Meer fiches op www.opkamp.be

Gerealiseerd door

FICHE 4

Groene energie op kamp

1 Mini waterkrachtcentrale Je kunt op allerhande manieren zelf energie opwekken zonder gebruik te maken van het elektriciteitsnet.

Maquette van een mini waterkrachtcentrale (Bron: Loslopend Wild, deel II)

2 Energiefiets voor dummies Fietsen om elektriciteit op te wekken is een vrij eenvoudig concept, zeker als je zonder batterij werkt. (Zonder batterij energie gebruiken is trouwens milieuvriendelijker, leuker, goedkoper én efficiënter.) Voor een bescheiden verlichting (bijv. in het toilet) volstaat dit alleszins. TIP Je kunt de energiefiets die hieronder beschreven staat, beschouwen als voorproevertje voor al wie het samenstellen van een volwaardige energiefiets overweegt. Dit laatste vraagt echter een basiskennis elektriciteit en liefst ook enige constructie- en lasvaardigheden. Wat heb je nodig?

Een fiets Een constructie(tje) om het achterwiel van de fiets boven de grond te houden Een constructie(tje) om de alternatorset aan het achterwiel te bevestigen Een generator met aandrukwieltje Elektriciteitsdraden. Gebruik hiervoor draden met een doorsnede van minstens 1,5 mm (voor minimumverlies in de

bekabeling). Kabels voor luidsprekers zijn geschikt vanwege hun soepelheid en duidelijke kleuraanduiding. Eén of meerdere LED-lampjes van 12V (voet met 2 pinnetjes). LED-lampjes zijn erg energie-efficiënt. Maar je kunt

bijv. ook oude autolampjes gebruiken. Luster- of WAGO-klemmetjes om de generator met de draden en de draden met het lampje te

verbinden. Zulke klemmetjes vind je in doe-het-zelf zaken. Gereedschap zoals een tangetje om de isolatie van de draden te strippen. Een voltmeter

WAGO-klem

Meer fiches op www.opkamp.be

Gerealiseerd door

Hoe doe je het? 1 Maak een constructie uit hout of metaal om het achterwiel van de fiets boven de grond te monteren. Deze moet

stevig genoeg zijn zodat de fiets blijft staan als er iemand op zit te trappen. 2 Monteer de alternator set bovenop het achterwiel zodanig dat het aandrukwieltje krachtig tegen het loopvlak van

het achterwiel drukt. Hiervoor gebruik je best een veer, maar een stuk elastiek kan ook. 3 Je kunt de generator zelf maken door op zoek te gaan naar een gelijkstroommotor van 12 Volt met permanente

magneten. Het vermogen moet zo’n 200 Watt zijn en het toerental zo laag mogelijk. Deze motoren/generatoren zijn zowel tweedehands als nieuw te verkrijgen (bijv. Doga DC-motor, 12V/DC1000 rpm, te verkrijgen via www.conrad.be).

4 De grote uitdaging is een wieltje maken dat stevig op de as van de generator past en met het wiel kan ‘meelopen’. De diameter van het wieltje bepaal je met een test. Sluit op de motor een elektrische belasting aan van ongeveer 50 Watt, bijv. een halogeenlampje. Start met een wieltje van doorsnede 40 mm. Laat de generator draaien en meet met een voltmeter de uitgangsspanning. Is de spanning hoger dan 14 Volt, maak het wieltje dan iets groter. Is de spanning te laag, maak het wieltje dan iets kleiner. Denk eraan dat de gebruikers van de fiets zullen willen 'koersen'. Bij koerssnelheid mag de opgewekte spanning nooit hoger worden dan 14 Volt. (Zie foto en schets.)

Meer fiches op www.opkamp.be

Gerealiseerd door

LET OP! Werken met een alternator uit een auto is geen goed idee! Deze toestellen hebben een laag rendement en hebben bovendien een hoog toerental nodig.

5 Bevestig de draden met de klemmetjes aan de polen van de alternator. Aan de positieve pool van de alternator

bevestig je de draad met rode isolatie, aan de negatieve pool de draad met blauwe of zwarte isolatie. (Zie elektrisch basisschema.)

6 Deze draden leiden naar de lamp en worden hieraan bevestigd met de klemmetjes.

Elektrisch basisschema

Dit is het meest eenvoudige schema. Je kan hierop nog varianten maken. Je kan schakelaars opnemen om lichtjes te bedienen of een aftakking maken om een auto oplader van een GSM te voeden. ( Let bij dat laatste wel steeds op dat de generator niet meer dan 14 Volt levert !)

Gelijkstroommotor 12 Volt, 150 a 200 Watt

Led-lampje of ander lampje werkend op 12 Volt.

Elektrische draad van 1,5 mm doorsnede

7 Telkens als het licht wil laten branden, moet er iemand trappen! Hoe meer lampjes er zijn aangesloten, hoe groter

de kracht die je nodig hebt om het wiel aan te drijven.

3 Groene gadgets In de meeste buitensportzaken zijn allerhande gadgets te verkrijgen die onafhankelijk van netstroom werken. Zo vind je opwindbare lantaarns en radio’s, GSM-laders op zonne-energie en allerhande zaklampen. De ‘mechanische’ zaklampen zorgen voor licht door erop te knijpen, door ermee te schudden of door ze op te winden. Je vindt ze in allerlei winkelketens zoals Casa en Blokker en ook in outdoor speciaalzaken als A.S.Adventure. Prijzen starten al vanaf 2 euro, afhankelijk van het type en de kwaliteit. Daarnaast zijn er de zaklampen die werken op zonne-energie. Deze lampen zijn voorzien van zonnecellen aan de zijkant van de zaklamp. Zelfs op een bewolkte dag laden deze op en kan de lamp op volle lichtsterkte werken. Ook deze zijn al verkrijgbaar onder de 10 euro.

4 Bronnen

Deel II Loslopend Wild (2004), Steunpunt Jeugd vzw

www.lowimpactman.be

www.energiefiets.be

www.bric-a-brock.be

www.lowtechmagazine.be