27/04/2016

Groeien met minder ruimte. Waar ruimtelijk rendement realiseren?

Guy Engelen Unit Ruimtelijke Milieuaspecten (RMA) VITO, Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek

Expertenworkshop Beleidsplan Ruimte Vlaanderen Ruimte Vlaanderen 21 maart 2016 Leuven

27/04/2016 8 © 2013, VITO NV

Landgebruik op 10 meter Ruimtebeslag

Nulmeting Ruimtebeslag: 32.7% (444.619 ha)

Leuven

braakliggend terrein 0,85%

bos 1,60%

open natuur 0,60%

landbouw 7,24%

gebouw 17,27%

overig groen 35,49%

wegen en spoorwegen

18,06%

water 1,51%

overig 17,37%

Verhard 14,1% (AGIV)

Verhard 14,1% (AGIV)

Verhard 14,4% (AGIV)

27/04/2016 10 © 2013, VITO NV

Poelmans, L. en Engelen, G. (2014) Verklarende factoren in de evolutie van het ruimtebeslag. Studie uitgevoerd in opdracht van Ruimte Vlaanderen, VITO rapport 2014/RMA /R /90, Mei 2014 http://www.ruimtelijkeordening.be/NL/Diensten/Onderzoek/Studies/articleType/ArticleView/articleId/8800/Verklarende-factoren-in-de-evolutie-van-het-ruimtebeslag

Poelmans, L. Van Esch L., Janssen L. en Engelen, G. (2016) Landgebruikbestand voor Vlaanderen, 2013. Studie uitgevoerd in opdracht van Ruimte Vlaanderen, VITO rapport 2016/RMA/R/542, Februari 2016

Lost de dalende trend het probleem vanzelf op?

Inwoners per ha bebouwde oppervlakte

0

2

4

6

8

10

12

14

16

1980 1985 1990 1995 2000 2005 2010 2015

Gro

ei p

er d

ag (h

a)

Evolutie bebouwde percelen in ha/dag

50000005200000540000056000005800000600000062000006400000660000068000007000000

1980 1990 2000 2010 2020 2030 2040 2050

Bevolking

Bevolking RuimteModel (trend volgens Federaal Planbureau)

Bevolking (Bron: FOD Economie)0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

2010 2020 2030 2040 2050

Ruimtebeslag ha/dag

BAU - scenario

Ruimteneutraal

27/04/2016 11 © 2013, VITO NV

Mochten / mogen we in deze ruimte bouwen?

Oppervlakte (ha) Landgebruikskaart Totaal Ruimtebeslag Niet ruimtebeslag

RBH 2014 Hard 294.302 (21,7) 78.929 (5,8) 373.231 (27.5%) Zacht 150.302 (11,0) 835.508 (61,5) 985.810 (72.5%) Onbekend 14 5 19

Totaal 444.619 (32.7%) 914.441 (67.3%) 1.359.060

1/3 van het ruimtebeslag in zachte bestemmingen (landbouwgebouwen, serres, verkeersinfrastructuur, parkings, zonevreemd, recreatie, …)

5,8% van de ruimte hard bestemd maar géén ruimtebeslag. Vaak moeilijk gelegen: wateroppervlak, verkeerswisselaar, berm, groen, reserve, ...

Te vermijden !! 32,7 + 5,8 = 38,5

Leuven Heist-op-den-Berg

27/04/2016 15 © 2013, VITO NV

SNAMUTS composite-indicator Spatial Network Analysis for Multimodal Urban Transport Systems

Verachtert E., Mayeres I., Poelmans, L. Van der Meulen, M., Vanhulsel, M. en Engelen, G. (2016) Ontwikkelkansen op basis van knooppuntwaarde en nabijheid voorzieningen. Studie uitgevoerd in opdracht van Ruimte Vlaanderen, VITO rapport 2016/RMA /R /545, Februari 2016

Waar het ruimtelijk rendement verhogen?

Op plekken met een hoge knooppuntwaarde (collectief vervoer per trein, tram, sneltram en A-buslijnen)

Op plekken die via wandel- en fietspaden goed bereikbaar zijn vanaf knopen collectief vervoer

27/04/2016 16 © 2013, VITO NV

Waar het ruimtelijk rendement verhogen? Op plekken met goede voorzieningen voor: Zorg, Onderwijs, Cultuur en Sport, Woonondersteunend

Basisvoorzieningen

Regionale voorzieningen

Metropolitane voorzieningen

Totaal voorzieningenniveau

27/04/2016 17 © 2013, VITO NV

Voorzieningenniveau

Zeer goed 23,57 23,63 33,26 66,50

Goed 15,73 14,72 16,68 22,49

Matig 9,58 9,07 11,21 /

Beperkt 4,75 5,31 7,24 /

Gemiddeld aantal inwoners/ha Beperkt Matig Goed Zeer goed

Knooppuntwaarde Alle wooncellen dichtheid van 25 gezinnen/ha (2,28) 235700 extra inwoners

14,7% van oppervlakte 52,2% van inwoners

Ontwikkelkansen op basis van Voorzieningen en Knooppuntwaarde

18,7% van oppervlakte 28,3% van inwoners

2,2% van oppervlakte 1,6% van inwoners

Alle wooncellen dichtheid van 10 gezinnen/ha 800000 extra inwoners