Flitspeiling over duurzaamheid - DNK...zou organiseren; een kwart is geïnteresseerd in een lezing...

Flitspeiling over duurzaamheid

Rapportage Cluster Drenthe Plattelandsbibliotheken

Oktober 2018

Samenvatting

2

Samenvatting

BiebPanel flitspeiling 2 - 2018 - Cluster Drenthe Plattelandsbibliotheken

Achtergrond

In deze flitspeiling staat ‘duurzaamheid’ centraal. Zijn panelleden bezig met duurzaamheid op dit moment?

Hebben ze behoefte aan extra kennis en kan de bibliotheek hier een rol in spelen? Deze samenvatting geeft

de belangrijkste resultaten op totaal BiebPanel niveau weer. In de grafieken zijn ook de resultaten op

bibliotheekniveau of clusterniveau terug te vinden. In de tabellen staan daarnaast uitsplitsingen naar

subgroepen voor uw bibliotheek/cluster.

Duurzaamheid in het dagelijks leven

Ruim vier op de tien respondenten geven aan in het dagelijks leven (heel) duurzaam te leven. Ruim de helft geeft aan soms wel en

soms niet duurzaam te leven en bijna niemand (2%) geeft aan (helemaal) niet duurzaam te leven. Hoe ouder panelleden zijn, hoe

duurzamer zij vinden dat zij leven. Dit kan wellicht verklaard worden doordat jongeren kritischer zijn op zichzelf op het gebied van

duurzaamheid of een ander idee hebben van wat duurzaam leven is. Frequente bezoekers van de bibliotheek vinden ook dat zij

duurzamer leven (dan niet frequente bezoekers).

Behoefte aan onderwerpen

Ruim vier op de tien respondenten zeggen geen behoefte te hebben aan extra informatie op het gebied van duurzaamheid. De

andere helft van de respondenten, die wel behoefte heeft aan extra informatie, geeft vooral aan meer informatie te willen

over de onderwerpen:

• Voeding;

• Kopen van spullen in het huishouden, en

• Energie en isolatie van de woning.

Ongeveer een kwart is in deze onderwerpen geïnteresseerd. Aan informatie over een aantal andere onderwerpen zoals

water (12%), vervoer (10%) en dierenwelzijn (8%) heeft slechts een beperkt aandeel panelleden behoefte. Jongeren tot 35

jaar en hoger opgeleiden zijn over de gehele linie meer geïnteresseerd dan oudere panelleden en lager en middelbaar opgeleiden.

Vrouwen zijn meer geïnteresseerd in informatie over het kopen van spullen in het huishouden en over kleding; mannen meer in informatie

over energie en isolatie van de woning, afval, het klimaat en vervoer. Mannen hebben sowieso, net als jongeren en hoger en middelbaar

opgeleiden, wat meer interesse in extra informatie. Duurzaamheid is dus een onderwerp dat ook voor mannen en jongeren interessant is,

doelgroepen die over het algemeen wat lastiger te bereiken zijn voor bibliotheken.

Interesse in diensten

De vorm waarin panelleden gebruik zouden willen maken van diensten van de bibliotheek op het gebied van duurzaamheid, is dan met

name materialen zoals boeken, tijdschriften en films. Ongeveer vier op de tien geven aan dat zij hiervan gebruik zouden maken; mannen,

jongeren tot 35 jaar en hoog opgeleiden zeggen dit nog wat vaker. Een derde zegt een repaircafé te willen bezoeken als de bibliotheek dit

zou organiseren; een kwart is geïnteresseerd in een lezing over duurzaamheid. Inloopspreekuren, cursussen, activiteiten voor kinderen

en het uitlenen van e-readers zijn wat minder interessant voor de panelleden; ongeveer één op de tien geeft aan interesse te hebben in

Bibliotheek op zich is al

duurzaam, want boeken

kunnen prima vaker

worden gelezen!

3

Samenvatting


deze diensten op het gebied van duurzaamheid. Jongeren tot 35 jaar en hoger opgeleiden hebben voor bijna alle diensten rondom

duurzaamheid wat meer interesse dan oudere panelleden en lager en middelbaar opgeleiden. Mannen hebben nog wat meer interesse

in materialen zoals boeken, tijdschriften en films rondom duurzaamheid, dan vrouwen. Vrouwen hebben juist wat meer interesse in een

repaircafé en kledingruil bijeenkomsten.

Informatievoorziening duurzaamheid passend bij bibliotheek

Een meerderheid (zes op de tien panelleden) vindt het passen bij de bibliotheek om mensen informatie te bieden op het gebied van

duurzaamheid. Mannen vinden dit nog wat beter passen dan vrouwen. Eén op de tien vindt het niet passen bij de bibliotheek om

informatie over duurzaamheid te bieden; ruim een kwart staat hier neutraal tegenover. Opvallend is dat jongeren het bieden van

informatie rondom duurzaamheid minder vinden passen bij de bibliotheek dan oudere panelleden, maar dat zij wel de grootste behoefte

hebben aan informatie op verschillende gebieden en in verschillende vormen. Mogelijk komt dit doordat jongere panelleden eerder

informatie zoeken via internet of meer bestaande bedrijven en initiatieven kennen die zich (ook) richten op duurzaamheid.

Duurzaam aan de bibliotheek

Bijna alle panelleden, negen op de tien, vinden het belangrijk dat de bibliotheek zelf ook duurzame keuzes maakt; bijna niemand vindt dit

onbelangrijk (2%) en één op de tien staat er neutraal tegenover. Hoger opgeleiden vinden dit nog wat belangrijker dan de andere

groepen. Wanneer panelleden wordt gevraagd wat zij zelf al duurzaam vinden aan de bibliotheek noemen zij vooral het proces van

uitlenen van materialen in plaats van kopen en het uitlenen van e-books en andere digitale diensten. Ook het kunnen

kiezen of ze een bon uitprinten en het feit dat afgeschreven boeken weer worden verkocht, worden vaak genoemd.

Daarnaast noemen leden nog dat de bibliotheek goed bereikbaar is met de fiets en het openbaar vervoer, dat er

afval wordt gescheiden, dat er warmtesluizen zijn met dubbele deuren en automatische deuren die niet zo lang open

blijven staan en dat de bibliotheek vaak in oude, leegstaande, gebouwen gehuisvest is of het gebouw deelt met partners wat

energiebesparing oplevert.

“In zijn algemeenheid is een bibliotheek duurzaam: het is eigenlijk een schoolvoorbeeld van de deeleconomie.”

“Het hele concept van de bibliotheek is duurzaam. Een boek of dvd wordt oneindig vaak uitgeleend i.p.v. dat men een boek zelf koopt en

slechts eenmalig leest. Daarbij kan men veel zaken online regelen, dat scheelt papier en een ritje naar de bibliotheek.”

“Keuze uit wel of niet leen bonnetje, papier scheiding, porseleinen bekers, verkoop afgeschreven boeken.”

4

Samenvatting


Jongeren en duurzaamheid

Uit onderzoek van Generation What blijkt dat jongeren tussen de 15 en 35 jaar zich na het onderwerp “het vinden van een baan” het

meeste zorgen maken over het milieu. Uit deze flitspeiling blijkt ook wel dat jongeren meer geïnteresseerd zijn in onderwerpen omtrent

duurzaamheid, maar niet dat zij zelf ook duurzamer leven. Uit een eerder onderzoek vak Kaleidos Research (jongeren en de wereld

2015) blijkt ook dat jongeren wel goed weten wat wel en niet duurzaam is maar hier niet naar handelen.

Repaircafé

Repaircafés zijn gratis toegankelijke bijeenkomsten waar mensen, samen met vrijwillige begeleiding, zelf apparaten en andere spullen

meenemen om die te repareren. Er zijn al verschillende bibliotheken die deze repaircafés organiseren zoals de Bibliotheek Gooi en

Meer, de Bibliotheek Angstel, Vecht en Venen en de Bibliotheek Zuid-Hollandse Delta.

KennisCloud

In het onderzoek zien we dat ongeveer één op de zes geïnteresseerd is in bijeenkomsten en in een online community om informatie,

tips en ervaringen uit te wisselen op het gebied van duurzaamheid. Bibliotheken die hiermee aan de slag willen, zouden kunnen

aansluiten bij KennisCloud. KennisCloud is een netwerk waarin personen, community’s en organisaties elkaar offline én online vinden

met betrekking tot actuele, maatschappelijk relevante thema’s, waaronder duurzaamheid. Dit gebeurt offline in lokale

kennisbijeenkomsten, en online op KennisCloud.nl. De 'community librarian' van de bibliotheek ondersteunt de community’s bij het

organiseren van kennismeetings.

Duurzame voeding

Voeding is het onderwerp waar de meeste panelleden meer informatie over zouden willen. In november vindt Nederland Leest plaats

met als thema voeding. Verschillende bibliotheken organiseren al activiteiten op het gebied van voeding en duurzaamheid. Zie

bijvoorbeeld de activiteit CO2 Foodprint – hoe duurzaam is jouw recept? van Bibliotheek IDEA

(www.bibliotheek.ideacultuur.nl/actueel/agenda/690-co2-foodprint-hoe-duurzaam-is-jouw-recept).

Bronnen

• Folder over hoe bibliotheken bijdragen aan de sustainable development goals’ (sdg’s) van de VN - via

www.kb.nl/sites/default/files/docs/folder_fobid_design_final.pdf

• Kaleidos Research Jongeren en de wereld 2015 - via www.kaleidosresearch.nl/publication/jongeren-en-de-wereld-2015/

• KennisCloud – via www.kenniscloud.nl of via [email protected].

• Onderzoek Generation What – via www.generation-what.nl/

• Repair Café – via www.repaircafe.org/

Resultaten

6

Basis: alle BiebPanelleden

1.1 Duurzaamheid in het dagelijks leven

Als u naar uw eigen huishouden kijkt, in hoeverre vindt u dat u ‘duurzaam’ leeft in het dagelijks leven?

Denk aan afvalscheiding, recyclen, delen van spullen en kennis, bewust omgaan met het milieu, et cetera


5%

5%

39%

40%

53%

54%

2%

2%

BiebPanel (n=15.970)

Plattelandsbibliotheken(n=385)

Heel duurzaam DuurzaamSoms wel duurzaam, soms niet duurzaam Niet duurzaamHelemaal niet duurzaam Weet ik niet

7


1.2 Informatiebehoefte duurzaamheid per onderwerp

Over welke onderwerpen zou u graag meer informatie willen hebben op het gebied van duurzaamheid?

Meer antwoorden mogelijk


45%

1%

8%

10%

12%

15%

17%

18%

19%

23%

23%

24%

48%

2%

7%

9%

11%

11%

12%

13%

17%

24%

25%

23%

Ik heb geen behoefte aan extra informatie

Anders, namelijk…

Dierenwelzijn

Vervoer

Water

Het klimaat

Afval

Plastic

Kleding

Energie en isolatie van je woning

Kopen van spullen in het huishouden

Voeding



8


1.3 Past informatievoorziening duurzaamheid bij de

bibliotheek

In hoeverre vindt u het wel of niet passen bij de bibliotheek om mensen informatie te bieden op het

gebied van duurzaamheid?


14%

11%

44%

44%

26%

27%

8%

11%

2%

1%

5%

6%



Past zeer goed Past goed

Past niet goed, past niet slecht Past slecht

Past zeer slecht Weet ik niet

9


1.4 Interesse bibliotheekdiensten over duurzaamheid

Als de bibliotheek onderstaande diensten op het gebied van duurzaamheid zou aanbieden, van welke

zou u dan zelf gebruik willen maken? Meer antwoorden mogelijk


19%

1%

8%

12%

13%

13%

14%

16%

18%

20%

24%

33%

42%

20%

3%

5%

12%

12%

9%

13%

14%

14%

21%

22%

33%

41%

Geen van deze

Anders, namelijk…

Inloopspreekuur

Cursus

Activiteiten voor kinderen

Lenen van e-readers

Kledingruil

Online community om informatie en tips uit te wisselen

Bijeenkomst om informatie en tips uit te wisselen

Lokale initiatieven zoals samen afval opruimen

Lezing

Repaircafé

Boeken, tijdschriften en films



10


1.5 Belang duurzaamheid van de bibliotheek zelf

In hoeverre vindt u het belangrijk dat uw bibliotheek ook zelf duurzame keuzes maakt?

Bijvoorbeeld door gescheiden afvalbakken, geen papieren bonnetjes, zonnepanelen of geen plastic bekers en

flesjes in de horeca


28%

23%

59%

59%

11%

14%



Heel belangrijk Belangrijk

Niet belangrijk, niet onbelangrijk Onbelangrijk

Heel onbelangrijk Weet ik niet

11


1.6 Duurzaam aan de bibliotheek

Wat vindt u (nu al) duurzaam aan uw bibliotheek?


Panelleden noemen vooral dat het uitlenen van materialen op zichzelf al heel duurzaam is omdat men dan minder zelf hoeft te

kopen. Daarnaast wordt vooral de keuze om wel of geen bon uit te laten printen vaak genoemd en dat de bibliotheek ook veel

digitale dienstverlening heeft waaronder de uitleen van e-books. Ook het feit dat afgeschreven boeken weer worden verkocht

zien panelleden als duurzaam. Sommige panelleden noemen nog dat de bibliotheek goed bereikbaar is met fiets en ov, dat er in

de bibliotheek afval wordt gescheiden, dat er automatische deuren zijn die niet te lang open blijven staan en dat de bibliotheek in

een oud gebouw zit wat leegstand voorkomt of het gebouw deelt met andere instanties.

Bibliotheek op zich is al duurzaam,

want boeken kunnen prima vaker

worden gelezen! Bonnetje zelf kiezen

of je die wel of niet wilt laten printen.

E-books, luisterboeken, steeds

digitaler.

- Dat ik kan kiezen of ik al dan niet een

bon wil laten printen.

- Goed bereikbaar met fiets en OV.

- Er staat een prullenbak op het terrein

van mijn filiaal.

Je kan aangeven of je wel of niet een bon

wilt bij het lenen van de boeken.

Dubbele buitendeur, om warmte binnen

te houden.

Afgeschreven boeken worden

weer verkocht.

Delen van boeken, tijdschriften, dvd's.

Sommige boeken hoef ik niet in de kast.

Eerste leesboekjes voor kinderen vind ik

ook erg fijn om te lenen en niet te kopen.

Ik kan kiezen of ik de uitleenbon print.

Bijlagen

Uitsplitsingen totale BiebPanel

14BiebPanel flitspeiling 2 - 2018 - Cluster Drenthe Plattelandsbibliotheken

Relevante uitsplitsingen totale BiebPanel

Als u naar uw eigen huishouden kijkt, in hoeverre vindt u dat u ‘duurzaam’ leeft in het dagelijks leven?

Denk aan afvalscheiding, recyclen, delen van spullen en kennis, bewust omgaan met het milieu, et cetera

Laag Middel Hoog 16-35 jaar 35-55 jaar 55-65 jaar 65+

Heel duurzaam 5% 4% 6% 4% 5% 6% 6%

Duurzaam 42% 39% 38% 32% 35% 38% 43%

Soms wel duurzaam,

soms niet duurzaam50% 54% 54% 58% 57% 54% 49%

Niet duurzaam 2% 2% 2% 5% 2% 1% 1%

Helemaal niet

duurzaam0% 0% 0% 1% 0% 0% 0%

Weet ik niet 0% 0% 0% 0% 0% 0% 1%

n 2.329 4.419 9.222 846 4.598 4.266 6.260




In hoeverre vindt u het wel of niet passen bij de bibliotheek om mensen informatie te bieden op het

gebied van duurzaamheid?


Past zeer goed 11% 12% 16% 11% 10% 14% 17%

Past goed 48% 42% 45% 40% 38% 44% 49%

Past niet goed, past

niet slecht26% 28% 25% 30% 30% 26% 23%

Past slecht 6% 9% 8% 11% 12% 8% 5%

Past zeer slecht 2% 2% 2% 3% 3% 2% 1%

Weet ik niet 7% 6% 4% 5% 6% 5% 5%

n 2.329 4.419 9.222 846 4.598 4.266 6.260




In hoeverre vindt u het belangrijk dat uw bibliotheek ook zelf duurzame keuzes maakt?

Bijvoorbeeld door gescheiden afvalbakken, geen papieren bonnetjes, zonnepanelen of geen plastic bekers en

flesjes in de horeca


Heel belangrijk 20% 24% 31% 33% 27% 28% 27%

Belangrijk 62% 60% 58% 53% 59% 59% 60%

Niet belangrijk, niet

onbelangrijk14% 13% 9% 11% 12% 11% 10%

Onbelangrijk 2% 2% 1% 1% 1% 1% 1%

Heel onbelangrijk 1% 1% 0% 0% 0% 1% 0%

Weet ik niet 2% 1% 1% 1% 1% 1% 1%

n 2.329 4.419 9.222 846 4.598 4.266 6.260


Verantwoording

Achtergrond

ProBiblio heeft in 2009 BiebPanel opgericht, een onderzoeksplatform speciaal ontwikkeld voor de bibliotheekbranche. Bibliotheekleden

kunnen lid worden van BiebPanel en ontvangen als deelnemer 4 maal per jaar een vragenlijst over verschillende onderwerpen. Vanaf

2017 ontvangen BiebPanelleden twee keer per jaar een uitnodiging voor een flitspeiling (een kort onderzoek over een actueel

onderwerp) en twee keer per jaar een uitnodiging voor een regulier uitgebreider onderzoek. Daarnaast vinden er twee landelijke

doelgroeponderzoeken plaats. Voor de reguliere BiebPanel onderzoeken maken we een uitgebreide rapportage met teksten en

conclusies per bibliotheek/cluster. Voor de korte flitspeilingen, zoals dit onderzoek, is er een beknopte rapportage met een

samenvatting over het totale BiebPanel.

Flitspeiling – Duurzaamheid

Dit onderzoek is een flitspeiling waarin duurzaamheid centraal staat. Er wordt gevraagd in hoeverre BiebPanelleden bezig zijn met

duurzaamheid. Daarnaast gaat het onderzoek in op de behoefte aan informatie over duurzaamheid en de rol voor de bibliotheek. Tot

slot wordt gevraagd in hoeverre men het belangrijk vindt dat hun bibliotheek duurzaam is en wat hun bibliotheek op dit moment doet

aan duurzaamheid.

Veldwerkperiode

Dit onderzoek in 2018 heeft plaatsgevonden van 10 september tot 24 september 2018.

Leeswijzer grafieken

Percentages kunnen soms optellen tot iets meer of minder dan 100%. Dit wordt veroorzaakt door afrondingsverschillen.

In het resultatendeel worden resultaten soms weergegeven in de vorm van diagrammen. De donkerblauwe diagrammen geven de

resultaten van Cluster Drenthe Plattelandsbibliotheken weer, de lichtblauwe diagrammen de resultaten van het totale BiebPanel.

Leeswijzer open vragen

De letterlijke antwoorden op de open vragen staan in een aparte bijlage weergegeven.

18

Over het onderzoek


Plattelands-

bibliothekenBiebPanel

Steekproef

Responspercentage

Plattelands-

bibliotheken

BiebPanel

Uitgenodigd 617 25.272

Deelgenomen 385 15.970

Responspercentage 62% 63%

is Noord Friesland

Samenstelling Steekproef (1)Verdeling over vestigingen en responspercentage

Welke vestiging bezoekt u het vaakst?

Plattelandsbibliotheken

de Bibliotheek Coevorden 62

de Bibliotheek Noordenveld 58

de Bibliotheek Tynaarlo 53

de Bibliotheek Aa en Hunze 49

de Bibliotheek Westerveld 48

de Bibliotheek Wolden 42

de Bibliotheek Borger-Odoorn 37

de Bibliotheek Midden-

Drenthe36


BiebPanel

Plattelandsbibliotheken

25%75%

0%

5%29%27%

39%0%

15%28%

58%0%

20%80%

0%

4%30%27%

38%0%

13%27%

59%0%

0% 50%100%

ManVrouw

OnbekendBiebPanel

16 tot 35 jaar35 tot 55 jaar

55 jaar tot…65 jaar of…

OnbekendBiebPanel

LaagMidden

HoogOnbekendBiebPanel

Ge

sla

ch

tLee

ftijd

cate

go

rie

Op

leid

ings

niv

eauAantal deelnemers

Plattelandsbibliotheken BiebPanel

n= 15.970

is PlattelandsbibliothekenLeeftijd

16 tot 35 jaar 5%

35 tot 55 jaar 29%

55 jaar tot 65 jaar 27%

65 jaar of ouder 39%

Gemiddelde leeftijd

58,8

is Plattelandsbibliotheken

21

Samenstelling Steekproef (2)Verdeling leeftijd en geslacht

Opleidingsniveau

Laag 15%

Midden 28%

Hoog 58%

Geslacht

Man 25%

Vrouw 75%


4%

385

30%

27%

38%

59,1

13%

27%

59%

20%

80%

Flitspeiling over duurzaamheid - DNK...zou organiseren; een kwart is geïnteresseerd in een lezing...

Documents

Transcript of Flitspeiling over duurzaamheid - DNK...zou organiseren; een kwart is geïnteresseerd in een lezing...