Ftn overzicht 2008 2009

2008 - 2009o v e r z i c h t

Werken aan Textielverzorging

2FTN OVERZICHT 2008 - 2009 3 FTN OVERZICHT 2008 - 2009

Inhoud

Textielservice 2

Voorwoord 4

FTN;werkenaantextielverzorging 5

Ontwikkelingenpersegment 6

FTN:eennieuwehorizon 10

KwaliteitenCERTEX 16

Textielverzorgermoetdienstenvisualiseren 17

MeerjarenafsprakenEnergie-efficiency(MJA) 19

Extrafocusgewenstoporganisatieenkosten 21

Herstellenvangebruikseigenschappen 23

Textielservice;mogelijkhedenenuitdagingen 25

Ledenoverzicht 27

Textielservice

• Verhuur / lease van textiel en persoonsgebonden bedrijfskleding op maat, waaronder corporate imagekleding

• Services plus producten naar behoefte, beschikbaar in de juiste hoeveelheden, op het juiste moment, op de juiste plaats

• Compleet advies over inzet van materialen en systemen, mede gebaseerd op weten regelgeving

• Reiniging, onderhoud en reparatie

• Periodieke aanvulling en voorraadbeheersing

• Verhuur / sterilisatie van afdeksystemen voor operatiekamers

• Verhuur / sterilisatie van medische instrumenten

• Medische sets

• Milieuvriendelijke concepten

• Hygiëneservice voor sanitaire ruimten

• Persoonlijke beschermingsmiddelen

• Schoonloopmattensystemen

• Distributiesystemen op maat

• Management informatiesystemen

• Aftersales service

Moderne, professionele textielservice levert een wezenlijke bijdrage aan tal van branches. De dienstverlening van de bij de Federatie Textielbeheer Nederland aangesloten bedrijven omvat onder meer onderstaande activiteiten:

Foto’s: Berendsen Textiel Service B.V., Chaud Devant B.V., Kwintet KLM Kleding N.V.,

Lips Gezondheidszorg B.V., Medifort B.V. en het Vakblad TextielBeheer.


De huidige economische crisis gaat ook de textielverzorgingsbranche niet ongemerkt voorbij. Kijkend naar de drie sectoren waarin textielservicebedrijven actief zijn, zien we bij de gezondheidszorg een redelijk stabiele situatie, waarbij met name procedures in aanbestedingen ter discussie stonden. In de sector industrie heeft een daling van de omzet plaatsgevonden. Deze daling is echter minder dan verwacht. De sector horeca laat twee bewegingen zien: hotels hebben met name in moeten leveren op zakelijke overnachtingen, het toerisme heeft het echter in de afgelopen zomer uitstekend gedaan. De bezetting is in de vakantieparken beduidend beter geweest. Daardoor kon de daling in omzet over de gehele linie beperkt blijven. Deze lijn is ook bij de restaurants te zien. Uit bovenstaande cijfers valt af te leiden dat de groeicijfers van de laatste jaren achterwege blijven, maar het gaat minder slecht dan verwacht. De crisis is het dieptepunt nog niet echt voorbij. Ultimo 2010 wordt een voorzichtig herstel verwacht.

De Nieuwe Influenza A (H1N1), in de volksmond de Mexicaanse griep, heeft Nederland en de wereld in 2009 in zijn greep gehouden en doet dit nog steeds. Onder regie van FTN is er een protocol opgesteld voor de branche over hoe om te gaan mocht een calamiteit zich voordoen. Vooralsnog zijn de gevolgen minder ernstig dan verwacht.

Per 1 juli jl. is er een nieuwe CAO Textielverzorging tot stand gekomen voor de periode 2009 - 2011. Tegen de achtergrond van een stagnerende economie werd niettemin een weloverwogen basis gelegd voor een sociaal verantwoord beleid.

Ook is het afgelopen jaar aandacht besteed aan de externe positie van FTN en zijn er contacten geweest met (branche)organisaties als Koninklijke Horeca Nederland, Actiz (organisatie voor zorgondernemers), V&VN (Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland) en Cedris (brancheorganisatie voor sociale werkgelegenheid & arbeidsintegratie).

In een steeds sneller veranderende maatschappij, waar technologische ontwikkelingen elkaar in hoog tempo opvolgen, is de kennisoverdracht van vandaag de aanzet tot een nieuw toekomstbeeld voor de branche. Een toekomstbeeld gericht op meer toegevoegde waarde voor onze klanten en de maatschappij waarbinnen textielservicebedrijven opereren. Een verdere specialisatie en uitbreiding van duurzame, innovatieve diensten en producten, afgestemd op klanten wensen, staan daarbij centraal.

FTN faciliteert haar leden en de bedrijfskolom om de uitdagingen voor de toekomst verder te concretiseren.

VoorwoordVoor u ligt het Overzicht 2008/2009 van de Federatie Textielbeheer Nederland (FTN). Deze publicatie geeft een beeld van trends en ontwikkelingen in de textielservicebranche, van de FTN-activiteiten over de afgelopen twee jaar en biedt de visie van diverse professionals die bij de branche betrokken zijn.

FTN;werkenaantextielverzorging

DemarktomvangDe totale markt voor textielservice is hoofdzakelijk business-to-business. De markt wordt verdeeld in drie relevante segmenten: ‘gezondheidszorg’, ‘handel’ en ‘industrie’ en ‘horeca en recreatie’.

De marktomvang voor textielverzorging wordt voor 2008 geschat op € 1.202 miljoen. Deze schatting gaat uit van de aankoopwaarde van professioneel textiel, omgezet in verhuur/leasevolume. Daarbij worden de jaarlijkse kosten voor onderhoud, reiniging, logistiek en beheer

en geassocieerde producten opgeteld. Het bedrag omvat ook de interne kosten van de gebruikersorganisatie, ongeacht of het beheer/reinigen in eigen huis wordt gedaan of uitbesteed wordt.

De totale omzet gerealiseerd door textielverzorgingsbedrijven (inclusief diensten op locatie van de klant, die zijn uitbesteed aan de textielverzorger) wordt voor 2008 geschat op € 608 miljoen. Dat is 50,6% van de totale marktomvang.

Tabel 1: Marktomvang en marktsegmenten Textielverzorging 2008

Markt Marktomvang Marktaandeelin%

Gezondheidszorg € 541 mln 45,0 %

Industrie en handel € 492 mln 40,9 %

Horeca en recreatie € 169 mln 14,1 %

Totalemarktomvang € 1.202 mln 100 %

(n.b.: marktomvang bij volledige uitbesteding in alle segmenten)

Namens bestuur FTN,

drs. A.M. van den Broek,voorzitter FTN


PrognoseontwikkelingenvantextielverzorgingsdienstenDe segmenten ‘Industrie en handel’ en ‘Horeca en recreatie’ zijn conjunctuurgevoelig. Dat werd duidelijk in de tweede helft van 2008. De productie daalde behoorlijk. Dit werd ook gevoeld door de textielservicebedrijven. Vandaar

dat in de prognose zichtbaar is dat de markt zich moet herstellen en dat pas in de loop van de komende jaren weer sprake kan zijn van omzetgroei ten opzichte van 2007. Voor het segment gezondheidszorg geldt het voorgaande niet. De zorgsector blijft licht groeien, onder andere door demografische ontwikkelingen.

GezondheidszorgDe macro-economische ontwikkeling leidt niet direct tot grote budgetaanpassingen in de gezondheidszorg. De budgetdruk die al langer speelt, leidde de afgelopen jaren al tot vele veranderingen. Relevante trends zijn onder andere:- Verdere vergrijzing- Grotendeels behoud van werkgelegenheid- Meer marktwerking en verzakelijking- Verdere schaalvergroting en clustering

instellingen- Druk op kostenbesparingen en

inkoopprijzen- Invoering persoonsgebonden budgettering- Vooralsnog uitstel van grote investeringen

(tenzij belangrijke kostenbesparingen)

IndustrieenhandelDe industriële ontwikkeling laat in Nederland al langer een afnemende groei zien. Grote industriële ondernemingen zijn minder aanwezig. De groei wordt daarom onder meer in de zakelijke dienstverlening gezocht. Juist in de sectoren waar de compensatie voor verlies aan werkgelegenheid voor textielverzorgers aanwezig is, zijn de huidige ontwikkelingen weinig positief.

De relevante trends zijn onder andere:- Verlies aan werkgelegenheid in de

industriële sectoren- Economische terugval in de bouw en

daaraan gerelateerde sectoren- Een afname in de groei van zakelijke

dienstverlening- Stopzetting van tijdelijke contracten- Voorzichtige tekenen van een licht

economisch herstel

HorecaenrecreatieDe horeca, inclusief verblijfsrecreatie en cateringbedrijven, heeft in het eerste kwartaal van 2009 5% minder omzet dan een jaar eerder behaald, bij een gemiddelde prijsstijging van 3%. Cafés en hotels zagen de omzet het meest teruglopen; ten opzichte van het tweede kwartaal 2008 met ongeveer 9%. De omzet bij kampeerbedrijven en bungalowparken liet nog een geringe stijging zien.Relevante trends zijn:- Minder (buitenlandse) toeristen- Daling zakelijke marktsegmenten- Minder eten buiten de deur- Daling werkgelegenheid (gecorrigeerd

seizoensinvloeden)- Negatief oordeel economisch klimaat

Ontwikkelingenpersegment

Tabel 2: Prognose ontwikkelingen van textielverzorgingsdiensten 2004 – 2010 (in mln. €)

2004 2007 2008 2010

Gezondheidszorg 482 529 541 548

Industrie en handel 470 508 492 445

Horeca en recreatie 158 178 169 143

Totaal 1110 1215 1202 1136

BranchekenmerkenBinnen de textielservicebranche zet de trend van schaalvergroting en verdergaande specialisatie door. De omzet stagneert en de marktsegmenten kennen een enigszins negatieve groei, onder ander door

marktverzadiging. Concurrentie en prijsdruk nemen toe, waardoor marges onder druk komen en de investeringsruimte beperkt is. De optelsom van factoren hebben vooralsnog relatief weinig invloed op de werkgelegenheid.

Tabel 3: Karakteristieken van de textielservicebranche

2006 2007 2008

Werkgelegenheid (personen) 7840 7860 7835

Aantal bedrijven *) 314 310 296

Aantal vestigingen 450 442 437

Totale omzet ondernemingen **) 611 623 608

Omzet per vestiging (€ 1.000) 1358 1409 1391

Werknemers per vestiging 17 18 17,9

Omzet per werknemer (€ 1.000) 78 78 77,6

*) Deze cijfers bevatten ook vele kleine wasserijen/wassalons met enkele werknemers (definitie bron CBS; wijkt af van FTN)

**) Inclusief diensten/omzet op locatie eindgebruikers


OntwikkelingbranchepersegmentDe ontwikkeling binnen de branche per segment is divers.

GezondheidszorgBedrijven in het gezondheidszorg marktsegment behielden hun posities. De autonome groei was lager, maar door overnames en/of samenwerking nam de schaalgrootte enigszins toe.

De stijging van het marktvolume ging gepaard met een blijvende sterke prijsdruk, vooral op de gevestigde marktsegmenten. De fragmentatie is in een aantal productgroepen nog groot. De sterke vraag naar kostenbesparingen zal tot procesveranderingen leiden, waarbij de kwaliteit vaker als minder kritisch wordt beoordeeld. Product- en/of dienstvernieuwing is in belangrijke mate afhankelijk van de kostenbesparing die daarmee integraal bij/voor de afnemer kan worden behaald. Bedrijfsrendementen staan onder druk. In 2010 zet deze daling zich wellicht nog verder door.

De productiviteitsverbetering was in 2008, ten opzichte van 2007, gemiddeld naar schatting 1,2%. Voor 2009 wordt op grond van de resultaten tot op heden naar schatting een daling van

gemiddeld 1% verwacht. De belangrijkste trends voor 2009 – 2011 zijn:- Overcapaciteit blijft- Grote prijsdruk klanten- Stagnatie volumegroei- Lagere bedrijfsrendementen- Beperking kredietruimte voor noodzakelijke

investeringen (onder andere linnen)

IndustrieenhandelHet aanbod van textielservice is jarenlang geconcentreerd geweest bij een beperkt aantal ondernemingen. Deze concentreerden zich op specifieke toepassingen en/of marktsegmenten. Zoals eerder beschreven is de marktverschuiving groot. Tegelijkertijd zijn er diverse kleinere, regionaal opererende concurrenten bijgekomen. Beide ontwikkelingen hebben geleid tot een behoorlijke toename van de prijsdruk.

De verwachte groei in omzet (vooral door het ontwikkelen van nieuwe marktsegmenten) is uitgebleven. Onder meer door de grote afname van de omzet van traditionele marktsegmenten (onder andere industrie, metaal, automobiel) als gevolg van een afnemende werkgelegenheid in deze sectoren, moesten de groeiverwachtingen fors worden bijgesteld.

Product-/dienstontwikkeling vergt een relatief hoge investering en daarvoor is slechts een beperkte capaciteit met beperkte financiële middelen aanwezig. De penetratie van nieuwe textielserviceconcepten in nieuwe markten, zoals de bouw, transport & logistiek, gemeentelijke diensten en zakelijke dienstverlening, verloopt mede daarom niet altijd even snel.

Relevante trends zijn:- Verwachte daling omzet en

bedrijfsrendement- Beperkte investeringsruimte- Noodzaak kostenbesparingen- Noodzaak groei ontwikkelen in nieuwe

marktsegmenten- Toenemende concurrentie

HorecaVoor horecawasserijen was 2008 een moeilijk jaar. De concurrentie was en is behoorlijk, onder andere door schaalvergroting en nieuwe toetreders, op een direct op de financiële crisis reagerende markt. Met name de zakelijke hotelovernachtingen liepen terug. Dit leverde voor de kleinere bedrijven problemen op. Diverse faillissementen zijn inmiddels het gevolg en de verwachtingen voor 2009 en 2010 zijn weinig positief.De grotere ondernemingen hadden hier aanvankelijk minder hinder van. Echter, verdere stagnatie/teruggang onder hotel(keten)s en een blijvend dalende trend in bestedingen door zowel particulieren als de zakelijke klanten vragen om aanpassing en nieuw beleid. Voor 2009 – 2011 wordt wel een omzetgroei van het segment vakantieparken, campings en dergelijke verwacht.

Relevante trends zijn:- Schaalvergroting- Veel concurrentie en prijsdruk- Faillissementen (kleinere) ondernemingen- Noodzaak verdere kostenbesparingen- Trager herstel dan oorspronkelijk verwacht


FTN:eennieuwehorizon ArbeidszakenGezonde arbeidsverhoudingen en modern arbeidsvoorwaardenbeleid vormen de basis voor een progressieve ontwikkeling van de bedrijfstak textielverzorging. Dit wordt ondermeer geïllustreerd door het afsluiten van de CAO Textielverzorging, waarin alle afspraken en brancheregelingen zijn vastgelegd. CAO-partners hebben ook in het afgelopen jaar regelmatig overleg gevoerd, waarbij onder meer de hiernavolgende onderwerpen aan de orde kwamen.

CAOTextielverzorgingArbeidsvoorwaardenbeleid is een belangrijk speerpunt voor de FTN. Hiertoe werden met de vakorganisaties CAO-afspraken gemaakt die in overleg, gecoördineerd door de Raad voor Arbeidsverhoudingen voor Linnenverhuur- en wasserijbedrijven en voor Textielreinigingsbedrijven (RALTEX), worden uitgevoerd. Op 1 juli 2009 werd een nieuwe CAO Textielverzorging afgesloten met een looptijd van twee jaar.

FlexibiliteitorganisatieIn 2007 werd afgesproken een onderzoek te doen naar het beter benutten van beschikbare tijd, middelen en menskracht en het analyseren van de mogelijkheden van een gefaseerde uitbouw van de gemiddelde arbeidsduur, met in het achterhoofd de gedachte dat de toekomstige krapte op de arbeidsmarkt het moeilijk(er) maakt om goed gekwalificeerd personeel aan te trekken en houden. In 2008 is concreet gestart met de eerste fase van het onderzoek door Twijnstra en Gudde en eind 2008 werd het rapport opgeleverd. De uitkomsten daarvan worden in overleg met de vakorganisaties geconcretiseerd.

ArbeidstherapeutischwerkenVoorts werd er een onderzoek uitgevoerd naar het werken op arbeidstherapeutische basis. In het onderzoek werd onder andere de situatie van 35-minners geïnventariseerd; werknemers

die minder dan 35% arbeidsongeschikt zijn. Uit het onderzoek bleek dat het WIA-instroompercentage in de sector met 0,28% lager ligt dan het landelijk gemiddelde. Er werd een handleiding Arbeidstherapie ontwikkeld die leden moet helpen in de begeleiding van werknemers die in het kader van hun herstel op therapeutische basis gaan werken.

ArbocatalogusFTN en haar leden besteden veel zorg aan de Arbo-omstandigheden. Door de jaren heen zijn vele onderzoeken gedaan naar risico’s voor werknemers, onder andere via een Arboconvenant. Deze hebben geleid tot vele maatregelen. Daarnaast is een Risico Preventie Protocol ontwikkeld, waarin diverse risico’s en maatregelen beschreven staan. Deze wordt inmiddels omgezet in een Arbocatalogus. De Arbocatalogus omvat alle belangrijke regels, protocollen en dergelijke op het gebied van Arbo. De catalogus is in concept gereed en zal begin 2010 worden geïntroduceerd.

CytostaticaonderzoekpersoonsgebondengoedEnkele jaren geleden is onderzoek gedaan naar de risico’s van met cytostatica besmet linnengoed dat aangeleverd wordt bij wasserijen. Dit heeft geleid tot protocollen die een veilige verwerking van dit wasgoed garanderen. Als vervolg hierop is een onderzoek gestart naar het risico van besmet persoonsgebonden goed dat van patiënten afkomstig is. Het onderzoek wordt in twee

Een brancheorganisatie behartigt vanzelfsprekend de belangen van haar leden. Een kerntaak die bij FTN gesplitst is op een aantal aandachtsgebieden, te weten “Arbeidszaken”, “Milieu & Techniek” en “Wet- & Regelgeving”. In samenwerking met zo’n 70 vertegenwoordigers van leden wordt in een grote diversiteit aan projecten en activiteiten intensief samengewerkt aan onder meer de ontwikkeling en modernisering van de dienstverlening van de sector, afgestemd op de marktvraag van specifieke (nieuwe) klantengroepen. (Technologische) innovatie, duurzaamheid en (marketing) kennis liggen aan de basis van de ontwikkeling van vooruitstrevende, nieuwe business concepten.

Het uitbesteden van professionele textielverzorging vergt betrouwbare kennis op velerlei terreinen in de keten. Toepassing van moderne textielmaterialen, speciaal ontwikkeld voor gebruik in specifieke marktsegmenten, verhoogt de toegevoegde waarde voor afnemers en eindgebruikers en verlaagt de kosten. Een goede ketenoriëntatie is daarom onontbeerlijk. Producten en diensten dienen daarbij te voldoen aan (internationale) normen, standaarden en richtlijnen.

Tegen deze achtergrond initieert, stimuleert en faciliteert FTN de totstandkoming van nieuwe ontwikkelingen in textielverzorging. Textielservicebedrijven werken in FTN-verband samen met specialisten aan projecten/activiteiten op het gebied van duurzaamheid, kwaliteitszorg, arbeidsvoorwaarden,

technologische vernieuwing, et cetera. In toenemende mate zijn vertegenwoordigers van marktpartijen en (branche)organisaties uit de keten bij deze activiteiten betrokken.

NetwerkFTN investeert actief in het opzetten van netwerkcontacten in binnen- en buitenland. Door een intensieve samenwerking en informatie-uitwisseling worden ontwikkelingen bevorderd en versneld. FTN werkt daarom nauw samen met het Comité INternational de L’Entretien du Textile (CINET), de European Textile Services Association (ETSA), alsmede de stichting Engineering of Fibrous Smart Materials (EFSM) en tal van andere organisaties. Op nationaal niveau is FTN onder andere aangesloten bij MKB Nederland en het Nederlands Normalisatie-instituut (NEN).


testcycli uitgevoerd. De uiteindelijke resultaten worden begin 2010 verwacht.

SocialewerkplaatsenFTN zet zich in voor het –opnieuw- inzetten van mensen met een arbeidsindicatie. Op dit vlak wordt concreet samengewerkt met de AM Groep in Hoofddorp. Op 7 december 2007 ondertekenden beide partijen een samenwerkingsovereenkomst. In deze samenwerking is afgesproken dat een FTN-wasserij de regie van alle textielverzorgingsactiviteiten van AM Groep overneemt en AM Groep de inzet van medewerkers organiseert. In de loop van 2008 heeft de AM Groep een samenwerking tot stand gebracht met CleanLeaseFortex en Lamme Textielbeheer. Hierbij heeft AM Groep haar wasserijactiviteiten overgedragen aan deze twee organisaties. De medewerkers van de wasserij in Hoofddorp zijn vanaf nu gedetacheerd bij de nieuwe organisatie CleanLeaseLamme. Daarnaast wordt er zowel met Cedris (brancheorganisatie SW-bedrijven), alsmede andere SW-bedrijven overleg gevoerd om een (dergelijke) samenwerking eveneens te realiseren.

OpleidingenVakbekwaam personeel is een belangrijke voorwaarde voor een goede bedrijfsvoering. Daarom besteedt de sector veel aandacht aan praktijkgerichte opleidingen. De Stichting TrainingCentrum Textielverzorging (TCT) ontwikkelt en beheert deze opleidingen. TCT werd in 2008 opgericht. Tevens werd in 2008 een website geïntroduceerd en een brochure uitgegeven met een volledig overzicht van de beschikbare opleidingen. In het kader van (door-)ontwikkeling van het programma, werd onder meer de praktijkgerichte cursus Machineveiligheid toegevoegd aan het programma.

Internationale samenwerking is ook binnen opleidingen actueel. Het project “Sustainable Laundry”, dat onderdeel is van het Europese programma “Leonardo da Vinci: Een Leven Lang Leren”, is hiervan een voorbeeld. Dit project kreeg in 2008 verdere invulling. Via internet (e-learning) kunnen medewerkers van textielservicebedrijven middels de opleiding Sustainable Laundry alles leren over het reinigen van textiel. De aandacht is daarbij vooral gericht op duurzaamheid en veiligheid.

Milieu&TechniekBinnen de module Milieu & Techniek worden allerlei technologische ontwikkelingen en vraagstukken opgepakt op het gebied van onder andere procesverbetering, efficiency, productontwikkeling en duurzaamheidvraagstukken. Daarbij ligt de focus op de korte én de lange termijn.

EngineeringofFibrousSmartMaterials(EFSM)De stichting Engineering of Fibrous Smart Materials ondersteunt het werk van de gelijknamige leerstoel aan de Universiteit Twente. De stichting ondersteunt de leerstoel om, ten behoeve van de deelnemers, kennis te genereren die leidt tot toepasbare technologie voor de deelnemers, dan wel hun marktpositie helpt verstevigen. Tevens wil EFSM de leerstoel ondersteunen bij het ontwikkelen van een sterke internationale positie. Kennis kan in deze tijd niet meer door een relatief kleine groep in isolatie ontwikkeld worden. Door de dynamiek van de samenleving en de open grenzen moet ook internationaal erkenning en positie verkregen worden.

In 2008 werd het eerste PPE-congres georganiseerd door EFSM. Een congres gericht op Personal Protective Equipment (PPE) met als centraal thema innovatie. De markt van PPE’s wordt op Europees niveau als erg belangrijk gezien, onder meer omdat deze de gezondheid en veiligheid van 140 miljoen werknemers binnen de EU betreft. Een initiatief met een duidelijk internationale insteek, gericht op de keten, welke door FTN werd ondersteund.

ProjectenOnder FTN Milieu & Techniek worden jaarlijks meerdere projecten georganiseerd. De uitvoering gebeurt door de stichting Technologisch Kenniscentrum

Textielverzorging, dat samenwerkt met vertegenwoordigers van de leden. MJA-3Dit is een belangrijk onderwerp binnen de module Milieu & Techniek. In 2008 hebben FTN en het Ministerie van VROM deze MeerJarenAfspraak in de vorm van het convenant MJA-3 bekrachtigd. De doelstelling van MJA-3 is een energie-efficiency verbetering van 30 procent over de periode 2005 – 2020. In 2008 werd een verbetering van 3,5% gerealiseerd. Tot en met 2008 is 24,4% gescoord ten opzichte van 1998. Met dit gemiddelde van 2,44% wordt de doelstelling van 2% per jaar dus ruimschoots gehaald. Een mooi resultaat, te meer omdat de “quick wins” al jaren geleden geïncasseerd zijn. Opvallend is dat het grootste deel van de efficiencyverbetering gehaald wordt met “EnergieZuinige Productontwikkeling”, een trend die de zich komende jaren door zal gaan zetten.

Om de deelnemers aan het MJA-programma te stimuleren, reikt FTN jaarlijks de FTN Energieprijs uit. MJA-deelnemers kunnen hiervoor jaarlijks worden genomineerd op grond van hun energiebesparing in het afgelopen jaar, de besparingsresultaten van de voorgaande drie jaren en de bijbehorende maatregelen en vernieuwingen. In 2008 was het Newasco van Houten B.V. te Heemstede die de prijs in de wacht sleepte. In 2009 betrof dit het bedrijf Rentex Awé Stein te Elsloo.

BleachNet als bij MJA-3 staat binnen het project Bleach energiebesparing centraal. Het doel van dit project is het uitvoeren van een technische en economische haalbaarheidsanalyse van een alternatief en meer kosteneffectief lage- temperatuur bleekproces, waarmee verdere energiebesparing in de sector gerealiseerd kan worden, zonder dat getornd wordt aan de

TRAININGCENTRUMTEXTIELVERZORGING

OVERZICHT BRANCHETRAININGENTEXTIELVERZORGING

WWW.RALTEX.NL/TCT

2009Overzicht_Cursussen 2009_juni.indd 1 30-11-09 12:22


kwaliteitseisen die aan schoon textiel gesteld worden. Het onderzoek laat zien dat dit zowel technisch als economisch haalbaar is. Daarmee kan de sector weer een stap in de goede richting zetten als het gaat om proces- en efficiencyverbetering. Het project is eind 2009 afgerond.

LifetimeDuurzaamheid is een belangrijk onderwerp binnen de sector textielservicebedrijven. Het onderzoek Lifetime richt zich op de

mogelijkheden die er zijn om textielslijtage in de natwassector te beperken. Representatieve artikelen en processen werden met elkaar vergeleken. Het doel was uiteindelijk om door verantwoorde keuzes de levensduur van textiel te verlengen. Dit levert aanzienlijke besparingen op grondstoffen en energie. Voorlopige conclusies zijn dat de combinatie van een goede kwaliteit textiel en de toepassing van lagere temperatuur wasprocessen de levensduur aanmerkelijk ten goede komen. Het project is eind 2009 afgerond.

beschrijft de prestatievereisten, testmethodes en hoe producteigenschappen beschreven moeten worden van medische hulpmiddelen, OK-afdekmateriaal, OK-jassen en “clean air suits”.

PlatformIndustrieBinnen de industrie is de veiligheid van werknemers een belangrijk onderwerp. De hoeveelheid normen en wetten die op dit vlak ontwikkeld zijn, onderstrepen dit. Persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) zijn voor bedrijven een belangrijk middel om de veiligheid voldoende te kunnen waarborgen. Voor textielservicebedrijven is levering en onderhoud van (beschermende) werkkleding een kerntaak.

Deskundig onderhoud, in de vorm van reiniging en reparatie, verlengt de levensduur van deze kleding, maar zorgt er ook voor dat bepaalde extra eigenschappen van de kleding, zoals brandvertraging, blijven voldoen aan de normen. FTN ontwikkelde in 2008, in verband met het specifieke karakter van deze kleding en het onderhoud ervan, het Handboek PBM en de brochure PBM.

Het platform onderhoudt ook de zogenaamde normenmatrix. Dit overzicht geeft alle relevante, geldende en in ontwikkeling zijnde normen weer op het gebied van werkkleding. Daarmee is het een referentiekader voor zowel leden als voor hun afnemers. Periodiek wordt deze matrix geactualiseerd. Begin 2010 komt er een nieuwe versie.

PlatformHorecaVoor horeca-bedrijven is textiel een visitekaartje. Dit textiel moet er daarom in alle opzichten smetteloos uitzien en schoon zijn. Kwaliteit is ook hier belangrijk. Daarom is in 2008 aandacht geschonken aan het doorontwikkelen van het kwaliteitsprogramma CERTEX Horeca en de introductie hiervan.

FTN heeft in 2008 en 2009 deelgenomen aan evenementen als bijvoorbeeld “Keeping Up”. Dit is een initiatief van de Executive Housekeepers Association, bedoeld om de Housekeeping Afdelingen van horeca-bedrijven op de voorgrond te plaatsen. Winnaar werd dit jaar Bilderberg Hotel De Keizerskroon. Het afgelopen jaar was dat Amrâth Grand Hotel de l’Empereur.

Wet-&RegelgevingFTN-leden bedienen de segmenten gezondheidszorg, horeca en recreatie en Industrie en handel. Segmenten waarbinnen bijvoorbeeld volop aandacht is voor de veiligheid van medewerkers en patiënten. Op nationaal en internationaal niveau worden daarom veel wetten en normen ontwikkeld, waaraan producten die gebruikt worden binnen de segmenten moeten voldoen. Binnen de module Wet- & Regelgeving zijn drie aandachtsgebieden ingericht om leden hierin optimaal te ondersteunen.

PlatformGezondheidszorgIn de gezondheidszorg worden zware eisen gesteld aan het textielpakket, met name op het gebied van hygiëne. Textiel mag de veiligheid van personeel en patiënten niet in gevaar brengen. FTN heeft daarom een kwalititeitsprogramma ontwikkeld onder de naam CERTEX. Elders kunt u hier meer over lezen.

Om de invulling van kwaliteitseisen te waarborgen, is FTN betrokken bij de ontwikkelingen van en rond (inter-)nationale normen. Een belangrijke norm in dit verband is de norm EN 13795. Deze norm werkt de algemene eisen die vastgelegd zijn in de Europese Richtlijn Medische Hulpmiddelen (93/42/EEG) en in het Nederlands Besluit Medische Hulpmiddelen 243 nader uit. De norm


De heer T.A.L. Boks is interim manager en consultant in de gezondheidszorg, ondermeer gespecialiseerd in sterilisatie, infectiecontrole en logistiek. Hij adviseert onder andere bedrijven van FTN-leden. In deze en eerdere functies heeft hij blijk gegeven van een vernieuwende visie, met name op organisatiemodellen binnen de logistiek. Hij is positief over uitbreiding van de rol van textielverzorgers in de interne logistiek van bijvoorbeeld ziekenhuizen. Het centraliseren en uitbesteden van inkoop en logistiek kan tot forse kostenbesparingen leiden.

KostenbewakenMet de verandering van de bekostigingssystematiek zijn de afgelopen jaren in de gezondheidszorg ook sommige prioriteiten veranderd. “Ziekenhuizen worden voortaan afgerekend op basis van gedeclareerde verrichtingen en moeten hun kosten bewaken en beheersen. Daarvoor moeten ze weten wat de daadwerkelijke kosten zijn van het zelf doen of uitbesteden van allerlei activiteiten, waaronder de logistiek”, zo stelt de heer Boks. Zelf heeft hij de ervaring dat het uitbesteden van de logistiek kan leiden tot forse kostenbesparingen. Dat is al het geval, maar wordt nog versterkt als de overheid een oplossing zou bieden voor het verschil in BTW van gemiddeld circa 13 procent tussen zelf doen en uitbesteden.

TextielverzorgingIn Nederland, maar ook daarbuiten, zijn ziekenhuizen of zorgclusters bezig gezamenlijk in te kopen en hun logistiek te centraliseren. Bijvoorbeeld in één centraal magazijn, van waaruit meerdere instellingen worden bevoorraad. “Het gaat erom dat goederen op de juiste tijd en in de juiste conditie op de juist plaats worden aangeleverd”, aldus de heer Boks. Hij ziet in dit proces een leidende rol weggelegd voor de textielverzorger, gezien diens al bestaande ervaring met de logistiek voorbij de voordeur van de instelling. “Het bundelen van goederenstromen biedt diverse synergievoordelen. Zo wordt het aantal trucks voor de deur bijvoorbeeld aanzienlijk verminderd. In het ziekenhuis is geen extra magazijn nodig. De voorraad schuift stroomopwaarts

TextielverzorgermoetdienstenvisualiserenKwaliteitenCERTEX

FTN-leden die leveren aan de segmenten gezondheidszorg en horeca, moeten voldoen aan strenge eisen. Om kwaliteit te borgen heeft FTN het CERTEX certificaat ontwikkeld. CERTEX is een kwaliteitsmanagementsysteem dat door FTN, in samenwerking met vertegenwoordigers van leden en hun klanten, is opgezet en door TÜV Nederland wordt geëxploiteerd onder de Raad voor Accreditatie. Op dit moment zijn meer dan 50 bedrijven reeds CERTEX gecertificeerd.

Al in de jaren zestig ontwikkelde de textielverzorgingsbranche een eigen systeem voor kwaliteitsborging, gebaseerd op het systeem van de Vereniging Kwaliteitsgarantie Ziekenhuizen (VKZ). Later is dit systeem vertaald naar de internationale ISO standaard en ontstond het CERTEX kwaliteitsprogramma. Aanvankelijk is CERTEX alleen toegepast bij bedrijven die gespecialiseerd zijn in het marktsegment gezondheidszorg. Recentelijk zijn ook bedrijven die actief zijn in de marktsegmenten industrie en horeca overgegaan tot certificering volgens het CERTEX systeem.

Met CERTEX (dat voldoet aan de meest recente eisen van ISO 9001:2000) wordt ingespeeld op de ontwikkeling naar meer aandacht voor integrale kwaliteit in de zorgsector.

Kwaliteitseisen die specifiek betrekking hebben op de textielverzorging worden voortdurend afgestemd op de eisen van de eindgebruikers in de zorg, onder andere binnen een speciaal college van deskundigen.

Binnen de textielverzorgingsbranche onderscheidt CERTEX zich van ISO 9001 door het kwaliteitssysteem. Het door FTN opgestelde CERTEX Kwaliteitshandboek Textielverzorging voldoet niet alleen aan de meest recente eisen van de norm NEN-EN-ISO 9001:2000, maar gaat zelfs nog verder en mag daarom aangeduid worden als ISO 9001 Plus. Het CERTEX kwaliteitssysteem voegt aan de algemene kwaliteitsnorm ISO 9001 branchespecifieke elementen toe die op de eindgebruiker zijn afgestemd. De ISO 9001-norm is uitgebreid en volledig afgestemd op de dienstverlening van linnenverhuur- en wasserijbedrijven. CERTEX richt de aandacht op een hoge kwaliteit van het product en de geleverde service. CERTEX is hierdoor breder dan de ISO 9001 vereisten. In 2008 werden tevens de hygiëne-eisen die vastgelegd zijn binnen norm EN 14065, ook wel bekend als RABC (Risk Analysis Biocontamination Control), opgenomen binnen CERTEX.

In 2008 is de website van CERTEX vernieuwd. Deze site (www.certex.info) biedt informatie over onder andere het kwaliteitsprogramma, de procedures en de gecertificeerde bedrijven. Naast de site werden ook brochures ontwikkeld, gericht op de sectoren gezondheidszorg en horeca.


Vrijwel alle industriële natwasserijen, verenigd in de FTN, participeren in de Meerjarenafspraken Energie-efficiency (MJA) tussen overheid en bedrijven voor het effectiever en efficiënter inzetten van energie. Zij worden bij hun inspanningen ondersteund door SenterNovem. De heer Mr. J.A.H.F. Munnich van SenterNovem is verheugd dat de FTN op meerder sporen actief is om aan het convenant succesvol uitvoering te geven.

SpeelveldDe FTN hecht veel waarde aan het inspelen op maatschappelijke en technische ontwikkelingen, waaronder de zorg voor het milieu. Vandaar dat zij al vanaf de start, begin jaren negentig, participeert in de Meerjarenafspraken Energie-efficiency. Op 1 juli 2008 ondertekende de heer Mark Nieuwland namens de FTN een tussentijdse wijziging van deze Meerjaren- afspra ken (MJA3). De heer Mr. J.A.H.F. Munnich, als Contactpersoon Team Netwerk Bedrijven bij SenterNovem ondermeer verantwoordelijk voor de begeleiding van onze sector, zegt over de resultaten tot nu toe:“Iedere sector zoekt economisch en technisch de beste oplossingen en doet wat ze aankan. De ene sector is goed in maatregelen in productie processen en de andere behaalt meer resultaten in de keten. Ik zie bij de natwasserijen activi teiten op diverse sporen, van fundamenteel en toepassingsgericht onderzoek, tot het toepassen van maatregelen binnen de bedrijven. Maar ook ketensamenwerking en samenwerking onderling. Het is een heel mooie sector als het gaat om het hele speelveld dat men afdekt om de MJA te realiseren”, zo is zijn ervaring.

VoordelenActief ondersteund door de FTN is de textielverzorgingsbranche er volgens de heer Munnich vanaf de start van het convenant steeds goed in geslaagd aan de verbeteringen vast te houden en is de lijn van twee procent besparing per jaar steeds doorgetrokken. “Blijkbaar slaagt men erin flexibel op marktontwikkelingen in te spelen. De bezettingsgraad binnen de productie van de bedrijven bepaalt immers mede het rendement van genomen maatregelen.

MeerjarenafsprakenEnergie-efficiency(MJA)op, waardoor klantorder-ontkoppelpunten anders liggen. Zo kan beter worden ingespeeld op actuele vragen van instellingen.” Onnodige buffers worden weggehaald, waardoor de voorraadkosten dalen. Vooral voor dat laatste is de leverbetrouwbaarheid overigens cruciaal, want wie terecht onzeker is over de bevoorrading, gaat hamsteren. Ook oneigenlijk gebruik van materialen kan sterk worden verminderd.

VolgendestapEen logische volgende stap binnen ziekenhuizen is volgens de heer Boks een aanpak van de logistiek op basis van de patiëntenplanning. “Binnen de care kom je steeds dezelfde handelingen tegen, zoals het bed verschonen en het wassen van de patiënt. De daarvoor benodigde zaken kunnen servicegericht worden aangeleverd. Dat is ook gemakkelijker voor de financiering van de instelling.” Aan de hand van goede informatie kunnen procedures geleidelijk worden verfijnd. “Ook het leveren van informatie is een dienst.” Een goed informatiesysteem koppelt niet alleen de goederen- en informatiestroom, maar ook de geldstroom. De bedoelde aanpak

voorkomt dat zorgmedewerkers zelf goederen moeten verzamelen. Deze taak verschuift naar de logistiek medewerkers, zodat meer gespecialiseerde handen vrijkomen aan het bed.

ShowcaseLiefst moet de dienstverlener bij het aanbieden van logistieke oplossingen over een showcase beschikken, zo meent de heer Boks. Een distributiecentrum dus, dat de voordelen illustreert van het uitbesteden van de logistiek aan een externe partner. “Je moet diensten visualiseren.” Hij refereert in dit verband aan de ervaringen van een bedrijf dat opdrachten ontving om meerdere Centrale Sterilisatie-afdelingen in academische ziekenhuizen in te richten, nadat men het eerste éénmaal had gerealiseerd. Hij kijkt positief aan tegen de ontwikkeling dat sommige ziekenhuizen hun sterilisatie geheel uitbesteden aan FTN-leden. “Wat het interessant maakt, is vooral dat je het kennisniveau kunt bundelen voor meerdere instellingen. Je houdt dan altijd een hoog niveau tegen relatief lage kosten.” Want juist binnen de gezondheidszorg is het zaak steeds de vinger aan de pols te houden van de nieuwe ontwikkelingen.


“Eenzegenvandezetijd”De heer J.P. Lemmens van Ernst & Young raadt textielverzorgers aan om juist in deze tijd hun organisatie en kostenstructuur kritisch tegen het licht te houden, vooral kapitaallasten en energieprijzen. Om hun rentabiliteit te bewaken en marktconform te blijven, maar ook om onnodige luxe te vermijden. “Dat brengt alertheid en scherpte terug in de organisatie en werkt positief door, ook als de economie weer aantrekt.”

StabielemarktDe heer J.P. Lemmens is Registeraccountant en partner bij Ernst & Young accountants. Op verzoek van de FTN verdiepte hij zich de afgelopen jaren in de kostprijsontwikkeling binnen de textielverzorgingsbranche. Volgens hem een vrij stabiele markt. “Positief voor de sector is dat deze in totaliteit op een zeker niveau blijft. Er is geen sprake van swings waarbij de markt met 40 tot 50 procent naar beneden gaat. De sector kent niet de volatiliteit, zoals in sommige andere markten. Door mindere schommelingen heeft zij een relatief laag risicoprofiel.”

TopsportWaar tot voor kort bij veel bedrijven de focus vooral lag op uitbreiden en overnemen, daar wordt deze nu verlegd naar de marktpositie, het werkkapitaal en de cashflow. “Eén van de zaken is kostenbeheersing”, aldus de heer Lemmens. “Succes komt niet vanzelf. Je moet vechten, topsport bedrijven, alert zijn. Enerzijds processen zo organiseren dat je efficiënt en effectief blijft en anderzijds de klant oplossingen leveren binnen de afgesproken kaders. De onderneming moet competitief blijven en voldoende renderen. Als de collega’s met kosten bezig zijn, dan moet jij ook mee.”

KostenontwikkelingIn de afgelopen jaren ging het goed met de economie en is volgens de heer Lemmens in veel organisaties de

ExtrafocusgewenstoporganisatieenkostenMisschien is het wel dankzij de MJA dat bedrijven voortdurend op zoek zijn naar mogelijk heden voor verbeteringen.” Helaas zijn deze vaak economisch niet haalbaar op basis van besparingen alleen. “Vaak zijn er nog andere voordelen naast het besparen van energie, zoals besparingen op logistieke kosten, of meer output. Veel projecten komen rond door de winst uit de combinatie.”

ControlesBij de herziening van de MJA in 2008 was een harde voorwaarde van de deelnemende bedrijven, onder andere verwoord door de FTN, dat de niet-deelnemers aan het convenant niet buiten schot mogen blijven bij controles. Bij de onder-handelingen over de MJA3 is overeengekomen dat bij het klimaatakkoord tussen overheid en gemeenten afspraken zouden worden gemaakt hoe daarmee om te gaan. “In concreto is afgesproken dat de aan de MJA deelnemende bedrijven worden geacht aan hun verplichtingen te voldoen. Gemeenten moeten zich met name richten op niet-deelnemende bedrijven.” Dit is inmiddels in gang gezet, maar volgens de heer Munnich is er bij gemeenten vaak nog sprake van een kennisachterstand. Hij waardeert in dit verband het initiatief van de FTN om regelmatig een milieunieuwsbrief naar bevoegde gezagen te zenden.

ToekomstDe heer Munnich is optimistisch over mogelijkheden tot verdere besparingen na de tot dusverre al behaalde resultaten. “Inderdaad is het laaghangende fruit al geoogst. Voor substantiële resultaten in de toekomst adviseren wij een routekaart die uitgaat van een werkhypothese in bijvoorbeeld 2030. Hoe zit de maatschappij dan in elkaar? Hoe hoog zijn dan de olie- en aardgasprijzen? Wat betekent dat voor de bedrijven? De natwasserijen lopen daarin voorop en hebben al enkele jaren geleden zo’n routekaart ontwikkeld. De ervaring leert dat het goed is deze na verloop van tijd te herijken.” Ook ontstaat er altijd weer nieuw laaghangend fruit. Voldoende reden dus tot optimisme over het toekomstige besparings potentieel.


TextielverzorgingkrijgteenbrederebetekenisProfessor dr. ir. M.M.C.G. Warmoeskerken voorziet een verschuiving van het werkveld van de textielverzorger van het reinigen van textiel naar het herstellen van de gebruikseigenschappen in de breedste zin van het woord. Bijvoorbeeld om de beschermende eigenschappen van werkkleding te behouden of te herstellen. Straks vragen nieuwe materialen met nieuwe functionaliteiten om dezelfde reden om aangepast, specialistisch onderhoud. Met het textiel veranderen ook de eisen aan de textielverzorger.

EFSMDe leerstoel Textieltechnologie van professor Warmoeskerken maakt deel uit van de faculteit Construerende Wetenschappen van de Universiteit Twente. Deze wordt mogelijk gemaakt door de Stichting Engineering of Fibrous Smart Materials (EFSM), waarin ondermeer de FTN participeert en die gezien haar grens overschrijdende belang financieel wordt gesteund door de Europese Unie. Achter de textieltechnologie gaat een fascinerende wereld schuil, waarin de contouren zichtbaar worden van toekomstige hightech materialen en waarin oplossingen worden ontwikkeld om bijvoorbeeld bestaande textielmaterialen duurzamer te produceren en te veredelen en hun levensduur te verlengen. FTN onderkent het belang van wetenschappelijk onderzoek, om tijdig oplossingen te vinden voor veranderende vraagstukken die de textielverzorging raken.

WasprocesVooral linnenverhuurders hebben belang bij een lange levensduur van textiel. Professor Warmoeskerken wijst daarbij ondermeer op de trend naar wassen met lagere temperaturen, met aangepaste detergenten en bleeksystemen. “Bij het wassen op hogere temperaturen gaan vezels van vooral kunststoffen naar de glas

Herstellenvangebruikseigenschappen

nodige luxe ontstaan. “Men moet weer terug naar de basis. Het heeft meteen voordelen als je kosten terug kunt brengen. Dat brengt de alertheid en de scherpte terug in de organisatie. Het ene bedrijf is daar meer toe gedwongen dan het andere, maar men kan vanuit deze situatie sterker naar voren komen. Gemiddeld staat de textielverzorging relatief sterk ten opzichte van andere bedrijfs takken, maar je kunt deze niet los zien van de totale economie. Daarom is dit een geschikt moment om heel scherp naar de organisatie te kijken, ook in de textielverzorging.” Door klanten wordt dit nu ook meer geaccepteerd en begrepen.

RisicobeheersingGeheel in de lijn van zijn adviserende rol raadt de heer Lemmens bedrijven aan om vooral te kijken naar hun voornaamste kostensoorten, zoals lonen, kapitaallasten en energiekosten. “De afgelopen jaren zijn de loonkosten fors gestegen. In navolging van de macro-economi-sche ontwikke lingen zullen deze minder gaan stijgen”, zo verwacht hij. De ontwikkeling van

de kapitaallasten baart hem echter zorgen. Waar de afgelopen jaren nog sprake was van een rentevoet van omstreeks 4 en 4,5 procent, daar signaleert hij nu een opwaartse tendens. “Het is lastiger om aan de normen en eisen van de banken te voldoen. Zij zitten met hun risicobeheersing en rekenen daar een prijs voor. Daarom is het belangrijk dat bedrijven hun cashflow in de gaten te houden. Werkkapitaal beheersen en zorgen dat vorderingen op tijd worden geïnd.” Ook de energie heeft een grote invloed op de kostprijs. Deze is zeer volatiel en is de afgelopen jaren sterk gestegen. Ondanks de sterke daling daarna adviseert de heer Lemmens bedrijven de inkoop van hun energie goed te managen. Men kan risico’s matigen door bij een transactie voor meerdere jaren de kostprijs voor de energie af te dekken met een vaste prijs. Daarmee sluit men onaangename verassingen door een plotseling sterk stijgende energieprijs zoveel mogelijk uit. Alles overziend ziet de heer Lemmens de huidige focus op kosten en organisatie als “een zegen van deze tijd”.


overgangstemperatuur, ze verweken, et cetera. Dat is waarschijnlijk een belangrijke oorzaak van slijtage. Ook verder zijn nog veel verbeteringen in wasprocessen mogelijk. Bijvoorbeeld door het gebruik van sensoren in de wasbuis of de wastrommel om de zeepdosering aan te sturen. Ook zou met name in wasbuizen de effectiviteit van de mechanische actie flink verbeterd kunnen worden.” Als andere mogelijkheden om wasprocessen te verbeteren noemt hij de mogelijke toepassing van ultrasoon reiniging, waarnaar hij in het kader van een Europees project onderzoek heeft gedaan. Verder ziet hij veel in de toepassing van RF-ID techniek binnen de textielverzorging. “Daarbij wordt meestal gedacht aan de logistiek, maar ook bij het wasproces zélf kan de chip veel betekenen”, zo stelt hij. “Bijvoorbeeld als daarin wordt vastgelegd welk materiaal het betreft, zodat het reinigingsprogramma automatisch kan worden aangepast aan de inhoud van de trommel.”

TextielDe leerstoel Textieltechnologie onderzoekt onder andere de mogelijkheden om textiel met inktjettechnologie op vezelniveau van bepaalde eigenschappen te voorzien. Bijvoorbeeld het geleidelijk vrijgeven van antibacteriële stoffen of geurstoffen. Interessant is het Marie Curie Excellence project, gericht op het veranderen van de oppervlakten van textielvezels met behulp van biopolymeren. Bijvoorbeeld met Gitosan, dat onder andere wordt gewonnen uit

de resten van schaal- en schelpdieren. “Gehecht aan synthetische vezels kunnen deze vezels eigenschappen krijgen, vergelijkbaar met katoen. Waarschijnlijk is het straks ook mogelijk met deze techniek wol wasbaar te maken, zonder de huidige nadelen”, zo verwacht de professor.

TextielverzorgingIn de toekomst zal de rol van de textielverzorger volgens de onderzoeker verschuiven van alleen reinigen naar het in veel bredere zin herstellen van de gebruikseigenschappen van textiel. De eerder genoemde geurstoffen en antibacteriële stoffen, maar ook medicijnen die via nanotechnologie zijn aangebracht en geleidelijk door textiel worden vrijgegeven kunnen door de textielverzorger worden vervangen of aangevuld. Steeds meer aandacht krijgt ook het in stand houden van de beschermende eigenschappen van (genormeerde) werkkleding. “De vraag komt op tafel hoe we beschermende kleding gaan onderhouden. Dat schept nieuwe mogelijkheden voor de textielverzorging. We moeten het vraagstuk onderhoud als integraal onderdeel bij de productie meenemen”, aldus de heer Warmoeskerken eind 2008 tijdens een door de Stichting EFSM georganiseerde, internationale conferentie over persoonlijke bescher mingsmiddelen (PBM) in Almelo. Vandaar ook dat de FTN participeert in de EFSM en via het TKT investeert in diverse onderzoeken elders.

Textielservice;mogelijkhedenenuitdagingen

Textielservice heeft in de afgelopen jaren bewezen een succesvol model te zijn. In de gevestigde Europese markten zijn inkomsten constant, alhoewel ze per regio en service verschillen. De vooruitzichten voor de toekomst blijven goed, zo concludeert dr. G. Böttger van Expo+Consulting Associates in een kwalitatief onderzoek, uitgevoerd in opdracht van FTN en andere Europese brancheorganisaties. Onderstaand de belangrijkste conclusies:

• Textielservice is een dynamische markt. De industrie en het management binnen de sector moeten zich aan hoge standaarden confirmeren. Aan de ene kant heeft het de kenmerken van een groeiende markt (groei van de markt is jarenlang groter geweest dan de groei van de economie), aan de andere kant die van een redelijk ontwikkelde markt.

• De drijvende kracht achter de inkomsten van textielservice is het all-inclusive servicepakket dat textielservice kan bieden. Dit pakket bestaat uit prefinanciering, aankoop, vernieuwing en logistiek. Bij gebruik van deze service is het voor bedrijven en instanties zeker dat men altijd kan beschikken over het benodigde textiel.

• In belangrijke servicegebieden staan verkoopprijzen onder druk en stijgen de kosten van het bieden van service. Deze prijsveranderingen zorgen voor een steeds groter wordende uitdaging voor textielservicebedrijven.

• Supply-chain management zal naar verwachting een steeds belangrijkere rol gaan spelen in de industrie. Het belangrijkste doel daarbij is een optimale afstemming van voorraden op de vraag c.q. het (wisselende) gebruik van afnemers.


• De vraag naar textielservice zal blijven groeien. De uitdaging voor een textielservicebedrijf is nieuwe marktkansen te benutten op basis van een duidelijke analyse van het product en van de marktsegmenten waarmee gewerkt wordt of mee gewerkt zou kunnen worden.

• Textielservicebedrijven zullen zich de komende jaren verder specialiseren. De eisen van industriële bedrijven, hotels en ziekenhuizen zijn te verschillend. Deze specialisatie zal terug te zien zijn in producten, contracten, marketing, verkoop en service Internationalisatie is hierbij een strategie die voor veel klantsegmenten, zoals de horeca, nodig is, indien de rol van marktleider verzekerd moet zijn.

• De online wereld zal voor een grote verandering zorgen in het bestaande bedrijfsmodel, omdat informatie en communicatie over nieuwe kanalen

kunnen worden verspreid. Contracten worden inmiddels al online onderhouden. Dit is nog maar het begin. Het is te verwachten dat het proces van serviceverlening voor bijvoorbeeld kleding door de klant stuk voor stuk gevolgd kan worden en dat standaardcontracten hierop aangepast worden.

• Samenvattend heeft de textielservice redelijk goede toekomstperspectieven. Dit geldt zowel voor grote als voor kleine bedrijven. Gezien de regionale structuur van de markt en de productie zijn er permanente mogelijkheden voor middelgrote bedrijven om een belangrijke rol te spelen in hun regio’s. Zowel grote als middelgrote organisaties zullen in de markt succesvol kunnen zijn, mits uitdagingen worden aangegaan die hun klanten, leveranciers en concurrenten hen bieden. De bedrijfsgrootte zal daarbij verder toenemen.

Ledenoverzicht

Voor de volledige contactgegevens van de FTN-leden kijkt u op www.ftn-nl.com/bezoekers/ftn/ledenlijst

ALSCO Europe B.V. TILBURG

Avetex V.O.F. BRIELLE

Barth Slijkhuis B.V., wasserij/textielverzorging LAAG SOEREN

Berendsen Textiel Service B.V. ARNHEM

Blycolin Groep B.V. ZALTBOMMEL

Blycolin Hotelservice B.V. ZALTBOMMEL

C.W.S. Nederland B.V. DEN BOSCH

C.W.S.-Lin DEN BOSCH

Christeyns B.V. NIEUW VENNEP

CleanLeaseFortex, locatie Koudekerk KOUDEKERK A/D RIJN

De Berkel B.V. VARSSEVELD

Dry Cleaning + Laundry International B.V. LANDGRAAF

Ecolab B.V. NIEUWEGEIN

Edelweiss Textielverzorging B.V. DEN HAAG

Eper stoom & wasserij B.V. EPE

Euro Nuclear Services B.V. COEVORDEN

Forto Import en Export B.V. REUVER

Gelderse Linnenservice B.V. DOETINCHEM

Goudkuil B.V. Machinefabriek APELDOORN

Hebo van Dijk B.V. RIETHOVEN

Hezemans Textiel B.V. EERSEL

Initial Hokatex B.V. / Centrale Unit VOORBURG

Jensen Benelux BV NIEUWEGEIN

Kennemer Gasthuis Lokatie EG (CleanLeaseFortex) HAARLEM

Kwintet KLM Kleding N.V. ENSCHEDE

Lamme Groep B.V. NEDERHORST DEN BERG

Landuwasco B.V. VLAARDINGEN

Lautratex B.V. ZOETERMEER

Lavans B.V. HELMOND

Lips Gezondheidszorg B.V. SCHIEDAM

LONING HOSPITEX GmbH BARENDRECHT

Makori B.V. ALBLASSERDAM

Meerzicht Nieuw Leven KATWIJK AAN ZEE

Mengelers Textielreiniging B.V. KERKRADE

MEWA Textielservice B.V. AMERSFOORT

Modeluxe Linnen Service B.V. LEIDEN

Moderna Textielservice B.V. GRAMSBERGEN

Newasco Textielreiniging De Hoop B.V. AMERSFOORT

Newasco Van Houten B.V. HEEMSTEDE

Rentex Floron B.V. BOLSWARD

REO Groep BV REEUWIJK

Snel - Smeerdijk B.V. HILVERSUM

Stomerij Wasserij Zeekant VOF MIDDENBEEMSTER

Ten Cate Advanced Textiles B.V. NIJVERDAL

Ten Cate Protect B.V. NIJVERDAL

Tex-Lin Hygiëne Service OUDESCHILD

Textielreiniging De Baronie B.V. ETTEN-LEUR

Textielreiniging de Beek B.V. HEERDE

Textielreiniging Gebr. Bagerman B.V. HEERDE

Textielreiniging Het Springendal B.V. OUD-OOTMARSUM

Textielverzorging G. van der Kleij & Zn. B.V. DE MEERN

Textielverzorging Schraven Tegelen B.V. VENLO-TEGELEN

Tijka Wasserij B.V. WIERDEN

Tilburgse Textielreiniging B.V. TILBURG

Vendrig-IJsselstein B.V. IJSSELSTEIN

Wasned Textielverzorging MIJDRECHT

Wasserij ´t Heycop BREUKELEN

Wasserij Bouwman B.V. HAREN

Wasserij Clean & White VLAARDINGEN

Wasserij de Blinde B.V. HEERENVEEN

Wasserij De Plassen VINKEVEEN

Wasserij de Waslijn B.V. MAASSLUIS

Wasserij Dingjan LEIDEN

Wasserij Dubbel Blank V.O.F. BERGEN NH

Wasserij Elburg B.V. ELBURG

Wasserij Engelbertink OLDENZAAL

Wasserij Gerard Best B.V. NEDERHORST D BERG

Wasserij Hagels B.V. ENSCHEDE

Wasserij Jardon B.V. VAALS

Wasserij Juliana B.V. OOSTERHOUT NB

Wasserij Klein B.V. KOLHAM

Wasserij P. de Haan LEIDSCHENDAM

Wasserij Reynders B.V. KAMPEN

Wasserij Smeele B.V. MAASSLUIS

Wasserij Steensel B.V. STEENSEL

Wasserij-Stomerij Koot DELFT

Wevotex B.V. ENSCHEDE

Wilgengroep B.V. GROOT-AMMERS

William-Dickie Nederland B.V. HAARLEM

WIMAC Kliniekdiensten ROTTERDAM

Womitex Linnenverhuur B.V. HARDERWIJK

Postbus 104060 GA OphemertTel.: 0344 65 04 37Fax: 0344 65 26 65

E-mail: [email protected]: www.ftn-nl.com

Ftn overzicht 2008 2009

Documents

Transcript of Ftn overzicht 2008 2009