Harde schijf of SSD klonenStap over zonder nieuwe installatie

Zodra je een nieuwe harde schijf of SSD hebt gekocht, wil je die natuurlijk gebruiken. Als de huidige schijf is verouderd, dan is het logisch om deze te vervangen en de nieuwe schijf als hoofdschijf te gaan gebruiken. Je kunt dan een nieuwe installatie van het besturingssysteem doen, maar klonen is ook een mogelijkheid. Je kopieert dan de oude schijf inclusief het besturingssysteem naar de nieuwe. Een klusje dat toch iets meer voeten in de aarde heeft dan je zult denken.

Inleiding

01 OpruimenBij het klonen wil je zo min mogelijk overbodige bestanden meenemen. Haal daarom

eerst de virtuele bezem door het systeem. Verwijder niet gebruikte programma’s, grote

bestanden en ruim tijdelijke bestanden op. De gemakkelijkste manier om tijdelijke

bestanden op te ruimen is via schijfopruiming.

Open Windows Verkenner en ga naar Computer. Klik met de rechtermuisknop op je

systeemschijf en open Eigenschappen. Open het tabblad Algemeen en kies

Schijfopruiming. Selecteer de onderdelen en kies Systeembestanden opschonen.

02 Grote bestanden vindenSoms is het lastig om te vinden waar nu die grote bestanden zitten verstopt. Met het

programma WinDirStat kan je in één oogopslag zien waar de boosdoeners zitten. Het

programma scant de harde schijf en laat gevisualiseerd zien welke bestanden en

mappen de meeste ruimte in beslag nemen. Je kunt het programma downloaden van

www.windirstat.info.

Start het programma, kies je harde schijf en klik op OK. Na het scannen wordt in de

onderste helft van het venster een gevisualiseerd beeld van je bestanden weergegeven.

Klik op een blok om te zien om welk bestand het gaat.

03 Software verwijderenHet kan een hoop ruimte schelen als je software waarvan je geen gebruik meer maakt,

verwijdert. Je zult je verbazen hoeveel vergeten programma’s er op de computer

rondzwerven.

Om een programma te verwijderen ga je naar Start / Configuratiescherm. Klik op

Programma’s en kies Een programma verwijderen. Klik met de linkermuisknop op

één van de kolomnamen om te sorteren. Zo kan je ook gemakkelijk op grootte sorteren

zodat je direct ziet wat de grootste programma’s zijn. Selecteer een programma en druk

op Verwijderen om het programma te de-installeren.

04 Mogelijkheden Bij een pc kan je de nieuwe schijf of SSD naast de bestaande aansluiten, om zo de

installatie te klonen. Bij een notebook is een usb-behuizing de gemakkelijkste manier om

te migreren. Er zijn diverse behuizingen te krijgen, zoals een docking station of een lege

externe behuizing.

Een andere optie is eerst een back-up maken, dan de nieuwe schijf plaatsen en

vervolgens de back-up terugzetten op de nieuwe schijf. Zorg er bij het plaatsen van een

nieuwe HDD voor dat de nieuwe schijf minimaal even groot is als de oude, zodat alle

gegevens kunnen worden overgezet. We beschrijven in deze workshop zowel hoe je een

schijf kloont, als hoe je een back-up kunt gebruiken.

05 Nieuwe schijf gebruikenEen nieuwe schijf is nog helemaal leeg. Dat betekent dat Windows deze niet

automatisch zal inladen. Je dient de schijf eerst te initialiseren (zoals dat in Windows

heet). Sluit de schijf aan op de computer en druk op de toetscombinatie Windows-

toets+R. Typ de opdracht diskmgmt.msc en druk op Enter.

Het Schijfbeheer wordt geladen en komt waarschijnlijk automatisch met de melding dat

er een nieuwe schijf is aangesloten. Druk op OK om de schijf te initialiseren. Krijg je niet

automatisch de melding, klik dan met de rechtermuisknop op de schijf en kies Schijf

initialiseren.

06 SoftwareWe hebben veel gratis programma’s getest, maar allemaal voldeden ze niet aan de

eisen die wij aan deze software stellen. Daarom hebben we gekozen voor het betaalde

programma Acronis True Image (49,95 euro voor één pc). Met deze software kan je

harde schijven op de juiste manier klonen.

Na de klus kan de software ook gebruikt worden als back-upsoftware en kan de oude

schijf ook worden ingezet als back-upschijf. Er is een proefversie beschikbaar, zodat je

de software eerst kunt uitproberen. Download het programma van http://ct.link.idg.nl/acr.

07 Harde schijf klonenStart Acronis en kies Tools & Utilities. Zorg dat de nieuwe harde schijf is aangesloten

via een usb-aansluiting of als extra interne schijf. Klik op de optie Schijf klonen en

wacht tot de initialisatie klaar is. Kies Handmatig, selecteer de bronschijf en klik op

Volgende. Selecteer de nieuwe schijf en klik op Volgende. Je kunt naar behoefte de

partities automatisch laten schalen of handmatig instellen.

Ga naar Volgende en klik Doorgaan om het klonen te starten. Wissel na het klonen de

oude schijf in voor de nieuwe schijf.

08 Back-up makenKies je voor het maken van een back-up (eigenlijk een image), dan is het met True

Image niet mogelijk om mappen en bestanden uit te sluiten. Zorg dus weer dat de

omvang van de gegevens op de oude harde schijf kleiner is dan de omvang van de

nieuwe harde schijf.

Open het tabblad Back-up en herstel. Klik op Back-up van schijven en partities

maken en kies Overschakelen naar schijfmodus. Selecteer de harde schijf die je wilt

migreren en geef bij Doel de locatie opslaglocatie op, dit mag ook een NAS zijn. Geef

een naam aan de back-up en klik op de knop Nu een back-up maken.

09 Opstartbare stick makenOmdat je na het plaatsen van de nieuwe harde schijf geen besturingssysteem meer

hebt, kan je met True Image een tijdelijk opstartmedium maken om de back-up terug te

zetten. Dit kan op een optische schijf of usb-schijf.

Open True Image en ga naar het tabblad Back-up en herstel. Kies Opstartmedia

maken en klik op Volgende. Selecteer True Image, klik twee keer op Volgende.

Selecteer Verwisselbare schijf en klik Volgende en Doorgaan. Als er gevraagd wordt

om de usb-stick te formatteren bevestig je dit. Wacht tot het kopiëren klaar is.

10 Nieuwe schijf herstellenIs jouw computer voorzien van de nieuwe harde schijf, dan start je deze op vanaf het

opstartbare medium uit stap 9 (stel dit eventueel juist in in het BIOS). Start de computer

en kies True Image. Klik op Herstel / Schijven en partities terugzetten.

Kies Bladeren, selecteer het back-upbestand en druk op OK. Selecteer het image en

klik op Volgende. Kies Volledige schijven of partities herstellen en ga naar

Volgende. Selecteer alle selectievakjes en klik op Volgende. Selecteer de nieuwe harde

schijf en klik op Volgende / Doorgaan.

11 Overstappen naar SSDDe overstap naar een SSD kost wat meer moeite, omdat er een aantal veranderingen

plaatsvindt. Zo is het voor een SSD belangrijk dat de partitie wordt uitgelijnd. Bij een

schone installatie van Windows 7 of 8 gebeurt dat automatisch, blij de meeste

kloonprogramma’s echter niet.

Verder heeft een SSD waarschijnlijk een stuk minder opslagruimte dan je oude harde

schijf. Acronis True Image kan partities verkleinen met behoud van uitlijning, maar er is

speciaal voor SSD’s ook een alternatief in de vorm Paragon Migrate OS to SSD 2.0,

waarover je op de verderop meer kunt lezen.

12 Direct klonen naar uw SSDZorg dat de gegevens die op de harde schijf staan, passen op de SSD. Sluit de SSD

aan, start True Image en open het tabblad Tools & Utilities. Klik op Schijf klonen en

kies Handmatig. Selecteer de bronschijf en klik op Volgende. Kies de SSD en ga naar

Volgende.

Indien je geen partities op de oude schijf gebruikt, kan je de optie Partities

proportioneel schalen kiezen, zo niet kies dan Partitiegrootte handmatig instellen en

stel een grote partitie in. Klik op Doorgaan en kies Opnieuw opstarten. Sluit de

computer na het klonen af en bouw zo nodig de SSD in.

13 Back-up voor SSDAls je gegevens via een back-up naar een SSD wilt overzetten, dien je een back-up van

de gehele schijf te hebben (een image). Zorg er dus voor dat de data op harde schijf ook

op de SSD passen.

Volg stap 1, 2, 3 en 18 uit deze workshop indien je nog te veel data hebt. Ga hierna naar

het tabblad Back-up en herstel en klik op Back-up van schijven en partities maken.

Kies Overschakelen naar schijfmodus en selecteer de harde schijf. Geef een locatie

op om de back-up op te slaan, dit mag een NAS of een usb-schijf zijn. Geef een naam

aan de back-up en klik op Nu een Back-up maken.

14 Back-up naar de SSDSluit de SSD aan op de plek waarop de harde schijf is aangesloten en start de computer

van het opstartbare medium (zie stap 9). Kies de optie True Image, klik op Herstel /

Schijven en partities terugzetten. Kies Bladeren, selecteer het back-upbestand en

druk op OK. Selecteer het image en klik op Volgende.

Kies Volledige schijven of partities herstellen en ga naar Volgende. Selecteer alle

selectievakjes en klik op Volgende. Selecteer de nieuwe harde schijf en klik op

Volgende / Doorgaan. Start de computer nu vanaf je kersverse SSD.

15 Oude schijf wissenWil je de oude schijf van de hand doen, dan is het verstandig deze veilig te wissen. Zo

kunnen je bestanden niet meer worden teruggehaald. Ook hier biedt het programma

Acronis True Image een oplossing voor.

Open het programma en ga naar het tabblad Tools & Utilities. Ga naar Beveiliging en

privacy en klik op Acronis DriveCleaner. Klik op de schijf die je wilt wissen en klik op

Volgende. Kies het algoritme waarmee je de schijf wilt wissen (in de beschrijving lees je

de verschillen) en klik op Volgende. Selecteer het selectievakje en klik op Doorgaan.

Gegevens worden onherstelbaar verwijderd.

16 Een extra schijf gebruikenJe oude harde schijf kan je als tweede schijf blijven gebruiken. Als je dit juist instelt, kan

je gegevens van bepaalde programma’s op die (oude) harde schijf opslaan. SkyDrive

slaat bijvoorbeeld al snel enkele GB op je SSD op.

Open de systeempictogrammen rechtsonder, klik met de rechtermuisknop op SkyDrive

en kies Instellingen. Klik op SkyDrive ontkoppelen. Kies Aan de slag en meld je

opnieuw aan. Wijzig nu de opslaglocatie naar de harde schijf door op Wijzigen te

klikken. Rond de wizard af. In de volgende stappen kan je lezen hoe je meer ruimte kunt

besparen op de SSD.

17 Mappen verplaatsenDe mappen met documenten, afbeeldingen en muziek zijn ruimtevreters. Deze mappen

kan je ook verplaatsen naar een harde schijf. Druk op Windows-toets+R, typ

c:\users\%username% en druk op Enter. Klik met rechts op een map (bijvoorbeeld:

Downloads) en kies Eigenschappen.

Open het tabblad Locatie en klik op de knop Verplaatsen. Selecteer de map waar je de

map naartoe wilt verplaatsen en klik op de knop Map selecteren. Druk op de knop

Toepassen, lees de waarschuwing en klik op Ja. Herhaal dit voor alle mappen die je wilt

verplaatsen.

18 Slaapmodus & Systeemherstel uitschakelenAls je het aangekochte programma True Image gebruikt als back-up-programma, vind je

het systeemherstel van Windows wellicht niet meer noodzakelijk. Druk op Windows-

toets+R en typ sysdm.cpl. Ga naar het tabblad Systeembeveiliging en druk op

Configureren. Kies Systeembeveiliging uitschakelen en/of wis oude herstelpunten

door op Verwijderen te klikken.

Als je de functie Slaapmodus uitschakelt, kan je tussen de vier en tweeëndertig GB

besparen. Ga naar Start, typ cmd en druk op Ctrl+Shift+Enter. Bevestig de UAC-

melding en voer in de prompt de volgende opdracht in: powercfg -h off gevolgd door

Enter.

Achteraf partities wijzigenMocht je achteraf niet tevreden zijn met de partitie-indeling op je oude schijf, dan kan je

deze in Windows zelf aanpassen. Druk op Windows-toets+R, typ de opdracht

diskmgmt.msc en druk op OK. Om een partitie te maken klik je met de

rechtermuisknop op de primaire partitie. Kies Volume verkleinen, geef de hoeveelheid

te verkleinen MB’s op en druk op Verkleinen. Klik met rechts op de niet toegewezen

ruimte en kies Nieuw eenvoudig volume.

Doorloop de wizard. Verwijder een partitie door met rechts te klikken op de tweede

partitie en te kiezen voor Volume verwijderen. Klik daarna met rechts op de primaire

partitie en kies Volume uitbreiden. Doorloop de wizard. Bij het verwijderen van een

partitie gaan je data verloren.

Paragon Migrate OS to SSD 2.0Nog een ontzettend handig programma voor dit soort taken, is Paragon Migrate OS to

SSD 2.0. Dit programma is met een kleine vijftien euro een stukje goedkoper dan True

Image, maar is alleen te gebruiken om te migreren naar een SSD. Je kunt het

programma vinden op http://ct.link.idg.nl/para.

Het programma zorgt dat je SSD juist wordt uitgelijnd en heeft de optie om mappen of

bestanden achterwege te laten. Zo hoef je niet eerst alle grote bestanden van de harde

schijf te verwijderen zodat het op de SSD past. Start het programma en klik op

Volgende.

Indien de capaciteit van de SSD te klein is, kan de optie Selecteer de mappen die u

wilt kopiëren worden aan geklikt. Hier kan je aangeven welke gegevens je wilt kopiëren

naar de SSD. Sluit bijvoorbeeld de mappen als Downloads, Afbeeldingen, Muziek,

Video’s en Mijn documenten uit en probeer het opnieuw. Kies na het berekenen van de

kopiegrootte eventueel voor de optie om alle ruimte op de SSD te gebruiken voor het

besturingssysteem en klik op de knop Kopiëren. Als dit klaar is, kan de SSD worden

ingebouwd in de computer.

Alignment controlerenDe besproken programma’s zorgen ervoor dat de SSD juist uitgelijnd wordt. Wil je

controleren of je SSD juist is uitgelijnd, druk op Windows-toets+R en typ msinfo32.exe.

Druk op Enter, ga naar Systeemoverzicht / Onderdelen / Opslag / Schijven en kijk bij

de startoffset van partitie nr. 0 naar het getal. Deel dit getal door 4096. Als er een heel

getal uitkomt (zoals 256, 512 of 1024), dan is de SSD juist geconfigureerd.

Heb je reeds eerder een schijf gemigreerd en is deze niet goed uitgelijnd, dan kan het

programma Paragon Alignment Tool 3.0 wellicht uitkomst bieden

(http://ct.link.idg.nl/paral).

www.computertotaal.nl/abonneren

www.facebook.com/computertotaal

www.twitter.com/computertotaal

Deze presentatie wordt je aangeboden in samenwerking met de redactie van

Computer!Totaal, het grootste computermagazine van de Benelux. Kijk voor meer

informatie over abonnementen op onderstaande url.