gemeente Schiedam

Aan de gemeenteraad van Schiedam

UV BRIEF VAN

ONDER\VERP

Herijking spoi-traad Schiedam

ONS KENBERK

10UIT16784 DOORKIESNUhlhlER

010-2082332

A.P. Mostei't Wethouder voor Fiiianci&ii, Deelnemingen, Grondbedrijf, Vastgoed, Herstructurering bedri,jventerreinen, Sport en Recreatie, Facilitaire zaken

Postbus 1501 3 100 EA SCHIEDAM Stadskantoor Stadset-f 1 3 1 12 DZ SCHIEDAM T010219 11 11 F0102465351 W www.schiedam.nl

DATUM

27 aiigustus 20 10 E-MAIL

e.troin~nel@schiedam.nl

Geachte dames, heren,

Op 18 juni 2010 bent ii per brief (lOUIT12238) geïnformeerd over het herijkingproces van de Schiedamse spoitraad. U heeft hierbij het adviesrapport van het Nederlands Instituiit voor Sport en Bewegen (NISB) in vertrouwen ontvangen. Op verzoek van het college is het adviesrappoi-t door het NISB aangepast teneinde de bevindingen van het onderzoek en de advisering duidelijker te presenteren. Bijgaand treft u dit definitieve eindadvies 'Herijking spoi-traad Schiedam', opgesteld door het NISB d.d. 5 augustus 2010, aan. Het u eerder in vei-trouwen toegekomen rappoi-t wordt hiermee ingetrokken en vervangen. U kunt dit rappoi-t als niet verzonden beschouwen.

Met de informatievoorziening middels deze brief en het toegevoegde eindadvies nodigt het college iiw raad uit, de herijking van de spoi-traad Schiedam in de aanstaande raadscyclus van september te bespreken. Het college is benieuwd naar uw mening op dit onderwerp. De consultatie van uw raad zal het college dan ook nadrukkelijk meenemen in zijn besluitvorming. Het streven van het college is om in oktober over de herijking van de sportraad te besluiten.

Strekking NISB advies In haar onderzoek heeft het NISB een interactief proces doorlopen, waarin met een groot aantal personen van diverse geledingen in Schiedam, gesprekken zijn gevoerd over een mogelijk nieuw te vormen adviesraad voor sport en bewegen. Op basis van dit onderzoek en de daaruit vooihrloeiende bevindingen geeft het NISB twee mogelijke opties, waar beide voor- en nadelen aan verbonden zijn. Bij de eerste optie wordt er geen nieuw type sportraad ingesteld. De taakstelling van Sport en Recreatie wordt uitgebreid met een spoi-tloket- en accountmanageinentfunctie. Bij de tweede optie wordt een adviesraad sport en bewegen ingesteld, bestaande uit een kleine kern van vaste desliindige personen, welke afhankelijk van het onderwerp aangevuld wordt met personen uit de bij sport betrokken geledingen. Het NISB adviseert toepassing van de eerste optie. Deze optie heeft, zo stelt het NISB, ook voor het realiseren van liet huidige spoi-tbeleidsplan inet de daarin beschreven resultaten en ambities, de meeste voorkeur en de grootste kans van slagen.

Voorlteur college Het college is voornemens liet advies van het NISB over te nemen. Het beleggen van de functie sluit goed aan bij de huidige taakstelling van Spoi-t en Recreatie. Spoi-t en Recreatie is de dienstverlener aan spoi-torganisaties in Schiedam. Consultatie bij de organisaties in het werkveld wordt reeds uitgevoerd. Het NISB stelt in haar advies nadruldtelijlt dat ne~itrale advisering en belangenbehartiging gescheiden dienen te blijven. Spoi-t en Recreatie heeft geen enkel individueel belang dat van invloed zal zijn op advisering richting het college anders dan het belang van het bewerkstelligen van de doelstellingen uit het spoutbeleid. De voorlteur van het college zal verdere professionalisering van de dienstverlening van Sport en Recreatie vragen. De middelen (formatie en activiteiten) hiervoor zijn bij Sport en Recreatie voorhanden. De insichting van deze professionalisering zal planmatig en zorgvuldig gestalte krijgen. Het streven is vanaf 1 december de uitbreidende talten operationeel te kunnen laten zijn. Aan de samenwerking en liet overleg met in het bijzonder de spoihrerenigingen, maar uiteraard ook de overige pai-tners in de sport, zal een positieve impuls gegeven worden. Een betere communicatie over en promotie van de spoi-t in Schiedam wordt mogelijk.

Huidige sportsaad De huidige sportraad is in het interactieve onderzoek van het NISB betrokken geweest. De spoi-tsaad heeft zijn ideeën over de toekomstige invulling van de consulterende taak en functie kunnen uitten. Het dagelijks bestuur van de spoi-traad is als direct betrokkene reeds door het college geïnfosmeerd over het eindadvies van het NISB. Met herijking van de spoi-traad en de besluitvorming die daarover zal plaats vinden, zal de sportraad in de huidige vorm ophouden te bestaan. De door uw gemeenteraad in 1994 vastgestelde 'Verordening op het overleg met de sportraadY(VR82/1994) zal overbodig worden. De instelling en benoeming van een adviesorgaan aan het college van burgemeester en wethouders, behooi-t na de inwerkingtreding van de Wet dualisering gemeentebestuur, tot de bevoegdheid van het college. Het college is voornemens de verordening op het overleg met de spoi-traad in te trekken. Het college is zich bewust van de bewezen diensten van de sportraad door de jaren heen en is dan ook voornemens op gepaste wijze de sportraad te ontbinden.

Ik vertrouw erop u hiermee voldoende geïnformeerd te hebben.

Wethoiider A.P. Mostert

. . . . . . . . - . .- ............ .................................. -- - - - .... - ............... .- . ......... - . . . . . . . - . . . . - . .- ....... ..... ..-p -.. .... - [ Een leven lang sporten en bewegen . - . . - .-...- - . - . . . . . - - - . . . . . . . . . . . . - - . - -. ...-....... - . . - - - . . . . . . . . . - - - . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . - . . . . i

De gemeente Schiedam heeft in haar beleidsplan "Een leven lang sporten en bewegen" onder andere de doelstelling 'herijken van de huidige sportraad' benoemd. De dienst Sport en Recreatie (SAR) vroeg NISB Consult een plan op te stellen om te komen tot een herpositionering van de taak, invulling en samenstelling van een 'sportbundeling'. Dit plan is eind mei aangeboden. Voor u ligt een samenvatting van het plan, inclusief het advies dat is uitgebracht.

Sport en bewegen heeft een positieve invloed op de conditie. Maar fysieke inspanning zorgt ook voor maatschappelijke winst. NISB Consult zet sport en bewegen daarom succesvol in als bindmiddel. Het versterkt de leefbaarheid in de directe omgeving en vergroot de participatie onder inwoners van buurt of wijk. NISB Consult levert advies op maat en laat zien dat door een actieve leefstijl iedereen kan meedoen én gezond kan blijven. De werkzaamheden van NISB Consult (een BV) ondersteunen de missie van NISB. -. .............. ...... -. . . - ..... .- ... . . - -- ............... ......... - ......... -- .... - . . . . . - ...... - ... .- . . -. . . . - .. - . , / Nieuwe inzichten in gemeentelijk beleid en de rol van de sportvereniging

- - - - - -. i ..-..-.---.. ............. ............................ . . . . . . . . . . . . . . - - . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ....... . . . . . . . . . . . . .

Lang was de doelstelling van een sportvereniging ééndimensionaal: het met en voor gelijkgezinden aanbieden van sport (trainingen en competitie) voor 'eigen' leden. Die functie is tot het midden van de jaren '90 het voornaamste bestaansrecht. Huidige verwachtingen gaan verder dan die oorspronkelijke doelstellingen. Overheden willen dat sportverenigingen zich meer 'openstellen' voor hun omgeving en een actieve bijdrage leveren aan het oplossen van maatschappelijke vraagstukken. Naast het bedienen van eigen leden wordt van de sportverenigingen verwacht dat zij zich ook actief richten op het onderwijs, de naschoolse opvang, de wijk enlof op specifieke (vaak kwetsbare) doelgroepen. De trend dat gemeenten sportverenigingen gaan zien als mogelijke (mede) uitvoerders van gemeentelijk beleid wordt daarmee steeds sterker. De traditionele rolverdeling tussen lokale overheid en besturen van sportverenigingen verandert snel.

Sport- en bewegingstimulering worden steeds meer integraal verankerd in gemeentelijk beleid. Vaak is dat beleid dat inspeelt op de Wmo, kruisbestuivingen stimuleert met aanverwante sectoren (onderwijs, welzijn, gezondheidszorg, etc.) en opgebouwd is vanuit de wensen en behoeften van de inwoners. Om die nieuwe rol uit te kunnen voeren, zien overheden wel in dat sportverenigingen de mogelijkheden moeten krijgen om zich te transformeren. Het betekent namelijk dat de sportvereniging in de kern moet gaan veranderen, van interne naar externe gerichtheid. Gemeenten willen aan het proces van het "versterken" van verenigingen een bijdrage leveren. Dit geschiedt vaak door middel van gericht subsidiebeleid, verenigingsondersteuning en door het beschikbaar stellen van gratis personeel in de vorm van combinatiefunctionarissen. De sportvereniging moet dan wel openstaan voor deze nieuwe manier van denken en het aandurven om bestaande denkpatronen te doorbreken. Zij moet gaan inzien dat het ondernemen van maatschappelijke activiteiten het bestaansrecht vergroot, met als bijkomend voordeel dat deze activiteiten ook nieuwe leden oplevert. Eén van de manieren is om slimme combinaties te maken en samen te werken met andere (maatschappelijke) partijen.

........... -..-- .................... ........... .....................

Werkwijze l ....... . . k

Om te komen tot een duidelijk plan is gekozen voor een open procesmatige aanpak. Op basis van bestudering van 'brondocumenten" is uitvoerig met de ambtelijke afdeling, Sport en Recreatie (S&R) gesproken. Vervolgens is met partijen, die mogelijk een rol kunnen vervullen binnen de nieuw te vormen Sportraad, gesproken. Die gesprekken waren opiniërend van aard en trachtten de mening te achterhalen over: . de huidige situatie van de 'sportraad';

de wens om te komen tot een nieuwe opzet van de raad; . de huidige situatie van sportbeleid in de gemeente Schiedam; e een mogelijke positionering van een nieuwe raad; . een mogelijke samenstelling van een nieuwe raad e een mogelijke taakafbakening van een nieuwe raad. Het betrof hier gesprekken met het DB van de huidige sportraad, bestuursleden van verschillende sportverenigingen, een sportjournalist van de lokale media, vertegenwoordigers van onderwijs, de Stichting Multicultureel Schiedam, de Stichting Welzijn Schiedam, de Stichting Senioren Welzijn en de GGD Rotterdam-Rijnmond. Deze openhartige gesprekken hebben veel ideeën over inrichting, taak en samenstelling opgeleverd. Daarnaast zijn leden van de gemeenteraad schriftelijk, via de griffie, benaderd. Tenslotte zijn een aantal mogelijke scenario's beschreven en voorgelegd aan de geledingen.

- - .................. .- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . - - . . . . .................. . . . . . . - . .

Bevindingen i l . . . . - . . . . . . . . . . . . . . . . . .-P .. . . . . . . . . . . . . . . . - - ........... ..... - . . . . . . . . . . . . . . . . . - . . l Er bestaat in algemene zin sympathie voor het voornemen om een nieuw type sportbundeling in Schiedam op te zetten. Daarbij vindt de meerderheid van de gesprekpartners dat er een duidelijke afgrenzing georganiseerd moet worden tussen neutraal adviseren enerzijds en belangen behartigen anderzijds. Sportverenigingen hechten sterk(er) aan dat laatste. Het onderzoek laat tevens een viertal belangrijke inzichtenlvragen naar boven komen: . Is het verstandig een brede, consulterende sportraad in te richten of is het verstandiger die taak te beleggen

bij het ambtelijke apparaat? e Er bestaat spanning tussen neutraal adviseren en belangenbehartiging. Deze beide functies moeten duidelijk

van elkaar onderscheiden worden. o Hoewel nu t en noodzaak van neutrale advisering onderschreven wordt, bestaat grote twijfel of de

verschillende geledingen praktisch in staat zijn de juiste personen af te vaardigen. a De 'sleutelrol' van S&R wordt algemeen erkend en positief gewaardeerd.

De beide belangrijke functies, adviserenlconsulteren en belangen behartigen moeten in het proces van herijken zowel functioneel als organisatorische worden belegd. Bij de eerste functie is een keuze uit een raad met vaste samenstelling of een netwerkachtige aanpak in wisselende samenstelling. Uit de laatste gesprekken met vertegenwoordigers van de diverse sectoren komt de keuze voor een combinatie van beiden naar voren. Dus een raad met een kleine vaste kern, die op een netwerkachtige manier gaat functioneren. Bij de tweede functie wordt S&R gezien als dé gesprekspartner. Voor vooral de huidige sportraad heeft dit de hoogste prioriteit. De andere geledingen zien het nu t van belangenbehartiging in, maar wijzen op het tweezijdige karakter ervan: de gemeente heeft draagvlak nodig bij partners; partners willen graag op de hoogte blijven van gemeentelijke mogelijkheden.

- . -

Twee opties l 1 - - - - . -. - -

Op basis van het onderzoek is er een advies dat keuze laat voor twee opties. Beide opties nemen het beleidsplan 'Een leven lang sporten en bewegen' als uitgangspunt. In dit plan wordt gekozen voor de sociaal- en maatschappelijke functie van sport en bewegen. De gemeente streeft daarbij nadrukkelijk een voorwaardenscheppende, faciliterende en stimulerende rol na. Om die rollen met verve te kunnen spelen, is overleg en consultatie met relevante geledingen van groot belang, Daarbij wordt onderscheid gemaakt tussen geadviseerd worden met betrekking tot beleidsontwikkeling én geadviseerd worden met betrekking tot beleidsuitvoering. Uitgaande van het huidige beleidsplan ligt de nadruk op beleidsuitvoering.

' Hier wordt geduid op ambtelijke documenten, het nieuwe sportbeleid 'Een leven lang sporten en bewegen' - van de gemeente en notulen van de sportraad.

(@j F\B 1s B C~II (SUIJ

1 Optie l: Front office en accountmanagement bij S&R l

Als gekozen wordt om consultatie van het werkveld primair door het ambtelijke apparaat ten uitvoer te laten brengen, is het instellen van een adviesraad niet de juiste weg. In dat geval is het logischer de taakstelling van S&R uit te breiden. Veel van de resultaten in het beleidsplan en de wijze waarop deze bereikt worden, geven dat nu al aan. S&R probeert daarin via overleg met de verschillende geledingen voldoende draagvlak te generen voor de uitvoering van voorgenomen gemeentelijk beleid.

Deze optie steunt op deze praktijk en stelt een verdere slag voor. S&R richt een zogenoemd front office, als loketfunctie, in waar alle lopende vragen van burgers en organisaties over sport en bewegen binnenkomen en worden behandeld. Dit kunnen informatieve vragen zijn over subsidiebeleid, maar ook aanvragen voor subsidie; het kunnen vragen zijn over openingstijden van sportaccommodaties, maar ook over tarieven en mogelijkheden om sportaccommodaties te (kunnen) huren; het kan gaan over achterstallig onderhoud, over overlast op sportaccommodaties etc. Het loket verstrekt niet alleen informatie, maar onderhoudt ook contacten die het karakter hebben van belangenbehartiging.

De loketfunctie is echter - gezien de aard van de beleidsplannen - niet genoeg. Specifiek zal binnen S&R accountmanagement, als een vorm van back office en gericht op de onderscheiden geledingen, moeten worden opgezet. Het gaat hierbij om de volgende 'accounts': sportverenigingen, anders georganiseerde sportbeoefening, welzijnswerk, onderwijs, naschoolse opvang (organisaties), specifieke zelforganisaties en commerciële sportaanbieders. Met al deze partijen moeten warme, intensieve contacten onderhouden worden. Voor sportverenigingen is aan te bevelen om een differentiatie aan te brengen tussen binnen- en buitensporten en tussen sportparken onderling. Deze accounts vallen dus niet samen met de tien bouwstenen van het sportbeleid! De accounts richten zich op uitvoeringspartners, die bouwstenen benutten om tot goede uitvoering te (kunnen) komen. Thema's zoals accommodaties, subsidies, specifiek doelgroepenbeleid, vrijwilligers etc. (zie o.a. lijst met resultaten in het beleidsplan) worden daarmee integraal met en bij geledingen aangekaart. De accountmanagers zijn goed op de hoogte van de verschillende bouwstenen en kunnen inschatten welke van de bouwstenen effectief, en dus gedifferentieerd, inzetbaar zullen blijken.

Naast deze front en back office structuur is tevens van belang dat S&R in een constante dialoog met het gehele veld blijft. Te denken valt aan het lokaal organiseren van themalconferentie dagen, platformbijeenkomsten, paneldiscussies etc. Het sparren en klankborden over beleid en het signaleren van ontwikkelingen worden daarmee goed gewaarborgd.

Optie 2: Adviesraad spor-2 en bewegen met wisselende samenstelling

Indien gekozen wordt om via een adviesraad bestaande uit de verschillende geledingen een constante dialoog met 'het veld' te organiseren, is de meeste steun te verkrijgen voor een kleine raad. Deze 'sportadviesraad' bestaat uit een vaste kern van 3 personen, onder voorzitterschap van een onafhankelijke voorzitter en wordt, zonder last en ruggespraak, aangesteld door het college. Deze personen zijn goed op de hoogte van lokale en landelijke ontwikkelingen op het gebied van sport en bewegen, kunnen de inhoudelijke en politieke mores van een adviesvraag doorgronden en sturen adviesprocessen effectief aan.

Naast deze vaste kern wordt de raad breed aangevuld - op basis van de aard van het te verlenen advies - met ter zake kundige personen die vanuit de verschillende geledingen aangedragen worden. Per geleding2 worden maximaal 4 personen voorgedragen. Deze leden worden ook voor de zittingsduur benoemd. De raad kent daarmee een wisselende samenstelling, afhankelijk van de aard van het advies en de geleding(en) waarop het advies vooral betrekking heeft. De vaste kern heeft de bevoegdheid om per te nemen advies te besluiten over de samenstelling. De raad adviseert gevraagd en ongevraagd en heeft de beschikking over een eigen activiteiten budget, waarmee onderzoek, raadpleging o.a. door middel van platformbijeenkomsten en themaconferenties, bekostigd kan worden. Daarnaast zou de raad een zekere taakstellende toegang tot S&R dienen te krijgen.

Voor deze optie bestaat draagvlak bij geledingen. Er zijn echter ook tegenargumenten genoemd. Zo wordt een nieuw bureaucratisch voertuig in het leven geroepen zonder dat duidelijk is of hiervan toegevoegde waarde uitgaat. Daarnaast blijkt het voor een aantal geledingen praktisch ingewikkeld om de juiste personen te vinden. En tenslotte moet er daarnaast - hoe dan ook - een op uitvoering gerichte samenwerking tussen S&R en de verschillende geledingen, ieder met eigen belangen, ingericht worden.

Onderwijs, welzijnswerk, sportverenigingen (binnen, buiten) en commerciële sportaanbieders

Het proces van herijken van een in traditie gegroeide situatie is complex. Soms wordt aan noodzaak getwijfeld, vaak worden veranderingen niet gezien als verbeteringen, aan vermeende bestaande rechten wordt getornd. In geen enkele gemeente is dat vlekkeloos verlopen; de situatie in Schiedam zal daarop geen uitzondering zijn.

Wat Schiedam enigszins tot uitzondering maakt is het feit dat er een duidelijk en ambitieus beleidsplan ligt. Veel van de gesprekspartners hebben waardering voor dat plan. Op basis van het onderzoek, waarbij het leidende motief draagvlak bij de verschillende geledingen was, liggen er twee van elkaar te onderscheiden opties. Beide met voor- en nadelen.

Optie 1 is de functie beleggen bij S&R. Directer aanstuurbaar, logischer vanuit de taakstelling van S&R, maar ingewikkeld om in te richten. Optie 2 is een sportadviesraad die onafhankelijk van college, gemeenteraad en S&R opereert. Een nieuwe structuur extra, waarvan het functioneren sterk afhankelijk is van de personen die in de raad zitting hebben.

Optie 'l heeft, voor het realiseren van het huidige beleidsplan met de daarin beschreven resultaten en ambities, de meeste voorkeur en de grootste kans van slagen.

Indien echter politieke enlof bestuurlijke overwegingen het inrichten van een onafhankelijke raad gewenst maakt, kan optie 2, een als panel opererende kleine sportadviesraad, op het meeste draagvlak rekenen.

NISB Consult B.V. adviseert en begeleidt bedrijven en overheden bij de ontwikkeling van sport- en beweegbeleid. NISB Consult B.V. is een docliteronderneining van het Nederlands Instituut voor Sport en Bewegen * Horapark 4,6717 AB Ede P Postbus 643,6710 BP Ede T (0318) 49 09 00 P (0318) 49 09 95 E consult@nisb.nl W www.nisb.nl