1

Spreker: Mw. H. (Hannah) Tefsen (MANP)Verpleegkundig specialist Hoofd-hals Oncologie5 juni 2014

Fotodynamische therapieVerleden heden toekomst

Inhoud Inhoud Doel Incidentie kankerHoofd-hals kankerVerleden: Geschiedenis PDTHeden: Incidentie PDT, Werkingsmechanisme, Indicaties, Verpleegkundige zorg, Nieuwe inzichtenToekomst: Kwaliteit van levenConclusieVragen

2

DoelDoel

Verleden PDT

Heden PDT

Toekomst PDT

3

Up to date

Kanker in 20134

MEEST VOORKOMENDE LOKALISATIES VAN KANKER IN 2013 door NKR ( www.cijfersoverkanker.nl )

Hoofd-hals kanker

Incidentie 20121

Mondholte 1056 Lip 236Neus- en bijholten 169Keelholte 680Speekselklieren 149Strottehoofd 709

1)NKR 2014

Mondholte

Pharynx (naso-, oro-,hypo-)

Larynx

Maligniteiten uitgaande van de slijmvliezen

• Alcohol

• Roken

• Erfelijke predispositie

• HPV, EBV

• Specifiek: hout

7

Behandeling

Huidige methoden Radiotherapie en chirurgie Beschadiging omliggende weefsel Kan niet herhaald worden

Waarom PDT? Minimaal weefselverlies Minimale littekens Kan herhaald worden

Incidentie PDTIncidentie PDT

2010: 252011: 202012: 282013 : 23 / 3 deelname studie

8

Geschiedenis PDTGeschiedenis PDT

Eind 19e eeuwHuidafwijkingenJaren‘70: kankerbehandeling

AVL 1990 Longkanker en mesotheliomen 1996 Hoofd-halscarcinomen > 650 (1/5 huid) 2006: PDT centrum PDT coördinator

9

Betrokken disciplines

2 Hoofd- hals chirurgenHoofd-hals verpleegkundigePDT coördinator ( 2)2 fysicaRadiotherapeutMondhygiënist en DiëtistOnderzoekers ( nasopharynx, fess)

10

administration

photosensitiser

Photodynamic therapy (PDT)Photodynamic therapy (PDT)

laser

therapy

96 h

12

6

9 3

Non thermal

illumination of target

volume

11

Lichtgevoelige stof FoscanHele lichaam lichtgevoeligLaserlicht na 96 uurZuurstof+ Foscan + lichtOntstekingsresponsApoptoseMarge tumor 0,5-1cm

Foscan©

Lichtgevoelige stofMinimaal 6 minuten Donkerpaars > filterMeteen gevoelig voor lichtConcentratie in bloed verminderd > 15 dgGeen OK Arm (injectieplaats) beschermen.

12

Belichting

200 secondenLichtbron Door laserlicht> fotoactivering. Fotoactivering >lokale weefselbeschadiging>

ontstekingsreactie. Oedeem Necrose.

13

Black copper-waxDonkere doekenSpeciaal ontworpen modellenveiligheidsmarge van 1 cm

VoorlichtingVoorlichting

Toediening Foscan©LichtbelastingBrandwonden

Behandeling met laserlichtZwellingPijnNecrose >foetor ex oreMedicatiegebruik

15

LichtmeterKledingThuis

16

Dag 1 Binnenshuis, verduisterde ruimten, tv en computer mag 60w lamp

100 Lux

Dag 2 - 7 Normaal licht binnenshuis Geen direct zonlicht In de avond naar buiten ZONNECREME GEEFT GEEN BESCHERMING

100 lux/dag Dag 7 700 lux

Dag 8 - 14 Naar buiten gedurende 10-15 minuten, wel in schaduw blijven

100 lux/dag Dag 14 1400 lux

Dag 15 en verder

Test tolerantie zonlicht door handen 10 minuten bloot te stellen aan zon licht

Na 3-4 weken het normale leven weer oppakken

Z

17

18

Brandwonden Brandwonden 19

Na behandelingNa behandeling

500 lux Bedgordijnen open. Bedlampje aan.Saturatiemeter verplaatsen a 15 min. Inspectie zwelling Start dexamethason op OKOpname 1-7 dgTracheotomieSondevoeding

Nazorg

Belafspraken 2 keer per week ( HHV en VS)Items bespreken Na 1 maand vervolgconsult arts. Na 2 maand VS etc.

21

IndicatiesIndicaties 22

LeukoplakieCarcinoma in situPlaveiselcelcarcinoomTumordikte < 5mm of > 5 mmRecidief, 2e primaire, irradicaal, adjuvantBasaalcelcarcinoom huid

Witte afwijkingNiet afschraapbaar5% gaat over in een PCCpremaligne afwijkingRoken >40 jaar

Leukoplakie

Plaveiselcelcarcinoom• Pijnlijk• Induratie• Niet scherp begrensd

25

TongMondbodemGingivaPalatum durumWangslijmvliesPallatum molleTongbasisTonsillenHalsklieren

Doel

CuratiefPalliatief

26

TechniekenTechnieken

1. Oppervlakkig2. Interstitiële3. Interluminale

27

28

1. Oppervlakkig PDT

Tumoren kleiner dan 5 mmEndoscopische echografieMRI

Casus ICasus I29

Casus IICasus II

4 weken

3 weken5 dagen

3 maanden

30

TongrandDikte 2,5 mm

3e primaire tumor: tonsil links

Casus IIICasus III 31

Unknown primairy: metastase supraclaviculair: CRTRecidief hals: totale laryngectomieRecidief stoma-opening: Chemotherapie> 1 jaar recidief stoma met kans op bloeding: PDT

Casus IVCasus IV32

Casus V

Dag 2 Week 1

PCC lip

Week 2 2 maanden

33

Casus VI

BCC neus

Week 1

1 maand 2 maanden

34

2. Interstitiële PDT

Tumoren >5 mm van binnenuit

belichtenNaalden in tumor

brengen

laser

tumor

36

Belichten

Implanteren naaldenCT scan

Pre planning

37

383. Interluminale

46

51 2

3

Recidief nasopharynxcarcinoom

39Nieuwe inzichten

Project thuistoediening Foscan© Lopende internationale studie Nieuwe indicatie Toelichting proefschrift.

Project thuistoediening Foscan©

Patiënten komen van verZiekenhuis> huis> ziekenhuisService naar de patiënt.

Verpleegkundigen opgeleidMedizorgStart 15 juni 2014Evaluatie met vragenlijsten.

40

41

PCI=Photochemical internalisation Fase II studie Oppervlakkige en interstitiële techniek Amphinex + Bleomycine + belichting

n=4: Recidief

Lopende internationale studie

96 h

Recidieven neusholte en neusbijholte

Primaire tumor> standaard behandeling> Resectie + (chemo)radiatie 5jr. overleving = 67% Metastaseren meestal niet Lokale controle essentieel

Nieuwe indicatie

Behandeling van recidieven

Chirurgie mutilerend, riskant, irradicaal Chemotherapie monotherapie niet curatief Her-bestraling overlappende bestralingsvelden

visusdaling hersenoedeem & abces osteonecrose

PDT? niet invasief herbehandelingen mogelijk

FESS1 + PDTFESS1 + PDT45

neusbijholten

1) Functional endoscopic sinus surgery

Nieuwe studie wordtbinnenkort gestart

Casus VIICasus VII2008 T4N2b tonsilcarcinoom CRT2012 2e primaire cavum nasi

curatieve chirurgie is technisch niet mogelijk.

Debulking met adjuvante fotodynamische therapie

46

Proefschrift

New Insights into Photodynamic Therapy of the Head andNeck.

Doelstelling: Analyse PDT Op zoek naar verbetering van behandelresultaten Ontwikkeling nieuwe technieken/ IPDT

3 studies toelichten

47

Baris Karakullukcu –hoofd-halschirurg Antoni van Leeuwenhoek

2013: A matched cohort comparison of mTHPC-mediated photodynamic therapy and trans-oralsurgery of early stage oral cavity squamous cellcancer.

RetrospectiefChirurgie n=43, PDT n=55Excisie versus PDTc/ - Behandeling is vergelijkbaar - Tumoren < 5 mm

48

2011: Photodynamic therapy of early stage oralcavity and oropharynx neoplasms: an outcomeanalysis of 170 patients.

n=170 Meerdere lokalisaties PDT lijkt het beste te werken voor de tong en de mondbodem

49

2012: mTHPC mediated interstitial photodynamic therapyof recurrent nonmetastatic base of tongue cancers: Development of a new method.

n=20 De eerste resultaten IPDT zijn bemoedigend.Betere planning en logistiek

50

Geleerd van proefschrift

Waarom wordt de therapie niet op handen gedragen?Meer onderzoek nodigProspectiefChirurg versus radiotherapeut

51

Afgerond project

Kosten-effectiviteit studie Uitbehandelde patiënten Nationale studieVergeleken met chemotherapie Foscan= duur geneesmiddel=vergoed!Kwaliteit van leven (QLQ-HN35 en QLQ C30)

Geen effect op kwaliteit van leven

Kwaliteit van leven Andere indicaties Specifiekere vragenlijsten nodig

Wat is de ervaring van patiënten?

Veel pijn Zwelling Houden aan lichtprotocol: belastend? Vieze geur in de mond

53

ConclusiesConclusies

Verleden: beloofde behandelingHeden: bewezen therapie voor oppervlakkige tumorenToekomst: Meer onderzoek Nieuwe technologie en planning van IPDT Nieuwe indicaties Goed lopende thuistoediening Foscan© Kwaliteit van leven analyse

Plaats naast de reguliere behandelingen

54

Vragen?