Aangeboden en samengesteld door:

Inhoudsopgave:

Inhoudsopgave 2Inleiding 3Tips 4Presentatie 5Wat is ballet 6Waar komt het vandaan 8Blote benen, elfen en feeën 9Korte tutu’s 10Balletles 11Beroemde ballerina’s en balletdansers 16Moelijke woorden 17Balletquiz. Heeft iedereen goed opgelet? 18Kleurplaat 19Boeknlijst 20Sites 21

Bijlagen:

Boekje van BloesemPoster en flyerFlyer uitvoeringCd van uitvoering

2

Inleiding spreekbeurt over BALLET

Dit is een spreekbeurtpakket gemaakt voor kinderen die ballet leuk vinden en hier graag wat meer over willen vertellen in de klas. We hopen dat je er leuke informatie uit kunt halen voor je spreekbeurt.

Het is zeker geen complete spreekbeurt. De bedoeling is dat je hiermee zelf een spreekbeurt gaat samenstellen. Je hoeft ook niet alles te gebruiken. Je kunt bijvoorbeeld eens in de bieb gaan kijken of naar een balletuitvoering gaan om je voor te bereiden. Bij een theater in de buurt kun je vast wel wat folders of posters krijgen. Als je zelf op ballet zit kun je je balletpakje en schoentjes laten zien en misschien wat foto’s van je les of een uitvoering meebrengen.

Als je nog vragen hebt mag je altijd contact opnemen met onze vereniging. De telefoonnummers staan in het boekje.

Misschien heb je zelf hele goede ideeën over wat er in het spreekbeurtpakket hoort. Geef het door en we zullen het zeker gebruiken!

In de tekst zie je sommige woorden en zinnen in het blauw. De onderstreepte blauwe woorden zijn moeilijke woorden. Verderop, onder het hoofdstuk moeilijke woorden worden ze verder uitgelegd.

Wat heb je nodig om je spreekbeurt voor te bereiden?

Schaar Lijm Oude tijdschriften Stiften en kleurpotloden Papier

3

Tips:

Opbouw: Zorg ervoor dat je spreekbeurt uit drie delen bestaat   1. Inleiding:Vertel waar je het over wil hebben (ballet dus) Leg kort uit waarom je het onderwerp gekozen hebt (motivatie

noemen we dat) Je kunt vast even kort aangeven wat je gaat vertellen.

(bijvoorbeeld :Ik ga vertellen hoe ballet is ontstaan en wat je moet doen om een beroemde ballerina te worden)

2. Kern: Wat is ballet precies Een stukje geschiedenis Wat meer leuke weetjes zoals namen van beroemde ballerina’s en

uitvoeringen. Beantwoord vragen tussendoor(Wijs af en toe naar materiaal dat je hebt meegenomen zoals posters, flyers en boeken. Misschien mag je wel een stukje muziek draaien!)

3. Slot: Vertel nog even heel kort waar je over verteld hebt

(samenvatting noemen we dat) Vertel waar je je informatie gevonden hebt (boeken, sites,

musea..) Stel eventueel nog wat vragen (quiz) vraag of er nog vragen zijn.  

4

Presentatie: Praat niet te zachtjes of te snel, maar langzaam en duidelijk. Kijk

de klas en de juf goed aan als je praat. Leer de zinnen niet uit je hoofd! Wat goed helpt is je moeder,

vader, broer of zus vertellen wat je al allemaal al weet over je spreekbeurt. Dan kun je het later ook makkelijker aan de klas vertellen.

Ga ook de zinnen niet voorlezen. Dat klinkt heel gek en daar wordt je alleen maar zenuwachtig van. Zorg gewoon dat je weet waar je over praat. Dat lukt het best als je niet pas 1 dag van tevoren je spreekbeurt gaat voorbereiden. Ik zou zo’n 1 a 2 weken van tevoren elke dag even 10 minuutjes opzoeken en lezen.

Hang lekker veel spullen op, zoals posters, flyers (die haal je bij theaters of je kan ze via Internet opvragen) en zelfgemaakte tekeningen, en leg boeken neer.

Ook kun je het bord gebruiken, om bijvoorbeeld moeilijke woorden op te schrijven.

Een goeie spreekbeurt duurt ongeveer 10 minuten. Misschien is het een idee thuis te oefenen met een horloge.

Maak je niet te druk. Het gaat er gewoon om dat je wat vertelt over wat jij leuk en interessant vind. Dan ben je vanzelf enthousiast en wordt er beter geluisterd! Als je wat vergeet weten de kinderen in de klas en de juf dat toch niet. Dat je voor de klas gaat staan en wat verteld is al heel knap! En elke keer dat je een spreekbeurt geeft wordt het wat gemakkelijker.

Veel succes!

5

Wat is ballet?

Ballet komt van het Italiaanse woord ballare, wat dansen betekent. Je hebt 4 soorten ballet: klassiek ballet, jazzballet, showballet en modern ballet. Deze spreekbeurt gaat over klassiek ballet.

Ballet is heel erg mooi om naar te kijken. Heb je wel eens een uitvoering gezien van bijv. het Nationale Ballet?         

Ballet is het vertellen van een verhaal met dans soms met en soms zonder muziek. Het verhaal wordt niet gespeeld door toneelspelers of gezongen door zangers, maar door dansers met bewegingen en passen uitgebeeld op muziek. De bewegingen en passen zijn bedacht door een choreograaf. Het is een soort danskunstwerk.

Balletten worden uitgevoerd in een theater, op een toneel of podium met speciaal voor het ballet ontworpen kostuums, decor en belichting. Een ballet wordt uitgevoerd voor een publiek.

Prima Ballerina is een ere-naam voor danseressen die veel beter zijn dan anderen. De belangrijkste vrouwelijke danser in een voorstelling wordt vaak ook zo genoemd.

Vaak zijn de balletten die ze opvoeren sprookjes. Hele bekende balletten zijn: de Notenkraker, het Zwanemeer, Doornroosje en Romeo en Julia (van Sheakspeare). Ook zijn er veel moderne balletten die vaak geen echt verhaal hebben. Toch kan dit heel mooi zijn! In ballet kun je je gevoelens kwijt. Bijvoorbeeld in Romeo en Julia. Er zijn gevechten tussen de families van Romeo en Julia. Op het toneel kan je je helemaal inleven. Eigenlijk lijkt het een beetje op toneelspelen!

Het zwanemeer

6

Toch is ballet echt niet zo makkelijk als het eruit ziet. Om het er mooi en verzorgd uit te laten zien is echt veel werk! Als je een slank, gespierd lichaam hebt is het al een stuk makkelijker, maar weinig mensen hebben dat! Daar moet je veel voor oefenen. Maar niet alleen je lichaam en je talent is belangrijk, ook je uitstraling. Hoe je eruit ziet op toneel, of je je gevoelens kan tonen, dat is nog belangrijker!

Door ballet leer je rechtop te staan en het helpt bij een goede houding. Je gevoel voor ritme en muziek wordt erdoor verder ontwikkeld. Door de herhaling van oefeningen aan de barre, krijgen passen en bewegingen steeds meer vorm.

De 5 voetposities van balletmeester De Beauchamps:

7

1e positie

2e positie

3e positie

3e positie voor kinderen

4 e positie ouvert vanuit 1e positie

5e positie

Waar komt het vandaan?

Dans is waarschijnlijk zo oud als de mensheid. Dansen waren vaak religieus of hoorden bij een ritueel . In de renaissance wordt van dans pas een kunstvorm gemaakt.Deze dans heeft regels, vastgestelde passen met een voorgeschreven manier van uitvoering. De Franse koning Lodewijk de Veertiende regeerde van 1643 tot 1715. Hij was gek op dansen. Hij gaf vaak grote feesten met muziek, zang en dans. Tussendoor werd er gegeten en gedronken. Op die feesten danste de koning zelf ook. Door Lodewijk de Veertiende werd ballet heel populair.

In 1661 richtte de koning de 'Académie Royale de la Danse' op. Dat was een clubje van de allerbeste beroepsdansers. Zij moesten hun vak ook aan andere dansers leren. Vanaf dat moment ging de danstechniek snel vooruit. Na een tijdje gingen de Franse dansmeesters overal in Europa lesgeven. Daarom zijn nu nog alle danstermen in het Frans. Door de eeuwen heen kregen passen en bewegingen hun uiteindelijke vorm.

Dans was toen nog alleen iets voor mannen. Vrouwen mochten niet op het toneel komen. Een vrouwelijke rol werd gewoon door een man gespeeld! In onze tijd is het juist andersom. De meisjes moeten vaak een jongensrol op zich nemen omdat er zo weinig jongens op ballet zijn.

Lodewijk de 14de

8

Blote benen, elfen en feeënLater mochten er ook vrouwen op het podium. Een heel bekende was de ballerina Marie Camargo. Ballerina is een ander woord voor balletdanseres. In 1721 liet zij de hele (ballet)wereld schrikken. Om te laten zien dat ze net zulke mooie sprongen kon maken als een man, knipte ze een stuk van haar lange rok. Schande! Nu kon iedereen haar onderbenen zien! En dat kon echt niet in die tijd! Ze had heel hard geoefend en op het laatst kon ze heel mooi de entre chat quatre springen, heel veel keren achter elkaar en ze kwam ook elke keer heel mooi in de 5e positie terecht. Want uit die tijd stammen ook de 5 voetposities die de balletmeester De Beauchamps invoerde. Camargo danste zoals iedereen in die tijd: erg technisch. Iedere beweging werd perfect uitgevoerd.

Dat veranderde pas rond 1830. Dichters, muzikanten en dansers kregen er genoeg van. Al dat gezeur over techniek en verstand. Ze vonden de fantasie belangrijk. Ze wilden 'met gevoel' dansen. Zo ontstond de romantische balletstijl. De ballet-verhalen gingen over droomwerelden met elfen, feeën en geesten. Ballerina's droegen lange soepele 'tutu's' (rokken van tule) met strakke bovenlijfjes. Ook werd er in die tijd voor het eerst 'sur pointes' gedanst. Daardoor leek het alsof de dansers zweven. Dat maakte de dansen licht en sprookjesachtig. Het hele ballet draaide om de ballerina.

Romantische balletten uit die tijd zijn 'La Sylphide', uit 1832 en 'Giselle' 1841. Een 'sylphide' is een sprookjesfiguur: een soort luchtelfje. Deze balletten worden nog steeds opgevoerd. Schilders uit die tijd vonden het romantische ballet een mooi onderwerp om te schilderen.

Giselle

9

Korte tutu'sLater kreeg in Rusland de mannelijke danser weer een grotere rol, en de danstechniek werd weer ingewikkelder. Het was inmiddels eind negentiende eeuw. Veel beroemde balletten komen uit deze tijd. Zoals 'Het Zwanenmeer' (1877), 'Doornroosje' (1890) en 'De

Notenkraker' (1892). Eind 1875 kreeg Peter llyich Tsjaikovski de opdracht om de partituur voor een ballet te schrijven. Hij stelde zelf voor dat dit nieuwe werk Het Zwanenmeer zou zijn. Op dat ogenblik wist niemand dat Het Zwanenmeer het beroemdste ballet aller tijden zou worden.De balletvorm die in Rusland ontstond, noemen we nu het klassieke ballet. Een klassiek ballet bestaat meestal uit drie of vier delen (akten) waarin een verhaal wordt verteld. Alles verloopt volgens een vast patroon. Er zijn solo's , 'pas de deux' en groepsdansen. De benen van de dansers mochten gezien worden en de tutu's waren kort en

wijd.

In Nederland hadden de mensen honderd jaar geleden nog nooit ballet gezien. Pas toen een Russisch dansgezelschap een keer naar Nederland kwam, veranderde dat.Er bestaan natuurlijk nog veel meer dansstijlen. Zoas moderne dans dat ook rond 1900 ontstond, stijldans en jazzdans. Toch hebben veel dansstijlen ballet als basis.

10

Moeilijke woorden

1. Choreografie = het ontwerpen van balletten en dansfiguren. De choreograaf voegt bekende dansbeweging en nieuwe zelfbedachte bewegingen tot een dansvoorstelling.

2. dans religieus= Dans ontstaan vanuit het geloof3. dans ritueel= Dans als onderdeel van gebeurtenissen zoals

geboortes of bruiloften.

4. renaissance= periode van ongeveer 1400-1600

5. Tsjaikovski = Russische componist van de muziek van ‘Het zwanenmeer’

6. Klassiek ballet = Balletvorm ontstaan in Rusland

7. Solo = een akte waarin één danser een dans uitvoert

8. Pas de deux = Een dans uitgevoerd door twee dansers

9. Marie Camargo= Een beroemde ballerina uit de 18de eeuw die als eerste met een korte rok danste.

10. Romantische balletstijl= Een periode waarin balletverhalen sprookjesacxhtig waren en de dans om de ballerina draaide.

11. Sur pointes= Dansen op de toppen van je tenen.12. tutu = kort stijf rokje

11

Balletles

Je leert heel veel. De oefeningen maken je spieren sterk en soepel. Door speciale houdingen en oefeningen leer je je goed en mooi te bewegen. Want balletdansen moet eruit zien of je er geen moeite voor hoeft te doen.

Geleidelijk aan komt er steeds meer bij. Je leert doorzetten en volhouden, want er is veel geduld nodig om een dans goed te leren. Als je het veel doet word je steeds beter. Je leert steeds meer passen combineren en de sprongen worden steeds groter en hoger.

Maar er wordt ook veel geïmproviseerd. Dat betekent dat je zelf dingen verzint, terwijl je danst. Tijdens de improvisaties ontwikkel je je fantasie. Ook wordt je gevoel voor muziek en ritme ontwikkeld. Het belangrijkste is dat je je er goed bij voelt en dat je iets presteert.

Wat je hebt geleerd kun je laten zien tijdens een voorstelling. Ballet is ook een uitstekende basis voor andere vormen van dans.

12

PeuterballetGroepen van 4, 5 en 6 jarigen noem je peuterballet. Daar leer je dingen zoals pliés (buigingen) en oefeningen op de grond. Je leer wat de juiste houding is en er worden dansspelletjes gedaan. Ook worden er kleine dansjes ingestudeerd.

Aan het einde van elke les doe je oefeningen om de spieren tot rust te laten komen. Dat noemen we cooling down.

Groepen van 7 tot 12 jaarJe leert steeds meer dingen. Zoals het instuderen van en dansen van choreografien op echte klassieke muziek, houdingen en technieken.

Ik zal een paar balletpassen noemen:de plié is een kniebuigingde battement is het uitstrekken van het beende ronde jambe is een cirkel maken met je beenen een pirouette is een draai maken op een beenDe reverence, daarme eindigt een balletles altijd

Het eerste deel van de les is aan de barre. Dat is een stang voor een grote spiegel waar je je aan vasthoudt tijdens de oefeningen. En dan maak je allemaal oefeningen met je benen en je arm. Daarna ga je meestal naar het midden. Dan staan er 2 of 3 rijen en doen je ook allemaal oefeningen. Meestal zit daar ook een springoefening bij. Bij die springoefeningen moet je in allerlei posities springen. Je danst ook wel eens 'uit de hoek', of je doet grondoefeningen. Als je 'uit de hoek' danst, dans je vanuit de ene hoek van de zaal naar de andere. Je leert dan allerlei pasjes. Als we oefeningen op de grond doen, is dat meestal voor de lenigheid. Af en toe wordt er een hele les geimproviseerd. Dat betekent dat je zelf of je groepje een klein dansje of pasje verzint.Het niveau wordt ieder jaar iets moeilijker.

13

TienersOok hier begint de les met oefeningen aan de barre. Hoe moeilijk de technieken zijn en de precieze les hangt af van wat de tieners al hebben geleerd. Dus of het beginners zijn of gevorderden. Soms kan begonnen worden met spitzen. Dan moet je wel minstens 11 jaar zijn en al heel goed kunnen dansen. Niet alle leerlingen gaan op spitzen dansen!

14

BalletkledingTijdens de les dragen de meisjes een balletpakje met een maillot en de jongens een T-shirt met een maillot. De schoenen zijn slap en worden flats genoemd.

Ballerina’s dragen op het podium spitzen. Dat zijn schoenen met harde punten waarmee je op je tenen kunt dansen.

De uitvoeringOm het jaar wordt er gewerkt aan een uitvoering. Dan kun je echt heel trots op jezelf zijn, want je hebt daar dan een heel jaar aan gewerkt. Je leert niet alleen allerlei dansjes, maar je moet ook samenwerken met de andere ballerina’s en goed op de muziek letten. Je haar en gezicht worden mooi opgemaakt. En je krijgt ook allerlei prachtige kostuums aan als een echte ster!

Wat komt er allemaal kijken bij een balletvoorstelling?

Verhaal choreograaf Dansers Kostuums Schmink Muziek Decor

15

Beroemde ballerina’s en balletdansers

Anna PavlovaMarie CamargoMargot FonteijnAlexandra Radius en Han Ebbelaar (gestopt in 1990)

Bekende choreografen in Nederland Rudi van Dantzig, Hans van Manen en Toer van Schaik

Beroemde ballettenAssepoester Anna PavlovaDe NotenkrakerHet zwanenmeerDoornroosjeGiselleLa sylphide

De Notenkraker

16

Hoe word je ballerina

Wil jij ook graag op ballet, of wil je van ballet je beroep maken?Of wil je dansleraar of choreograaf worden? Hier wat tips:

In elke telefoongids staat wel een balletschool. Het is belangrijk dat je vroeg begint met ballet!

Als je negen/tien bent en je vind ballet onwijs leuk? Denk er dan eens over om naar een academie te gaan.

De drie beste academies in Nederland zijn: Amsterdam, Den Haag en Rotterdam.

Doe auditie en ga naar de open dagen om te kijken welke school je het leukste vind.

Tijdens de auditie, blijf jezelf, wordt niet zenuwachtig! Alles wordt duidelijk uitgelegd wat je moet doen!

Als je echt wil dansen is doorzettingsvermogen belangrijk. Zet door, je kan het best!

Laat in de lessen merken dat je er plezier in hebt en ga ervoor!

Heel veel succes!

 

17

Balletquiz. Heeft iedereen goed opgelet?1) Waarmee eindigt een klassieke balletles?

a) Revérenceb) Pliéc) grand battement

2) Hoe heet het korte stijve rokje van een klassieke danseres?a) Tutub) Tulec) tenue

3) De eerste balletacademie ter wereld startte in het jaar ....a) 1881b) 1661c) 1441

4) Hoe lang bestaat 'moderne dans'?a) ongeveer 10 jaar b) ongeveer 50 jaar c) ongeveer 100 jaar  

5) Plaats de onderdelen van een dansles in de juiste volgorde:a) cooling-downb) aanleren nieuwe bewegingenc) alles toepassen in een dans

6) Maak de juiste combinaties:klassiek ballet                 sneakersmoderne dans                    spitzenjazz-dance            blote voeten

Goede antwoorden:

vraag 1   avraag 2   avraag 3   bvraag 4   cvraag 5   bcavraag 6   klassiek ballet + spitzen, moderne dans + blote voeten, jazz-dance +  sneakers

 

18

Kleurplaat

19

Boekenlijst

Prentenboek:

L. Zwerger– Het Zwanenmeer S. Koppe en L. Zwerger– De Notenkraker

Kinderboeken:

K.Dean – De auditie S.Cramer – Zwanentranen L.Hill – Veronica’s droom G.Haag -Tini gaat op ballet H.Beekman – Simone op ballet H.Kan – De dancing stars (serie) S.Zomers – Cindy ziet ballet wel zitten (serie) tip! R.Godden – Maar ik wil dansen! tip! H.Oxenburg – op ballet M.de Arias – Balletdansen J.Tatchell – Alles over Ballet J.Lawson – Ballet voor beginners K.Castle – Mijn balletboek H.Edom – Hoe leer ik balletdansen? R.Barbier – Dansen, plezier en beroep Y.Edens – Balletclub de zwaantjes (serie) E.Beerten – Mijn 2e solotip! I.Van Berkum – Rosa N.Carlson – Harriet’s recital K.Castle – Het beste boek over ballet K.Castle – Mijn balletboek H.Craig – Angelina ballerina (serie) S.Damen – Anita is geen koekje H.Griffey – Sofie wil op ballet M.L.Medova – Klassiek ballet, de eerste passen S.Ichikawa – Bravo Tanja (serie) G.MacCaughrean – de Mooiste Balletsprookjes J. Pfaue, Anna (serie) tip! E. van de Rijt – Alison wil ballerina worden L.de Ruiter-Klop – Spitzen in het ziekenhuis tip!

20

Sites over Ballet

http://ballet.pagina.nlwww.balletweb.nlhttp://ballet.startkabel.nl/http://ballet.boogolinks.nl/http://ballet.start4all.comhttp://www.kinderlines.nl/homepages/ballet.html

21