H1 Prehistorie Jagers en boeren

Prehistorie / geschiedenis

* mensen

* sporen

* bronnen - geschreven > geschiedenis (100 n.C. > Tacitus) - ongeschreven > prehistorie

* archeologen – experimenteel archeologen

* verklaren > argumenten

Paragraaf 1

Indelen in tijd: * jaartelling > bv. Christelijke jaartelling (1)

Islamitische jaartelling (622) Joodse jaartelling (3761 v.C.)

* tijdvakken > jagers en boeren (tot 3000 v.C.)

Grieken en Romeinen (3000 v.C. tot 500 n.C.) monniken en ridders (500 tot 1000) steden en staten (1000 tot1500) ontdekkers en hervormers (1500 tot 1600)

regenten en vorsten (1600 tot 1700) pruiken en revoluties (1700 tot 1800) burgers en stoommachines (1800 tot 1900) wereldoorlogen (1900 tot 1950) televisie en computer (1950 tot nu)

* samenlevingen > jagers en verzamelaars (15000 v.C.)

landbouwsamenleving (3500 v.C.)

landbouwstedelijke samenleving (200 v.C.)

Industriële samenleving (1900)

Informatiesamenleving (2000)

Paragraaf 2 Theorieën over het leven

* religie > scheppingsverhaal

* biologie > Darwin : evolutietheorie (1859) | |

Wanneer spreken we van mens i.p.v. mensachtig?

rechtoplopend werktuigen opponeerbare duim

1 2 3 4 5 1) 4 - 2 miljoen jaar

2) 2 - 1.5 miljoen jaar

3) 2 milj. - 400.000 jaar

4) 400.000 – 35.000 j.

5) 200.000 - nu

Archeologie

Paragraaf 3 Jagers en verzamelaars

200.000 – 130.000 100.000 – 10.000

Europa oerbossen > nomaden jagen + verzamelen

Nederland kust > moeras en duin oosten/zuiden > bos

nomaden

taakverdeling

Perioden in de prehistorie = indeling naar materiaal

* Oude steentijd (hout, beenderen, steen) steen is ruw bewerkt

* Nieuwe steentijd (hout, beenderen, steen) steen kent fijnere bewerking

* Bronstijd (hout, beenderen, steen, brons) mengsel van 90% koper en 10% tin veelal sieraden, opkomst handel

* IJzertijd (hout, beenderen, steen, ijzer) sterker dan brons

Kunst? Religie?

Mens!

Paragraaf 4 De landbouwrevolutie

10.000 v.C. Midden-Oosten

- Mesapotamië - vruchtbaar slib - irrigatie - bouw nederzettingen (steden) - spijkerschrift

Ontstaan landbouwsamenleving |

Kenmerken:

* eigen voedselproductie * vaste woonplaats

(= sedimentair)

Nederland: 5000 v.C. eerste boeren > Limburg hier: - vruchtbare grond - water = Bandkeramiekcultuur

3000 v.C. heel Nederland = Trechterbekercultuur

Bronnen: - koepelgraven - hunebedden - huizen

Cultuur: - organisatie / hierarchie - religie > natuurgodsdienst - rituelen - magie - hiernamaals

Paragraaf 5 Toename ongelijkheid

Vóór de landbouwrevolutie Na de landbouwrevolutie

* weinig verschil in bezit groter verschil in bezit

* klein verschil in aanzien groter verschil in aanzien

* klein verschil in macht groter verschil in macht

Verschillen in bezit, aanzien en macht = sociale verschillen

Toename sociale verschillen na landbouwrevolutie – oorzaak?

* bevolkingsgroei

1955 Pesse boomstamkano

Grafgiften Elsloo

Grafgiften Oss

Paragraaf 6 Archeologie Visfuik Bergschenhoek

Bewaren en tentoonstellen – waarom?

* cultureel erfgoed

* nieuwe theorieën vragen om nieuw onderzoek