Groei en ambitie vrouwelijke ondernemers en topmanagers

23
Groei en ambitie vrouwelijke ondernemers en topmanagers Onderzoek uitgevoerd door het VNO-NCW VrouwenNetwerk, regio West, in het voorjaar van 2012, onder de vrouwelijke leden van de regionale verenigingen van VNO-NCW.

Transcript of Groei en ambitie vrouwelijke ondernemers en topmanagers

Page 1: Groei en ambitie vrouwelijke ondernemers en topmanagers

Groei en ambitie

vrouwelijke ondernemers en topmanagers

Onderzoek uitgevoerd door het VNO-NCW VrouwenNetwerk, regio West, in het voorjaar van

2012, onder de vrouwelijke leden van de regionale verenigingen van VNO-NCW.

Page 2: Groei en ambitie vrouwelijke ondernemers en topmanagers

Uitgave maart 2013 ONDERZOEK GROEI EN AMBITIE VROUWELIJKE ONDERNEMERS EN TOPMANAGERS

[VNO-NCW VrouwenNetwerk]

2

INHOUD

Inleiding en verantwoording................................................................................... 3

Methode en onderzoeksgroep ................................................................................. 3

Algemene en persoonlijke gegevens ........................................................................ 4

Regio’s ............................................................................................................ 4

Persoonlijk profiel .............................................................................................. 4

Organisatie en activiteiten ..................................................................................... 6

Professionele omgeving ...................................................................................... 6

Drijfveren ........................................................................................................ 7

Huishoudelijke taken ......................................................................................... 8

Belemmeringen .................................................................................................... 9

Wetten en regels …………………………………………………………………………………………………………….. 9

Financiële stellingen ….................................................……………………………………….……9

Crisis …………………………………………………………………………………………………………………………..…..10

Stellingen …………………………………………………………………………………………………………………..…..10

Ondersteuning ................................................................................................... 11

Netwerken ........................................................................................................ 12

VNO-NCW ......................................................................................................... 13

Conclusies ......................................................................................................... 14

Bijlage 1: Vragenlijst .......................................................................................... 15

Bijlage 2: Persbericht juni 2012 ………………………………………………………………………………………..21

Bijlage 3: Projectgroep ……………………………………………………………………………………………………..23

Page 3: Groei en ambitie vrouwelijke ondernemers en topmanagers

Uitgave maart 2013 ONDERZOEK GROEI EN AMBITIE VROUWELIJKE ONDERNEMERS EN TOPMANAGERS

[VNO-NCW VrouwenNetwerk]

3

Inleiding en verantwoording

Eind 2010 is binnen VNO-NCW West het vrouwennetwerk opgezet. De behoefte aan een

dergelijk netwerk werd al enige tijd uitgesproken door de vrouwelijke leden van VNO-NCW

West. Zij wilden gelijkgestemden - vrouwelijke ondernemers en topmanagers - ontmoeten,

die bij kansen en/of belemmeringen als klankbord kunnen dienen en die ondersteuning

kunnen geven. Het bestuur van het VrouwenNetwerk bestaat uit vijf vrouwelijke

ondernemers, één vrouwelijke topmanager uit het bedrijfsleven en een secretaris werkzaam

bij VNO-NCW West. In een strategisch plan zijn de ambities en doelstellingen van het

VrouwenNetwerk vastgelegd. De algehele missie is GROEI: groei bevorderen van vrouwelijke

ondernemers en topmanagers, zowel professioneel alsook persoonlijk.

Bij het bepalen van de activiteiten die het VrouwenNetwerk initieert en faciliteert voor haar

achterban, is een inventarisatie van de verwachtingen van de leden van cruciaal belang.

Daarom heeft het VrouwenNetwerk in het voorjaar van 2012 een enquête uitgevoerd om

haar leden beter te leren kennen en om ze een stem te geven in de keuze van activiteiten

van het VrouwenNetwerk. De resultaten van dit onderzoek worden gepresenteerd in dit

verslag.

Methode en onderzoeksgroep

De vragenlijst is opgesteld door bestuursleden van het VrouwenNetwerk. Daarbij is advies

ingewonnen bij emeritus hoogleraar Iteke Weeda, gespecialiseerd in onder meer

emancipatiezaken. De vragenlijst is te vinden als bijlage van dit rapport.

Het inleidende deel van de vragenlijst geeft inzicht in het persoonlijk profiel van de

respondenten, daarna volgt een deel met vragen over de zakelijke omgeving van de

respondenten en hun ambities met de organisatie waarin ze werken. Het derde deel tracht

boven water te halen of vrouwelijke ondernemers en topmanagers belemmeringen voor

groei ervaren en welke ondersteuning zij wensen om deze eventuele belemmeringen weg te

nemen. Daarbij wordt ook gevraagd naar het belang van netwerken en de rol van VNO-NCW.

In het laatste deel van de vragenlijst wordt de beeldvorming over vrouwelijk

ondernemerschap en topmanagement bepaald aan de hand van stellingen.

Andere VNO-NCW- regiobesturen hebben ook hun vrouwelijke ledenbestand aangeschreven

met deze enquête. De vragenlijst is verstuurd naar 853 mailadressen. Daarvan hebben 349

personen het mailbestand geopend en bekeken en hebben 191 vrouwelijke ondernemers en

topmanagers geantwoord. Dat is 22% van de totale groep geadresseerden.

Page 4: Groei en ambitie vrouwelijke ondernemers en topmanagers

Uitgave maart 2013 ONDERZOEK GROEI EN AMBITIE VROUWELIJKE ONDERNEMERS EN TOPMANAGERS

[VNO-NCW VrouwenNetwerk]

4

Algemene en persoonlijke gegevens

Regio’s

Het onderzoek is uitgezet onder de leden

van:

- VNO-NCW West (West)

- LWV (VNO-NCW Limburg/Zuid)

- BZW (VNO-NCW Brabant en Zeeland)

- VNO-NCW Midden (Midden en Oost)

- VNO-NCW Noord (Noord)

Het aantal respondenten was verreweg het grootst uit regio West (>110), met de regio’s

BZW (35) en Zuid (28) op de respectievelijk tweede en derde plaats. De regio’s Oost, Noord

en Midden hadden samen ± 20 respondenten.

Persoonlijk profiel

Het persoonlijke profiel van de respondenten varieert sterk.

Leeftijd: Ongeveer de helft is tussen de 40 en 50 jaar, maar er is ook een substantiële

groep jonger dan 40 jaar en boven de 50 jaar (beide groepen zijn ongeveer 25% ).

Meer dan de helft van de respondenten geeft aan dat ze gehuwd is en dat ze

thuiswonende kinderen heeft. Er is eveneens een groep die alleenstaand is, een

partner heeft of samenwoont. Ook geven sommige vrouwen aan dat de kinderen al

uit huis zijn of dat ze geen kinderen hebben.

Van de respondenten hebben meer dan 90% een hoge opleiding genoten: Meer dan

50% geeft aan een universitaire opleiding te hebben afgerond en een andere 40%

een HBO opleiding.

Meer dan 50% van de respondenten zijn managers in hoge posities binnen het

bedrijfsleven, 40% is ondernemer en iets minder dan 10% is ZZP-er.

Op de vraag op welke leeftijd de respondent is begonnen als ondernemer of manager

antwoordt 60% tussen de 26 en 35 jaar. Minder dan 10% is op een jongere leeftijd

begonnen en de rest van de respondenten geeft aan dat ze na hun 36e jaar zijn

gestart als ondernemer of manager.

Op de vraag ‘Wat heeft u doen besluiten om ondernemer/manager te worden?’ wordt door

ondernemers ) en managers verschillend gereageerd. Tot de ondernemers behoren ook de

zelfstandigen zonder personeel (zzp’ers), een kleine 10% van de respondenten.

Page 5: Groei en ambitie vrouwelijke ondernemers en topmanagers

Uitgave maart 2013 ONDERZOEK GROEI EN AMBITIE VROUWELIJKE ONDERNEMERS EN TOPMANAGERS

[VNO-NCW VrouwenNetwerk]

5

Van de managers antwoordde slechts een handvol. Hun redenen vallen uiteen in vier

categorieën:

1. Persoonlijke ontwikkeling en talenten gebruiken, ontwikkelen;

2. Opvolging, kwam op pad en in de functie gegroeid;

3. Ze willen leiding geven aan mensen en mensen motiveren en ontwikkelen;

4. De ambitie om meer te bereiken voor de organisatie, iets doen dat betekenis heeft,

goede dingen doen.

Ondernemers geven andere redenen aan. Het vaakst genoemd:

1. Droom verwezenlijken en van passie werk maken;

2. Drang naar vrijheid om tijd in te delen, strategie te bepalen, de uitdaging aan te gaan

en eigen idee ten uitvoer te brengen. Ook om de juiste dingen te doen en een

maatschappelijk verschil te maken;

3. Gewend van huis uit om te ondernemen;

4. Onvrede met de werknemerssituatie en deze willen omzetten in ondernemerschap

waarbij zelfstanding een koers uitgezet kan worden.

Verder blijkt dat de meeste respondenten kostwinnaar zijn of ten minste evenveel verdienen

als hun partner. Slechts 20% van de vrouwen geeft aan dat de partner kostwinnaar is.

Het grootste gedeelte van de

respondenten is heel tot een beetje

tevreden met haar inkomen

(verdeling respectievelijk 20% en

70%). Slechts een kleine groep,

10%, is niet tevreden met haar

inkomen.

Wanneer er wordt gekeken naar het ambitieniveau van de vrouwen blijkt dat de ambitieuze

vrouwen (en bijna alle vrouwen geven aan heel of een beetje ambitieus te zijn) belang

hechten aan een goed (hoog) inkomen, doch nauwelijks tot geen belang hechten aan status.

Page 6: Groei en ambitie vrouwelijke ondernemers en topmanagers

Uitgave maart 2013 ONDERZOEK GROEI EN AMBITIE VROUWELIJKE ONDERNEMERS EN TOPMANAGERS

[VNO-NCW VrouwenNetwerk]

6

Slechts een kleine minderheid hecht

belang aan status. De meeste

respondenten geven aan dat ze er

slechts een beetje of geen belang aan

hechten.

Organisatie en activiteiten

Professionele omgeving

In het onderzoek is eveneens gevraagd naar de professionele omgeving van de

respondenten en de hoeveel tijd die ze aan professionele taken besteden.

De sectoren waarin de respondenten werkzaam zijn, zijn vooral zakelijke dienstverlening

(57%), industrie (10%) en de financiële sector (5%). Ook is er een relatief grote groep die

aangeeft dat zij in de sector ‘overig’ werkzaam is (22%). Andere sectoren waarin enkele

respondenten werken, zijn: bouw, detailhandel, groothandel en persoonlijke

dienstverlening. Deze samen vertegenwoordigen echter slechts 6% van de totale groep

respondenten.

De samenstelling van de sectoren waaruit de respondenten konden kiezen, komt overeen

met de indeling van de sectoren in het handelsregister van de Kamer van Koophandel.

De meeste respondenten – ongeveer tweederde deel heeft een werkweek van 40 tot 50

uren. Van de respondenten besteedt 15% minder dan 40 uren per week aan zakelijke taken

en een andere 20% geeft aan 60 uren of zelfs meer te werken.

De respondenten werken voor bedrijven van verschillende grootte, zowel in aantallen

werknemers als omzet en winst. De meeste bedrijven hebben tussen 3 en 50 werknemers in

dienst (ongeveer 70%) en 20% van de bedrijven is groter tot veel groter (tussen 50 en >1000

werknemers).

De omzet van de bedrijven waarvoor de respondenten werken, varieert tussen €250.000 en

€200.000.000. Er is geen categorie met een duidelijke meerderheid. Er zijn 25 respondenten

die deze vraag niet hebben ingevuld. Ongeveer het dubbele aantal (50) wil geen winstcijfers

noemen. De anderen geven aan dat de winst tussen enkele duizenden euro’s tot meer dan

honderd miljoen euro ligt. De meeste winstcijfers liggen tussen 0 en 1,5 miljoen euro en er

Page 7: Groei en ambitie vrouwelijke ondernemers en topmanagers

Uitgave maart 2013 ONDERZOEK GROEI EN AMBITIE VROUWELIJKE ONDERNEMERS EN TOPMANAGERS

[VNO-NCW VrouwenNetwerk]

7

zijn enkele respondenten die aangeven dat ze geen winst, maar verlies maken.

Ongeveer eenderde van de respondenten is niet tot helemaal niet tevreden met de winst die

is behaald. Een goede 25% is daarentegen heel tevreden met de behaalde winst en 40% is

een beetje tevreden.

Het is uiteraard van belang te weten welke invloed de huidige recessie op het bedrijf heeft

of heeft gehad, zeker in het kader van de ambitie van het VNO-NCW VrouwenNetwerk:

GROEI. De helft van de vrouwen antwoordt dat het bedrijf een krimp heeft ondergaan,

ongeveer 40% zegt dat de recessie geen invloed heeft (gehad) en een kleine 10% heeft een

bedrijf dat nog steeds groeit.

Drijfveren

Zoals Anna Fels beschrijft in haar boek ‘Vrouwen & Ambitie - Nieuwe keuzes, hardnekkige

taboes’ is ambitie belangrijk voor onze identiteit en ons welzijn. Vrouwen krijgen veel meer

kansen dan voorheen, maar toch zijn er taboes die hardnekkig blijven bestaan en het

vrouwen soms moeilijk maken hun ambities te volgen.

In het onderzoek zegt 60% van de respondenten

heel ambitieus te zijn, een ander gedeelte van

bijna 40% zegt een beetje ambitieus te zijn en

slechts 2% van de respondenten antwoordt dat

ze niet ambitieus is.

Ongeveer driekwart van de vrouwen geeft een antwoord op de open vraag wat hun ambitie

is met hun organisatie. De antwoorden zijn zeer gevarieerd, waarbij opvalt dat zeker de helft

wil groeien met haar organisatie. Andere ambities die meerdere malen worden genoemd,

zijn kwalitatief in plaats van kwantitatief: kwaliteit leveren, de beste zijn en het meest

innovatief in de branche. Dan zijn er ook ondernemers en managers die aangeven dat ze op

Page 8: Groei en ambitie vrouwelijke ondernemers en topmanagers

Uitgave maart 2013 ONDERZOEK GROEI EN AMBITIE VROUWELIJKE ONDERNEMERS EN TOPMANAGERS

[VNO-NCW VrouwenNetwerk]

8

dit moment slechts de ambitie hebben om het bedrijf te laten voortbestaan; deze groep

vertegenwoordigt een kleine 20% van de respondenten.

Hoewel bijna alle respondenten zeggen

enigszins of zeer ambitieus te zijn, blijkt er

geen correlatie te zijn met het nemen van

risico’s. Van de vrouwen zegt 20%

nauwelijks tot geen risico te willen nemen,

ongeveer 75% zegt dat ze een beetje risico

willen nemen en een kleine groep van

ongeveer 10% zegt dat ze een behoorlijk

risico aandurven.

Huishoudelijke taken

De vrouwen die de enquête hebben ingevuld, hebben ook enig inzicht gegeven in de tijd die

ze kwijt zijn aan huishoudelijke taken. Het blijkt dat de meeste respondenten (circa 65%)

tussen de 5 en 15 uren per week zelf aan het huishouden besteden.

Op de vraag hoeveel uren hun partner aan het huishouden besteedt, antwoordt bijna 60%

dat hun partner tussen 3 en 10 uren per week meehelpt in het huishouden. Slecht 10% zegt

dat de partner minder dan 3 uren helpt en de rest van de partners – ongeveer 30% - is 11

uren of meer druk met het huishouden.

Van de respondenten besteedt 44% tussen de 3 en 7 uren huishoudelijke werk uit aan

derden, 34% besteedt meer dan 8 uren per week uit en 20% zegt dat ze minder dan 3 uren

per week uitbesteden.

Page 9: Groei en ambitie vrouwelijke ondernemers en topmanagers

Uitgave maart 2013 ONDERZOEK GROEI EN AMBITIE VROUWELIJKE ONDERNEMERS EN TOPMANAGERS

[VNO-NCW VrouwenNetwerk]

9

Belemmeringen

Het VrouwenNetwerk van VNO-NCW is

uitermate geïnteresseerd om in kaart

te brengen of vrouwelijke

ondernemers en managers in hoge

posities belemmeringen ervaren om te

groeien – zakelijk of persoonlijk. Van

de respondenten geeft 23% aan dat ze

de vraag niet relevant vindt, bijna 20%

zegt dat ze geen belemmeringen

ervaren en de rest (bijna 60%) van de vrouwen loopt wel tegen belemmeringen aan. Deze

groep is te verdelen in drie - qua omvang gelijke - groepen: één die zowel interne als externe

belemmeringen ervaart, een andere groep die alleen interne belemmeringen ervaart (zoals

motivatie, perfectionisme en leeftijd) en een groep die vooral externe belemmeringen

aangeeft.

Wetten en regels

Op de vraag welke belemmeringen het grootst zijn, zie je een gevarieerd beeld. Slechts door

ongeveer de helft van de respondenten wordt geantwoord op de vraag of er wetten of

regels zijn die vrouwelijke ondernemers/managers belemmeren in hun ambitie en groei.

Ongeveer driekwart hiervan zegt dat ze geen specifiek op vrouwen gerichte wetten of regels

als belemmering ervaren Ze ervaren belemmeringen die voor alle ondernemers gelden: te

veel regels op allerlei gebied, de starre ontslagwet en moeilijk te verkrijgen financiering en

verzekeringen. Toch zegt een andere 20% van deze groep dat zwangerschapsverlof,

ouderschapsverlof en kinderopvang slecht zijn geregeld in Nederland en dat ze dat als

belemmering ervaren. Met name vrouwelijke ondernemers kunnen tijdens hun

zwangerschapsverlof geen volledige vervanger in de zaak aantrekken, omdat verzekeringen

erg duur zijn en ook voor/naschoolse opvang hoge kosten met zich meebrengen. Er wordt

meerdere keren gerefereerd aan ons omringende landen die dit alles beter geregeld zouden

hebben.

Financiële instellingen

Een enkeling noemt de verschillen in salaris en de ongeëmancipeerde benadering door

banken en verzekeraars als belemmering Die laatste gaan er, volgens sommige

respondenten, vanuit dat de directie van een bedrijf per definitie mannelijk moet zijn en

nemen de vrouw niet serieus. Bovendien stellen zij soms de eis dat de man meetekent bij

het aangaan van een lening, zelfs als men op huwelijkse voorwaarden is getrouwd, aldus een

respondent.

Page 10: Groei en ambitie vrouwelijke ondernemers en topmanagers

Uitgave maart 2013 ONDERZOEK GROEI EN AMBITIE VROUWELIJKE ONDERNEMERS EN TOPMANAGERS

[VNO-NCW VrouwenNetwerk]

10

Crisis

Uiteraard is het ook interessant om te

weten of deze vrouwen belemmeringen

zien om door te groeien en uit de

antwoorden blijkt dat de meeste vrouwen

aangeven dat de crisis en financiële (on-)

mogelijkheden de grootste belemmeringen

voor groei zijn. Andere redenen die worden

aangegeven, zijn: de vooroordelen die

mannen over vrouwen hebben, groeibelemmeringen door organisatievorm, gebrek aan tijd

en gebrek aan vertrouwen in eigen kunnen.

Stellingen Om verder een beeld te vormen van de belemmeringen kregen de respondenten stellingen

voorgelegd. De meningen blijken zeer verdeeld te zijn. De helft van de respondenten vindt

dat zwangerschap een belemmering is om te ondernemen of carrière te maken. De andere

helft vindt dat juist niet. De meesten geven aan dat ondernemerschap best te combineren is

met het hebben van kinderen. Op de stelling of vrouwen worden gestimuleerd om te gaan

ondernemen, blijft het antwoord zeer neutraal, dus geen ‘ja’ en geen ‘nee’.

Opvallend is dat de groep respondenten het grotendeels eens is met de stelling dat vrouwen

minder risico nemen. Dat bevestigt het verschil tussen mannen en vrouwen in de bereidheid

risico te nemen.

Een kleinere groep (ongeveer 40%) zegt dat ze het eens is met de stelling dat vrouwen meer

barrières ondervinden dan mannen om (nieuwe) business te verkrijgen. De andere 60%

reageert neutraal of is het oneens met deze stelling. Toch zien de meeste vrouwen niets in

een voorkeursbehandeling voor vrouwen door middel van positieve discriminatie, hoewel er

enkelen zijn die dit wel een goede benadering vinden.

Page 11: Groei en ambitie vrouwelijke ondernemers en topmanagers

Uitgave maart 2013 ONDERZOEK GROEI EN AMBITIE VROUWELIJKE ONDERNEMERS EN TOPMANAGERS

[VNO-NCW VrouwenNetwerk]

11

Ondersteuning

Het VrouwenNetwerk van VNO-NCW wil ontdekken of vrouwelijke ondernemers en vrouwen

in hoge managementposities behoefte hebben aan ondersteuning bij het waarmaken van

hun groeiambities. In het algemeen beantwoordt ongeveer de helft van de respondenten

dat ze inderdaad behoefte heeft aan ondersteuning. Een andere helft zegt deze behoefte

niet te hebben.

Op de vraag naar de soort ondersteuning wordt heel verschillend geantwoord.

Er zijn enkele vormen van ondersteuning die meerdere keren worden genoemd.

Sparren met gelijkgestemden – vrouwen zijn over het algemeen perfectionisten en

hebben behoeft aan een klankbord. Het delen van ervaringen wordt dan ook de

meeste keren genoemd.

Coaching – enkele specifiek genoemde voorbeelden zijn:

o Coaching op zelfvertrouwen en leiderschap. Stimuleren van vrouwen in groei;

o Coaching hoe om te gaan met vrouwelijke en mannelijke leiderschapsstijlen

(er wordt opgemerkt dat dit eveneens aan mannen moet worden

aangeboden);

o Coaching om vrouwen te helpen een balans te vinden bij alle

verantwoordelijkheden, zowel zakelijk als prive;

o Coaching hoe om te gaan met financieringsvraagstukken, hoe te

onderhandelen en hoe typisch vrouwelijke valkuilen te vermijden.

Netwerk met vrouwelijke rolmodellen – het aanbieden van informatie,

bijeenkomsten voor vrouwen met vrouwelijke sprekers die een voorbeeldfunctie

vervullen en waarmee vrouwen kunnen sparren over specifieke onderwerpen.

Mentaliteitsverandering van iedereen – zodat het heel normaal is dat er flexibel

gewerkt wordt en dat de economie zowel vrouwen als mannen in het werkproces

nodig heeft. Hierbij wordt zelfs coaching van mannen genoemd, zodat ook de

mannen duidelijk wordt dat de wereld volgens de mannelijke blauwdruk niet meer

up-to-date is en dat er anders moet worden gedacht en gewerkt.

Een voorstrekkersrol van de landelijke politiek: vrouwen die op hoge posities in de

politiek een prominente rol vervullen in het teweegbrengen van een

mentaliteitsverandering.

Quota voor vrouwen in hoge posities.

Een betere aansluiting tussen ondernemerschap en onderwijs.

Page 12: Groei en ambitie vrouwelijke ondernemers en topmanagers

Uitgave maart 2013 ONDERZOEK GROEI EN AMBITIE VROUWELIJKE ONDERNEMERS EN TOPMANAGERS

[VNO-NCW VrouwenNetwerk]

12

Verbeteren van financieringsmogelijkheden voor vrouwen.

Betere, betaalbare and flexibele kinderopvang.

Een groot deel van de respondenten geeft aan dat ze zelf weinig tot geen ondersteuning

heeft gehad. Degenen met ondersteuning hebben vaak op eigen initiatief een coach

geraadpleegd of aan intervisiegroepen deelgenomen.

Het algemene beeld is dat vrouwen hun ondersteuning zelf regelen als ze daar behoefte aan

hebben, hetzij in de vorm van een coach of door zich aan te sluiten bij netwerken.

Respondenten melden dat veel zakelijke netwerken worden gedomineerd door mannen en

zij zich daartussen minder op hun gemak voelen. Er zijn slechts enkele respondenten die

ondersteuning hebben gekregen vanuit hun organisatie (vrouwen in hoge

managementposities) of directe omgeving (vrouwelijke ondernemers).

Netwerken

Het belang van netwerken neemt toe in de moderne economie, waar hiërarchische

organisatiestructuren minder dominant zijn en moderne communicatiemiddelen

laagdrempelig nieuwe verbindingen tussen mensen mogelijk maken. De vraag is of

vrouwelijke ondernemers en topmanagers dit belang onderschrijven. Ook is het interessant

te weten of zij netwerken inzetten voor persoonlijke en/of zakelijke groei.

Uit het onderzoek blijkt dat de meeste vrouwelijke ondernemers en managers netwerken

enigszins tot zeer belangrijk vinden. De meesten (87%) zijn bewust actief aan het netwerken.

Er worden verschillende redenen om te netwerken vermeld. Opvallend is de minderheid die

nieuwe opdrachten of personeel zoekt via deze route. Het merendeel netwerkt om te

sparren, gelijkgestemden te ontmoeten, sociale contacten te verkrijgen of te onderhouden

en om kennis en inspiratie op te doen.

De netwerken waarbij de respondenten zijn aangesloten, zijn behoorlijk divers: het varieert

van lokaal tot internationaal en van branchespecifiek tot social media.

Page 13: Groei en ambitie vrouwelijke ondernemers en topmanagers

Uitgave maart 2013 ONDERZOEK GROEI EN AMBITIE VROUWELIJKE ONDERNEMERS EN TOPMANAGERS

[VNO-NCW VrouwenNetwerk]

13

Er dient opgemerkt dat de groep vrouwen die is aangeschreven, op dat moment aangesloten

was bij een van de regionetwerken van VNO-NCW. Derhalve bestaat de groep van

respondenten uit actieve netwerkers en moeten de antwoorden in dat perspectief worden

geplaatst.

VNO-NCW

Op de vraag wat het VNO-NCW-netwerk voor de leden zou kunnen doen, kwamen veel

suggesties die specifiek voor een bepaalde onderneming van nut zijn. Zoals: meer aandacht

aan versoepelen van het ontslagrecht, betere nieuwsbrieven, het versoepelen van

kredietverlening door banken en het koppelen van bedrijven met het oog op zakendoen.

Voornamelijk willen de respondenten dat VNO-NCW meer vrouwenbijeenkomsten

organiseert en dat VNO-NCW de vrouw in het bedrijfsleven promoot.

Page 14: Groei en ambitie vrouwelijke ondernemers en topmanagers

Uitgave maart 2013 ONDERZOEK GROEI EN AMBITIE VROUWELIJKE ONDERNEMERS EN TOPMANAGERS

[VNO-NCW VrouwenNetwerk]

14

Conclusies

De resultaten van dit onderzoek maken duidelijk dat veel vrouwelijke ondernemers en

managers in hoge posities op eigen kracht zijn gekomen waar ze zijn. Vrouwen nemen

ondanks de zware professionele verantwoordelijkheid, ook veel zorgtaken voor hun

rekening. Ze zijn druk. Vrouwen zijn ambitieus en willen groeien met of in hun onderneming,

maar geven aan dat ze daarbij ondersteuning kunnen gebruiken.

VNO-NCW kan in die ondersteuning faciliteren door het organiseren van bijeenkomsten

specifiek voor vrouwelijke ondernemers en managers en het aanbieden van specifieke

coaching- en trainingsprogramma’s.

Uit dit onderzoek blijkt ook dat er kritiek is op de overheid en op de regelingen voor

zwangerschapsverlof en kinderopvang. Eveneens wordt de politiek aangesproken op het

gebrek aan vrouwen in hoge posities binnen ministeries en andere overheidsinstellingen. De

respondenten roepen de politiek op meer een voortrekkersrol te vervullen, vrouwen op

hoge posities te profileren, alsook ondernemerschap te stimuleren. Bovendien zou de

overheid de omgevingsfactoren moeten beïnvloeden, opdat een fulltime positie van

vrouwen als ondernemer of manager volledig geaccepteerd wordt in Nederland.

Dit onderzoek pretendeert niet volledig te zijn. De representativiteit van de groep

respondenten kent beperkingen, omdat uitsluitend leden van VNO-NCW zijn benaderd en

omdat veruit de meeste respondenten in de Randstad werken. Desalniettemin draagt het

onderzoek met enkele opmerkelijke resultaten bij aan de politieke en publieke discussie over

investeren in groei van vrouwelijke ondernemers en topmanagers. Het bestuur van het VNO-

NCW VrouwenNetwerk zal haar toekomstige activiteiten mede op de resultaten van dit

onderzoek afstemmen. Ook beschouwt zij dit onderzoek als een 0-meting onder haar leden

en voorziet zij in een vervolgonderzoek in het voorjaar van 2014.

Page 15: Groei en ambitie vrouwelijke ondernemers en topmanagers

Uitgave maart 2013 ONDERZOEK GROEI EN AMBITIE VROUWELIJKE ONDERNEMERS EN TOPMANAGERS

[VNO-NCW VrouwenNetwerk]

15

Bijlage 1: Vragenlijst

Algemene en persoonlijke gegevens

Het onderzoek is anoniem, de antwoorden worden vertrouwelijk behandeld. De vragen die u niet

aanspreken, kunt u overslaan.

Geslacht

Man

Vrouw

Wat is uw leeftijd?

Hoe is uw thuissituatie?

Alleenstaand

Partner

Samenwonend

Gehuwd

Kinderen uit huis

Kinderen thuiswonend

Kinderen deels uit huis

Ouder(s) inwonend

Anders

Regio

Wat is uw hoogst genoten en voltooide opleidingsniveau?

Werkervaring

Manager (in dienst) of ondernemer?

manager/leidinggevende

ondernemer (met personeel in dienst)

ZZP-er

Wilt u hieronder aangeven op welke leeftijd u begonnen bent als ondernemer/manager?

Page 16: Groei en ambitie vrouwelijke ondernemers en topmanagers

Uitgave maart 2013 ONDERZOEK GROEI EN AMBITIE VROUWELIJKE ONDERNEMERS EN TOPMANAGERS

[VNO-NCW VrouwenNetwerk]

16

Wat heeft u doen besluiten om ondernemer/manager te worden?

Organisatie en activiteiten

Hoeveel medewerkers heeft u in dienst (in fte) of vallen onder u?

In welke sector bent u werkzaam?

Hoeveel uren bent u gemiddeld per week werkzaam voor uw organisatie?

Hoeveel uren per week bent u gemiddeld kwijt aan huishouden en zorgtaken?

(huishouden, boodschappen, was doen, koken, schoonmaken, tuin etc)

Hoeveel uren per week besteedt uw partner gemiddeld aan huishouden en zorgtaken?

Hoeveel uren per week besteedt u gemiddeld uit aan huishouden en zorgtaken?

Financiën en ambities

Uw antwoord wordt vertrouwelijk behandeld. Mocht u deze vraag niet willen beantwoorden, dan kunt u hem overslaan.

Welke van de onderstaande antwoordmogelijkheden is op u van toepassing?

Ik ben kostwinnaar, mijn partner verdient niet

Mijn partner en ik verdienen beiden ongeveer evenveel

Mijn partner verdient meer dan ik

Ik verdien meer dan mijn partner

In hoeverre is de huidige recessie van invloed op uw organisatie?

Krimp

Geen invloed

Groei

Page 17: Groei en ambitie vrouwelijke ondernemers en topmanagers

Uitgave maart 2013 ONDERZOEK GROEI EN AMBITIE VROUWELIJKE ONDERNEMERS EN TOPMANAGERS

[VNO-NCW VrouwenNetwerk]

17

Geen verandering

Wat is de omzet van uw onderneming (ex btw)? (van 2011)

Wat is de winst (voor belasting)? (van 2011)

Bent u tevreden met de huidige winst?

Heel tevreden

Beetje tevreden

Niet tevreden

Helemaal niet

Hoe belangrijk is een hoog inkomen voor u?

Heel belangrijk

Beetje belangrijk

Niet belangrijk

Helemaal niet

Hoe belangrijk is status voor u?

Heel belangrijk

Beetje belangrijk

Niet belangrijk

Helemaal niet

Hoeveel risico neemt u zakelijk?

Veel risico

Beetje risico

Nauwelijks

Geen

Hoe ambitieus bent u?

Heel ambitieus

Beetje ambitieus

Niet ambitieus

Helemaal niet

Wat is uw ambitie met uw organisatie?

Page 18: Groei en ambitie vrouwelijke ondernemers en topmanagers

Uitgave maart 2013 ONDERZOEK GROEI EN AMBITIE VROUWELIJKE ONDERNEMERS EN TOPMANAGERS

[VNO-NCW VrouwenNetwerk]

18

Ervaart u belemmeringen of barrières (in uzelf of buiten u)?

Heeft u voor uw onderneming/organisatie ooit geld geleend?

Ja

Nee

Netwerken

Is netwerken belangrijk voor u?

niet belangrijk

enigszins belangrijk

belangrijk

zeer belangrijk

Bent u bewust bezig met netwerken?

ja

nee

Waarom doet u aan netwerken?

meerdere antwoorden mogelijk

Sociale contacten

Zakelijk kunnen sparren

Inspiratie opdoen

Gelijkgestemden ontmoeten

Interessante contacten

Scherp houden

Nieuwe opdrachten

Nieuw personeel

Anders

Bent u lid van netwerken? (landelijk, lokaal, regionaal, branche - of beroepsorganisatie, social media)

Ja

Nee

Beeldvorming

Hieronder ziet u een aantal stellingen, wij zijn benieuwd naar uw mening!

In Nederland vinden mensen het normaal dat ik ondernemer/leidinggevende ben

Mensen vinden het normaal dat vrouwen ondernemer zijn

In Nederland wordt vrouwelijk ondernemerschap gestimuleerd

Page 19: Groei en ambitie vrouwelijke ondernemers en topmanagers

Uitgave maart 2013 ONDERZOEK GROEI EN AMBITIE VROUWELIJKE ONDERNEMERS EN TOPMANAGERS

[VNO-NCW VrouwenNetwerk]

19

Zwangerschap is een barrière voor ondernemerschap

Ondernemerschap is goed te combineren met het hebben van kinderen

Zwangerschap is een barrière voor carrière maken

Voor mannen is het makkelijker om ondernemer te worden dan voor vrouwen

Er zou een quota moeten worden ingesteld om meer vrouwen in leidinggevende functies te krijgen

Vrouwen ondervinden meer barrières dan mannen op het verkrijgen van (nieuwe) business

Vrouwen nemen minder risico dan mannen

Vrouwelijke managers/ondernemers zouden positief gediscrimineerd moeten worden

Belemmering en ondersteuning

Welke wetten en regelgeving belemmeren u als vrouwelijke ondernemer/manager?

Is er behoefte aan ondersteuning van vrouwelijke

managers/ondernemers?

Ja

Nee

Welke ondersteuning heeft u zelf gehad bij managen/ondernemen?

Page 20: Groei en ambitie vrouwelijke ondernemers en topmanagers

Uitgave maart 2013 ONDERZOEK GROEI EN AMBITIE VROUWELIJKE ONDERNEMERS EN TOPMANAGERS

[VNO-NCW VrouwenNetwerk]

20

Heeft u nu of in de toekomst behoefte aan ondersteuning bij het

managen/ondernemen?

ja

nee

Welke belemmeringen ziet u om door te groeien?

Wat kan VNO-NCW volgens u doen?

Persoonsgegevens

We zullen je antwoorden vertrouwelijk behandelen. Mocht je op de hoogte willen worden gehouden van de uitslag, vul dan hier je gegevens in.

Voornaam

Tussenvoegsel

Achternaam

E-mail

http://hoezo.congrezzo.nl/ozvno-ncw/deelnemer

Page 21: Groei en ambitie vrouwelijke ondernemers en topmanagers

Uitgave maart 2013 ONDERZOEK GROEI EN AMBITIE VROUWELIJKE ONDERNEMERS EN TOPMANAGERS

[VNO-NCW VrouwenNetwerk]

21

Bijlage 2: Persbericht juni 2012

Persbericht

Rotterdam, 26 juni 2012

Embargo: 26 juni 2012, 15.00 uur

Vrouwelijke ondernemers en managers zijn ambitieus

Vrouwelijke ondernemers en managers zijn ambitieus (99%). Het

overgrote deel (91%) vindt inkomen belangrijker dan status. Veel van

hen vindt ook dat het voor mannen makkelijker is om ondernemer te

worden dan voor vrouwen. Dit blijkt uit onderzoek van het VNO-NCW VrouwenNetwerk, regio West, dat op 26 juni wordt gepresenteerd.

VNO-NCW VrouwenNetwerk, regio West heeft onderzoek gedaan onder de

vrouwelijke leden van de regionale verenigingen van werkgeversorganisatie

VNO-NCW naar hun positie en groeimogelijkheden. Tot nu toe hebben bijna 150 leden een uitgebreide vragenlijst ingevuld, een respons van 27 procent. Het

aantal respondenten neemt nog verder toe. Vanmiddag worden de eerste

opmerkelijke resultaten gepresenteerd in het Wereldmuseum in Rotterdam.

Respondenten

Het merendeel van de respondenten is tussen 40 en 50 jaar oud en heeft 1 of 2 kinderen.

Van de managers heeft 96 procent een hbo of wetenschappelijke opleiding, van

de ondernemers 90 procent. Het merendeel van de respondenten geeft leiding

aan 6 tot 50 medewerkers. De zakelijke dienstverlening is de dominante sector:

van de ondernemers is 73 procent hierin actief, van de managers 47 procent.

Ambitieus

Van de vrouwelijke ondernemers en managers noemt 59 procent zichzelf heel

ambitieus, 40 procent ambitieus. Hun doelen met de organisatie variëren van

‘groeien tot 150 medewerkers’, ‘groeien naar de top 5 positie van Europa’ tot ‘de beste in onze branche zijn’. Toch wil slechts een kwart van de respondenten dat

hun organisatie groter wordt.

Voor 91 procent van de managers en ondernemers is het inkomen belangrijk.

Status daarentegen is voor 38 procent onbelangrijk en voor 52 procent slechts

een beetje belangrijk.

Stellingen

De respondenten hebben hun mening gegeven over tien stellingen. Slechts 30

procent ervaart dat mensen het normaal vinden dat vrouwen ondernemer zijn.

Bovendien vindt 74 procent dat het voor mannen makkelijker is om ondernemer

Page 22: Groei en ambitie vrouwelijke ondernemers en topmanagers

Uitgave maart 2013 ONDERZOEK GROEI EN AMBITIE VROUWELIJKE ONDERNEMERS EN TOPMANAGERS

[VNO-NCW VrouwenNetwerk]

22

te worden dan voor vrouwen, (25 procent geen mening, 29 procent oneens).

Desondanks vindt 56 procent het geen goed idee als vrouwelijke managers en ondernemers positief worden gediscrimineerd. Over een verplicht quota om meer

vrouwen in leidinggevende functies te krijgen, zijn de meningen verdeeld:

evenveel eens als oneens.

Ondernemerschap is goed te combineren met kinderen, vindt 64 procent.

Noot voor de pers De pers is van harte welkom op de bijeenkomst in het Wereldmuseum, waar de resultaten worden gepresenteerd. Professor Iteke Weeda zal de resultaten in een breder verband interpreteren. De

uitnodiging (zie bijlage) is vorige week verstuurd. Een compleet overzicht van de eerste onderzoeksresultaten vind je op www.vno-

ncwwest.nl/vrouwennetwerk Voor meer informatie:

Annemarie van Oorschot, Communicatiemanager VNO-NCW West, T. 070 349 08 14, T. 06 250 023 87, E: [email protected] I: www.vno-ncwwest.nl

Page 23: Groei en ambitie vrouwelijke ondernemers en topmanagers

Uitgave maart 2013 ONDERZOEK GROEI EN AMBITIE VROUWELIJKE ONDERNEMERS EN TOPMANAGERS

[VNO-NCW VrouwenNetwerk]

23

Bijlage 3: Projectgroep

Vanuit bestuur VNO-NCW VrouwenNetwerk

Caroline van Reenen

directeur-eigenaar van HOEZO Projectmanagement & Congresorganisatie in Heemstede

Voorzitter bestuur VrouwenNetwerk.

Tatjana Romanyk

president van adviesbureau TRM Oncology in Den Haag

Penningmeester bestuur VrouwenNetwerk.

Annemarie van Oorschot

Communicatiemanager VNO-NCW West

secretaris VrouwenNetwerk

Advies

Emeritus hoogleraar Iteke Weeda

Uitwerking enquêteresultaten

Thijs van der Groen en Thomas van Oorschot (studenten Universiteit van Amsterdam)