Gezonder oud worden: Darmmicrobiota en probiotica

64
Gezonder oud worden: Darmmicrobiota en probiotica

Transcript of Gezonder oud worden: Darmmicrobiota en probiotica

Page 1: Gezonder oud worden: Darmmicrobiota en probiotica

Gezonder oud worden: Darmmicrobiota en probiotica

Page 2: Gezonder oud worden: Darmmicrobiota en probiotica

Gezond ouder worden

Bron: CBS, RIVM

Page 3: Gezonder oud worden: Darmmicrobiota en probiotica
Page 4: Gezonder oud worden: Darmmicrobiota en probiotica

Gezond ouder worden

mannen: 80,5 jaar (ziektevrij: 47,3 jaar)

vrouwen: 83,6 jaar (ziektevrij: 40,2 jaar)

toename chronische aandoeningen zoals obesitas en diabetes

Bron: https://www.volksgezondheidenzorg.info

Page 5: Gezonder oud worden: Darmmicrobiota en probiotica

Elie Metchnikoff

Page 6: Gezonder oud worden: Darmmicrobiota en probiotica

Darm als immuunorgaan

Page 7: Gezonder oud worden: Darmmicrobiota en probiotica

Darm als immuunorgaan

Page 8: Gezonder oud worden: Darmmicrobiota en probiotica

• aantal bacteriën in darm en aantal

lichaamscellen gelijk: ca. 1013

• 500 – 1000 soorten micro-organismen

Darmmicrobiota

Page 9: Gezonder oud worden: Darmmicrobiota en probiotica

Darmmicrobiota

Page 10: Gezonder oud worden: Darmmicrobiota en probiotica

Bacteriën in maagdarmkanaal

Page 11: Gezonder oud worden: Darmmicrobiota en probiotica

Unieke microbiota!

1/3 van ons microbioom is vergelijkbaar, de rest is per persoon anders

Page 12: Gezonder oud worden: Darmmicrobiota en probiotica

• kolonisatie via geboortekanaal

• voeding, omgeving en medicatie

.

Ontwikkelingdarmmicrobiota

Page 13: Gezonder oud worden: Darmmicrobiota en probiotica

De darmmicrobiota van gezonde, zelfstandig wonende ouderen verschilt niet veel van de darmmicrobiota van jongere volwassenen

Page 14: Gezonder oud worden: Darmmicrobiota en probiotica

Veranderingen van de microbiota

Page 15: Gezonder oud worden: Darmmicrobiota en probiotica

Wat zijn belangrijke functies van de microbiota?

Page 16: Gezonder oud worden: Darmmicrobiota en probiotica

Werkingsmechanisme microbiota

Page 17: Gezonder oud worden: Darmmicrobiota en probiotica

Werkingsmechanisme microbiota

Page 18: Gezonder oud worden: Darmmicrobiota en probiotica

Werkingsmechanisme microbiota

Page 19: Gezonder oud worden: Darmmicrobiota en probiotica

Werkingsmechanisme microbiota

Page 20: Gezonder oud worden: Darmmicrobiota en probiotica

Werkingsmechanisme microbiota

Page 21: Gezonder oud worden: Darmmicrobiota en probiotica

Werkingsmechanisme microbiota

Page 22: Gezonder oud worden: Darmmicrobiota en probiotica

Werkingsmechanisme microbiota

Page 23: Gezonder oud worden: Darmmicrobiota en probiotica

Werkingsmechanisme microbiota

Page 24: Gezonder oud worden: Darmmicrobiota en probiotica

Werkingsmechanisme microbiota

Page 25: Gezonder oud worden: Darmmicrobiota en probiotica

Darmmicrobiota

Invloed op spijsvertering en stoelgang:

• stimulering peristaltiek door korte-keten-vetzuren

• vormen van vitamines en korte-keten-vetzuren

• vormen antimicrobiële stoffen

• fermenteren vezels

• stimuleren slijmvorming in colon (in Goblet-cellen)

Page 26: Gezonder oud worden: Darmmicrobiota en probiotica

• evenwicht tussen goed en slecht

• grote diversiteit

• resilience: vermogen om aan te

passen aan omstandigheden

.

Gezonde microbiota

Page 27: Gezonder oud worden: Darmmicrobiota en probiotica

Invloed op de darmmicrobiotaI k e e t g e z o n d d u s m i j n d a r m m i c r o b i o t a i s i n b a l a n s ?

Page 28: Gezonder oud worden: Darmmicrobiota en probiotica

O.a. voeding is van invloed op de metabole activiteit van de darmmicrobiota. Welk antwoord is juist?

Page 29: Gezonder oud worden: Darmmicrobiota en probiotica

sacharolytische activiteit

• productie melkzuur, waterstof en korte-keten-vetzuren zoals butyraat

• methaan en koolzuur

• verlaging van de pH

• remming van vorming van secundaire galzuren

proteolytische activiteit

• productie van zwavelwaterstof en ammoniak

• biogene amines, fenolen en indolen

Metabole activiteit

Page 30: Gezonder oud worden: Darmmicrobiota en probiotica

Verstoring darmmicrobiota

Verandering in voeding

Verhuizing

Minder aanpassingsvermogen

Toename ziekte

Zwakker immuunsysteem

Toename medicatie

Veroudering

Verandering microbiota

inflammaging

mondgezondheid

O’Toole et al. (2016) Eldermet Study Mäkivuokko H et al. (2010)

Page 31: Gezonder oud worden: Darmmicrobiota en probiotica

Dysbiose in de darmmicrobiota

Page 32: Gezonder oud worden: Darmmicrobiota en probiotica

Dysbiose in de darmmicrobiota

Page 33: Gezonder oud worden: Darmmicrobiota en probiotica

Prebiotica

• inuline: o.a. bananen, artisjokken, schorseneren

• GOS/FOS: o.a. ui, prei, witlof, asperges. Ook in

borstvoeding, zuigelingenvoeding, sondevoeding

Prebiotica

Vezels in groente en fruit zijn voedsel voor goede bacteriën

Page 34: Gezonder oud worden: Darmmicrobiota en probiotica

ProbioticaZ i j n g o e d e b a c t e r i ë n a l t i j d p r o b i o t i c a ?

Page 35: Gezonder oud worden: Darmmicrobiota en probiotica

levende micro-organismen waarvan

wetenschappelijk bewezen is dat ze bijdragen

aan een gezonde darmmicrobiota en zo de

gezondheid ondersteunen

• zuivel

• preparaten

Probiotica

Page 36: Gezonder oud worden: Darmmicrobiota en probiotica

Veel effecten van een probioticum zijn stamspecifiek

Page 37: Gezonder oud worden: Darmmicrobiota en probiotica

Naamgeving bacteriën

Melkzuurbacteriën:

familie: Lactobacillaceae

geslacht: Lactobacillus

soort: L. casei

stam: L. casei Shirota

Page 38: Gezonder oud worden: Darmmicrobiota en probiotica

Hoeveel levende bacteriën moet een goed probioticumminimaal bevatten (per gebruiksmoment)?

Page 39: Gezonder oud worden: Darmmicrobiota en probiotica

• hoeveelheid: bij voorkeur > 5 miljard CFU’s per gebruiksmoment

• monostrain of multistrain: effecten stam- en productspecifiek

• wetenschappelijk onderzoek met stam en eindproduct

• prijs en toedieningsvorm (zuivel/poeder/capsule)

Welk probioticum

Page 40: Gezonder oud worden: Darmmicrobiota en probiotica

Welk probioticum?r e s e a r c h m e t L . c a s e i S h i r o t a b a c t e r i e : w w w. s c i e n c e f o r h e a l t h . n l

Page 41: Gezonder oud worden: Darmmicrobiota en probiotica

Vragen?

Page 42: Gezonder oud worden: Darmmicrobiota en probiotica

Verstoring microbiotaI n v l o e d m e d i c a t i e o p m i c r o b i o t a

Page 43: Gezonder oud worden: Darmmicrobiota en probiotica
Page 44: Gezonder oud worden: Darmmicrobiota en probiotica

• AAD treedt op bij ongeveer 25% van de

patiënten die antibiotica krijgt

• diarree: acuut of tot 8 weken na therapie

• C. difficile-infectie: mortaliteit van 15% of hoger

Antibioticum-geassocieerdediarree (AAD)

Page 45: Gezonder oud worden: Darmmicrobiota en probiotica
Page 46: Gezonder oud worden: Darmmicrobiota en probiotica

Recidief CDAD bij ouderen

• recidief C. difficile-infectie is 44.8%

• 66 patiënten: probioticagroep 31, controlegroep 35

• mediaanleeftijd: 78 jaar; 33% mannen / 67% vrouwen

Eindpunten probioticagroep controlegroep p-waarde

Patiënten langer in

ziekenhuis vanwege diarree19.4% 35.1% p< 0.09

Recidief C. difficile infectie6.5% 31.4% p< 0.024

Bron: Lee L et al Prevention of relapse following C. difficile infection using probiotics: A retrospective case-control study, Gut, 2013

Page 47: Gezonder oud worden: Darmmicrobiota en probiotica

Antibioticum-geassocieerde diarree (AAD)R i c h t l i j n e n p r o b i o t i c a

• starten vóór of direct bij kuur

• enkele uren tussen antibiotica en probiotica

• minimaal 2 weken doorgaan na kuur

Page 48: Gezonder oud worden: Darmmicrobiota en probiotica

ObstipatieB i j w i e k o m t o b s t i p a t i e v o o r a l v o o r ?

Page 49: Gezonder oud worden: Darmmicrobiota en probiotica

Obstipatiek o m t v o o r a l v o o r b i j k i n d e r e n e n o u d e r e n

Bron: Huisarts en Wetenschap, jaargang 2010, nummer 9:463-463

Page 50: Gezonder oud worden: Darmmicrobiota en probiotica

Geneesmiddelen kunnen:

• darmmicrobiota en activiteit van micro-organismen

verstoren (o.a. antibiotica, protonpomp inhibitors, NSAID)

• obstipatie veroorzaken (opioïden)

Verstoring darmmicrobiota

m i n d e r d i v e r s e m i c r o b i o t a b i j c l i ë n t e n i n i n s t e l l i n g

Medicatie beïnvloedt de

microbiota:

• antibiotica

• protonpomp inhibitors

• NSAID

• opioden

Page 51: Gezonder oud worden: Darmmicrobiota en probiotica

Vragen?

Page 52: Gezonder oud worden: Darmmicrobiota en probiotica

Opzet onderzoekK u n n n e n w e d e k w a l i t e i t v a n l e v e n v e r b e t e r e n ?

Page 53: Gezonder oud worden: Darmmicrobiota en probiotica

Talma Hof: fragiele ouderen

Intervention period:6 weeks

Baseline period:3 weeks

Page 54: Gezonder oud worden: Darmmicrobiota en probiotica
Page 55: Gezonder oud worden: Darmmicrobiota en probiotica

Ideal stool type

Page 56: Gezonder oud worden: Darmmicrobiota en probiotica

Constipation stool type

Page 57: Gezonder oud worden: Darmmicrobiota en probiotica

Diarrhea stool type

Page 58: Gezonder oud worden: Darmmicrobiota en probiotica

ProbioticaK o s t e n b e s p a r i n g i n v e r p l e e g h u i s d o o r p r o b i o t i c a

Flach, J., Koks, M., van der Waal, M. B., Claassen, E., & Larsen, O. F. A. (2018). PharmaNutrition, 6(4), 198-206.

Page 59: Gezonder oud worden: Darmmicrobiota en probiotica

Aan wie adviseer je probiotica?

Page 60: Gezonder oud worden: Darmmicrobiota en probiotica

Gezonder oud worden

Page 61: Gezonder oud worden: Darmmicrobiota en probiotica

obesitas en metabool syndroom

gezonder oud worden

preventie

sport

De toekomst?

Page 62: Gezonder oud worden: Darmmicrobiota en probiotica

• agenda en activiteiten

• wetenschappelijke informatie

• specials downloaden of aanvragen

• productinformatie

Scienceforhealth.nl

Page 63: Gezonder oud worden: Darmmicrobiota en probiotica

• scienceforhealth.nl

• darmgezondheid.nl

• spijsvertering.info

• isappscience.org

Kennislinks

Page 64: Gezonder oud worden: Darmmicrobiota en probiotica

Hartelijk dank voor je deelname!

www.scienceforhealth.nl

[email protected]

020-3472100

S c i e n c e f o r h e a l t h . n l