Gevaarlijke Lading / april 2013 - 6

Met het VOTOB Veiligheidsplan wil de branchevereniging haar leden stimuleren en helpen om het veiligheidsniveau in het eigen bedrijf te verbeteren. De vereniging verwacht dat dit ook zal bijdragen aan de reputatie van de tankop-slagsector, die bestaat uit onafhankelijke bedrijven die olieproducten, chemicaliën en eetbare oliën ten behoeve van klanten in tanks opslaan. Van deze tankopslagbedrij-ven is 95 procent bij de VOTOB aangesloten.

Od� ellSandra de Bont, nu adjunct-directeur en vanaf 1 mei directeur van de VOTOB, legt uit dat eerdere problemen bij Odfj ell en de uitkomsten van landelijke inspectiepro-gramma’s een impuls hebben gegeven aan de al langer bestaande plannen om de veiligheid in de sector eens

goed onder de loep te nemen. “De VOTOB heeft haar leden jarenlang ondersteund op het gebied van veilig-heid en duurzame ontwikkeling. De kennis van incidenten werd binnen de vereniging gedeeld. We konden echter geen antwoord geven op de vraag ‘Hoe goed doen wij het?’. Dat speelt vooral op het moment dat er veiligheids-zaken bij één bedrijf niet in orde zijn. Dan willen we natuurlijk weten hoe de situatie bij de andere bedrijven is en vooral ook op welke manier we het veiligheidsniveau nog verder kunnen verhogen”, legt De Bont uit.Volgens haar is het veiligheidsplan meer dan alleen een reactie op de problemen bij Odfj ell. “Door te stellen dat Odfj ell exemplarisch is voor de tankopslagsector doe je de sector zeker tekort. We waren al sectorbreed met acties bezig. De ontwikkelingen rond Odfj ell hebben ons

TANKOPSLAG

Vrijwel alle onafhankelijke tankopslagbedrijven in Nederland onderzoeken in april en mei of de veiligheid in het eigen bedrijf aan de maat is en wat er nog aan te verbeteren valt. Ze doen dit in het kader van het in december 2012 gelanceerde Veiligheidsplan van branchevereniging VOTOB (Vereniging van de Onafhankelijke Tankopslagbedrij-ven). De resultaten hiervan maakt de vereniging in juni bekend.

Tekst: Erik te RollerFotogra� e: Eric de Vries, Eurotank Rotterdam

VOTOB Veiligheidsplan moet veiligheid verhogen

Onderzoek tankopslag in volle gangRubis Terminal

7 - april 2013 / Gevaarlijke Lading

aangespoord om dit onderzoek nu snel branchebreed uit te voeren”, verklaart De Bont. Odfj ell doet overigens ook mee aan het onderzoek.

Self Assessment ToolIn het kader van het VOTOB Veiligheidsplan beoordeelt elk tankopslagbedrijf de veiligheid binnen het eigen bedrijf met behulp van een zogenoemd Self Assessment Tool (SAT). Dit is ontwikkeld door een technische commissie van de VOTOB bestaande uit SHEQ-mana-gers, en een stuurgroep bestaande uit terminal mana-gers. Royal HaskoningDHV en Lloyds Register hebben hierbij ondersteuning geboden. Met de SAT kijken de bedrijven naar drie zaken: de kwaliteit van de installaties (hardware), de procedures en managementsystemen voor onderhoud en veiligheid (software) en de veilig-heidscultuur in het bedrijf (mindware). “Een bedrijf moet voor alle drie de zaken goed scoren. Als een van deze drie zaken niet goed is, heeft dat een negatieve invloed op de andere twee zaken”, aldus De Bont.Aan de hand van een uitgebreide vragenlijst loopt een bedrijf alles langs. Dit levert uiteindelijk een drietal scores op van 1 tot 5, voor respectievelijk hardware, software en mind-ware, en een totale gemiddelde score. Als er vragen zijn die een bedrijf negatief moet beantwoorden, dan moet het bedrijf daarvoor een risicoanalyse uitvoeren. Overigens stelt elk bedrijf, ongeacht de uitkomsten, een verbeterplan op.

AmbitiesIn juni maakt de VOTOB de resultaten bekend. “We publi-ceren geen gegevens van individuele bedrijven, maar aggregeren de scores. Voor een bepaald onderdeel van de SAT geven we dan bijvoorbeeld aan dat de gemid-delde score 3,4 was en de bandbreedte 3 tot 4. Een bedrijf dat op 3 zit, weet dan dat het op dit onderdeel beter moet kunnen scoren”, legt De Bont uit.Het onderzoek in april en mei geldt als een nulmeting. Hierna stellen de tankopslagbedrijven hun ambities vast en maken ze een plan van aanpak. Later volgt weer een onderzoek met de SAT waarmee bedrijven kunnen zien of ze hun ambities hebben waargemaakt. Bij de nulmeting krijgen de bedrijven ondersteuning van externe adviseurs. De bedoeling is dat het niet alleen een papieren exercitie op kantoor is, maar dat ook een inspectie op het terrein plaatsvindt. Hierbij controleert het bedrijf de tanks en installatie door een steekproef te nemen. Niet alle tientallen tot honderden tanks per bedrijf worden gecontroleerd. Voor de steekproef geldt onder andere als criterium dat deze tanks moet omvat-ten in verschillende stadia van onderhoud: tanks die nog een onderhoudsbeurt moeten krijgen, tanks die in onderhoud zijn en tanks die onderhoud gehad hebben. Ook moet de steekproef tanks van verschillende leeftijden omvatten. “De bedoeling is verder dat mensen tijdens de inspecties hun ogen, oren en neus openhou-den, zodat ze ook andere zaken opmerken en die in het verbeterplan meenemen”, aldus De Bont.

Eigen vlees keurenZijn de bedrijven wel kritisch genoeg en geen slagers die hun eigen vlees keuren? De Bont: “Ze zijn kritisch, want ze gebruiken de resultaten van de SAT ook om zich voor te bereiden op toekomstige BRZO-inspecties of te reageren op al uitgevoerde inspecties. Het zou raar zijn als bij een BRZO-inspectie ineens zaken naar voren komen die niet in het SAT-rapport staan.” Hierbij doelt ze onder andere op het Landelijk inspectieproject tankop-slag PGS29-opslagtanks, waarbij BRZO-inspectieteams van de overheid tussen september 2012 en maart 2013 de veiligheid controleerden bij bedrijven die gevaarlijke stoff en in bovengrondse tanks opslaan. De rapportage over dit project volgt later dit jaar.De adviseurs zetten geen stempel op het onderzoek. “Het is geen audit. De bedrijven moeten zelf de veilig-heid beoordelen. Dat doen we in de hele branche op dezelfde manier, zodat we de resultaten onderling kunnen vergelijken. Overigens kennen bedrijven wel audits, bijvoorbeeld in het kader van ISO-certifi cering. Het gaat ook niet om een goedkeurend stempel, maar om mogelijke verbeterpunten ten aanzien van de veiligheid. De adviseurs lopen mee en stellen kritische vragen, bijvoorbeeld of iets dat in het veiligheidsbe-

Branddeuren & vloeistofkeringen

E info@protecindustrialdoors.comI www.protecindustrialdoors.com

Protec Industrial Doors B.V.Stuartweg 144131 NJ Vianen

T +31(0)347 - 325050F +31(0)347 - 325051

Wilt u een advies over uw (brand)veiligheid en wilt u voldoen aan de wetgeving? Neemt u dan contact met ons op voor de gecertificeerde mogelijkheden.

Branddeuren

EN1634-1, 60 minuten getest en gecertificeerd door EfectisClassificatie EI1Geschikt voor dagelijks gebruikExplosieveiligheid: zowel mechanisch als elektrisch compleet ATEX gecertificeerdExplosiebestendig (50 kN/m2)

Vloeistofkeringen

De vloeistofkering is getest op de vloeistofdoor-laatbaarheid door EfectisDe vloeistofkering geïntegreerd op de branddeur heeft geen effect op de brandwerendheidVoorkomt uitstroming schadelijke stoffen in het milieu en brandoverslagOok enkel als vloeistofkering mogelijk.

De kostenbesparende combinatie als één deuroplos-sing, brandwerend en vloeistofkerend is uitstekend geschikt voor de PGS15!

A d v a n c e d s p e c i a l d o o r e n g i n e e r i n g

9 - april 2013 / Gevaarlijke Lading

heerssysteem staat vermeld ook daadwerkelijk in de praktijk aanwezig is”, licht De Bont toe.Het veiligheidsplan is unaniem door de vijftien leden van

VOTOB (met 21 terminals) aangenomen. Zij zijn hierdoor al in een vroeg stadium bij de uitvoering van het plan betrokken. De Bont acht de kans dan ook gering dat een van de bedrijven niet zal meedoen. “Als dat gebeurt, zullen andere leden dit bedrijf er zeker op aanspreken.”

Veiligheid Voorop

Met het veiligheidsplan geeft VOTOB ook invulling aan het actieplan Veiligheid Voorop, dat VNO-NCW en diverse brancheverenigingen in september 2011 lanceerden. Met dit actieprogramma willen de brancheverenigingen vooral ook de veiligheidscultuur in de bedrijven op een hoger plan brengen. “Als branches voeren we regelmatig overleg over de voortgang van het programma aan de hand van indicatoren, zoals voor betrokken leiderschap, voor de effectiviteit van veiligheidsbeheerssystemen en voor de effectiviteit van maatregelen om ongevallen en lekkages te voorkomen. Elke brancheorganisatie rappor-teert hierover en aan de hand daarvan overleggen we hoe het beter kan. Ons veiligheidsplan is een specifiek middel waarmee we de veiligheid binnen de tankopslagbranche op een hoger plan willen brengen”, verklaart De Bont.In het kader van het verbeteren van de veiligheid in de keten, een onderdeel van het actieplan Veiligheid Voorop van de gehele industrie, bevat de SAT ook een aparte module voor contracttopmanagement. Hierin zijn diverse vragen opgenomen over het inschakelen van aannemers en andere dienstverleners en het toezicht daarop.In hoeverre trekt de VOTOB het zich aan als zaken bij een tankopslagbedrijf niet op orde zijn, ondanks alle branche-brede acties gericht op veilig werken? “In de sector zijn de bedrijven zelf verantwoordelijk voor de veiligheid. Ze zetten zich actief in om de sector nog veiliger te maken. De overheid toetst of de bedrijven zich aan de wet en de vergunningvoorwaarden houden. En treedt zo nodig handhavend op. Hierbovenop heeft de sector in VOTOB-verband de SAT ontwikkeld als onderdeel van het VOTOB Veiligheidsplan. Als je mij vraagt ‘Heeft de branche gefaald?’, dan zeg ik ‘Nee’. Als je vraagt ‘Kan de branche het beter doen?’, dan zeg ik ‘Ja’. Daartoe voeren we nu het veiligheidsplan uit”, aldus De Bont.

Erik te Roller is bedrijfs-journalist

Sandra de Bont, VOTOB: “Het zou raar zijn als bij een BRZO-inspectie ineens zaken naar voren komen die niet in het SAT-rapport staan.”

Rubis Terminal: buitenwereld actief informeren“De problemen bij Odfjell hebben ertoe geleid dat publiek en overheid veel kritischer naar de tankop-slagsector kijken. Dat vraagt om meer communica-tie. In het verleden waren we hier terughoudend mee. Inmiddels zijn we tot de conclusie gekomen dat we publiek en overheid beter actief kunnen laten zien waar we mee bezig zijn en wat we aan veilig-heid doen”, zegt Paul van Herrewegen, directeur van Rubis Terminal in Rotterdam en lid van het dagelijks bestuur van VOTOB. Hij geeft een voorbeeld: “Eind januari hadden we bij Rubis Terminal een elektrici-teitsstoring, die we met noodstroomaggregaten opvingen. Twee jaar geleden zouden we daar geen ruchtbaarheid aan hebben gegeven, maar nu hebben we de mensen meteen via een persbericht en door het beantwoorden van vragen op de hoogte gebracht.”Sinds de problemen bij Odfjell is de ongerustheid over de risico’s van de tankopslagsector sterk toegenomen, terwijl er maar heel weinig ongeluk-ken gebeuren. “Er is een mismatch tussen imago en risico’s van de sector. Maar dit is wel de realiteit waar-mee we te maken hebben. Binnen de branche zijn we dan ook tot de conclusie gekomen dat we veel beter moeten laten zien wat we aan veiligheid doen. Hier is het VOTOB Veiligheidsplan uit voortgeko-men”, verklaart Van Herrewegen. Het veiligheidsplan heeft volgens hem een tweeledig doel: op overzich-telijke manier laten zien wat alle bedrijven aan veiligheid gedaan hebben (onder toezicht van Lloyds Register en Royal HaskoningDHV als onafhan-kelijke partijen) en de resultaten gebruiken om bedrijven die op bepaalde punten minder goed scoren te helpen die zaken te verbeteren. Collega’s van andere bedrijven komen dan volgens het plan kijken en adviseren.“De resultaten van de Self Assessment Tool willen we ook een-op-een laten zien aan de inspectiediensten van de overheid: wat goed is, wat nog zwak is en hoe we dat gaan verbeteren. Normaal volgt de overheid een cyclus waarbij ze bij achtereenvolgen-de inspecties telkens andere thema’s kiest. Maar met het Self Assessment Tool geven we de overheid handvatten om een inspectie bij ons en bij andere bedrijven gerichter en efficiënter uit te voeren. Wij kunnen de overheid verzoeken: ‘Kijk daar ook eens naar en geef jullie oordeel over de verbeteringen’. Op die manier geven we het samenspel tussen overheid en bedrijven, dat in het verleden al goed was, een extra impuls”, aldus Van Herrewegen.