstellenden, die informatie

aanvragen bij het Stotter Informatie Centrum en/of bij de Stot-

tercentra, bij voorkeur doorverwezen naar deze (meestal regu-

liere) stottertherapeuten.

Door het onderzoek van

Johnson zijn jonge kinderen

chronisch gaan stotteren, waar

zij hun hele leven onder heb-

ben geleden. Een journalist

van Mercury News spoorde

enkelen van hen 60 jaar nadato op. Voor Mary Tudor

leverde dit een pijnlijke con-

frontatie op met de nu volwas-

sen stotteraars, die destijds,

zonder hun medeweten, aan dit

experiment werden onderwor-

pen. Tot op die dag leefden zij

in de veronderstelling, dat zij

destijds werkelijk ‘therapie’

hadden ontvangen.

Dit experiment heeft kennelijkveel leed veroorzaakt, maar

gelukkig is het niet helemaal

voor niets geweest. De nu nog steeds geldende opvatting, dat je

maar beter geen aandacht kunt besteden aan stotteren, is name-

lijk hierop gebaseerd. Helaas echter, is dit ook niet altijd een

zaligmakende weg. Nog steeds vestigen vrijwel alle therapieën

de aandacht op (vloeiend) spreken en op allerlei fysieke facto-

ren zoals ademhaling, middenrif, mondstanden, handbeweging

e.d., waarvan men veronderstelt, dat deze met stotteren samen-

hangen. Ook nu komt het zelfs nog voor, dat niet-stotterende

kinderen door onwetende onderzoekers, die blijkbaar niets uithet verleden hebben geleerd, worden betrokken bij onderzoe-

ken naar stotteren, met alle risico’s van dien. De risico’s, die

een dergelijk onderzoek met zich meebrengen, staan m.i. in

geen verhouding tot de voordelen, die het zou kunnen opleve-

ren. ‘Nieuw’ onderzoek is daarom volstrekt overbodig. De

oorzaken van het ontstaan van stotteren, de ontwikkeling tot

chronisch stotteren en het wezen van stotteren zijn volledig

blootgelegd door Hausdörfer. Al sinds 1894 weten we (zou

eigenlijk iedereen moeten weten), dat de ontwikkeling van

beginstotteren naar chronisch stotteren kan worden voorkomen

en dat chronisch stotteren bij volwassenen in goede banen kan

worden geleid. De kennis, die Hausdörfer voor ons heeft bloot-gelegd, wordt nu langzaamaan ‘herontdekt’ …. maar door een

Mary Tudor

Dr. Wendell Johnson

3

‘verzwijgcultuur’ in stotterland, die nog steeds heerst en die

alleen maar dient ter bescherming van beroepsbelangen en de

gevestigde orde, komt de waarheid maar uiterst moeizaam aan

het licht. Dat betekent, dat ‘het licht’ maar uiterst langzaam kan

doordringen tot diegenen, waar het uiteindelijk om gaat: men-

sen, die stotteren!

De verdiensten van Hausdörfer gelden nog steeds als basisvoor misschien wel ’s werelds kortste therapie met de meest

opzienbarende resultaten. Jammer, dat onderzoekers en stot-

tertherapeuten hier niet meer mee doen en in de meeste geval-

len blijven volharden op hun eigen (dwaal)sporen. Veel stot-

tertherapeuten, die zichzelf ‘gespecialiseerd in stotteren’ noe-

men en die zogenaamd ‘maatwerk’ leveren, zijn in werkelijk-

heid nog zo ver van de kern van het probleem verwijderd, dat

velen van hen zelfs nu nog niet beseffen, dat zij door hun han-

delswijze en onwetendheid het probleem vaak juist alleen maar

aanwakkeren. Gelukkig heeft Hausdörfer nooit een dergelijk

gruwelijk onderzoek hoeven uitvoeren, want zijn kennis vanstotteren werd geïllustreerd door prachtige resultaten. Dat is tot

op heden nog steeds zo. Iedere zichzelf respecterende therapeut

en wetenschapper, die oog heeft voor het lot van de stotteraar,

die goede resultaten wil leveren en plezier in zijn werk wil

hebben, zal dit niet naast zich neer (blijven) leggen.

Jan Heuvel (Instituut Natuurlijk Spreken)

PS: meer informatie over ‘the Monster Study’ is te vinden op

internet via de website www.natuurlijkspreken.nl

Verslag Zelfhulpweekend te Bakkum

14-16 september 2001

Rust is een belangrijk ingrediënt voor een zelfhulpweekend

voor stotteraars. Het was even schrikken toen bleek dat andere

gasten van de jeugdherberg wildere plannen hadden. Een groep

van meer dan 100 jongeren had namelijk een feestje te vieren.

Niet echt bevorderlijk voor de spreekrust dus. Gelukkig kregen

we snel een rustige zaal tot onze beschikking.

Er waren minder deelnemers dan normaal. Aanvankelijk zie je

dit als een nadeel. Na verloop van tijd merk je toch dat eenkleine groep ook een boel voordelen heeft. Zo werd de groep

een stuk hechter dan normaal. Ook met betrekking tot het wer-

ken aan je spreken werkte dit positief uit. Met een kleine groep

werk je intensiever aan je spreken. Bovendien krijg je meer

aandacht van onze Jan Heuvel indien dit gewenst is.

Het is dan wel een Hausdörferweekend. Niet iedere stotteraar

of andere geïnteresseerde hoeft de Hausdörfer-methode toe te

passen. Zo was dit weekend ook Paul Blijboom aanwezig met

een logopedieachtergrond. Dit wordt door een ieder gerespec-

teerd. Iedereen kan namelijk uit meerdere workshops zijn eigen

programma samenstellen. De workshops worden door deelne-mers op vrijwillige basis voorbereid. Zo was bijvoorbeeld de

assertiviteitsworkshop van Bart Lenselink nieuw en heel leer-

zaam. De workshop knelpunten was ook weer heel nuttig.

Zelfs tijdens het uitwaaien op het strand werd er nog een extra

workshop Speaking Circles ingelast. Speaking Circles komt er

ruwweg op neer om de positieve aspecten uit te lichten van een

“spreekbeurt” voor de groep.

Volgens mij was het voor iedereen een goed weekend. Als ik

voor mezelf spreek kan ik zeggen dat ik weer een stuk wijzer

ben geworden en langzaam maar zeker steeds verder kom. Het

is nu al weer twee maanden terug. Ik kan toch zeggen dat ik nu

minder last heb van mijn stotteren.

Tenslotte wil ik graag medeorganisator Wil Kroon, bestuurslidJans Scholtmeijer en Hausdörfertherapeut Jan Heuvel van harte

bedanken. Daarnaast uiteraard de rest van de deelnemers. Je

werkt toch samen aan elkaars problemen met betrekking tot het

stotteren.

Tot de volgende keer!

Jurgen Naaldenberg

Lente in Zeeland

Het is nu 6 jaar geleden dat ik voor het eerst een zelfhulpweek-

end meemaakte, nadat ik de basiscursus van de Hausdörfer-

methode had gevolgd. Dit eerste bezoek aan een zelfhulpweek-

end heeft voorgoed mijn leven veranderd. Ik had nog nooitzoveel stotteraars bij elkaar gezien; ik was niet meer alleen met

mijn stotterprobleem. Sindsdien ben ik een regelmatige bezoe-

ker van de zelfhulpweekenden. Tijd dus om zelf eens de han-

den uit de mouwen te steken en ook eens een zelfhulpweekend

te organiseren. Ik ben hiervoor teruggegaan naar de basis:

Zeeland. Het land waar ik voor het eerst kennismaakte met het

fenomeen zelfhulpweekend. In de beroemde plaats Arnemui-

den heb ik een schitterende plek gevonden. De naam van deze

prachtige locatie aan het Veerse meer is “Het zilveren Schor”.

Het belooft een gezellig en leerzaam weekend te worden; al-

leen al om de schitterende locatie. Ook zullen er een aantal

verrassende werkgroepen op het programma staan, die zeker inde smaak zullen vallen.

Komt allen op 19, 20 en 21 april aanstaande naar “Het

Zilveren Schor” in Arnemuiden.Aanmelden voor dit weekend kan bij Tini Vroegrijk:

Telefoon: (0164) 23 99 86 of 06 539 743 30

Email: [email protected]

De aanmeldingssluitingsdatum is 5 april 2002

Zelfhulpweekend in Markelo

Op 14, 15 en 16 juni 2002 vindt er een zelfhulpweekend plaats

in Markelo (Overijssel) met het thema ’De Laatste Schakel’.

Waarom heb ik nu mijn doel, soms na zoveel jaren, nog steedsniet bereikt? Is het mijn schuld? Doe ik iets niet goed? Hoe

doen anderen het? Wie heeft zijn doel eigenlijk wél bereikt?

Op al deze vragen zullen wij tijdens dit weekend een passend

antwoord zoeken. Dit kan voor sommigen van meet af aan een

grote opluchting betekenen, anderen zullen misschien wel even

schrikken of verbaasd zijn. “De laatste schakel’ heeft namelijk

te maken met de manier, waarop wij met het geleerde bezig

zijn. Al weten wij, dat onze gevoeligheid en stotterangst ons

grootste probleem is (80%) en welk een belangrijke rol het

veelbesproken ‘flegma’ speelt in de Hausdörfer-methode, tóch

houden wij ons in veel gevallen vrijwel alleen maar bezig met

het sturen van de spraakklank en het vinden van de spreekrust.

DIT IS HETZELFDE ALS HET INSTANDHOUDEN VAN DE ANGST

OM TE STOTTEREN. Wij hebben niet in de gaten, dat wij onbe-

wust toch nog heel bang zijn om te stotteren, ons ergeren als

we stotteren en daarmee de ‘vampier’ steeds weer een beetje te

eten geven. Dat is net genoeg, om de kern actief te laten blij-

ven, de angst wordt steeds gevoed, je ergernis blijft en je doel

blijft onbereikbaar, hoe lang je er ook aan werkt en hoe goed je

ook je best doet. Wat gaan wij dus doen? WEG MET DIE

KLANK, WEG MET DE SPREEKRUST, WEG MET ALLE

Bedankt!

Stichting Natuurlijk Spreken wil het Waarborgfonds

Sociale Woningbouw uit Huizen hartelijk bedanken voor

de kerstdonatie van ƒ 1000,–. Het geld zal worden ge-

bruikt voor een nader te bepalen project.

het bestuur

4

Colofon

Redactie en vormgeving:

Jolanda de VriesFriesewal 201274 HD HuizenTel.: (035) 647 33 95voorlichting@

natuurlijkspreken.nl

Drukwerk en verzending:

Sjoerd [email protected]

Bestuur van de stichting

Voorzitter:

[email protected]

Secretaris:

Frits RietveldDiedenweg 1596706 CP Wageningen

(0317) 41 64 [email protected]

Penningmeester:

Lucas LoopersHeklanden 639407 PL Assen

Tel./fax: (0592) 34 12 21penningmeester@

natuurlijkspreken.nl

Bestuursleden:

Jolanda de Vries (zie: redactie)René [email protected]

Website:

www.natuurlijkspreken.nl

Girorekening:

7706022 t.n.v. de stichting, peradres van de penningmeester.

Oplage:250

KLANKOEFENINGEN en leven als een normale spreker, nergens

aan denken, niet bang zijn, niet ergeren aan stotteren, praten,

vallen, opstaan en weer doorgaan!!!

Waardoor deze ‘kentering’? In het boek ‘Door De Nacht Naar

Het Licht’ staat geschreven, dat we het klanksturen niet hoeven

aanleren, evenmin als het normale spreken, ademhalen, enz.omdat we dit allemaal al kunnen …. als we maar rustig zijn!

Alleen de angst en gevoeligheid kan ons hiervan weerhouden

en UITSLUITEND DEZE hebben we te bestrijden. Als we dit

doen, kunnen we de klank goed sturen maar ook … normaal

praten! Het sturen van het spraakgeluid en de spreekwet zijn

uitsluitend een basis voor rust, die absoluut nodig is om über-

haupt en efficiënt aan je angst te kunnen werken, om deze

uiteindelijk te overwinnen (denk aan het verhaal van De Oude

Geleerde). Wij hopen hierover met jullie te kunnen rollebollen

in Markelo … en als de gemoederen weer wat zijn bedaard,

gaan we nieuwe wegen zoeken om hieraan te werken!

Je kunt je voor dit weekend opgeven (sluitingsdatum: 31mei 2002) bij:- Anneke Westerink-Kremer, tel. (0546) 85 13 49 (na

18.00 uur),

e-mail: [email protected], of

- Jan Heuvel, telefoon (074) 277 61 83

e-mail: [email protected]

Een hindernis te nemen?? … KOM NAAR DRENTHE!!

In oktober 2002 is er in Drenthe een zelfhulpweekend mee te maken. Iedereen is van harte welkom! Vooral degenen die willen wer-

ken aan zichzelf en daardoor aan hun spreken. Wie heeft er nog een hindernis te nemen onderweg naar natuurlijk spreken? In 'Buiten-

verblijf Prinses Margriet Manege' te Westerbork gaan we proberen een stap verder te komen. Met elkaar de werkgroepen een gedegen

inhoud geven, geïnspireerd raken en geïnspireerd verder gaan! We hopen velen van jullie te ontmoeten! De aanmeldingssluitingsda-

tum is 20 september 2002.

Met veel vriendelijke groeten van Marja en Gera.

Aanmelding: Gera Loopers

Heklanden 63, 9407 PL Assen

tel. 0592-341221

E-mail: [email protected]

Datum: 5 en 6 oktober 2002

Locatie: 'Buitenverblijf Prinses Margriet Manege' te Westerbork.

Verder geldt voor deze weekenden:

- Deelname is mogelijk voor zowel Hausdörfers als

niet-Hausdörfers.

- Deelnamekosten: �49,92 bij vooruitbetaling door

donateurs vóór de aanmeldingssluitingsdatum

- €56,72 bij contante betaling tijdens het weekend ofbij betaling na de aanmeldingsdatum.

- €63,53 voor niet-donateurs (bij betaling ben je

automatisch donateur)

- Omdat het weekend in Drenthe een dag korter duurt, zijn de prijzen voor dit weekend

öaangepast: €40 bij vooruitbetaling voor de sluitingsdatum, €47,50 bij contante betaling

tijdens het weekend en €55 voor niet-donateurs.

Vooruitbetalingen s.v.p. overmaken op giro 7706022 t.n.v. Stichting Natuurlijk Spreken

te Assen.

Overzicht van zelfhulpgroepen die werken onder de vlag van SNS

Nederland: Almelo Theo Sas (057) 238 25 44

Amsterdam Peter Bosch (075) 772 05 37

Assen Gera Loopers-Hunse (0592) 34 12 21Eindhoven Frits Schalij (040) 245 42 81

Friesland Rene Haayes (0513) 62 89 96

Groningen Nina Roorda (050) 573 27 87

Heerde Carla Mooiweer-Verkerk (0578) 61 69 75

Leiden Jurgen Naaldenberg 06 223 845 26

Nijmegen Lilian Briggeman (024) 377 98 64

Utrecht Jolanda de Vries (035) 647 33 95

België: Gent Martine de Vloed (09) 239 991 29

Hasselt Marcel Luyten (011) 79 39 42

Kortrijk Marc Vereyck (051) 61 32 77

De Regionale ThuiszorgWest Veluwe in Emst zorgtervoor dat wij iedere twee

maanden weer kunnen ver-gaderen. Hartelijk dank voor

het beschikbaar stellen van devergaderruimte.

Het bestuur

Hausdorfer-Nieuwsbrief

Documents

Transcript of Hausdorfer-Nieuwsbrief