Groene oases Bijzondere plekken in Utrecht

Abraham Dolehof

Abraham Dolehof Flora’s Hof Andreashof Sint Jacobsgast­huissteeg Dorstige Harthof Speyaart van Woerden’s Hof Lauwerhof Jan van Lingtuin Keukenstraat Keizersgracht Twijnstraat aan de Werf

Utrecht is een groene stad. Elke wijk heeft wel een eigen buurtparkje of -plantsoen,

op de werven langs de grachten groeien – vaak bijzondere – bomen en planten,

de singels zijn befaamd om hun landschappelijke karakter en de stad telt enkele fraaie,

grote parken. Zoals het Wilhelminapark, het Julianapark, park Oog in Al en het Griftpark.

Op een steenworp afstand van de stad liggen de ‘groene longen’ Amelisweerd en Rhijnauwen.

lees verder op pagina 15

Flora’s Hof

Andreashof

Sint Jacobsgasthuissteeg

Dorstige Harthof

Speyaart van Woerden’s Hof

Lauwerhof

Jan van Lingtuin

Keukenstraat

Keizersgracht

Twijnstraat aan de Werf

VoorpaginaHofje tussen de Springweg en de Oude Gracht. Hier stond ooit het Regulierenklooster. Ingang aan de Springweg via de poort van het Burgerweeshuis.

Flora’s Hof, ingang Servetstraat, direct naast de Dom.Op de plek van Flora’s Hof stond ooit het paleis van de bisschop van Utrecht. Later vestigde zich er een kwekerij. Sinds 2007 staat de hof onder toezicht van de Stichting Vrienden van Flora’s Hof.

Sint Jacobsgasthuissteeg. Bereikbaar vanaf een poort in Haverstraat. Vernoemd naar het Sint Jacobs Gasthuis dat hier in 1375 werd gesticht.

Dorstige Harthof, bereikbaar via de Dorstige Hartsteeg (een zijstraat van de Lange Nieuwstraat) en de Korte Smeestraat. Op het terrein van de Dorstige Hartsteeg stond in de zeventiende eeuw een katholieke schuilkerk. Veel oude pandjes zijn vervangen door nieuwbouw, waarin veel studenten huizen.

Speyaart van Woerden’s Hofje. Gelegen aan de Kerkstraat en ver­noemd naar en betaald uit de erfenis van de in 1874 overleden baronesse Speyaart van Woerden. Het hofje is een ontwerp van de architect A. Tol­lenaar. De achttien woningen waren bestemd voor katholieke weduwen zonder kinderen en ongehuwde vrouwen van boven de vijftig.

Lauwerhof. Zijstraat van de Lange Lauwerstraat. Aan de Lauwerhof ligt het Nederlands Waterleiding­museum, dat is gehuisvest in de eerste Utrechtse watertoren uit 1896. In het gebied waren vanaf de middeleeuwen veel leerlooierijen gevestigd.

Jan van Lingtuin, bereikbaar via de Bemuurde Weerd OZ en liggend aan de Vecht. Openbare tuin die in 1974 is aangelegd door kruidenier Jan van Ling als wapen in de strijd tegen de verpaupering van de buurt. De tuin wordt onderhouden door buurt­bewoners onder leiding van kapper Agterberg en zijn maatje Kees van der Horst.

Hofje tussen de Keukenstraat en de Schalkwijkstraat, dat vooral wordt gebruikt door de kinderen van de buurtbewoners. De Keukenstraat, een zijstraat van de Nieuwegracht, heette vroeger de Kreupelstraat. Op het hofje staat een kunstwerk, waarvan de herkomst en de betekenis onduidelijk zijn.

Keizersgracht, straatje gelegen aan het Zwarte Water, een in de middeleeuwen gegraven kanaaltje dat uitmondt in de Vecht. Het werd speciaal gegraven voor het vervoer van veen en aan de kleur van veen heeft het ook zijn naam te danken.

Twijnstraat aan de Werf, ligt achter de Twijnstraat, de oudste winkel­straat van Utrecht, aan de Oude Gracht. Het is de enige plek waar de bebouwing direct aan de Oudegracht staat.

Andreashof, ingang aan de Andreas­straat, een zijstraat van de Spring­weg. De Andreashof is vernoemd naar de apostel Andreas. Het hofje, begin jaren negentig van de vorige eeuw ontstaan als gevolg van sloop en nieuwbouw, is eigendom van de gemeente, maar wordt beheerd door de bewoners.

Pagina 2Abraham Dolehof, bereikbaar via de Abraham Dolesteeg, ingang bij Lange Nieuwstraat nr. 3

Vervolg van pagina 3

Maar dat zijn de bekende groene pleisterplaatsen, vooral ’s zomers verkoelende toevluchtsoorden voor

duizenden verhitte stadsbewoners. Veel minder faam genieten de talloze hofjes, plaatsjes, pleintjes en

plantsoentjes die her en der in de stad verspreid liggen. Verborgen achter eeuwenoude gevels en meestal

slechts toegankelijk via een afsluitbare poort zijn het sluimerende oases van rust.

Het stadsgewoel dringt er amper door; er heerst een weldadige stilte, geaccentueerd door vogelgezang en

een paar keer per uur het klokgelui van de Dom of een van die andere kerken. Slechts bezocht door een

enkele verdwaalde bezoeker leiden de Utrechtse hofjes een verborgen bestaan. Ze vormen het ware ‘geheim

van Utrecht’. Een geheim dat erom vraagt te worden ontsluierd. En die schone taak – althans het begin

ervan – nemen wij met de productie van deze uitgave graag ter hand.

‘Wij’ zijn BLADEN&CO, een Utrechts bureau voor concept, redactie en vormgeving dat is gehuisvest in de

Predikherenstraat in het oude stadscentrum en zich met hart en ziel verbonden weet met Utrecht; volgens

ons de mooiste stad van West-Europa. Hoewel we Utrecht door en door meenden te kennen, ontdekten we

pas enkele jaren geleden zelf de groene oases. Uit pure bewondering en verwondering besloten we ze te

fotograferen.

Een aantal van onze mooiste foto’s vindt u in deze uitgave. Deze – betwistbare – selectie is een cadeautje,

van ons aan u. Zoals de groene oases van onze stad onverwachte cadeautjes zijn van Utrecht aan zijn

bewoners.

Utrecht, januari 2010

Predikherenstraat