LEEUWARDER COURANT ZATERDAG 7 MAART 2015

REIS30

GROETENVAN SAMOSS top behalve zwemkleding een paar

stevige wandelschoenen in jekoffer, want het bergachtige eiland

Samos biedt uiteenlopende wandelpadenlangs de kust en door het bos. En tijdens diewandelingen kom je juist op bijzondereplekken. Bij de watervallen van Potamibijvoorbeeld. De route leidt door een lom-merrijk deel van Samos. Prima te doen, ookals de Griekse zomerhitte heerst. De tempe-raturen in het bos zijn aangenaam, hetlieflijke beekje dat we volgen zorgt à laminute voor verkoeling.

We rijden met de bus vanaf Kokkari onge-veer 25 kilometer naar het westen, via dekronkelige kustweg. Tijdens de busrit langsde noordkust van Samos lacht het azuur-blauw van de Egeïsche Zee ons toe tussende bomen en bergen, maar we hebben eerstnog een ander doel voor ogen. Zo’n 3 kilo-meter na Karlovassi verwelkomt een witbouwwerkje zonder ramen de wandelaars.De deur staat open, je kunt zo naar binnen.Het is een Grieks-orthodox kapelletje. Kaar-

sen branden en verlichten schaars de ico-nen aan de wand. Er hangt een serene rustdie slechts wordt doorbroken door hetzachte geruis van het beekje en de ritselen-de bladeren buiten.

We gaan stroomopwaarts langs het wa-tertje. Af en toe kruisen we een geïmprovi-seerde brug van boomstammen. Langzaammaar zeker wordt de beek breder en na eenpaar kilometer komen we bij een meertje.Eromheen liggen tassen, schoenen en kle-ding: naar de watervallen gaat het niet overland. Zwemkleding en een handdoekje meedus. Wadend kom je langs rotsformaties dieleiden naar de watervallen. Bescheiden vanformaat, maar bijzonder.

Lekker afgekoeld lopen we verder. Wekomen bij een nogal wankel aandoendetrap, hij is onwaarschijnlijk steil. Bovenwachten koele drankjes en lekkere hapjes,belooft een bord. We kijken omhoog en meteen diepe zucht aanvaarden we de klim.Zo’n tweehonderd treden klauteren we naarboven. Boven aangekomen zien we een

eethuisje. Dat is gesloten. We ploffen neerop de houten stoelen op een leeg terras enpakken ons eigen lunchpakket; water, eenappel en een broodje.

Dan volgt het spannendste deel: de tochtnaar beneden. Bijkans nog enger dan naarboven, maar we overleven de klauterpartij.Het water leidt ons terug via het bos naarhet beginpunt. We wandelen naar de bus-halte. Volgens de reeds wachtenden kan debus elk moment komen. Tijd is een rekbaarbegrip, zo zal blijken. Anderhalf uur laterstappen we in.

Onze eindhalte is Lemonakia, een van demooiste stranden van Samos. Het ligt ietsten westen van Kokkari, op loopafstand vanons hotel. De hete strandkiezels branden jevoeten, maar eenmaal bij de ligbedden aande waterlijn, zorgen een zachte bries enrustige branding voor precies de juistehoeveelheid verkoeling. Bij het barretje ophet strand halen we een fruitshake en stok-brood.

Het brood is niet voor ons, maar voor de

Wandelend over het Griekse eilandSamos trekt de ene na de andere an-sichtkaart aan je voorbij: azuurblau-we zee, rustieke dorpjes, imposantebergen en magnifieke uitzichten.Groeten van Samos.

| F O T E K S T S Y B Y L L E K R O O N | F O T O ’ S S H U T T E R S T O C K

Een wild uitgaanslevenvind je op Samos niet.Voor liefhebbers van na-tuur, cultuur en een ge-moedelijke, authentiekeGriekse sfeer is dit eilandin de Egeïsche Zee eenuitstekende keus. Samosis bergachtig - de hoogstepiek is ruim 1400 meter -en groen, met veel bos.Bosbranden richtten in hetrecente verleden flinkschade aan, maar denatuur heeft zich goedhersteld.Er zijn diverse gevarieerdewandelpaden op Samos.Dat van Vourliotes naarManolates (of omgekeerd)is een aanrader. Vourliotesis een bergdorpje waar detijd lijkt te hebben stilge-staan. In het centrum vindje een lommerrijk terras.Overal langs de kust zijnmooie (kiezel)stranden tevinden, waar je voor eenklein bedrag een ligbedmet parasol kunt huren.Behalve natuurschoonbiedt Samos veel cultuur.Er zijn diverse overblijfse-len uit de (Romeinse)oudheid te zien. Samosherbergt een kleine35.000 inwoners. Heteiland telt tientallen ste-den, dorpen en gehuchten,elk met een eigen sfeer encharme. Kokkari aan denoordkust is een schilder-achtig dorpje aan eenbaai. Pythagorion is eendynamische vissersplaats -genoemd naar de beroem-de wiskundige Pythagorasdie in de zesde eeuw voorChristus op Samos werdgeboren. Samos-stad, ookVathy geheten, is watmondainer, met veel win-kels en musea.

Griekse sfeer

LEEUWARDER COURANT ZATERDAG 7 MAART 2015

31

In de rubriek Mijnmooiste plekje latenlezers zien welkebijzondere plekkenze bezochten op reisin binnen- en bui-tenland.Inzendingen zijnwelkom via:bijlagen@ndcmedia-groep.nl.Vergeet uw naam enwoonplaats niet tevermelden.

,,Een vroege ochtend nabij Ghandruk in Nepal, op 1940 meterhoogte. De eerste zonnestralen schijnen op de bergen van deHimalaya. Na twee dagen met veel regen is daar weer de zon!Samen met mijn vriend maakte ik een bijzondere rondreis doorNepal.’’ Mirjam Braaksma, Groningen

Schuin tegenover het Lycklamahuis, het huidige ge-meentehuis in Beetsterzwaag, staat op nummer 79 inde Hoofdstraat een opvallend slank en hoog gebouw:

het Diaconie Armenhuis. Tussen de twee verdiepingsvensters ziteen gedenksteen: Diakonie Armenhuis. Herbouwd en vergroot inhet jaar 1854, door den WelEd-Geb. Heer Mr. Joh. Luden Anthz.Ter nagedachtenis aan zijne echtgenoote Vrouwe Ypkjen Hille-gonda baronesse van Lynden overl. 29 October 1851.Het armenhuis is aan het begin van de negentiende eeuw ge-sticht. Het was een langgerekt pand met een vrij smal front aande Hoofdstraat, geflankeerd door twee stegen. Gewoonlijk woon-den er twaalf tot twintig armen of, zoals toen werd gezegd: min-vermogenden.De gedenksteen vertelt dat het in 1854 is vernieuwd en ver-groot. Er kwam een representatieve voorbouw en in de lengte ishet gebouw ongeveer verdubbeld. In de stegen is dit te zien: detwee gedeelten zijn van verschillende soorten baksteen ge-bouwd. De noordelijke topgevel is voorzien van een venster eneen groot luik, waarschijnlijk voor de turfberging op zolder.In 1854 is het ruim twee traveeën diepe front vernieuwd. Ditkreeg een representatieve, neoclassicistische uitdrukking. De

partij is in twee bouwlagen gemet-seld van roodbruine mangaan-steen. In de voorgevel is geenplaats voor de deur; die zit aan dezijkant. Dit front heeft een levendi-ge vensterindeling gekregen. Bene-den zitten twee gepaarde stellenrondboogvensters en op de verdie-ping twee zeer grote vensters, ookmet rondbogen. Dit aardige ven-sterfront is op een neoclassicisti-sche wijze ingekaderd. Op dehoeken staan gemetselde pilastersdie op de verdieping verdiepte

vakken kregen. De daklijst die doet denken aan een driehoekigfronton, is versierd met een reliëf van rondboogjes.De deftige uitdossing houdt hoogstwaarschijnlijk verband met deadellijke dame die moest worden herdacht. Ypkjen Hillegondawas een dochter van Frans van Lynden, de grietman van Opster-land. Zij was in Pau bij de Franse Pyreneeën overleden. Haargebalsemde lichaam werd per schip naar Beetsterzwaag ge-bracht en bijgezet in de grafkelder in Oud Beets. Zij was een telguit een van de belangrijkste adellijke families uit deze regio.Families die zich naar eeuwenlange traditie ook van filantropi-sche taken kweten. De Van Lyndens resideerden in het grotebuiten Lyndenstein aan de westelijke flank van het streekdorp.Het voorste gedeelte van het armenhuis is al sinds lang in ge-bruik als woonhuis en de achterbouw, het eigenlijke armenhuis,is als Ons Huis in gebruik bij onder meer de plaatselijke histori-sche vereniging.

Het deftige frontvan een armenhuis

PETER KARSTKAREL

C O L U M N

vissen. Zodra je met je snorkeluitrusting hetkristalheldere water ingaat, komen ze alnaar je toe. Ze zijn nieuwsgierig. Eerst dekleintjes, die zijn het dapperst. Daarna vol-gen de wat grotere vissen, de een nog mooi-er dan de andere. Het brood - inmiddelsmeer een spons - gooien we in kleine stuk-jes op het water. En wat er dan gebeurt ...Een wonderschoon spektakel! Opeens zijndaar tientallen, misschien wel honderdenvissen om je heen. Ze doen je niks, ze zijngefocust op de lekkere hapjes. Je wordtonderdeel van de school. Zodra je voorzich-tig een stukje verder zwemt, volgen ze je.Pas als het brood echt op is, druipen zelangzaam af.

Als de zon bijna ondergaat, verlaten wehet strand. Een trap voert naar ons hotelbovenop een berg - minstens tweehonderdtreden. We frissen ons op, drinken een glasen dalen af naar het ansichtkaartendorpjeKokkari. In een restaurantje aan de baailaten we onze blik gaan over de menukaart.Vis slaan we vandaag een keertje over.

Samos

GRIEKENLAND

Athene

Izmir

Istanbul

●

●

TURKIJE

Middellandse Zee

Egeïsche Zee

Zee van Marmara

Peter Karstkarelschrijft elke tweeweken over trek-pleisters in hetNoorden. Daarbijheeft hij vooral oogvoor monumentaleelementen in hetlandschap en archi-tectuur.karstkarel@gmx.net