!"#2 SEPTEMBER 2013

HalloweenWat zit erachter?

Wilt u meer informatie of een gratis Bijbelcursus?

Ga naar www.jw.org/nl of schrijf naareen van de onderstaande adressen.

JEHOVAH’S GETUIGEN:NEDERLAND: Noordbargerstraat 77, NL-7812 AA Emmen.BELGI

¨E: rue d’Argile-Potaardestraat 60, B-1950 Kraainem.

Een complete lijst met adressen in de hele wereldvindt u op www.jw.org/nl/contact.

Deze publicatie is niet voor de verkoop bestemd maar wordt verschaft als onderdeel van een wereldwijd Bijbels onderwijzingswerk dat gesteundwordt door vrijwillige bijdragen. Tenzij anders vermeld, is de gebruikte Bijbelvertaling de Nieuwe-Wereldvertaling van de Heilige Schrift — metstudieverwijzingen (uitgave 2004). De afkorting v.G.T. betekent „voor de gewone tijdrekening”. G.T. staat voor „van de gewone tijdrekening”.Awake! (ISSN 0005-237X) is published monthly by Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.; L. Weaver, Jr., President;G. F. Simonis, Secretary-Treasurer; 25 Columbia Heights, Brooklyn, NY 11201-2483, U.S.A., and in England by Watch Tower Bible andTract Society of Britain, The Ridgeway, London NW7 1RN (Registered in England as a Charity). Uitgegeven door Wachttoren-, Bijbel-en Traktaatgenootschap, Noordbargerstraat 77, NL-7812 AA Emmen, Nederland. Christelijke Gemeente van Jehovah’s Getuigen(Verantwoordelijke uitgever: Marcel Gillet), Potaardestraat 60, B-1950 Kraainem, België, PP-PB BRUXELLES X - BRUSSEL X No. 10/667.� 2013 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania. Alle rechten voorbehouden. Printed in Britain.

!"#$IN DEZE UITGAVE

COVERONDERW

ERP

Halloween: Wat zit erachter?BLZ. 6-9

3 EEN BLIK OP DE WERELD

4 DE ZIENSWIJZE VAN DE BIJBELSeks voor het huwelijk

10 HULP VOOR HET GEZINHoe leer je vergeven?

12 INTERVIEWEen nierspecialist vertelt over haar geloof

14 PORTRETTEN UIT HET VERLEDENZheng He

16 TOEVAL OF ONTWERP?Het verenkleed van de keizerspingu

¨ın

sMEER LEZEN?www.jw.org/nl

J O N G E R E N

Hier vind je antwoorden uit de Bijbel opallerlei vragen. Een paar onderwerpen:˙ „Hoe moet ik omgaan met seksuele

intimidatie?”˙ „Berichtjes sturen: Waar moet ik op

letten?”˙ „Hoe kan ik met ziekte omgaan?”Bekijk ook het animatiefilmpje„Versla een pestkop zonder te slaan”.Ontdek hoe de Bijbel jongeren kanhelpen met problemen om te gaan.(Ga naar WAT DE BIJBEL LEERT � JONGEREN)

K I N D E R E N

Lees de Bijbelse stripverhalen.Gebruik de werkbladen om jekinderen te helpen meer overBijbelse personen en moreleprincipes te leren.(Ga naar WAT DE BIJBEL LEERT � KINDEREN)

September 2013 / Vol. 94, No. 9 / Monthly / DUTCHOplage per uitgave: 43.524.000 in 99 talen

r

r

E E N B L I K O P D E W E R E L D

NOORDPOOL

„In de zomer ligt er tegenwoordig nog maareen kwart van de hoeveelheid ijs die er dertigjaar geleden lag”, zegt ijsonderzoeker PeterWadhams van de Universiteit van Cambridge(Groot-Brittannië). In 2012 hebben zo’n 50schepen gebruikgemaakt van de noordelijkezeeroute die als gevolg van de opwarming vande aarde bevaarbaar is geworden.

WERELD

De moedermelk die pas bevallen moedersproduceren, bevat ruim 700 bacterie-soorten — meer dan deskundigen haddenverwacht. Wetenschappers onderzoekennu of deze bacteriën een gunstige invloedhebben op het spijsverteringsstelsel en hetimmuunsysteem van pasgeboren baby’s.

GROOT-BRITTANNI¨

E

Uit een experiment doorBritse wetenschappersbleek dat automobilistenmet een zware verkoudheidlangzamer reageerden danautomobilisten die alcoholop hadden.

CONGO (KINSHASA)

In Afrika vindt volgens sommi-gen een ’ongekende’ slachtingplaats: elk jaar worden tien-duizenden olifanten gedoodvanwege het ivoor dat hunslagtanden opleveren. Bij éénincident werd een aantal olifan-ten door de kop geschoten,blijkbaar vanuit een helikopter.

AUSTRALI¨

E

De hoeveelheidlevend koraal van hetGroot Barrièrerif is inde afgelopen 27 jaargehalveerd. Weten-schappers zeggen datde schade vooral tewijten is aan cyclonenen koraaletendedoornenkronen (zee-sterren). Daarnaastverbleekt het koraaldoor de opwarmingvan het oceaanwater.

Arctic:N

ASA/

KathrynHan

sen;

Great

BarrierR

eef:

�Ro

bertoRina

ldi/ag

efotostoc

k;elep

hants:

�Guido

Albe

rtoRo

ssi/ag

efotostoc

k

3

WAT MENSEN ZEGGEN In veel culturen worden vrijwilligeseksuele contacten tussen ongetrouwde meerderjarige personengeaccepteerd. En in sommige landen worden bepaalde vormenvan seksuele intimiteit tussen tieners acceptabel gevonden.WAT DE BIJBEL ZEGT Het woord „hoererij” dat in de Bijbel wordtgebruikt, slaat op verschillende vormen van seksuele activiteitbuiten het huwelijk. Jehovah, God, verwacht van zijn aanbiddersdat ze zich ’onthouden van hoererij’ (1 Thessalonicenzen 4:3).Hoererij wordt vermeld in een opsomming van ernstige zonden,zoals overspel, spiritisme, dronkenschap, afgoderij, moord endiefstal (1 Korinthiërs 6:9, 10; Openbaring 21:8).WAAROM HET IETS UITMAAKT Eén reden is dat de Bijbelwaarschuwt dat ’God hoereerders zal oordelen’ (Hebreeën 13:4).Nog belangrijker is dat als we ons aan zijn morele wetten houden,we laten zien dat we liefde voor God hebben (1 Johannes 5:3). Enpersonen die zich eraan houden, worden door hem gezegend(Jesaja 48:18).

D E Z I E N S W I J Z E V A N D E B I J B E L � S E K S VO O R H E T H UW E L I J K

SEKS VOOR HET HUWELIJK

Is seks voor het huwelijk verkeerd?

„Want dit wil God: (...)dat gij u onthoudtvan hoererij.”— 1 Thessalonicenzen 4:3.

r Meer antwoorden op Bijbelse vragen zijn te vinden op www.jw.org/nl

Ontwaakt! september 2013 5

WAT MENSEN ZEGGEN Sommigen vinden dat, zolang er geensprake is van geslachtsgemeenschap, er niks mis is met seksueleintimiteit tussen ongetrouwde personen.WAT DE BIJBEL ZEGT Als het om immorele seksuele handelingengaat, heeft de Bijbel het niet alleen over hoererij maar ook overseksuele „onreinheid” en „losbandigheid” (2 Korinthiërs 12:21).Het is dus duidelijk dat er verschillende vormen van seksueleintimiteit buiten het huwelijk zijn die God veroordeelt, zelfswanneer er geen geslachtsgemeenschap plaatsvindt.De Bijbel laat duidelijk uitkomen dat seksuele intimiteit alleen magplaatsvinden tussen een man en een vrouw die met elkaargetrouwd zijn. De Bijbel veroordeelt ook „hebzuchtige seksuelebegeerte” (1 Thessalonicenzen 4:5). Wat houdt dat in? Neemhet volgende voorbeeld: Een ongetrouwd stel heeft zich misschienvast voorgenomen om geen gemeenschap met elkaar te hebben.Maar er vinden wel andere vormen van seksuele intimiteit tussenhen plaats. Hierdoor laten ze zien dat ze naar iets verlangenwaar ze geen recht op hebben en maken ze zich schuldig aande „hebzuchtige seksuele begeerte” die door de Bijbel veroordeeldwordt (Efeziërs 5:3-5).

WAAROM HET IETS UITMAAKT Volgens de Bijbel lopen personendie seks voor het huwelijk hebben, het gevaar hun vriendschapmet God te verliezen (Kolossenzen 3:5, 6).WAT DE BIJBEL ZEGT De Bijbel geeft de raad: „Ontvliedt dehoererij” (1 Korinthiërs 6:18). Dat betekent dat iemand zo vermogelijk uit de buurt moet blijven van alles wat hem of haar totseksuele immoraliteit zou kunnen verleiden (Spreuken 22:3).Om moreel rein te blijven is het bijvoorbeeld heel belangrijk geenvrienden te kiezen die Gods morele principes negeren. De Bijbelzegt: „Hij die met wijzen wandelt, zal wijs worden, maar wiezich met de verstandelozen inlaat, zal het slecht vergaan”(Spreuken 13:20).Ook als we onze geest vullen met immorele ideeën, kan dattot seksueel wangedrag leiden (Romeinen 8:5, 6). Het is dusverstandig om muziek, films, boeken, tijdschriften en dergelijkete vermijden waarin seksuele activiteiten op een ongepaste manierworden afgebeeld of waarin seksueel gedrag dat God afkeurtwordt gepromoot (Psalm 101:3). ˛

Zijn alle vormen van seksuele intimiteittussen ongetrouwde personen immoreel?

„Laat hoererij enallerlei onreinheid ofhebzucht onder u zelfsniet ter sprake komen.”— Efeziërs 5:3.

Hoe kan seksuele immoraliteit vermeden worden?

„Ontvliedt de hoererij.”— 1 Korinthiërs 6:18.

MISSCHIEN gelooft u helemaal nietin geesten en ziet u Halloween envergelijkbare feestdagen gewoon als eengelegenheid om plezier te hebben en uwkinderen te leren hun fantasie te gebrui-ken. Maar er zijn ook mensen die zulke

feestdagen vermijden om de volgenderedenen:1. De Encyclopedia of American Folklorezegt: „Halloween is onlosmakelijk ver-bonden met het leggen van contact metgeesten, die vaak schrik aanjagen.” (Zie

COVERONDERW

ERP

HalloweenWat zit erachter?Is Halloween in uw omgeving populair? In deVerenigde Staten en Canada wordt Halloween elkjaar op 31 oktober uitgebreid gevierd. Maar degebruiken die bij Halloween horen, zijn ook in veelandere delen van de wereld terug te vinden. Insommige landen worden feestdagen gevierd met eenandere naam maar een vergelijkbaar thema: contactmet geesten van de doden, feeën, heksen en zelfsde duivel en demonen. — Zie het kader „Feestdagenzoals Halloween wereldwijd”.

Halloween wordt meestal gezienals een Amerikaanse feestdag.Toch is deze viering inmiddelsook populair in veel andere delenvan de wereld. En er zijn meerfeestdagen die net als Halloweendraaien om het bestaan en deactiviteiten van geesten. Dit zijneen paar populaire feestdagendie te vergelijken zijn metHalloween.

FEESTDAGEN ZOALSHALLOWEEN WERELDWIJD

AziëObonfeest

Noord-AmerikaDag van de Doden

Zuid-AmerikaKawsasqanchis Afrika

Dans van degemaskerde Egunguns

EuropaAllerheiligen/Allerzielen enSint-Maarten

Ontwaakt! september 2013 7

WAAR KOMT HET VANDAAN?

De oorsprong van enkele

gebruiken en symbolen

KOSTUUMS: De Keltendeden zich met engemaskers voor als geestenzodat demonen hen met rustzouden laten. De kerkvermengde de gebruiken vanAllerheiligen en Allerzielengeleidelijk met heidensegebruiken. Later gingen defeestvierders langs dedeuren verkleed als heilige,engel of duivel.

POMPOENEN:Vroeger werden er uit-geholde, met kaarsenverlichte rapen of bietenneergezet om bozegeesten af te schrikken.Volgens sommigen ver-tegenwoordigde de kaarsin de raap een ziel dievastzat in het vagevuur.Later werd het de ge-woonte om uitgeholdepompoenen te gebruiken.

VAMPIEREN, WEERWOLVEN,HEKSEN EN ZOMBIES:Deze wezens worden al heel langin verband gebracht met bozegeesten.

SNOEP: De oude Kelten probeerden boze geestengunstig te stemmenmet zoetigheid. Later moedigde dekerk haar leden aan om op de avond vóór Allerheiligenlangs de deuren te gaan en om eten te vragen in ruil vooreen gebed voor de doden. Dit was de voorloper van trickor treat, waarbij kinderen huis aan huis om een traktatievragen of een vervelend geintje uithalen.

VIJFDE EEUW V.CHR.De Kelten vieren eindoktober het feestSamhain. Ze gelovendat er dan meer geestenen demonen op aarderondzwerven dan inandere periodes.

EERSTE EEUWDe Romeinen ver-overen de Kelten ennemen de spiritistischerituelen van Samhainover.

ZEVENDE EEUWPaus Bonifatius IV steltnaar verluidt de jaarlijkseviering van Allerheiligen�in om martelaars te eren.

� Allerheiligen (All Hallows’Day) is een feestdag om over-leden heiligen en martelaarste eren. Hallow is een oudwoord dat „heilige” betekent.De avond ervoor werd AllHallow Even genoemd, wat la-ter verkort werd tot Halloween.

ELFDE EEUWAllerzielen wordt inge-steld op 2 november omde doden te herdenken.De vieringen rond Aller-heiligen en Allerzielenworden Hallowtidegenoemd.

TIJDBALK HALLOWEEN

het kader „Tijdbalk Halloween”.) Ookveel vergelijkbare feestdagen hebbeneen heidense oorsprong en zijn diep ge-worteld in voorouderverering. Nog steedsproberen mensen over de hele wereldtijdens zulke vieringen contact te leggenmet vermeende geesten van de doden.2. Hoewel Halloween voornamelijk alseen Amerikaanse feestdag wordt gezien,

hebben veel landen het overgenomen enwordt het elk jaar steeds populairder.Maar veel mensen zijn zich niet bewustvan de heidense achtergrond van desymbolen, versieringen en gebruiken rondHalloween, die vaak verband houden metgeesten en occulte krachten. (Zie hetkader „Waar komt het vandaan?”)3. Duizenden wicca’s, die zich aanoude Keltische rituelen houden, vierenHalloween. Ze noemen het nog steedsbij de oude naam Samhain en bezienhet als de heiligste nacht van het jaar.In de krant USA Today werd de volgendeuitspraak van een wicca geciteerd:„Christenen ’beseffen het niet, maar ze

„Christenen ’beseffen het niet, maar zevieren samen met ons onze feestdag. (...)Dat vinden we geweldig.’ ” — Uitspraakvan een wicca in USA Today

r Meer antwoorden op Bijbelse vragen zijn te vinden op www.jw.org/nl

Ontwaakt! september 2013 9

ACHTTIENDE EEUWDe naam van de feest-dag, Hallowe’en (HallowEvening), wordt geschre-ven als Halloween.

NEGENTIENDE EEUWDuizenden mensen emi-greren van Ierland naar deVerenigde Staten en nemenHalloweengebruiken mee.Na verloop van tijd wordendie gecombineerd metvergelijkbare gebruikenvan immigranten uit Groot-Brittannië, Duitsland, enook uit Afrika en anderewerelddelen.

TWINTIGSTE EEUWHalloween wordt overalin de Verenigde Stateneen populaire feestdag.

EENENTWINTIGSTEEEUWHalloween wordt steedscommerciëler en groeituit tot een feest waarmiljarden dollars inomgaan.

Celtic warrior: � 2d Alan King/Alamy;Roman soldier: � North Wind PictureArchives; Pope Boniface IV:� DeAgostini/SuperStock;All Saints Day: � The Bridgeman ArtLibrary Ltd./Alamy; poetry: CourtesyUniversity of Michigan Library andGoogle; customs:� Gavin Graham Gallery, London,UK/The Bridgeman Art Library

vieren samen met ons onze feestdag. (...)Dat vinden we geweldig.’ ”4. Feestdagen zoals Halloween gaan integen Bijbelse leringen. De Bijbel waar-schuwt: „Laat (...) geen waarzeggers,wichelaars en bezweerders toe, noch per-sonen die de geesten van doden kunnenoproepen en raadplegen” (Deuterono-mium 18:10, 11, Groot Nieuws Bijbel; zieook Leviticus 19:31; Galaten 5:19-21).

Het is dan ook goed om op de hoogtete zijn van de duistere achtergrond vanHalloween en vergelijkbare vieringen.Misschien besluit u dan net als veleanderen om niet aan deze feestdagenmee te doen. ˛

Gezinnen kunnen van leuke dingen genietenzonder aan sinistere feesten mee te doen

HOE HET KOMT

Macht. Soms vergeeft iemand zijn of haar partnerniet om een soort machtspositie te behouden. Als er daneen conflict ontstaat, speelt hij of zij een fout die de andervroeger gemaakt heeft uit als troef.Wrok. Als je gekwetst bent, kan het lang duren voordat delittekens geheeld zijn. Iemand kan zeggen ’Ik vergeef je’maar ondertussen wrok koesteren en er misschien zelfsnaar verlangen het de ander betaald te zetten.Teleurstelling. Sommigen die trouwen hebben het ideedat ze een sprookjeshuwelijk zullen hebben. Als er danonenigheid ontstaat, weigeren ze hun roze bril af tezetten en snappen ze niet dat die ’ideale partner’ eenandere mening kan hebben. Onrealistische verwachtingenkunnen ertoe leiden dat iemand eerder kritiek heeft enminder geneigd is te vergeven.Misverstanden. Veel mensen willen niet vergeven omdatze niet begrijpen wat dat inhoudt. Ze denken bijvoorbeeld:

Als ik vergeef, bagatelliseer ik de fout.

Als ik vergeef, moet ik vergeten wat er gebeurd is.

Als ik vergeef, vraag ik erom dat de ander me opnieuwkwetst.

Vergeven hoeft geen van deze dingen te betekenen. Tochkan vergeven moeilijk zijn, vooral in de hechte relatietussen man en vrouw.

H U L P V O O R H E T G E Z I N � H UW E L I J K

Hoe leer jevergeven?

HET PROBLEEM

Als u en uw partnerruzie hebben, worden ervaak oude koeien uit desloot gehaald. Hoe komtdat? Eén of beide partnershebben moeite metvergeven.

Toch valt dat te leren.Maar waarom vindt iemandhet misschien moeilijk omzijn of haar partner tevergeven?

r Meer informatie voor gezinnen is te vinden op www.jw.org/nl

Ontwaakt! september 2013 11

WAT U KUNT DOEN

Besef wat er bij vergeven betrokken is. In de Bijbel kanhet woord vergeven „laten varen” betekenen. Vergevenhoudt dus niet altijd in dat u vergeet wat er gebeurd is ofde fout bagatelliseert. Soms betekent het dat u zichgewoon over iets heen moet zetten. Dat is niet alleenbeter voor uzelf maar ook voor uw huwelijk.Denk aan de gevolgen als u niet vergeeft. Deskundigenzeggen dat mensen die wrok koesteren een groter risicolopen op allerlei lichamelijke en emotionele problemen,waaronder depressiviteit en hoge bloeddruk. En danhebben we het nog niet eens over de schade die uwhuwelijk erdoor kan oplopen. De Bijbel zegt niet zonderreden: „Wordt vriendelijk jegens elkaar, teder meedogend,elkaar vrijelijk vergevend” (Efeziërs 4:32).Zie de voordelen in van vergeven. Vergevingsgezindheidzal u en uw partner helpen elkaar het voordeel van detwijfel te geven in plaats van een lijst van fouten bijte houden. Daardoor kunt u een sfeer creëren waaringeen plaats is voor wrok en waarin liefde kan groeien.— Bijbels principe: Kolossenzen 3:13.

Wees realistisch. Het is makkelijker om te vergeven als uuw partner accepteert zoals hij of zij is, met al zijn of haargebreken. Het boek Fighting for Your Marriage zegt dat alsu zich concentreert op de tekortkomingen van uwpartner, u makkelijk zijn of haar goede eigenschappenover het hoofd ziet. Het zegt verder: „Waarop wilt u zich opdit punt in uw leven concentreren?” Bedenk dat niemandvolmaakt is, ook u niet. — Bijbels principe: Jakobus 3:2.Wees redelijk. De volgende keer dat u zich gekwetst voeltdoor iets wat uw partner doet of zegt, kunt u zichafvragen: Is het echt zo belangrijk? Moet ik excuses eisenof kan ik het gewoon door de vingers zien en meeroverheen zetten? — Bijbels principe: 1 Petrus 4:8.Praat het uit als dat nodig is. Leg rustig uit waardoor ugekwetst bent en waarom u zich zo voelt. Schrijf de andergeen verkeerde motieven toe en doe geen stelligeuitspraken, want daardoor zal hij of zij alleen maar in deverdediging schieten. Vertel in plaats daarvan gewoonwelke uitwerking zijn of haar daden op u hebben gehad. ˛

S L E U T E LT E K S T E N

„Blijft elkaar verdragen enelkaar vrijelijk vergeven alsde een tegen de ander eenreden tot klagen heeft.”— Kolossenzen 3:13.

„Wij allen struikelen vele malen.”— Jakobus 3:2.

„Liefde bedekt een menigte vanzonden.” — 1 Petrus 4:8.

ALS U UW EXCUSESMOET AANBIEDEN

Als u uw partner gekwetsthebt, is het goed om oprechtuw excuses aan te bieden. Ookals u het nog steeds niet metuw partner eens bent, kunt uvergeving vragen voor het feitdat u hem of haar gekwetsthebt. Als u bewust moeite doetom te voorkomen dat u dezelfdefout opnieuw maakt, zal uwpartner het vertrouwen krijgendat uw excuses gemeend waren.

Kunt u ons iets over uw jeugdvertellen?

Toen ik negen was, verhuisde onsgezin van Frankrijk naar Spanje.Mijn ouders waren katholiek,maar vanaf mijn zestiende ge-loofde ik niet meer in God. Voormij stond religie los van de reali-teit. Als iemand me vroeg hoe hetleven had kunnen ontstaan alser geen God was, antwoordde ik:„Dat kunnen wetenschappers nunog niet verklaren, maar datkomt nog wel.”

Waarom hebt u zich gespecia-liseerd in nieraandoeningen?

Ik studeerde aan de medischefaculteit in Montpellier (Frank-rijk). Een van de hooglerarenmoedigde me aan voor nefro-logie te kiezen, een medischspecialisme dat zich met nier-aandoeningen bezighoudt.Hierbij werd onderzoek ge-combineerd met de zorg voorpatiënten, en dat was precieswat ik wilde. In 1990 begon ikonderzoek te doen naar het

medisch gebruik van recombi-nant erytropoëtine (epo) om deaanmaak van rode bloedcellen inonze botten te stimuleren. In dietijd was dat een relatief nieuwonderzoeksgebied.

Waardoor bent u over Godgaan nadenken?

In 1979 begon Floréal, mijn man,de Bijbel te bestuderen met Jeho-vah’s Getuigen. Maar ik had geeninteresse. Als kind had ik het alhelemaal gehad met het geloof.Mijn man en kinderen werdenGetuigen, en al snel bestondbijna onze hele vriendenkring uitGetuigen. Een van hen, Patricia,raadde me aan om eens te bid-den. „Als er in de hemel niemandis, heb je niks te verliezen”, zeize. „Maar als er wel iemand is,

I N T E R V I E W � C´E L I N E G R A N O L L E R A S

Een nierspecialist vertelt over haar geloof

Céline Granolleras uit Frankrijk heeft zich als artsgespecialiseerd in nieraandoeningen. Meer dan twintigjaar nadat ze arts was geworden, kwam ze tot de conclusiedat er een Schepper is die om ons geeft. Ontwaakt! steldehaar vragen over haar vakgebied en haar geloof.

Ontwaakt! september 2013 13

merk je dat vanzelf.” Jaren laterbegon ik na te denken over dezin van het leven en dacht ikterug aan wat Patricia had ge-zegd. Ik begon te bidden omantwoorden.

Waarom ging u op zoek naarde zin van het leven?

Na de aanslag op het WorldTrade Center in New York begonik me af te vragen hoe hetkwam dat er zo veel slechtheidwas. Ik dacht: ’Religieus extre-misme brengt onze toekomst ingevaar. Maar ik ben omringddoor Getuigen, en die zijn vreed-zaam. Het zijn geen extremisten.Ze houden zich aan de Bijbel.Misschien moet ik die eens gaanonderzoeken.’ Dus begon ik deBijbel te lezen.

Vond u het als arts moeilijkom in een Schepper tegeloven?

Nee, ik had veel respect voor hetingewikkelde ontwerp van onslichaam. Het is bijvoorbeeld heelindrukwekkend hoe onze nierende hoeveelheid rode cellen inons bloed reguleren.

Kunt u daar iets meer oververtellen?

Zoals veel mensen weten,transporteren rode bloedcellen

zuurstof. Als iemand veel bloedverliest of zich op grote hoogtebevindt, krijgt het lichaam eentekort aan zuurstof. In onze nie-ren zitten zuurstofsensoren. Alsdie in het bloed een zuurstof-tekort detecteren, activeren zede productie van epo. De epo-spiegel in het bloed kan dan welduizend keer zo hoog worden.Epo stimuleert het beenmerg ommeer rode bloedcellen aan temaken, waardoor er meer zuur-stof getransporteerd kan worden.Wat een prachtig systeem! Ikheb dit proces heel lang bestu-deerd, maar eigenaardig genoegheeft het tien jaar geduurd voor-dat ik inzag dat alleen God zo’nverfijnd systeem zou kunnenontwerpen.

Wat was uw indruk van deBijbel?

Ik had veel geschiedenisboekenen bekende romans gelezen,maar het viel me direct op dat deBijbel anders was. De raad erin iszo praktisch dat die wel van eenhogere macht moet komen. Ikwas gefascineerd door Jezus’persoonlijkheid. Hij was eenechte persoon. Hij had gevoelens

en hij sloot vriendschappen. Om-dat ik geen publicaties van deGetuigen wilde gebruiken, deedik nazoekwerk in encyclopedieënen andere naslagwerken als ikvragen had.

Waarover deed u nazoekwerk?

Ik was onder andere geı̈ntri-geerd door het feit dat de Bijbellang van tevoren het jaar vanJezus’ doop voorspelde. In deBijbel stond hoeveel tijd er pre-cies zou verstrijken tussen hettwintigste regeringsjaar van dePerzische koning Artaxerxes enhet jaar waarin Jezus zichzelf alsde Messias zou introduceren.�Voor mijn werk ben ik gewendveel nazoekwerk te doen. Duszocht ik in de geschiedenis-boeken na wanneer Artaxerxesbegon te regeren en wanneerJezus met zijn bediening begon.Uiteindelijk kwam ik tot de con-clusie dat deze Bijbelprofetieprecies op tijd was uitgekomenen dat die wel onder leidingvan God opgeschreven moestzijn. ˛

� Zie blz. 197-199 van het boek Wat leertde bijbel echt?, uitgegeven door Jehovah’sGetuigen.

Ik deed nazoekwerk in geschiedenisboekenen kwam uiteindelijk tot de conclusie dat dezeBijbelprofetie precies op tijd was uitgekomen

Ik ging inzien dat alleen God zo’nverfijnd systeem zou kunnen ontwerpen

„We hebben meer dan 100.000 li� afgelegd overimmense wateren en hebben op zeeën en oceanengigantische golven gezien, als bergen die tot aande hemel reikten, en we hebben ver weg gelegenbarbaarse landen in zicht gekregen, (...) terwijl onzezeilen, die als wolken in hun volle breedte aan demasten hingen, dag en nacht hun koers vervolgdenwaardoor we snel als een ster de woeste golvendoorkliefden alsof we ons op een openbareverkeersweg begaven.” — Vijftiende-eeuwse inscriptie inChangle (Fujian, China), toegeschreven aan Zheng He.

CHINA is een land van grote dingen. Het heeft de grootstebevolking en een van de grootste aaneengeslotenlandgebieden ter wereld. De inwoners ervan bouwden deChinese Muur, een van de meest ambitieuze bouwprojectenooit. De Mingkeizers Yongle en Xuande bouwden een vlootvan grote schepen die de vijf eeuwen daarop niet meer inomvang werd overtroffen. De admiraal van deze vloot waseen moslim uit Zuidwest-China: Zheng He.

MACHT, HANDEL EN EERBETOON

Volgens de inscriptie die aan het begin van dit artikel ge-deeltelijk geciteerd wordt, was het Zheng He’s missie om „dehervormende macht van de (keizerlijke) goedheid te openba-ren en om ver weg levende volken vriendelijk te behandelen”.Als gevolg van de reizen, zo zegt de inscriptie, „zijn de landenachter de horizon en aan de uiteinden van de aarde allemaal[aan China] onderworpen (...) Barbaren van de andere kantvan de zee (...) zijn [aan het keizerlijk hof] op audiëntiegekomen met kostbare voorwerpen en geschenken.”Deskundigen zijn het er niet over eens wat het doel van

deze reizen was. Sommigen zien Zheng He als een cultureelambassadeur van een machtige maar vreedzame natie.

� De li is een Chinese afstandsmaat. Door de eeuwen heen varieerde delengte. In de tijd van Zheng He was één li vermoedelijk zo’n 575 meter.

P O R T R E T T E N U I T H E T V E R L E D E N � Z H E N G H E

ZHENG HE

WETENSWAARDIGHEDEN

) De Mingvloot onder aanvoeringvan Zheng He ondernam tussen1405 en 1433 zeven grote reizen.

) De vloot telde misschien wel200 vaartuigen, waaronder oorlogs-schepen, bevoorradingsschepen,watertankers, en schepen om paar-den te vervoeren. Aan boord warenruim 27.000 personen, zoals zee-lieden, regeringsfunctionarissen,soldaten, kooplieden en ambachts-lieden.

) Tot de Eerste Wereldoorlog heeftgeen enkel land een vloot bijeen-gebracht zoals die van Zheng He.Zijn vloot deed havens aan in hetVerre Oosten, in de Indische Oceaanen zelfs in Oost-Afrika.

) Drie ondergeschikten vanZheng He hebben onafhankelijkvan elkaar een ooggetuigenverslaggeschreven met veel informatie overzijn reizen.

Portrait:

Hon

gNianZh

ang/

Nationa

lGeo

grap

hicStoc

k

Ontwaakt! september 2013 15

Historische verslagen uit de Ming-dynastie zeggen dat de schepenvan Zheng He enorm grootwaren: ongeveer 136 meter langen 56 meter breed. Geleerdenvinden dit moeilijk te geloven,want houten zeilschepen vanmeer dan 90 meter leveren veelbouwtechnische problemen op.

„Alles wijst erop dat de afme-tingen van de schepen in deverslagen sterk overdreven zijn”,zegt een artikel over dit onder-werp. „Een schip van 60 tot75 meter zou een stuk geloof-waardiger zijn dan een schip vanmeer dan 135 meter.” In iedergeval waren in de vijftiende eeuwschepen met een lengte van ruim60 meter al heel uitzonderlijk, enZheng He’s vloot had misschienwel 62 van zulke schepen!

Hoe groot warende schepen vanZheng He’s vloot?

Anderen denken dat hij een agressieve politieke missie haden andere landen tot vazalstaat wilde maken. Het is waar datZheng He imposante geschenken en politieke steun boodaan heersers die hem gunstig gezind waren, maar degenendie weigerden zich aan de Mingkeizer te onderwerpen enhem eer te betonen, werden door Zheng He overweldigd engevangengenomen. Als gevolg van Zheng He’s reizen stuur-den tientallen heersers uit het gebied van de IndischeOceaan gezanten naar China om de keizer hulde te brengen.

In ieder geval had Zheng He’s vloot allerlei handelswaarbij zich die gemaakt was door Ming-ambachtslieden, waar-onder schitterende gelakte voorwerpen, porselein en zijde.De vloot kwam terug met edelstenen, ivoor, kruiden, tropischhout en andere luxevoorwerpen die geliefd waren bij deChinezen. Ze brachten zelfs een giraffe mee, die naarverluidt voor heel wat ophef heeft gezorgd. Door dezeuitwisseling van goederen en ideeën ving de buitenwereldeen glimp op van de indrukwekkende vijftiende-eeuwsebeschaving in China.

Aan deze opmerkelijke reizen kwam een eind. Enkeletientallen jaren na Zheng He’s reizen stopte China met debuitenlandse handel en diplomatie. Een nieuwe keizer enzijn confucianistische adviseurs hadden geen behoefte omverder te kijken dan de grens en probeerden alle buiten-landse invloeden te weren. De immense vloot werd naarhet verleden verbannen en blijkbaar werden de verslagenover de indrukwekkende reizen en ook de schepen zelfvernietigd. Pas de laatste tijd zijn mensen in en buiten Chinameer te weten gekomen over het bijzondere tijdperk waarinde vloot van Zheng He de zeeën bevoer. ˛

Enkele havens die de vlootvan Zheng He aandeed

Malindi

MOGADISHU

Aden

Jedda

Hormuz

Calicut

ArabischeZee

INDIA

Golf vanBengalen

Chittagong

INDISCHE OCEAAN

Surabaya

Malakka

Qui Nhon

CHINA

�Ch

risHellie

r/Co

rbis

g1

3 0

9-O

13

06

06

DE keizerspinguı̈n kan razend-snel door het water schietenen op een ijsplateau springen.Hoe doet hij dat?

Wetenswaardigheid: Depinguı̈n vult zijn verenkleed aande oppervlakte met lucht. Datisoleert hem niet alleen tegen deextreme kou maar stelt hem ookin staat twee tot drie keer zosnel te zwemmen. Hoe kan dat?Zeebiologen denken dat hij luchtuit zijn verenkleed laat ontsnap-pen. Daardoor komen minusculebelletjes vrij die de wrijvingsweer-stand van het oppervlak van hetverenkleed verlagen, waardoor depinguı̈n meer vaart kan maken.

Het is interessant dat technicischepen sneller willen laten va-ren door luchtbellen te gebruikenom de wrijvingsweerstand van deboeg te verlagen. Maar volgenswetenschappers is verder onder-zoek niet eenvoudig omdat „deeigenschappen van het veren-kleed van pinguı̈ns door huncomplexiteit lastig te replicerenzijn bij een door mensen gemaaktporeus membraan of gaas”.

Wat denkt u? Is het veren-kleed van de keizerspinguı̈ndoor evolutie ontstaan of is hetontworpen? ˛

T O E V A L O F O N T W E R P ?

Het verenkleed vande keizerspingu ¨ın

Penguin: Paul Nicklen/National Geographic Stock;feather: Division of Vertebrate Zoology, courtesy ofthe Peabody Museum of Natural History,Yale University, New Haven, Connecticut, USA

Veer van eenkeizerspinguı̈n

sGratis downloadsvan dit tijdschrift eneerdere uitgaven

De Bijbel onlinein zo’n 50 talen

Ga naarwww.jw.org/nlof scan de code

no

p

http://www.jw.org/nl/