h1 1

Organisatie

ICT

Mensen

Omgeving

Hoofdstuk 1

ICT en organisatieverandering

h1 2

Globale trends 1 Ontwikkeling van de mens

Taal

Schrift

Drukpers

ICT

Revoluties in menselijke ontwikkeling tot één menselijk web (McNeill & McNeill)

Fundamentele verandering in communicatie, productie en samenleving

h1 3

ICT en organisatieverandering

Eerst organiseren dan automatiseren of omgekeerd?

Kan/mag ICT een breekijzer zijn bij organisatieverandering?

Ken je een voorbeeld van de wisselwerking tussen ICT en organisatieverandering?

Invoering van complexe ICT wordt vaak gerealiseerd door technisch georiënteerd projectmanagement. Wat vind je daarvan?

h1 4

h3 4

Eén bedrijfsfunctie

ondersteund door

informatiesysteem

Fase 1

Meerdere

bedrijfsfuncties

ondersteund

door informatiesystemen

Fase 2

Informatiesystemen

zijn gekoppeld

en gebruiken

één database

Fase 3

Innovatie van

bedrijfsprocessen

door ICT

Fase 4

Procesinnovatie tussen

organisaties door inter-

organisatorische systemen

Fase 5

Vervagende

organisatiegrenzen

en herdefinitie

van de

waardeketen

Fase 6

h1 5

Pre industrieel Industrieel Post industrieelSchaal Klein Groot Kan beideKlant Op maat

gemaaktVoor massa gemaakt Customized

Prestatie-indicatoren

Klanttevreden-heid

EfficiëncyKwaliteit

InnovativiteitFlexibiliteit

Middelen Ambachtelijk-heidVaardigheden

StandaardisatieGrootschaligheid

Electronische netwerken.Kerncompetenties

Locatie Kleinschaligbij de klant

Grootschalig, dichtbijtoeleverancier of bijarbeidskrachten

Door netwerken kunnenklanten, toeleveranciers enmedewerkers verspreidwerken. Globalisering

Evolutie van organisaties

Informatiesystemen sluiten hierbij aan

h1 6

Informatie

systeem

Bedrijfsproces

Mensen Andere middelen

Producten

Klanten

OMGEVING

Strategie

Informatiesystemen in een context

h1 7

Technologisch determinisme

Omgevings determinisme

Organisatorische en strategische keuze

Organisatie

ICT mensen

ICT

andere omgevings-ontwikkelingen

h1 8

ICT als driver

ICT als technologisch determinisme omgevingsdeterminisme

ICT als enabler

ICT als strategisch of

organisatorisch determinisme ‘social choice’

emergente of interactiebenaderingen

ICT als ‘social construct’

Organisatie

h1 9

Optimistische en utopischeperspectieven op ICT

Efficiëncy, effectiviteit, productiviteit, innovativiteitOpenheid en transparantie

ICT verhoogt arbeidssatisfactie en het gevoel van geluk en welzijn

ICT verlaagt hiërarchische structuren en maakt hechtere relaties tussen klanten en toeleveranciers mogelijk

ICT verhoogt welvaart, ook die van ontwikkelingslanden en van armen

ICT maakt directe democratie mogelijk

h1 10

Kritische en dystopische perspectieven op ICT

Afhankelijkheid van ICT, opgedrongen ICT

Inflexibiliteit, mislukkingen

Inefficiëncy

Controle

Aantasting van privacy, inbreuk in dagelijks leven

Risico´s

Disinformatie

Haves en have-nots

Deprofessionalisering en dehumanisering

h1 11

Specifieke keerzijdes

E-mail overload

Jouw (persoonlijke) voorbeelden? Lessen?

Internet disloyaliteit van klanten, prijsconcurrentie

CRM stalken van klanten

ERP inflexibiliteit

ICT hoge kosten, lage baten, afhankelijkheid

Of: Wat vertellen

de consultancies ons niet?

Scoor deze keerzijdes

naar relevantie(1 = minder relevant

5 = heel relevant)

h1 12

h1 13

Concrete voorbeelden van informatiesystemen

Groupware (bijv. Lotus Notes)

documentbeheer, conferencing, email, kennisbeheer

Internet

www, intranet, internet,e-commerce, etc

Enterprise Resource Planning, ERP (bijv. SAP, Oracle)

geintegreerde bedrijfsbrede informatievoorziening

Workflowmanagementsystemen

CRM systemen

Systemen veroorzaken altijd organisatorische veranderingen

h1 14

Relevante ICT trends

locaal interorganisatorisch

dataprocessing ICT

losliggend geïntegreerd

star flexibel

binnen buiten

ondersteunend strategisch

virtuele organisaties, netwerkorganisaties

h1 15

Relevante ICT trends

virtuele organisaties

netwerkorganisaties

globale operatiesVan Doorne van Bols (NRC, 17 maart 2006)

En belangrijker nog, hij koopt geen productie- en distributieactiviteiten. De productie besteedt Bols uit aan Avandis in Zoetermeer, de distributie aan de internationale groothandel Maxxium. Het nieuwe Bols heeft 25 man in dienst, die alleen productontwikkeling, marketing en verkoop doen. ‘..Ik ken geen bedrijf in de drankenindustrie dat al zo werkt. We lopen daarin voorop..’

h1 16Figuur ICT project als organisatieverandering

taken

structuur

mensen

macht

processencultuur

ICTproject

Interactie van ICT systemen met context

h1 17

Probeer validiteit te verbeteren Accepteer invaliditeit

A Verander de organisatie zodat die bij hetnieuwe systeem past

D Verander niets en laat de invaliditeitvoortduren

B Verander het systeem zodat het beter bijde organisatie past

C Verander zowel het systeem als deorganisatie zodat ze naar elkaar toegroeien

E Stop de systeemimplementatie en breekhet project af

Opties bij invaliditeit

h1 18

Verschillende visies op organisaties

1 DMU

Onderhandelingen

één beslisser

meer beslissers en belangen

pluriformiteitsvisie

uniformiteitsvisie

h1 19

Macht Rechtmatigheid

Slapend

Dominant

Gevaarlijk Sterk Afgescheiden

Afhankelijk

Vragend

Urgentie

Stakeholder typologie (Mitchell et al. 1997)

Non-stakeholder

h1 20

Organisatieveranderingsstrategieën

educatie participatiefaciliteren onderhandelingendwang

Fasen van Lippittunfreezing moving refreezing

h1 21

Stijlen van veranderingsmanagement

Schaal van verandering

Stijl vanveranderings-management

Afstemming Geleidelijkeaanpassing

Stapsgewijzetransformatie

Bedrijfsbrederadicale

transformatie

Samenwerkend

RaadplegendParticipatieve evolutie Charismatische transformatie

Directief

DwingendGedwongen evolutie Dictatoriale transformatie

h1 22

Drie veranderingsbenaderingenTraditioneel ICT-project(first order technologicalchange)

Technochange(ICT in samenhang metorganisatieverandering)

Organisatieveranderings-programma’s zondertechnologie

Doel Invoeren van een ICT-systeembinnen randvoorwaarden vantijd en geld.

Verbetering van de effectiviteitvan de organisatie.

Verbetering van bijvoorbeeld decultuur, de klantgerichtheid of deeffectiviteit.

Oplossing Nieuwe ICT Nieuwe ICT samen met andereorganisatorische aanpassingen.

Interventies gericht op mensen,structuren, culturen.

Voorbeeld Vervang oud systeem doornieuw systeem

Herstructureer inkoopfunctie,met e-procurement wordenuitgevoerd.

Maak organisatie innovatiever

Benadering Systeem binnenrandvoorwaarden op televeren.

ICT is onderdeel vanveranderingsprogramma

Organisatieontwikkeling

Rol vanbusinessmanagers

Goedkeuren van project en hetbeoordelen vantussenproducten.

Leiderschap om project temanagen

Leiderschap verandering terealiseren.

Rol van IT-experts

Centraal ICT-experts werken samen metbusiness

Afwezig

Succesfactoren Kwaliteit van de ICT-projectmanager en technologie

Kwaliteit van debusinessmanagers en de ICT

Effectiviteit van debusinessmanagers

h1 23

Specifieke trends Enkele voorbeelden

Uitgevers: publiceren via Internet, combineren van kanalen, customized publishing, opnieuw ontdekken wat uitgeven is.

Gezondheidszorg: electronische patientendossiers, ketenbenadering, concurrentie, mondige patient.

Nieuwe bedrijfstakken: google, ebay, amazon, e-auctions, intermediaries

Heb je met ze te maken? Video. Netwerkeffecten, versioning, lock-in effecten, customization

Diversiteit aan managementvragen

algemeen:impact op organisatie,

klanten en strategie

Banken electronic banking, anywhere, anytime, outsourcing, shared service centers, kostenfocus, enorme dynamisering van markt.

h1 24

Discussievragen•Wat zijn voor jouw organisatie relevante ICT trends?

•Welke ICT management vraagstukken zijn op dit moment relevant?

•Wat zijn de belangrijkste ICT gerelateerde kansen

•Wat zijn de belangrijkste ICT gerelateerde problemen?

•In welke fase van ICT systemen zit men?

•Wat voor soort systemen?

•Denk je dat je organisatie fundamenteel verandert door ICT?

h1 25

Stellingen

Door gebruik van ICT neemt arbeidssatisfactie toe

Mensen kunnen effectiever werken door ICT

Organisaties halen door ICT een hogere productiviteit

Mijn kwaliteit van leven wordt door technologie verhoogd

‘continuous partial attention’ (Stone)

h1 26

Managementvragen m.b.t. ICT

Hoe kunnen we de effectiviteit en de efficiency met ICT verhogen?

Welke ICT vraagt onze strategie? Wat doet de concurrentie?

Hoe ga ik om met ICT professionals?

Hoeveel besteden we aan ICT?

Hoe kunnen we de acceptatie van ICT bevorderen?

h1 27

Jij en ICT

Dominante rol Bedrijfstak

Manager met ICT in portefeuille

Adviserend m.b.t. ICT

Verant-woordelijk voor ICT

activiteiten (expert)

Intensieve gebruiker

Niets

4 7 4 17 o