Fundeon Docentendag Bouw en Infra, Fundeon Docentendag Bouw en Infra, 20 september 2006 20 september 2006

Op maat voor maatwerkOp maat voor maatwerk

Inleiding door Leo LenssenInleiding door Leo Lenssen

Waar ga ik het over hebben?Waar ga ik het over hebben?

• wat zien we in de wereld om ons heen?wat zien we in de wereld om ons heen?• wat zien we in de (beroeps)praktijk (van wat zien we in de (beroeps)praktijk (van

onze sector)onze sector)• wat zien we bij onze deelnemers?wat zien we bij onze deelnemers?• wat betekent dat voor ons vandaag (en wat betekent dat voor ons vandaag (en

morgen)?morgen)?

Een verzameling ongesorteerde Een verzameling ongesorteerde waarnemingenwaarnemingen

• ernstig personeelstekorternstig personeelstekort• verkeerde keuzes van deelnemers in beroepsonderwijs verkeerde keuzes van deelnemers in beroepsonderwijs • grote concurrentie op arbeidsmarkt (zorg!)grote concurrentie op arbeidsmarkt (zorg!)• veel uitval in beroepsonderwijsveel uitval in beroepsonderwijs• (mis) match opleidingen/kwalificatiestructuur en de praktijk van het (mis) match opleidingen/kwalificatiestructuur en de praktijk van het

beroepberoep• opkomst zzp-ers opkomst zzp-ers • te weinig doorstroming naar hogere opleidingsniveauste weinig doorstroming naar hogere opleidingsniveaus• talenten van jongen mensen worden onvoldoende benut talenten van jongen mensen worden onvoldoende benut • faalkosten bepalen de bedrijfsmargefaalkosten bepalen de bedrijfsmarge• de samenleving individualiseertde samenleving individualiseert• arbeidsverhoudingen flexibiliserenarbeidsverhoudingen flexibiliseren• aantal jongeren van allochtone afkomst neemt toe (hoe wit is de aantal jongeren van allochtone afkomst neemt toe (hoe wit is de

sector bouw?)sector bouw?)• het onderscheid tussen beroepen/functies vervaagt het onderscheid tussen beroepen/functies vervaagt

Een voorlopige conclusie:Een voorlopige conclusie:

• ons onderwijs is niet spannend en doet ons onderwijs is niet spannend en doet geen appgeen appèèl op de drijfveren van jongerenl op de drijfveren van jongeren

• we krijgen het in de bouw heel erg moeilijk we krijgen het in de bouw heel erg moeilijk als we niet grondig gaan nadenken over als we niet grondig gaan nadenken over oplossingsrichtingen voor opleiding en oplossingsrichtingen voor opleiding en scholingscholing

Kortom: Kortom:

What makes Sammy run?What makes Sammy run?

Wat gebeurt er als we beginnen bij:Wat gebeurt er als we beginnen bij:

1.1. de jongere en niet bij de kwalificatiestructuur de jongere en niet bij de kwalificatiestructuur 2.2. de praktijk en niet bij de schoolde praktijk en niet bij de school3.3. het verzamelen van praktijkvaardigheden en niet het verzamelen van praktijkvaardigheden en niet

bij een afgebakend beroep?bij een afgebakend beroep?

Dus als we:Dus als we:

4.4. de leerling (onze aanstaande werknemer) serieus de leerling (onze aanstaande werknemer) serieus nemen i.p.v. vooral onze studieboeken, de nemen i.p.v. vooral onze studieboeken, de eindtermen en de kwalificatiestructuur.eindtermen en de kwalificatiestructuur.

5.5. de vraag stellen: wat wil en kan die jongen of dat de vraag stellen: wat wil en kan die jongen of dat meisje? I.p.v.: aan welke eindtermen heeft hij meisje? I.p.v.: aan welke eindtermen heeft hij voldaan?voldaan?

De werkelijkheid van de moderne De werkelijkheid van de moderne beroepspraktijk (ook in de bouw en ook op beroepspraktijk (ook in de bouw en ook op elk niveau)elk niveau)• activiteiten zijn niet gebonden aan de kwalificatiestructuur activiteiten zijn niet gebonden aan de kwalificatiestructuur • functies worden diffuserfuncties worden diffuser• er is geen stabiele beroepenstructuur meerer is geen stabiele beroepenstructuur meer• gewenst: dienstverlenende houding, maatwerk, gewenst: dienstverlenende houding, maatwerk,

klantvriendelijkheidklantvriendelijkheid• gewenst: hart voor de klant, het werk en de baas.gewenst: hart voor de klant, het werk en de baas.• sleutelkwalificaties: flexibiliteit, zelf klussen kunnen klaren, in sleutelkwalificaties: flexibiliteit, zelf klussen kunnen klaren, in

teamverband kunnen werkenteamverband kunnen werken• zelfsturing zelfsturing • werknemers worden werkondernemers werknemers worden werkondernemers • van belang: persoonskenmerken naast vakbekwaamheid. van belang: persoonskenmerken naast vakbekwaamheid. • Ook de bouw is primair een dienstverlenende sector en Ook de bouw is primair een dienstverlenende sector en

verschilt in dat opzicht niet van het bankwezen! verschilt in dat opzicht niet van het bankwezen!

Over vakmanschap als beroepOver vakmanschap als beroep

• persoonsgebonden vakmanschappersoonsgebonden vakmanschap• niet primair gekoppeld aan een sectorniet primair gekoppeld aan een sector• specifieke hoeveelheid specifieke hoeveelheid

bekwaamheid/kennis/vaardigheidbekwaamheid/kennis/vaardigheid• marktwaardemarktwaarde• kwaliteitshandhaving/accreditatie door netwerk kwaliteitshandhaving/accreditatie door netwerk

beroepsgroep, scholen, bedrijven. beroepsgroep, scholen, bedrijven.

Is dit gek? Wat dacht u van tandartsen, Is dit gek? Wat dacht u van tandartsen, ingenieurs, it-specialisten, etc. etc.ingenieurs, it-specialisten, etc. etc.

Wat conclusies en aanbevelingen:Wat conclusies en aanbevelingen:

1.1. loopbaanvorming begint bij de deelnemerloopbaanvorming begint bij de deelnemer

2.2. leermeesterschap = vakmanschap leermeesterschap = vakmanschap

3.3. maatwerk = netwerk maatwerk = netwerk

4.4. ook informeel leren is lerenook informeel leren is leren

5.5. individualiseren in plaats van standaardiserenindividualiseren in plaats van standaardiseren

6.6. nieuw evenwicht tussen breed en specialistischnieuw evenwicht tussen breed en specialistisch

7.7. minder landelijke sturing, meer regionale minder landelijke sturing, meer regionale verantwoordelijkheidverantwoordelijkheid

8.8. ondernemerschap als key noteondernemerschap als key note