Gebiedsplan Feijenoord 2014 -2018 - Rotterdam · 2016. 12. 28. · scherp in beeld te hebben. De...
Transcript of Gebiedsplan Feijenoord 2014 -2018 - Rotterdam · 2016. 12. 28. · scherp in beeld te hebben. De...
Gebiedsplan Feijenoord 2014 -2018
1
Voorwoord
Voor u ligt het gebiedsplan van de gebiedscommissie Feijenoord. Het is het eerste
samenwerkingsproduct van de gebiedsorganisatie, de gebiedscommissie en onze bewoners en
partners. De omstandigheden waren niet ideaal, maar ik ben trots op het resultaat. Per wijk is een
helder beeld gemaakt van de kenmerken en de inzet die het gebied nodig heeft van de gemeente.
Een gebiedsplan zonder er met bewoners over te spreken, is geen goed gebiedsplan, vindt de
gebiedscommissie. Ondanks de tijdsdruk en het nog onwennige begin, koos de commissie om in
iedere wijk een wijktafel te organiseren. Acht geanimeerde avonden hebben mede inhoud gegeven
aan het plan. Tegelijkertijd zien we dat er meer nodig is om Feijenoorders te bereiken. Dat zit zowel in
de techniek als in het bereiken van nieuwe groepen bewoners die niet of minder in beeld zijn. We
leren er van.
Participatie vindt doorlopend plaats. De uitdaging in het gebied is om goed te weten wat er speelt.
Aan te voelen wat de sentimenten zijn, waar bewoners zich druk over maken of wat hen juist trots
maakt. En daarop reageren met maatregelen en ondersteuning als dat nodig is. In het gebied gaat het
om contact en daarvoor moeten de commissie en de gebiedsmedewerkers vindbaar, bereikbaar en
aanspreekbaar zijn. De gebiedscommissie is nieuw en nog vrij onbekend. Dat vraagt om een brede
communicatiestrategie van de stad en de gebieden. Door het als stad aandacht te geven en serieus
te nemen. En door als commissie aanwezig te zijn in de wijken, initiatieven te bezoeken en met
Feijenoorders en professionals in gesprek te zijn. Om de herkenbaarheid van de commissie te
vergoten, is ook een brede communicatie-infrastructuur nodig die rekening houdt met alle soorten en
maten Feijenoorders. Daarvoor bieden we binnenkort een plan aan.
De komende periode richten we ons op de koers die de gebiedscommissie Feijenoord wil gaan varen.
Wat wil de commissie bereikt hebben na vier jaar, waarop is zij aanspreekbaar en waarmee
gaat zij het college ‘bestoken’. Jeugd, opvoeden, emancipatie, gezondheid, inkomen, veilige en
schone wijken zijn belangrijke onderwerpen voor Feijenoord. Dat is geen zaak van de gemeente
alleen. Dat doen we samen met partners en bewoners. We streven naar wijken waar het
schoon, veilig, harmonieus en gezellig is. Het is nog te vaak één richtingsverkeer en daar moet
verandering in komen. Initiatief van bewoners om iets van hun buurt of wijk te maken, kan altijd
rekenen op de warme steun van de commissie. Het zorgt voor trots en verantwoordelijkheid in de
wijken en dat zullen we stimuleren.
Onze missie is helder: dicht op de buurten zitten. De kracht en de mogelijkheden van Feijenoorders in
al haar diversiteit kennen. En van daaruit straten, buurten en wijken organiseren om de leefbaarheid
in Feijenoord een forse stap vooruit te helpen.
Vincent Florijn, gebiedsdirecteur Feijenoord
2
Inhoudsopgave
1. Inleiding………………………………………………………………………………………3
2. Katendrecht en Kop van Zuid / Wilhelminapier ………………………………………….5
3. Kop van Zuid / Entrepot …………………………………………………………………..13
4. Noordereiland ………………………………………………………………………………21
5. Feijenoord …………………………………………………………………………………..27
6. Afrikaanderwijk ……………………………………………………………………………..36
7. Hillesluis …………………………………………………………………………………….46
8. Bloemhof ……………………………………………………………………………………57
9. Vreewijk ……………………………………………………………………………………..65
10. Knelpunten ………………………………………………………………………………….74
3
1. Inleiding
Sinds 19 maart 2014 kent Rotterdam een nieuwe bestuursstructuur die het stelsel van deelgemeenten
heeft vervangen. Rotterdam bestaat nu uit veertien gebieden met gebiedscommissies. De
gebiedscommissies zijn de oren en ogen van de wijk en het is hun taak om de vraag uit het gebied
scherp in beeld te hebben. De vraag uit het gebied Feijenoord is hier geformuleerd in het gebiedsplan.
Per wijk is aangegeven wat de situatie nu is en wat het in 2018 moet zijn. Er staat in wat de aanpak
moet zijn en welke knelpunten van invloed zijn op het realiseren van de opgaven.
Naast het gebiedsplan zijn er ook uitvoeringsplannen gemaakt. Dit zijn plannen van de clusters
Maatschappelijke Ontwikkeling, Stadsontwikkeling, Stadsbeheer en Directie Veiligheid. In de
uitvoeringsplannen staat de reguliere inzet beschreven voor alle (beleids)terreinen waar de gemeente
een zorgplicht heeft.
Gebiedsplan en DIN
Het gebiedsplan geeft samen met de DIN een compleet beeld van de plannen voor Feijenoord. DIN
staat voor Doel – Inspanningen – Netwerk (DIN). Deze is voor Feijenoord met alle partners gemaakt.
DIN is een methodiek waarbij korte- en lange termijn doelen gekoppeld zijn aan concrete acties voor
het komende jaar en de komende vier jaar. De concrete acties worden ‘inspanningen’ genoemd. Deze
zijn zo concreet mogelijk (SMART) geformuleerd én hieraan zijn uitvoerende partijen verbonden. In de
DIN gaat het om de extra inspanningen: acties die naast de reguliere inzet noodzakelijk zijn om de
problematiek in Feijenoord aan te pakken. We noemen dit het ‘plus’ voor het gebied.
De DIN en de eerder genoemde uitvoeringsplannen zijn uitvoeringsdocumenten waarin concrete
afspraken tussen de betrokken partijen staan opgenomen. Het gebiedsplan is nauw verbonden met
deze uitvoeringsplannen; samen vormt dit het gebiedsprogramma Feijenoord.
Leeswijzer
De hoofdstukken hebben een vaste indeling. Eerst leest u de huidige situatie, daarna volgt de ambitie
en vervolgens de aanpak. De aanpak wordt beschreven aan de hand van succesvolle maatregelen en
werkwijzen die voortgezet of versterkt moeten worden. Vervolgens zijn de onderwerpen aangegeven
waar zorgen over zijn en in het laatste onderdeel worden de knelpunten per wijk opgesomd.
Participatie gebiedsplannen
De gebiedscommissie organiseerde acht wijktafels in alle wijken van Feijenoord om de eerste
blauwdruk van het gebiedsplan met bewoners, ondernemers en wijkprofessionals te bespreken. De
tijd was beperkt, dus ze vonden binnen drie weken plaats. De wijktafels startten met een algemene
introductie van de gebiedscommissie en een kort voorstelrondje van de aanwezige commissieleden.
Vervolgens lichtte de gebiedsmanager de speerpunten voor de wijk toe die op basis van onderzoek,
wijkprofielen en wijkervaring benoemd zijn. De groepen gingen daarna uiteen om in klein gezelschap
en onder aanvoering van een commissielid, te bespreken of de speerpunten herkenbaar waren en
welke top 3 men zelf zag voor de wijk. In de Afrikaanderwijk blijkt dat bijvoorbeeld veiligheid en
parkeren te zijn, in Katendrecht leggen de participanten de nadruk op openbaar vervoer, parkeren,
braakliggende terreinen en een multifunctionele buurtaccommodatie. Vreewijk gaat voor zorg voor
ouderen, tegengaan van inbraken en onderhoud van de achterpaden. In het gebiedsplan zijn de
opbrengsten van de wijktafels verwerkt. Ze staan opgesomd in de gekleurde balken.
De opkomst bij de wijktafels was behoorlijk met gemiddeld 50 tot 60 personen, alleen Katendrecht
bleef achter. In de aandachtswijken was een oververtegenwoordiging van professionals, in de overige
wijken was het goed gemixt. Het bleek lastig uitleggen dat er al een gebiedsplan lag. Het is toch de
4
bedoeling om samen met bewoners en partners een plan op te stellen? Het volgen van het
begrotingsritme van de stad, blijkt geen bevredigend antwoord. Steeds benadrukte de commissie dat
het gebiedsplan weliswaar de belangrijkste thema’s voor de komende vier jaar omvat, maar dat het
niet in beton gegoten is. Jaarlijks zal de commissie samen met bewoners, ondernemers en partners
bekijken of het nodig is om andere accenten te leggen. Daar zullen andere en elkaar aanvullenden
participatievormen voor gekozen worden. Maar participatie blijft niet beperkt tot deze momenten.
Communicatie was een onderwerp dat op bijna alle wijktafels terugkwam. De gemeentelijke
bereikbaarheid (14010) roept veel ontevredenheid op. Er blijkt ook behoefte aan huis-aan-
huiscommunicatie volgens de formule van de voormalige bewonersbrief van deelgemeente
Feijenoord (Feijenoord Feiten). De aankondiging van de wijktafels was een discussiepunt in
Katendrecht. Velen zouden er niet vanaf weten. De wijktafels zijn aangekondigd via drie advertenties
in de Havenloods, 150 posters op drukbezochte publieke plekken in de wijk, internet, twitter, facebook
en persoonlijke uitnodigingen via de netwerken. Dat laatste bleek het meest effectief.
5
Katendrecht en
Kop van Zuid / Wilhelminapier
6
2.1 Katendrecht en Kop van Zuid / Wilhelminapier nu
Katendrecht en Kop van Zuid / Wilhelminapier (hierna Wilhelminapier genoemd) zijn
veel gefotografeerde stukken van Rotterdam, door de bijzondere hoogbouw, hotel
New York, de SS Rotterdam en de regelmatige komst van cruiseschepen. Het is een
(groot) stedelijk gebied, omgeven door water waar gewoond en gewerkt wordt. Deze
twee plekken raken in toenemende mate met elkaar vergroeid. Daarom beschrijven
we ze hier samen. Katendrecht telt ongeveer 4.500 inwoners en de Wilhelminapier
zo’n 1850. In de nabije toekomst neemt het aantal verder toe door de oplevering van
nieuwe woningen.
In de afgelopen periode heeft Katendrecht een flinke opknapbeurt gehad, waardoor
het beeld en de sociale samenstelling sterk zijn veranderd. De betrokkenheid met de
woonomgeving is op Katendrecht groot. Mensen willen graag op Katendrecht blijven
wonen en het gebied is aantrekkelijk voor gezinnen met jonge kinderen. Er zijn
scholen, sport- en spelmogelijkheden, waaronder een speeltuin, Het Kaapschip, en
er is veel groen.
Op Katendrecht worden de Fenixloodsen en het gebied daaromheen de komende
jaren verder ontwikkeld. De loodsen liggen op een prachtige plek aan de Rijnhaven
en de Rijnhavenbrug die Katendrecht met de Wilhelminapier verbindt. Ook de
toegang tot de wijk, het Polsgebied, is komende jaren volop in ontwikkeling.
De Wilhelminapier is bijzonder in trek bij hoogopgeleiden. Zij hechten waarde aan de
kwaliteit van de huisvesting en de nabijheid van culturele voorzieningen, restaurants
en de ligging dicht bij het centrum. Op de Wilhelminapier is hoogbouw gerealiseerd
en nog in ontwikkeling. Zo gaat de bouw van Seattle aan de Zuidkant van de pier
starten.
Naast kantoren en culturele voorzieningen zijn er appartementen bestemd voor de
midden- en hogere inkomens en is er studentenhuisvesting. Er wonen veel jong
volwassenen met een zelfstandige levensstijl. De inrichting en kwaliteit van de
buitenruimte kent een eigen stijl en het schoonniveau is bepaald op 4,5 (stedelijk 4).
De pier wordt ervaren als een plek waar “het altijd waait” en die een bepaalde kilheid
uitstraalt. Verder is de verkeerssituatie complex door de aan de bouw gerelateerde
veranderende situaties. De verkeersdruk zal de komende jaren toenemen als alle
torens in gebruik zijn genomen. De kwetsbare en niet te wijzigen ontsluiting op het
Wilhelminaplein blijft een nadrukkelijk aandachtspunt.
Katendrecht/Wilhelminapier is een gebied dat op de verschillende thema’s stijgt
boven het Rotterdams gemiddelde. Het gebied staat er goed voor, maar heeft een
aantal aandachtspunten waar verbetering wenselijk is.
Wijkprofiel
In 2014 startte de
gemeente met het
wijkprofiel. Het wijkprofiel
kijkt naar de sociale,
fysieke en
veiligheidsgegevens.
Iedere twee jaar vraagt
de gemeente bewoners
wat ze van hun wijk
vinden en kijken we naar
de cijfers. Zo meten we
hoe de wijk er voor staat.
De scores voor
Katendrecht / KvZ-
Wilhelminapier zijn:
Veilig: 125 / 124
Sociaal: 100 / 125
Fysiek: 106 / 111
7
2.2 Katendrecht en Wilhelminapier in 2018
Ambitie
Katendrecht/ Wilhelminapier is een aantrekkelijk (groot)stedelijk havengebied, waar
wonen en bedrijvigheid hand in hand gaan. Met alle ontwikkelingen die gaande zijn
en of in de komende periode starten zal het inwonertal flink toenemen. Het
samenleven in het levendige, grootstedelijke Katendrecht wordt door de inwoners
van alle leeftijdscategorieën gewaardeerd en als aantrekkelijk ervaren. Het imago
cultuur, culinair en creatief is goed verankerd. Het water van de havens en de rivier
is een belangrijke trekkerpleister voor mensen die hier komen wonen.
Voor deze wijken is het behouden van de goede scores en aandacht voor enkele
verbeteringen een leidend uitgangspunt. De kwaliteitsbuurt Wilhelminapier kenmerkt
zich door bedrijvigheid en een hoge kwaliteit van wonen, werken en verblijven voor
hoger opgeleide bewoners en voor werkenden. Werkzoekenden in Katendrecht
krijgen extra hulp om terug te keren op de arbeidsmarkt.
De voorzieningen passen bij de behoefte van de bewoners, ondernemers en
werkenden. Er is in het hele gebied aandacht voor de havenhistorie (waaronder de
geschiedenis van de Holland Amerika Lijn). De uitgaansgelegenheden worden goed
bezocht door bewoners en bezoekers en zij versterken elkaar door samen te
werken.
Op de langere termijn maakt een aantrekkelijke wandel- en fietspromenade een
rondje Rijnhaven tot een grootstedelijke attractie.
Wijkprioriteiten
Om de ambitie voor Katendrecht, Wilhelminapier waar te kunnen maken, is het
noodzakelijk dat er geïnvesteerd wordt in de vitaliteit, bedrijvigheid en
aantrekkelijkheid van het gebied.
Blijven doen wat goed gaat:
• Overlast door graffiti en vernieling komt in dit gebied minder voor dan
gemiddeld in Rotterdam.
• Het Kaappark en het Buizenpark op Katendrecht zijn mooie
ontmoetingsplekken in de buitenruimte ten behoeve van het hele gebied.
• Economische ontwikkeling Deliplein / Fenix.
• Aansprekende programma’s op de Kaap, zoals de ronde van Katendrecht,
Swanmarket en de nacht van de Kaap, maar ook de kleinere evenementen.
Deze evenementen trekken veel bezoekers uit de wijk en zelfs op
gemeenteniveau.
• Goede score op veiligheid en tevredenheid met de wijk.
Positieve initiatieven versterken:
• Communicatie over evenementen en wijkontwikkelingen.
• Blijven tegengaan van overlast door bouw- en sloopwerkzaamheden.
• Stimuleren burgerkracht, bijvoorbeeld Buurt Bestuurt, verbinden van ouden
nieuw Katendrecht.
Wijktafel
Katendrecht / Kop van
Zuid Wilhelminapier
27 mei 2014
7 juli 2014
Bewoners vinden
belangrijk :
1. Het verminderen van
de parkeerdruk.
2. Evenementen moeten
beter worden aange-
kondigd.
3. Het
voorzieningenniveau
moet beter:
ontmoetingsplek, indoor
sport, betere aansluiting
op OV.
4. Verminderen
taalachterstand bij
kinderen.
5. Tegengaan
vroegtijdig
schoolverlaters.
6. Tegengaan
bouwoverlast /
braakliggende terreinen.
7. Verbeteren
(verkeers)veiligheid.
8. Ook andere
manieren om input te
krijgen en bewoners en
ondernemers te
betrekken.
8
• Voorzieningen op het gebied van sport, scholen en
ontmoetingsmogelijkheden binnen.
Wat zijn uitdagingen:
• Vooral in de oude delen van Katendrecht wordt hoge parkeerdruk ervaren.
• Het aandeel werkloze werkzoekenden terugdringen.
• Verminderen van voortijdig schoolverlaten, het aantal jongeren met een
startkwalificatie op Katendrecht is te laag.
• Ontwikkelen van de entree van Katendrecht, het Polsgebied. Onder andere
door het stimuleren van het rondje Rijnhaven voor wandelaars, hardlopers
en fietsers (inclusief verkeersveiligheid).
• Vergroenen van de Wilhelminapier.
9
2.3 De aanpak
Blijven doen wat goed gaat
Overlast door graffiti en vernieling komt in dit gebied minder voor dan gemiddeld in
Rotterdam, evenals overlast door jongeren. De laatste maanden zijn er echter weer
signalen dat jongeren uit de wijk overlast veroorzaken. De ontwikkeling van
eventuele jongerenoverlast volgen we op de voet. Inzet is afhankelijk van de aard
van de overlast. Er is beperkte inzet nodig met aandacht voor woonoverlast in het
oude deel van Katendrecht. Dit gebied is grotendeels in handen van Woonstad.
Het Kaappark en het Buizenpark op Katendrecht zijn mooie ontmoetingsplekken in
de buitenruimte voor de hele wijk. Deze plekken dienen behouden te blijven voor de
bewoners.
Het voorzichtige imago van Katendrecht van cultuur, culinair en creatief (de drie C’s)
stimuleren we door voorrang te geven aan de herontwikkeling van de Fenixloodsen.
Deze maken het Deliplein en omgeving af en vormen samen met de Rijnhavenbrug
de schakel tussen Katendrecht en Wilhelminapier. De inzet is om de winst die de
afgelopen jaren is behaald in dit gebied voor de toekomst zeker te stellen.
Om de attractiviteit van de Kaap voor bezoekers te behouden, is het belangrijk de
evenementen te behouden. Voorbeelden van succesvolle grote en kleinschalige
evenementen zijn de Nacht van de Kaap en het Welkom Thuis festival. Voor de
ondernemers in het gebied is het interessant om de samenwerking op het gebied
van de culturele en horecavoorzieningen als de SS Rotterdam, Hotel New York,
Lantaren/Venster, Belvedère en Walhalla te versterken.
Aansprekende programma’s zijn belangrijk voor de Kaap, zoals de ronde van
Katendrecht, de Swanmarket en de nacht van de Kaap. Deze evenementen trekken
veel bezoekers uit de wijk en daarbuiten. Ze maken de Kaap een aantrekkelijke plek
om te ondernemen en voor ontspanning.
Katendrecht heeft de laatste jaren een grote verbetering doorgemaakt op het gebied
van wijkveiligheid. Om deze scores te behouden blijft inzet van veiligheidspartners
en de wijkbewoners en -ondernemers noodzakelijk. De tevredenheid met de wijk is
in Katendrecht hoger dan gemiddeld in Rotterdam.
Positieve initiatieven versterken
Bewoners en ondernemers hebben behoefte aan kwalitatief goede communicatie
over evenementen en wijkontwikkelingen. Bewoners van de Wilhelminapier geven
aan dat zij het, door het afnemen van het bouwtempo verdwijnende,
“informatiecentrum Wilhelminapier” zullen missen. Bewoners van Katendrecht
voorzien ook behoefte, o.a. in relatie tot het te ontwikkelen Polsgebied.
Daarom organiseert de gemeente een informatiemarkt over de wijken. Ook wordt
onderzocht of er mogelijkheden zijn voor een spreekuur met dit onderwerp als
thema.
Op de Wilhelminapier wordt nog volop gebouwd. Ook op Katendrecht zijn er diverse
ontwikkelingen: de Fenixloodsen, het Polsgebied en Stad en Lande staan de
komende periode nadrukkelijk op de agenda. Het beperken van hieruit
10
voortkomende bouwoverlast organiseren we met maatwerkoplossingen op de
bouwplaats en de routes daar heen.
Het stimuleren van bewonersbetrokkenheid is ook in deze wijken een belangrijk
instrument voor een prettige en sociale leefomgeving. Het verdient hier extra
aandacht omdat de netwerken vanwege het grote aantal nieuwkomers in de laatste
jaren nog niet voldoende groot zijn. Vooral, maar niet uitsluitend,
bewonersinitiatieven die oud en nieuw Katendrecht of de pier en Katendrecht
verbinden, zijn interessant.
Wijkbewoners in dit gebied voelen zich meer verantwoordelijk voor de buurt waar zij
wonen dan gemiddeld in Rotterdam. Dit maakt inzet op bewonersinitiatieven extra
kansrijk. Het gebiedsnetwerk start Buurt bestuurt op. Een initiatief als het
verhalenhuis Belvedère heeft ook de ambitie om oud en nieuw Katendrecht te
verbinden.
Bewoners van Katendrecht geven aan dat ze behoefte hebben aan een
ontmoetingsplek voor verschillende functies (taalles, muziek, etc.) in de wijk. De
Steiger is een dergelijk ontmoetingsplek. Deze locatie voldoet nu niet aan deze
uitgebreidere vraag. De Steiger wordt ook daarom minder goed bezocht dan
vroeger. Een multifunctionele plek op Katendrecht is dan ook een ontwikkelpunt.
Verder ervaren bewoners een gebrek aan scholen voor het voortgezet onderwijs in
de directe omgeving. De vraag naar inpandige sportvoorzieningen dient verder
onderzocht te worden om een passende oplossing te vinden. Op beperkte afstand
(in de Afrikaanderwijk) worden op redelijke termijn sportvoorzieningen gerealiseerd.
Bij de wijktafel in mei 2014 werd tevens benoemd dat de aansluiting op openbaar
vervoer op Katendrecht moet verbeteren. Het verleggen van de busroute kan
soelaas bieden. Daarnaast is de frequentie van vervoersaanbod te laag in de
avonduren. Bewoners geven aan dat er onvoldoende verlichting is bij de metro-
uitgang Wilhelminaplein.
Aanpakken waar zorgen over zijn
Hoge parkeerdruk
Vooral in de oude delen van Katendrecht ervaren bewoners hoge parkeerdruk. De
diverse wijkoverstijgende voorzieningen en het aanmeren van cruiseschepen geven
een behoorlijk parkeer- en verkeersdrukte op de Wilhelminapier en Katendrecht. In
Katendrecht is momenteel sprake van een versnipperd regime en het heeft te
kampen met het waterbedeffect van de parkeerders met bestemming
Wilhelminapier. Daarom onderzoeken we in hoeverre er draagvlak bestaat voor
betaald parkeren op Katendrecht.
Verkleinen van het aandeel werkzoekenden
Op Katendrecht en Wilhelminapier wonen veel hoger opgeleiden en mensen met
een (goede) baan. We moeten echter niet vergeten dat een deel van de bewoners,
zeker op Katendrecht, werkzoekend is. Om hen weer (terug) op de arbeidsmarkt te
krijgen is een extra inspanning nodig. Als dit niet direct lukt, bieden de wijkeconomie
en vrijwilligerswerk rond de evenementen in het gebied goede mogelijkheden om
actief te blijven.
11
Voortijdige schoolverlaters
Het aantal jongeren met een startkwalificatie op Katendrecht is te laag. Het aantal
voortijdig schoolverlaters (VSV’ers) op Katendrecht neemt toe. Het behalen van een
startkwalificatie is van belang om in de maatschappij mee te kunnen doen.
Belangrijk is daarom de inzet van de integrale aanpak Voortijdig Schoolverlaten.
Hierin moet samen met scholen en wijkpartners een daling van het aantal uitvallers
worden bereikt. De inzet blijft om PSV’ers terug te leiden naar school of een ander
traject aan te bieden. De naaste omgeving van de jongeren: het gezin, de straat en
wijk, worden bij de aanpak betrokken.
Toegang tot de wijk - Polsgebied
Het verder te ontwikkelen Polsgebied zorgt voor een aantrekkelijke entree van
Katendrecht. Belangrijk bij de ontwikkeling van dit gebied is dat het “rondje
Rijnhaven” voor wandelaars, hardlopers en fietsers aantrekkelijk wordt. Daarnaast is
de Pols de toegangsplek voor het westelijk gelegen deel van Katendrecht. In de Pols
komt een school en bevindt zich een supermarkt. Omdat er veel verkeer passeert en
er functies zijn die grotere drukte van langzaam verkeer veroorzaken, dient
verkeersveiligheid op die locatie een zeer belangrijk aandachtspunt te zijn. Ook op
de rest van de Brede Hilledijk wordt door bewoners de verkeersonveilige situatie
genoemd. Volgens hen wordt hier te hard gereden.
De pier is te stenig
Aan de pier kleeft bij bewoners en ondernemers de associatie van een stenige
ruimte waar het altijd waait. Dit heeft naar verwachting grotendeels met de
aankleding van de pier te maken. Het aandeel van groen ten opzichte van
verharding in de buitenruimte is minimaal. Onderzocht zal worden waar groen kan
worden toegevoegd aan de buitenruimte. Daarbij kan ook gedacht worden aan
alternatieven als bomen in bakken, miniparkjes en verticaal groen.
12
2.4 Knelpunten
Vergroenen van de Wilhelminapier
Op de pier is relatief weinig ruimte om te vergroenen. Omdat dit wel belangrijk is, is
de verwachting dat hiervoor extra financiële middelen beschikbaar dienen te komen.
Aanval op uitval
Het project “aanval op de Uitval” om voortijdig schoolverlaten tegen te gaan is
afgelopen. Ook lopen de aanvullende jongerenwerksubsidies van de (voormalige)
deelgemeente af. De reguliere inzet op het tegengaan van VSV is ontoereikend om
de in deze wijk benodigde inzet te plegen.
Parkeren
De discussie over parkeren kan leiden tot zeer verschillende standpunten in de wijk.
Een vorm van parkeerregulering is echter nodig om de toenemende parkeerdruk op
Katendrecht het hoofd te kunnen bieden.
13
Kop van Zuid
Entrepot
14
3.1 Kop van Zuid – Entrepot nu
De Kop van Zuid kent een aantal kwaliteiten: Het Entrepotgebied en de havens,
met de jachthaven City Marina. Het is een gebied dat op veel thema’s uitstijgt
boven het Rotterdams gemiddelde. Dit is het visitekaartje van de wijk. Het is
belangrijk dat de wijkeconomie hier meer gaat van profiteren. Daarvoor is een
stimulans nodig, vooral in het Entrepothavengebied. De aanwezigheid van de
Jumbo in het Entrepot zorgt voor de nodige toestroom van bezoekers.
Deze bezoekers maken onvoldoende gebruik van de horecagelegenheden en
winkels. Dit vraagt een lange adem.
In de Kop van Zuid-Entrepot wonen ruim 8000 mensen. De helft van de inwoners
is van niet-westerse afkomst. In de wijk wonen relatief veel bewoners van
middelbare leeftijd en relatief veel ongehuwde stellen zonder kinderen. Er is een
mix tussen lage en hoge inkomens. Wel is opvallend dat er in de wijk weinig
woningen zijn met een WOZ-waarde tussen de 100.000 en 150.000 euro. Dit is
mogelijk een beperking voor starters en doorgroeiers uit huurwoningen in de wijk.
De Kop van Zuid-Entrepot scoort het wijkprofiel gemiddeld of bovengemiddeld op
sociaal, fysiek en veiligheid. Toch is er aandacht nodig voor deze wijk. Enerzijds
om de hoge inkomens en hoger opgeleiden te behouden. Anderzijds om oog te
houden voor lagere inkomens en bewoners met een lagere opleiding. Het is goed
dat er in de wijk voor beiden ruimte is. Het betekent wel dat er per straat een
ander beeld kan zijn van de wijk. Bij bewoners bestaat de wens om deze
verschillen te overbruggen. Er zijn verschillende initiatieven om buurten en
culturen nader kennis te laten maken, en om activiteiten te organiseren die
verbinden.
In het kader van Parkstad worden in de Kop van Zuid-Entrepot woningen en
voorzieningen gebouwd, in het Spoorweghavenpark en het voormalige
spoorwegemplacement grenzend aan de Afrikaanderwijk. Met deze bouwplannen
is om slecht onderhouden en in onbruik geraakte plekken opnieuw in te vullen.
Wijkprofiel
In 2014 startte de gemeente
met het wijkprofiel. Het
wijkprofiel kijkt naar de
sociale, fysieke en
veiligheidsgegevens.
Iedere twee jaar vraagt de
gemeente bewoners wat ze
van hun wijk vinden en
kijken we naar de cijfers. Zo
meten we hoe de wijk er
voor staat.
De scores voor Kop van
Zuid - Entrepot zijn:
Veilig: 98
Sociaal: 107
Fysiek: 107
15
3.2 Kop van Zuid – Entrepot in 2018
Ambitie
Kop van Zuid is een gebied dat aantrekkelijk en veilig is, en waar het prettig
wonen en verblijven is. Het Entrepot kent veel aanloop met goed bezochte
horecagelegenheden en winkels naast de Jumbo. Er zijn kwalitatief sterke en
aantrekkelijke evenementen. De buitenruimte rond het Entrepot met terrassen is
opgewaardeerd en klanten en bezoekers verblijven graag in dit winkelgebied. De
binding met de wijk en buurt is verbeterd. Bewoners nemen initiatieven om
anderen bij hun buurt te betrekken. De Peperlink aanpak is verruimd naar andere
buurten. Het Spoorweghavenpark is een aantrekkelijk wijkpark waar bewoners
graag komen en verblijven. De overlast van jongeren op het Conducteurhof is
sterk verminderd. Dit geldt ook voor Station Zuid en omgeving. De
verkeersveiligheid is toegenomen op de Laan op Zuid, de Stieltjesstraat en
Rosestraat.
Wijkprioriteiten
Blijven doen wat goed gaat:
• We houden het hoge niveau voor schoon en heel van de buitenruimte
vast, maar er is wel extra inzet nodig op een aantal locaties zoals:
Rosestraat, Spoorweghaven, Vuurplaat, Entrepotstraat en het
binnenterrein van de Peperklip. Daarnaast is er sprake van duivenoverlast
op het Handelsplein en binnenterrein Peperclip
• De succesvolle aanpak van voortijdig schoolverlaters zetten we door.
Positieve initiatieven versterken:
• De Peperlink-aanpak blijft: waarbij bewoners en wijkpartners in de
Peperklip samenwerken.
• We blijven bestaande buurtcomités ondersteunen. Andere buurten die
willen starten met Buurt Bestuurt, krijgen ook ondersteuning.
Aanpakken waar zorgen over zijn:
• Bewoners zetten zich actief in voor de wijk. De wijk kan versterken door
meer betrokkenheid tussen verschillende buurten. Van mensen die
werken verwachten we dat ze ook oog houden voor de eigen buurt. Voor
mensen zonder betaald werk verwachten we dat ze zich inzetten door
bijvoorbeeld vrijwilligerswerk.
• Het gaat op dit moment niet goed met het winkelgebied Entrepothaven.
Het winkelgebied trekt te weinig klanten. Er is gezamenlijk inzet nodig van
vastgoedeigenaar, ondernemers, bewoners en gemeente om dit gebied
weer levendig en aantrekkelijk te maken
• De bewoners ervaren de buitenruimte als te stenig. Er kan meer groen bij.
• Veiligheid in de wijk: Op bepaalde plekken is er sprake van
jongerenoverlast. Ook stijgt het aantal woninginbraken en
winkeldiefstallen. Daarnaast maken de bewoners zich zorgen over de
verkeersveiligheid in bepaalde straten.
• Vervuiling: het schoonniveau is goed in de wijk. Op een aantal plaatsen is
dit echter niet het geval vinden de bewoners. Dat geldt ook voor de
duivenoverlast.
Wijktafel
Kop van Zuid-Entrepot
5 juni 2014 en 7juli 2014
Dit vinden bewoners
belangrijk:
1. Verkeersveiligheid op
de Laan op Zuid,
Rosestraat en
Stieltjesstraat
2. Meer verbinding
tussen het noordelijke
en zuidelijke deel
3. Gemis van groen
(meer bomen en
parkjes). De bewoners
ervaren de wijk als te
stenig. Bewoners
willen meer groen
waarbij ze zelf een rol
willen spelen in het
beheer van het
aangelegde groen
4. Jongerenoverlast op
bepaalde
horecalocaties
5. Schoonniveau
behouden maar extra
aandacht voor
vervuiling op de
locaties Rosestraat,
Spoorweghavenpark,
Vuurplaat,
binnenterrein Peperklip
en Entrepotstraat. Ook
duivenoverlast
aanpakken.
16
Resultaten in 2018
In 2018 moeten in ieder geval de volgende resultaten voor de Kop van Zuid-
Entrepot zichtbaar zijn:
• Alle bijstandsgerechtigden uit de wijk krijgen een aanbod voor werk en/of
activering
• Voor het Entrepothaven gebied hebben ondernemers, vastgoedeigenaar
en de gemeente afgesproken welke acties nodig zijn om het
Entrepothavengebied een aantrekkelijk en levendig winkel- en
verblijfsgebied te maken. Er is gestart met de uitvoering van deze acties.
• Ten minste vier plekken in de wijk zijn in samenspraak met bewoners
verbeterd met kwalitatief groen. Bewoners beheren dit groen zelf.
• De jongerenoverlast op een aantal locaties in de wijk is sterk verminderd
• Station Zuid is een veilig gebied.
• De verkeersveiligheid op de Laan op Zuid zijn, de Rosestraat en
Stieltjesstraat is toegenomen.
• De straten Rosestraat, Spoorweghavenpark, Vuurplaat, Binnenterrein
Peperklip en Entrepotstraat zijn net zo schoon als de rest van de wijk.
Duivenoverlast is sterk verminderd.
17
3.3 De aanpak
Blijven doen wat goed gaat
De buitenruimte is over het algemeen schoon en heel. Dit hoge niveau van de
buitenruimte moet behouden blijven.
De aanpak van voortijdige schoolverlaters in de afgelopen jaren heeft goede
resultaten opgeleverd in de wijk. Deze aanpak zetten we door om te zorgen dat
het % voortijdig schoolverlaters niet boven het Rotterdamse gemiddelde stijgt.
Positieve initiatieven versterken
We gaan verder met de Peperlink: deze voorziening is opgezet door Vestia, de
gemeente en bewoners van de Peperklip. Het is een centrale plek waar bewoners
terecht kunnen voor allerlei hulp, advies en ondersteuning maar ook voor
activiteiten voor en door bewoners. Deze vorm van samenwerking tussen
bewoners en wijkpartners blijven we ondersteunen en dragen we uit in de rest van
de wijk.
Op dit moment is er een Buurtcomité actief op de Kop van Zuid. Andere buurten
willen starten met Buurt Bestuurt. Deze bestaande en nieuwe initiatieven moeten
we versterken, zodat steeds meer bewoners verantwoordelijkheid nemen voor de
leefbaarheid en veiligheid in hun omgeving.
Aanpakken waar we ons zorgen om maken (de wijkprioriteiten)
Bewoners zetten zich actief in voor de wijk
In het zuidelijke deel van de wijk hebben relatief veel bewoners een
bijstandsuitkering. We stimuleren hen om weer actief te worden. Dat doen we door
mensen toe te leiden naar een baan of via vrijwilligerswerk bij een van de vele
vrijwilligersorganisaties in de wijk.
We willen dat de band tussen buurten sterker wordt. Buurten kunnen meer van
elkaars kracht profiteren. De Peperlink-aanpak, waarbij bewoners in
gezamenlijkheid initiatieven ontwikkelen en daarmee de sociale cohesie
versterken, werkt goed. De binding met de wijk en buurt is verbeterd doordat
bewoners zelf initiatieven nemen om anderen bij hun buurt te betrekken. We
moeten ook bewoners uit de andere delen van de wijk betrekken bij de Peperlink.
De herinrichting van het Spoorweghavenpark tot een aantrekkelijk wijkpark met
veel ‘bruikbaar groen’ voor alle omwonenden staat op de ontwikkelagenda. Dit
park geeft dan een goede mogelijkheid tot ontmoeting.
Groenere buitenruimte
De Kop van Zuid wordt als heel stenig ervaren door de bewoners. De herinrichting
van het Spoorweghavenpark zal bijdragen aan een mooier park, maar in de
straten en pleintjes elders in de wijk missen bewoners bomen, groenplekken en
bloembakken. De bewoners zullen gestimuleerd worden om groenplannen voor
hun buurt te maken. Ze kunnen hiervoor geld krijgen via het fonds
Bewonersinitiatieven.
18
Met bewoners maken we wel beheerovereenkomsten zodat zij zelf
verantwoordelijk zijn voor het beheer van de groenprojecten en zich ook zo meer
betrokken voelen bij hun leefomgeving.
Sterker maken van het Entrepothavengebied
In het Entrepothavengebied zijn verschillende horecagelegenheden en winkels,
waaronder de supermarkt Jumbo. Deze voorzieningen en de bijzondere ligging
aan het water met de jachthaven City Marina, heeft goede mogelijkheden om zich
te versterken en een aantrekkelijker winkel- en uitgaansgebied te worden. Dit
gebied heeft het echter moeilijk. Ondernemers hebben moeite om het hoofd boven
water te houden. De terrasjes staan vaak leeg. Bezoekers weten het gebied niet
goed te vinden. Streven is om dit gebied in de komende vier jaar een boost te
geven, zodat mensen (bezoekers en klanten) hier graag naar toe komen en
verblijven.
De ontwikkeling van dit gebied moet gerelateerd worden aan de ontwikkelingen in
de buurwijken Noordereiland, Wilhelminapier en Katendrecht. Op die manier
ontstaat een grootstedelijk aantrekkelijk winkel- en verblijfsgebied. Hierbij moet
ook aandacht zijn voor de toegangswegen tot dit gebied (de Stieltjesstraat en
Poortgebouw). Om dit te kunnen bereiken, stellen we een projectleider aan, die
samen met de ondernemers en vastgoedeigenaar, acties ontwikkelt voor de
versterking van dit gebied. De projectleider moet zoeken naar de nodige financiën
en draagvlak voor de plannen bij bewoners, ondernemers, investeerders en
gemeente en stemt hierover af met de gebiedsmanager.
Veiliger wijk
Hoewel de hele wijk Kop van Zuid-Entrepot over het algemeen veilig is, zijn er
bepaalde plekken waar het minder goed gaat met de veiligheid. Er is sprake van
overlast van jongeren op het Conducteurshof, Spoorweghavenpark, bij enkele
horecalocaties en Station Zuid. Met jongerenwerk en bewoners gaan we zoeken
naar oplossingen die de overlast verminderen. Hierbij moet ook gezocht worden
naar zinvoller dagbesteding voor de overlastgevende jongeren. De jongeren zelf
worden actief benaderd om mee te werken aan het terugdringen van de overlast.
Voor het Station Zuid wordt samen met Prorail en NS de mogelijkheden van
plaatsing van camera’s onderzocht.
In een aantal buurten komen relatief veel woninginbraken voor. Uit schouws die
gehouden worden, blijkt dat bewoners vaak zelf maatregelen kunnen treffen om
de kans op een woninginbraak te verminderen. Bewoners zijn zich hier niet altijd
van bewust. In samenwerking met de politie en woningbouwcorporaties gaan we
informatiecampagnes starten. Zo maken we bewoners bewust van de
kwetsbaarheid van hun woning en stimuleren we het aanbrengen van goed hang-
en sluitwerk.
In de winkelgebieden Vuurplaat en Entrepothavengebied komen winkeldiefstallen
voor. Samen met ondernemers moeten er maatregelen getroffen worden om het
aantal diefstallen te verminderen. Dit doen we via het versterken van het huidige
KVO traject en het bieden van cursussen en trainingen aan ondernemers.
19
Station Zuid en omgeving worden al jaren als onveilig ervaren door bewoners. Het
gaat dan om straatroven, lastig vallen en zwerfvuil. We gaan samen met de politie
de overlast aanpakken door inzet tijdens de zogenaamde Donkere Dagen
Offensief.
Bewoners ervaren de Laan op Zuid, de Stieltjesstraat en de Rosestraat als
verkeersonveilig. Delen van de Laan op Zuid zijn onlangs heringericht.
Zebrapaden zijn verdwenen en dat vinden de bewoners vaak onveilig. De
bewoners geven ook aan dat er vaak te hard gereden wordt. Samen met
bewoners gaan we deze straten schouwen en we houden snelheidscontroles. Op
basis van die gegevens zullen maatregelen getroffen worden om de veiligheid van
deze wegen te verhogen.
Schonere wijk
De wijk Kop van Zuid is een schone wijk. Toch zijn er een aantal straten waar de
bewoners klagen over vervuiling. Het gaat om de Rosestraat,
Spoorweghavenpark, Vuurplaat, Binnenterrein Peperklip en Entrepotstraat. Ook
klagen de bewoners over duivenoverlast. We maken met Stadsbeheer afspraken
over het verbeteren van het schoonniveau van deze straten. We betrekken hierbij
ook de bewoners. Bewoners bewuster maken van nadelen van het voeren van
duiven en andere vogels.
20
3.4 Knelpunten
Projectleider Entrepotgebied
Om de gewenste ontwikkelingen in het Entrepotgebied te krijgen is inzet van een
projectleider nodig, die voor de komende vier jaar aangesteld wordt om een
gedegen plan van aanpak te maken met als doel dit gebied levendiger en
economisch levensvatbaarder te maken.
Activering
De huidige inzet levert onvoldoende resultaat om het aantal bijstandsuitkeringen te
verminderen. Een groot deel van deze groep heeft een grote afstand tot betaald
werk. De groep die nu naar activeringstrajecten wordt begeleid is te klein om de
situatie in de wijk te verbeteren.
21
Noordereiland
22
4.1 Noordereiland nu
Noordereiland is een blikvanger aan de Maas. Het heeft beeldbepalende bruggen,
de kades en de oorspronkelijke negentiende-eeuwse bebouwing. Het eiland heeft
een kunst- en cultuurfunctie voor de hele stad, met bijvoorbeeld Montmartre aan de
Maas en heeft een menging van kleinschalig wonen en werken. Het Noordereiland
scoort zowel sociaal, fysiek als veilig boven het Rotterdams gemiddelde. Bewoners
geven aan aandacht te willen voor het basisonderwijs, de schone buitenruimte en
overlast die zij ervaren.
Het Noordereiland telt ongeveer 3.300 inwoners. 58% van de huishoudens heeft
een eenpersoonshuishouden. Het percentage gehuwde stellen en
eenoudergezinnen is relatief laag vergeleken met de andere wijken. Op
Noordereiland wonen relatief veel autochtonen (57%). Een negatieve uitschieter is
de citoscore: deze is gemiddeld 526,6 op het Noordereiland, terwijl deze stedelijk
532,5 is. Volgens het wijkprofiel is de objectieve score met betrekking tot
voorzieningen, overlast, leefomgeving en binding lager dan het gemiddelde van
Rotterdam.
Sinds enige jaren ondervinden de bewoners van het Noordereiland overlast van
‘autotoerisme’: jongvolwassenen afkomstige uit andere wijken, die met hun auto’s
parkeren langs de waterkant en overlast veroorzaken door vuil op straat achter te
laten, luidruchtig zijn, harde muziek draaien en verdovende middelen gebruiken.
Deze overlast van de door bewoners genoemde “kadekapers” moeten we
aanpakken.
Bewoners ergeren zich verder aan het zwerfvuil en maken zich zorgen over de
sluiting van de Openbare Basisschool Noordereiland. Er is nog veel onduidelijkheid
over de gevolgen hiervan.
Wijkprofiel
In 2014 startte de
gemeente met het
wijkprofiel. Het wijkprofiel
kijkt naar de sociale,
fysieke en
veiligheidsgegevens.
Iedere twee jaar vraagt de
gemeente bewoners wat
ze van hun wijk vinden en
kijken we naar de cijfers.
Zo meten we hoe de wijk
er voor staat.
De scores voor
Noordereiland zijn:
Veilig: 116
Sociaal: 103
Fysiek: 110
De detailgegevens en
uitleg staan op de
www.wijkprofiel.
Rotterdam.nl
23
4.2 Noordereiland in 2018
Ambitie
Noordereiland is een beschermd stadsgezicht: een waterrijk, authentiek en kansrijk
gebied wat levendig is door kunst en cultuur. Het Noordereiland is een stabiele wijk,
waarbij het accent ligt op behoud. De aantrekkelijkheid van de wijk is vergroot door
het vernieuwen van “ons blok” (Burgemeester Hoffmanplein /Van de Takstraat) in
een passende stijl en door het behoud van De Hef. Daarnaast is het Noordereiland
veel groener door de oplevering van een aantal inrichtingsplannen zoals Ons Park,
De Burgemeester Hoffmanplein en het Prinsenhoofd. Ons Park is een fijne plek in
de wijk waar bewoners elkaar zien en samen optrekken net als jongeren die er ook
sporten.De kwaliteit van het basisonderwijs is goed. Kinderen hoeven niet naar een
andere wijk voor het basisonderwijs.
De kades van het Noordereiland zijn poepvrij en de parkeeroverlast behoort tot het
verleden. De overlast die de bewoners van elkaar ervaren (burengerucht) is
aanzienlijk verminderd. Er is een plek in de wijk waar de bewoners elkaar kunnen
ontmoeten en samen activiteiten kunnen uitvoeren. Bewoners zijn actief via
bijvoorbeeld Buurt Bestuurt en dragen op die manier zelf bij aan de verbetering van
de leefbaarheid en veiligheid op het Noordereiland.
Wijkprioriteiten
Blijven doen wat goed gaat:
• Het Noordereiland blijft een creatieve broedplaats.
Positieve initiatieven versterken:
• De betrokkenheid van bewoners bij het eiland is groot. Dit blijven we
ondersteunen.
• Noordereiland heeft een sterke identiteit waar de bewoners aan hechten. Dit
moet onderhouden worden en naar voren worden gebracht.
Aanpakken waar zorgen over zijn:
• De gemiddelde citoscore is laag. De kwaliteit van het basisonderwijs moet
omhoog. De sluiting van Openbare Basisschool Noordereiland mag de
kwaliteit van het onderwijs niet negatief beïnvloeden.
• De buitenruimte kan groener en schoner. Daarnaast moet er een
permanente oplossing komen voor hondenpoepoverlast op de kades.
• Er is parkeeroverlast op de kades en in de Van der Takstraat.
• Overlast van de “kadekapers” wordt tegengegaan. Daarnaast is er aandacht
voor de aanpak van burenoverlast.
Resultaten 2018
• Noordereiland is groener door de oplevering van drie inrichtingsplannen.
• Noordereiland heeft een wijkcentrum voor ontmoeting en
bewonersactiviteiten voor jong en oud.
• De hondenpoepoverlast op de kades is vanaf 2015 al sterk verminderd.
• Geen parkeeroverlast meer op het eiland.
• De overlast van “kadekapers” is sterk verminderd. De kwaliteit van het
onderwijs is verbeterd.
Wijktafel Noordereiland
10 juni en 7 juli 2014
Dit vinden de bewoners
belangrijk:
1. De kwaliteit van het
basisonderwijs
2. Het gemis van een
wijkvoorziening
3. De overlast van het
autotoerisme (ook wel
kadekapers genoemd)
4. Permanent dialoog
Woonstad en huurders
5. Na oplevering Ip’s
goed blijven
onderhouden en meer
groen erbij
6. Aanpassen
losloopzone, opruimplicht
7. Aanpak overlast
Horeca
8.ondersteunen kleine
bedrijvigheid
9.Luchtkwaliteit Brugweg
24
4.3 De aanpak
Blijven doen wat goed gaat
Het Noordereiland is een broedplaats voor creatieve ondernemers op het gebied
van kunst en cultuur. De vele activiteiten op het gebied van kunst en cultuur
(Montmartre aan de Maas). Deze broedplaats moet gekoesterd worden.
Positieve initiatieven versterken
Veel eilandbewoners zijn actief voor hun buurt. Zo is er sinds kort een Buurt
Bestuurt comité actief. Ook zijn er verschillende werkgroepen van bewoners die zich
inzetten bij de ontwikkeling van de diverse inrichtingsplannen. Deze actieve
bewoners blijven we ondersteunen. Zodat steeds meer bewoners
verantwoordelijkheid nemen voor de leefbaarheid en veiligheid in hun omgeving.
Sterke identiteit van de wijk
Het Noordereiland is een beschermd stadsgezicht. Dit vergt aandacht en
onderhoud. “Ons Blok” aan het burgemeester Hoffmanplein/Van de Takstraat is aan
vernieuwing toe. Deze vernieuwing moet passen in de stijl van het beschermd
stadsgezicht. Ook moet De Hef, als een symbool van Feijenoord en Zuid, behouden
worden.
Aanpakken waar we ons zorgen om maken
Beter onderwijs
Bewoners maken zich zorgen over de kwaliteit van het onderwijs. Openbare
basisschool Noordereiland zal sluiten. Het is op dit moment nog onduidelijk wat er
met de leerlingen en het pand gaat gebeuren. Een deel van de kinderen moet
waarschijnlijk buiten de wijk naar school. De bewoners maken zich zorgen hierover
en ook over het feit dat er een groot pand leeg komt te staan. Bewoners willen
daarom het leegstaande schoolgebouw als wijkcentrum gebruiken.
Het doel voor de komende jaren is het pedagogisch klimaat op school, thuis en op
straat verhogen. Die werelden moeten meer verbonden worden. De inspanningen
moeten in ieder geval leiden tot het verbeteren van schoolprestaties, het
terugbrengen van schooluitval en verminderen van overlast. Dit vraagt het maximale
van professionals. We kijken hierbij naar de mogelijkheden die het Nationaal
Programma Rotterdam Zuid (NPRZ) biedt.
Schone en groene buitenruimte
De komende periode zullen de inrichtingsplannen worden uitgevoerd. Hierdoor
krijgen de Prinsenhoofd, Ons Park en het Burgemeester Hoffmanplein een impuls
aan de buitenruimte. Om deze plannen goed uit te voeren is er meer geld nodig dan
er nu beschikbaar is vanuit de zogenoemde BRG-gelden (Rijksgelden ter
compensatie van de aanleg van de Maasvlakte). Daarnaast moeten deze groene
oases in de wijk goed onderhouden worden na oplevering.
In de wijk werd veel overlast ervaren van hondenpoep. De pilot tegen overlast is
redelijk goed bevallen. Schone Stad (voorheen Roteb) onderzoekt de mogelijkheden
van nieuw hondenpoepbeleid met als uitgangspunt de opruimplicht op alle locaties.
Naast aanpak hondenpoep is er aandacht voor onkruidbestrijding op de kades.
25
Bewoners maken zich ook zorgen over de luchtkwaliteit (bij de Brugweg). Daarbij
wordt verwezen naar een rapport van Milieudefensie uit 2013. Nader onderzoek is
nodig om deze klacht in kaart te brengen.
Parkeeroverlast op kades en de Van der Takstraat
Er wordt veel parkeeroverlast ervaren op de kades en in Van der Takstraat. Met
politie en de bewoners maken we een plan om deze parkeeroverlast tegen te gaan.
Dit plan voeren we daarna uit.
Minder overlast: burenoverlast, drugsoverlast, overlast kades
Op het gebied van burengerucht wijkt het Noordereiland af van het Rotterdams
gemiddelde. De woonoverlastcoördinator van de gemeente handhaaft dit in
samenwerking met de politie en de woningbouwcorporatie.
De bewoners geven aan drugsoverlast te ervaren. Er moet aandacht komen voor
een goede operationele afstemming om deze bestuursrechtelijk en strafrechtelijk
aan te pakken. We willen hierbij aansluiten bij de stedelijke aanpak van
drugsoverlast. Maar ook preventieve programma’s voor jeugd en jongeren zijn
nodig.
De kades van het Noordereiland zijn populair en niet alleen bij de bewoners. Veel
bewoners van buiten het eiland komen met de auto naar de kades om van het
uitzicht te genieten. Maar daar blijft het niet bij. Bewoners ervaren veel overlast van
deze door hun genoemde “kadekapers”: vaak wordt de auto geparkeerd op een plek
waar dit niet mag. Bewoners klagen over gebruik van drugs in de auto’s en over het
achterlaten van allerlei zwerfvuil door de kadekapers. Deze overlast pakken we
samen met de politie aan.
Wijkeconomie
Bewoners pleiten voor het behouden en ondersteunen van de vele kleine bedrijfjes
op het Noordereiland. Het gaat dan om de winkels voor de dagelijkse
boodschappen alsook om andere vormen van bedrijvigheid die op het eiland
aanwezig zijn. Het behoud van deze voorzieningen draagt bij aan het behoud van
het karakter van het Noordereiland. Deze zijn belangrijk voor het voorzieningen
niveau op het eiland. Er wordt een bijeenkomst georganiseerd voor alle bedrijven op
het Noordereiland om hun vragen en wensen in kaart te brengen. Op basis daarvan
zal binnen het gemeentelijk aanbod gekeken worden op welke wijze de
ondernemers op het Noordereiland die het nodig hebben, een steun in de rug
kunnen krijgen.
26
4.4 De Knelpunten
Wijkvoorziening
Op dit moment is er geen wijkcentrum op het Noordereiland. Zelfs voor
informatieavonden moeten we uitwijken naar een locatie buiten de wijk. Bewoners
missen dit. Zonder een wijkcentrum kunnen actieve bewoner zich niet goed
verenigen. Ze hebben geen plek om te vergaderen, geen plek om activiteiten te
doen en geen ontmoetingsplek. Een wijkcentrum kan positief bijdragen aan de vele
activiteiten die op het eiland worden ontplooid en daarmee ook de identiteit van de
wijk versterken
Horeca
Terugdringen van het aantal overlastgevende horecazaken is een wens van de
bewoners. Dit gaat gepaard met hoge kosten.
Inrichtingsplannen
Uitvoering van inrichtingsplannen op Noordereiland is een knelpunt omdat de
hiervoor gereserveerde middelen vanuit de BRG (compensatiegelden van het Rijk
die de gemeente heeft gekregen in verband met de aanleg van de Maasvlakte)
onvoldoende zijn om alle plannen uit te voeren.
27
De wijk Feijenoord
28
5.1 Feijenoord nu
Feijenoord is een stadswijk vol potentie. De wijk telt circa 7.300 inwoners. De
bevolkingsopbouw van de wijk is divers. De wijk bestaat voornamelijk uit
gezinnen. De wijk kenmerkt zich door diverse actieve bewonersgroepen, die
binnen hun gemeenschap een actieve rol vervullen. Er zijn ook veel
maatschappelijke initiatieven en familienetwerken. De verbondenheid met elkaar
is hoog. Onlangs is de Proeftuin (een centrale wijkvoorziening) gestart. Dit is een
faciliteit waar wijkbetrokken aanbieders samenwerken aan talentontwikkeling,
participatie, gezondheid en sociale cohesie. Er is adequate ondersteuning voor
organisaties gericht op zelfbeheer en wederdiensten voor en door bewoners. Er
zit kracht in de wijk: Er zijn zogenaamde zichtbare schakels die de brug vormen
tussen bewoners en professionals. Een voorbeeld is Kracht van de Vrouw. Deze
kracht is zeer waardevol, omdat de meeste allochtone bewoners de weg naar
reguliere hulp en zorg vaak niet weten te vinden.
De wijk heeft als bijzondere kenmerken de ligging nabij het centrum en aan de
rivier, de havens (Nassauhaven en Persoonshaven), de bedrijven Unilever en
Hunter Douglas, mooie bouwkavels, de levendige Oranjeboomstraat en de
bijzondere bebouwing van de Dillenburgblokken en het bedrijventerrein Piekstraat
e.o. De wijk heeft ook een aantal groenvoorzieningen van hoge kwaliteit zoals het
nieuwe Nassauhavenpark, Mallegatpark (in ontwikkeling) en Rosepark (grens met
Kop van Zuid).
Het inkomensniveau van de wijkbewoners is laag. Van de bewoners heeft 44%
inkomen uit een uitkering, bijna twee maal zo hoog als het stedelijke percentage.
In vergelijking met de overige wijken op Zuid, is het aantal huurwoningen in
corporatiebezit (Woonstad Rotterdam) met 91% in Feijenoord erg hoog.
Feijenoord is één van de dertien sociale probleemwijken in Rotterdam. Volgens
het wijkprofiel scoort Feijenoord op Sociaal en Veilig veel lager dan het
Rotterdamse gemiddelde. De wijk Feijenoord kampt met grote achterstanden op
het gebied van werk, inkomen, opleiding, taal en binding. Feijenoord is daarom
aangewezen als focuswijk in het Nationaal Programma Rotterdam Zuid.
Er is onvrede over verpaupering van de buitenruimte. Bewoners klagen over
zwerfvuil en de uitstraling van woningen die dringend aan onderhoud toe zijn. Er is
een specifieke aanpak gestart om het zwerfvuil tegen te gaan. Om de straten
schoner te houden moeten de bewoners hun gedrag ook veranderen.
Er staan in Feijenoord vooral portieketage woningen, deels oud, deels uit de jaren
80 en 90. Door de aanwezigheid van lege kavels op mooie locaties aan het water
biedt de wijk voldoende ruimte voor nieuwbouwontwikkelingen in het
marktsegment. Bedrijven van groot tot klein en van lokaal tot internationaal zijn te
vinden in de Piekstraat en de Nijverheidsstraat. Het is voor de wijk van belang
omdat het een belangrijke werkgever is. De aantrekkelijkheid van de
Oranjeboomstraat laat te wensen over, hiervoor dient een toekomstbestendige
integrale aanpak te worden ontwikkeld. De wijk kent dus veel problemen maar
heeft ook veel potentie om uit te groeien tot een mooie, veilige wijk met bewoners
die zich actief inzetten voor hun buurt.
Wijkprofiel
In 2014 startte de gemeente
met het wijkprofiel. Het
wijkprofiel kijkt naar de
sociale, fysieke en
veiligheidsgegevens.
Iedere twee jaar vraagt de
gemeente bewoners wat ze
van hun wijk vinden en
kijken we naar de cijfers. Zo
meten we hoe de wijk er
voor staat.
De scores voor Feijenoord
zijn:
Veilig: 88
Sociaal: 69
Fysiek: 81
De detailgegevens en
uitleg staan op de
www.wijkprofiel.
Rotterdam.nl
29
5.2 Feijenoord in 2018
Ambitie
Feijenoord is een aantrekkelijke, veilige, stedelijk georiënteerde, populaire
woonwijk aan het water. Veel bewoners zijn naast hun werk actief in de buurt. De
Proeftuin Feijenoord is de centrale plek in de wijk waar de bewoners elkaar
ontmoeten en activiteiten bedenken en uitvoeren. Voor jong en oud zijn er volop
activiteiten die ze met ondersteuning van professionals zelf opzetten. De straten
zien er verzorgd uit en de Oranjeboomstraat is een levendige winkelstraat waar de
buurt graag komt.
Wijkprioriteiten
Blijven doen wat goed gaat:
• Ondersteunen van actieve bewonersgroepen
• Ecokinderpark een nieuwe plek in de wijk geven
• Hefpark
Positieve initiatieven versterken:
• Proeftuin Feijenoord
• Monteirogym
• Buurtvaders
• Samenwerking met bedrijven in de wijk
• Kunst en Cultuur als bindmiddel (Droomtheater)
Aanpakken waar zorgen over zijn:
• Armoede
• Ouderen
• Opgroeiklimaat en schooluitval
• Verbeteren woningbestand
• Schone buitenruimte
• Voorzieningenniveau
• wijkeconomie
• Veiligheid
Resultaten in 2018
In 2018 moeten in ieder geval de volgende resultaten zichtbaar zijn:
• Alle bijstandsgerechtigden krijgen een aanbod voor werk of activering.
• Er zijn 400 woningen in de bestaande voorraad verbeterd.
• De overlast van zwerfvuil en hondenpoep op de Oranjeboomstraat en ook
in de rest van de wijk is sterk verminderd.
• Bewoners spelen een rol in het schoon houden van hun omgeving.
• Proeftuin Feijenoord is het centrum van de wijk waar jong, oud, allochtoon
en autochtoon elkaar ontmoeten en activiteiten ontplooien.
• Er is snelle opvolging bij jongeren die voortijdig school verlaten met een
sluitende aanpak.
• Ouders zijn actief betrokken bij de ontwikkeling van hun kinderen op
school.
• Er draait een jaarlijks preventief programma voor de jeugd in relatie tot
drugsoverlast.
Wijktafels
Feijenoord
19 mei 2014 en
7 juli 2014
Dit vinden bewoners
belangrijk:
1. Behouden van de
Proeftuin en toegankelijk
maken voor alle
doelgroepen (jong, oud,
autochtoon, allochtoon)
2. Aanpak armoede
3. Aanpak zwerfvuil en
hondenpoep
4. Jongeren kansen bieden
5. Activiteiten voor ouderen
7. Onderhoud van
woningen
8. Betere bereikbaarheid
gemeentelijke organisaties
9. Ondersteunen van
actieve bewonersgroepen
10. behouden van het
Hefpark
11. Kunst en cultuur als
sociaal bindmiddel
12. Verkeersveiligheid
30
31
5.3 De aanpak
Blijven doen wat goed gaat
Er zijn verschillende bewoners(groepen) actief in de wijk zijn zoals de Kracht van
de vrouw en Helderheid. Deze en andere bewonersinitiatieven lopen op dit
moment goed. Maar ze zijn ook kwetsbaar omdat ze getrokken worden door
vrijwilligers. Deze en andere actieve bewonersgroepen blijven we ondersteunen,
zodat ze ook in de komende jaren actief kunnen blijven voor hun buurt.
Het Ecokinderpark is nu in beheer van bewoners samen met Creatief Beheer en
dat loopt goed. Het park ligt op een braakliggend terrein en moet verhuizen
vanwege nieuwbouwplannen. Het park moet een nieuwe plek in de wijk krijgen.
Positieve initiatieven versterken
Met ingang van zomer 2013 is de pilot Proeftuin Feijenoord gestart. De pilot loopt
tot eind 2014. De voorziening wordt door en voor bewoners gedraaid en kent een
brede programmering. Het wordt goed bezocht en lijkt te voldoen in een behoefte.
De buurtbewoners willen graag ook gebruik maken van de Sporthal. Dit loopt
echter niet goed. De samenwerking met de sporthal moet verbeteren. Hierover
gaan we afspraken maken met de beheerder van de sporthal.
Momenteel zijn er klachten van enkele bewonersgroepen dat ze geen gebruik
mogen maken van de Proeftuin. De Proeftuin moet toegankelijker zijn voor alle
doelgroepen: jong, oud, autochtoon en allochtoon. Met de huidige manager van
de Proeftuin zullen hierover afspraken gemaakt worden. De eerste evaluatie van
de Proeftuin vindt in 2014 plaats. Op basis daarvan zullen eventueel nieuwe
afspraken worden gemaakt over het gebruik van de Proeftuin en over de
levensvatbaarheid voor de komende jaren. Inzet is wel het behouden van de
Proeftuin als de centrale ontmoetingsplek van de wijk voor alle Feijenoorders.
Monteirogym is een sportplek voor jongeren, waar jongeren kunnen sporten en
tegelijk leren om respectvol met elkaar om te gaan. Veel jongeren uit de wijk
maken er gebruik van. De initiatiefnemer heeft moeite om de voorziening
draaiende te houden. Er is steun nodig om dit initiatief door te zetten.
Buurtvaders is een club van zo’n kleine twintig Marokkaanse ouders die
regelmatig de buurt inspecteren en jongeren aanspreken op hun gedrag als dat
nodig is. Het loopt goed, maar de groep is niet groot en daardoor kwetsbaar. Het
zou goed zijn als de groep uitgebreid wordt met meer bewoners.
Er zijn veelbedrijven in het gebeid. Een paar steunen bewonersactiviteiten zoals
Unilever en Hunter Douglas. We streven er naar om meer bedrijven een rol in de
wijk te laten spelen.
Stichting Droomtheater wil mensen van verschillende generaties, achtergronden
en buurten in Feijenoord en de Kop van Zuid met elkaar in contact brengen. Dit
doen ze door poppentheater en vertelvoorstellingen.
Naast genoemde initiatieven zijn er in Feijenoord nog tientallen andere
bewonersgroepen en honderden bewoners die goede dingen doen voor de wijk.
32
Ook deze zullen in de komende jaren zoveel mogelijk ondersteuning krijgen indien
dit nodig is.
Aanpakken waar zorgen over zijn
Meer bewoners activeren en betrekken
De arbeidsparticipatie van volwassenen blijft ver achter bij het Rotterdams
gemiddelde. Het stedelijke programma Maatschappelijke Inspanningen richt zich
specifiek op deze wijk. Er zijn ook particuliere initiatieven gericht op bewoners met
een uitkering, bijvoorbeeld (sollicitatie)trainingen. Dit moet ertoe leiden dat het
aandeel bewoners met een uitkering afneemt.
Taalonderwijs voor ouderen verdient bijzondere aandacht in Feijenoord. Hier is
meer maatwerk nodig. Vooral gericht op het taalniveau onder het niveau van het
reguliere taalonderwijs en aanbod in de woonomgeving. Alleen op die manier
bereiken we meer bewoners dan nu het geval is.
Aanpak armoede
Een deel van de bewoners van Feijenoord heeft te maken met armoede. Armoede
heeft implicaties op het gebied van gezondheid en slecht eten, maatschappelijke
participatie, ontwikkelingsmogelijkheden van de jeugd, vereenzaming en een
pessimistisch toekomstbeeld. Omdat het armoedeprobleem complex is, is het van
belang dat alle vrijwilligers en beroepskrachten die hiermee te maken hebben er
indringend aandacht voor hebben. De gebiedscommissie onderzoekt samen met
de wijkorganisatie Feijenoord Kop van Zuid (FKZ) wat de mogelijkheden zijn om
de armoede in de wijk aan te pakken.
Ouderen
Het aantal ouderen in de wijk groeit. Een deel van de ouderen heeft te kampen
met armoede, eenzaamheid en verminderde gezondheid. In Feijenoord zijn er
verschillende instanties en initiatieven die zich het lot van ouderen aantrekken. Zo
is er het platform Ouderen van Dock, IZa en Humanitas. Dergelijke initiatieven
moeten versterkt en uitgebreid worden.
Opgroeiklimaat
Sinds enige tijd doet Feijenoord mee aan Rotterdam Children’s Zone. Het draait
hier om een combinatie van excellent onderwijs, steun aan gezinnen en uitdagend
buitenschools leren. Van daaruit krijgen scholen extra ondersteuning om de
kwaliteit te verbeteren, wordt er geïnvesteerd in speelplekken en
sportvoorzieningen de betrokkenheid van ouders bij het onderwijs van hun
kinderen wordt verhoogd. Zo krijgen we een gezond en uitdagend opgroeiklimaat.
Schooluitval
Feijenoord kent een groot aantal vroegtijdig schoolverlaters. Het is van belang dat
de stedelijke inzet op maat van gebied wordt gemaakt. We leggen verbanden met
initiatieven als Vakwerf Feijenoord (Made in Feijenoord) die zorgen voor
werkervaringsplaatsen voor jongeren. Bedrijven in de wijk, vooral aan de
Piekstraat, zouden op het gebied van beroepsoriëntatie en maatschappelijk
ondernemen een grotere rol kunnen spelen.
33
Verbeteren woningbestand
De recessie heeft geleid tot het stilvallen van het Masterplan Kop van Feijenoord.
Omdat we het toch belangrijk vinden dat het gebied verder ontwikkeld wordt,
neemt de gemeente het voortouw in de ontwikkeling van de Hefblok aan de
Rosestraatzijde, een belangrijke zichtlocatie in de wijk. Dit dient als vliegwiel voor
verdere marktinvesteringen. Vooralsnog staan enkele bouwprojecten van
Woonstad in de planning zoals Oranjeboomstraat I en het Zinkerblok. De
corporatie onderzoekt de mogelijkheden van kluswoningen en gaat een aantal
verbetertrajecten uitvoeren.
Schoon en heel
Binnen de wijk Feijenoord is zwerfafval een hardnekkig probleem. Bewoners
brengen deze ergernis steeds naar voren. Vooral in de middenberm van de
Oranjeboomstraat is er veel overlast van zwerfvuil. Daarom is er een intensieve
samenwerking gestart met Stadbeheer en betrokken partijen. De komende jaren
blijft die extra aandacht nodig. De nadruk komt te liggen op bewustwording van
bewoners. Ook de aanpak van hondenpoepoverlast moet verbeterd worden
Een blijvende opgave is om de buitenruimte zo aantrekkelijk mogelijk in te richten.
De Oranjeboomstraat springt er op dit punt negatief uit. Nog dit jaar vindt een
kleine onderhoudsbeurt plaats. Op langere termijn is een herinrichting van deze
straat noodzakelijk. Op enkele beeldbepalende locaties zoals het
Nassauhavenpark, Mallegat en Persoonsdam moet het groen en de aankleding
verbeterd worden.
Voorzieningenniveau
Alle betrokken partijen in Feijenoord ervaren het voorzieningenniveau van de wijk
als een zorgpunt. Dat gaat over het vertrek van een aantal voorzieningen
waaronder de bibliotheek, de karige programmering van de wijkaccommodatie en
sporthal en het gebrek aan eerstelijnsvoorzieningen. Proeftuin Feijenoord voorziet
nu in wijkaccommodatie en activiteiten waardoor we weer tot een gewenst niveau
komen. Het gebrek aan de andere voorzieningen, verdient nog een aanpak.
Wijkeconomie
In de Piekstraat zit een keur aan bedrijven en een deel hiervan is al
maatschappelijk betrokken bij de wijk. De ambitie is om dit te versterken. Het
vestigingsklimaat voor ondernemers binnen de wijk Feijenoord dient aantrekkelijk
te zijn, want hier ligt nog potentie.
Veiligheid: drugsoverlast, jongerenoverlast, woninginbraak en verkeersveiligheid
Station Zuid en omgeving wordt als onveilig ervaren door bewoners en reizigers.
De samenwerking met de politie, NS en Prorail moet versterkt worden om te
zorgen dat dit gebied veiliger wordt (zie ook de Kop van Zuid). De overlast van
jongeren op de Oranjeboomstraat en Zinkerblok wordt momenteel in kaart
gebracht en moet leiden tot een gerichte aanpak. Om de bewoners meer
verantwoordelijk te geven voor de leefbaarheid en veiligheid in hun leefomgeving,
wordt een Buurt Bestuurtcomité opgericht.
34
Woningbraak: uit het wijkprofiel blijkt dat er relatief veel woninginbraken zijn in
Feijenoord. Met de woningbouwcorporatie, de politie én de bewoners (Buurt
Bestuurt) maken we een plan van aanpak om het aantal woninginbraken terug te
dringen.
Drugsgerelateerde overlast hoort vooral thuis bij de handhavende diensten. In
Feijenoord is er behoefte aan een actief beleid op drugs. Die aanpak dient
prioriteit te krijgen. Maar ook preventieve programma’s voor jeugd en jongeren zijn
nodig.
Verkeersveiligheid: bewoners vinden dat er te hard wordt gereden in de wijk.
Samen met bewoners gaan we schouwen om straten in kaart te brengen waar er
te hard wordt gereden. Op basis daarvan kunnen we gericht acties ondernemen
om de verkeersveiligheid te verbeteren.
35
5.4 Knelpunten
Activering
Met de huidige inspanningen wordt onvoldoende resultaat behaald om het aantal
bijstandsuitkeringen te verminderen. Een groot deel van de groep heeft een grote
afstand heeft tot betaald werk. De hoeveelheid activeringstrajecten is
onvoldoende om de situatie in de wijk te verbeteren. Het is van belang om
mensen die een verplichte inspanning uitvoeren, beter te volgen en te zorgen voor
een sluitend aanbod zodat iedereen die kan, begeleid wordt.
Maatwerk in taalaanbod
Het huidige taalaanbod sluit niet aan op de vraag. De vraag is groter dan het
aanbod en het is wenselijk om taalcursussen meer in de eigen omgeving aan te
bieden. Dat geldt vooral voor het laagste niveau.
Extra inzet op voortijdig schoolverlaters
In Feijenoord gaan te veel jongeren zonder diploma van school. De huidige inzet
geeft onvoldoende resultaat. Het is nodig om sneller in te grijpen en met andere
instrumenten. Dit betekent een plus op de bestaande aanpak.
36
Afrikaanderwijk
37
6.1 Afrikaanderwijk nu
De Afrikaanderwijk is een levendige woonwijk met twee keer per week de bekende
Afrikaandermarkt als kloppend hart. Belangrijke andere wijkfuncties bevinden zich
ook op deze plek, het grote park, LCC ’t Klooster en het zwembad. Hiermee fungeert
de wijk ook als sociaal-cultureel voorzieningencentrum van het gebied Feijenoord.
De wijk ligt tussen de populaire wijken Katendrecht en de Kop van Zuid en daarmee
ook tegen het centrum van Rotterdam aan. In het zuiden liggen de wijken Bloemhof
en Hillesluis. In de wijk kun je goedkoop wonen in buurt van grootstedelijke
voorzieningen. Deze gunstige ligging heeft ook een keerzijde, de parkeerdruk is vrij
hoog, zeker op marktdagen.
De Afrikaanderwijk telt ongeveer 8.300 inwoners, verdeeld over ongeveer 3.800
huishoudens, resulterend in een groot aantal bewoners op relatief weinig vierkante
meters. Een groot deel van de woningvoorraad bestaat uit sociale huurwoningen,
veelal kleine appartementen. Het onderhoud laat vaak te wensen over en renovatie
is niet altijd de oplossing. In samenwerking met Vestia en Woonbron wordt hard
gewerkt aan het inhalen van de achterstanden. In het noordelijk deel worden een
aantal nieuwbouwprojecten gerealiseerd.
De Afrikaanderwijk behoort op dit moment tot de zeven sociaaleconomisch zwakste
wijken van Rotterdam en vereist daarom extra inzet. De Afrikaanderwijk staat er
slecht voor waar het capaciteit, inkomen, taal, school, veilig, werk, wonen en
gezondheid betreft. 22% van de bewoners staat ingeschreven als werkzoekende
zonder baan. 75% van de inwoners heeft een laag inkomen (ten opzichte van 51%
in Rotterdam gemiddeld). Jongeren in de wijk groeien op in een wijk met complexe
problematiek en stromen te vaak te vroeg uit school.
Een deel van de jongeren hangt op straat en creëert daarmee gevoelens van
onveiligheid bij andere inwoners en bezoekers van de wijk. De sociaal economische
thema’s komen terug in het Nationaal Programma Rotterdam Zuid (NPRZ). Een
belangrijke ontwikkeling is die van Huis op Zuid waar allerlei functies die
bovenstaande indicatoren positief beïnvloeden, in een up-to-date jasje worden
gestoken.
Groen is vooral te vinden op en rond het Afrikaanderplein en -park en enkele
binnenterreinen. De groene parel in het park is de botanische tuin. In het overige
deel van de wijk zijn ook enkele mooie groeninitiatieven, zoals participatief groen en
geveltuinen. Dit zijn mooie voorbeelden waar bewoners samen de wijk opfleuren en
beheren.
Uit de stevige daling op de veiligheidsindex naar 80 (Rotterdam=100) is op te maken
dat de basis nog niet op orde is. Schoon, heel en veilig zijn nadrukkelijke
voorwaarden om de potentie van de wijk als aantrekkelijk woon- en werkklimaat te
benutten.
Wijkprofiel
In 2014 startte de
gemeente met het
wijkprofiel. Het wijkprofiel
kijkt naar de sociale, fysieke
en veiligheidsgegevens.
Iedere twee jaar vraagt de
gemeente bewoners wat ze
van hun wijk vinden en
kijken we naar de cijfers. Zo
meten we hoe de wijk er
voor staat.
De scores voor
Afrikaanderwijk:
Veilig: 80
Sociaal: 77
Fysiek: 82
De detailgegevens en uitleg
staan op de website:
www.wijkprofiel.rotterdam.nl
38
6.2 Afrikaanderwiik in 2018
Ambitie
De ambities uit de wijkvisie Afrikaanderwijk 2020 van Vestia en gemeente blijven
onverminderd van kracht. De Afrikaanderwijk groeit in de komende jaren naar een
wijk waar bewoners trots op zijn, waar zij bewust voor kiezen en waarbij het
woonklimaat als prettig en stimulerend wordt ervaren. Het is een multiculturele wijk
waar het voornamelijk betaalbaar wonen is in een veilige, schone en groene
omgeving. Een wijk die een betere positie op de woningmarkt heeft gekregen door
onder andere de ontwikkeling van de Bloemfonteinbuurt, de functies die zijn
vernieuwd in Huis op Zuid en de rest van Parkstad, en waar wooncarrière binnen de
wijk tot de mogelijkheden behoort. Het is ook een wijk waar kinderen en
volwassenen gestimuleerd worden om op basis van hun talenten een betere
sociaaleconomische positie te bemachtigen. Jongeren ontwikkelen zich tot
participerende volwassenen met een startkwalificatie. Een groter deel van de
bewoners heeft een betaalde baan en neemt verantwoordelijkheid voor de wijk.
Natuurlijk heeft deze wijk ook oog voor de kwetsbare groepen.
Op economisch gebied is de ambitie dat de Afrikaanderwijk aantrekkelijker wordt om
in te ondernemen in gezonde relatie met de kleurrijke warenmarkt. De winkels aan
de Pretorialaan en Paul Krugerstraat hebben de potentie om samen met de markt
een winkelgebied te vormen, dat positief afwijkt van de mainstream en zich
kenmerkt door haar multiculturele karakter. Het winkelgebied, de markt en
(boven)lokale evenementen zijn trekpleisters voor bezoekers van buiten de wijk. De
entrees van de wijk via de Pretorialaan en Paul Krugerstraat worden aantrekkelijker
door een groene inrichting en de verbeterde panden en gevels.
Wijkprioriteiten
Blijven doen wat goed gaat:
• De Afrikaanderwijk heeft een heel eigen karakter met sterke
identiteitsdragers zoals de Afrikaandermarkt. Die positieve kanten belichten
we in een campagne Afrikaanderwijk.
• In de Afrikaanderwijk zijn al veel bewoners actief.
Positieve initiatieven versterken:
• Het winkelgebied Afrikaanderwijk krijgt een aantrekkelijker uiterlijk en een
meer onderscheidend karakter, in goede samenhang met de warenmarkt.
• In de Afrikaanderwijk is het divers en plezierig wonen. De
nieuwbouwplannen, Huis op Zuid en overige Parkstad worden gerealiseerd
en voor de Tweebosbuurt wordt een toekomstperspectief uitgewerkt.
• Alle wijkbewoners doen mee. Daar waar nodig bieden we ondersteuning.
• Het wijknetwerk Afri Verbindt is als samenwerkingstructuur toonaangevend.
Dit kan verder worden uitgebreid en versterkt.
Aanpakken waar zorgen over zijn:
• In de Afrikaanderwijk zijn er te veel jongeren die vroegtijdig stoppen met
school.
Wijktafel
Afrikaanderwijk
28 mei 2014
en
8 juli 2014
Wat vinden bewoners
belangrijk:
1. De wijk moet
(verkeers)veiliger
2. De wijk moet schoner
en groener
3. Het imago van de wijk
moet beter
4. De parkeerdruk moet
verminderen
5. Winkelleegstand
tegengaan
6. Talentontwikkeling
39
• Het percentage uitkeringsgerechtigden behoort tot de hoogste van
Rotterdam. Meer bewoners moeten aan het werk geholpen worden of
(tijdelijk) of in de wijk actief worden.
• De parkeerdruk in de wijk is op veel plekken hoog, en nog hoger op
marktdagen. Terugdringen van de parkeerdruk via een vorm van
parkeerregulering is op korte termijn gewenst.
• De Afrikaanderwijk moet veiliger, de onveiligheidsgevoelens van bewoners
zijn verergerd. De aanpak moet gericht zijn op vooral horeca met
aanzuigende werking en overlastgevende jeugd.
• Bewoners klagen over de hoeveelheid vuil op straat. Naastplaatsingen bij
containers, zwerfvuil in de woonstraten en rondwaaiend marktvuil geven een
rommelig beeld.
40
6.3 De aanpak
Blijven doen wat goed gaat
Ondanks haar huidige sociaaleconomische positie, zijn de meeste mensen die
eenmaal kennis hebben gemaakt met de Afrikaanderwijk ervan overtuigd dat de wijk
veel potentie heeft en zijn bewoners hier trots op. Haar centrale ligging,
bereikbaarheid, het voorzieningenniveau en de fysieke ontwikkelmogelijkheden
bieden daarvoor de juiste ingrediënten. Om ook buitenstaanders hiervan te
overtuigen en naar de wijk toe te laten komen, dient de gebiedspromotie te worden
doorgezet. Uit ervaring blijkt dat actieve deelname van wijkbewoners met creatieve
beroepen en mond tot mondreclame hierbij sterke middelen zijn.
In de Afrikaanderwijk zijn al veel bewoners actief, in verenigingen, stichtingen of
bewonersgroepen zoals Buurt Bestuurt Tweebos. Ook zijn er bijvoorbeeld veel
initiatieven van groepen rond groen, gezondheid en bewegen. In LCC ’t Klooster
komt bij verschillende activiteiten het talent naar boven drijven. Dit kan verder
gefaciliteerd worden via de bewonersinitiatieven.
Positieve initiatieven versterken
Winkelgebied en warenmarkt
In de wijkvisie Afrikaanderwijk 2020 is een duidelijke richting bepaald van waar de
wijk op economisch gebied naartoe moet. De warenmarkt is de motor van de wijk en
een belangrijke identiteitsbepaler voor de Afrikaanderwijk. Het multiculturele karakter
van de wijk ontwikkelde zich hier tot een kans.
De communicatie over en weer tussen de vaste ondernemers in de wijk en de markt
kan verbeterd worden. Voor beide partijen kan het interessant zijn om de markt
aantrekkelijker te maken als verblijfsgebied. Als bezoekers langer blijven geven zij
immers ook meer uit. Vooral in de zomermaanden kan de meerwaarde deze
onderdelen goed tot uiting komen als verblijfsplek, voor toeristen, bezoekers en
inwoners. Tegelijk met de krimp van de markt op de Pretorialaan, kan een
kwaliteitslag gemaakt worden op de markt als geheel. We onderzoeken daartoe de
mogelijkheden binnen de complexe regelgeving.
De huidige uitstraling van de winkeldriehoek Afrikaanderwijk is matig. De onlangs
opgeknapte winkelpanden van Vestia in het hele gebied staan in schril contrast tot
het aanzicht van de particuliere panden. Met geld uit het Europees Fonds voor
Regionale ontwikkeling (EFRO) zetten we op verschillende terreinen gelijktijdig in:
het aantrekken en stimuleren van goed ondernemerschap, een aantrekkelijke en
toegankelijke buitenruimte, het stimuleren van het opknappen van particuliere
panden en gebiedspromotie. Een aantrekkelijk gevelbeeld van de Pretorialaan en
Paul Krugerstraat is een basisvoorwaarde om nieuwe ondernemers en
consumenten aan te trekken. Ook vragen we van de zittende ondernemers steeds
meer initiatief.
Door allerlei oorzaken komen er steeds meer winkelpanden leeg te staan. Reden
genoeg dus voor pandeigenaren, makelaars en de gemeente om hiermee aan de
slag te gaan. Tijdens de bewonersavond hebben bewoners ideeën geopperd om
leegstaande panden tijdelijk te vullen met (creatieve) initiatieven door
buurtbewoners. Het mes snijdt dan aan twee kanten. Er kunnen leegstaande
panden worden ingevuld en ondernemers en bewoners krijgen een betere band. Om
leegstand tegen te gaan wordt overigens sinds kort al een brancheringsmanager
41
ingezet. Het is belangrijk dat ondernemers en eigenaren zich verder organiseren
zodat zij krachtiger worden. Deze verbeterde samenwerking kan bijvoorbeeld via de
opgerichte wijkcoöperatie lopen.
Divers en plezierig wonen
Het woningaanbod bestaat vooral uit sociale huurwoningen, waaronder veel portiek-
en galerijwoningen en weinig eengezinswoningen. Een breder aanbod is zeer
wenselijk. Hierdoor krijgen huidige en nieuwe bewoners mogelijkheden om
wooncarrière te maken binnen de wijk. De fysieke opgave is voor een groot deel al
bepaald en gestart en kenmerkt zich door het verbeteren en verdunnen van de
woningvoorraad. In de Hillekop zijn de complexen Zuiderster en Zuiderspoor
gerealiseerd en is de complete buitenruimte vernieuwd. De samenwerkende
partners Vestia, Woonbron en gemeente werken de komende jaren in Parkstad -
Afrikaanderwijk aan Huis op Zuid, Bloemfontein en de Leeuwenkuil.
In de wijk wordt de scheiding tussen de buurten in ontwikkeling ten noorden van de
Paul Krugerstraat en de buurten ten zuiden daarvan, de Tweebosbuurt en de
Transvaalbuurt, steeds zichtbaarder. De herstructureringsplannen voor de
Tweebosbuurt zijn om diverse redenen van de agenda verdwenen. Om een
groeiende tegenstelling in de wijk en verpaupering daar tegen te gaan, is een
ontwikkelperspectief noodzakelijk met concrete afspraken over ingrepen, planning
en financiering met de corporatie(s).
Het Afrikaanderpark en de verschillende pleinen en binnenterreinen in het gebied
zijn bij uitstek geschikt voor ontmoeting. In de afgelopen jaren is geïnvesteerd om
deze meer uitnodigend te maken. Zo is het Afrikaanderpark voorzien van sport- en
speelelementen, is een natuurspeelplek aan de Brede Hilledijk ingericht en is de
monumentale botanische tuin nieuw leven ingeblazen. Deze kwaliteit moet verder in
de wijk doorgevoerd worden. Hierbij is het belangrijk bewoners actief te betrekken
en verantwoordelijkheid te geven. Het gebruik van het Afrikaanderpark kan
gestimuleerd worden door het hek rond het park (deels) te verwijderen. Dit kan
echter pas als de basis (schoon, veilig) op orde is.
In de wijkbijeenkomsten wordt verkeersveiligheid genoemd als aandachtspunt.
Vooral op de doorgaande hoofdstraten rijdt men vaak hard en horkerig is de klacht.
Kindvriendelijke en veilige schoolroutes zijn belangrijk.
Meedoen
In de Afrikaanderwijk zijn ook bewoners die onvoldoende deelnemen aan de
maatschappij. Dit komt deels door hun taalachterstand, opleidingniveau en diverse
gezondheidsreden. De aanpak van taalachterstand vinden bewoners belangrijk.
School of een taalcursus is een springplank, het spreken van de Nederlandse taal
op straat, thuis en in sociale kringen, zorgt ervoor dat de taal beklijft en verder
ontwikkelt. Het is daarom belangrijk om de opvoeders in de wijk te ondersteunen
met taalopleidingen die aansluiten op de vraag in de wijk.
Veel bewoners in de wijk zijn onvoldoende op de hoogte van hulp, advies of
ondersteuning op het gebied van inkomen, wonen, taaleducatie, dagbesteding,
gezondheid of welzijn. Daarom is een laagdrempelige buurtvoorziening waar
42
bewoners terecht kunnen voor informatie en advies gewenst. Dat is tegelijk een plek
waar bewoners elkaar ontmoeten.
Samenwerking
Bewoners en professionals / ondernemers geven aan dat er kansen zijn om de
onderlinge samenwerking verder te versterken. Dit is onder andere een kans om niet
aan het arbeidsproces deelnemende bewoners een stap richting werk te laten
zetten, maar ook om bestaande talenten uit de wijk in te zetten voor de wijk. In de
Afrikaanderwijk zijn een aantal die hier al in investeren.
Het wijknetwerk Afri Verbindt kent al veel deelnemers en functioneert als
communicatieruggengraat in de wijk door het snel delen van nieuws en activiteiten.
Er wordt samengewerkt in activiteiten op het gebied van integratie, gezondheid en
sport. Het netwerk kan versterkt worden door er meer bewoners bij te betrekken
waardoor het bereik van de activiteiten groter wordt.
Aanpakken waar zorgen over zijn
Kansen voor opgroeiende jeugd Veel jongeren uit de wijk hebben te maken met hardnekkige achterstanden zoals
taalproblemen, lage citoscores en het niet behalen van een startkwalificatie. Een
hoge prioriteit in de Afrikaanderwijk is een integrale aanpak op voortijdig
schoolverlaters (VSV’ers). Het doel is om samen met scholen en wijkpartners
minder uitval te realiseren. Dit om te voorkomen dat een deel van deze jongeren
verleid wordt tot het deelnemen aan de grijze economie door gebrek aan
perspectief. De inzet blijft om VSV’ers terug te leiden naar school of een ander
traject aan te bieden. De aanpak van de achterstanden ligt voor een belangrijk deel
bij de scholen. Maar zij kunnen dat niet alleen. Het gezin, de straat en wijk moeten
meer betrokken worden. Ouders zijn primair verantwoordelijk voor de opvoeding en
moeten meer dan in het verleden bewust worden van hun rol en bijdrage.
Via de Children’s Zone wordt geïnvesteerd in uitbreiding van leertijd,
huiswerkbegeleiding en verdere uitbreiding van de nulgroepen. In de Afrikaanderwijk
werken de basisscholen in de coalitie Children’s Zone goed samen en zij hebben
directe met het nieuwe Rotterdams vakcollege (RVC) De Hef.
Er moet aandacht besteedt worden aan het ontdekken waar iemand goed in is. In
talent kan pas actief geïnvesteerd worden als het herkend is. Dit geeft kinderen
meer zelfvertrouwen en motivatie. Juist in aandachtswijken is het signaleren en
ondersteunen van latente talenten van groot belang. Talenten kunnen vroeger aan
de oppervlakte komen als kinderen en jongeren vroeg kennis maken met diverse
vormen van muziek, sport, koken, kunst en cultuur.
Meer bewoners aan het werk
Relatief gezien zijn er veel bewoners in de wijk aangewezen op een
bijstandsuitkering. Het is noodzakelijk om bewoners weer aan de slag te krijgen.
Uitkeringsgerechtigden die niet of niet direct inzetbaar zijn op de arbeidsmarkt,
helpen we via vrijwilligerswerk, taallessen of andere trajecten met de stap naar werk.
Voor sommigen is werk niet haalbaar, maar zij kunnen wel actief zijn in de wijk.
Terugdringen parkeerdruk
43
De parkeerdruk in de Afrikaanderwijk is hoog. Deze druk wordt mede veroorzaakt
door de vele bezoekers van de warenmarkt. Maar ook door forenzen en bewoners
uit omliggende wijken waar betaald parkeren is ingevoerd. Naar aanleiding van deze
signalen is in 2013 een draagvlakonderzoek uitgevoerd. Op basis van de uitkomst
hiervan (31% voor, 51% tegen en 18% geen mening) heeft de wethouder besloten
geen betaald parkeren in te voeren en in 2015 opnieuw onderzoek te doen. Hoewel
het draagvlak op individueel niveau beperkt is, ervaren (georganiseerde) bewoners
en ondernemers parkeerdruk als grootste knelpunt van de wijk. Voor de ontwikkeling
van het gebied is parkeerregulering onontkoombaar en het verdient de voorkeur om
dit op korte termijn in te voeren. In toekomstige bouwplannen moeten
parkeervoorzieningen op eigen terrein gerealiseerd worden.
Verbeteren veiligheid
Veiligheid is een nadrukkelijke randvoorwaarde om de wijk leefbaarder en
aantrekkelijker te maken.
Gelet op de recente cijfers en enkele zware incidenten staat de veiligheid onder
druk. De veiligheidsbeleving is de laagste in vergelijking met soortgelijke wijken. De
gemeenteraad ziet dit ook en heeft het College via de motie Zuid Veilig opgeroepen
alles op alles te zetten om ook deze wijk veiliger te maken.
In de wijk is een hoge concentratie cafés. Dit veroorzaakt overlast door het hangen
van jongeren en heeft -deels door kwetsbaarheid van deze ondernemers- een
aanzuigende werking op criminelen met illegale praktijken als gokken en handel in
verdovende middelen. Samen met de directie Veilig en politie moeten we fors
inzetten om deze praktijken en de overlast die hieruit voortkomt te verminderen. En
daarnaast stimuleren dat de horecafuncties veranderen naar bijvoorbeeld goede
eetgelegenheden. Dit wordt nader omschreven in het horecagebiedsplan. Via het
traject Keurmerk Veilig Ondernemen (KVO) kunnen ondernemers zich met fysieke
maatregelen en educatie weren tegen inbraken, overlast en geweld.
Om het algemeen veiligheidsgevoel te verbeteren vragen bewoners om het
verlichtingniveau in de straten te verbeteren.
Overlast van vooral jeugd zien bewoners als grootste veiligheidsprobleem. Jongeren
hangen in portieken en op pleinen, veroorzaken geluidsoverlast en zijn brutaal naar
bewoners. De lastigste jongeren, die veelal crimineel gedrag vertonen, zijn
individueel in beeld via het jeugdoverleg. Daarnaast zijn er activiteiten voor tieners
die dreigen af te glijden.
De Afrikaandermarkt heeft een aanzuigende werking op dieven en zakkenrollers. In
de afgelopen jaren is de nodige inzet hierop gepleegd door bijvoorbeeld extra
toezicht, videobewaking en het uitdelen van tinkle alarmen. Die aanpak gaat door.
Aanpak vuiloverlast
Een andere toenemende ergernis in de wijk is de grote hoeveelheid zwerfvuil en het
afval dat naast de container wordt geplaatst. Er is ook sprake van veel waaivuil van
de markt. Met deze basis zijn bewoners ook minder snel geneigd om hun vuil netjes
weg te gooien. Naast het aanzicht van de wijk trekt het vuil ook ratten en ander
ongedierte aan. Er is een toename van graffiti merkbaar. Om de basis op orde te
krijgen, is het van belang om intensiever in te zetten op schoon. Dit moet op
preventieve, curatieve en repressieve wijze gebeuren en dat is een kwestie van
lange adem. Tijdens de wijktafel Afrikaanderwijk werd het slecht functioneren van
44
14010 vaak genoemd met als gevolg dat de gemeente dit type klachten niet goed
afhandelt.
45
6.4 Knelpunten
Inzet op schooluitval (VSV)
Het project Aanval op de Uitval om vroegtijdig schoolverlaten tegen te gaan is
afgelopen. Ook lopen de aanvullende jongerenwerksubsidies van de voormalige
deelgemeente af. De reguliere inzet op het tegengaan van VSV is ontoereikend in
deze wijk.
Ontwikkelperspectief Tweebosbuurt
Gelet op de eenzijdige woningvoorraad en dreigende verloedering, dient het
onderzoek naar de ontwikkelmogelijkheden van de Tweebosbuurt (ook verdunning)
voortvarend te worden opgepakt. Dit moet resulteren in concrete afspraken tussen
gemeente en corporatie Vestia over de ontwikkelrichting.
Taal
Het huidige stedelijke aanbod aan taalactiviteiten is gebaseerd op deelnemers die
uit zichzelf het nut erkennen en daar ook geld en moeite voor over hebben. Het is
nog onduidelijk of het nieuwe stedelijke kader ook de laagdrempelige activiteiten
omvat die nog tot eind van dit jaar worden uitgevoerd met subsidies van de
voormalige deelgemeente.
Integrale aanpak winkelgebied
Er is weinig samenhang tussen de EFRO-maatregelen, de vernieuwing van de
markt en aanpak van de horeca. Er is behoefte aan een duidelijk toekomstbeeld en
inzet van mensen en middelen voor de langere termijn. Een economisch
procesmanager dient hier sturing aan te geven.
Participatieve groenprojecten
De afgelopen jaren is veel geïnvesteerd in groenprojecten en het betrekken van
bewoners bij groen in de buitenruimte zoals Stichting Botanische tuin, het theehuis
en de geveltuinenaanpak. Deze projecten dienen te worden voortgezet. Het is nu
niet duidelijk welk cluster het gaat oppakken.
Schoon
Bewoners, instellingen en ambtenaren melden dat de wijk de laatste maanden veel
vuiler is geworden. Meer inzet van Stadsbeheer is nodig, maar ook meer aandacht
voor preventie. Gezien de bezuinigingsopgave bij Schone Stad is dit een knelpunt.
46
Hillesluis
47
7.1 Hillesluis nu
Hillesluis is een typische oude Rotterdamse stadswijk. Een multiculturele, levendige
wijk, met een jonge bevolking en veel gezinnen. Bijna de helft van de bewoners is
jonger dan 30 jaar.
De wijk kenmerkt zich door vooroorlogse en jaren '80 bouw. Er is veel gestapelde
bouw, zoals appartementen, flatwoningen en beneden-bovenwoningen. Er zijn veel
gedateerde en goedkope woningen. Deze voldoen niet in de behoefte van (grote)
gezinnen of aan de eisen die bewoners tegenwoordig aan een woning stellen. De
meeste woningen zijn sociale huurwoningen.
De Winkelboulevard Zuid, aan de Groene Hilledijk en de Beijerlandselaan, is een
belangrijke identiteitsbepaler voor de wijk en het economisch hart. Bewoners doen
hier hun dagelijkse boodschappen en is voor hen een plek waar je elkaar treft. Dit
winkelgebied is tevens de grootste detailhandelconcentratie van het gebied
Feijenoord en heeft een belangrijke functie voor de omliggende wijken.
Hillesluis is een transitiewijk: mensen wonen er vaak maar kort en voelen zich
minder verbonden met de wijk dan elders. Een groter wordende groep is de Midden-
en Oost-Europese bewoners. Zij komen hier tijdelijk, vaak enkel voor werk. Deze
groep heeft vaak een grotere afstand tot de maatschappij en weinig binding met de
wijk.
Echter kent Hillesluis ook meerdere groepen bewoners ondernemers, vrijwilligers en
beroepskrachten die bijdragen aan verbetering van de wijk of straat. Ook kent de
wijk een aantal sterke voorzieningen, met Vakcollege De Hef, gezondheidscentrum
Lijn 2 en de Beijerlandse Passage als winkelgebied.
In Hillesluis komen veel problemen samen. Het opvoedingsklimaat is niet op orde.
Er is schooluitval en jongerenoverlast. Veel bewoners zijn werkloos. Er is
drugsgerelateerde overlast en veel woningen zijn slecht onderhouden en klein.
Verbeteringen lijken soms ver weg. Niet alle problemen in de wijk kunnen we op
korte termijn oplossen. Daarom moeten we blijven werken aan maatregelen die
bewoners direct merken, en maatregelen die op lange termijn het verschil moeten
maken. Om uiteindelijke veranderingen te realiseren is een intensief programma
nodig.
Wijkprofiel
In 2014 startte de
gemeente met het
wijkprofiel. Het wijkprofiel
kijkt naar de sociale,
fysieke en
veiligheidsgegevens.
Iedere twee jaar vraagt
de gemeente bewoners
wat ze van hun wijk
vinden en kijken we naar
de cijfers. Zo meten we
hoe de wijk er voor staat.
De scores voor Hillesluis
zijn:
Veilig: 73
Sociaal: 72
Fysiek: 77
De detailgegevens en
uitleg staan op de
website: www.wijkprofiel.
rotterdam.nl
48
7.2 Hillesluis in 2018
Ambitie
Hillesluis is weer een goed functionerende stadswijk. Een multiculturele wijk waar
meer ruimte is voor bewoners met een middeninkomen. De situatie van alleen maar
lage inkomens is doorbroken, maar ook voor deze groep blijft ruimte.
Hillesluis staat bekend als een plezierige wijk waar het veilig is. Er is mooie en
groene buitenruimte met een eigen wijkpark: het Varkenoordsepark. Verschillende
groepen uit de wijk (jong en oud) maken hier actief gebruik van. De
woningcorporatie heeft een goede sociale voorraad aan woningen. Deze woningen
zijn bereikbaar en beschikbaar voor nieuwkomers en huurders met een laag
inkomen.
De particuliere woningen staan er technisch goed bij en maken deel uit van een
gevarieerd en interessant woningaanbod. Een deel van de oude gestapelde, kleine
woningen is vervangen voor kwalitatief betere en andersoortige woningen.
Startende huishoudens kunnen in Hillesluis een begin maken met hun woon- en
werkcarrière. Sociale stijgers vertrekken niet meer automatisch uit de wijk. Zij vinden
in de wijk huisvesting die past bij de groei die ze doormaken. Een meer gevarieerd
aanbod aan moderne koop- en (vrije sector) huurwoningen maken Hillesluis
interessant om er te blijven.
De toegenomen groep van werkzame bewoners stelt eisen aan hun omgeving. De
voorzieningen zijn afgestemd op de jonge gezinnen en nieuwkomers die aan het
begin van hun woon- en werkcarrière staan. Voor de kinderen gaat het hierbij om
goed onderwijs. Er zijn voldoende zorgaanbieders, van huis- en tandartsen tot een
consultatiebureau en apotheek.
De Winkelboulevard Zuid functioneert goed als woon-, werk- en winkelgebied. In
een aantrekkelijke omgeving kunnen ondernemers succesvol ondernemen en
bewoners en bezoekers goed kunnen winkelen en verblijven. De
winkelvoorzieningen passen bij de behoeften van de nieuwe mix van bewoners.
Bovenstaande beelden beschrijven een situatie van de wijk over ongeveer 15 jaar.
Bij het verlopen van dit gebiedsplan zal het beschreven beeld nog niet volledig
gerealiseerd zijn. Einddoelen bereik je niet in slechts enkele jaren. Met dit
gebiedsplan moet wel duidelijk de weg hier naar toe worden ingeslagen.
Wijkprioriteiten
Met de huidige inzet verwezenlijken we de ambitie niet. Kiezen voor echte
verbetering, betekent kiezen voor een ingrijpende aanpak. De belangrijkste thema’s
staan in dit gebiedsplan.
Blijven doen wat goed gaat:
• Met kluswoningen zorgen we voor nieuwe, enthousiaste bewoners en
verbeteren we de slechte staat van woningen.
• Buurtinitiatieven zoals Buurt Bestuurt en zelfbeheer van groen.
• Mogelijkheden voor zelfontplooiing, zoals in het Vliegwiel
Wijktafel
Hillesluis
2 juni 2014
8 juli 2014
Bewoners vinden
belangrijk:
1. Aandacht voor school
en begeleiding naar
werk.
2. Meer groen in de wijk.
3. Naleving van de
Rotterdamwet: strengere
controle instroom nieuwe
bewoners.
4. Aanpak softdrugs.
49
Positieve initiatieven versterken:
• Ruimte creëren voor ontmoetingen, spelen en ontspanning, bijvoorbeeld in
het Varkenoordsepark.
• Schoolroutes kunnen veiliger.
• Blijvende aandacht voor de Winkelboulevard Zuid, met een hoger
voorzieningenniveau en completer winkelaanbod. Er is verscherpt aandacht
nodig voor de rol van vastgoedeigenaren en winkelondernemers over
leegstand en uitstraling van de straten.
Aanpakken waar zorgen over zijn:
• Meer bewoners uit Hillesluis moeten actief meedoen. Waar mogelijk met
betaald werk, maar betrokkenheid bij buurt of straat of het verrichten van
vrijwilligerswerk kan ook het doel zijn om naar toe te werken.
• Er moet meer diversiteit komen in woningen. Dit moet starten in de
Slaghekbuurt en de Riederbuurt. Buitenruimte moet onderdeel zijn van dit
verbeterprogramma, net zoals het onderhoud en de uitstraling van
particuliere woningen. Ook moet er aandacht zijn voor de huisvesting van
arbeidsmigranten.
• Jongeren moeten meer ontwikkelkansen krijgen. Het pedagogisch klimaat
heeft in Hillesluis stevig aandacht nodig. Inspanningen rond het welzijn en
de ontwikkeling van jeugd en jongeren moeten op school, thuis en op straat
op elkaar afgestemd zijn. De jeugd van Hillesluis moet zich steeds en overal
gestimuleerd voelen om te werken aan een toekomst. Dit moet in ieder
geval leiden tot verbeteren van schoolprestaties en het terugbrengen van
schooluitval.
• Jeugdoverlast is een probleem waar in Hillesluis voorrang aan gegeven
moet worden. Het vroegtijdig aanpakken van de jongerenoverlast, door het
bewust maken van jongeren, het stimuleren van positief gedrag en bijdragen
aan positieve activiteiten zijn van wezenlijk belang.
• De aanpak van drugs- en woonoverlast krijgen prioriteit, waarmee de
goedwillende bewoners zich weer gesteund weten.
• Er moet meer aandacht zijn voor armoede. Problematische schulden, zeer
beperkte financiële middelen en het voorkomen van een armoedeval
hebben dringend aandacht nodig.
Resultaten in 2018
In 2018 moeten in ieder geval de volgende resultaten voor Hillesluis zichtbaar zijn:
• Voortijdige schoolverlaters worden snel opgemerkt en gaan snel terug naar
school of aan het werk.
• Van bemiddelbaren naar werk of activering zit overgroot deel in een traject
(opleiding, re-integratieproject, etc.).
• Er is een gerichte aanpak op drugsgerelateerde overlast en woonoverlast.
• Het schoon- en heelbeeld is beter en wordt positiever beoordeeld op locaties
als het Vredesplein, de Slaghekbuurt en Winkelboulevard Zuid.
• De veiligheidsscore van Hillesluis is minimaal 80.
• Uitsluitsel over de herontwikkeling en planning van de Riederbuurt Zuid en de
Slaghekbuurt.
50
• Een plan van aanpak voor de particuliere voorraad, met actieve sturing op
leegstand en zicht op mogelijkheden voor eigenaren en bewoners om hun
woning te verbeteren.
• De buitenruimte en het gevelbeeld van de Boulevard zijn verbeterd. Het
inrichtingsplan Beijerlandselaan, luifelplan Groene Hilledijk en de voortzetting
luifel Beijerlandselaan zijn gerealiseerd.
• Ouders worden actief betrokken bij de ontwikkeling van hun kinderen op
school.
• Een jaarlijks toegepast preventief programma voor de jeugd over
drugsoverlast.
• Varkenoordsepark is ingericht als wijkpark.
• In Slaghekbuurt en Walravenbuurt is samen met bewoners gewerkt aan meer
kwalitatief groen.
• Schoolgaande jeugd kan gebruik maken van veilige schoolroutes.
51
6.3 De aanpak
Blijven doen wat goed gaat
Er is een aantal woningen succesvol opgeknapt als kluswoning. Deze woningen
staan er nu goed bij. Soortgelijke stimulerende concepten kunnen toekomstige
eigenaren en bewoners interesseren om zich te vestigen in Hillesluis. Dit leidt tot
woningverbeteringen en het aantrekken van bewoners die normaal gesproken
weinig belangstelling hebben voor Hillesluis. Zij komen zo samen in één project.
In Hillesluis zijn verschillende goede initiatieven van verbinden en verbeteren. Over
het algemeen zijn dit groepen bewoners die samen optrekken en initiatieven
ondernemen om de wijk te verbeteren. Dit zijn initiatieven zoals zelfbeheer van
“groen” en Buurt Bestuurt.
Veel vrouwen uit Hillesluis hebben behoefte aan zelfontplooiing. Dit is goed
zichtbaar in Het Vliegwiel. Vrouwen uit de wijk, maar ook uit omliggende wijken,
komen hier voor allerlei activiteiten, cursussen en vrijwilligerswerk. Hierbij is het
belangrijk om de samenwerking met andere wijkpartijen te versterken en de
toestroom te verbeteren. Bewoners geven aan dat dergelijke voorzieningen van
groot belang zijn, omdat ze hier kunnen werken aan hun eigen ontwikkeling.
Positieve initiatieven versterken
Buitenruimte om te spelen en te ontmoeten
Bewoners willen meer ruimte voor ontmoeting, spelen en ontspanning in straten en
pleinen. Ze vinden dit nu te weinig aanwezig in de dichtbevolkte wijk. De Slaghek-
buurt en Walravenbuurt worden hierbij met nadruk genoemd vanwege het weinige
groen wat er is.
Het Varkenoordsepark wordt gezien als een groenstrook naast de wijk in plaats van
als een wijkpark. Dit zien bewoners als een kans omdat de ruimte bij een betere
benutting deel kan gaan uitmaken van de wijk. Samen met omwonenden zijn al
plannen gemaakt om de beleving en bruikbaarheid van het park te vergroten. Zij
hebben de gebiedscommissie gevraagd zich nu hard te maken voor de uitvoering.
Bij herinrichting moet meer aandacht voor kindvriendelijkheid komen. De beperkte
buitenruimte in combinatie met de kinderrijke wijk vraagt hier om. Dit geldt voor het
park en de pleinen zoals het nieuw aan te leggen Brabantseplein. De kinderen uit de
wijk moeten daarnaast veilig naar school kunnen. Schoolroutes en schoolzones rond
de school en een maximale snelheid van 30 km per uur moeten iedere
verkeersdeelnemer hierbij helpen. Ondanks de invoering van 30 km zone is er nog
te veel ruimte voor roekelooss rijgedrag en onveilige verkeerssituaties. Een
voorbeeld van een onveilige verkeerslocatie(blackspot) is de fietsverbinding op het
kruispunt Beijerlandselaan/2e Rosestraat. Inmiddels zijn de plannen hierover
afgerond en kan er gestart worden met uitvoering.
Per situatie zal bekeken moeten worden of technische ingrepen of striktere
handhaving een oplossing kunnen bieden. In de Riederbuurt Noord wil men nagaan
of er snelheidsbeperkende maatregelen moeten komen.
52
Opvallend is de vervuiling van de buitenruimte. Het schoonniveau van de wijk is te
laag. Bewoners storen zich aan zwerfvuil. Tevens wordt het verkeerd aanbieden van
vuil rond de containers en de vervuilde omgeving rond de containers als
overlastgevend ervaren. Sommige tijdelijke geplaatste containers staan er al jaren.
Dit wordt als rommelig ervaren en verdient snel aandacht. Hierbij zetten we in op
gedragsverandering bij bewoners die het niet zo nauw nemen met het vervuilen van
de omgeving.
De vervuiling beperkt zich niet tot de buitenruimte maar is ook zichtbaar in de tuinen
van het particulier bezit. Ook de particuliere vastgoedeigenaren moeten verplicht
worden de vervuiling van hun achtertuinen, veroorzaakt door eigen huurders aan te
pakken. Vooral op de Beijerlandselaan en Groene Hilledijk is dit een zichtbaar
probleem.
De Winkelboulevard Zuid
De wijkoverstijgende Winkelboulevard Zuid met een verzorgingsgebied van
ongeveer 35.000 bewoners heeft een voorzichtig positieve ontwikkeling
doorgemaakt. Maar de positieve effecten beklijven nog te weinig, mede
omdat de investeringen in het winkelhart nog moeten plaatsvinden. Met de komst
van de nieuwbouw rond de Beijerlandse Passage is hiermee een start gemaakt. Om
een sterke mix van winkelformules te krijgen moet er meer ruimte komen voor
ketens die grotere winkelunits nodig hebben. Daarnaast moet meer aandacht komen
voor een divers winkelaanbod/ en goede branchering. De huidige ondernemers
kunnen zich soms meer inspannen om hun winkel een goede uitstraling te geven. Er
loopt onderzoek naar de verdere herontwikkeling van de winkelboulevard.
Bewoners hebben het winkelgebied op de prioriteitenlijst gezet, omdat de straat
gezichtsbepalend is voor Hillesluis. De buitenruimte is van belang voor het
winkelgebied maar ook als verblijfsgebied. Over het onderhoud van veel panden,
bewoning en de leegstand van de winkels worden zorgen uitgesproken. De
Polderlaan en de Riederlaan functioneren niet meer als winkelstraat. Leegstand en
verpaupering zijn het gevolg. Voor deze straten en delen van de Winkelboulevard
Zuid moeten we nadenken over een goede invulling.
Het horeca-aanbod aan de Winkelboulevard Zuid sluit in grote lijnen aan op de
detailhandelsfunctie. In de bestaande horeca zit weinig beweging. De horeca
voorziet veelal in een behoefte van de directe omgeving en bij evenementen in de
Kuip. Het horecaplein aan de Beijerlandselaan is volledig heringericht, maar veel
van de huidige horeca moet nog een kwaliteitsslag maken.
Recentelijk is een stop afgeroepen op vergunningvrije horeca (shoarmatenten) op
de gehele Boulevard. Dit is een gewenste maatregel om de veelvoud aan
eetformules een halt toe te roepen. Deze maatregel dient voortgezet te worden.
Winkelondernemers en vastgoedeigenaren in de nabijheid van de Beijerkop missen
parkeergelegenheid in de nabijheid van de Groene Hilledijk. Als mogelijke oplossing
is aangedragen om parkeerschijfparkeren in te voeren. Daarnaast bestaat de wens
bij ondernemers en bewones om de Groene Hilledijk in te richten als 30km zone.
Hierdoor ontstaat een veiligere situatie voor fietsers en voetgangers.
53
Gezondheid Gemiddeld zijn de bewoners van Hillesluis minder gezond dan andere inwoners van
Rotterdam. Bevorderen van gezond gedrag is dan ook hard nodig. Gedacht kan
worden aan meer bewegen en de aanpak van obesitas en diabetes. Inmiddels loopt
een pilot in samenwerking met Achmea Zorgverzekeringen. Sportvoorzieningen in
de omgeving kan bewoners helpen tot meer bewegen en meer bewuste leefstijl.
Aanpakken waar zorgen over zijn
Meedoen in de maatschappij
In de wijk zijn veel bewoners aangewezen op een bijstandsuitkering. Deze bewoners
hebben vaak een grote afstand tot werk. Zij moeten op weg geholpen worden via
vrijwilligerswerk, taallessen of andere trajecten. Een deel van deze groep zal
mogelijk niet doorstromen naar een betaald werk, omdat de afstand naar werk voor
hen te groot is. Maar actief zijn voor de wijk kan voor zowel de wijk als de
betrokkene van waarde zijn. Bewoners opperen dat de Winkelboulevard Zuid
mogelijkheden biedt als leerwerkomgeving, stageplaats en werkervaringsplaats. Dit
benutten we waar mogelijk.
Hillesluis kent veel nieuwkomers, voornamelijk bewoners uit Midden- en Oost-
Europa. Veel van hen zijn niet bekend met de voorzieningen. Ook hebben zij over
het algemeen minder contact met hun omgeving. Er is dan ook weinig binding met
de wijk. Het faciliteren van contactmomenten met deze doelgroep kan bijdragen aan
verbetering.
Aandacht voor armoede
Niet mee (kunnen) doen kent zeer onwenselijke effecten. Een steeds slechter
wordende financiële positie is vaak het gevolg. Financiële zorgen en
schuldenproblematiek maken het steeds moeilijker om uit die situatie te komen. In
het bijzonder wordt aandacht gevraagd voor stille armoede, voorkomen isolement en
adequate inzet van schuldhulpverlening.
Diversiteit in wonen
Het aantal eengezinswoningen en nieuwbouwwoningen is relatief gezien laag. De
bewoningsdichtheid ligt hierdoor hoog. Naast de gerealiseerde projecten is een
groot deel van de corporatiewoningen nog eenzijdig, verouderd en in een aantal
gevallen hebben ze een slechte uitstraling. Een groot deel van de woningen dat
bewoond wordt door gezinnen, is te klein.
Een deel van de bewoners met hogere inkomens en veelal een hoger
opleidingsniveau verlaten de wijk voor meer woongenot en woonkwaliteit.
Opmerkelijk is dat zij aangeven dit vooral te doen vanwege het ontbreken van
geschikte gezinswoningen in Hillesluis (wooncarrière).
De wijk kent opvallend veel particuliere verhuurders met verouderd bezit. Dit zijn
veelal panden met achterstallig onderhoud. Het particulier bezit is voornamelijk te
vinden aan de randen van de wijk (onder andere de Beijerlandselaan). Deze
woningen worden veel verhuurd aan nieuwkomers uit het buitenland die voor een
korte duur in de wijk verblijven. Hierdoor is de mutatiegraad vrij hoog en de binding
met de omgeving laag.
54
Een deel van de particuliere woningen moet worden vervangen. Een ander deel kan
met een goed beheer- en verbeterbeleid worden gehandhaafd. Deze opgave gaat
de reguliere aanpak deels te boven, zeker bij de panden waar wonen en winkels
gecombineerd zijn. Het is noodzakelijk extra middelen hiervoor ter beschikking te
stellen. Deze middelen ontbreken nog.
Ontwikkelkansen voor jongeren
In Hillesluis wonen relatief gezien veel jongeren. Veel van deze jongeren hebben te
maken met hardnekkige achterstanden, zoals lage citoscores, zijn voortijdige
schoolverlater en halen geen startkwalificatie. De doorstroming vanaf het voortgezet
onderwijs moet beter.
Een hoge prioriteit in Hillesluis is dan ook een integrale aanpak op voortijdig
schoolverlaters, samen met partners zoals scholen en wijkpartijen. Een wijk als
Hillesluis heeft hierbij de beste professionals nodig, zoals de beste docent voor de
klas.
Voor wat betreft de aanpak van de achterstanden ligt dit voor een belangrijk deel bij
het onderwijs. Het onderwijs kan dit echter niet alleen. De steun van ouders en
bedrijven is onontbeerlijk. Net zoals de naaste omgeving van de jongeren: het gezin,
de straat en wijk. Zij zullen meer worden betrokken bij de aanpak. Zeker in en wijk
als Hillesluis is het van belang dat jongeren zich kunnen oriënteren op de toekomst
mogelijkheden die er zijn. Door kinderen op de basisschool kennis te laten maken
met verschillende beroepen worden ze meer gemotiveerd om leerprestaties te
leveren en vervolgkeuzes te maken.
Terugdringen van overlast
Woonoverlast wordt voor een groot deel veroorzaakt door onrechtmatige bewoning,
overbewoning en verschillen in leefstijl. Daarnaast dragen zaken zoals geringe
kwaliteit (o.a. houten vloeren) van woningen en de geringe mate van betrokkenheid
van particuliere pandeigenaren en sommige gevallen huurders eveneens negatief bij
aan de wijk. Het verzoek van bewoners is om de toestroom van nieuwkomers te
beperken.
Een ander aandachtspunt vanuit de wijk is jongerenoverlast. Hierbij is het van
belang dat in een zo vroeg mogelijk stadium van overlast de ouders bewust worden
dat hun kinderen overlast veroorzaken. Een kleine groep overlastgevers kan alleen
met repressie worden aangepakt. Bij een veel grotere groep wordt het ontbreken
van vrijetijdsbesteding en verveling gezien als oorzaak. Het faciliteren in
ontmoetingsplekken en de weg naar nabij gelegen sportverenigingen wordt als
mogelijke oplossing aangedragen.
Drugsoverlast openbaart zich voornamelijk op het gebied van hennepteelt en het
gebruik en handel in de verdovende middelen. Bewoners geven aan dat het gebruik
van softdrugs aangepakt moet worden. Daarnaast vragen zij om aanpassing van het
coffeeshopbeleid. Ook de negatieve beïnvloeding van huidige tieners wordt door de
bewoners als belangrijk aandachtspunt meegegeven met het verzoek hiermee aan
de slag te gaan.
55
6.4 Knelpunten
Hoewel er al jarenlang hard gewerkt wordt aan positieve ontwikkeling, blijven de
effecten nog te veel uit. Hillesluis heeft meer nodig. Zonder een plus op de inzet
worden de ambities geen realiteit en komen er geen wezenlijke veranderingen.
Tempo aanpak corporatiebezit
Financiële middelen ontbreken om op korte termijn grote slagen te maken in de
herontwikkeling.
Sturing op leegstandwinkelpanden
Het ontbreekt aan een middel om te sturen op een goede invulling van de oude
winkelstrips zoals de Polderlaan, Riederlaan en de koppen Winkelboulevard
(Hilledijk en Groene Hilledijk).
Aanpak hardnekkige overlastgevers
Hardnekkige overlastgevers die criminele activiteiten ondernemen, trekken een
zware wissel op de situatie in Hillesluis. Er is veel sprake van drugsgerelateerde
overlast en geweld. Bewoners lijden hier onder. Bevattelijke jongeren worden
verkeerde circuits ingetrokken. Oplossingen om criminele overlastgevers te weren
zijn niet zomaar voorhanden.
Meer bewoners doen mee aan activeringstrajecten
Er zijn meer trajecten nodig voor hen die deel kunnen nemen aan maatschappelijk
participatie. Er is behoefte aan een strengere toeleiding naar vrijwilligerswerk en een
verscherpte controle op bewoners die zich niet houden aan de gemaakte afspraak.
Dit vraagt om extra capaciteit en financiële middelen.
Inzet op schooluitval
Een sluitende en een snelle aanpak voor schooluitval is nodig. Scholen moeten in
een veel eerder stadium het verzuim melden. We moeten ook de omgeving hierin
faciliteren. Capaciteit en middelen moeten vrijgemaakt worden willen we hier
versnellen.
Extra inzet op voortijdig schoolverlaters
In Hillesluis is sprake van een grote groep jongeren die uitvalt. De huidige inzet geeft
onvoldoende resultaat. Een extra, andersoortige of versnelde inzet schooluitval en
mogelijk nieuwe interventie-instrumenten zullen nodig zijn. Dit betekent een plus op
de bestaande aanpak, waar alleen in voorzien kan worden wanneer capaciteit en
middelen beschikbaar zijn.
Aanpak particulier voorraad
De sturing op beheer, verhuur en onderhoud van de particuliere voorraad is te
gering in verhouding tot de druk die een deel van deze panden op de wijk legt.
Allereerst zullen aanpassingen nodig zijn ten aanzien van de regelgeving op het
gebied van de bestemming van de panden en de instroom. Hier ontbreekt het nu
aan. De Utrechtsestraat is een goed voorbeeld waarvan de aanpak moet worden
bespoedigd.
56
Schoon
De wijk is te vuil. Op locaties rond het Vredesplein, op de Winkelboulevard en op de
pleinen moet ingezet worden. Met het kiezen van andere schoonmaakmomenten en
bewustwordingscampagnes voor bewoners zal in de loop der tijd enige verbetering
te verwachten zijn maar het probleem zal hiermee niet opgelost zijn. De komende
jaren is een merkbaar verschil alleen te behalen door intensiever schoon te maken.
Dit vraagt om capaciteit die Stadsbeheer Schone Stad nu niet voor Hillesluis
beschikbaar heeft.
2e Rosestraat
De verkeersveiligheid en verkeersdoorstroming laat jaren de wensen over. Kruispunt
is een belangrijke toegangspoort tot de wijken Bloemhof, Hillesluis en de
Afrikaanderwijk. Hier is al veelvuldig over gesproken. Er zijn al richtinggevende
plannen, echter laat de uitvoering op zich wachten.
57
Bloemhof
58
8.1 Bloemhof nu
Bloemhof is een dichtbebouwde wijk met bijna 14.000 inwoners. Een multiculturele
wijk met een diversiteit aan buurten en een vrij jonge bevolking. Deze diversiteit en
jonge bevolking zouden moeten duiden op een wijk met kansen. Helaas maakt
Bloemhof dit momenteel nog niet waar. De wijk staat in meerdere opzichten vaak
genoteerd als één van de slechts scorende wijken van Rotterdam. De mooie
kanten van Bloemhof en de vele goede initiatieven van bewoners en
wijkorganisaties worden hierdoor veel te weinig gezien.
Het aantal mensen dat actief mee doet in de maatschappij is in negatieve zin uit
balans. De wijk kenmerkt zich door relatief veel inwoners met een laag
opleidingsniveau. Gemiddeld een op de vijf bewoners spreekt de Nederlandse taal
niet of nauwelijks. De werkloosheid is hoog. Het aantal mensen dat van een
uitkering moet rondkomen is eveneens hoog. Opvallend is de veelheid aan
huisvesting van bijzondere doelgroepen zoals beschermde, begeleide
woonvormen dat druk geeft op de kwetsbare omgeving.
Bloemhof heeft 6200 woningen, grotendeels corporatiebezit. Meer dan de helft is
in eigendom van Woonstad, een ander deel is van Vestia. Aan de randen van de
wijk is meer particulier bezit. De woningen in Bloemhof hebben over het algemeen
een lage WOZ-waarde, zijn klein, bouwtechnisch verouderd en vertonen geregeld
achterstallig onderhoud. De voor de wijk zo kenmerkende kleine, slecht
geïsoleerde woningen dragen bij aan de woonoverlast die bewoners vaak ervaren.
De verouderde woningen geven gemakkelijk toegang aan inbrekers met als
gevolg een hoog inbraakpercentage.
De smalle straten in combinatie met een beperkt aantal parkeerplaatsen, geven
een hoge parkeerdruk in de wijk. Dit zorgt voor veel ergernis bij bewoners en
bezoekers.
Het aanwezige groen is schaars. Met uitzondering van de singels is de
groenbeleving in de wijk laag. Er is weinig kwaliteitsgroen en er is geen wijkpark.
De inrichting van de pleinen en plantsoenen in de wijk is eenvoudig en vaak van
lage kwaliteit.
De jongeren uit de wijk zoeken elkaar op en hangen op de pleinen. Het
groepsgedrag zorgt voor gevoelens van onveiligheid omdat jongeren in
groepsverband moeilijk aanspreekbaar zijn en omwonenden soms intimideren.
Schooluitval is hoog.
De meervoudigheid van de problematiek en de continue instroom van nieuwe
bewoners uit minder kansrijke groepen, maakt het ingewikkeld om voldoende
resultaat te boeken op het gebied van leefbaarheid, veiligheid en ontwikkeling van
de wijk. Intensieve meerjarige aandacht is nodig. Bloemhof is niet voor niets
aangewezen als 1 van de 7 focuswijken binnen het Nationaal programma
Rotterdam Zuid. Vanuit dit programma zijn wonen, werken en onderwijs de
belangrijkste speerpunten. Het totaal aan inzet moet dan ook aanvullend zijn op dit
programma.
Wijktafel Bloemhof
26 mei 2014
Bewoners vinden
belangrijk
Aanpak van
drugsoverlast
Meer groen in de
wijk
Meer aandacht
voor normen en
waarden
Aanpak van
parkeerproblemati
ek
Activiteiten voor
jongeren
Wijkprofiel
In 2014 startte de
gemeente met het
wijkprofiel. Het
wijkprofiel kijkt naar de
sociale, fysieke en
veiligheidsgegevens.
Iedere twee jaar
vraagt de gemeente
bewoners wat ze van
hun wijk vinden en
kijken we naar de
cijfers. Zo meten we
hoe de wijk er voor
staat.
De scores voor
Vreewijk zijn:
Veilig: 82
Sociaal: 76
Fysiek: 81
De detailgegevens en
uitleg staan op de
website:
www.wijkprofiel.rotterd
am.nl
Wijkprofiel
In 2014 startte de gemeente
met het wijkprofiel. Het
wijkprofiel kijkt naar de
sociale, fysieke en
veiligheidsgegevens.
Iedere twee jaar vraagt de
gemeente bewoners wat ze
van hun wijk vinden en
kijken we naar de cijfers. Zo
meten we hoe de wijk er
voor staat.
De scores voor Bloemhof
zijn:
Veilig: 82
Sociaal: 76
Fysiek: 81
De detailgegevens en uitleg
staan op de website:
www.wijkprofiel.rotterdam.nl
59
Ambitie
Het gebiedsplan staat niet op zichzelf. Er is een directe relatie met het Nationaal
programma Rotterdam Zuid dat werkt aan een visie Bloemhof tot 2030.
Dit gebiedsplan kent een looptijd tot 2018. Het gewenste eindbeeld is dan nog niet
bereikt. Wel moet zichtbaar worden waar we naar toe werken.
2018, Bloemhof doet weer mee. Bloemhof is een actieve, levendige en veilige
wijk, waar nieuwkomers hun weg weten te vinden. Een groter deel van de
bewoners heeft een inkomen uit werk of levert een tegenprestatie, veelal als
vrijwilliger. Actieve bewoners komen met initiatieven om hun eigen buurt of straat
te verbeteren.
De jonge bevolking van Bloemhof wordt intensief gestimuleerd om zich te
ontplooien, zodat zij een goede maatschappelijke positie kunnen verwerven.
In 2018 wonen er nog steeds nieuwkomers en andere bewoners die kwetsbaar
zijn, met dat verschil dat er een laagdrempelige samenhangende sociale
infrastructuur omheen gebouwd is. Hierdoor kunnen kwetsbare groepen rekenen
op zorg en aandacht.
Op verschillende plekken zijn de woningen verbeterd en er is meer diversiteit in de
woningvoorraad waardoor betaalbaar wonen in goede woningen mogelijk is. Dat
biedt ruimte aan bewoners die willen verbeteren en in de wijk willen blijven. Er is
meer balans tussen lage en middeninkomens. De overlast is afgenomen waardoor
bewoners zich veiliger voelen in de wijk.
Wijkprioriteiten
Blijven doen wat goed gaat:
• Samenwerking tussen vrijwilligersorganisaties en gesubsidieerde
organisaties
• Integrale aanpak Strevelsweg, Putsebocht en Dordtselaan
• Kleine groeninitiatieven
Positieve initiatieven versterken:
• Maatwerk in taaleducatie
• Zelfbeheer
• Afstemming tussen organisaties in zorg en welzijn
Aanpakken waar zorgen over zijn:
• Meer actieve en betrokken bewoners
• Armoede
• Kwaliteit en diversiteit van het woningenbestand
• Toekomstperspectief voor jongeren
• Schone en groene buitenruimte
• Overlast
Wijktafel Bloemhof
26 mei 2014
8 juli 2014
Wat vinden bewoners
belangrijk:
1. Aanpak van
drugsoverlast
2. Meer groen in de wijk
3. Meer aandacht voor
normen en waarden
4. Aanpak van
parkeerproblematiek
5. Activiteiten voor
jongeren
60
Resultaten in 2018
In 2018 moeten in ieder geval de volgende resultaten voor Bloemhof zichtbaar
zijn:
• Van bemiddelbaren naar werk of activering zit overgroot deel in een traject
(opleiding, re-integratietraject, etc.).
• Er is gestart met de verbeteraanpak van corporatiewoningen bij de
Putsebocht, de Kossel en Bloemhof Zuid.
• Er is instrumentarium voor de aanpak van de particuliere voorraad.
• Er is snelle opvolging bij voortijdig schoolverlaten en een hier op volgende
sluitende aanpak.
• Ten minste 4 plekken in de wijk zijn in samenspraak met bewoners
verbeterd met kwalitatief groen.
• Het schoonbeeld is verbeterd en wordt positiever door bewoners
beoordeeld, in het bijzonder op de zichtlocaties Dordtselaan, Putsebocht
en Strevelsweg.
• Organisaties werken samen aan een pedagogisch klimaat en leveren op
elkaar aanvullende diensten. Bij subsidieverstrekking of aanbesteding
wordt dit als verplichtende voorwaarde opgenomen.
• Ouders worden actief betrokken bij de ontwikkeling van hun kinderen op
school.
• Er draait een jaarlijks preventief programma voor de jeugd in relatie tot
drugsoverlast.
61
8.3 De aanpak
Blijven doen wat goed gaat
In Bloemhof is in de afgelopen jaren veel aandacht besteed aan de inzet van
verschillende partijen. De samenwerking en afstemming tussen
vrijwilligersorganisaties en gesubsidieerde organisaties verloopt naar wens. Dit
heeft al geleid tot de activering van veel wijkbewoners om vrijwilligerswerk te gaan
verrichten. Een positief voorbeeld hierin is het Wijkpastoraat. Wij spelen een
verbindende rol. Ook initiatieven op het gebied van kunst en cultuur kunnen in
belangrijke mate bijdragen aan samenhang in de wijk.
Op de Strevelsweg, de Putsebocht en de Dordtselaan is de gemeente met een
integrale aanpak gestart om de leefbaarheid te verbeteren. Met succes is de
openbare ordeproblematiek aangepakt en ondernemers en bewoners leveren
inmiddels een actieve bijdrage aan het verbeteren van de straten. Verbeteren kost
tijd, de integrale aanpak moet doorgezet worden.
Kleinschalige initiatieven werken goed in de wijk. Goede voorbeelden zijn de
moestuin en het beheer van de Regenboog en het Zwijndrechtseplein die we
hebben ondersteund in de ontwikkeling. Ook initiatieven zoals Buurtvaders en Buurt Bestuurt zijn goede voorbeelden van betrokkenheid bij de
wijk.
Positieve initiatieven versterken
Om bewoners te faciliteren bij de ontwikkelingen is maatwerk nodig. Het
taalaanbod dat afgestemd is op het lage niveau in de wijk, moet beter om een
groter bereik te hebben.
Het is zinvol om meer locaties vrij te geven die bewoners in zelfbeheer nemen. Hier
in zitten veel ontwikkelingsmogelijkheden voor bewoners.
Omdat er een groot aantal partijen in de wijk verantwoordelijk is voor
maatschappelijk ontwikkeling en elke partij haar eigen prestatieafspraken heeft, is
afstemming lastig.
De wijk is verre van kindvriendelijk door het tekort aan veilige en groene
speelmogelijkheden. Goed ingerichte groene pleinen met meer en beter uitgeruste
speelmogelijkheden is dan ook iets wat aandacht nodig heeft. Er zijn wel goede
voorbeelden zoals het Oleanderplein. Bewoners geven aan graag verbeteringen te
zien op het Blauwe plein, bij het Eemsteinplein en rond de hoek Abcoudestraat met
de Putselaan.
Aanpakken waar zorgen over zijn
Meer actieve en betrokken bewoners
Veel aandacht moet naar activering richting betaald werk. Waar mogelijk moet de
inzet daar op gericht zijn. De realiteit laat zien dat voor veel bewoners sociale
activering of vrijwilligerwerk al een hele stap is. Werkzoekenden moeten intensief
gevolgd en begeleid worden als we verandering willen in het aantal niet actieven in
de wijk.
62
Taal is belangrijk. Hier is meer maatwerk nodig, gericht op het taalniveau onder het
reguliere taalonderwijs en aanbod in de woonomgeving. Het eerst achterhalen van
de oorzaken van taalachterstand kan bijdragen tot mogelijke oplossingen.
In Bloemhof is relatief een grote groep vrouwen die niet gemakkelijk de deur
uitkomen. Initiatieven die vrouwen in een veilige omgeving laten participeren zijn
daarom nodig.
Er zijn een paar doelgroepen in Bloemhof die specifieke aandacht vragen zoals
Somaliërs, Ethiopiërs en Bulgaren. Ze zijn onbekend met voorzieningen en
ontwikkelmogelijkheden en verkeren vaak in een isolement. Daar moet een aanpak
voor komen. Daarnaast vragen bewoners aandacht voor ouderen. Bij deze
doelgroep gaat het om bewegen en ontmoeten.
Aandacht voor armoede
Financiële zorgen en schuldenproblematiek maken het steeds moeilijker om uit die
situatie te komen en actief te zijn in de maatschappij. Hulp bij schulden en
administratie is dringend nodig. In het bijzonder wordt aandacht gevraagd voor
stille armoede, voorkomen isolement en adequate inzet van schuldhulpverlening.
Kwaliteit en diversiteit van het woningenbestand
Het woningenbestand in de wijk beter, diverser en ruimer (verdunnen). Zowel in
corporatiebezit als in de particuliere voorraad. Specifieke aandacht moet gaan naar
Bloemhof Zuid, de Kossel en de Putsebocht, Strevelsweg en Dordtselaan. Er is
behoefte aan instrumentarium om de instroom te beïnvloeden en beter beheer en
het onderhoud van het particulier bezit. Op projecten voor kwetsbare groepen dient
meer gestuurd (geremd) te worden.
Schone en groene buitenruimte
Bewoners zijn niet te spreken over hoe vuil het buiten is. Vervuiling rond
containers, zwerfvuil en hondenpoep is zeer storend. Er moet een oplossing komen
voor het plaatsen van afval naast de containers, het illegaal dumpen van grofvuil
en het uitwaaieren van zwerfvuil vanuit de winkelstraten. Oplossingen zullen
gezocht moeten worden in betere reiniging door professionals, maar ook door meer
betrokkenheid van bewoners bij de buitenruimte. Bewoners vragen om handhaving
op hondenpoep.
Parkeren
Een ander punt waar bewoners aandacht voor vragen is de parkeerdruk. Bewoners
uit De Kossel hebben tijdens de wijktafel nadrukkelijk om invoering van betaald
parkeren gevraagd. Ondanks invoering van betaald parkeren is de parkeerdruk
hoog in de Oleanderbuurt.
Toekomstperspectief voor jongeren
Een pedagogisch klimaat op school, thuis en op straat is voor Bloemhof belangrijk.
Die werelden moeten meer verbonden worden. De inspanningen moeten in ieder
geval leiden tot het verbeteren van schoolprestaties, het terugbrengen van
schooluitval en verminderen van overlast. Dit vraagt het maximale van
professionals. De beste docenten voor de scholen in Bloemhof moet het streven
63
zijn. Bewoners geven aan dat de gemeente meer bedrijven moet interesseren voor
stageplekken en werkervaringsplekken voor de jongeren van Bloemhof. Dergelijke
inspanningen kunnen bijdragen aan het bieden van perspectief. Hierbij is het van
belang dat de ingezette trajecten/projecten een meerduurzaam karakter hebben.
Dit kan motiverend werken.
Overlast
Jongeren-, drugs- en woonoverlast is een probleem in Bloemhof. Met jongeren
moeten meer in een vroeg stadium het gesprek aangaan om ze bewust te maken
en andere wegen te tonen. Verveling door gebrek aan vrijetijdsbesteding wordt
geregeld door jongeren genoemd als reden voor hun hanggedrag op straat.
Volgens bewoners en jongeren is er een tekort aan ontmoetingsplekken en
activiteiten.
Drugsgerelateerde overlast hoort vooral thuis bij de handhavende diensten. In
Bloemhof is er behoefte aan een actief beleid op drugs. Die aanpak dient prioriteit
te krijgen. Maar ook preventieve programma’s voor jeugd en jongeren zijn nodig. In
een omgeving als Bloemhof loopt jeugd meer kans om met drugs en drughandel in
aanraking te komen.
64
8.4 Knelpunten
Activering
De huidige inzet levert onvoldoende resultaat om het aantal bijstandsuitkeringen te
verminderen. Een groot deel van deze groep heeft een grote afstand tot betaald
werk. De groep die nu naar activeringstrajecten wordt begeleid is te klein om de
situatie in de wijk te verbeteren. De inzet op Maatschappelijke Inspanning moet
uitgebreid worden naar Bloemhof midden en zuid en daarvoor zijn meer capaciteit
en middelen nodig.
Maatwerk in taalaanbod
Om meer bewoners te bereiken om aan taalcursussen deel te nemen, is meer
maatwerk nodig. Hierbij ligt het accent op het meeste lage niveau. Het huidige
aanbod sluit onvoldoende aan en bovendien is de vraag groter dan het aanbod.
Extra inzet op voortijdig schoolverlaters
In Bloemhof is sprake van een grote groep jongeren dat uitvalt. De huidige inzet
geeft onvoldoende resultaat. Een extra, andersoortige en versnelde inzet is nodig.
Dit betekent een plus op de bestaande aanpak.
Aanpak particulier voorraad
Er is nu geen sturing op beheer, verhuur en onderhoud van de particuliere voorraad
terwijl het probleem groot is. Er zijn aanpassingen in de regelgeving nodig op het
gebied van de bestemming van de panden en de instroom.
Schoon
De gezichtbepalende Dordtselaan, Putsebocht en omgeving en Strevelsweg zijn te
vuil. Hier moet vaker, zichtbaar en op wisselende tijden schoongemaakt worden.
En daarnaast moet er iets gedaan worden aan het vervuilende gedrag van
bewoners. De komende jaren is een merkbaar verschil alleen te behalen door
intensiever schoon te maken. Dit vraagt om capaciteit die Stadsbeheer Schone Stad
nu niet voor Bloemhof beschikbaar heeft.
Oleanderplein fase II
Het Oleanderplein is groener en speelvriendelijker gemaakt is fase 1. In fase 2
moeten de auto’s die er nu nog teveel rijden en geparkeerd staan van het plein.
Door de Sint-Andriesstraat af te sluiten en de leegstaande garage beter te benutten.
Voor fase twee is nu geen geld.
65
Vreewijk
66
9.1 Vreewijk nu
100 jaar geleden startte de bouw van het tuindorp Vreewijk, en dit karakter is
behouden. In Vreewijk staan knusse gezinswoningen in een groene omgeving.
Tussen de huizen liggen prachtige binnenterreinen. Bewoners zijn trots op hun wijk
en voelen zich hiermee verbonden. Een echte Vreewijker verhuist niet en houdt van
zijn tuin. Bewoners vinden het belangrijk om hun buren te kennen en samen voor de
wijk te zorgen.
Meer dan 80% van de woningen is eigendom van Havensteder. Dit betekent dat
Havensteder en de gemeente samenwerken om de wijk te versterken. In 2008 was
in Vreewijk groot protest tegen de voorgestelde sloop van de wijk. Samen met
bewoners werkten we aan haalbare alternatieven, met als resultaat het
Verbeterprogramma. Hierin staat welke woningen en straten de komende 15 jaar
grondig opgeknapt worden. Bewonersbetrokkenheid en communicatie over de
voortgang blijft belangrijk, net als het herstel van vertrouwen tussen de bewoners en
de gemeente.
Ten westen van de Dordtsestraatweg liggen de wijk De Vaan en het
Motorstraatgebied. De Vaan valt vaak buiten het beleid dat we voor Vreewijk
ontwerpen. Het Motorstraatgebied valt binnen het stedelijke programma Hart van
Zuid. Dit omvat bouwplannen en het versterken van de regionale zorg- en
onderwijsfunctie. Het Zuiderziekenhuis en de Daniël de Hoed-kliniek liggen centraal
in Vreewijk. Voor beide terreinen moeten we komende vier jaar een nieuwe functie
vinden.
Vreewijk telt 13.500 bewoners, waarvan er veel al lang in de wijk wonen. Er zijn dus
nog veel autochtone bewoners, en er wonen relatief veel (alleenstaande) ouderen.
Vreewijkers vertellen dat toen de corporatie mensen uit heel Rotterdam in Vreewijk
plaatste, er veel personen met urgentie geplaatst zijn en er meer overlast is in de
wijk. Vreewijkers zagen hun buurt veranderen en hebben hier zorgen over. Dit jaar is
Havensteder gestart met het woonexperiment, de eerste ervaringen hiermee zijn
positief.
Er zijn veel sociale huurwoningen in Vreewijk. Bewoners vinden het belangrijk dat
Vreewijk betaalbaar blijft. Van oorsprong is Vreewijk een wijk met zowel lage,
midden als hoge inkomens. Het evenwicht hiertussen moet terug. Nu zijn er relatief
veel bewoners met een uitkering en te veel jongeren die school niet afmaken.
De laatste jaren zijn er meer zorgen om Vreewijk. De sociale- en veiligheidsindex
dalen sinds 2008. Vreewijk scoort ook slechter ten opzichte van andere wijken. Het
is zaak deze daling om te buigen. Het imago van de wijk is nu nog goed.
Omliggende wijken hebben zwaardere problemen. We moeten opletten dat Vreewijk
de aandacht krijgt die zij op grond van de cijfers verdient. Vreewijk is benoemd als
kantelwijk en sluit aan bij een aantal thema’s van het Nationale Programma
Rotterdam Zuid.
j
Wijkprofiel
In 2014 startte de
gemeente met het
wijkprofiel. Het wijkprofiel
kijkt naar de sociale,
fysieke en
veiligheidsgegevens.
Iedere twee jaar vraagt
de gemeente bewoners
wat ze van hun wijk
vinden en kijken we naar
de cijfers. Zo meten we
hoe de wijk er voor staat.
De scores voor Vreewijk
zijn:
Veilig: 84
Sociaal: 87
Fysiek: 89
De detailgegevens en
uitleg staan op de
website: www.
wijkprofiel.rotterdam.nl
67
9.2 Vreewijk in 2018
Ambitie
Vreewijk blijft een tuindorp met historie en een eigen identiteit. Dit komt terug in de
bouwstijl van de wijk, het behoud van bestaande panden, de groene buitenruimte en
de hoge sociale binding. Bewoners zijn er trots op en tevreden met hun buurt.
Bewoners worden op een prettige manier oud. De instroom van nieuwe bewoners
bestaat vooral uit (jonge) gezinnen. In Vreewijk is er evenwicht tussen lage, midden
en hoge inkomens. Jongeren worden opgeleid voor werk. Het Motorstraatgebied
heeft een regionale zorg- en onderwijsfunctie. Door in te zetten op de kracht en het
karakter van de wijk moeten we de zorgwekkende daling uit het wijkprofiel keren.
Wijkprioriteiten
Blijven doen wat goed gaat:
• Bewoners houden zeggenschap over hun buurt en blijven volop participeren
in de wijk. We ondersteunen buurtpreventie en Buurt Bestuurt.
• We voeren het Verbeterprogramma en Masterplan Buitenruimte uit.
• Het woonexperiment blijft, waarmee we de instroom van nieuwe bewoners
begeleiden.
Positieve initiatieven versterken:
• Bewoners zorgen voor de eigen buurt, Vreewijk kent veel vrijwilligers.
• De wijk viert 100 jaar Vreewijk in 2016. Het eigen karakter van Vreewijk
behouden en benadrukken.
• Stimuleren van ontmoetingsplekken in de wijk, bijvoorbeeld de Brink en de
Klup.
Aanpakken waar zorgen over zijn:
• Er zijn relatief veel ouderen in Vreewijk met een kleine beurs, die langer
zelfstandig moeten blijven wonen. Ook zij moeten prettig oud kunnen
worden.
• Bijna één op de vijf jongeren stopt voortijdig met school. Dit betekent dat
hun kans op werk klein is. De norm in Vreewijk moet zijn dat alle jongeren
opgeleid worden voor werk.
• Veel Vreewijkers werken niet. Om verschillende redenen is voor veel van
hun de afstand tot een nieuwe baan groot. We verwachten van bewoners
dat ze in de wijk bijdragen naar vermogen, bewoners met een uitkering
zetten zich in voor hun wijk.
• Vreewijk moet veiliger. Bewoners ervaren te veel overlast en er zijn te veel
inbraken. Snoeiwerk en verlichting van achterpaden noemen bewoners vaak
als probleem. Deze worden aangepakt.
• Bewoners klagen veel over verloedering van de wijk. Het gaat dan over het
groenonderhoud van de gemeente, de tuinen van bewoners en het
onderhoud van zowel koop- als huurwoningen. Onderhoud van de
buitenruimte en van de woningen moeten op orde zijn. De afspraken die
daarover worden gemaakt moeten beter worden gehandhaafd.
j
Wijktafel Vreewijk
22 mei 2014
8 juli 2014
Wat vinden bewoners
belangrijk:
1. De verlichting en het
onderhoud van
achterpaden moeten we
aanpakken.
2. Vreewijk moet groen
blijven, er zijn zorgen
over de verloedering van
het groen.
3. We moeten beter
zorgen voor ouderen met
een klein inkomen. De
buitenruimte moet
toegankelijker en als
mensen langer
zelfstandig moeten
blijven wonen, hebben ze
hier ondersteuning bij
nodig.
4. Bewoners constateren
een taalachterstand bij
kinderen.
Onderwijsondersteuning
voor kinderen,
bijvoorbeeld
huiswerkbegeleiding is
nodig.
5. Het centrale punt om
woonoverlast aan te
pakken moet terugkomen
in de wijk.
68
9.3 De aanpak
Blijven doen wat goed gaat
Vreewijkers zijn betrokken bij hun eigen buurt. Na groot protest tegen de sloop van
panden in Vreewijk, werken Vreewijkers samen met de gemeente en Havensteder
om te bepalen op welke wijze hun buurt het best kan worden opgeknapt. In het
Verbeterprogramma en het Masterplan Buitenruimte staan de afspraken met
bewoners die voor de komende 15 jaar gelden. De komende vier jaar moeten we
deze afspraken uitvoeren.
Omdat bewoners het meeste van hun eigen buurt weten, werken we samen om
problemen aan te pakken. Op dit moment ondersteunen we Buurt Bestuurt in De
Vaan en Buurtpreventie in de Dalenbuurt en zijn er verschillende Opzoomerstraten.
Binnen deze samenwerking maken we afspraken over wat bewoners zelf kunnen en
waar inzet van de gemeente nodig is.
Veel bewoners geven aan dat in het verleden nieuwe bewoners niet goed bij de wijk
pasten. Tuinonderhoud en contact met de buren zijn in Vreewijk belangrijke sociale
waarden. Met het woonexperiment doen potentieel nieuwe huurders eerst een
woontest, gaan ze daarna met buurtbewoners de wijk in en hebben ze tenslotte een
gesprek met Havensteder over wat het betekent om in Vreewijk te wonen. Pas
hierna kunnen ze een huurcontract tekenen. Bewoners zijn positief over het
woonexperiment en we gaan hier dus meer door.
Positieve initiatieven versterken
Vreewijkers kennen hun buren en voelen zich verbonden met de wijk. Veel
bewoners zetten zich met elkaar en voor elkaar in. Ze doen boodschappen voor
ouderen, zorgen samen voor de heggen, doen mee aan lief en leed in de straat of
organiseren activiteiten in wijkcentra, speeltuinen of bij verenigingen. Samen vormen
deze betrokken bewoners het hart van de wijk. Met relatief weinig moeite kan de
gemeente deze bewoners bijspringen. Door oog te hebben voor hun ideeën en
wensen verbeteren we de buurt.
Vreewijk heeft een aantal belangrijke trefpunten in de wijk. De Brink en de Klup
leven weer op door actieve vrijwilligers. Het Witte Paard is een icoon in de wijk, waar
naast de horeca, ruim aandacht is voor kunst en cultuur. Het Vreewijkhuis heeft een
goede inloopfunctie voor vragen over wonen, in “Het Trefpunt” worden mensen met
raad en daad bijgestaan door vrijwilligers. Aan de Groenezoom zit een aantal
winkels met een goede buurtfunctie. Deze plekken zijn belangrijk in de wijk. Dit zijn
de plekken waar Vreewijkers hun activiteiten kunnen organiseren en waar bewoners
elkaar ontmoeten in de publieke ruimte.
In Vreewijk zetten ondernemers zich actief in voor de buurt. Hun winkels zorgen
voor trefpunten in de wijk en zij kennen veel bewoners. Ondanks de economische
crisis van de afgelopen jaren blijven de ondernemers bezig met wat ze aan de buurt
kunnen bijdragen. De gemeente doet mee aan hun initiatieven en ondersteunt waar
mogelijk.
Vervolg Wijtafel Vreewijk:
6. We moeten oog
houden voor samenhang
in de wijk. Die
samenhang moeten we
behouden en versterken.
Extra aandacht is daarbij
voor de Landbouwbuurt
nodig. Plekken waar
bewoners elkaar
ontmoeten in de wijk zijn
belangrijk.
7. Kosten
omgevingsvergunning
hoog.
8. Overlast van jongeren,
evenementen in de Kuip
en Ahoy, aantal
horecazaken en honden.
9. Activiteiten en
evenmenenten moeten
voor heel de wijk zijn (en
niet per buurt).
j
69
In 2016 bestaat Vreewijk 100 jaar. Tuindorp Vreewijk is beschermd stadsgezicht, en
heeft 284 rijksmonumenten. Het bijzondere karakter van de wijk willen we behouden
en benadrukken. Door samen toe te leven naar activiteiten rond 100 jaar Vreewijk,
brengen we positieve energie in de wijk en kunnen we Vreewijk goed naar voren
brengen bij mensen die niet in Vreewijk wonen
Aanpakken waar zorgen over zijn
Werk of inzet voor Vreewijk
Door de economische crisis is er meer werkloosheid. Vreewijk heeft veel sociale
huurwoningen en deze groep bewoners wordt hier bovengemiddeld door getroffen.
Er zijn dus veel Vreewijkers die geen betaald werk verrichten, en veel huishoudens
zijn afhankelijk van een bijstandsuitkering. Daarmee daalt het gemiddeld inkomen in
de wijk. Relatief veel Vreewijkers hebben dan ook moeite met rondkomen. Er is
sprake van stille armoede, vooral onder ouderen die vanwege het lage inkomen
onvoldoende deel kunnen nemen aan de samenleving.
Wanneer de economie zich herstelt, zullen meer mensen betaald werk vinden. Voor
Vreewijk is de komende jaren belangrijk dat bewoners zich niet voelen
buitengesloten en volop meedoen aan de (Vreewijkse) samenleving. Ook als er
(nog) geen zicht is op een betaalde baan.
De ambitie die we ons stellen is deze: mensen doen naar vermogen mee in
Vreewijk. De Vreewijkse vrijwilligersorganisaties en projecten waar van vrijwillige
inzet gebruik wordt gemaakt, krijgen aandacht en ondersteuning bij het vinden en
binden van vrijwilligers. Bewoners die (tijdelijk) niet aan het arbeidsproces
deelnemen en aangewezen zijn op een uitkering, zullen zich naar vermogen
inzetten. Het liefst in de eigen wijk, want er is werk zat in Vreewijk. In groen, beheer,
zorg, welzijn en bij al die prachtige initiatieven en vrijwilligersorganisaties die de wijk
rijk is. Ouders die actief zijn op de school, mensen die zich in de wijkwinkel van de
BOV voor de bewoners inzetten, de Kringloopwinkel, de Uil, de Boei, Isaak en de
Schittering, de Vredeskerk, de Klup, Buurt Bestuurt, de educatieve Tuin,
ondernemersverenigingen, wijkpreventie, de wereldwinkel, sportverenigingen, de
Brink, bij de zorginstellingen en projecten. En zo kunnen we nog wel even doorgaan.
Deze instellingen vormen met elkaar, vaak met maar geringe bijdrage van
professionals, een belangrijk netwerk voor ouderen en mensen die ondersteuning
nodig hebben. Ook is het een netwerk van organisaties en activiteiten waar mensen
werkervaring op kunnen doen, zich kunnen ontwikkelen en zich voor elkaar, voor de
straat, de buurt of de wijk kunnen inzetten. We zullen ons maximaal inzetten om de
vrijwilligers van Vreewijk en de Vreewijkse organisaties te ondersteunen. We zullen
de initiatieven en inzet van professionals en vrijwilligers zichtbaar maken. Zo kan
iedereen zien welke activiteiten er zijn en welke organisaties zich in de buurt of wijk
inzetten.
Jongeren worden opgeleid voor werk
De uitval uit het onderwijs in Vreewijk is te hoog. Bijna één op de vijf jongeren stopt
voortijdig met school. Dit maakt ze de rest van hun leven kwetsbaar bij het vinden en
houden van werk. Omdat het om zo’n groot deel van de jongeren gaat, staat de
norm dat je een opleiding volgt of werkt onder druk. Meer jongeren zullen dus (een
arbeidsmarktwaardig) diploma moeten halen.
j
70
Het gemiddelde opleidingsniveau in Vreewijk is laag. Dat blijven we terugzien in cito-
scores en schoolrichtingen. Op de wijktafel geven bewoners aan dat er veel
leerlingen zijn met een ruime taalachterstand. Het is voor ouders niet altijd makkelijk
om hun kinderen hier bij te helpen, bijvoorbeeld omdat ze zelf laaggeletterd zijn. Ook
geven ouders aan dat ze het moeilijk vinden om hun kinderen te helpen bij moeilijke
schoolvakken, zoals wiskunde. Samen met scholen en ouders moeten we kijken hoe
we zo kunnen ondersteunen, dat deze kinderen wel genoeg aandacht en
begeleiding krijgen. In Vreewijk hangen jongeren relatief weinig op straat. Het is dus
niet zichtbaar of er genoeg uitdaging en hulp voor ze is.
Prettig oud worden in Vreewijk
In Vreewijk wonen relatief veel ouderen en dit aantal zal toenemen. Vreewijk is een
Woonservicegebied: hierbinnen werken we stevig samen met zorginstellingen,
welzijnsvoorzieningen, belangenorganisaties en de corporatie. Het gezamenlijke
doel is dat Vreewijk een wijk is waarin iedereen, inclusief ouderen en mensen met
een beperking, zo zelfstandig mogelijk en met behoud van eigen regie op een
prettige manier kan (blijven) wonen.
Om dit doel te realiseren, is er onder andere aandacht nodig voor geschikte en
toegankelijke woningen voor ouderen. Daarnaast moet de buitenruimte veilig en
toegankelijk zijn voor mensen met bijvoorbeeld een rollator of scootmobiel. Op de
wijktafel bleek dat dit nu nog niet het geval is. Naast buitenruimte zijn
ontmoetingsplekken belangrijk. Hier kunnen bewoners aan activiteiten deelnemen of
bijvoorbeeld voorlichting krijgen. Er is “zorg op maat” bij mensen thuis: van lichte
huishoudelijke hulp tot intensieve (wijk)verpleging.
Omdat er veel verandert in de (financiering) van de zorg, zullen vormen van
informele zorg en de inzet van vrijwilligers steeds belangrijker worden. Dat is in
Vreewijk een enorme opgave. Vreewijk is een wijk waar veel mensen naar elkaar
omkijken en helpen, maar we zien dat wel afnemen. Ook zien we dat vooral de
(kwetsbare) ouderen vaker dan ons lief is kampen met financiële problemen. De
netwerken om mensen heen (familie, kennissen en buren) worden als men ouder
wordt soms dunner en dat kan leiden tot eenzaamheid. Mensen blijven binnen.
Iedereen die Vreewijk een beetje kent, bevestigt dat beeld.
De netwerkorganisatie “Samen één in Feijenoord” zorgt er voor dat medewerkers
van zorg en welzijn in de wijk elkaar kennen en weten te vinden. Vreewijk is redelijk
rijk bedeeld met inzet van projecten als “even buurten” en de “zichtbare schakels”.
Samen zijn de belangrijkste thema’s en prioriteiten vastgesteld. Dit zijn: het
organiseren van ontmoetingsplekken in de wijk, het stimuleren van eigen kracht en
vrijwillige inzet, en het signaleren in zo’n vroeg mogelijk stadium.
Vreewijk heeft veel mantelzorgers. Deze groep verdient extra aandacht. Zij
besparen overheid en zorg veel werk, maar zijn zelf kwetsbaar. We moeten in de
gaten houden hoe we hen kunnen ondersteunen.
Vreewijk moet veiliger
Vreewijk is een focuswijk op het terrein van inbraken en woonoverlast. Met het plan
van aanpak woninginbraken 2014-2016 maken de gemeente, Havensteder en de
j
71
politie afspraken over het terugdringen van het aantal inbraken. Hierin is aandacht
voor verbetering van het hang- en sluitwerk, het veiliger maken van achterpaden
door betere verlichting en snoeiwerk, en het voorlichten van bewoners hoe ze
woninginbraken kunnen voorkomen. We ondersteunen Buurtpreventie (nu in de
Dalenbuurt en opstarten in De Vaan) om regelmatig te surveilleren in de wijken waar
veel inbraken zijn.
Woonoverlast nam afgelopen jaren toe. Met het woonexperiment moet de instroom
van nieuwe bewoners minder overlast opleveren. Om bestaande overlast tegen te
gaan herstarten we het pandenoverleg onder leiding van de
woonoverlastcoördinator. Hierin bespreken we de meest overlastgevende panden
en maken we afspraken over maatregelen. Er komt een focusaanpak voor de
straten waar de meeste woonoverlast is. Bewoners zeggen veel woonoverlast te
ervaren van personen die met urgentie in een woning zijn gekomen, of door mensen
met een psychiatrische achtergrond die zelfstandig wonen. Deze personen moeten
beter begeleid of aangepakt worden. Op de zoneringskaart van Maatschappelijke
Opvang zal Vreewijk worden bijgewerkt op basis van de laatste wijkcijfers.
Vreewijkers geven aan dat ze bepaalde plekken in de wijk mijden en vaker na 20.00
uur ’s avonds de deur niet meer opendoen. We willen juist meer natuurlijk toezicht.
Hoe meer bewoners er op straat zijn, hoe meer toezicht er is, en hoe veiliger het
wordt. Dit gaan we dus stimuleren. We inventariseren de plekken die mensen
vermijden en verbeteren die. Daarnaast is op een aantal plaatsen in de wijk
drugsoverlast: vooral in de Landbouwbuurt en in de achterpaden van de straten die
op de noordgrens van Vreewijk liggen. Dit vraagt aandacht van politie en
stadswachten, en meldingsbereidheid van bewoners. Komende jaren zal de
drugsaanpak in Bloemhof en Hillesluis intensiever worden. Dit levert een
verplaatsingsrisico naar Vreewijk op. Dit risico wordt dus meegenomen in de
aanpak.
Op het terrein van verkeersveiligheid moet de blackspot bij het kruispunt
Strevelsweg/Motorstraat worden aangepakt, evenals de verkeerssituatie bij
Molenvliet-Colosseumweg. Bewoners maken zich vooral zorgen over de
verkeersveiligheid rond scholen. Met stadsontwikkeling wordt afgesproken hoe deze
verbeterd kan worden.
Onderhoud van buitenruimte en panden
Vreewijk is een beschermd stadsgezicht. Deze status geeft richting aan fysieke
ingrepen en ingrepen in de buitenruimte. Het is een bevestiging van het unieke
dorpse karakter (qua woningbouw, buitenruimte en omgangsvormen). Veel
bewoners klagen over het onderhoud van de buitenruimte en de panden. Vooral het
snoeiwerk en de verlichting in de achterpaden worden vaak genoemd. Het heeft
prioriteit om deze zo snel mogelijk op orde te brengen.
In het Verbeterprogramma zijn afspraken gemaakt over het opknappen van 1327
woningen. In Inspiratis zijn de plannen voor het Motorstraatgebied opgenomen. De
slecht uitziende panden in de landbouwbuurt hebben ook een eigen aanpak. Het is
zaak om de gemaakte afspraken hierover na te komen. Het Zuiderziekenhuis en de
j
72
huidige locatie van Daniël de Hoed moeten komende periode opnieuw ontwikkeld
worden. Deze moet aansluiten bij het karakter en de uitstraling van Vreewijk.
Havensteder zal komende jaren een aantal huurwoningen te koop aanbieden. Het
aantal koopwoningen zal dus stijgen. Het koopaanbod in Vreewijk zit vooral aan de
onderkant van de markt. In Vreewijk geldt de Rotterdamwet nog niet. In de
noordelijker gelegen wijken geldt deze wel. Op dit moment zijn er signalen dat door
adequate handhaving in die gebieden, problemen zich naar Vreewijk verplaatsen.
Daarnaast is op dit moment de aanname dat huiseigenaren beter voor hun panden
zorgen dan huurders doen. Deze aanname blijkt in praktijk niet altijd reëel. In
Vreewijk moeten we dus scherper op misstanden in het particuliere aanbod gaan
letten.
j
73
9.4 De knelpunten
De norm is werk of opleiding
De balans tussen mensen met een dagbesteding en zonder dagbesteding begint
zoek te raken. De helft van de bewoners heeft geen werk, er zijn relatief veel
senioren en 17% van de leerlingen stopt voortijdig met school. Dit leidt tot de norm
in de wijk dat niet werken en geen onderwijs volgen heel acceptabel is. Voor
Vreewijk is dit nieuw. In de aangrenzende wijken wordt op deze thema’s al fors
ingezet. Dit moet in Vreewijk ook gebeuren. Er is nog te weinig aandacht voor de
negatieve effecten van deze ophoping.
Onderhoud van het beschermd stadsgezicht
Vreewijk is beschermd stadsgezicht, door een combinatie van architectuur en
historisch groen. In praktijk laat het onderhoud te wensen over. Handhaving van
panden en groen dat er slordig bijligt, gebeurt weinig. Daarvoor moet het eerst
bouwkundig grote problemen hebben, of problemen opleveren voor de
volksgezondheid. Er moet meer inzet komen op panden en buitenruimte in het
stadium daarvoor. Daarnaast moet de gemeente het eigen bezit binnen het
beschermd stadsgezicht beter onderhouden.
Zelfstandig wonen voor ouderen
Verwachte problemen bij langer zelfstandig wonen van ouderen met een laag
inkomen. Op dit moment gaat het beleid er van uit dat mensen zelf naar een
geschikte woning gaan als ze oud worden. In de Vreewijkse praktijk betekent dit dat
mensen in plaats van één keer verhuizen (van de woning waar ze al hun hele leven
wonen naar een verzorgingshuis), nog twee keer moeten verhuizen (eerst nog naar
een seniorenwoning). De praktijk laat zien dat mensen dat niet doen. Dat betekent
dat veel mensen in een ongeschikte woning wonen (het bed komt in de woonkamer,
de badkamer is niet meer bereikbaar want op de bovenverdieping).
j
74
10. Knelpunten
Katendrecht –Kop van Zuid / Wilhelminapier
Vergroenen van de Wilhelminapier
Op de pier is relatief weinig ruimte om te vergroenen. Omdat dit wel belangrijk is, is de verwachting
dat hiervoor extra financiële middelen beschikbaar dienen te komen.
Aanval op uitval
Het project “aanval op de Uitval” om voortijdig schoolverlaten tegen te gaan is afgelopen. Ook lopen
de aanvullende jongerenwerksubsidies van de (voormalige) deelgemeente af. De reguliere inzet op
het tegengaan van VSV is ontoereikend om de in deze wijk benodigde inzet te plegen.
Parkeren
De discussie over parkeren kan leiden tot zeer verschillende standpunten in de wijk. Een vorm van
parkeerregulering is echter nodig om de toenemende parkeerdruk op Katendrecht het hoofd te
kunnen bieden.
Kop van Zuid/ Entrepot
Een projectleider voor het Entrepothavengebied die voor de komende vier jaar aangesteld wordt om
een gedegen plan van aanpak te maken met als doel dit gebied levendiger en economisch
levensvatbaarder te maken.
Noordereiland
Wijkvoorziening
Op dit moment is er geen wijkcentrum op het Noordereiland. Zelfs voor informatieavonden moeten we
uitwijken naar een locatie buiten de wijk. Bewoners missen dit. Zonder een wijkcentrum kunnen
actieve bewoner zich niet goed verenigen. Ze hebben geen plek om te vergaderen, geen plek om
activiteiten te doen en geen ontmoetingsplek. Een wijkcentrum kan positief bijdragen aan de vele
activiteiten die op het eiland worden ontplooid en daarmee ook de identiteit van de wijk versterken
Horeca
Terugdringen van het aantal horecazaken is een wens van de bewoners. Dit gaat gepaard met hoge
kosten.
Inrichtingsplannen
Uitvoering van inrichtingsplannen op Noordereiland is een knelpunt omdat het hiervoor gereserveerde
middelen vanuit de BRG onvoldoende zijn om alle plannen uit te voeren.
Feijenoord
Activering
Met de huidige inspanningen wordt onvoldoende resultaat behaald om het aantal bijstandsuitkeringen
te verminderen. Een groot deel van de groep heeft een grote afstand heeft tot betaald werk. De
hoeveelheid activeringstrajecten is onvoldoende om de situatie in de wijk te verbeteren. Het is van
belang om mensen die een verplichte inspanning uitvoeren, beter te volgen en te zorgen voor een
sluitend aanbod zodat iedereen die kan, begeleid wordt.
Maatwerk in taalaanbod
75
Het huidige taalaanbod sluit niet aan op de vraag. De vraag is groter dan het aanbod en het is
wenselijk om taalcursussen meer in de eigen omgeving aan te bieden. Dat geldt vooral voor het
laagste niveau.
Extra inzet op voortijdig schoolverlaters
In Feijenoord gaan te veel jongeren zonder diploma van school. De huidige inzet geeft onvoldoende
resultaat. Het is nodig om sneller in te grijpen en met andere instrumenten. Dit betekent een plus op
de bestaande aanpak.
Afrikaanderwijk
Inzet op schooluitval (VSV)
Het project Aanval op de Uitval om vroegtijdig schoolverlaten tegen te gaan is afgelopen. Ook lopen
de aanvullende jongerenwerksubsidies van de voormalige deelgemeente af. De reguliere inzet op het
tegengaan van VSV is ontoereikend in deze wijk.
Ontwikkelperspectief Tweebosbuurt
Gelet op de eenzijdige woningvoorraad en dreigende verloedering, dient het onderzoek naar de
ontwikkelmogelijkheden van de Tweebosbuurt (ook verdunning) voortvarend te worden opgepakt. Dit
moet resulteren in concrete afspraken tussen gemeente en corporatie Vestia over de
ontwikkelrichting.
Taal
Het huidige stedelijke aanbod aan taalactiviteiten is gebaseerd op deelnemers die uit zichzelf het nut
erkennen en daar ook geld en moeite voor over hebben. Het is nog onduidelijk of het nieuwe
stedelijke kader ook de laagdrempelige activiteiten omvat die nog tot eind van dit jaar worden
uitgevoerd met subsidies van de voormalige deelgemeente.
Integrale aanpak winkelgebied
Er is weinig samenhang tussen de maatregelen met geld uit het Europees Fonds Regionale
Ontwikkelings, de vernieuwing van de markt en aanpak van de horeca. Er is behoefte aan een
duidelijk toekomstbeeld en inzet van mensen en middelen voor de langere termijn. Een economisch
procesmanager dient hier sturing aan te geven.
Participatieve groenprojecten
De afgelopen jaren is veel geïnvesteerd in groenprojecten en het betrekken van bewoners bij groen in
de buitenruimte zoals Stichting Botanische tuin, het theehuis en de geveltuinenaanpak. Deze
projecten dienen te worden voortgezet. Het is nu niet duidelijk welk cluster het gaat oppakken.
Schoon
Bewoners, instellingen en ambtenaren melden dat de wijk de laatste maanden veel vuiler is
geworden. Meer inzet van Stadsbeheer is nodig, maar ook meer aandacht voor preventie. Gezien de
bezuinigingsopgave bij Schone Stad is dit een knelpunt.
Hillesluis
Tempo aanpak corporatiebezit
Financiële middelen ontbreken om op korte termijn grote slagen te maken in de herontwikkeling.
Sturing op leegstandwinkelpanden
76
Het ontbreekt aan een middel om te sturen op een goede invulling van de oude winkelstrips zoals de
Polderlaan, Riederlaan en de koppen Winkelboulevard (Hilledijk en Groene Hilledijk).
Aanpak hardnekkige overlastgevers
Hardnekkige overlastgevers die criminele activiteiten ondernemen, trekken een zware wissel op de
situatie in Hillesluis. Er is veel sprake van drugsgerelateerde overlast en geweld. Bewoners lijden hier
onder. Bevattelijke jongeren worden verkeerde circuits ingetrokken. Oplossingen om criminele
overlastgevers te weren zijn niet zomaar voorhanden.
Meer bewoners doen mee aan activeringstrajecten
Er zijn meer trajecten nodig voor hen die deel kunnen nemen aan maatschappelijk participatie. Er is
behoefte aan een strengere toeleiding naar vrijwilligerswerk en een verscherpte controle op bewoners
die zich niet houden aan de gemaakte afspraak. Dit vraagt om extra capaciteit en financiële middelen.
Inzet op schooluitval
Een sluitende en een snelle aanpak voor schooluitval is nodig. Scholen moeten in een veel eerder
stadium het verzuim melden. We moeten ook de omgeving hierin faciliteren. Capaciteit en middelen
moeten vrijgemaakt worden willen we hier versnellen.
Extra inzet op voortijdig schoolverlaters
In Hillesluis is sprake van een grote groep jongeren die uitvalt. De huidige inzet geeft onvoldoende
resultaat. Een extra, andersoortige of versnelde inzet schooluitval en mogelijk nieuwe interventie-
instrumenten zullen nodig zijn. Dit betekent een plus op de bestaande aanpak, waar alleen in voorzien
kan worden wanneer capaciteit en middelen beschikbaar zijn.
Aanpak particulier voorraad
De sturing op beheer, verhuur en onderhoud van de particuliere voorraad is te gering in verhouding
tot de druk die een deel van deze panden op de wijk legt. Allereerst zullen aanpassingen nodig zijn
ten aanzien van de regelgeving op het gebied van de bestemming van de panden en de instroom.
Hier ontbreekt het nu aan. De Utrechtsestraat is een goed voorbeeld waarvan de aanpak moet
worden bespoedigd.
Schoon
De wijk is te vuil. Op locaties rond het Vredesplein, op de Winkelboulevard en op de pleinen moet
ingezet worden. Met het kiezen van andere schoonmaakmomenten en bewustwordingscampagnes
voor bewoners zal in de loop der tijd enige verbetering te verwachten zijn maar het probleem zal
hiermee niet opgelost zijn. De komende jaren is een merkbaar verschil alleen te behalen door
intensiever schoon te maken. Dit vraagt om capaciteit die Stadsbeheer Schone Stad nu niet voor
Hillesluis beschikbaar heeft.
Bloemhof
Activering
De huidige inzet levert onvoldoende resultaat om het aantal bijstandsuitkeringen te verminderen. Een
groot deel van deze groep heeft een grote afstand tot betaald werk. De groep die nu naar
activeringstrajecten wordt begeleid is te klein om de situatie in de wijk te verbeteren. De inzet op
Maatschappelijke Inspanning moet uitgebreid worden naar Bloemhof midden en zuid en daarvoor zijn
meer capaciteit en middelen nodig.
Maatwerk in taalaanbod
77
Om meer bewoners te bereiken om aan taalcursussen deel te nemen, is meer maatwerk nodig.
Hierbij ligt het accent op het meeste lage niveau. Het huidige aanbod sluit onvoldoende aan en
bovendien is de vraag groter dan het aanbod.
Extra inzet op voortijdig schoolverlaters
In Bloemhof is sprake van een grote groep jongeren dat uitvalt. De huidige inzet geeft onvoldoende
resultaat. Een extra, andersoortige en versnelde inzet is nodig. Dit betekent een plus op de bestaande
aanpak.
Aanpak particulier voorraad
Er is nu geen sturing op beheer, verhuur en onderhoud van de particuliere voorraad terwijl het
probleem groot is. Er zijn aanpassingen in de regelgeving nodig op het gebied van de bestemming
van de panden en de instroom.
Schoon
De gezichtbepalende Dordtselaan, Putsebocht en omgeving en Strevelsweg zijn te vuil. Hier moet
vaker, zichtbaar en op wisselende tijden schoongemaakt worden. En daarnaast moet er iets gedaan
worden aan het vervuilende gedrag van bewoners. De komende jaren is een merkbaar verschil alleen
te behalen door intensiever schoon te maken. Dit vraagt om capaciteit die Stadsbeheer Schone Stad
nu niet voor Bloemhof beschikbaar heeft.
Oleanderplein fase II
Het Oleanderplein is groener en speelvriendelijker gemaakt is fase 1. In fase 2 moeten de auto’s die
er nu nog teveel rijden en geparkeerd staan van het plein. Door de Sint-Andriesstraat af te sluiten en
de leegstaande garage beter te benutten. Voor fase twee is nu geen geld.
Vreewijk
De norm is werk of opleiding
De balans tussen mensen met een dagbesteding en zonder dagbesteding begint zoek te raken. De
helft van de bewoners heeft geen werk, er zijn relatief veel senioren en 17% van de leerlingen stopt
voortijdig met school. Dit leidt tot de norm in de wijk dat niet werken en geen onderwijs volgen heel
acceptabel is. Voor Vreewijk is dit nieuw. In de aangrenzende wijken wordt op deze thema’s al fors
ingezet. Dit moet in Vreewijk ook gebeuren. Er is nog te weinig aandacht voor de negatieve effecten
van deze ophoping.
Onderhoud van het beschermd stadsgezicht
Vreewijk is beschermd stadsgezicht, door een combinatie van architectuur en historisch groen. In
praktijk laat het onderhoud te wensen over. Handhaving van panden en groen dat er slordig bijligt,
gebeurt weinig. Daarvoor moet het eerst bouwkundig grote problemen hebben, of problemen
opleveren voor de volksgezondheid. Er moet meer inzet komen op panden en buitenruimte in het
stadium daarvoor. Daarnaast moet de gemeente het eigen bezit binnen het beschermd stadsgezicht
beter onderhouden.
Zelfstandig wonen voor ouderen
Verwachte problemen bij langer zelfstandig wonen van ouderen met een laag inkomen. Op dit
moment gaat het beleid er van uit dat mensen zelf naar een geschikte woning gaan als ze oud
worden. In de Vreewijkse praktijk betekent dit dat mensen in plaats van één keer verhuizen (van de
78
woning waar ze al hun hele leven wonen naar een verzorgingshuis), nog twee keer moeten verhuizen
(eerst nog naar een seniorenwoning). De praktijk laat zien dat mensen dat niet doen. Dat betekent dat
veel mensen in een ongeschikte woning wonen (het bed komt in de woonkamer, de badkamer is niet
meer bereikbaar want op de bovenverdieping).
79
Fotografie
Rob Kamminga
Niko Wielders (Hillesluis)
Marco van Lent (Bloemhof)
Gers! Magazine / Rob Adriaanse (SS Rotterdam)
Gers! Magazine / Marcel Oostrom (Luxor)