GO! Pro - 2001-099 TV Naut techn TSO3 FGpro.g-o.be/blog/documents/2001-099.pdf · De gip kan...

SECUNDAIR ONDERWIJS

Onderwijsvorm: TSO

GRAAD: DERDE GRAAD

LEERJAAR: EERSTE EN TWEEDE LEERJAAR

Studiegebied: Maritieme opleidingen

FUNDAMENTEEL GEDEELTE

Optie: DEK

Vak(ken): TV Nautische technieken 12 Lt/w 1 ste lj.

9 Lt/w 2 de lj.

Vakkencode: IT-q

Leerplannummer: 2001/099 (nieuw)

Algemeen deel 1

VISIE OP DE STUDIERICHTING

De studierichting ‘Dek’ bestaat uit een 2de en een 3de graad technisch secundair onderwijs. De studierichting sluit aan op de 1ste graad A-stroom ‘Maritieme vorming’ waar de leerlingen kennis maakten met een kleine hoeveel kennis en vaardigheden behorend zowel tot de opties dek als motoren.

In deze studierichting worden de kennis en de vaardigheden bijgebracht die noodzakelijk zijn om een loopbaan te kunnen opbouwen in de sleep-, bagger- of zeevaart (tot een 200-mijlszone uit een kust) of om door te stromen naar het hoger onderwijs (Hogere Zeevaartschool).

Diegene die kiest om in te stappen in de arbeidsmarkt zal aanvangen als scheepsgezel met mogelijk volgende loopbaan:

• eerste 6 maanden als scheepsgezel

• + 6 maanden vaart: stuurman bevoegd als officier-wachtoverste op alle schepen uitgezonderd tankers en passagierschepen, tot tweede stuurman;

• + 12 maanden vaart: als stuurman-wachtoverste = 1ste stuurman op alle schepen tot 3 000 BT, uitgezonderd tankers en passagierschepen;

• + 12 maanden vaart: als 1ste stuurman = kapitein op aannemersmateriaal binnen de 200 zee-mijl of op schepen tot maximum 3 000 BT.

De verschillende leerplandoelstellingen / leerinhouden werden bepaald rekening houdend met de vige-rende wetgeving:

• STCW-95 (verduidelijkt in de IMO Model Courses 7.01 en 7.03),

• Het Koninklijk Besluit van 3 mei 2000 houdende omzetting van richtlijn 98/35 E.G. van de Raad van de Europese Unie van 25 mei 1998 tot wijziging van richtlijn 94/58 E.G. inzake het mini-mumopleidingsniveau van zeevarenden.

Algemeen deel 2

ALGEMENE DOELSTELLINGEN

De studierichting Dek TSO - Kustvaart bereidt voor op een beroep dat men op jonge leeftijd moet kunnen aanvatten om zowel technisch, psychisch als sociaal in het beroepsmilieu te kunnen integreren.

Het is een beroep dat in een kleine groep op zee, dus geïsoleerd, wordt uitgeoefend en waarbij elk indivi-du een bijzonder hoge verantwoordelijkheid draagt voor het leven van zijn collega’s, alsook voor het groot kapitaal dat aan de groep is toevertrouwd. Dat vereist voor het maritiem onderwijs de ontwikkeling van een eigen deontologie en groepsgevoeligheid.

De tweede graad Dek TSO – Kustvaart, samen met de derde graad in dezelfde richting, dient de studen-ten voor te bereiden op een loopbaan in de maritieme sector. Zij zullen de mensen worden op verant-woordelijke posten. De opleiding dient deze mensen daarop voor te bereiden, zowel naar een doorgedre-ven kennis als naar attitude.

Voor kennis betekent dit dat een zeer gespecialiseerde en doorgedreven opleiding nodig is in TV nauti-sche technieken, zodat zij autonoom en zelfstandig een vaartuig kunnen voeren in de moeilijkste om-standigheden.

Gezien de finaliteit dienen uiteraard de beroepsgerichte attitudes verder te worden aangebracht, zoals

• bereidheid tot samenwerken in groep • bereidheid tot het nemen van verantwoordelijkheid • zorg dragen voor het toevertrouwde materiaal en materieel • eerbiedigen van de natuur • zin hebben voor nauwkeurigheid • zin voor orde en netheid • kritisch denken • ontwikkelen van een goede werkmethode • werkijver en doorzettingsvermogen • respect hebben voor de collega’s.

Tenslotte moeten de leerlingen opgeleid worden voor verantwoordelijke functies.

Dit betekent het trainen van:

• leidinggevende vaardigheden, • organisatorische vaardigheden,

met daar bovenop het verwerven van attitudes als :

• sterke flexibiliteit • koelbloedigheid • ontwikkelen van een scherp kritisch vermogen • voldoende luisterbereidheid

Tezelfdertijd dienen de studenten voorbereid te worden op het verder studeren in het hoger onderwijs. Zij moeten zich op het einde van de derde graad een goede studiemethode en efficiënte studieplanning ei-gen gemaakt hebben. Een doorgedreven inspanning is vereist voor het ontwikkelen van de hiervoor ver-eiste attitudes als :

• volgehouden studie-ernst • bereidheid tot studie-inspanning zowel naar de huidige opleiding als naar een continue bijscho-

ling in de toekomst.

Algemeen deel 3

GEÏNTEGREERDE PROEF

1 Definitie en algemene doelstellingen De geïntegreerde proef (gip) is een proef waar beroepsvaardigheden, manuele vaardigheden, algemene kennis en communicatievaardigheden evenwichtig en aangepast aan de studierichting aan bod komen. De gip zal een duidelijk beeld geven van de rijpheid van de leerling om deel te nemen aan het beroepsle-ven en om te functioneren in het maatschappelijk proces.

2 Betrokken vakken Vakken van het fundamenteel gedeelte van de optie,, die de studierichting bepalen, worden betrokken bij de opstelling en de organisatie van de gip, met de klemtoon op het vakoverschrijdend karakter.

Kennis en vaardigheden uit de vakken van de basisvorming kunnen eveneens nodig zijn voor het realise-ren van de gip.

3 Inhoud De gip kan opgebouwd worden rond een:

• praktische realisatie, • project, • eindwerk, • groepswerk, of een combinatie hiervan.

De opgave kan gegeven worden voor een klas, voor een groep leerlingen of voor individuele leerlingen. Bij een gemeenschappelijke opgave wordt de deelopdracht duidelijk afgebakend, zodat de inbreng van elke leerling individueel te evalueren is.

Qua inhoud wordt rekening gehouden met

• het profiel van de betrokken studierichting en de overeenstemmende beroepsopleidingsprofie-len;

• de einddoelstellingen van de betrokken studierichting; • de integratie van de verschillende vakken; • de noodzaak om kennis, vaardigheden en vakgerichte attitudes te evalueren. Vermits de gip bestaat uit een procesfase en de realisatie van een product, is een zorgvuldige planning en spreiding over het schooljaar noodzakelijk.

De leerlingen moeten de kans krijgen tijdens een presentatie hun werk voor te stellen, toe te lichten en te verdedigen voor de jury.

Samen met de opgave, worden de evaluatiecriteria (zowel voor proces als voor product), de timing en de werkmethode aan de leerling meegedeeld.

4 Begeleiding Elke leraar, die vakken geeft die betrokken zijn bij de gip (zowel AV, TV en PV), zorgt – binnen zijn vak-gebied – voor de nodige begeleiding van de leerlingen.

De gip-begeleider heeft, naast de begeleiding binnen zijn eigen vakgebied, ook een coördinerende taak.

0uders en leerlingen worden tijdig en regelmatig geïnformeerd omtrent de vorderingen.

5 Evaluatie 5.1 Aspecten van de evaluatie De geïntegreerde proef wordt beoordeeld door de jury.

Een beoordeling dient te vertrekken vanuit duidelijke en operationele doelstellingen. Zowel het proces als het product moeten op een zo objectief mogelijke manier beoordeeld worden.

De beoordeling steunt altijd op een vaardigheids- en werkanalyse die het verloop, de verantwoording en de criteria weergeeft van de opdracht.

Proces- en productgericht beoordelen kan vier aspecten omvatten:

• denkactiviteiten (bijvoorbeeld instructies lezen, aantekeningen maken, …); • motorische handelingen (bijvoorbeeld een handeling uitvoeren, …); • praktijkattitudes (bijvoorbeeld nauwkeurig werken, scherp waarnemen, …);

Algemeen deel 4

• de uitvoeringstijd, waarbij gestreefd wordt naar een haalbaarheid voor 90 % van de leerlingen. 5.2 Rapporteren Er wordt aanbevolen om – voor elk criterium afzonderlijk – te rapporteren met een vierpuntenschaal die aangeeft of het resultaat beoordeeld wordt als ‘heel goed’, ‘goed’, ‘zwak’ of als ‘onvoldoende’ (het gebruik van cijfers wordt afgeraden).

Die quotatie wordt schriftelijk aan de leerling (en aan de ouders) meegedeeld, waarbij uiteraard voldoen-de aandacht zal besteed worden aan motivering van het eindresultaat.

5.3 Eindbeoordeling De eindbeoordeling van de geïntegreerde proef (zowel het proces als het eindproduct) gebeurt eveneens door de jury.

De voorzitter van de jury (of zijn afgevaardigde) maakt voor iedere leerling een eindverslag op waarin alle beoordelingselementen (volgens de vooraf bepaalde criteria) opgenomen zijn. Dit verslag wordt door alle juryleden ondertekend.

Het eindverslag wordt afgesloten met een genuanceerde en globale eindbeoordeling, waarin het gebruik van een cijfer of van de termen ‘geslaagd/niet geslaagd’ wordt afgeraden. Er wordt geadviseerd om per beoordelingscriterium te omschrijven hoe de leerling presteerde (bijvoor-beeld ‘heel goed’, ‘goed’, ‘zwak’, ‘niet goed’). Het is aangewezen dat de jury het belang (of invloed) van die criteria omschrijft in functie van de eisen die aan het beroep gesteld worden.

Het is noodzakelijk dat tijdens de presentatie van het eindproduct alle leden van de jury beschikken over een evaluatieformulier met alle te beoordelen criteria.

De eindbeoordeling van de geïntegreerde proef wordt aan de leerlingen meegedeeld. Een uitgestelde beslissing (herexamen) voor de gip is niet mogelijk vermits dit eigenlijk in strijd is met het geïntegreerde karakter ervan (als een rode draad door de betrokken vakken gedurende het volledige jaar).

De resultaten van de geïntegreerde proef vormen één van de drie verplichte elementen waardoor de delibererende klassenraad zich moet laten leiden. Het is wenselijk dat de leerlingen (en hun ouders) hieromtrent van bij het begin van het schooljaar geïn-formeerd worden.

De verslagen van alle beoordelingen van de geïntegreerde proef (tussentijdse en eindbeoordelingen) worden bezorgd aan de voorzitter van de delibererende klassenraad. Dit dient in de notulen opgenomen te worden.

De delibererende klassenraad krijgt op die manier belangrijke elementen over de persoonlijkheidsont-plooiing, de attitudes en de voorbereiding op het beroepsleven van de leerling.

Indien het advies van de jury van de geïntegreerde proef niet gevolgd wordt door de delibererende klas-senraad, wordt dit omstandig gemotiveerd.

Algemeen deel 5

STAGES

6 Wat is een stage? Een stage is een begeleid, buitenschools leerproces, gericht op het verwerven van kennis, attitudes en vaardigheden in een reële werksituatie, gekoppeld aan een reeks leerplandoelstellingen.

Het is een verdieping en/of een aanvulling van de schoolse vorming. Via de stage dient de leerling de mogelijkheid te krijgen het leerproces dat hij op school doormaakt verder te optimaliseren.

7 Doelstellingen De doelstellingen van de stages zijn een concretisering van de leerplandoelstellingen. Inzake kennis, attitudes en vaardigheden kunnen o.m. volgende doelstellingen via een leerlingenstage verwezenlijkt worden.

7.1 Kennis • theorie in praktijk omzetten; • technieken aanleren op een schaalgrootte die door de school niet kan gerealiseerd worden of

die in de school niet operationeel zijn; • bedrijfssituatie kunnen relateren aan theoretische en praktische begrippen van de schoolse

situatie; • eigen opleidingsbehoeften detecteren; • inzicht krijgen in de realiteit van het bedrijfsleven; • kennismaken met bedrijfsculturen; • rapporteren; 7.2 Attitudes • zin voor orde, zorg, netheid en stiptheid ontwikkelen; • bereidheid tot werken in teamverband; • sociale en communicatieve vaardigheden ontwikkelen; • gezag accepteren; • zin voor organisatie en efficiëntie ontwikkelen; • verantwoordelijkheid kunnen dragen; • streven naar kwaliteit van het geleverde werk; • initiatief nemen en correct reageren op arbeidssituaties; • zich assertief gedragen; • voorschriften in verband met welzijn (veiligheid, gezondheid, hygiëne) consequent toepassen; • rekening houden met milieuvoorschriften; • oog hebben voor ergonomische aspecten van het beroep; 7.3 Vaardigheden • adequaat omgaan met werktuigen, meettoestellen, machines en apparaten; • zich kunnen aanpassen aan het werkritme; • praktische vaardigheden ontwikkelen; • beroepsmethodiek in de praktijk toepassen. 8 Regelgeving Bij de organisatie van een stage zal er steeds over gewaakt worden dat de vigerende regelgeving strikt gevolgd wordt. Afwijkingen (indien noodzakelijk) zullen tijdig aangevraagd worden.

9 Prospectie van stageplaatsen De keuze van geschikte stageplaatsen is uiterst belangrijk voor de verwezenlijking van de stagedoelstel-lingen. Daarom dient de nodige aandacht besteed te worden aan een zorgvuldige prospectie en selectie van stageplaatsen.

Het is niet aangewezen dat de leerling zelf naar een stageplaats zoekt. Zij kunnen wel voorstellen formu-leren, maar de contacten worden door de school gelegd.

Goede stageplaatsen voldoen aan een aantal basisvoorwaarden:

• ze zijn bonafide en dus voldoen ze o.m. aan de wettelijke voorschriften; • de activiteiten zijn in overeenstemming zijn met de stagedoelstellingen;

Algemeen deel 6

• het aantal stagiairs staat in verhouding tot het aantal werknemers; stagiairs zijn geen goedkope werkkrachten;

• de stagementor krijgt voldoende tijd en ruimte voor de begeleiding van de leerling-stagiair; • er is voldoende kwalitatieve uitrusting en apparatuur beschikbaar; • de stageplaats zal bij voorkeur binnen een redelijke afstand van de woonplaats van de stagiair

liggen; • de stagementor kan voldoende tijd vrijmaken voor contacten met de stagebegeleider. 10 Vastleggen van de stageactiviteiten In onderling overleg tussen stagebegeleider en stagementor wordt voor elke individuele leerling een sta-ge-activiteitenlijst opgesteld. Deze activiteiten

• vinden hun verantwoording in het leerplan, • ondersteunen de schoolopleiding, • liggen binnen de psychische en fysische mogelijkheden van de leerling. De lijst met stageactiviteiten wordt gekoppeld aan de stageovereenkomst.

11 Evaluatie van de stage De evaluatie van de stage gebeurt aan de hand van evaluatiecriteria. De evaluatiecriteria, worden be-paald in functie van de stagedoelstellingen en bestaan enerzijds uit stageactiviteiten en anderzijds uit attitudes. Deze criteria worden voor het begin van de stage vastgelegd door de stagebegeleider in over-leg met de stagementor en worden vóór het begin van de stage aan de leerling medegedeeld.

Het evaluatiedossier van de leerling omvat:

• de evaluatieverslagen van de stagementor; • het stageschrift van de leerling; • de verslagen van de stagebegeleider. De leerling houdt een verslag bij van zijn stageactiviteiten. Het verslag bevat ook een zelfevaluatie.

TSO – 3de graad – optie DEK 1 TV NAUTISCHE TECHNIEKEN (1ste leerjaar: 12 lestijden/week, 2de leerjaar: 9 lestijden/week)

INHOUD Visie ........................................................................................................................................................2

Beginsituatie............................................................................................................................................2

Algemene doelstellingen .........................................................................................................................2

Leerplandoelstellingen / leerinhouden.....................................................................................................3

TV Beroepsreglementen ....................................................................................................................3

TV GMDSS ........................................................................................................................................8

TV Navigatieapparatuur ...................................................................................................................10

TV Scheepsbouw en Stabiliteit ........................................................................................................12

TV Zee- en weerkunde.....................................................................................................................16

TV Zeevaartkunde............................................................................................................................18

Pedagogisch-didactische wenken en timing .........................................................................................21

TV Beroepsreglementen ..................................................................................................................21

TV GMDSS ......................................................................................................................................22


TV Scheepsbouw en stabiliteit .........................................................................................................24



Minimale materiële vereisten ................................................................................................................28


TV GMDSS ......................................................................................................................................28





Evaluatie ...............................................................................................................................................30

Bibliografie ............................................................................................................................................31


TV GMDSS ......................................................................................................................................31





Timing en jaarplan.................................................................................................................................33


VISIE

Het technisch vak nautische technieken heeft tot doel de nodige kennis en vaardigheden in verband met nautische technieken bij te brengen die in het SCTW-95 vermeld zijn als

• ‘Verplichte minimumeisen inzake brevettering van officieren belast met de brugwacht aan boord van schepen met een bruto-tonnenmaat van 500 of meer’ (tabel A-II/1).

• ‘Verplichte minimumeisen inzake brevettering van kapiteins en eerste stuurlieden op schepen met een bruto tonnenmaat van 500 of meer’ (tabel A-III/2).

Deze leerinhouden zijn verder gedetailleerd in Model Course 7.04.(cf. verwijzingen bij de ‘leerplandoel-stellingen / leerinhouden).

BEGINSITUATIE

De leerlingen slaagden in een 2de graad die – conform toepasbare onderwijsregelgeving– toelaat om een 1ste jaar van de 3de graad TSO te volgen.

Om te kunnen voldoen aan de IMO-reglementering, is het noodzakelijk dat de leerlingen reeds beschikt over de kennis een vaardigheden die aangeleerd worden en de 2de graad van de TSO-optie dek.

ALGEMENE DOELSTELLINGEN

Naast het bijbrengen van de noodzakelijke technische kennis, eigen aan het beroep, zal de leraar ook oog hebben voor de vereiste persoonlijkheidskenmerken:

• bewust veiligheidsbevorderend en preventief optreden; • verantwoordelijkheidszin opbrengen en plichtsbewust handelen; • zin voor samenwerking aan de dag leggen; • kritisch ingesteld zijn ten opzichte van het eigen werk; • zin voor orde en netheid nastreven; • bereidheid tot permanente vorming en belangstelling voor technologisch vernieuwingen; • economisch verantwoord omgaan met materialen; • kwaliteitszorg alsook zin voor nauwkeurigheid, volledigheid en stiptheid nastreven; • kostenbewust denken en werken; • zin voor productiviteit ontwikkelen; • groeien naar gestructureerd zelfstandig werken; • Het raadplegen van informatiebronnen aanmoedigen.


LEERPLANDOELSTELLINGEN / LEERINHOUDEN

TV BEROEPSREGLEMENTEN 1ste jaar: 1 lestijd/week 2de jaar: 1 lestijd/week

Decr. nr. LEERPLANDOELSTELLINGEN LEERINHOUDEN Model Course Timing

De leerlingen uitleggen wat bulkladingen zijn en waar ze gebruikt worden.

12 Bulk ladingen 7.01-C2.2.2 9 u

Graan lading regels kennen re. veiligheid –stabiliteit 13 IMO Graan voorschriften 7.01-C2.2.3 7 u

Internationale maritiem recht als vastgelegd in internationale overeenkomsten en verdragen.

De leerlingen kunnen de verschillende certificaten onderscheiden en uitleggen waarvoor ze nodig zijn en hoe ze ingevuld dienen te wor-den.

14 Certificaten en andere documenten die moeten aan boord zijn volgens de ver-schillende conventies.

7.01-C3.2.1.1 1 u

Dienen de verantwoordelijkheden volgens ILLC66 te kunnen op-sommen en uit te leggen welke eisen eraan gesteld worden.

15 Verantwoordelijkheden volgens rele-vante eisen van ILLC 66.

7.01-C3.2.1.2 1 u

De basisregels van de reglementen kunne opsommen en kunnen uitleggen aan de hand van éénvoudige voorbeelden.

16 Verantwoordelijkheden volgens rele-vante eisen van SOLAS.

7.01-C3.2.1.3 2 u

Dienen de verantwoordelijkheden volgens ILLC66 te kunnen op-sommen en uit te leggen welke eisen eraan gesteld worden.

17 Verantwoordelijkheden volgens rele-vante eisen van MARPOL 73/78

• Annex I Olie • Annex II Schadelijk vloeibare stoffen. • Annex III Gevaarlijke stoffen in tank, con-

tainers. • Annex IV Vuil water • Annex V Afval

7.01-C3.2.1.4 3 u

De basisregels van de reglementen kunnen opsommen en kunnen uitleggen aan de hand van éénvoudige voorbeelden.

18 Maritieme verklaring over Gezondheid en de eisen van Internationale Gezond-heid voorschriften

• Aankomst documenten en procedures (Internationale Gezondheid voorschriften).

• Pest • Cholera

7.01-C3-2.1.5 4 u



• Gele koorts • Documenten • Conventie over Faciliteiten betreffende

Maritieme trafiek. (FAL 1965) • Protest noteren.


19 Verantwoordelijkheden onder Internati-onale verdragen betreffende de veilig-heid van schip, passagier, bemanning en cargo.

• Conventie over Minimum Standaards op schepen 1976 (147).

• Conventie over Monsterrol 1926 (22) • Conventie over Minimum Leeftijd voor

zeevarende 1936 (138). • Conventie over Certificaat van Scheep-

kok.1946 (69) • Conventie over Certificaat van Volma-

troos.1946 (74) • Aanbevelingen over training van zeelui.

(Rec.137) • Conventie over loon en werkuren aan

boord.1958 (109) • Conventie over betaalde verlof voor zee-

lui.1949 (91) • Conventie over repatriëren van zeelui.

1926 (23). • Conventie over repatriëren van zeelui.

Herz.1987 (174). • Conventie over Voedsel en Catering voor

bemanning, 1946 (68). • Conventie over accommodatie voor be-

manning aan boord, Herz.1949 (92). • Conventie over accommodatie voor be-

manning aan boord, bijlage 1970 (133). • Aanbeveling over Inhoud van Medische

kast aan boord (105).

7.01-C3-2.1.6 23 u



• Conventie over het vermijden van werkon-gevallen aan zeelui 1970 (134).

• Aanbeveling over het vermijden van werk-ongevallen aan zeelui 1970 (142).

• Conventie over Verplicht Medische Onder-zoek van Kinderen en Jonge personen die aan boord werken, 1921 (16).

• Conventie over Medische Onderzoek van zeelui, 1946 (73).

• Conventie over Bescherming van Gezond-heid en Medische zorgen aan zeelui, 1987 (164).

• Conventie over Aansprakelijkheid van Ei-genaar in geval van Ziekte, Verwonding of Dood van de Zeeman, 1936 (n°55)

• Conventie over Ziek Verzekering voor Zeeman, 1936 (n°56)

• Conventie over Sociale Zekerheid voor Zeelui, Herz.1987 (n°165)

• Conventie over het Welzijn van Zeelui op zee en in haven, 1987 (aanbvl. nr. 163).

• Conventie over Vrijheid van Vereniging en Bescherming van Recht om te Organise-ren, 1948 (n°98).

• Conventie over de Toepassing van het Principe van het Recht om Collectief te Organiseren en Overeenkomen, 1949 (n°98).

20 Aanvaring : Internationale Conventie voor het Eenmaking van bepaalde Wet-ten betreffende aanvaringen (Collision, 1910)

7.01-C3-2.1.6 2 u


21 Assistentie en redding: Internationale Conventie over Redding, 1989 (Londen)

• Lloyd's Standard Form of Salvage Agree-ment (LOF, 1995)

7.01-C3-2.1.6 2 u




22 Conventie over Beperking van Aan-sprakelijkheid voor Maritieme Claims (LLMC 1976).

7.01-C3-2.1.6 1 u

Kennis van het functioneren van de Classificatie Maatschappijen, en van hun beperkingen.

23 Classificatie Maatschappijen 7.01-C3-2.1.6 1 u


24 Lading : Internationale Conventie voor Eenmaking van bepaalde wet regels be-treffende Bill of Loadings, zoals gewij-zigd door de Protocol van 1968 (Hague-Visby Regels) Charter Parties

7.01-C3-2.1.6 5 u


25 'Hamburg Rules' Maritieme Wet 7.01-C3.2.1.6 1 u


26 Averij Grosse en Marine Verzekering: De 'York-Antwerp rules, 1974'

7.01-C3.2.1.6 3 u


27 Methode en hulpmiddelen ter voorko-ming van vervuilingen van het marine milieu.

• Conventie over Preventie van Marine Ver-ontreiniging door dumpen van afval en an-dere stoffen (London Dumping Convention = LDC)

• Internationale Conventie over Interventie op Hoge zee in geval van Verontreiniging ongevallen, 1969.

• Protocol over Interventie op Hoge zee in geval van Verontreiniging door andere stoffen dan olie, 1973.

• Internationale Conventie over Burgerlijk Aansprakelijkheid voor Schade door Olie verontreiniging veroorzaakt, 1969 (CLC 1969)

7.01-C3.2.1.7 2 u

De leerlingen dienen de relevante tijdschriften te kunnen opsommen en dienen deze tijdschriften te kunnen gebruiken aan de hand van éénvoudige voorbeelden.

28 Belangrijk publicaties: • Internationale Medische Gids voor sche-

pen of gelijkwaardige publicatie. • Medische gedeelte van het Internationaal

7.01-C3.6.1.1 4 u



Seinboek. • Medische Eerste Hulp Handleiding bij On-

gevallen met Gevaarlijke Goederen.


TV GMDSS 1ste jaar: 1 lestijd/week 2de jaar: 1 lestijd/week

Decr. nr.

LEERPLANDOELSTELLINGEN LEERINHOUDEN Model Course Timing

Kennis van de reglementen die van toepassing zijn voor de maritie-me telefoondienst

1 Principes en basiskenmerken van de maritieme mobiele satellietdienst

1.25 – 2.2 4 u

Kennen en kunnen toepassen van de procedures bij het gebruik het Inmarsatsysteem

Praktisch inzicht krijgen in het handelen met de MF/HF zendappara-tuur.

2 GMDSS communicatiesystemen • Kennis en gebruik van de Inmarsat syste-

men • Kennis en praktisch gebruik van de

scheepsuitrusting voor de MF en HF-band • Defecten opsporen en herstellen van elek-

tronische uitrusting

1.25- 3

1.25- 3.3

1.25- 3.4

1.25- 3.5

7 u

18 u

3

Noodzaak inzien van het correct ontvangen en verwerken van de MSI in functie van een veilige vaart.

3 Andere GMDSS-uitrusting • Maritime Safety Information (MSI) Service • Via Satelliet • Via SafetyNet

1.25- 4

1.25- 4.3

1.25- 4.3.2

1.25- 4.3.3

1,5 u

Inzicht krijgen in de organisatie en de structuur van de SAR-procedures

4 Noodalarmering • Beschrijving van de functie van SAR-

eenheden: MERSAR • Beschrijving van de functie en de werking-

wijze van scheepsrapportering systemen: AMVER, JASREP, AUSREP, enz.

1.25- 5

1.25- 5.1.2

1.25- 5.1.3

3 u

Gebruik leren maken van de voorgeschreven procedures in de MF en HF band en inzien dat deze procedures gedisciplineerd dienen toegepast te worden.

5 Noodalarmering • GMDSS nood, spoed en veiligheidsproce-

dures in MF en HF (aardse systemen

1.25- 5

1.25- 5.2

5 (11) u

Gebruik leren maken van de voorgeschreven voorrangsprocedures in de satellietcommunicatie en inzien dat deze procedures gedisci-plineerd dienen toegepast te worden.

6 Noodalarmering: • GMDSS nood, spoed en veiligheidsproce-

dures met satellietsystemen

1.25- 5

1.25- 5.3

4 u


Decr. nr.


Overtuigen dat valse alarmeringen een zware belasting vormen voor het gehele GMDSS-systeem en dat deze dus ten allen tijde dienen vermeden te worden.

Kan hier niet geschreven worden!

7 Bescherming van de noodfrequenties en voorkomen van valse alarmeringen

• In MF/HF en satelliet

1.25- 5.4

1 (2) u

Inoefenen van geschreven radiocommunicatie via radiotelex (TOR)

8 Praktische en theoretische kennis van algemene radiocommunicatie procedu-res

• Met radiotelegram in MF en HF (RadioTe-lex)

• Betalingsberekening

1.25- 6.3

1.25- 6.3.4

1.25- 6.3.5

9 (11) u

Verdere veranderingen aan de reglementeringen opvolgen en terug-vinden.

9 Evaluatie en discussie 1.25- 7 8 u


TV NAVIGATIEAPPARATUUR 1ste jaar: 2 lestijden/week 2de jaar: 1 lestijd/week

Decr. nr.


Inzicht hebben van de werking en het gebruik van LORAN-C

Positie van een schip vastleggen met LORAN-C, gebruikskennis hebben van het toestel met zijn mogelijke tekortkomingen. De wer-king van het systeem kunnen uitleggen

1 LORAN-C • Blokdiagram van een LORAN-C ontvanger • Verwerking van fouten tijdens ontvangst • Fouten veroorzaakt door “sky-waves”

7.01-C1.2.1.5 6 u

Inzicht hebben van het GPS systeem

Positie van een schip vastleggen met GPS, gebruikskennis hebben van het toestel met zijn mogelijke tekortkomingen. De werking van het systeem kunnen uitleggen

2 GPS • Beschrijf het volledige GPS netwerk • Condities voor een ontvangst van een

aanvaardbare positie • Beschrijf DGPS en verschil met GPS • Nauwkeurigheid van het systeem

7.01-C1.2.1.6 6 u

Inzicht hebben van magnetisch kompas

De oorzaak weten van de deviatie, de componenten kennen van het aardmagnetisch veld. De verschillende compensatiemiddelen ken-nen en de compensatie kunnen verklaren.

3 Magnetisch kompas • Verklaar het scheepsmagnetisme met zijn

verschillende componenten • Verklaar het verschil tussen permanent en

tijdelijk magnetisme, en geef de diverse compensatiemiddelen

• Geef de compensatie van het magnetisch kompas

7.01-C1.3.1.1 25 u

Inzicht hebben van het gyro-kompas

Basisprincipes kennis van de gyroscoop en de gyrowetten, basis-principes kennen van de verschillende soorten gyrokompassen

4 Gyro-kompas • Geef het principe van het noordzoekend

maken van een gyroscope, geef de diverse types

• Geef de diverse fouten in functie van het type en de mogelijke correcties

7.01-C1.3.2.1 10 u

Inzicht hebben van het gyrosysteem 5 Systemen gekoppeld aan gyro-kompas • Geef het overzicht van het volledige sys-

teem

7.01-C1.3.3.1 2 u

ARPA praktisch kunnen gebruiken

Basisregels van een arpasysteem kennen, het systeem kunnen ge-bruiken tijdens navigatieoefeningen tot het bepalen van koers en vaart van andere schepen

6 Radar en ARPA • Gebruik van ARPA systeem • Gebruik ARPA in verband met veilige na-

vigatie en aanvaring vermijding. • Gebruik bij search and rescue operaties

7.01-C1.3.0.1 21(66) u

25(38) u


Decr. nr.


Gebruik van ecdis

De basis van het ecdis-systeem kennen, verschillende soorten en gebruik.

7 Ecdis • Videoplot • Types van elektronische kaarten • Bekomen van data • Tekortkomingen van ecdis

Model course 1.27

Optioneel

7 (40) u


TV SCHEEPSBOUW EN STABILITEIT 1ste jaar: 2 lestijden/week 2de jaar: 2 lestijden/week

Decr. nr.


Kunnen zich a.h.v. een scheepsplan oriënteren en de scheepson-derdelen terugvinden.

Het doel, de bouw en de werking van een lier kennen.

Kunnen de inhoud van een tank bepalen

1 Dekfittings • Luiken en hoofden • Meer- en ankervoorzieningen • Bevestiging van de verschillende dekhulp-

werktuigen • Aansluiting van atmosferische peilpijpen

naar de verschillende tanks

7.03-C3.2.2.5 10 u

De veiligheidsvoorschriften en de belangrijkste onderhoudszorgen voor de scheepsonderdelen van het schip kennen.

2 Waterdichtheid en de waterdichte deu-ren

7.01-C3.1.1.4 3 u

Kunnen formuleren van schade veroorzaakt door corrosie.

Kunnen corrosie vermijden en behandelen.

3 Corrosie en preventie • Ontstaan • Oorzaken • Verloop • behandeling

7.01-C3.1.1.5 4 u

Weet hebben van de noodzaak van droogdokken miv. de opgelegde en aanbevolen onderzoeken.

4 Droogdokken en inspectie • Periodieke en jaarlijkse onderzoeken

opgelegd door classificatiebureaus en scheepvaartcontrole.

7.01-C3.1.1.6 2 u

A.h.v.. curven in staat zijn om de krachten die op een schip inwerken te bepalen.

Met behulp van een PC-programma een schip kunnen laden volgens de voorschriften van de classificatiebureaus.

5 Krachten en momenten • Afschuifkrachten • Buigmomenten • Draaimomenten • Beladingscurve

7.01-C2.1.3.1 8 u

A.h.v.. een curve en computerprogramma’s de reglementering kun-nen toepassen.

6 Vrijboordreglementering 7.01-C2.1.3.2 6 u

Het kunnen interpreteren van de verkregen informatie omtrent de inwerkende krachten op een schip via beladingsprogramma’s.

Het kunnen toepassen van inwendige krachten en ladingsprogram-ma’s bij het plannen van een reis met vaste en vloeibare lading.

Kennen van de voordelen en beperkingen van het systeem.

7 ADB-uitrusting 7.01-C2.1.3.4 2 u


Decr. nr.


Het kunnen toepassen van de verschillende regels van Simpson: bij opp en V.

8 Scheepsconstructie en stabiliteit • Berekenen bij benadering van opp. en V

met behulp van de regels van Simpson

7.01-C3.1.1.7 83 u

De inzinking kunnen bepalen bij overgaan van zout naar zoetwater en omgekeerd.

De formules kunnen toepassen a.h.v. opgaven.

9 Gevolgen van verschil in waterdichtheid• Fresh water allowance • Vrije vloeistofcorrectie

Kunnen beoordelen van de stabiliteitskromme.

Inzien dat de breedte en vrijboord invloed hebben op de stabiliteits-arm

Kunnen toepassen van de formules a.h.v. vraagstukken

10 Stabiliteit bij grote en kleine hellings-hoek

• Stabiliteitskromme • Betrekking tussen het beginverloop van de

kromme en de aanvangsGM • Invloed van breedte en vrijboord op stabili-

teit • Berekening van de armen van statische

stabiliteit bij verschillende hellingen

Kunnen interpreteren en aflezen van de gegevens die uit diagram-men te halen zijn.

11 Diagramvoorstelling van stabiliteitsge-gevens.

• Max. deadweightmoment • Min. GM • Max. KG

12 Trim bij verschillende hellingen • LCG • LCB • Trimmoment • Oefeningen

De nieuwe diepgangen kunnen berekenen bij lossen en laden van een schip.

Kunnen berekenen van de massa, nodig om het schipgelijklastig te leggen.

Kunnen werken met een trimdiagram

13 Het eenheidstrimmoment • Het trimmoment bij verschillende bela-

dingsmomenten • Invloed van laden en lossen op de trim • Gelijkmatig leggen van het schip • Trimdiagram

Inzien dat dynamische stabiliteit de ar beid is die verricht moet wor-den om het schip een zeker hellingsmoment te bezorgen.

14 Dynamische stabiliteit • Arbeid verricht door een koppel


Decr. nr.


Kunnen toepassen van de regel van Simpson

Inzien dat windstoten invloed hebben

De kromme van de statische arm kunnen schetsen

De dynamische weg bij een zeker waterverplaatsing kunnen bepalen

De wind-momentarm kunnen bepalen

Kunnen nagaan of de bekomen gegevens voldoen aan de stabili-teitscriteria

• Berekeningen met regel van Simpson • Helling over beide boorden • Schip slingerend in een regelmatige dei-

ning dat in de uiterste loefstand een plotse-linge windstoot ondervindt.

• Stabiliteitscriteria met toelichting en voor-waarden: invloed wind & windmoment en –arm.

Inzicht hebben dat negatieve slingerproef resultaten leiden tot af-keuring van zeewaardigheid.

15 De slingerproef. • GM = f x B² / T²

Weet hebben van de aanbevolen stabiliteitscriteria

Een GZ-curve kunnen beoordelen

16 Aanbevelingen voor intacte stabiliteit voor schepen kleiner dan 100 m belast met het vervoer van passagiers en car-go

Inzien wat het effect is op de stabiliteit bij overgaan van een lading.

Volgende elementen kunnen berekenen:

Graanarm, statische hellingshoek, rest-dynamische weg

Intact zijn van een stabiliteitskromme bij een gegeven vraagstuk schetsen

Inzien dat de verkregen gegevens voldoen aan de stabiliteitscriteria

17 Graanschepen • Stabiliteit bij het vervoer van gestort graan • Volume-kentermoment

Inzien hoe het rollen ontstaat en hoe men dit kan tegengaan.

De schepen kunnen rangschikken in stijf/rankschip

18 Rollen van het schip • Effect op GM • Centripetale kracht • Oprichtend en hellingsmoment

Inzien waarom de stabiliteit bij dokken kleiner wordt 19 Droogdokken • Reactiekracht • Momentstelling • Trimmoment

Kunnen bepalen op welke plaats het schip is vastgeraakt.

Kunnen bepalen van de massa die moet verschoven worden om

20 Vastlopen aan de grond • Trimverandering


Decr. nr.


terug recht te komen.

De definities kennen en de diagrammen kunnen interpreteren.

Weet hebben van het bestaan van een beladingsinstrument

Inzien dat zware belasting averij met zich kan meebrengen

21 Afschuifkrachten, buig- en draaimo-ment

• Definities • Diagrammen • Drijfvermogen, gewicht, lading • Ladingsinstrument • Classificatievoorschriften • Risico’s i.v.m. te zware belasting

Kunnen berekenen van diepgang, GM en KM na lekkages

22 Stabiliteit bij lekkage • Bepaling opp. Waterlijn • Bepaling km • Inhouds- en oppervlaktetoepassingen

(permeabiliteit)

7.01-C3.1.2.1 9 u

Praktisch inzicht krijgen op de verworven theoretische kennis 23 Met de theorie op de achtergrond de praktische zaken van de stabiliteit toe-lichten

7.01-C3.1.2.2 2 u

Informatie kunnen terugvinden in de verschillende voorschriften

Weten hoe de informatie te gebruiken

24 Internationale conventie • Loadlineconvention • IMO grainregulations • IMO stabiliteitscriteria i.v.m. windmomen-

ten

7.01-C3.1.3.1 2 u


TV ZEE- EN WEERKUNDE 1ste jaar: 1 lestijd/week 2de jaar: 1 lestijd/week

Decr. nr.


Kennis hebben in het bereken van de getijdenhoogtes op willekeuri-ge tijdstippen van de dag

1 Getijdenberekening voor • Standaard en ondergeschikte havens op

een willekeurig tijdstip van de dag

7.03-C1.1.2.9 9/18 u

Kennis hebben van het getijdenverloop en belangrijke bewegingen 2 Begrippen i.v.m. getijden • Nulvlak • Kaartdiepte • Zones (w/z) • Omzetten naar stroomatlassen

7.01-C1.2.1.4 10 u

Kennis hebben van de weersveranderingen bij het ontstaan van depressies

3 Ontstaan en structuren van depressies • Luchtgebieden : brongebieden, arctisch,

tropisch, equatoriaal • Fronten: WF, KF • Ontstaan : polair front • Weersinvloed • Verplaatsing • Occluderen van het front

7.03-C1.1.7.8 12 u

Kennis hebben van weerkundige info omwille van voorspellingen 4 Weersvoorspelling • Interpretatie via isobarische patronen • Op weerkaarten en facsimiles • Voorspelling via weersinfo

7.03-C1.1.7.12 10 u

Kennis hebben van verschillende luchtbrongebieden 5 Luchtbrongebieden en hun invloeden • Brongebieden (invloed) • Soorten : polaire, maritieme, arctisch, con-

tinentale, tropische en equatoriale lucht-soorten (eigenschappen)

• Invloeden : seizoenen (moessons)

7.O1-C1.7.1.1

7.01-C1.7.1.2

2 u

2 u

Kennis hebben van weerkundige informatie en het mogelijks voor-spellen ervan

Kennis hebben van weerselementen

6 Weerkundige informatie via allerlei middelen

• Synoptische weerkaarten (plotmodellen) • Isobarische systemen • Mogelijke voorspellingen • Maritime Forecast Code (Mofor): interpre-

7.01-C1.7.1.3

7.01-C1.7.1.4

2 u

2 u


Decr. nr.


teren • Evalueren van weerkaarten (t°, druk, wind,

golven, depressies) • Evalueren van weertrends (gevolgen voor

schepenroute) Kennis hebben van pakijsbewegingen in oceanen en aan

Kustgebieden (seizoen)

Kennis hebben van pakijs voornamelijk op veilige vaarten via hulp-middelen

7 Pakijs : oorsprong en bewegingen • Seizoensgebonden • Bewegingen (oceanen) • Vaargebieden beïnvloed door pakijs: • Oceanen • Kustgebieden • Principes i.v.m. Veilige navigatie in de

omgeving van pakijs

7.01-C1.7.1.5

7.01-C7.1.6

2 u

2 u

Kennis hebben van cyclonale en anticyclonale bewegingen op noord-zuid halfrond

8 Synoptische kaarten en weersvoorspel-lingen

• Fronten • Frontale zones • Koudfront • Warmfront • Isobaren : richtlijnen

7.01-C7.2.1

7.2.2

7.2.3

7.2.4

8 u

Kennis hebben in oceaanstromingen en gevolgen van weerkundige invloeden op soort, hoogte en afstand van de golven

Nautische publicaties (stromingen, getijden) gebruiken

9 Oceaanstromingen • Algemeen : - saliniteit en temperatuur

- richtlijnen - effecten door winden (geostrofische)

• Invloed door: - kustgebieden - drukverschillen

• Invloed op vaartuigen en reisroutes • Golven : invloed door wind en gevolgen en • Weersinfo i.v.m. Belangrijke golfhoogtes

7.01-C1.7.3.1

C1.7.3.2

C1.7.3.3

6 u

Kennis hebben van invloed op getijdenhoogtes door LD/MD 10 Invloed van drukverschillen i.v.m. getij-denhoogtes en plotse weersverande-ringen

7.01-C1.7.4.1 1 u


TV ZEEVAARTKUNDE 1ste jaar: 5 lestijden/week 2de jaar: 3 lestijden/week

Decr. nr.


De verschillende gegevens uit de tafels verwoorden en ze se-lecteren volgens de hemellichaamberekeningen.

1 Gebruik van de Nautical Almanac: • Gegevens voor zon, maan, planeten • Gegevens met Aries

7.03-C1.1.1.8 10

A.h.v. ABC-tafels en de Nautical Almanac de ware richting be-rekenen met hieruit de fout op de kompassen.

2 Azimut en amplitudo berekening: • Ware richting van een hemellichaam • Bepalen van kompasfout met een hemelli-

chaam

7.03-C1.1.5.5 15/(19)

Aantonen hoe de culminatiehoogte de ware breedte geeft en deze ook berekenen.

3 Breedtebepaling bij bovendoorgang van een hemellichaam.

7.03-C1.1.1.9 6

Correcte berekeningsmethode toepassen en een breedte bepa-len met Poolsterhoogte.

4 Berekening met Poolsterobservatie: • Breedtebepaling met de poolster

7.03-C1.1.1.10 6

Een ware hoogte berekenen van eender welk hemellichaam:

a) met een (algemene) formule – toepassing,

b) met haversines methode,

c) met verrekeningstafels (Sight reduction tables).

Met een geobserveerde hoogte, een positierechte op kaart zetten.

Een positie op kaart bepalen met rechtes naar middagpositie en idem bij sterobservaties.

5 Positiebepaling met hemellichamen: • Hoogterechte berekening met de zon • Hoogterechteberekening met de maan • Met planeten • Met sterren • Uitzetten van de hoogterechtes naar een

middagpositie • Uitzetten van hoogterechtes van een stellaire

7.03-C1.1.1.11 54/54

Verschillende gegevens met astro-observaties verwerken tot het bekomen van een juiste positie,

Idem met werken met verzeilingen tussen observaties.

6 Astronomische navigatie: • Positiebepaling met alle hemellichamen • Geïntegreerde toepassingen • Hoogterechtes met verzeiling en stroming

7.01-C1.2.1.3 24/24

De kortste (orthodromishe) afstand tussen 2 posities berekenen met de nodige tussenpunten en tussenkoersen.

Deze berekeningen correct uitvoeren mits gebruik van opge-geven werktabel (-schema) en formules.

7 Orthodromie: • Berekening van orthodromische afstand en

de bekorting • Berekening van vertrek en aankomstkoers • Berekening van de vertex • Berekening van koersen op tussenmeridianen

7.03-C1.1.2.6

+

7.01-C1.2.1.2

12/(34)

+

10/10


Decr. nr.


• Berekening van een ortho-lox Gegevens van diverse navigatieapparatuur interpreteren en

combineren om tot een meest waarschijnlijke standplaats te komen.

8 Kaartwerk – oefeningen: • Positiebepaling met diverse gegevens van

alle navigatie-instrumenten, combinaties

7.03-C1.1.2.7 27/(82)

Tekens en afkortingen op kaart interpreteren en reproduceren bij gebruik en bij het verbeteren van kaarten en N.P.’s.

Symbolen van betonning interpreteren i.v.m. vaarverplichtingen of –routes.

9 Tekens en afkortingen op de zeekaart: • Verbeteren van zeekaarten a.h.v. Notices to

Mariners • Verbeteren van Nautische Publicaties • Tracings

7.03-C1.1.2.8 18/(45)

Reglementeringen verwoorden en het doel en de redenen van de inschrijvingen verklaren.

10 Logboek bijhouden: • Inschrijvingen voor navigatie • Inschrijvingen voor exploitatie, verzekering • Bijhouden van veiligheidsgegevens

7.03-C1.1.2.10

7.01-C1.1.1.1

3

3

Redenen en alternatieven verklaren die een vaarroute kunnen bepalen.

11 Navigatie plannen voor alle condities: • Weersomstandigheden • Verkeer • Geografische gegevens

7.01-C1.1.1.2 20/20

Opzoeken en gebruik maken van verschillende nautische ge-gevens v publicaties i.v.m. scheepsroutering.

12 Scheepsroutering: • Routering op kaart • Nautische publicatie Ship Routeing

7.01-C1.1.2.1 15/15

Opzoeken en gebruik maken van verschillende nautische ge-gevens v publicaties i.v.m. scheepsrapportering.

13 Scheepsrapporteringssystemen 7.01-C1.1.3.1 1

COSMOGRAFIE

Bewegingen van zon en maan t.o.v. de aardse coördinaten verduidelijken en uittekenen.

14 Het zonnestelsel: • Bewegingen van aarde – zon – maan • Aardse coördinaten

7.03-C1.1.1.1 6

Bewegingen van de aarde t.o.v. de hemelsfeer bepalen en t.o.v. het referentiepunt ‘Aries’ deze bewegingen uittekenen.

15 De hemelsfeer: • Hemelcoördinaten, as • Jaarlijkse bewegingen • Aries

7.03-C1.1.1.2 6

De relatieve en ware bewegingen van hemellichamen in hoek uitdrukken t.o.v. de 0-meridiaan en deze gegevens interprete-ren.

16 Uurhoek: • GHA en LHA • SHA voor de sterren

7.03-C1.1.1.3 6


Decr. nr.


Een coördinatenstelsel opstellen van een hemellichaam, vol-gens of t.o.v. de positie van een waarnemer.

In deze sfeer de astronomische gegevens van een hemelli-chaam uitzetten (in een boldriehoek) alsook de beweging t.o.v. de hemelhorizon.

De 6 elementen van een boldriehoek uittekenen en benoemen.

Afhankelijk van het te berekenen element van de boldriehoek, de juiste formule opstellen om de formule te bekomen.

17 Dagelijkse bewegingen; horizontaal coör-dinatensysteem:

• Zenit, nadir, verheven pool • Hemelpolen, hemelhorizon • Hemelmeridiaan en uurhoeken, poolhoek • Declinatie van hemellichamen • Dag- en nachtboog • Circumpolaire hemellichamen • Topsafstand en ware hoogte • Azimut en amplitudo • De parallactische driehoek

7.03-C1.1.1.4 12/12

Verklaren hoe de vorm van een hemellichaam en de refractie – en hoogtecorrecties worden verrekend op de geobserveerde hoogtes.

18 Hoogtecorrecties: • Voor div. hemellichamen • Voor eigen hoogte en refractie

7.03-C1.1.1.5 7

Een ware peiling bepalen van de zon bij ware zonsopkomst of –ondergang.

19 Amplitudo: • Rekening houdend met refractie

7.03-C1.1.1.6 4

Omrekeningen vlot uitvoeren en opzoeken tussen tijd en uur-hoek.

De tijdgordel verklaren/ toelichten.

20 Tijdsvereffening: • Omzettingen van tijd naar uurhoek

7.03-C1.1.1.7 8


PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN EN TIMING

TV BEROEPSREGLEMENTEN Het is niet de bedoeling van elke reglementering ten gronde te bestuderen, de voorgestelde timing be-wijst dit trouwens. Wat moet worden benadrukt is de algemene inhoud en het toepassingsveld van elke reglementering zodat de leerling doelgericht een reglement kan raadplegen; dus ‘wat moet ik waar op-zoeken’.

Bij het raadplegen van boekwerken moet vooral aangetoond worden dat door te vertrekken van de in-houd en deelinhouden, men sneller en efficiënter de juiste materie kan vinden. Verder is het belangrijk de leerlingen zelf opgelegde situaties en/of probleemstellingen te laten opzoeken in de diverse beschik-bare boekdelen en reglementeringen.

Veel onderwerpen in deze reglementeringen komen overeen met onderwerpen in het vak ZS Technieken, waar meer de technische implementaties van de reglementering wordt gedoceerd; aan te raden is dus van deze materies in een zelfde periode te zien.

De voornaamste verplichtingen i.v.m. veiligheid (op zee) en verontreiniging, maar ook wettelijke verplich-tingen worden benadrukt en moeten kunnen verwoord worden in de juiste context.


TV GMDSS Algemeen:

Het is aangewezen bij de verwerking van de leerstof de leerlingen te motiveren zicht voor te bereiden op de officiële examens van het BIPT teneinde de nodige certificaten te bekomen. Deze certificaten zijn on-ontbeerlijk om het beroep te kunnen uitoefenen.

Belicht ook de achtergronden van het ontstaan van de GMDSS satellietsystemen en subsystemen en vergelijk ze met de aardse radiocommunicatie.

Gebruik de aangewezen toestellen om de MSI te demonstreren en vertrek van die praktische informatie om de theoretische uiteenzetting te maken.

Maak een vergelijking tussen de verschillende SAR- en scheepsrapporteringsprocedures.

Wissel de theoretische uiteenzettingen vaak af met praktische oefeningen. Op die manier gaat men stil-aan inzicht krijgen in de opbouw van de menu’s en submenu’s van het MF en HF/DSC-modem.

Wissel de theoretische uiteenzettingen zo mogelijk af met praktische oefeningen. Op die manier gaat men stilaan inzicht krijgen in de opbouw van de menu’s en submenu’s van het satellietcommunicatiesys-temen. Benadruk eens te meer het gevaar van valse alarmeringen.

Leer hun alles in het werk te stellen om valse alarmeringen ongedaan te maken.


TV NAVIGATIEAPPARATUUR

Nr. Pedagogisch-didactische wenken Timing

1 Gebruik tijdens praktijksessies (nautisch centrum – opleidingschepen)

Schematische voorstelling

6/6

2 Gebruik tijdens praktijksessies (nautisch centrum – opleidingschepen) 6/6

3 Gebruik tijdens praktijksessies (nautisch centrum – opleidingschepen) 25/25

4 Schematische voorstellingen van de diverse types gyrokompassen 10/10

5 Gebruik tijdens praktijksessies (nautisch centrum – opleidingschepen)

Schematische voorstelling

2/2

6 Vervolg cursus tweede graad zie IMO model Course 1.07

IMO model Course 1.08

10/38 voorzien tijdens praktijk nautische technieken

21/66

25/38

7 IMO model Course 1.27 7/40


TV SCHEEPSBOUW EN STABILITEIT


1 Een recent vaartuig bezoeken en opdrachten uitvoeren. Demonstratie van het functio-neren van verschillende dekuitrusting.

Tijdens een vaarbeurt de verschillende lieren bedienen.

10

2 Het testen en de veiligheidsvoorschriften (o.a. geen obstakels achterlaten) benadruk-ken.

3

3 Demonstraties via foto’s of bezoeken van werven/ vaartuigen. 4

4 Leerstof en wetgeving overbrengen a.h.v. voorschriften opgelegd door classificatie maatschappijen, vb Lloyd’s Register of Bureau Veritas

2

5 Momenten en krachten in visuele diagrammen uitzetten.

Gebruik van PC-programma en zelf laten berekenen.

8

6 Niet teveel de sterkte-aspecten maar vooral het reserve drijfvermogen aantonen. 6

7 Interpreteren door demonstratie; gebruik maken van ADB-uitrusting 2

8 Benadrukken en met tussenevaluaties controleren dat elk onderdeel van de leerstof grondig en vanuit verschillende benaderingen moet gekend zijn en gebruikt moet kun-nen worden.

De finale kennis, het volledig berekenen en interpreteren van een stabiliteitstoestand is een combinatie van elk onderdeel van de volgende punten.

Alternatieve probleemstellingen moeten aantonen dat kennis van stabiliteit continu wordt toegepast voor het controleren en verzekeren van de veiligheid.

83

9 Demonstratie met modellen. (Een ei drijft in zoutwater)

10 Tekeningen, voorstellingen aantonen met behulp van overhead projectie.

11 Reële diagrammen gebruiken van bestaande schepen.

12 Waarden aantonen a.h.v. voorstellingen.

13 Verschillende reële situaties en probleemstellingen voorleggen en laten oplossen.

14 Kracht en arbeid vergelijken met fysica; demonstreren a.h.v. veerproef.

Krachten en inwerkende momenten op visuele manier aantonen.

15 Aantonen met rolperiode van een gekend schip.

16 Krachten en inwerkende momenten op visuele manier aantonen.





21 Interpreteren door demonstratie; gebruik maken van ADB-uitrusting

22 Aantonen dat vloeistoffen een schijnbare verhoging van G geven; visueel aantonen. 9

23 Evaluatie door de leerlingen laten bevinden. 2

24 Reglementering i.v.m. behandelde leerinhouden zelf laten opzoeken / herkennen. 2


TV ZEE- EN WEERKUNDE Algemeen:

Dit vak is een logisch gevolg op de 2de graad, een aantal begrippen verdienen een korte herhaling om de leerlingen in staat te stellen de draad op te nemen.

Het is zeker niet de bedoeling aan weersvoorspelling te doen, wel de weersverwachtingen opvolgen en weerkaarten en/of –informatie interpreteren. Met bijzonder aandacht i.v.m. veilige varen en goede beslis-singen te nemen bij confrontatie met bepaalde weertypes (storm, mist, e.a.)


1 Kort herhalen en werken met Admirality Tide Table en kromme. Verder uitdiepen van de leerstof en brengen met behulp van oefeningen.

Tabellen, grafieken (curven), stroomatlassen, getijdenpublicaties

9/18

2 Na de theorie de leerlingen laten werken met zeekaarten en duidelijk het verschil tussen de gehanteerde begrippen laten verklaren.

Tabellen, grafieken (curven), stroomatlassen, getijdenpublicaties

10.

3 Na een korte theoretische uiteenzetting, de leerlingen laten werken met een synopti-sche kaart.

Synoptische weerkaarten, atlassen

12.

4 Ook het dagelijks laten volgen door de leerlingen van de weersevolutie in de media kan bijdrage tot een beter begrip

Praktijk aan boord (weersfax, uitzicht wolken-zeeoppervlakte)

10.

5 Gevolgen van een depressie i.v.m. wind verduidelijken aan de hand van praktijk situa-ties.

Atlassen/weerkaarten

2.

2.

6 De informatie verkregen door toestellen aan boord (navtex, e.a.) integreren in de lessen

Weersfax/navtex, weerkaarten/synoptische kaarten

2.

2.

7 De informatie verkregen door toestellen aan boord (navtex, e.a.) integreren in de les-sen.

Besproken gebieden tonen op zeekaarten

Ook de mogelijkheden van radar bij het detecteren van pakijs bespreken.

Zeekaarten, navtexberichten, weersfaxen (faxberichten), radar

2.

1.

8 Aanbrengen gebruikmakend van weerkaarten / fax, satellietfoto’s, eventueel beeldmate-riaal (cyclonen en ontstaan)

Weerkaarten/fax, satellietfoto’s, film: cyclonen : ontstaan

8.

9 Een groot deel van deze leerinhoud kan gevisualiseerd worden met nautische publica-ties, stroomtabellen, gedijtabellen, kaarten van oceaanstromingen.

Nautische publicaties, getijdentabellen

Stroomtabellen, oceaanstromingen: kaarten

6.

10 Deze invloed bespreken en koppelen aan de noodzakelijke diepte voor het schip.

Nautische publicaties, weerkundige informatie

1.


TV ZEEVAARTKUNDE Voor aan het eigenlijke astronomisch zeevaartrekenen te beginnen, moet het deel Kosmografie zijn ge-kend, waarbij dan de azimutberekening voorrang heeft i.v.m. navigatietaken aan boord.

Het is bij zeevaartrekenen ook nodig de leerlingen de voornaamste 2 formules van boldriehoeks-kunde aan te leren en deze in een parallactische driehoek te laten toepassen. Zoals bij platte zeevaartkunde moeten de leerlingen de formule zelf kunnen afleiden; één formule moet kunnen toegepast worden en moeten ze blijven gebruiken.

Als laatste komt dan de orthodromie die ook op boldriehoekskunde gebaseerd is; hierbij mogen de lln een schema gebruiken (maw ze krijgen de formules) voor de berekening van de verschillende tussenpunten en koersen.


1 In het begin elk gegeven aantonen op een sfeer; zon, maan en planeten combineren en stergegevens combineren met een ander gegeven, nl. Aries.

10

2 Hier moeten de begrippen N en S tussen declinatie en breedte duidelijk zijn i.v.m. juist-heid van de berekening (ware peiling). LHA of poolhoek aantonen i.v.m. E en W sector.

15/19

3 Ook hier zuiver op grafische voorstelling werken. 6

4 Vooral op een schema voor berekeningsmethode werken; door de leerlingen op een fichesysteem te zetten en bij te houden.

6

5 De eerste benadering van de parallactische driehoek en het afleiden van de formule voor hoogterechte op de zon toepassen: andere hemellichamen berusten op hetzelfde principe. De totaliteit van alle berekeningen is groot en moet in het begin grondig geoe-fend worden om rekenfouten te elimineren.

De M.C. voorziet dat de berekening later ook zuiver met rekenmachine kan gedaan worden; ook hier de nodige tijd voor te voorzien alsook toepassen aan boord.

54

6 Hier aantonen het belang van bepaalde correct te noteren elementen zoals het opne-men van de juiste chronometertijd. Toepassingen stelselmatig combineren en qua moeilijkheid of complexiteit laten toenemen.

24

7 Leerlingen laten inzien dat deze berekeningen inderdaad veel moeite kosten maar dat de winst in afstand (bekorting) in tijdswinst relatief aanzienlijk kan worden. Daar dit in de kustvaart niet wordt toegepast mogen de leerlingen hier fiches met berekeningssche-ma’s gebruiken.

12

+

10

8 De routine van controle op fouten moet door de leerlingen als een automatisme worden aanzien; ze moeten leren leven met de fouten op kompassen, wordt gezegd.

27

9 Naast het belang om bebakening/ betonning juist te lezen en te interpreteren moet ook voor alle informatie op de kaart ingezien worden dat juistheid en veiligheid ook hier een verantwoordelijkheid zijn. Correctie ook aan boord laten uitvoeren, best nadien vergelij-ken met wel juist verbeterde kaarten.

18

10 Vooral aantonen met voorbeelden uit de realiteit en de redenen en doel benadrukken.

Aan boord moeten notities ingeschreven worden door de leerlingen.

3

3

11 Vooral aantonen met voorbeelden uit de realiteit en de redenen en doel benadrukken.

Aan boord de leerlingen betrekken bij het bepalen van de reisroute.

20

12 Nodige boekwerken en gegevenskaarten demonstreren en laten consulteren. 15

13 De verplichting voor deze reglementeringen benadrukken en in boekwerken laten op-zoeken (ook aan boord)

1

14 Vooral grafisch te werk gaan op een sfeer; eventueel een sterrewacht-centrum bezoe-ken. Dezelfde symbolen en afkortingen gebruiken als in vb Nautical Almanacs en No-rie’s Tables.

6

15 Vooral grafisch te werk gaan op een sfeer; eventueel een planetarium bezoeken. De-zelfde symbolen en afkortingen gebruiken als in vb Nautical Almanacs en Norie’s Ta-

6


Nr. Pedagogisch-didactische wenken Timingbles.

16 Vooral grafisch te werk gaan op een sfeer; eventueel een planetarium bezoeken. De-zelfde symbolen en afkortingen gebruiken als in vb Nautical Almanacs en Norie’s Ta-bles.

6

17 Vooral grafisch te op een sfeer; graduele opbouw van de verschillende elementen en de lln laten uitzetten of tekenen ahv verschillende situaties.

12

18 Geen berekeningen; enkel de fenomenen laten begrijpen. Refactie aantonen met het gezichtsbedrog (korte benen) bij iemand die in water staat.

7

19 Refractie is hier het grootst en van het meeste belang voor een juiste berekening of resultaat.

4

20 Beginnen met de uurgordels; aantonen dat hier verder continu mee gewerkt wordt en hoe vb 3 seconden in tijd een verschil geeft bij zeevaartrekenen.

8


MINIMALE MATERIËLE VEREISTEN

TV BEROEPSREGLEMENTEN • Videoprojector, OHP • Diverse video’s, zoals aanbevolen in de Model Courses, over verontreiniging van de zee, SO-

LAS en algemene veiligheid bij werkomstandigheden en levensomstandigheden. • In de leerinhouden vernoemde reglementeringen; voor zover deze de leerinhoud kunnen illu-

streren. • SOLAS, consolidated edition 2000 • MARPOL, edition 1998 • STCW – code 1995 • ISM code • Bulk code en Grain code TV GMDSS Aangezien een groot deel van de GMDSS-opleiding een praktisch aspect heeft ligt het voor de hand dat men dient te kunnen beschikken over alle componenten die een normale scheepsradio-uitrusting voor-ziet. Deze toestellen dienen dus minimaal aanwezig te zijn; ofwel moet men kunnen beschikken over een simulator, die de mogelijkheid heeft om waarheidsgetrouw te oefenen.

• VHF-zender/ontvanger • DSC-VHF • Navtex toestel • EPIRB • SART • Emergency VHF toestellen • Radar op 9 Ghz • GPS • Radioklok • Batterijen • Alle manuals en documenten, opgesomd in de bibliografie

TV NAVIGATIEAPPARATUUR • Opstelling magnetisch kompas callibratie simulatie • Gyrokompas, demonteerbaar om de verschillende onderdelen te tonen • Radar aan boord van de opleidingsschepen, Voorzien van ARPA • Plotting sheets • GPS ontvanger • Sextanten • Peiltoestellen, diverse types TV SCHEEPSBOUW EN STABILITEIT Scheepsbouw:

• Bord en magneten, OHP, transparanten • Video’s, dia’s en illustraties; stalen van lasverbindingen, corrosie, enz. • Werf- en constructietekeningen voor diverse doelen; dokblokken plan, detailtekeningen vb ver-

sterkingen onder fundaties, WD-deuren, enz. • Indien mogelijk en nog bestaand in België: bezoek aan scheepswerf. Stabiliteit:

• Bord en magneten, OHP, transparanten • De leerlingen moeten een rekenmachine bezitten • Didactische Captains- of stabilitybooklets, hydrostatische gegevens; één set per leerling om

voor de geïntegreerde proef als werkmateriaal te gebruiken. Algemeen en Capacity of loading plan per leerling voor dezelfde reden.


• PC en groot scherm voor demonstratie van ADB toepassingen met stabiliteitsgegevens van verschillende schepen.

• Zelfde PC voor berekening van buigmomenten en afschuifkrachten al of niet met ADB pro-gramma.

• Werf- en constructietekeningen voor diverse doelen; lijnenplan, tankinhoudstabellen, enz.

TV ZEE- EN WEERKUNDE • Overheadprojector • Video en videomateriaal over recente weersvoorspellingen opgenomen door leerlingen. • Internet: meteosites • Meteorologische meetinstrumenten: thermometer, barometer, barograaf, psychrometer. • Wolkenatlas • Navtex apparatuur • Admirality tide table • Meteorologische codes • Zeekaarten • Stroomatlassen • Synoptische kaarten

TV ZEEVAARTKUNDE • Steekpassers en een pleischalen/ parallellatten (worden ook door de leerlingen aangekocht) • Zeekaarten: Vlaamse banken, Dover strait Western part

Dover strait Eastern part, div. grote en kleine schaalkaarten. Symbolen en afkortingen op Belgische-Nederlandse zeekaarten Symbols and abbreviations on Admiralty Charts Berichten aan zeevarenden Kaartcatalogus

• Norie’s Tables (ook door de leerlingen aan te schaffen), Nautical Almanac, • Getijtafels en stroomatlassen. • Deviatiekaart, magnetisch kompas, peiltoestellen • Programeerbare rekenmachine (ook door leerlingen aan te schaffen) • Sextant met correctietafels • Admiralty Sight Reduction Tables for Marine Navigation , NP 401 / 4 (45°-60° latitude)


EVALUATIE

Onderscheid moet gemaakt worden tussen de evaluatie van het leerproces en de evaluatie van het eind-product.

Bij de procesevaluatie wordt doorlopend gepeild naar de verwerking van het leerproces, met de bedoe-ling dit proces zo nodig bij te sturen, zodat elke leerling op de meest effectieve manier kan leren. De klemtoon ligt hierbij duidelijk op het optimaal functioneren van de leerling.

Het verloop van het proces wordt, vooraf, door de leraar uitgetekend. Zij/hij bepaalt

• welke de verschillende stappen zijn; • welke fouten op elk moment ontoelaatbaar zijn; • welke fouten kunnen gemaakt worden.

Afhankelijk van het resultaat van feedbackmomenten (kleine toetsen, gesprekken, volgsystemen, …) wordt het proces verder gezet of zo nodig bijgestuurd. Om de leerling te motiveren gebeurt dit in een constructieve, positieve sfeer.

Productevaluatie gebeurt op het einde van het leerproces (bijvoorbeeld na een hoofdstuk, een opdrach-tenreeks, een project, een trimester ...). Hierbij wordt nagegaan in hoeverre de leerling de basisdoelstel-lingen bereikt heeft.

Iedere evaluatie gebeurt in 3 stappen

• Registreren (veelvuldig afnemen van proeven, oefeningen, opdrachten, kleine toetsen, …). • Interpreteren (de gegevens toetsten aan de criteria of normen die de vakwerkgroepen vooraf

duidelijk heeft bepaald). • Rapporteren (de leerling en de ouders krijgen op een duidelijke wijze een beeld van de vorde-

ringen van de leerling door geregelde momenten van feedback voor de leerling en door een schriftelijke rapportering door middel van agenda, rapport ...).


BIBLIOGRAFIE

TV BEROEPSREGLEMENTEN SOLAS, consolidated edition 2000

MARPOL, edition 1998

STCW – code 1995

ISM code

Bulk code en Grain code

Internat. Load Line Convention

International Code of Signals

Wetboek van Koophandel (nationaal)

International Medical Guide

TV GMDSS 21 VAN DEN HEUVEL, L. (oud radio-officier, ere radio-inspecteur), Cursus maritieme radiocom-

municatie. 22 SERVICE DES VENTES DE L’ U.I.T., Handboek voor de Mobiele Dienst van de Zeevaart en

voor de Mobiele Dienst langs Satelliet voor de Zeevaart, Place des Nations 20, CH-1211 Genè-ve, Suisse

23 BIPT, Handleiding voor de Maritieme VHF-radiotelefoondienst, Sterrenkundelaan 14, bus 21, 1210 Brussel Wet betreffende de radioberichtgeving verschenen in het Belgisch Staatsblad nr. 167 30-8-1979 d.d. 30 juli 1979

24 INTERNATIONALE MARITIEME ORGANISATIE IMO, Conventie betreffende de Beveiliging van Mensenlevens op Zee (SOLAS - Conventie), London, 1974, bijgewerkt 1988 (Albert Em-bankment 4, London SE1 7SR) Navtex-handboek (Navtex-Manual)

25 BESTUUR VAN HET ZEEWEZEN EN VAN DE BINNENVAART, Zeevaart-inspectiereglement (+ wijzigingen), Aarlenstraat 104, 1040 Brussel

26 Radio Regulations, ITU publicatie 27 Master Plan, MO publicatie 28 Operator Manuals VHF en DSC/ VHF, SP Radio,DK-9200 Aalborg SV, Denmark 29 Cospas Sarsat handboek, IMO publicatie 30 Standard Marine Vocabulary, IMO publicatie 31 Operator Manuals SART en Emergency VHF 32 Admirality Publications

TV NAVIGATIEAPPARATUUR APPLEYARD, S. F., Marine Electronic Navigation, Routledge & Kegan Paul, London, Boston and Henley 1980

DESECK, P., Nautische instrumenten, Uitg. Toulon – Oostende 1989

SONNENBERG, G. J., Elektronische Navigatiemiddelen, Stam Technische Boeken, Culemborg – Porz – Birmingham, 1975

VAN RHEENEN, G., Navigatie instrumenten, SMIT & WYTZES, Urk Terschelling, 1991


TV SCHEEPSBOUW EN STABILITEIT Scheepsbouw;

Cursus 'Scheepsbouw’, Uitgever Nautisch Advies buro - De Bruijn, Nederland

Diverse didactische plannen, documentatie, teksten en brochures, voorbeelden van uitwerkingen in de praktijk.

Stabiliteit;

METZLAR, K., Stabiliteit van Schepen; leerboek, Uitgeverij Smit en Wytzes, Urk - Terschelling, Nederland

Cursus 'Stabiliteit', Uitgever Nautisch Advies buro - De Bruijn , Nederland

Loading Manuals, Stability Booklets van bestaande schepen, voorbeelden van uitwerkingen in de praktijk, diverse didactische plannen, documentatie, teksten en brochures

VAN. DOKKUM, K., Opgaven Beladingstechnologie; leerboek, Uitgeverij Smit en Wytzes, Urk - Terschel-ling, Nederland

VAN. DOKKUM, K., Scheepsgegevens; samen met vorige leerboek, Uitgeverij Smit en Wytzes, Urk - Terschelling, Nederland

TV ZEE- EN WEERKUNDE VAN RHEENEN, G., Zeevaartkunde voor kleine zeeschepen

VAN IJZEREN, W. A., Meteorologie

DESECK, P., Weerkunde

HOGERE ZEEVAARTSCHOOL ANTWERPEN, Meteocursussen

Admirality Tide Table

TV ZEEVAARTKUNDE DESMET, A., Zeevaartkunde - zeekaarten en getijden, Uitg. Toulon, Oostende, 1980, ISBN 90 70270 19 6

VAN RHEENEN, Zeevaartkunde voor kleine schepen, Drukkerij Gerstel, Harlingen, 1990, ISBN 90 70348 16 0

VAN RHEENEN, Navigatie, Uitg. Smit & Wytzes, Urk Terschelling, ISBN 90 70348 30 6

HARMS, M., Zeevaartkundig Cijferen , Uitg. Smit & Wytzes, Urk Terschelling, ISBN 90 70348 08 X

Symbols and abbreviations on Admiralty Charts, Chart 5011 (Admiralty Charts)

Norie’s Nautical Tables; (explanatory notes)


TIMING EN JAARPLAN

De opgegeven timing per leerinhoud werd overgenomen uit de Model Course. De tijd die nodig is voor de evaluatie (inbegrepen de examens) is hierin inbegrepen, waardoor gerekend wordt met een schooljaar van 34 weken. Bij het opstellen van de jaarplanning, zal de lerares/leraar hiermee moeten rekening houden.

Van elke leraar wordt verwacht dat hij/zij in het begin van het schooljaar een jaarplanning maakt. Die planning kan gemaakt worden volgens het bijgevoegd model. Eenvormigheid is een noodzaak voor de verschillende collega’s binnen eenzelfde vakgebied De verschillende jaarplannen moeten zodanig gemaakt worden dat er – waar mogelijk – per week een coördinatie is tussen de verschillende vakken.

Een overleg tussen de verschillende leraars zal absoluut noodzakelijk zijn!

Tijdens het schooljaar zullen de vorderingen door de verschillende collega's samen regelmatig geëvalu-eerd worden met het doel de verschillende jaarplannen eventueel bij te sturen.

De timing en de volgorde van de leerstofonderdelen is niet bindend. Indien afgeweken wordt, moet dit in overleg tussen de verschillende collega's gebeuren en moeten – indien nodig – de andere jaarplannen eveneens aangepast worden. Steeds moet erover gewaakt worden dat de noodzakelijke voorkennis aanwezig is.


Jaarplan Optie: ……………………………………….. Leerkracht: ............................…………………………..........................…………

Vorderingsplan

Onderwijsvorm: .............. Graad: .................... Jaar: ......................... Schooljaar: …………………………………

Vak: .......................................................................................... Leerplannummer: .........................………

Handboek/cursus:........................................................................... Uren/week: ...........

JAARPLAN VORDERINGSPLAN

Week nummer

Nr in leerplan Leerinhouden

Gegeven op

(datum) Opmerkingen

GO! Pro - 2001-099 TV Naut techn TSO3 FGpro.g-o.be/blog/documents/2001-099.pdf · De gip kan...

Documents

Transcript of GO! Pro - 2001-099 TV Naut techn TSO3 FGpro.g-o.be/blog/documents/2001-099.pdf · De gip kan...