Gedragsverandering- interventies via internet Een systematische review van de literatuur 1 Afdeling...
-
Upload
carla-peeters -
Category
Documents
-
view
215 -
download
1
Transcript of Gedragsverandering- interventies via internet Een systematische review van de literatuur 1 Afdeling...
Gedragsverandering- interventies via internet
Een systematische review van de literatuur
1 Afdeling Maatschappelijke Gezondheidszorg,
Erasmus MC
2 Capaciteitsgroep GVO, Universiteit Maastricht
3 EMGO instituut, VUMC
(voordracht: Hein Raat)
Anke Oenema1, Jascha de Nooijer2 , Nanne de Vries2,
Johannes Brug3
Achtergrond
Internet wordt gezien als een veelbelovend kanaal voor het verstrekken
van interventies gericht op het bevorderen van gezond gedrag
Voordelen:
- Mogelijk groot bereik
- 24 uur per dag/7 dagen per week beschikbaar
- Mogelijkheid om geïndividualiseerde (op-maat) informatie te
verstrekken
- Interactieve mogelijkheden
- Anonimiteit
- Combinatie mogelijk met counseling door arts/verpleegkundige
Achtergrond
Mogelijke nadelen:
- bereik niet zo hoog als verwacht
- blootstelling aan interventie mogelijk niet optimaal
- verwerken van informatie via internet mogelijk niet optimaal
- vluchtig medium
Beperkt inzicht in effectiviteit van gedragsveranderinginterventies via
internet
Doel van deze studie
Inzicht krijgen in de effectiviteit van gedragsveranderinginterventies via
internet
Interventies gericht op de primaire preventie van belangrijke chronische
ziekten
Hart- en vaatziekten, kanker, diabetes type 2, obesitas
Relevante gedragingen: voeding (vet, groente, fruit, energie), alcohol
consumptie, lichamelijke activiteit, roken, bescherming tegen zon, veilig
vrijen, afvallen/gewichtsbehoud
Methoden
Systematische review van de literatuur
Protocol gebaseerd op de Cochrane richtlijnen voor een systematische
review van de literatuur
Search in PubMed, PsychInfo, Web-of-Science en Central, van 1995 –
July 2007. Handmatig zoeken in referentielijsten van de geïncludeerde
artikelen
6000 titels geselecteerd en gescreend
33 papers waren geschikt om in de review op te nemen
Methoden
Criteria waaraan de studies moesten voldoen:
• RCT design, of quasi experimenteel design met controle groep
• Controle groep geen interventie, of een interventie via een ander
communicatie kanaal
• Determinanten van gedrag, gedrag, of biomedische indicator als
uitkomstmaat
• Volwassenen of adolescenten als doelgroep
• Gezonde populatie als doelgroep
• Interventie vrij/publiek toegankelijk
• Interventie moest via internet worden verspreid, of via een ander
interactief medium (bv. CD-ROM, computer) als maar duidelijk was
dat de interventie via internet verstrekt zou kunnen worden
Onderwerpen waar de studies zich op richtten
Onderwerp # studies #Deelnemers
Lichamelijke activiteit 7 39 - 817
Afvallen/gewichtbehoud 6 47 - 588
Voeding 5 146 - 782
Voeding en lichamelijke
activiteit
Alcohol consumptie
Stoppen met roken
Veilig vrijen
Zon protectie
4
5
3
2
1
218 - 2598
37 - 214
139 - 351
90 - 157
589
Resultaten Lichamelijke Activiteit
11 studies Significante interventie effecten ten opzichte
van het totale aantal studies met dezelfde
uitkomstmaat
#
studies
Determinant Gedrag
zelfrapport.
Objectieve
maat
Totale LA
6 3/5 2/6 0/2
Matig/zwaar
intensieve LA
5 1/4 1/1
LA in vrije tijd 3 2/3
Noot: alle studies die een interventie effect vonden hadden een geen interventie controle groep. Twee studies vonden een effect ten gunste van de identieke print-versie van de interventie
Resultaten afvallen/gewichtsbehoud
6 studies Significante interventie effecten ten opzichte
van het totale aantal studies met dezelfde
uitkomstmaat
#
studies
Gewicht Voeding/LA
gedrag
Gewichtsverlies 4 1/4 0/2
Gewichtsbehoud 2 1/2*
0/2*
0/1
Noot: * Sommige studies hadden meerdere controlegroepen, een basisversie en een uitgebreidere versie. De meest internet interventies waren een toevoeging aan een andere vorm van interventie
Resultaten voeding
9 studies Significante interventie effecten ten opzichte
van het totale aantal studies met dezelfde
uitkomstmaat
#
studies
Determinant Gedrag
Zelfrapport.
Anthropom.
Vet inname
6 4/4 2/4 0/1
Groente en fruit
inname
4 2/2 2/3
Gezonde
eetgewoontes
2 2/2 1/2
Resultaten alcohol en roken
Significante interventie effecten ten opzichte
van het totale aantal studies met dezelfde
uitkomstmaat
#
studies
Determinant Gedrag
Zelfrapport.
Alcohol 5 1/2 3/5
Stoppen met
roken
3 1/3
Noot: Effecten voor alcoholconsumptie alleen voor de korte termijn
Bevindingen andere gedragingen
Veilig vrijen (2 studies):
Effect op determinanten: 2/2.
Effect op gedrag (condoomgebruik): 1/1.
Zon protectie (1 studie):
Effect op determinanten en gedrag
Samenvatting
Gedrag Determinanten
Lichamelijke
activiteit
Minder dan 50% van de
studies vonden effect
Meer dan 50% van de
studies vonden effect
Gewichtsverlies/
gewichtsbehoud
Minder dan 50% van de
studies vonden effect
Voeding Ongeveer 50% van de
studies vonden effect
Alle studies vonden effect
Alcohol Meer dan 50% van de
studies vonden effect
Roken Minder dan 50% van de
studies vonden effect
Conclusie (1)
Gedragsveranderinginterventies via internet kunnen effectief zijn maar de
evidence voor effectiviteit van zulke interventies is nog niet heel sterk
Er zijn nog te weinig studies om sterke conclusies te kunnen trekken
Beperkingen van de beschikbare evidence:
Aantal gepubliceerde studies over effectiviteit van internet interventies
nog beperkt en zeer divers (gedrag onder studie en methodologie)
Studies zijn uitgevoerd in optimale groepen: vooral hoog opgeleide,
blanke vrouwen
Follow-up is meestal korte termijn
Het aantal beschikbare studies groeit snel
Conclusie (2): Toepassing in bredere context (Jeugdgezondheidszorg)
MONITORING
PREVENTION
Conclusie (3): Toekomst
De interventies die worden ontwikkeld moeten vooral zijn gericht op het
verbeteren van de effecten van de interventies, bijvoorbeeld door
sterkere gedragsveranderingstrategieën toe te passen, of het
gebruik van de interventies te bevorderen
Er zijn meer goede evaluatiestudies nodig om de effectiviteit van
gedragsveranderinginterventies via internet te kunnen bepalen