Module Duurzaam toerisme

College 2

Geografie van het toerisme

8 April 2014

Docent : S. Moesai

Sedert de jaren '30 van de 20ste eeuw kwam het toerisme onder het aandachtspunt te liggen van de geografen

Geografie van Recreatie en Toerisme is een specialisatie van de sociale geografie. Beoefenaren van deze specialisatie beschrijven, analyseren en verklaren de ruimtelijke aspecten van recreatie en toerisme

De belangstelling van (sociaal) geografen voor recreatie en toerisme is eigenlijk vanzelfsprekend

• Recreatie en zeker toerisme gaan gepaard met verplaatsingen, niet alleen van mensen maar ook van goederen

• Door recreatie en toerisme worden plaatsen en gebieden veranderd. Soms zijn dat kleine veranderingen, vaak ook zijn ze zeer ingrijpend en is er sprake van complete landschapstransformaties

• Niet zelden is er sprake van een grondige verstoring van de oorspronkelijke natuurlijke en sociale milieus. In sommige gebieden is de negatieve invloed van recreatie en toerisme een gevaar voor de duurzame ontwikkeling van een gebied.

• Geografie van recreatie en toerisme is een relatief klein specialisme in het geheel van de geografische wetenschappen.

Toeristisch geografen : actief bij zowel de ruimtelijke analyse van het toeristische aanbod als bij de analyse van het ruimtelijk gedrag van toeristen.

Toeristisch geografen adviseren ondernemers waar zich de meest aantrekkelijke toeristische locaties zich bevinden zodat deze daar hun bedrijven kunnen exploiteren. Dit kan gaan om de bouw van hotels, maar ook om de ontwikkeling van geheel nieuwe vormen van toerisme in een gebied, zoals watersport in voorheen onbekende gebieden of het maken van excursies door natuurparken.

De geografie van het toerisme kan omschreven worden als de studie van de ruimtelijke aspecten van het verschijnsel ‘toerisme’ en van de processen en situaties die verantwoordelijk zijn voor die ruimtelijke aspecten (o.a. de vraag naar toerisme, het aanbod van het toerisme, het toerismeverkeer en de toeristenstromen, ...) (Delannoy 2002).

De geografen stellen zich binnen de discipline van de geografie van het

toerisme, drie fundamentele vragen  

 • Waarom willen toeristen reizen (motivatie

vraag naar toerisme)?• Wanneer gaan de toeristen op reis, en waar

gaan ze naartoe (aanbod van het toerisme)?• Hoe geraken de toeristen ter plaatse (transport

voor toerisme)?

De toeristenstromen kunnen verklaard worden als een ruimtelijke interactie tussen twee gebieden, waarbij het bestemmingsgebied een bepaald gegeven ('commodity') te bieden heeft, terwijl in het toeristengenererende gebied een vraag bestaat naar dat gegeven (bijv. een attractie).

Toeristgenererende Bestemmingsgebied gebied

Vraag Commodity

Overbrugging van afstanden tussen deze twee gebieden zal gebeuren via bepaalde transportroutes. De toeristische vorm van vraag en aanbod wordt beïnvloed door zowel push- als pullfactoren. Noem de factoren op !

Onder de pushfactoren worden o.a. rijkdom en mobiliteit beschouwd, onder de pullfactoren o.a. de toegankelijkheid van het bestemmingsgebied en de attracties op de bestemmingen.

Gesteld mag echter ook worden dat de toeristenstromen afhankelijk zijn van (1) de afstand tussen de twee gebieden (hoe groter de afstand, hoe kleiner de toeristenstroom) (2) de voorkeur van de toeristen uit een bepaald land voor een ander land en (3) de culturele en/of zakelijke relaties tussen landen

Als gevolg van deze toeristenstromen kan zodanige druk ontstaan op bestemmingsgebied, waardoor voortbestaan en kwaliteit van de 'commodities' (waarvoor ze juist gekomen zijn) in het gedrang komt.

Daarom moet een bestemming, vooraleer het toeristenstromen aanmoedigt, haar capaciteit voor de opvang van toeristen eerst nagaan. Eén van de benaderingswijzen bestaat erin de draagkracht van het bestemmingsgebied na te gaan.

DraagkrachtHet concept draagkracht kan omschreven worden als het maximum aantal mensen dat een gebied kan dragen, zonder een onaanvaardbare verandering te veroorzaken op vlak van de natuurlijke en culturele omgeving, én zonder een daling in de belevingskwaliteit van de bezoeker te veroorzaken

Draagkracht in China overschreden ??

Geografie van de vraag naar toerisme

Aldus mag gesteld worden dat, om de vraag naar toerisme beter te kunnen begrijpen, er moet achterhaald worden welke de motivaties zijn die de toeristen aanzetten om te gaan reizen

Hall & Page (1999) stellen dat, indien een toerist wordt bekeken als een consument, er vier elementen onderscheiden kunnen worden die de toeristische vraag veroorzaken. Deze zijn:

• de 'energisers' (aanzetters) van de vraag: dit zijn de factoren die een individu aanzetten om te beslissen om op reis te gaan of aan toerisme te gaan doen;

• de 'filterers' (filters) van de vraag: ondanks het feit dat er een motivatie bestaat om op reis te gaan, kunnen er toch beperkingen optreden op economisch, sociologisch en/of psychologisch vlak;

• de 'affectors' (beïnvloeders): dit zijn de factoren die de 'energisers' van de vraag kunnen versterken of verzwakken;

• de 'roles' (rollen): waarbij een familielid, betrokken bij de aankoop van een 'vakantieproduct', optreedt als dé 'scheidsrechter' binnen het beslissingsproces en aldus beslist over de bestemming en over het wanneer en hoe van het op reis gaan;

Er bestaan echter ook nog andere, evenzeer aanvaarde, indelingen naar motivatie. Zo stelt Gray dat er slechts twee reismotivators te onderscheiden zijn. Deze zijn volgens hem enerzijds 'Wanderlust' (= de nieuwsgierigheid om het rare, het nieuwe, het ongewone te ervaren), en anderzijds 'Sunlust' (= het verlangen naar de zon en een beter klimaat, algemeen omschreven als de zoektocht naar betere omstandigheden dan deze die voorhanden zijn op het thuisfront).

Unique Wedding Locations in the Jungle

Wanderlust

Sunlust

Couple relaxing on the beach

Binnen de vraag naar toerisme zijn er drie belangrijke categorieën te onderkennen:

 • De werkelijke vraag naar toerisme . Uitgedrukt in totaal aantal personen die deelnemen aan het toerisme (i.e. het aantal reizigers)

• De onderdrukte vraag naar toerisme : deel van de bevolking dat niet kan deelnemen aan toerisme als gevolg van bepaalde omstandigheden (o.a. onvoldoende financiële mogelijkheden, …). Binnen onderdrukte vraag naar toerisme kunnen twee elementen onderscheiden worden. Enerzijds de potentiële vraag ('potential demand') naar toerisme (waarmee bedoeld wordt het deel van de bevolking dat in de toekomst zou kunnen gaan reizen als gevolg van belangrijke sociale veranderingen, zoals een toename van de koopkracht), anderzijds de uitgestelde vraag ('deferred demand') naar toerisme (waarbij de vraag naar toerisme wordt uitgesteld als gevolg van een schaarste aan goederen of diensten, zoals een gebrek aan reismogelijkheden). Indien de omstandigheden wijzigen, dan kan de potentiële en de uitgestelde vraag naar toerisme omgezet worden in werkelijke vraag naar toerisme;

• De categorie geen vraag naar toerisme ('no demand') waarmee bedoeld wordt het gedeelte van de bevolking dat geen behoefte heeft om te reizen

Geografie van het aanbod voor toerisme

De toeristische activiteiten - en het toerisme in z'n geheel - komen niet overal op een even gelijkmatige manier voor, ze treden zelfs niet willekeurig op een bepaalde plaats op. De verschillende vormen van toerisme hebben allemaal hun eigen vereisten om een gestadige groei te kennen. Wel zullen bepaalde regio's, plaatsen, landen, … méér vatbaar zijn voor een toeristische ontwikkeling dan andere

Op wereldschaalHet klimaat is één van de belangrijkste factoren die het aanbod voor toerisme bepaalt. Meeste toeristische activiteiten in open lucht zijn afhankelijk van, voor dié activiteiten, goede weersomstandigheden.

Zo bepaalt het klimaat grotendeels de duur van het toeristisch seizoen in een bestemmingsgebied (ook o.a. de plaatsing van de schoolvakanties kan hierin een rol spelen). De geografische breedte, de mariene en continentale invloeden en het reliëf zijn drie belangrijke factoren binnen het klimaat, maar ook andere klimatologische elementen (o.a. temperatuur, vochtigheidsgraad, neerslag, …) spelen een rol binnen het klimaat

De eenvoudigste manier om aanbod voor toerisme te identificeren is het maken van een soort van inventarislijst. Dit kan gebeuren aan de hand van indeling van de toeristische attracties in vier verschillende groepen, namelijk (1) culturele attracties (o.a. musea en historische gebouwen) (2) tradities (o.a. folklore) (3) landschappelijke attracties (o.a. nationale parken en wildparken) (4) andere attracties (o.a. kuuroorden).

Hierbij mag evenwel niet uit het oog verloren worden dat de verschillende vormen van toerisme andere attractievormen vereisen Wat is een attractie ? iets waar je naar toe gaat om je te vermaken

Welke attracties worden aangeboden op Berg en Dal ?

Bij de ontwikkeling van een toeristisch aanbod op lokaal niveau, speelt vooral de toegankelijkheid van een gebied voor de toeristen een belangrijke rol. Ook andere factoren zoals de geschiktheid van een natuurlijke site, de beschikbaarheid van voldoende land of een overheid die actief meehelpt (eventueel lenen van geld aan lage intresten) kunnen bijdragen aan het al dan niet slagen in de ontwikkeling van een toeristisch aanbod

Vraag naar en aanbod van het toerisme

Geografie van het transport voor toerisme.

Toerisme en transport gaan hand in hand. Nieuwe ontwikkelingen op vlak van het transport hebben het toerisme steeds gestimuleerd, en doen dit nu nog steeds. Dankzij de verschillende transportvormen worden de verschillende bestemmingsgebieden bereikbaar voor de vele toeristendoelgroepen.

Ulman stelt dat er drie factoren bestaan die verantwoordelijk voor ruimtelijke interactie tussen toeristische vraag en het toeristisch aanbod, en aldus ook verantwoordelijk zijn voor de ontwikkeling van het transport. Deze factoren zijn:

• De complementariteit: op één plaats een wil is om te reizen, en dat er op een andere plaats een mogelijkheid bestaat om aan deze wensen te voldoen. M.a.w. ontstaat er een interactie tussen de twee gebieden waardoor er een transportsysteem nodig zal zijn

• De verplaatsbaarheid ('transferability'): heeft betrekking op de kosten (uitgedrukt in tijd en geld) die gemaakt moeten worden om een bepaalde afstand te overbruggen. Indien deze kosten hoog liggen, dan zal men niet onmiddellijk geneigd zijn om de verplaatsing tussen de twee gebieden te maken

• De tussenliggende gelegenheid ('intervening opportunity'): ondanks een perfecte complementariteit tussen twee gebieden, zullen de toeristen toch nog kiezen voor een (dichter gelegen) tussenliggend gebied (bijv. De ABC eilanden prefereren boven de Bahamas )

Suriname

De Bahamas

Curacao

Suriname

De Bahamas

De Bahamas

Suriname

Transportmogelijkheden

• Luchttransport. Dankzij vliegtuigen werden nieuwe bestemmingsgebieden opengesteld voor toeristen

• Watertransport. De grootste beperkingen verbonden aan het transport over water is het gebrek aan snelheid. Enkel geschikt om reizigers over vrij kleine afstanden te verplaatsen en niet over grote afstanden vanwege hun kwetsbaarheid ten opzichte van harde wind en ruwe zee, maar ook omwille van een kleine transportcapaciteit

• Treintransport. De ontwikkeling van de spoorwegen tijdens de 19de eeuw zorgde ervoor dat grote aantallen mensen aan relatief goedkope prijzen over grote afstanden konden reizen

• Wegtransport. nog steeds een populaire vorm voor de mensen die wensen te reizen over korte afstanden. De belangrijkste steden en zelfs toeristische attracties zijn goed verbonden met elkaar en met de rest van het land door middel van uitgebreide wegennetwerken. Een probleem stelt zich wel bij de toenemende verkeerscongesties van en naar toeristische gebieden daar de meeste mensen de auto nog steeds zien als een onvervangbaar transportmiddel.

 

Geografische imaginatie

• Een ieder heeft zijn eigen geografische imaginatie, dus een ieder fantaseert de wereld op zijn eigen manier. Wat persoon A leuk vind hoeft persoon B niet leuk te vinden.

• Kortom : Elk toerist heeft zijn eigen verwachtingen van zijn bestemming, hiermee rekening houdens zal hij zijn keus maken

Een reis maken naar Suriname is een hele belevenis. Ook al spreken ze in Suriname voor een groot deel Nederlands, je zult in een hele andere wereld terecht komen. De jungle van Suriname is één groot avontuur. Met een boot kun je diep in de jungle komen en op zoek gaan naar inheemse dorpjes, bijzondere planten en wilde dieren. Ook in de grote plaatsen van Suriname is genoeg te zien en te doen. Zo zijn er nog in verschillende plaatsen overblijvselen van de VOC te vinden. Wanneer je een boottocht maakt op de Commewijne rivier heb je kans om bijzondere rivierdolfijnen te spotten. Deze speelse dolfijnen zijn een attractie op zich. Het land kent een overweldigende natuur van onaangetast tropisch regenwoud waar grote rivieren doorheen slingeren, maar ook de stad Paramaribo met zijn koloniale houten gebouwen zal u versteld doen staan

Lees bovenstaande tekst gehaald uit toeristeninfo. Hoe zal het geografische beeld van Suriname voor de toerist na het lezen van dit artikel er uitzien als die nog niet in Suriname is geweest ?

Geografische informatie van het bestemmingsgebied erg belangrijk voor toeristen

White beach – is 45 minuten rijden vanuit de stad en is richting Domburg. White Beach is een strand langs de Suriname rivier met een mooie tuin. Lekker zwemmen in de Suriname rivier en ‘zonnen’ op het strand.

Zanderij 1 – is een paar kilometer voor de luchthaven. Het heerlijke kreekwater is aangenaam om te zwemmen, te relaxen en picknicken. Omgeven door bos waar zelfs nog dennenbomen in voorkomen is mooi om te zien.Uit : Toerisme.sr

Bakaa BotoNoteer nu zelf geografische informatie voor de toerist die besluit om te reizen naar Bakaa Boto !!

Geografische informatie Bakaa Boto

• Bakaaboto Resort ligt ten zuiden van het Brokopondo-Stuwmeer, in het district Sipaliwini

• Iets van 180 km van onze hoofdstad verwijderd, bevindt zich deze plek

• De mensen doen aan zelfvoorzienend landbouw op semiprimitieve wijze, jacht en visvangst

Gebiedslevenscyclus benadering van Vernon

Ontwikkelingsstadium van een toeristengebied : Gebiedslevenscyclus ( tourist area life cycle) is de ruimtelijke variant van de productlevenscyclus bekend uit de consumentenwetenschappen

De gedachte is dat de ontwikkeling van bijvoorbeeld een toeristische gebied of een industriegebied beschreven kan worden in termen van groei en verval. Kenmerkend voor zo'n ontwikkeling is een S-vormige curve, na een trage start volgt een snelle groei om te eindigen in een trager verlopende fase van stagnatie.

Butler’s Tourism Area Life Cycle

Voor een toeristische bestemming kunnen in de loop van de tijd globaal gesproken de volgende ontwikkelingsfasen worden

onderscheiden:

• Exploratie : bezocht door kleine groepen op ontdekking gerichte toeristen. De belangrijkste attractie van het gebied is juist het ongerepte en de mogelijkheden contact te leggen met de lokale bevolking.

• Betrokkenheid :Bij de lokale bevolking komen initiatieven om gebruik te maken van de mogelijkheid economische voordelen te halen uit de ontstane situatie. Er wordt een bescheiden begin gemaakt met marketingactiviteiten

• Snelle ontwikkeling : Het gebied begint grote groepen toeristen te trekken. De toerist maakt steeds meer gebruik van kant-en-klare arrangementen. Geleidelijk aan worden de negatieve aspecten van de groei van het toerisme zichtbaar

• Consolidatie : Het aantal toeristen dat het gebied jaarlijks bezoekt stabiliseert. Het groeipercentage begint af te nemen. In de bebouwde omgeving worden snelle veranderingen waargenomen

• Stagnatie en verval : Het gebied is niet langer interessant voor de massatoerist. De toeristen zoeken andere, meer aantrekkelijke gebieden op

Ook het model van de gebiedslevenscyclus blijft een ideaaltypische benadering. Zelden zal een toeristisch gebied alle fasen met bijbehorende kenmerken doorlopen. Sommige gebieden raken waarschijnlijk nooit uit het exploratiestadium, zoals Antarctica. Andere gebieden slaan door een bepaalde wijze van (regionale) planning de eerste fasen van het proces over. In welk fase ligt Spanje ? En Suriname dan ??

Toepassingsopdracht vorige week

Vrijetijdsbesteding Alliance en Bakkie……………Waarvoor zou een toerist moeten reizen naar deze twee gebieden ?

Bakkie

Alliance

Till next week