Handleiding bij het portfoliotraject voor...

LIO-handleiding SLO Universiteit Gent - Academiejaar 2014-2015 1

Handleiding bij het portfoliotraject voor

LIO-baan (taakomschrijving hervormd programma)

Specifieke Lerarenopleiding (SLO)

Academiejaar 2014-2015


Inhoudsopgave

1. ACHTERGRONDINFORMATIE ..................................................................................................................... 4

1.1. LIO-baan: wat en voor wie? ............................................................................................................... 4

1.2. Specifieke Leertrajecten ..................................................................................................................... 5

2. INSCHRIJVING PORTFOLIOTRAJECT ............................................................................................................ 5

2.1. Richtlijnen .......................................................................................................................................... 5

2.2. Communicatie .................................................................................................................................... 7

2.3. Inschrijvingstermijn ............................................................................................................................ 7

3. OVERZICHT PORTFOLIOTRAJECTEN ........................................................................................................... 8

3.1. LIO-traject: structuur ......................................................................................................................... 8

3.1.1. Vakoverschrijdend portfolio – Algemene opleidingsonderdelen .................................................................. 8

A. Opdrachten van het vakoverschrijdend portfolio 12/20 .............................................................................. 8

B. Specifieke opdracht van elk algemeen opleidingsonderdeel 8/20 ........................................................... 8

3.1.2. Vakdidactische opleidingsonderdelen ...................................................................................................................... 8

3.1.3. Stage ......................................................................................................................................................................................... 9

3.1.4. Keuzevak ................................................................................................................................................................................. 9

3.2. Eénjarig traject: opdrachtomschrijving .............................................................................................. 9

3.2.1. Vakoverschrijdend portfolio – Algemene opleidingsonderdelen .................................................................. 9

A. opdrachten van het vakoverschrijdend portfolio 12/20 ............................................................................... 9

(1) introductie .......................................................................................................................................................................... 9

(2) Curriculum Vitae .............................................................................................................................................................. 9

(3) Onderwijsopvattingen ................................................................................................................................................ 10

(4) Sterkte/zwakte analyse: beginevaluatie ........................................................................................................... 10

(5) Sterkte/zwakte analyse: actieplannen ............................................................................................................... 11

(6) Sterkte/zwakte analyse: eindevaluatie/reflectie .......................................................................................... 12

(7) Deelname aan de 2 verplichte intervisiesessies .............................................................................................. 13

B. Vakspecifieke opdrachten algemene opleidingsonderdelen 8/20 ................................................................... 13

(1) Krachtige leeromgevingen - Prof. Martin Valcke - Prof. Tammy Schellens -Prof. Geert Van

Hove -Prof. Piet Van Avermaet .............................................................................................................................................. 14

(2) Klasmanagement en reflectie- Prof. Martin Valcke ...................................................................................... 18

(3) Psychologie van de adolescentie - Prof. Wim Beyers................................................................................... 20

(4) De leraar binnen school en maatschappij- dr. M. Tuytens ....................................................................... 22

3.2.2. Vakdidactische opleidingsonderdelen ................................................................................................................ 24

3.2.3. Stage ................................................................................................................................................................................... 24


3.2.4 Keuzeopleidingsonderdeel ........................................................................................................................................ 26

3.3. Spreiding van het traject over meerdere jaren ................................................................................ 26

4. BEGELEIDING E-PORTFOLIO ..................................................................................................................... 27

4.1. Begeleiding op school (3 lesevaluaties + 1 eindevaluatie door de mentor) .................................... 27

4.2. Begeleiding door de opleiding ......................................................................................................... 27

4.3. Begeleiding door collega-LIO’s ......................................................................................................... 28

5. BEOORDELING E-PORTFOLIO ................................................................................................................... 28

5.1. Beoordeling vakoverschrijdend portfolio ........................................................................................ 28

5.1.1.Principes ................................................................................................................................................................................ 29

5.1.2.Basiscriteria portfolio ..................................................................................................................................................... 30

5.2. Beoordelingsinstrument vakoverschrijdend portfolio ..................................................................... 31

5.3. Beoordeling opdrachten algemene opleidingsonderdelen ............................................................. 32

6. DEONTOLOGIE .......................................................................................................................................... 33

7. OPMAAK PORTFOLIO BINNEN MINERVA ................................................................................................. 33

8. WIE IS WIE ................................................................................................................................................ 34

Lesgevers en stagebegeleiders Specifieke Lerarenopl eiding UGent ........................................... 35

8.1. Lesgevers en stagebegeleiders vakdidactiek ................................................................................... 35

8.2. Lesgevers verbredende vakdidactiek ............................................................................................... 42

8.3. Lesgevers algemene vakken ............................................................................................................. 44

8.4. Lesgevers keuzevakken .................................................................................................................... 46

9. Tijdpad ...................................................................................................................................................... 48


1. ACHTERGRONDINFORMATIE

1.1. LIO-baan: wat en voor wie?

Voor wie reeds voor de klas staat, maar nog geen diploma van leraar op zak heeft, is een specifiek traject voorzien n.l. de leraar in opleiding of LIO. Het decreet betreffende de lerarenopleidingen in Vlaanderen voorziet namelijk dat studenten de praktijkcomponent inservice kunnen doen via een baan. De LIO of Leraar-In-Opleiding wordt begeleid door de school van tewerkstelling en krijgt ondersteuning van zijn lerarenopleiding.

Een volwaardige LIO-baan impliceert een onderwijsopdracht van minimaal 500 uren, wat neerkomt op twee derde van een fulltime opdracht of bij benadering 12 uur per lesweek in het secundair onderwijs.

De lesopdracht van een volwaardige LIO (>500u / jaar) voldoet bovendien ook aan volgende voorwaarden:

-de onderwijsopdracht moet gerelateerd zijn aan een niveau waar de leraar van de SLO onderwijsbevoegdheid heeft:

• 2e of 3e graad Secundair Onderwijs (en 1e graad voor leraren Latijn en Grieks), het deeltijds kunstonderwijs, SenSe, hoger beroepsonderwijs of een Centrum voor Volwassenen Onderwijs.

• Een student met een masterdiploma Lichamelijke Opvoeding kan een LIO-baan vervullen in het basisonderwijs.

- de LIO heeft een opdracht met voldoende variatie in de lesopdracht

- de LIO staat voldoende uren effectief voor de klas

- ten minste 6u van de lesopdracht beslaat het eigen vakgebied1

LIO’s met een opdracht van minimaal 500 uren die niet voldoen aan 1 of meerdere van deze extra voorwaarden wordt 1 extra preservice stage van 10 uren opgelegd.

De UGent laat ook studenten die een lesopdracht hebben in een professionele bacheloropleiding, toe tot een inservice stage mits een bijkomende stage van 10u.

Studenten die geen 500 uren hebben op jaarbasis, komen tot minimaal 200 uren (5 uur per lesweek) op jaarbasis in aanmerking voor het portfoliotraject met LIO-statuut. LIO-studenten met een onderwijsopdracht tussen 200 en 500 uren krijgen extra preservice stage opgelegd afhankelijk van de grootte van hun lesopdracht (zie verder). Deze preservice stage wordt inhoudelijk afgestemd op eventuele beperkingen (vb. onvoldoende lesuren in het eigen vakgebied, 1e graad, enz ) van de eigen lesopdracht

1 Studenten taal en letterkunde met een lesopdracht in slechts 1 van de 2 talen waarvoor de SLO wordt gevolgd krijgen 10u extra stage opgelegd in de ontbrekende taal. Studenten taal- en letterkunde met een lesopdracht in geen van beide talen waarvoor de SLO wordt gevolgd krijgen 5u extra stage opgelegd in elke taal.


Een kandidaat voor een LIO-traject die een onderwijsopdracht heeft in het eigen vakgebied van minder dan 200 uren (dit komt overeen met een lesopdracht van minder dan 5 uur per lesweek) wordt niet toegelaten tot het portfoliotraject. Die studenten volgen de opleidingsonderdelen volgens het gewone leertraject. Voor de stage krijgen ze vermindering van het aantal te geven lessen, a rato van de omvang en inhoud van de lesopdracht. Een gepersonaliseerd traject kan op initiatief van de vakdidacticus uitgetekend worden.

1.2. Specifieke Leertrajecten

De SLO van de Universiteit Gent heeft een afzonderlijk leertraject op basis van een elektronisch of e-portfolio uitgewerkt voor LIO’s of Leraren in Opleiding. Met het portfoliotraject worden vooral de praktijkervaringen van deze leraren beter benut. Voor LIO’s worden de reguliere lessen en examens voor de algemene vakken vervangen door opdrachten. De theorie uit de cursussen wordt hierbij op zelfstandige wijze verwerkt en gerelateerd aan de eigen onderwijspraktijk, waarbij voorzien wordt in diverse begeleidingsmomenten. De lesgevers van de lerarenopleiding hebben in overleg vakspecifieke en vakoverschrijdende opdrachten uitgewerkt, die door de LIO’s uitgevoerd en verzameld worden in één integraal e-portfolio. Minerva fungeert als centraal kanaal, waarlangs alle contact tussen docenten en LIO’s en tussen de LIO’s onderling, verloopt.

Het LIO-traject staat model voor de competentiegerichte lerarenopleiding aan de Universiteit Gent. Via het portfolio moeten LIO’s aantonen dat zij de basiscompetenties beheersen die door de betrokken opleidingsonderdelen uit het curriculum worden ondersteund. LIO’s brengen hun groei- en ontwikkelingsproces m.b.t. de vooropgestelde basiscompetenties in kaart via een aantal opdrachten en via ‘bewijsmateriaal’ uit de eigen klas en de school. LIO’s geven hun sterke en zwakke punten aan en beschrijven welke initiatieven ze nemen om aan die actiepunten iets te doen. Bij de opmaak van het portfolio is reflectie een grondhouding.

2. INSCHRIJVING PORTFOLIOTRAJECT

2.1. Richtlijnen

Studenten die voldoen aan de voorwaarden om als LIO te starten, dienen een aantal formaliteiten te vervullen.

o inschrijven voor de SLO

Op de website www.lerarenopleiding.ugent.be vind je onder het tabblad programma - wie volgt welke SLO in welke SLO je inschrijft op basis van je masterdiploma.

Staat je diploma niet in de lijst of vind je dat je op basis van je vooropleiding toegang zou kunnen hebben tot een andere richting dan kan je per brief toelating tot inschrijving aanvragen bij de decaan van de faculteit Psychologie en pedagogische wetenschappen met toevoeging van je puntenbriefjes.

Hoe inschrijven:

-vorig academiejaar student aan de UGent: herinschrijven via http://oasis.ugent.be

-oud-student UGent (maar niet ingeschreven tijdens vorig academiejaar) / nieuwe student:


-registreer via prospect.ugent.be en voeg een pdf toe van je masterdiploma dat toegang geeft tot de gekozen SLO afstudeerrichting onder de rubriek ‘voorgeschiedenis’- ‘studiebewijzen toevoegen’

EN

-begeef je met je masterdiploma naar de inschrijvingsbalie in het UFO Sint-Pietersnieuwstraat 33 om je registratie te valideren. Openingsuren via de link:

http://www.ugent.be/nl/onderwijs/administratie/inschrijven

o Intakegesprek stagecoördinator SLO

Via een intakegesprek wordt het leertraject uitgestippeld met de stagecoördinator. Dit

gebeurt in overleg met de verantwoordelijke(n) van de vakdidactiek.

De student maakt een afspraak met de stagecoördinator voor het intakegesprek van zodra de lesopdracht bekend is.

o samenstellen van je curriculum

Ga na inschrijving naar www.oasis.ugent.be en zorg dat alle vakken die je dit jaar wenst te volgen in je curriculum zijn opgenomen (inclusief keuzevak, stage, vakdidactiek). Leg je curriculum voor ter goedkeuring.

Je doet dit voor 15 november. Bij problemen contacteer je de stagecöordinator.

o Contact opnemen met de verantwoordelijken voor stag e en vakdidactiek

Voor de eerste lesweek melden de LIO zich aan bij de vakdidactiek (contactgegevens zie punt 8).

o Invullen studiefiche (minerva portfoliosite leraren opleiding / doc./ administratieve

doc)

Vul de studiefiche in en bezorg deze zo snel mogelijk ingevuld (bij voorkeur digitaal) aan de stagecoördinator.

o LIO-baanovereenkomst en info voor directie en mento r bezorgen op de LIO-school

(minerva portfoliosite lerarenopleiding / doc./ adm inistratieve doc)

De deelname aan het portfoliotraject wordt officieel vastgelegd via een contract tussen de

LIO, de directeur van de LIO-school en de voorzitter van de opleidingscommissie

lerarenopleiding.

Laat de LIO-overeenkomst invullen en ondertekenen door je directie in 3-voud. Onderteken

ook zelf en bezorg het document ten laatste op 20 oktober aan de stagecoördinator. Alle

partijen ontvangen na ondertekening door de opleidingsvoorzitter een door alle partijen

ondertekend exemplaar.

Elke wijziging aan de lesopdracht en onderbreking van de lesopdracht door (langdurige)

ziekte wordt zo snel mogelijk gemeld aan de trajectbegeleider algemene vakken, de

verantwoordelijke(n) van de vakdidactiek en de stagecoördinator. Bij nalatigheid wordt dit

gesanctioneerd.


o Bewijs lesopdracht en samenstelling

Bezorg een kopie van je arbeidsovereenkomst of opdrachtmelding aan de stagecoördinator

ten laatste op 20 oktober. Het is belangrijk dat dit document vermeldt voor hoe lang je

tewerkgesteld bent en hoeveel uren je per week per vak geeft.

o Registratie minerva cursussite HX00010A ‘portfoliop roject lerarenopleiding’

Een LIO-inschrijving is pas officieel na registratie binnen de digitale leeromgeving Minerva.

Studenten schrijven zich in voor 15 oktober voor de cursus ‘portfolioproject

lerarenopleiding’. Dit gebeurt als volgt: studenten gaan naar Minerva2 en loggen in met hun

gebruikersnaam en wachtwoord. Kies daarna links “aanbod 2014-2015” en vervolgens

cursussites. Geef als zoekterm “portfolioproject lerarenopleiding” (of de code HX00010A) in.

Registratie als gebruiker is nu mogelijk. Je komt in een wachtrij terecht waarna toegang tot

de site zal worden verleend door één van de begeleiders. Let op: registratie binnen Minerva

is pas mogelijk na ontvangst van een UGent-account.3!

2.2. Communicatie

Bij alle communicatie wordt het UGent-emailadres gebruikt. Indien u dit adres niet op regelmatige basis controleert, laat dan de UGent –mails doorsturen naar een privé-emailadres.

Om uw UGent e-mail rechtstreeks te laten toekomen op een ander e-mailadres kan u een forward instellen.

Ga naar uw webmailaccount: http://webmail.ugent.be en log in.

Klik links op - 'Filters' - 'Doorsturen' en geef het e-mailadres(sen) op van de mailbox waar u de e-mails wenst ontvangen. Vul hier zeker niet uw UGent e-mail adres in!

Indien u een kopie van de berichten bewaart in uw UGent account dient u er wel rekening mee te houden dat deze berichten schijfruimte gebruiken en u dus regelmatig deze berichten zal moeten verwijderen.

Eens uw forward-gegevens zijn opgeslaan moet u de forward nog activeren. Dit doet u door in 'Bestaande regels' (via 'Filterregels'of 'Terug naar regellijst') voor de regel 'Doorsturen' op het rode kruis te klikken

2.3. Inschrijvingstermijn

De inschrijvingstermijn voor het LIO-traject loopt uiterlijk tot en met 15 oktober. Na 15 oktober

kunnen LIO’s afwijkingen van deze regel bij de stagecoördinator aanvragen. Deze aanvragen

zullen behandeld worden in overleg met de opleidingsvoorzitter, de secretaris van de

opleidingscommissie en het betrokken vakdidactisch team.

2 De homepage van Minerva is: https://minerva.ugent.be. 3 Om Minerva.UGent.be te gebruiken dient de student in te loggen met zijn UGent account. Beschikt hij niet over een UGent account, dan kan hij ook niet inloggen op Minerva.UGent.be. Meer informatie over een UGent account: http://helpdesk.ugent.be/account


3. OVERZICHT PORTFOLIOTRAJECTEN

Het portfolio bestaat uit een aantal componenten die hieronder worden beschreven. In hoofdzaak

zijn er twee grote delen, nl. het vakoverschrijdend gedeelte waarin de algemene

opleidingsonderdelen worden geïntegreerd en het vakdidactisch gedeelte (inclusief de stage). Het

keuzeopleidingsonderdeel is niet standaard opgenomen in het LIO-traject.

3.1. LIO-traject: structuur

3.1.1. Vakoverschrijdend portfolio – Algemene opleidingsonderdelen

A. Opdrachten van het vakoverschrijdend portfolio 12/20

• Introductie

• Curriculum Vitae

• Onderwijsopvatting

• Beginevaluatie

• Actieplannen

• Eindevaluatie/eindreflectie

• Deelname aan de 2 verplichte intervisiesessies

LIO-studenten die de algemene opleidingsonderdelen als regulier student willen afwerken of reeds

een credit behaalden voor alle algemene opleidingsonderdelen, maken een beperkt

vakoverschrijdend portfolio in het kader van hun stage. Dit omvat volgende componenten:

introductie, CV, onderwijsopvattingen, begin- en eindevaluatie, intervisieopdrachten en een

slotreflectie. Dit wordt beoordeeld door de vakdidactiek.

B. Specifieke opdracht van elk algemeen opleidingsonderdeel 8/20

• Opdracht Krachtige Leeromgevingen

• Opdracht Klasmanagement en reflectie

• Opdracht Psychologie van de adolescentie

• Opdracht De leraar binnen school en maatschappij

Het punt voor elk van de algemene vakken bestaat ui t 2 delen :

A. 12/20 voor de opdrachten van het vakoverschrijdend portfolio

B. 8/20 voor de specifieke opdracht van elk algemeen opleidingsonderdeel

!Voor beide onderdelen moet de helft van de punten behaald worden om te slagen

voor het algemeen opleidingsonderdeel.

3.1.2. Vakdidactische opleidingsonderdelen

• 4 verplichte lessen voor elk van de specifieke vakdidactische opleidingsonderdelen

in samenspraak met de vakdidactiek. Voor de overige lessen wordt voorzien in een

aantal vervangende opdrachten.

OF


2 verplichte lessen per taal voor didactiek 1 en 2 verplichte sessies per taal voor

vakdidactische uitdieping voor studenten SLO taal- en letterkunde.

• Opdracht of verplichte aanwezigheid voor de verbredende didactiek (didactiek

wetenschappen, didactiek cultuurwetenschappen, didactiek gedrags- en

maatschappijwetenschappen, didactiek gezondheidswetenschappen)

3.1.3. Stage

• Stagelogboek

• Vakoverschrijdende seminaries EHBO, stemhygiëne en Taalbeleid

• Beperkt vakoverschrijdend portfolio: enkel voor studenten die reeds een credit

behaalden voor alle algemene opleidingsonderdelen of de algemene

opleidingsonderdelen als regulier student afwerken (zie 3.1.1.)

3.1.4. Keuzevak

Het keuzeopleidingsonderdeel is niet standaard opgenomen in het LIO-traject.

Bekijk de inhoudsfiche in de studiegids / ga na bij de lesgever of het volgen van dit

vak als LIO haalbaar is.

3.2. Eénjarig traject: opdrachtomschrijving

3.2.1. Vakoverschrijdend portfolio – Algemene opleidingsonderdelen

A. opdrachten van het vakoverschrijdend portfolio 12/20

(1) introductie

In de introductietekst situeer je kort de structuur en de verschillende onderdelen van je portfolio. Je

schetst als het ware de rode draad doorheen je portfolio. Uiteraard kan je de introductie pas in de

eindfase van het portfoliotraject opstellen.

(2) Curriculum Vitae

Je start je portfolio met een curriculum vitae (CV) dat een aantal vaste componenten bevat. Je vult

je personalia aan (Voornaam, Naam, Adres, Telefoon, GSM, e-mail, eventuele vermelding van

Website, Geboortedatum en -plaats, Nationaliteit). Je voegt een foto toe aan je portfolio.

Daarnaast stel je jezelf kort voor en beschrijf je de huidige onderwijsopdracht. Verder motiveer je

waarom je de specifieke lerarenopleiding van de UGent wenst te volgen. Je vult je CV eventueel

verder aan met andere praktijk- en werkervaringen die nuttig zijn voor de lerarenopleiding (bijv.

leider in een jeugdbeweging), een opsomming van gevolgde opleidingen en behaalde diploma’s,

eventueel gevolgde congressen en andere toepasselijke vormingselementen. Vermeld ook een

indicatie van kennis van talen en ICT. In je CV mag je uiteraard ook persoonlijke interesses of

activiteiten opgeven.

Tot slot geef je de naam en het emailadres van je mentor op. Waar het nuttig is, kan je

illustratiemateriaal opnemen om je CV levendiger te maken. Deze informatie stel je best zo snel

mogelijk op zodat de begeleiders van bij de start kunnen kennismaken met je portfolio.


(3) Onderwijsopvattingen

Iedere leraar, beginner of expert, heeft een gamma aan opvattingen over wat goed of slecht

onderwijs is en hoe het vak gegeven kan worden. Iedere leraar heeft zich een oordeel gevormd

over vragen zoals: wat is een goede les, wat is een goede leraar, hoe kan een leerling het beste

leren, hoe kan je de leerling het best motiveren, wat heb je later aan dit vak, enz. Beginnende

leraren laten zich inspireren door ervaringen uit de eigen schoolperiode, door ervaren en goede

leerkrachten van wie ze zelf les kregen

Om je bewust te worden van je idealen, kan het nuttig zijn aan te geven waarop deze idealen

gebaseerd zijn, hoe deze opvattingen gegroeid zijn doorheen je eigen onderwijservaring en je

schoolloopbaan. Welke ervaringen en/of ontmoetingen waren/zijn bijvoorbeeld belangrijke

bouwstenen voor je beroepsbekwaamheid als leraar?

We verwachten bij de start van je portfolio concreet een beschrijving van wie je bent als leraar,

waar je voor staat (je pedagogische idealen) en hoe je deze idealen wenst te realiseren. Kortom

hoe jij je opdracht als leraar ziet en welke prioriteiten je voorop stelt. Dit geeft je de gelegenheid

om je opvattingen doorheen je ervaringen en op basis van reflecties bij te stellen en te veranderen.

Blik daarom bij de eindfase van je portfolio in je slotevaluatie- en reflectie zeker nog eens terug op

dit startdocument!

Tijdens de begeleidingssessie van 20 oktober 2014 krijg je toelichting bij het opmaken van je

onderwijsopvattingen.

Je onderwijsopvattingen worden aan je portfolio toegevoegd tegen 30 november 2014 . Het

document mag maximaal vijf pagina’s omvatten.

(4) Sterkte/zwakte analyse: beginevaluatie

Dit onderdeel van je portfolio vul je concreet in aan de hand van een voorgestructureerd schema,

dat de opgelijste basiscompetenties (10 functionele gehelen) en overkoepelende attitudes bevat.

Het document ‘zelfevaluatie pdf’ kan je downloaden van Minerva.

De zelfevaluatie is een belangrijk vertrekpunt van je portfolio en vormt de start van je

sterkte/zwakteanalyse.

Om de betrokkenheid van de mentor op je leertraject te garanderen, wordt gevraagd aan de

mentor een eerste bezoek te laten plannen eind okto ber-begin november . Bezorg je mentor

voor de les je beginevaluatie, samen met een evaluatieformulier. Aan de hand van de mondelinge

en/of schriftelijke feedback van je mentor, kan je de beginevaluatie mogelijks bijstell en en de

tips gebruiken in de keuze en de opbouw van je actieplannen. Laat het evaluatieverslag invullen

en scan het in en koppel dit document in je portfolio ook aan je beginevaluatie . Ook de

mondelinge feedback wordt actief verwerkt in je portfolio, maak er bijvoorbeeld een kort

reflectieverslag van en hecht dit ook aan dit onderdeel binnen je portfolio.


Tot slot geven we je dit nog mee: de beste manier om je groeiproces op te volgen is op

regelmatige basis te reflecteren. In de ‘Leidraad bij het reflecterend handelen’ (te downloaden via

Minerva) wordt aangegeven hoe je via het beschrijven van succeservaringen en kritische

incidenten kan stilstaan bij je onderwijservaringen. Het beschrijft enkele methodieken die het

reflecteren ondersteunen en kan je verder helpen om je opvattingen te kaderen. Ook volgende

referentie kan hulp bieden bij het reflecteren: Korthagen, F., Koster, B., Melief, K. & Tigchelaar A.

(2002). Docenten leren reflecteren. Systematische reflectie in de opleiding en begeleiding van

leraren. Soest: Uitgeverij Nelissen4.

Op 20 oktober 2014 is er een ook de begeleidingssessie rond reflecteren waarbij dieper ingegaan

zal worden op enkele good practices. Aansluitend zal ook de opmaak van de beginevaluatie aan

bod komen tijdens deze sessie.

De beginevaluatie dient opgesteld tegen 30 november 2014

(5) Sterkte/zwakte analyse: actieplannen5

Op basis van je beginevaluatie werk je zes actieplannen uit (tenzij je reeds credits hebt verworden

voor één of meerdere alg. opleidingsonderdelen zie kader).

We verwachten voor een volledig traject:

• twee actieplannen van functioneel geheel 1 ‘de leraar als begeleider van leer- en

ontwikkelprocessen’

• één actieplan van functioneel geheel 2 ‘de leraar als opvoeder’

• één actieplan van functioneel geheel 4 ‘de leraar als organisator’

• wat de overige twee actieplannen betreft, kies je vooral die functionele gehelen en

vaardigheden waar je de grootste nood ervaart om aan te werken doorheen het jaar, met

het oog op het aantonen/bewijzen van je competentiegroei. Deze twee actieplannen kies je

uit de functionele gehelen 5 t.e.m.10, respectievelijk ‘de leraar als innovator/onderzoeker’, 4 Dit boek gaat ondermeer in op de vraag hoe systematische reflectie aangepakt kan worden

en welke instrumenten daarbij kunnen helpen. 5 Het aantal actieplannen wordt vastgelegd bij aanvang van het traject. Enkel het behalen van een credit voor één van de algemene vakken kan dit wijzigen in de loop van het traject. Het afwerken van een deeltaak volstaat NIET.

- 6 actieplannen in het geval het een traject betreft zonder vrijstelling of credit voor één van de vier algemene vakken. Traject met één of meerdere vrijstellingen/credits algemene opleidingsonderdelen:

o 1 vrijstelling/credit met nog 18 studiepunten alg. opleidingsonderdelen af te werken: 5 actieplannen (2 uit FG1, 1 uit FG2, 1 uit FG4, 1 uit FG 5 tot 10 afhankelijk van je noden)

o 1 vrijstelling/credit met nog 16 studiepunten alg. opleidingsonderdelen af te werken: 4 actieplannen (2 uit FG1, 1 uit FG2, 1 uit FG4)

o 2 vrijstellingen/credits met nog 12 of 10 studiepunten alg. opleidingsonderdelen af te werken: 3 actieplannen (1 uit FG1, 1 uit FG2, 1 uit FG4)

o 3 vrijstellingen/credits en nog 6 studiepunten alg. opleidingsonderdelen af te werken: 2 actieplannen (1 uit FG1, 1 uit FG2 of FG4)

o 3 vrijstellingen/credits en nog 4 studiepunten alg. opleidingsonderdelen af te werken: 1 actieplan (1 uit FG1)


‘de leraar als partner van ouders/verzorgers’, ‘de leraar als lid van een schoolteam’, ‘de

leraar als partner van externen’, ‘de leraar als lid van de onderwijsgemeenschap’, ‘de leraar

als cultuurparticipant’

In de actieplannen werk je volgende elementen uit:

1. Omschrijf de betrokken competentie(s) (met name de zwakte die je beschreven hebt in je

beginevaluatie). Je geeft voor elk functioneel geheel één tot twee competenties op die je

als zwakte hebt aangeduid in je beginevaluatie;

2. Formuleer per competentie – die je als zwakte ervaart – 1 leerdoel, waaruit blijkt welke

actie je wilt ondernemen (waaraan je m.a.w. wil werken) en waarom;

3. Omschrijf je leerweg: hoe zal je het aanpakken om aan je leerdoel of actiepunt te werken

(doornemen van cursussen, bijwonen van een studiedag, overleg met collega’s, …);

4. Werk per leerdoel of competentie een voorbeeld van good practice uit, waaruit blijkt dat je

dit leerdoel of actiepunt bereikt hebt.

Je good practices vat je als volgt op:

• Beschrijf kort de casus, waaruit blijkt dat je aan dat leerdoel gewerkt hebt.

• Geef een analyse waarom en hoe dit een bewijs vormt voor een bepaalde

competentie én wat het verband is met je beschreven startcompetentie. (Het

opnemen van bijv. een lesplan heeft weinig zin als niet beschreven is hoe dat tot

stand is gekomen, hoe de uitvoering ervan is geweest en waarom nu juist dit

specifieke lesplan een goed voorbeeld is om een bepaalde groeicompetentie

aan te tonen)

• Lever maximaal vier relevante bewijzen toe d.m.v. van een link. (De

bewijsstukken moeten een ‘bewijs’ zijn voor een bepaald niveau van beheersing

en/of groei.)

De actieplannen worden gekoppeld aan het tweede stageb ezoek van je mentor . Probeer de

commentaren van je mentor actief te verwerken in de opbouw van je actieplannen. Laat de mentor

dus in december mee uitzoeken waar voor jou de grootste actiepunten zitten, die je met behulp

van zijn/haar tips mee kan vormgeven in je actieplannen. Voeg het evaluatieverslag toe aan je

actieplannen .

Zorg dat je tegen het begeleidingsgesprek (zie verder) dat gepland is in januari, een ruw concept

van je actieplannen kan presenteren : de leerweg dient van ieder actieplan beschreven. Op de

begeleidingssessies van 20 oktober 2014 wordt de vormgeving van de actieplannen besproken.

(6) Sterkte/zwakte analyse: eindevaluatie/reflectie

Bij de slotevaluatie en -reflectie ga je uit van je beschreven startcompetenties en attitudes en je

onderwijsopvattingen die je in het begin geformuleerd hebt. Bestudeer grondig je beginevaluatie

en bouw daarop verder, geef m.a.w. een oordeel over het niveau dat je hebt bereikt via het

document ‘zelfevaluatie pdf’. Betrek alle functionele gehelen in je slotevaluatie en -reflectie en

synthetiseer je sterktes en zwaktes op het einde van het portfoliotraject. Beschrijf dus op welke


punten je gegroeid bent en geef uitvoerig weer welke nog resterende leerdoelen of werkpunten in

je verdere professionele loopbaan zullen zijn. Wat zijn feitelijk concrete actieplannen voor jezelf in

de toekomst?

Laat een derde stagebezoek van de mentor ongeveer samenvallen met het beëindigen van je

actieplannen (2de helft maart tot de 1ste helft van mei) en koppel het aan je slotreflectie . Voeg

ook je stage-eindevaluatieverslag van je mentor toe aan je vakoverschrijdend portfolio.

In de begeleidingssessie van dinsdag 24 maart 2015 wordt er dieper ingegaan op de rode draad

doorheen je portfolio van ‘beginevaluatie – actieplannen – slotevaluatie en -reflectie’.

(7) Deelname aan de 2 verplichte intervisiesessies

Het doel van intervisie is gebruik maken van onderlinge ervaringen om je persoonlijke

professionele beroepshouding verder te ontwikkelen. Door vragen en antwoorden van anderen

word je gestimuleerd tot verdieping van je eigen reflectie. Het betekent een aanvullende, rijke bron

op het bewijsmateriaal in je portfolio. Je roltaak binnen de intervisiegroep bestaat erin:

• Een klankbord te zijn voor elkaar: vanuit gelijke positie wisselende rollen en

verantwoordelijkheden nemen;

• Je eigen leren vorm te geven;

• Elkaar te begeleiden: opvangen, meedenken, systematisch overleggen en feedback geven;

• Elkaar en de begeleider van de intervisiegroepen inzicht te geven in het leerproces.

Er worden 2 intervisiemomenten ingepland één in de loop van de maand januari en één in de

maand april. De concrete opdracht bestaat erin om per sessie een casus gerelateerd aan je

actieplannen (een knelpunt dat je als leraar zelf ervaart) uit te werken waarover je met anderen

van gedachten wil wisselen. Je werkt de intervisiethema’s ook verder uit in een actieplan en geeft

duidelijk aan wat je geleerd hebt van medestudenten.

B. Vakspecifieke opdrachten algemene opleidingsonderdelen 8/20

Het maken van de LIO opdracht voor de algemene opleidingsonderdelen impliceert dat je niet

deelneemt aan de reguliere examens. Wanneer een student een vrijstelling/credit heeft behaald

voor één of meerdere algemene opleidingsonderdelen (i.c. vijf vrijstellingen en/of credits), dan

dient de student de desbetreffende vakspecifieke opdracht(en) niet te maken!

Elke opdracht wordt afzonderlijk opgenomen in je portfolio met vermelding van het

opleidingsonderdeel en de naam van de betrokken docent. Indien de taak ook in printversie

beschikbaar moet zijn, wordt dit duidelijk vermeld. Bij iedere opdracht wordt naast de inhoudelijke

richtlijnen, ook informatie gegeven over de vormgeving van je taak, de deadline en de wijze

waarop de begeleiding zal gebeuren. Voor elk opleidingsonderdeel is o.a. op Minerva een forum

opengesteld, waarop je met collega-LIO’s doorheen het academiejaar kan communiceren over de

opdracht en de inhoud van het betreffende opleidingsonderdeel. Bovendien wordt opgegeven

wanneer de docent input of feedback geeft bij zijn opdracht of vragen van LIO’s.


Opmerking: De deadline in eerste zittijd kan verschillen per opleidingsonderdeel. Houd deze data

dus goed in het oog! De deadline in tweede zittijd is voor alle vakken, zoals voor het gehele

portfolio, vastgelegd op 17 augustus 2015.

(1) Krachtige leeromgevingen - Prof. Martin Valcke - Prof. Tammy Schellens -Prof.

Geert Van Hove -Prof. Piet Van Avermaet

Het opleidingsonderdeel ‘Krachtige Leeromgevingen’ is een onderdeel van het vakgebied van

de Onderwijskunde. Voor deze opdracht wordt er van je verwacht dat je stilstaat bij het concrete

proces van leren en instructie op het micro-, meso- en macroniveau . Voor de theoretische

onderbouwing van je opdracht, hanteer je het handboek "Krachtige Leeromgevingen" van prof.

Valcke.

Daarnaast kan je de website raadplegen, die is opgezet voor de reguliere studenten:

http://users.ugent.be/~mvalcke/ad/index.htm. Deze website kan ondersteuning bieden voor jou als

LIO, maar de concrete taakinvulling van dit opleidingsonderdeel is anders dan deze voor de

reguliere studenten die het gewone traject volgen! Zo ben je vrijgesteld van het theoretische

gedeelte van deze cursus. Bovendien is de onderstaande opdracht in het kader van het

portfolioproject toegespitst op je eigen klas- en schoolcontext. Let echter op. Een vrijstelling voor

het theoretische deel betekent niet dat je de theorie niet dient te verwerken in je praktijkopdrachten.

De theorie is juist – naast je praktijkervaringen - een uitstekende basis om op een gefundeerde

manier over de praktijk te reflecteren. Bij de beoordeling nemen we dus de mate mee waarin de

theoretische referenties verweven zijn in je reflectie.

Inhoudelijk

Opdracht: Opvattingen over Leren en Instructie

De totale opdrachtuitwerking is max. 30 A4-bladzijden , exclusief bijlagen. Neem als uitgangspunt

van deze opdrachtuitwerking een concrete lessenweek. Je mag zelf de lesonderwerpen kiezen,

maar beschrijf minimaal 5 verschillende lessen (dus geen parallellessen) die je gegeven hebt aan

minimaal drie verschillende klassen (op voorwaarde dat je drie klassen hebt). Tijdens deze lessen

probeer je maximaal te observeren en te registreren wat zich afspeelt. Verzamel extra informatie

die je kan helpen de opdracht uit te voeren (werkbladen, nota’s van lerenden,

opmerkingen/vragen/antwoorden van lerenden, …). Neem desnoods foto’s en/of maak een audio-

opname van de les. Je taak bestaat uit drie hoofdstukken: een beschrijving op micro- meso- en

macroniveau. Hieronder vind je beschreven wat er concreet per onderdeel verwacht wordt.


Hoofdstuk 1: Beschrijving op microniveau

Geef elke les een afzonderlijke titel en beschrijf in één paragraaf van maximaal 10 lijnen per les:

datum, uur, algemeen onderwerp, welke leerinhoud is aan de les voorafgegaan, wat zal er op

volgen.

Neem vervolgens het referentiekader voor Leren en instructie op het microniveau (je directe

klasgebeuren tijdens deze les) en beschrijf per les elk proces, variabele en actor die op dit niveau

een rol speelt:

1. Actor instructieverantwoordelijke(n): je kenmerken en de manier waarop je wordt begeleid.

Geef ook duidelijk verschillende kenmerken aan voor de 5 lessen.

2. Actor lerende(n): kenmerken en begeleiding. Let erop dat je de begeleiding identificeert die

direct van belang is voor de instructie en het leren op het microniveau.

3. Context: welke contextvariabelen, -processen hebben een invloed op dit concrete

instructieproces tijdens deze les.

4. Welke organisatieaspecten observeer je: tijd, ruimte, infrastructuur, groeperingsvormen,

beschikbare resources, …?

5. Instructieactiviteiten:

• Welke concrete, operationeel gedefinieerde leerdoelen streef je na tijdens deze

concrete les? De typering van de leerdoelen moet voldoen aan bepaalde

vormkenmerken die in het thema ‘behaviorisme’ nader aangegeven worden. Zoek

zeker naar leerdoelen die verder gaan dan het vakgebied alleen (vakoverstijgende

leerdoelen; bijv. doelen m.b.t. samenwerken, omgaan met informatie, kritische zin,

respect, …).

• Welke leerstof heb je geselecteerd (handboek, zelf ontwikkelde leerstof, leerstof

gegenereerd door de lerenden, …)?

• Welke media heb je gebruikt?

• Welke werkvormen heb je gehanteerd; geef een concrete lijst van de verschillende

aanpakken die de je volgt om de lerenden actief te maken. Geef voor elke

werkvorm een concreet voorbeeld.

• Welke evaluatie/toetsing heb je gebruikt? Je kan de inhoud van het thema

‘evaluatie’ nakijken voor een concrete typering.


Hoofdstuk 2: Beschrijving op mesoniveau

Neem vervolgens het referentiekader voor Leren en instructie op het mesoniveau (je eigen

schoolniveau) en beschrijf elk proces, variabele en actor die op dit niveau een rol speelt. Neem

hierbij wel als uitgangspunt het perspectief van de lessenreeks die je hebt gegeven op het

microniveau. Het is van belang dat je hierbij de invloed van het mesoniveau op het microniveau

voldoende identificeert:

1. Actor instructieverantwoordelijke(n): Hoe wordt de school geleid? Zijn er vakteams,

samenwerkingsvormen? Welke zijn de kenmerken ervan op schoolniveau? Hoe ziet de

begeleiding er op schoolniveau uit voor jouw vakgebied?

2. Actor lerende(n): Welke zijn de kenmerken en de begeleidingsaspecten op het

schoolniveau. Besteed aandacht aan participatieraden, leerlingenverenigingen, …

3. Context: Welke contextvariabelen, -processen hebben een invloed op het schoolniveau die

doorwerken op de lesactiviteiten op het microniveau? Welke actoren uit de context

beïnvloeden het functioneren op schoolniveau?

4. Welke organisatieaspecten observeer je in de eigen school die de aanpak op het

microniveau beïnvloeden: roostering, tijdsgebruik, beschikbaar infrastructuur,

groeperingsvormen, samenwerkingsvormen tussen LIO’s, beschikbare resources, …?

5. Instructieactiviteiten:

• Bij welke leerplandoelstellingen sluiten de leerdoelen aan die je hebt

geïdentificeerd op het microniveau (maak hierbij eventueel een onderscheid per

les)? Welk leerplan hanteert de school? Let op dat je niet enkele vakspecifieke

leerplandoelen benadrukt. Leerkrachten worden ook geacht vakoverschrijdende

doelen na te streven. Voor de typering van het leerplan kan je terugvallen op de

informatie uit het thema ‘curriculumontwikkeling’.

• Welke leerstof wordt dominant geselecteerd voor de types lessen die je zelf

geeft? Domineert een bepaalde methode/handboekenreeks? Werkt men op

schoolniveau eigen leerstof uit?

• Op welke media kan men op schoolniveau terugvallen? Is er een online

leeromgeving?

• Is er een dominante werkvorm die op schoolniveau wordt gevolgd en/of is

afgesproken? Heeft men een eigen instructiesysteem? Zijn er afspraken m.b.t.

je vakgebied op school?

• Is er een dominante toetsingsaanpak afgesproken op schoolniveau? Is er een

toetsbeleid? Worden toetsen, taken systematisch ingepland? Is er een


leerlingvolgsysteem? Is er een centrale rapporteringsaanpak van de

schoolresultaten op schoolniveau? Hoe wordt de evaluatie van het onderwijs op

je school aangepakt? Is er een vorm van interne kwaliteitszorg? Wanneer was

de laatste doorlichting? Welke waren in 3 deze doorlichting conclusies over het

vakgebied dat aansluit bij de deze gegeven les?

Hoofdstuk 3: Beschrijving op macroniveau

Bespreek de vakgebonden en de vakoverschrijdende eindtermen die in de 5 lessen nagestreefd

werden. Let op. Wanneer er voor jouw vak geen eindtermen zijn, dan bespreek je enkel de

vakoverschrijdende eindtermen.

Formeel

De voorgestructureerde voorpagina met je identificatiegegevens en de gegevens van je school.

Elke pagina van je opdrachtuitwerking is genummerd en naast de paginanummer wordt op elke

pagina ook je studentennummer en naam vermeld. Je bundelt de uitwerking van deze opdracht in

de respectieve rubriek van je e-portfolio.

Begeleiding

In de introductiesessie van 23 oktober 2014 wordt de opdracht voor dit opleidingsonderdeel

toegelicht door Sylvie Vandaele. De sessie gaat door in vergaderzaal van de vakgroep

Onderwijskunde van de FPPW (H. Dunantlaan 2, 2de verdieping) om 19u.00. Aanwezigheid is

vereist.

Tussentijdse feedback op je taak is mogelijk (op het forum ‘Krachtige Leeromgevingen’ op Minerva

of per email) tussen 2 en 6 februari 2015 . Je kan in het geval het opportuun is, een een mail (met

je taak in bijlage!) sturen naar [email protected] met de vraag om je taak in te kijken en

vermeld wanneer en hoe je verder contact zult opnemen. Geef ook duidelijk aan wat je probleem is.

Deadline

De volledige taak wordt aan je portfolio gekoppeld én per e-mail (pdf) verstuurd naar

[email protected] ten laatste op 13 maart 2015 . Een papieren versie indienen is niet

nodig.

De deadline voor het indien van de opdracht in de 2de zittijd is 17 augustus 2015 .


(2) Klasmanagement en reflectie- Prof. Martin Valcke

Inleiding

De praktijkopdracht is geënt op de inhoud van thema 1. Neem dit thema grondig door aan de hand

van de tekst en de PowerPoint. Bekijk eventueel de video-opname en beluister de audio-

registratie van de les. Deze praktijkopdracht moet door de student zelfstandig uitgevoerd

worden

Inhoudelijk

De opdracht bestaat uit twee - zelfstandige - delen. Beide delen kunnen los van elkaar uitgewerkt

worden:

Deel 1: Plan uw Klasmanagement

• Neem als uitgangspunt voor deze eerste opdracht een schoolvak uit uw eigen lespraktijk .

• Selecteer een eindterm van dat onderwijsvak uit de 3de graad secundair onderwijs en neem die

letterlijk over.

o Indien er voor uw schoolvak/opleidingsonderdeel géén eindtermen beschikbaar zijn

dan laat u deze vraag over.

• U zoekt vervolgens een leerplandoel dat aansluit bij de geselecteerde eindterm. U maakt zelf

de keuze wat de koepel/net betreft. De leerplannen vindt u terug via de volgende

website: http://www.ond.vlaanderen.be/infolijn/faq/leerplannen/. Neem dit leerplandoel en het

corresponderende nummer letterlijk over. Vermeld uit welk leerplan het leerplandoel

geselecteerd werd.

• Vervolgens maakt u keuzes en verantwoordt u telkens uw keuzes m.b.t. de volgende beslissingen a.d.h.v. de theorie uit de cursus :

1. Vul de leerdoelen aan met doelen die expliciet een aspect van klasmanagement

helpen ontwikkelen. Motiveer uw keuze. 2. Kies werkvormen waarvan u voorziet dat die bevorderend werken voor het

klasmanagement. Leg hier expliciet de link met de aard van de leeractiviteiten die u

uitlokt en waarvan u weet dat deze werkvormen leerlingen activeren, engageren, … .

Motiveer uw keuze.

3. Maak keuzes voor leerstof die een grotere motivatie uitlokken of garanderen bij de

lerenden. Motiveer uw keuze.

4. Kies voor media die een positieve invloed hebben op aspecten van

klasmanagement. Motiveer uw keuze.

5. Geef de (formatieve en/of summatieve) evaluatie zodanig vorm dat u verwacht dat dit

positief werkt op het klasmanagement. Motiveer uw keuze


6. Beschrijf twee ingrepen in uw les-organisatie die garanderen dat het klasmanagement

bevorderd wordt. Eén ingreep heeft betrekking op regels en straffen, één ingreep heeft

betrekking op infrastructuur. Motiveer uw keuze. 7. Leg vanuit de instructieactiviteit een link met ouders in de context zodat u de

participatieniveaus m.b.t. interesse, communicatie, aanwezigheid en/of participatie

versterkt. Motiveer uw keuze. 8. Reflecteer op uzelf als instructieverantwoordelijke en ga in op uw eigen opvattingen

(beliefs) en hoe u de relatie leerkracht-leerling wilt vorm geven.

Werk dit eerste deel gestructureerd uit op maximaal 8 bladzijden (exclusief bijlagen).

Deel 2 Een conflictsituatie

Elke (student)leerkracht ervaart moeilijkheden met klasmanagement. In dit tweede deel van de

opdracht werkt u een "zelf-ervaren" probleem m.b.t. klasmanagement uit. U kan hiervoor

putten uit uw eigen klaspraktijk, uit uw eigen stage-ervaringen of uit gesprekken met een

stagementor of een leerkracht.

• Beschrijf concreet het verloop van de conflictsituatie. Zet de situatie levendig neer,

teken een grondplan van de klas, beschrijf de kenmerken van de leerlingen en schrijf

vervolgens een „script” neer van wie wat zei, deed, … U kan vrij kiezen of het een

conflict met een leerling, met leerlingen, in of buiten de klas, met ouders, met een

collega-leerkracht, … betrof. Uiteraard gebruikt u fictieve namen voor plaatsen en

personen. Gebruik hiervoor maximaal twee bladzijden. (exclusief grondplan)

• Herbekijk nu uw „conflictsituatie” en beschrijf drie mogelijke ingrepen die betrekking

hebben op elementen in het referentiekader waarvan u denkt dat die een positieve

impact zullen hebben op het klasmanagement, waardoor de situatie niet verder

escaleert of waardoor het conflict wordt opgelost. Beschrijf ook expliciet welke

specifieke impact u verwacht bij elke ingreep en link de ingreep telkens aan het

referentiekader. De drie ingrepen omvatten zowel curatieve als preventieve

maatregelen. Door deze laatste was de conflictsituatie misschien niet ontstaan. Werk

dit uit op maximaal twee bladzijden.

Begeleiding

In de introductiesessie van 9 februari 2015 wordt de opdracht voor dit opleidingsonderdeel

toegelicht door Sylvie Vandaele. De sessie gaat door in vergaderzaal van de vakgroep

Onderwijskunde van de FPPW (H. Dunantlaan 2, 2de verdieping) om 17.30. Aanwezigheid is

vereist.


Deadline

De volledige taak wordt aan je portfolio gekoppeld én per e-mail (pdf) verstuurd naar

[email protected] ten laatste op 22 mei 2015 . Een papieren versie indienen is niet nodig.

De deadline voor het indien van de opdracht in de 2de zittijd is 17 augustus 2015 .

Formeel

De opdrachtuitwerking wordt GEBUNDELD ingediend, dus één pakket met daarin het voorblad, de

uitwerkingen en eventuele bijlagen.

Uitwerkingen die na vrijdag 22 mei 2015 digitaal ingediend worden, worden niet behandeld in de

eerste zittijd, maar worden automatisch beschouwd als een indiening voor de tweede zittijd.

(3) Psychologie van de adolescentie - Prof. Wim Beyers

Inhoudelijk Voor het opleidingsonderdeel ‘Psychologie van de Adolescentie’ wordt verwacht dat je stilstaat bij

de psychologische ontwikkeling van je leerlingen (11-23 jaar). Dat doe je door een case-studie te

maken, waarin je verslag doet van je observatie van één leerling. In die case-studie werk je twee

aspecten van de ontwikkeling van die leerling uit. Je kan kiezen uit volgende aspecten: biologische

ontwikkeling – cognitieve ontwikkeling – emotionele ontwikkeling – ontwikkeling van autonomie –

morele ontwikkeling – rol van het gezin – invloed van leeftijdgenoten – psychoseksuele

ontwikkeling – identiteitsontwikkeling – internaliserende problemen – externaliserende problemen.

Achtergrondinformatie bij al deze onderwerpen vind je in de eerste plaats in het handboek dat

gebruikt wordt door de studenten die dit vak volgen: ‘Psychologie van de Adolescentie: Basisboek’

(25ste herziene druk; Slot & van Aken, 2013, ThiemeMeulenhoff, ISBN 9789006951424, te koop bij

boekhandel Story Scientia via 09/225 57 57 of via [email protected] of [email protected]). Niets

houd je echter tegen om ook nog andere bronnen te consulteren.

Als basismateriaal gebruik je minimaal twee observaties van de leerling, één gedurende het eerste

semester (bv. oktober-november), en de tweede minimaal vijf maanden daarna (bv. maart-april).

Beide observaties geef je zelf vorm. Ze kunnen gebeuren tijdens de onderwijsactiviteit of lessen,

tijdens de vrije momenten in de school (speeltijd, middagpauze), tijdens schooluitstappen, of

tijdens gesprekken met de leerling, diens ouders (tijdens het oudercontact), of over de leerling met

andere leerkrachten (informeel of in de klassenraad). Zoals je merkt, gaat het hier niet noodzakelijk


om afstandelijke observaties. In veel gevallen zal er sprake zijn van zogenaamde participerende

observatie, waarin jij als leerkracht ook interageert met de leerling.

De minimale duur van elke observatie is twee uur, dat kunnen twee lesuren zijn, of bijvoorbeeld de

combinatie van een lesuur, een gesprek met de leerling, en een observatie tijdens de

middagpauze. Van die observaties maak je een uitgeschreven filmisch verslag. Filmisch wil

zeggen dat je jezelf beperkt tot de feiten, gedrag dat je direct observeert, zonder interpretatie.

Vermijd echter het oeverloos vermelden van niet-relevante details. Daarnaast maak je een eigen

interpretatie en verwerking van je observatiemateriaal. Dat doe je in de eerste plaats door terug te

koppelen naar de ontwikkelingsmodellen en theorieën die je vindt in het handboek, maar je mag

dus ook verwijzen naar andere bronnen. Bij de eerste observatie bied je in de eigen interpretatie

een theoretisch onderbouwde beschrijving van de ontwikkeling van de leerling op dat moment. Bij

de tweede observatie ga je dieper in op veranderingen en ontwikkelingen die zich voorgedaan

hebben in vergelijking met minimaal vijf maanden geleden, en eventuele factoren of interventies

die aanleiding gaven tot die veranderingen. Rond het geheel van beide observaties af met een

synthese waarin je samenvattend stilstaat bij de ontwikkeling van de leerling, én ook kort bij je

eigen ervaringen en evaluatie van deze opdracht.

Als deze taak goed uitgevoerd wordt, kan een deel ervan of de gehele taak ook prima dienen als

good practice bij de functionele gehelen 1 en 2, maar eventueel ook voor functioneel geheel 6.

Zoek zelf uit bij welk ander onderdeel van het portfolio je deze taak kan integreren, en bespaar

dubbel werk.

Formeel Een handige vorm van je eindverslag is om voor elke observatie te werken in twee kolommen.

Links het filmische verslag van je observatie van twee ontwikkelingsaspecten van de leerling,

rechts de eigen interpretatie en verwerking. Laat dit voor beide observaties voorafgaan door een

observatiefiche, waarin je volgende zaken weergeeft: naam van de leerling (fictief), leeftijd,

geslacht, data van observatie, observatieduur, situationele omstandigheden (plaats, aanwezige

personen, concrete situatie, eventueel gebruikt materiaal) en concrete observatiedoelstellingen

(thema’s of aspecten van ontwikkeling).

Het eerste deel van het eindverslag, na de eerste observatie in oktober-november stuur je door

naar Prof. Beyers per e-mail ([email protected]) die per kerende feedback bezorgt die je

kan gebruiken voor de volgende observatie. Doe dat voor de kerstvakantie.

Het gehele eindverslag omvat niet meer dan 20 A4-pagina’s (inclusief titelbladzijde,

observatiefiches, synthese, en bronvermelding)!


Begeleiding Een inleidende sessie met uitleg over en tips voor de opdracht en beknopte informatie over de

psychologie van de adolescentie zal doorgaan op maandag 13 oktober 2014 , in lokaal 2B, 2e

verdieping van FPPW (H. Dunantlaan 2) om 18u45. Aanwezigheid is vereist.

Tussen 3 en 9 november 2014 zal prof. Beyers via het passende forum op Minerva eventuele

vragen beantwoorden over dit opleidingsonderdeel. Antwoorden op andere vragen die per e-mail

([email protected]) toekomen zullen ook op die forum geplaatst worden.

Deadlines Stel deze opdracht niet uit tot het tweede semester! Het verslag van het eerste deel van je

observatie stuur je voor de kerstvakantie (dus ten laatste 19 december 2014 ) aan prof. Beyers in

een bijlage per e-mail ([email protected]). De docent geeft per kerende mail gerichte

tussentijdse feedback die je kan gebruiken bij de rest van deze opdracht.

De volledige taak wordt aan je portfolio gekoppeld én per e-mail (pdf) naar Prof. Beyers verstuurd

ten laatste op vrijdag 22 mei 2015 . Een papieren versie indienen is niet nodig. Indienen in de 2de

zittijd doe je ten laatste op maandag 17 augustus 2015 . Plaats je taak ook als onwijzigbaar pdf-

bestand in je portfolio en vergeet niet Prof. Beyers toegang te verlenen tot je portfolio!

De examinator kan de student die zich onttrekt aan één van beide onderdelen van de evaluatie van deze taak, het tussentijdse verslag voor de Kerstvakantie en het eindverslag in de 1ste of 2de zittijd, niet geslaagd verklaren.

(4) De leraar binnen school en maatschappij- dr. M. Tuytens

Inhoudelijk (ondersteunende literatuur beschikbaar op Minerva) a) Beschrijf hoe de school waarin je functioneert zich verhoudt tot de macro-structuren rond de

school.

1. Welke beleidsinstanties grijpen rechtstreeks in op het meso- en microniveau?

2. Onder welke koepel/net ressorteert de school? Welke implicaties heeft dit voor het

pedagogisch project van de school, het schoolwerkplan, enz. Hoe autonoom stelt de school

zich in deze op?

3. Welke implicaties hebben deze macrostructuren – of afspraken op macroniveau - op het

functioneren van jezelf als leerkracht.

4. Met welke externe organisaties (inspectie, begeleiding, regionale ondersteuningscentra e.a.)

ben je reeds in contact gekomen? Hoe beïnvloeden die contacten jou in je groei binnen de

verschillende functionele gehelen van de basiscompetenties.


Gebruik bovenstaande vragen als tussentiteltjes om dit onderdeel van de taak te structureren.

b) Werk één casus uit m.b.t. een kritisch incident dat betrekking had op je eigen rechtspositie of op

die van de leerlingen.

1. Beschrijf eerst de casus zo objectief mogelijk. Geef m.a.w. de objectieve gebeurtenis weer.

2. Beschrijf daarna hoe je deze gebeurtenis inschat vanuit je eigen perspectief als leraar

3. Ga tenslotte ook in op het perspectief van de school met betrekking tot de gebeurtenis.

c) Schoolcultuur: Situeer in hoeverre de school waarin je functioneert kenmerken vertoont van een

regelgericht, vakgericht en leerlinggericht type. Elke school heeft wel bepaalde kenmerken van elk

van de drie types, maar de meeste scholen zijn dominant in één, mogelijk in twee types. Besteed

hierbij in het bijzonder aandacht aan de visie en het pedagogisch project van de school en de rol

van de schoolleiding.

d) Historisch perspectief: Analyseer het pedagogisch project van jouw school op zijn

levensbeschouwelijke component (m.i.v. de morele ontwikkeling, waardenopvoeding en de

affectieve dimensie daarvan) en plaats deze analyse in een historisch perspectief. Voor deze

opdracht kan je steunen op de cursustekst/dia’s die ter onderbouwing van het historisch

perspectief binnen dit opleidingsonderdeel gebruikt wordt/worden en op de teksten die op de

portfoliosite op Minerva terug te vinden zijn.

Formeel

Omvang van de gehele taak: maximaal 10 pagina’s. Zorg ervoor dat elk onderdeel (a,b,c,d) uit

minstens 2 pagina’s bestaat. Maak gebruik van de ondersteunende literatuur op Minerva en

verwijs hier correct naar doorheen de taak.

Begeleiding

In de introductiesessie van 23 oktober om 17u30 wordt de opdracht voor dit opleidingsonderdeel

toegelicht door dr. Melissa Tuytens en prof. dr. Angelo Van Gorp. De sessie gaat door in lokaal

120.047 van de FPPW (H. Dunantlaan 2, 2de verdieping) om 17u30. Aanwezigheid is vereist.

Er is voor dit opleidingsonderdeel een forum voorzien tussen 2 en 6 februari 2015 . Hierop kan je

vragen stellen aan je mede-LIO’s en de betrokken docent volgt de discussies op en geeft indien

nodig feedback.

Deadline


De deadline ligt vast op 22 mei 2015 . Indienen in de 2de zittijd doe je ten laatste op 17 augustus

2015.

3.2.2. Vakdidactische opleidingsonderdelen

De data van de verplichte lessen per vakdidactisch opleidingsonderdeel en de taakomschrijving

van de opdrachten worden vastgelegd door het vakdidactische team.

3.2.3. Stage

-Het stageportfolio voor niet-talen richtingen besta at uit volgende onderdelen

• Observatielessen (totaal 8)

-bij voorkeur bij 4 verschillende vakmentoren

-indien mogelijk in een ander onderwijsvorm en een ander onderwijsnet

• Eigen lessen (totaal 30 lesvoorbereidingen6; maximaal 5 parallellessen)

Iedere les/lessenblok volgens (gestandardiseerd) lesvoorbereidingsformulier

• Reflectieverslagen: per lessenblok van 10 lessen volgt telkens een kritische reflectie door

de LIO o.b.v. 1 kritisch incident én 1 succeservaring. Op het einde van het schooljaar wordt

1 eindreflectie opgemaakt.

• Evaluatieverslagen: 3 evaluatieverslagen + 1 eindevaluatie door de vakmentor op school /

evaluatieverslagen van de stagebegeleider UGent

• Deelname aan de vakoverschrijdende seminaries EHBO, stemhygiëne en taalbeleid

- EHBO: Data en inschrijving voor de verplichte oefeningen via Minerva crusussite

'vakoverschrijdende seminaries SLO' (contact: [email protected])

- Stemhygiëne: Data theoriesessies en inschrijving voor de oefeningen via minerva

cursussite 'vakoverschrijdende seminaries SLO' (contact: [email protected])

-Communiceren met anderstaligen en Taal (Lesgever: [email protected]): data zie portfoliosite / documenten / vakoverschrijdende sem..

Het stageportfolio zoals hierboven omschreven blijft ongewijzigd ongeacht de grootte van de

lesopdracht enkel de samenstelling van de lesvoorbereidingen varieert volgens onderstaand

schema.

lesopdracht van minstens 500u die voldoet aan alle extra voorwaarden

In gefaseerd logboek 30 lesvoorbereiding op basis van de eigen lesopdracht

lesopdracht van 500u of meer, maar opdracht

In gefaseerd logboek: 20 lesvoorbereidingen op basis van de eigen lesopdracht + 10 lesvoorbereidingen op basis van een aanvullende preservice stage(in andere

6LIO’s met een opdracht van minimaal 500 uren die niet voldoen aan 1 of meerdere van hoger vermelde extra voorwaarden ( zie 1.1) maken een logboek op basis van hun eigen lesopdracht met 20 lesvoorbereidingen en krijgen 1 extra preservice stage van 10 uren opgelegd waarvoor 10 voorbereidingen worden gemaakt. In totaal bestaat het logboek dus ook uit 30 lesvoorbereidingen.


voldoet niet aan één of meerdere extra voorwaarden (bijv. niet in eigen vakgebied..)

school of educatieve opdrachten) van 10u

400-500 uren In gefaseerd logboek: 22 lesvoorbereidingen op basis van de eigen lesopdracht + 8 lesvoorbereidingen op basis van een aanvullende preservice stage(in andere school of educatieve opdrachten) van 8 uur

300-400 uren In gefaseerd logboek: 18 lesvoorbereidingen op basis van de eigen lesopdracht + 12 lesvoorbereidingen op basis van een aanvullende preservice stage (in andere school of educatieve opdrachten) van 12 uur



Professionele bachelor met een lesopdracht van min. 400u

In gefaseerd logboek: 20 lesvoorbereidingen op basis van de eigen lesopdracht + 10 lesvoorbereidingen op basis van een aanvullende preservice stage (in een secundaire school) van 10 uur

-Studenten Taal- en letterkunde splitsen hun stagepo rtfolio uit per taal:

Taal 1:

• 4 Observatieverslagen


-indien mogelijk in een andere onderwijsvorm en een ander onderwijsnet

• 15 lesvoorbereidingen (maximaal 2 parallellessen)

- Iedere les/lessenblok volgens (gestandardiseerd) lesvoorbereidingsformulier

Afhankelijk van de invulling van de lesopdracht zijn alle lesvoorbereidingen

gebaseerd op de eigen lesopdracht of deels gebaseerd op een extra stage.

• 2 tussentijdse reflecties en eindreflectie (1 geldend voor beide talen) o.b.v. 1 kritisch

incident én 1 succeservaring op het einde van het schooljaar

• Evaluatieverslagen: 3 evaluatieverslagen + 1 eindevaluatie door de vakmentor op school.

Deze gelden voor beide talen. / evaluatieverslagen van de stagebegeleider UGent

• Bewijs deelname aan de vakoverschrijdende seminaries EHBO, stemhygiëne en taalbeleid






Taal 2:

• 4 Observatieverslagen


-indien mogelijk in een andere onderwijsvorm en een ander onderwijsnet

• 15 lesvoorbereidingen (maximaal 2 parallellessen)

- Iedere les/lessenblok volgens (gestandardiseerd) lesvoorbereidingsformulier


Afhankelijk van de invulling van de lesopdracht zijn alle lesvoorbereidingen

gebaseerd op de eigen lesopdracht of deels gebaseerd op een extra stage.

• 2 tussentijdse reflecties en eindreflectie (1 geldend voor beide talen) o.b.v. 1 kritisch

incident én 1 succeservaring op het einde van het schooljaar

• Evaluatieverslagen: 3 evaluatieverslagen + 1 eindevaluatie door de vakmentor op school.

Deze gelden voor beide talen. / evaluatieverslagen van de stagebegeleider UGent

• Bewijs deelname aan de vakoverschrijdende seminaries EHBO, stemhygiëne en taalbeleid






3.2.4 Keuzeopleidingsonderdeel

Zie lesgever

3.3. Spreiding van het traject over meerdere jaren

Studenten hebben bij de start van het portfoliotraject de kans het traject te spreiden over maximaal

drie academiejaren om de werkdruk te verlichten. Studenten dienen hierbij wel rekening te houden

met de regels van volgtijdelijkheid: inschrijven voor vakdidactiek en stage is slechts mogelijk als

ook krachtige leeromgevingen in het curriculum wordt opgenomen. Inhoudelijk blijft bovenstaand

schema behouden.

Om een meerjarig traject samen te stellen maken de studenten voor de eerste lesweek oktober

een afspraak met de stagecoördinator.

Indien de student kiest voor een meerjarig traject, vraagt hij een beperkte GIT aan. Doe dit door in

oasis enkel de opleidingsonderdelen toe te voegen aan het curriculum die in het huidige jaar

effectief worden afgewerkt. Uiteraard moet bij de keuze van de opleidingsonderdelen rekening

gehouden worden met de volgtijdelijkheidsregels. De concrete procedure voor de GIT-aanvraag en

de volgtijdelijkheidsregels vind je op de website www.lerarenopleiding.be onder de rubriek praktisch

– geïndividualiseerd traject.


4. BEGELEIDING E-PORTFOLIO

De LIO is zelf verantwoordelijk voor de samenstelling van het portfolio en de inhoudelijke

vormgeving. De LIO wordt daarin begeleid op verschillende manieren.

4.1. Begeleiding op school (3 lesevaluaties + 1 eindevaluatie door de mentor)

Binnen de school wordt in overleg met de directeur en/of mentor een collega-leraar als

(vak)mentor aangesproken. De (vak)mentor ondersteunt de LIO in het dagelijkse werk. De

(vak)mentor) komt minstens drie keer op klasbezoek, schrijft telkens een verslag en houdt daarna

een feedbackgesprek. Deze klasbezoeken worden gespreid: begin (oktober-begin november) –

midden (december) - einde (midden maart-midden mei) van het schooljaar. De verslagen komen

terecht in het portfolio. Het portfolio bevat bijgevolg drie evaluatieverslagen van de begeleider op

school. Het evaluatieverslag is telkens een standaarddocument dat de mentor invult. Het is te

downloaden op de portfoliosite als document ‘lesevaluatiedocument ’. Het evaluatieverslag wordt

door de student ingescand en toegevoegd aan het portfolio.

Op het einde van het traject stelt de mentor een eindevaluatie op van de praktijk, die wordt

toegevoegd aan het portfolio. Het document is te downloaden van de portfoliosite als ‘stage-

eindevaluatiedocument’. Indien de student het traject spreidt over twee of drie academiejaren,

komt de mentor in totaal zes keer op klasbezoek: drie keer in het eerste schooljaar; drie keer in het

tweede en/of derde schooljaar. Indien de student in twee verschillende scholen een LIO-baan

vervult, wordt per school een mentor gezocht en krijgt de student op jaarbasis zes klasbezoeken.

4.2. Begeleiding door de opleiding

Het leertraject is grotendeels zelfgestuurd. Als student ben je m.a.w. zelf verantwoordelijk voor je

eigen leertraject, toch word je in je leerproces ook bijgestaan! Naast de verschillende

begeleidingssessies, wordt in de loop van november aan iedere student een trajectbegeleider

toegekend. Dit is één van de docenten algemene vakken.

De opleiding voorziet een aantal verplichte bijeenkomsten gedurende het academiejaar.

• In het begin van het traject worden informatiesessies gepland voor respectievelijk het

traject Algemene opleidingsonderdelen en de Vakdidactiek (data Algemene

opleidingsonderdelen zie tijdpad onder punt 9 en de specifieke afspraken met de

vakdidactiek).

• In de loop van de maand januari wordt op initiatief van de LIO een verplicht tussentijds

evaluatiegesprek gepland met je trajectbegeleider. Je plant dit begeleidingsgesprek

minimum een maand op voorhand door de trajectbegeleider via mail te contacteren; plaats


hierbij de stagecoördinator in CC. Tijdens dit begeleidingsgesprek wordt feedback gegeven

m.b.t. de opgestelde leerdoelen/werkpunten en de wijze waarop hiermee omgegaan wordt.

Wie niet deelneemt aan het tussentijds evaluatieges prek kan geen

eindevaluatiegesprek afleggen!

• Andere begeleidingsessies of seminaries worden georganiseerd om de voortgang van het

portfolio te bespreken of om bepaalde thema’s uit te diepen. Meer informatie is te vinden in

het tijdpad (zie punt 10), de afspraken van de vakdidactiek of op de portfoliosite.

De stagebegeleider(s) (= de praktijkassistent vakdidactiek) volg(t)en de LIO op in de concrete

onderwijspraktijk (bezoek aan de school, tussentijdse feedback, supervisie, …).

Tussentijds kan de student voor concrete afspraken en inlichtingen over de opmaak, voortgang en

inhoudelijke uitwerking van het portfolio contact opnemen met de stagebegeleider voor de

vakdidactiek, met de verantwoordelijk prof voor de algemene opleidingsonderdelen, met Sylvie

Vandaele ([email protected]) of de toegewezen begeleidende docent voor het

vakoverschrijdend portfolio of de stagecoördinator. De technische en praktische problemen bij de

opmaak van het portfolio kunnen gemeld worden bij Kris Erauw: [email protected] of de

stagecoördinator [email protected].

4.3. Begeleiding door collega-LIO’s

Binnen Minerva wordt een permanent forum georganiseerd, waarop de studenten problemen

kunnen posten. De bedoeling is dat de studenten bij medestudenten terecht kunnen om hulp.

Daarnaast worden LIO’s d.m.v. intervisiegesprekken in zekere zin begeleid door hun LIO-collega’s.

Intervisiegesprekken kunnen beschouwd worden als een aanvulling op het schriftelijk reflecteren

en hebben als bijkomende voordelen dat:

• Studenten die moeite hebben met schriftelijk reflecteren het soms makkelijker hebben met

mondeling reflecteren in interactie met andere studenten

• Studenten kennis kunnen nemen van andere interpretaties, analyses en mogelijke

oplossingen dan die van henzelf. Vooral confrontaties met andere visies op dezelfde

realiteit kunnen nieuwe aangrijpingspunten bieden voor alle deelnemers.

5. BEOORDELING E-PORTFOLIO

5.1. Beoordeling vakoverschrijdend portfolio

Om objectiviteit in de beoordeling te garanderen, wordt het portfolio door twee beoordelaars gelezen en door de eerste beoordelaar (dit is je trajectbegeleider) met de student besproken.


Als sluitstuk van het vakoverschrijdende portfoliogedeelte wordt een evaluatiegesprek

georganiseerd met je trajectbegeleider. Het eindgesprek duurt ongeveer 30-60 minuten. Het doel

van het gesprek is om aan te tonen dat je dit academiejaar gegroeid bent als leraar. Hiervoor zal je

bespreken welke actieplannen je geselecteerd hebt en hoe je aan je tekorten gewerkt hebt.

Daarna zal je trajectbegeleider vragen stellen over zaken die je genoteerd hebt in je portfolio. Zie

deze eindevaluatie dus niet als een presentatie, maar eerder als een gesprek waarin je aantoont

wie je bent als leraar en welke acties je ondernomen hebt om je tekorten weg te werken. Er kan

ook gevraagd worden wat je prioritaire werkpunten voor de toekomst zijn.

Je maakt minimum een maand op voorhand een afspraak met je trajectbegeleider en neemt

hiervoor zelf het initiatief. Voor de eerste zittijd vindt het eindgesprek plaats in juni 2015 ; voor de

tweede zittijd begin september 2015 . Vergeet zeker niet de stagecoördinator en de tweede

beoordelaar die jou werd toegewezen op de hoogte te brengen van deze datum, van zodra deze

gekend is. Opgelet dus: wie het eindbeoordelingsgesprek niet tijdig aanvraagt, kan niet beoordeeld

worden!

De tweede beoordelaar is niet aanwezig bij het gesprek. De stagecoördinator brengt je minimum

één week voor de deadline van de eerste of tweede zittijd op de hoogte van je tweede beoordelaar.

Tegen de deadline moet ook je tweede beoordelaar toegang hebben tot je portfolio.

De twee beoordelaars geven een eindcijfer. Het gemiddelde hiervan wordt als basis gebruikt bij het

eindevaluatiegesprek. Rekening houdend met de diepgang van de antwoorden en de kritische

reflectie tijdens het gesprek, kan dit punt behouden blijven of wijzigingen. Opgelet: het cijfer op het

portfolio wordt pas na de deliberatie vrijgegeven. Per mail ontvang je dan het ingevulde

beoordelingsschema.

5.1.1.Principes

Het e-portfolio is een praktijkgericht en een sterk geïndividualiseerd werkstuk, waarbij de

basiscompetenties als vertrekpunt gekozen worden, en van waaruit actie- en reflectiepunten nader

geëxpliciteerd worden, verrijkt met good practices en divers bewijsmateriaal. Bij vaststelling van

plagiaat of vervalsing van documenten, is het examenreglement van de UGent van toepassing.

Bij de beoordeling van het portfolio wordt een onderscheid gemaakt tussen:

1. vakoverschrijdende portfolio-opdrachten, i.c. CV, onderwijsopvattingen, sterkte/zwakte-

analyse (beginevaluatie, actieplannen, slotreflectie) (zie handleiding vakoverschrijdend

portfolio en opdrachten alg. vakken);

2. vakspecifieke opdrachten voor de algemene opleidingsonderdelen

3. stagelogboek en vakspecifieke opdrachten voor de vakdidactiek (zie vakdidactisch

gedeelte).


5.1.2.Basiscriteria portfolio

Het portfolio wordt beoordeeld op basis van volledigheid en de inhoud wordt geanalyseerd vanuit

de doelstellingen. Ook de deelname aan de intervisiegroep wordt in rekening gebracht.

Het gehele portfolio dient te voldoen aan volgende basiscriteria, die essentieel worden geacht bij

de beoordeling van het volledige portfolio:

Toepassing theorie

• Systematisch gebruiken van de theorie bij de opbouw van de reflecties, bijv. door het

hanteren van de juiste terminologie;

• Op een consequente manier refereren aan de cursussen;

• Reflecteren op de theorie: geef – waar het relevant is – aan in welke mate je het eens of

oneens bent met de stellingen uit de cursussen;

• Verwijzen naar ander relevant bronnenmateriaal.

Diepgang

• Vermijden van oppervlakkigheid: ontwikkelen van een eigen visie, die wordt aangehouden

tijdens het ganse portfolio;

• Gefundeerd toepassen van de theorie, zonder te herkauwen;

• Zin voor synthese;

• Duidelijk motiveren van keuze competenties en bewijsstukken;

• Blijk geven van lerend vermogen (= het vermogen te leren uit ervaring en resultaten m.b.v.

reflectie en feedback: evalueer eigen gedrag, verzamel actief feedback, …);

• Expliciteren van leerdoelen, nl. wat ik wil bereiken;

• Concretiseren hoe je zelf functioneert als leerkracht;

• Omschrijven van aandachtspunten voor verdere professionalisering;

• Aantonen van beheersing en groei basiscompetenties en attitudes.

Coherentie

• Verwezenlijken van systematiek en methodiek in het portfolio: vertrekkend van de

praktijktheorie en de beginevaluatie, de sterktes en zwaktes duidelijk expliciteren →

zwaktes/knelpunten in de actieplannen uitwerken → in de globale slotreflectie (terug

verwijzend naar beginsituatie en vorderingen aantonen) de toekomstige actiepunten

verwoorden;

• Creëren van logische structuur en overzichtelijkheid in de verschillende onderdelen van het

portfolio;

• Aanbrengen van structuur in de documenten: bijv. door te werken met rubrieken, woorden

in vet, …;

• Uitwerken van alle onderdelen van het portfolio;

• Nagaan van nuttigheid van bewijsstukken: vermijden van overbodige info, alleen

representatief en relevant materiaal wordt weerhouden;

• Niet zomaar ergens plaatsen van bewijsstukken, ze moeten duidelijk verband houden met

dat specifieke onderdeel van het portfolio.


Kritische reflectie

• Beheersen van reflectieve vaardigheden;

• Werken aan eigen professionele ontwikkelingen;

• Blijk geven van systematische reflectie;

• Reflecteren op basis van een referentiekader (leidraad voor het leren reflecteren);

• Rekening houden met commentaren en feedback van bijv. begeleider, leerlingen,

collega’s, …;

• Vermijden van ‘wollig’ taalgebruik en herhalingen;

• Degelijk analyseren en voldoende concretiseren.

Creativiteit

• Aanleveren van variatie in bewijsmateriaal;

• Nemen van initiatieven als leerkracht;

• Aandacht schenken voor onderwijsvernieuwing;

• Durven uitproberen van nieuwe zaken.

Integratie vakdidactische inhouden en inzichten

• Systematisch gebruiken van de vakdidactische inhouden en inzichten bij de opbouw van de

reflecties, bijv. door het hanteren van de juiste terminologie;

• Op een consequente manier refereren aan de cursussen;

• Reflecteren op de vakdidactische inhouden en inzichten: geef – waar het relevant is – aan

in welke mate je het eens of oneens bent met de stellingen uit de cursussen;

• Verwijzen naar ander relevant bronnenmateriaal.

•

5.2. Beoordelingsinstrument vakoverschrijdend portfolio

Onderstaande tabel wordt door de beoordelaars gebruikt voor de beoordeling van het

vakoverschrijdende portfolio. Check

(٧)

Componenten portfolio Beoordeling Opmerkingen

Vijf basiscriteria voor het ganse

portfolio:

• Toepassing theorie • Diepgang, visie • Coherentie • Kritische reflectie • Creativiteit • Integratie vak-

didactische inhouden en inzichten

/20

Introductie

CV


Onderwijsopvattingen/praktijktheorie /10

Beginevaluatie

(Sterkte/zwakteanalyse)

+ Evaluatieverslag 1

/10

6 actieplannen*


/60

Slotevaluatie en -reflectie


/15

Deelname aan intervisiegroep /5

Voorlopige score portfolio

/120

Totaalscore na het eindgesprek* /120

Cijfer wordt bepaald door de eerste

beoordelaar, in overleg met de

tweede beoordelaar

*Studenten die minder dan 6 actieplannen moeten opstellen worden niet op /60 beoordeeld maar op /40 (4 actieplannen) /30 (3 actieplannen) /20 (2 actieplannen) /10 (1 actieplan). Het uiteindelijke totaal zal worden herleid naar 120.

5.3. Beoordeling opdrachten algemene opleidingsonderdelen

Hieronder krijg je een idee hoe het cijfer voor ieder opleidingsonderdeel bepaald wordt.

• Het vakoverschrijdende portfolio wordt beoordeeld op een schaal van 120 punten, dat

teruggebracht wordt op 12 punten. Daarnaast krijg je een cijfer op 8 punten voor de

vakspecifieke opdracht per opleidingsonderdeel Algemene opleidingsonderdelen. Deze

twee cijfers worden samengeteld en dit vormt per opleidingsonderdeel voor de betrokken

vakken het eindcijfer. Op ieder onderdeel dient de student minimum de helft te behalen om

te kunnen slagen. Haal je een tekort voor één van onderdelen dan kan men niet meer

slagen voor het geheel van het opleidingsonderdeel. Indien de eindscore toch een cijfer

van tien of meer op twintig zou zijn, wordt dit teruggebracht tot het hoogste niet-geslaagd

cijfer ( 9/20).

• Bij een beoordeling minder dan 6 op 12 voor het vakoverschrijdende portfolio, volgt een

gesprek over hoe aan de resterende leerdoelen gewerkt kan worden voor de tweede zittijd.

Bij een tekort voor de specifieke opdracht per opleidingsonderdeel Algemene

opleidingsonderdelen, wordt eveneens een tweede zittijd voorzien. De student dient in dat

geval contact op te nemen met de betrokken docent.

Indien je voor een meerjarig traject opteert, kan je pas punten krijgen op je puntenbriefje als je

zowel het vakoverschrijdend portfolio als de opdracht van het algemeen opleidingsonderdeel hebt

afgewerkt. Is één van de onderdelen nog niet afgewerkt dan krijg je voorlopig een ‘afwezig’. Er


wordt wel voorzien in tussentijdse begeleidingsgesprekken en feedback door de verantwoordelijk

lesgever over de gerealiseerde werkstukken. Het deelpunt kan worden opgevraagd bij de

stagecoördinator. Op het einde van het tweede jaar worden de eindscores meegedeeld.

6. DEONTOLOGIE Het materiaal dat in het portfolio wordt gebruikt, is volledig beschermd. De student tekent immers

in op een cursussite, die afgegrendeld is voor buitenstaanders. De begeleiders gaan op een

professionele en vertrouwelijke manier om met de informatie uit het e-portfolio.

Het portfolioproject kan voorwerp zijn van onderzoek m.b.t. vernieuwing binnen het hoger

onderwijs in het algemeen en binnen de lerarenopleiding in het bijzonder. De UGent zal de

privacy van alle betrokken LIO’s ten allen tijde respecteren. Wanneer documenten (of delen ervan)

van het portfolio zouden gebruikt en/of publiek gemaakt worden, dan zal de UGent daartoe steeds

de uitdrukkelijke toestemming vragen aan de betrokken LIO.

7. OPMAAK PORTFOLIO BINNEN MINERVA

LIO’s die nog niet vertrouwd zijn met het gebruik van Minerva (de digitale leeromgeving van de

Universiteit Gent), nemen best de minerva handleiding door. Deze is terug te vinden op

www.icto.ugent.be., klik links in de keuzekolom op “handleidingen”.

Er wordt een technische basistraining voorzien om te leren werken met het portfolio-instrument

binnen de elektronische leeromgeving. De technische aspecten bij de opmaak en het werken met

een e-portfolio worden toegelicht. Aanwezigheid is verplicht.

Datum basistraining e-portfolio: 13 oktober 2014, 17.30u; plaats: PC-klas 2 (eerste verdieping),

Henri Dunantlaan 2, 9000 Gent. Er bestaat ook een technische handleiding, die kan geraadpleegd

worden op de portfoliosite.


8. WIE IS WIE

In onderstaande tabel vind je een overzicht van de betrokkenen in het LIO-traject, hun rol en voor welke vragen je bij hen terecht kan.

BETROKKENEN ROL WELKE VRAGEN

(vak)mentor Collega op je LIO-school die je begeleidt en minstens drie klasbezoeken brengt.

Stagebegeleider Praktijkassistent van jouw vakdidactiek die op stagebezoek komt en meewerkt aan de seminaries vakdidactiek.

-Alle specifieke vragen rond seminaries en opdrachten vakdidactiek.

-Inhoudelijke vragen i.v.m. je stageportfolio.

Trajectbegeleider Professor van 1 van de algemene vakken die jou wordt toegewezen en je vakoverschrijdend portfolio opvolgt en evalueert (cfr. evaluatiegesprekken).

-Inhoudelijke vragen bij de opmaak van je vakoverschrijdend portfolio en vragen over de specifieke opdracht voor het alg. vak dat hij/zij doceert.

[email protected] Praktijkassistente die instaat voor de begeleidingssessies rond de opmaak van het vakoverschrijdend portfolio en de intervisiesessies.

-Inhoudelijke vragen bij de opmaak van je vakoverschrijdend portfolio.

-Vragen rond de intervisiesessies.

[email protected] Stagecoördinator -1e aanspreekpunt voor LIO’s.

-Alle praktische en algemene vragen i.v.m. het lio-traject, spreiding van de opleiding, begeleiding, administratie enz.

-Alg. vragen i.v.m. opdrachten, deadlines,..

[email protected] -Technische vragen en problemen i.v.m. het werken met het digitaal portfolio.


Lesgevers en stagebegeleiders Specifieke Lerarenopl eiding UGent

Hierbij is een overzicht toegevoegd van alle lesgevers van de SLO, alsook de stagebegeleiders van de vakdidactiek voor het lopende

academiejaar. Bij vragen dient de mentor of vakmentor zich bij voorkeur te wenden tot (één van) de stagebegeleider(s) van de desbetreffende

vakdidactiek. Mentoren en vakmentoren hebben uiteraard de volle vrijheid om problemen i.v.m. de stage voor te leggen aan de universiteit, via

de vakdidacticus, de voorzitter van de opleidingscommissie of de stagecoördinator (Anneleen Jachowicz; [email protected]).

8.1. Lesgevers en stagebegeleiders vakdidactiek

Vakdidactiek Vakdidacticus

(verantwoordelijk lesgever)

Praktijkassistenten

(stagebegeleiders) Vakgroep (VG), adres en telefoon

Bio-ingenieurswetenschappen [email protected] [email protected]

[email protected]

VG Wiskundige Modellering, Statistiek en Bio-informatica

Coupure Links 653 9000 Gent

09/264 59 32

Biologie [email protected]

[email protected]

[email protected]

[email protected]

[email protected]

[email protected]

VG Biologie

K.L. Ledeganckstraat 35

9000 Gent

09/264 53 34

Chemie [email protected]

[email protected] VG anorganische en Fysische chemie

Krijgslaan 281 - S12

9000 Gent

09/264 48 67




Praktijkassistenten


Bestuurskunde

[email protected]

[email protected]

Fac. Economie en bedrijfskunde

Henleykaai 84

9000 Gent

0477 19 25 99

Criminologie [email protected] [email protected] VG strafrecht, criminologie en sociaal recht

Universiteitsstraat 4

9000 Gent

09/264 69 36

Duits [email protected] [email protected]

[email protected]

VG Duits

Blandijnberg 2

9000 Gent

09/264 40 86

Economie [email protected] [email protected]

[email protected]

Gaë[email protected]

VG accountancy en bedrijfsfinanciering

Kuiperskaai 55 E

9000 Gent

09/264 35 32 of 09/264 78 82




Praktijkassistenten


Engels André [email protected]

[email protected] (Ned/Eng)



VG Onderwijskunde

H. Dunantlaan 2

9000 Gent

09/264 62 54

Frans [email protected] [email protected]

[email protected]

VG Taalkunde

Blandijnberg 2

9000 Gent

09/264 40 55

09/264 38 03

Fysica [email protected]

[email protected]

[email protected] VG Vaste-stofwetenschappen

Krijgslaan 281 S1

9000 Gent

09 264 43 57

09 264 50 46

Geografie [email protected] [email protected]

[email protected]

VG Geografie

Krijgslaan 281 - S8

9000 Gent

09/264 46 95




Praktijkassistenten


Geschiedenis [email protected] [email protected]

[email protected]

[email protected]

VG Geschiedenis

UFO, Sint-Pietersnieuwstraat 35

9000 Gent

09 331 02 88

Gezondheidswetenschappen [email protected] Contactpersoon algemene info + begeleiding studenten verpleegkunde, vroedkunde, REVAKi en ergo

[email protected]

begeleiding studenten biomedische wetenschappen, farmacie en geneeskunde

[email protected]

[email protected]

[email protected]

Begeleiding studenten logopedie en audiologie

[email protected]

Centrum voor Onderwijsontwikkeling

UZ 3K3

De Pintelaan 185

9000 Gent

09/332 35 17 of 09/332 55 71

Grieks [email protected] [email protected]

VG Letterkunde (Lokaal: Rozier, D2.31)

Blandijnberg 2

9000 Gent

09/264 40 26




Praktijkassistenten


Handelswetenschappen

[email protected]

[email protected]

Fac. Economie en bedrijfskunde

Henleykaai 84

9000 Gent

0477 19 25 99

Informatica [email protected] [email protected]

[email protected]

Vakgroep Toegepaste Wiskunde, Informatica en Statistiek

Krijgslaan 281 - S9

9000 Gent

09 264 48 89

Kunstwetenschappen en archeologie [email protected] [email protected]

VG kunst-, muziek- en theaterwetenschappen

Technicum

Sint-Pietersnieuwstraat 41 blok 2 lok. 090.010

9000 Gent

09/264 78 60

Latijn [email protected] [email protected] VG Letterkunde (Lokaal: Rozier, D2.31)

Blandijnberg 2

9000 Gent

09/264 40 26




Praktijkassistenten


Lichamelijke opvoeding en Bewegingswetenschappen

[email protected]

[email protected]

[email protected]

[email protected]

[email protected]

[email protected]

[email protected]

[email protected]

[email protected]

[email protected]

VG bewegings- en sportwetenschappen

Watersportlaan 2

9000 Gent

09/264 91 42

Nederlands [email protected] [email protected] (Ned/Eng)



VG Onderwijskunde

H. Dunantlaan 2

9000 Gent

09/264 62 56

Pedagogische wetenschappen

[email protected]

[email protected]

[email protected]

[email protected]

[email protected]

[email protected]

VG Onderwijskunde

H. Dunantlaan 2

9000 Gent

09/264 62 55

Politieke en sociale wetenschappen [email protected] [email protected] [email protected]

VG politieke wetenschappen

Universiteitstraat 8 (decanaatsgebouw, 2e verd.)

9000 Gent

09/264 67 70




Praktijkassistenten


Psychologie [email protected]

[email protected]

[email protected]

VG Onderwijskunde

H. Dunantlaan 2

9000 Gent

09/264 62 55

Rechten [email protected] [email protected] VG Strafrecht, criminologie en sociaal recht

Universiteitsstraat 4

9000 Gent

09/264 68 35

Spaans [email protected] [email protected]

VG Romaanse Talen

Blandijnberg 2

9000 Gent

09/264 40 63

Specifieke Vreemde talen: Oosterse, Oost-Europese,

Scandinavistiek, Italiaans (talen en culturen)

[email protected]

Vakdidactiek vreemde talen en stage Scandinavistiek en Italiaans)

[email protected]

Stage Oosterse Talen

Thomas [email protected]

Stage Oost-Europese Talen)

[email protected]

[email protected]

VG Scandinavistiek en Noord-Europakunde

Rozier 44

9000 Gent

09/264 38 07




Praktijkassistenten


Wijsbegeerte en moraalwetenschap [email protected] [email protected]

[email protected]

[email protected]

VG wijsbegeerte en moraalwetenschap

Blandijnberg 2 lok. 048

9000 Gent

09/264 41 04

Wiskunde [email protected] [email protected]

[email protected]

VG Wiskunde

Krijgslaan 281, S22

9000 Gent

09/264 49.11

8.2. Lesgevers verbredende vakdidactiek


(verantwoordelijk lesgever) Vakgroep (VG), adres en telefoon

Algemene talendidactiek (uitdovend)

(SLO Taal- en letterkunde, Talen en culturen) [email protected]

VG Onderwijskunde

Henri Dunantlaan 1

9000 Gent

09 264 62 54



(verantwoordelijk lesgever) Vakgroep (VG), adres en telefoon

Didactiek cultuurwetenschappen

(SLO Wijsbegeerte en moraalwetenschappen, Talen en culturen, geschiedenis, Kunstwetenschappen en archeologie)

[email protected]

[email protected]

VG Geschiedenis

Sint-Pietersnieuwstraat 35 UFO

9000 Gent

09 331 02 76

Didactiek gedrags- en maatschappijwetenschappen

(SLO Rechten, Criminologische wetenschappen, Economische en toegepaste economische wetenschappen, Psychologie, Politieke en sociale wetenschappen)

[email protected] VG Onderwijskunde

H. Dunantlaan 2

9000 Gent

09/264 62 58

Didactiek wetenschappen

(SLO Wiskunde, Fysica, Lichamelijke opvoeding en bewegingswetenschappen, Chemie, Geografie, Informatica)

[email protected]

VG anorganische en Fysische chemie

Krijgslaan 281 - S12

9000 Gent

09/264 48 67

Didactiek Gezondheidswetenschappen

(SLO gezondheidswetenschappen)

[email protected] Centrum voor Onderwijsontwikkeling

UZ 3K3

De Pintelaan 185

9000 Gent

09/332.35.17 of 09/332 55 71


8.3. Lesgevers algemene vakken

Opleidingsonderdeel

Lesgever algemene vakken (prof.)

Vakgroep (VG), adres en telefoon

Algemene en historische pedagogiek [email protected]

VG Sociale Agogiek

H. Dunantlaan 2

9000 Gent

09.264.62.75

Krachtige leeromgevingen

Leren en instructie

[email protected]

[email protected]

[email protected]

VG Onderwijskunde

H. Dunantlaan 2

9000 Gent

09/264 86 75

De leraar binnen school en maatschappij

Onderwijsorganisatie en -beleid

[email protected]

[email protected]

VG Onderwijskunde

H. Dunantlaan 2

9000 Gent

09/264 86 88

VG Sociale Agogiek

H. Dunantlaan 2

9000 Gent

09.264.62.75


Klasmanagement en reflectie

Pedagogische componenten van het leraarschap

[email protected]

VG Onderwijskunde

H. Dunantlaan 2

9000 Gent

09/264 62 55

Psychologie van de adolescentie [email protected]

VG Ontwikkelings-, persoonlijkheids- en sociale psychologie

H. Dunantlaan 2

9000 Gent

09/264 64 20


8.4. Lesgevers keuzevakken

Opleidingsonderdeel

Lesgever keuzevakken (prof.) Vakgroep (VG), adres en telefoon

Bewegen en sport: nu en later [email protected]

VG Bewegings- en sportwetenschappen

Watersportlaan 2

9000 Gent

09/264 63 22

Cultuur, media en educatie

[email protected]

VG Onderwijskunde

H. Dunantlaan 2

9000 Gent

09/264 62 54

Educatieve interactie en communicatie

[email protected]

VG Onderwijskunde

H. Dunantlaan 2

9000 Gent

09/264 62 56

Pedagogische vraagstukken: filosofie als oefening in levenskunst

[email protected]

VG Wijsbegeerte en moraalwetenschap

Blandijnberg 2

9000 Gent

09/264 39 30 of 09.264.41.04


een bijkomend opleidingsonderdeel vakdidactiek I in een

andere discipline, na onderzoek of de student voor een

afdoende aantal studiepunten opleidingsonderdelen in deze discipline heeft gevolgd binnen zijn bachelor- en

masteropleiding

een aan het onderwijs gerelateerd opleidingsonderdeel uit een masteropleiding van de universiteiten en hogescholen van de Vlaamse Gemeenschap of uit de lerarenopleiding van een hogeschool in de Vlaamse Gemeenschap


9. Tijdpad Om organisatorische en didactische reden zijn de opdrachten binnen dit portfoliotraject tijdgebonden. De communicatie over de opdrachten, de begeleiding, de beoordeling gebeurt via Minerva. Check dus geregeld de Minervasite en je mailverkeer via je UGent account!

Hieronder wordt een chronologisch overzicht weergegeven van alle data of periodes die essentieel zijn in het portfoliotraject

Datum of periode

Inhoud

Tussen 20.8 en 15.10.2014

Intakegesprekken met stagecoördinator (verplicht) Student maakt afspraak!

13.10.2014

-17u30:Basistraining opmaak e -portfolio PC-klas 2 , Henri Dunantlaan 2 (1e verdieping) -18u45: Introductiesessie ‘psychologie van de adolescentie’ lok. 2B -2e verdieping (verplicht)

15.10.2014 Deadline deelname e-portfolio

20.10.2014 Deadline voor het indienen van de stageovereenkomst + arbeidsovereenkomst bij stagecoördinator Deadline voor het uitstippelen van het leertraject met de stagecoördinator - 17u30 Begeleidingssessie reflecteren (verplicht) & vakoverschrijdend portfolio (verplicht) � Toelichting basiscompetenties � Bespreking vormgeving onderwijsopvattingen, beginevaluatie + actieplannen,Planning face-to-face-

intervisie Vergaderzaal 120.047, Vakgroep Onderwijskunde, Henri Dunantlaan 2, Gent (2de verd)

23.10.2014 (17u30)

-17u30 Introductie ‘De leraar binnen school en maatschappij ‘/’ Onderwijs organisatie en beleid ’ (verplicht) Vergaderzaal 120.047, Vakgroep Onderwijskunde, Henri Dunantlaan 2, Gent (2de verd) -19u Introductie ‘Krachtige leeromgevingen’ (verplicht) Vergaderzaal 120.047, Vakgroep Onderwijskunde, Henri Dunantlaan 2, Gent (2de verd)

03.11-9.11.2014

Mogelijkheid tot stellen van vragen op forum ‘Psychologie van de adolescentie’

30.11.2014 Deadline CV Deadline onderwijsopvattingen/beginevaluatie/leerdoel actieplannen

19.12.2014 Deadline doorsturen eerste deel eindverslag opdracht ‘psychologie van de adolescentie’ voor tussentijdse feedback (prof. Beyers)

Januari 2015 Toelichting: opdracht ‘Algemene en historisch e pedagogiek ’(verplicht) enkel voor het uitdovend programma. Student contacteert zelf de lesgever [email protected]

Januari 2015

Face-to-face-intervisie m.b.t. één casus (verplicht) Vergaderzaal 120.047, Vakgroep Onderwijskunde, Henri Dunantlaan 2, Gent (2de verd) Concrete planning en aanpak worden kenbaar gemaakt via Minerva

2.2-6.2.2015 Mogelijkheid tot stellen van vragen op forum ‘Leraar binnen school en maatschappij’ / ‘onderwijsorganisatie en -beleid’ en ‘krachtige leeromgevingen’/’ leren en instructie’

9.02.2015 (17.30u)

Introductie ‘Klasmanagement en reflectie’/‘pedagogische componen ten van het leraarschap’ . (verplicht)., Vergaderzaal 120.047, Vakgroep Onderwijskunde, Henri Dunantlaan 2, Gent (2de verd)

Jan-febr. 2015 Tussentijdse evaluatiegesprekken voortgang vakovers chrijdend portfolio (verplicht) LIO MAAKT ZELF TIJDIG EEN AFPSRAAK

13.03.2015 Deadline taak ‘krachtige leeromgevingen’/‘leren en instructie’ prof. Valcke


24.03.2015 (17u30)

Begeleidingssessie (verplicht) Vergaderzaal 120.047, Vakgroep Onderwijskunde, Henri Dunantlaan 2, Gent (2de verd) � Globale feedback op voortgang portfolio � Voorbereiding slotreflectie � Explicitering rode draad doorheen portfolio �

20.5-24.5.2015 Mogelijkheid tot stellen van vragen op forum ‘Klasmanagement en reflectie’ / ‘Pedagogische componenten van het leraarschap’

April 2015 Face-to-face-intervisie m.b.t. één casus (verplicht) Vergaderzaal 120.047, Vakgroep Onderwijskunde, Henri Dunantlaan 2, Gent (2de verd) Concrete planning en aanpak worden kenbaar gemaakt via Minerva

22.05.2015

Deadline vakoverschrijdend portfolio 1ste zittijd Deadline taak ‘klasmanagement en reflectie’/‘pedagogische componenten van het leraarschap’ Deadline taak ‘leraar binnen school en maatschappij’ /‘onderwijsorganisatie en -beleid’ dr. Tuytens Deadline taak ‘alg. en historische pedagogiek’ prof. A. Van Gorp (enkel uitdovende programma) Deadline taak ‘psychologie van de adolescentie’ prof. Beyers

Juni 2015 Eindevaluatiegesprek (verplicht) LIO MAAKT ZELF TIJDIG EEN AFSPRAAK!

17.08.2015

Deadline portfolio 2de zittijd Deadline specifieke taken per vak

Handleiding bij het portfoliotraject voor...

Documents

Transcript of Handleiding bij het portfoliotraject voor...