1

Basisonderwijs Gent

Situering, Inschrijvingen &

Capaciteit

mbv Data-Analyse & GIS

20 november 2013

GIS

is OVERAL

voor IEDEREEN

2

GIS

ook ifv

ONDERWIJS

Situering

3

Eerste GIS toepassing:

Situering vestigingsplaatsen Basisonderwijs

Analoog/Papier

Digitaal

Online/Internet

Apps/Open data

Centraal

Aanmeldings-

Register

4

Tweede GIS toepassing:

Centraal Aanmeldings Register (CAR)

Afstandsberekening School – Woning/Werkplek

• Tot 2009: wachtende en kamperende ouders

• First come = First served !!

• Toestand = Sociaal onrechtvaardig

Fysisch kamperen wordt elektronisch kamperen

• Inschrijven via website

• 2 voorrangperiodes : Broertjes & zusjes; GOK leerlingen

• Inschrijvingsperiode:

Afstand School – Woning/Werkplek bepaalt voorrang

Adres

• Alle basis scholen nemen

deel/net-overstijgend

• Geen wachtrijen/kamperende

ouders meer

• Bijna 90% leerlingen

ingeschreven via CAR

• Weinig klachten

Maar…

• Systeem voor verbetering

vatbaar = betere geodata

• Dit systeem werkt enkel bij

voldoende capaciteit =

voldoende plaats in de

scholen in de buurt

5

Capaciteit

Prognose

Schooljaar 13-14

GIS alleen volstaat niet: Data – Analyse

Bevolkingscijfers en –prognoses ?

2.000

2.200

2.400

2.600

2.800

3.000

3.200

3.400

3.600

Evolutie aantal geboortes Gent, 1999-2012

6

-15

-10

-5

0

5

10

15

20

25

0

2

4

6

8

10

12

14

16

1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

%

aan

tal

geb

oo

rtes p

er

1000 i

nw

on

ers

Aantal geboortes per 1000 inwoners (absoluut en groeipercentage t.o.v. 1997) - Gent in vergelijking

met Vlaanderen

Vlaanderen Gent Vlaanderen - proc groei Gent - proc groei

-10

0

10

20

30

40

50

60

70

%

Procentuele groei en prognose 0-2 jarigen en totale bevolking t.o.v. 1999

0-jarigen 1-jarigen 2-jarigen

totale bevolking prognose 0-jarigen prognose 1-jarigen

prognose 2-jarigen prognose totale bevolking

2.000

2.200

2.400

2.600

2.800

3.000

3.200

3.400

3.600

3.800

4.000

1999 2001 2003 2005 2007 2009 2011 2013 2015 2017

Evolutie en prognose 0-2 jarigen (absolute aantallen) 1999 - 2018

0 j 1 j 2 j prognose 0 j prognose 1 j prognose 2 j

2.000

2.200

2.400

2.600

2.800

3.000

3.200

3.400

0j 1j 2j 3j 4j 5j 6j

Evolutie aantal kinderen naar leeftijd, per geboortejaar (cohortelijnen)

van geboortejaar 1999 tot geboortejaar 2012

geb 1999

geb 2000

geb 2001

geb 2002

geb 2003

geb 2004

geb 2005

geb 2006

geb 2007

geb 2008

geb 2009

geb 2010

0

2000

4000

6000

8000

10000

12000

14000

16000

18000

20000

Evolutie en prognose aantal 0-11 jarigen in Gent

0-2 jaar 3-5 jarigen 6-11 jarigen

prognose 0-2 jarigen prognose 3-5 jarigen prognose 6-11 jarigen

GIS alleen volstaat niet:

Data – Analyse

Conclusies

Nood aan meer dan alleen GIS-kennis.

• Kennis over demografisch profiel

• Kennis over bevolkingsprognoses

• Kennis over migratiestromen

• Domeinspecifieke kennis (onderwijs) intern

• Domeinspecifieke kennis (onderwijs) extern: bv. LOP

Gent heeft een oppervlakte van 158 km², van

het noorden naar het zuiden leg je gemakkelijk

meer dan 20 km af, die in termen van tijd ook

niet snel af te leggen zijn. Het is dus niet

voldoende om ‘een’ plaats in Gent te hebben,

bereikbaarheid en mobiliteit spelen ook.

Lagere scholen zijn bij voorkeur buurtscholen.

Het is dus noodzakelijk om ook op buurtniveau

over voldoende plaatsen te beschikken. De

ruimtelijke analyse bekijkt de capaciteit op

wijkniveau. De 25 wijken zoals gedefinieerd door

Stad Gent worden hier als analyse eenheid

gebruikt.

7

geboortejaar

capaciteit

(CAR feb 2013)

bevolking

(31/12/2012) overschot / tekort dekkingsgraad

instapklas 2011 3032 3285 -253 92,3

1ste kl 2010 3133 3173 -40 98,7

2de kl 2009 3185 3036 149 104,9

3de kl 2008 3192 2943 249 108,5

1ste lj 2007 3268 2735 533 119,5

2de lj 2006 3135 2710 425 115,7

3de lj 2005 2960 2601 359 113,8

4de lj 2004 2961 2605 356 113,7

5de lj 2003 2720 2375 345 114,5

6de lj 2002 2598 2323 275 111,8

Schooljaar 2013-2014

Prognose Capaciteit/Overschot – Tekort, dd mei 2013

• Voor de instapklas & 1ste Kleuter tekorten voorspeld!

• Prognose is voor de hele stad:

Waar zullen deze tekorten zich situeren?

• Gent = 158m²

Noord – Zuid = +/- 20 km

• Basisonderwijs =

“Onderwijs in de

buurt/wijk”

• Analyse op Wijkniveau

(=25 Gentse wijken)

• Ruimtelijke/GIS analyse,

prognose per wijk (per

klas):

1. Capaciteit

2. Dekkingsgraad

3. Tekorten/

Overschotten

Gent heeft een oppervlakte van 158 km², van

het noorden naar het zuiden leg je gemakkelijk

meer dan 20 km af, die in termen van tijd ook

niet snel af te leggen zijn. Het is dus niet

voldoende om ‘een’ plaats in Gent te hebben,

bereikbaarheid en mobiliteit spelen ook.

Lagere scholen zijn bij voorkeur buurtscholen.

Het is dus noodzakelijk om ook op buurtniveau

over voldoende plaatsen te beschikken. De

ruimtelijke analyse bekijkt de capaciteit op

wijkniveau. De 25 wijken zoals gedefinieerd door

Stad Gent worden hier als analyse eenheid

gebruikt.

Derde GIS toepassing:

Ruimtelijke analyse

8

Capaciteit 1ste Kleuter

per wijk

• Minder capaciteit in

minder dicht bebouwde

wijken

• Grotere capaciteit in

binnenstad

(ook grotere scholen)

52

157

67

62

85

110

97

179

86

71

130

44

251

221

8381

65

44287

47

61

100

49

17174

Legende

wijken met dekkingsgraad < 100

Dekkingsgraad wijk

1 - 50

51 - 75

76 - 100

101 - 125

126 - 150

151 - 175

176 - 200

201 - 800

Dekkingsgraad 1ste kleuterklas - schooljaar 2013-2014

°

Dekkingsgraad: aantal plaatsen per 100 kinderen

Bron: CAR (februari 2013) - bevolkingsregister (toestand 31/12/2012)

Dekkingsgraad

1ste Kleuter per wijk

• Dekkingsgraad =

Aantal plaatsen per

100 kinderen per wijk

9

-11

66

17

-9

-28

-8

-72

121

25

-18

-21

0

98

184

183

-175

-26

-54

-63

-68

42

-18

-106

-77

-22

Legende

wijken met tekort (minder plaatsen dan kinderen)

-175 - -130

-129 - -65

-64 - 0

1 - 65

66 - 130

131 - 195

°

Overschot / tekort 1ste kleuterklas - schooljaar 2013-2014

Bron: CAR (februari 2013)

Voorspelde

Overschotten/tekorten

1ste Kleuter per wijk

• Tekorten,

op buurt/wijk niveau,

voorspeld in 17 van de 25

wijken

• Overschotten in

“buffer/sponswijken”:

voldoende ?

• En verderaf gelegen wijken:

voldoende ?

Derde GIS toepassing: Ruimtelijke analyse

Opmerkingen/Aandachtspunten

• Enkel Gents grondgebied, geen rekening

gehouden met in- en uitstroom

• Broertjes/zusjes krijgen voorrang, niet

noodzakelijk in de buurt naar school

• Afstandsregel, voor 25% van de

aanmeldingen in CAR telt de afstand werk

ouder/school

• Geen rekening gehouden met keuze van

onderwijsnet/methode

• Geplande (grootschalige) woonprojecten

zullen aantal kinderen nog doen toenemen

Gent heeft een oppervlakte van 158 km², van

het noorden naar het zuiden leg je gemakkelijk

meer dan 20 km af, die in termen van tijd ook

niet snel af te leggen zijn. Het is dus niet

voldoende om ‘een’ plaats in Gent te hebben,

bereikbaarheid en mobiliteit spelen ook.

Lagere scholen zijn bij voorkeur buurtscholen.

Het is dus noodzakelijk om ook op buurtniveau

over voldoende plaatsen te beschikken. De

ruimtelijke analyse bekijkt de capaciteit op

wijkniveau. De 25 wijken zoals gedefinieerd door

Stad Gent worden hier als analyse eenheid

gebruikt.

11

25

8

19

12

23

24

5

14

1

4

16

20

9

21

2

22

6

18

17

3

13

15

7

10

Aantal nieuwe woningen per wijk

84 - 300

301 - 600

601 - 900

901 - 1200

1201 - 1500

1501 - 1800

°

10

Capaciteit

Actuele situatie

September 2013

Wat stellen we vast mbt het hele Gentse grondgebied ?

• Vaststelling 1

Voor 1ste Kleuterklas een overschot van 134 plaatsen

ipv een tekort

• Vaststelling 2

De gebruikte indicator (bevolkingsregister) om de

behoefte te voorspellen is te ruw om de complexiteit te

capteren

Met demografische groei alleen kan niet gedetailleerd

gemonitord worden

11

Wat stellen we vast mbt het hele Gentse grondgebied ?

• Vaststelling 3

Het is niet omdat ouders voor hun kinderen een school

vinden (= nog enkele plaatsen in Gent) dat er geen

capaciteitsprobleem is.

• Vaststelling 4

Overtal komt niet in beeld!

Overtal is zeker aanwezig

Onderdeel van de capaciteitsproblematiek

Geen zicht op grootordes ( = essentieel)

Wat stellen we vast op wijkniveau?

• Vaststelling 5:

Nulcapaciteit (of net niet)

voor 21 van de 25 wijken

(1ste Kleuter)

• Vaststelling 6

Het marktmechanisme =

‘1 op 1’:

100 Gentse kinderen =

100 Gentse plaatsen

Te krap in stedelijke context

12

Wat stellen we vast op wijkniveau?

• Vaststelling 7:

Bufferwijken/”Sponswijken”

geen buffer of marge

(1ste Kleuter)

Stationsbuurten (289 & 171pl)

Gentbrugge (109 pl)

Binnenstad (308pl)

Mariakerke (274 pl)

• Vaststelling 8

Verdere analyse verschillen tussen de netten noodzakelijk

Keuze tussen al dan niet concentratieschool of al dan niet

methodeschool?

Capaciteit K1 per onderwijsnet Vrije Plaatsen K1 per onderwijsnet

Wat stellen we vast mbt Onderwijsnetten?

13

• Vrije plaatsen per onderwijsnet

Wat stellen we vast op

schoolniveau?

• Vaststelling 9:

Nulcapaciteit voor

89 van de 97 scholen

(1ste Kleuter)

14

Wat stellen we vast op

schoolniveau?

• Vaststelling 10:

134 Vrije plaatsen

in amper 8 scholen

(1ste Kleuter)

• 50pl hiervan in 2 scholen

die moeilijker bereikbaar/

niet centraal gelegen zijn

Moeilijker bereikbaar/ niet centraal gelegen

Wat stellen we vast op

schoolniveau?

• Vaststelling 10:

134 Vrije plaatsen

in amper 8 scholen

(1ste Kleuter)

• 50pl hiervan in 2 scholen

die moeilijker bereikbaar/

niet centraal gelegen zijn

• 50pl gelegen in “spons”

wijken, kunnen nog (snel)

vollopen (bv K0 naar K1)

Scholen liggen in “spons”wijken

15

Capaciteit Actuele situatie September 2013

Algemene Conclusies

1. Voorspelde tekort werd meer dan bevestigd…

• Maar, dynamieken/complexiteit in de realiteit laten

zich moeilijk in GIS of statistiek-hokjes duwen.

2. Verder onderzoek/verfijning noodzakelijk…

• Spelen tussen ruimtelijke niveaus - stad, wijk, school

• Hoe werkt overtal /overcapaciteit

• Het marktmechanisme 1 op 1

• Keuzevrijheid ? Onderwijsnetten.

3. Studie uitbreiden ifv lager & secundair

onderwijs

Conclusie(s)

16

GIS als ondersteuning van het Gents

Onderwijsbeleid

Conclusies

1. Nut van GIS blijkt/is bewezen GIS moet meer ingezet worden ifv beleidsvoorbereiding,

-uitvoering èn –evaluatie !

2. Samenwerking is (steeds) noodzakelijk Dit onderzoek is een samenwerking met mensen van

Data-analyse, inhoudelijke experten onderwijs (LOP,

vertegenwoordigers alle netten), en beleid & bestuur

3. Investeren in Data ! Correcte, actuele, volledige data zijn een absolute must!

Els Verhasselt & Diedrik Gaus – Data-Analyse & GIS – Stad Gent

Vragen ???

17

Geo-analyse vertelt je meer

GISDAY