Financiële positie MBO-scholen: sector financieel gezond ......Het totale resultaat van de sector...

Inzichten uit de financiële benchmark MBO

Financiële positie MBO-scholen: sector financieel gezond, maar beeld per school verschilt

Sectorresultaten verslagjaar 2017Oktober 2018

Inhoud

Vooraf 5

Samenvatting 6

Financiële kengetallen sector

Rentabiliteit 2017 t.o.v. 2016 meer dan gehalveerd 8

Aantal scholen met meerjarig negatief rendement gestegen 9

Solvabiliteit stabiel en binnen signaleringsgrenzen OCW 10

Liquiditeit stabiel op 1,6 11

Nadere analyse financiële kengetallen

Combinatie van financiële kengetallen toont positief financieel beeld van de sector 13

Kengetallen naar type school: rentabiliteit AOC’s blijft dalen 14

Financiële kengetallen naar omvang school 15

Kosten en baten

Aantal studenten opnieuw gestegen 17

Totale baten licht gedaald, kosten cao- en pensioenverplichtingen gestegen 18

Aandeel kosten onderwijspersoneel stabiel 19

Opnieuw iets minder studenten per fte onderwijzend personeel 20

Salariskosten per fte in loondienst met 2,7% gestegen 21

Aantal m2 neemt toe, huisvestingskosten per m2 dalen 22

ICT-kosten gemiddeld 4,9% van de totale kosten 24

Bijlagen

Bijlage A: Begripsomschrijvingen en aantal deelnemers aan financiële benchmark 26

Bijlage B: Onderzoeksverantwoording 27

Bijlage C: Financiële positionering mbo-scholen 28

3

Vooraf

De MBO Raad presenteert ook dit jaar weer de resultaten van de financiële benchmark in de mbo-sector, als onderdeel van de bredere Benchmark middelbaar beroepsonderwijs. Zie voor meer informatie op www.mboraad.nl.

In 2017 namen 62 van de in totaal 64 mbo-scholen aan de benchmark deel. De STC-Group en Edudelta Onderwijsgroep namen niet deel.

Als geheel genomen is de sector financieel gezond. De afgelopen jaren heeft de sector zich positief ontwikkeld op financieel gebied, door stabilisatie en door inzet van een steeds groter aandeel middelen voor onderwijspersoneel. Die positieve ontwikkeling is ook in 2017 zichtbaar, ondanks het feit dat de rentabiliteit in 2017 duidelijk is gedaald. De stevige solvabiliteit en liquiditeit van de sector zorgen ervoor dat de continuïteit van de sector duurzaam is geborgd.

Toch zijn en blijven er scholen die in zwaarder weer verkeren. Het aantal scholen bijvoorbeeld dat meerdere jaren achtereen te maken heeft met een negatief financieel resultaat, neemt toe. Alertheid blijft hier geboden.

Bij dit algemene beeld passen twee opmerkingen.

In de eerste plaats is het gemiddelde sectorbeeld niet per definitie ook het beeld van individuele scholen. Door onder meer de wijze waarop de rijksbijdrage over de scholen wordt verdeeld en door regiogebonden verschillen is, de spreiding van de resultaten over de scholen soms fors. De sector laat een stabiele, solide financiële positie zien en tegelijkertijd zijn er wel degelijk scholen die het financieel moeilijk hebben.

In de tweede plaats dient de sector zich voor te bereiden op de verwachte daling van het aantal studenten in het mbo. De referentieraming van het ministerie van OCW voorziet vanaf 2019 een constante daling. De regionale verschillen zijn groot. Er zijn regio’s waar een daling met tientallen procenten wordt verwacht, waarvan de krimp inmiddels al is ingezet. Het is dus zaak voor de sector om te zorgen voor financiële flexibiliteit, zodat tijdig op deze ontwikkeling kan worden ingespeeld. In een sector waar een zeer groot deel van de middelen wordt ingezet voor huisvesting en vast personeel vergt een aanpassing vaak een doorlooptijd van meerdere jaren. Daar komt bij dat in de afgelopen jaren niet zelden incidentele middelen voor de sector beschikbaar zijn gekomen, die er mede voor hebben gezorgd dat de sector financieel het hoofd boven water kon houden. Op voorhand kan er niet van worden uitgegaan dat ook de komende jaren geregeld incidentele middelen beschikbaar komen. Bovendien is een belangrijk deel van de extra middelen ‘prestatieafhankelijk’ en bedoeld voor specifieke doelen (geoormerkt geld). Niet alle mbo-scholen slagen er in dezelfde mate in om de prestatieafhankelijke middelen daadwerkelijk te verzilveren.

MBO Raad | Inzichten uit de financiële benchmark MBO 2017 5

Samenvatting

Tabel 1: Samenvatting kengetallen

Kengetal 2016 2017 Mutatie

Rentabiliteit 1,1% 0,5% -0,6 procentpunt

Percentage scholen met negatief rendement 37,5% 35,5% -2 procentpunt

Solvabiliteit 54,8% 55,2% 0,4 procentpunt

Liquiditeit 1,62 1,58 -0,04

Aandeel onderwijzend plus direct onderwijsondersteunend personeel in personeelslasten 83,1% 83,1% 0,0

Rijksbijdrage € 3.850.505.189 € 3.876.051.170 € 25.545.981

Aantal studenten gewogen voor leerweg 426.793 432.478 5.685

Aantal gewogen studenten per fte onderwijzend personeel 15,2 15,0 -0,2

Bron: Benchmark MBO 2016 en 2017

De rentabiliteit van de mbo-scholen is in 2017 meer dan gehalveerd en bedraagt 0,5% (in 2016 1,1%). Het aantal scholen met een negatief rendement is ongeveer gelijk gebleven, maar wel zijn er meer scholen die te maken hebben met een meerjarig negatief rendement. Zo hebben in 2017 15 scholen twee jaar achter elkaar een negatief rendement behaald, versus 3 in 2016. De scholen die verlies lijden, lijden gemiddeld ook steeds meer verlies. Overigens behoeft een negatief rendement geen negatief signaal te zijn: het kan bewust beleid zijn, bijvoorbeeld om een hoge solvabiliteit af te toppen met een investering in de kwaliteit van onderwijs.

De solvabiliteit – de mogelijkheid te voldoen aan langetermijnverplichtingen - is stabiel en bedraagt 55,2%. Dat betekent sectorbreed een solvabiliteit die voldoende hoog is om tegenslagen op te vangen.

De gemiddelde liquiditeit – de mogelijkheid te voldoen aan kortetermijnverplichtingen - is stabiel gebleven: 1,6. Daarmee blijft de sector gemiddeld in staat om aan de kortlopende verplichtingen te voldoen.

Het aantal studenten is voor het tweede achtereenvolgende jaar gestegen, in 2017 met 2,4%. Uitgedrukt in gewogen studenten - een weging toegepast voor voltijd- en deeltijdstudenten – bedraagt de stijging 1,5%. De rijksbijdrage per student – gewogen voor leerweg - is eveneens gestegen, van € 9.202 in 2016 tot € 9.308 in 2017.

In 2017 heeft de sector opnieuw meer onderwijzend personeel per student in kunnen zetten: gemiddeld 1 fte per 15,0 studenten, versus 1 per 15,2 in 2016.

Het aantal vierkante meter dat in de sector beschikbaar is voor onderwijs, is toegenomen van 65.767 tot 67.686, terwijl de huisvestingslasten per vierkante meter zijn gedaald: € 118 in 2017 versus € 122 in 2016.

6

Financiële kengetallen sectorRentabiliteit: van 1,1% naar 0,5%

Solvabiliteit: van 54,8% naar 55,2%

Liquiditeit: stabiel gebleven met 1,6

Vijftien scholen met tweejarig negatief resultaat

Rentabiliteit 2017 t.o.v. 2016 meer dan gehalveerd

Figuur 1: Ontwikkeling rentabiliteit 2011 – 2017 en begrote rentabiliteit 2018 en 2019

Figuur 2: Rentabiliteit per school 2017

Bron: Benchmark 2011 - 2017

Bron: Benchmark MBO 2017

Rentabiliteit Aandeel NOABegroting/raming

2011

n = 61

0,2%

2012

n = 60

0,4%

2014

n = 62

1,1%

2015

n = 64

4,1%

2016

n = 64

0,8%

1,1%

2017

n = 62

0,9%

2018 2019

n = 62 n = 62

1,1%1,0%

2013

n = 63

2,3%

0,5% 0,5%

0%

1%

2%

3%

4%

5%

ROC AOC

n = 62

Gemiddelde 2017: 0,5%Vakschool

-15%

-10%

-5%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

Rentabiliteit wordt in deze benchmark gedefinieerd als het resultaat ten opzichte van de totale baten. In 2017 bedroeg de rentabiliteit van de mbo-scholen 0,5%. Er is sprake van een daling ten opzichte van 2016 met 0,6%. Het meerjarenbeeld laat een eenmalige piek zien in 2015, toen pas laat in het jaar bekend werd hoeveel kwaliteitsgelden beschikbaar zouden komen. De rentabiliteit in 2017 is mager te noemen in vergelijking met de begroting en de voorgaande vier jaren.

De rentabiliteit in 2017 bleef achter bij de begrote rentabiliteit van 0,9%. Dat is ongebruikelijk: mbo-scholen ramen meestal voorzichtig, met als gevolg dat de gerealiseerde rentabiliteit gewoonlijk hoger is. In 2017 hebben de scholen dus tegenvallers moeten incasseren. Voor 2018 en 2019 is de rentabiliteit begroot op 1,1% respectievelijk 1,0%. De scholen voorzien dus weer een lichte stijging. In tabel 2 zijn de verschillen tussen gerealiseerde en begrote rentabiliteit weergegeven van de (60) scholen waarvan een begroting voor de benchmark beschikbaar was. Een kwart van de scholen, 25,0%, is in 2017 meer dan 2,5 procentpunt lager uitgekomen dan begroot. In 2016 was dat 10,3%.

In figuur 2 is de rentabiliteit van alle scholen weergegeven. In de figuur valt de hoge rentabiliteit (18,4%) rechts in de figuur op. Laten we deze school buiten beschouwing, dan, varieert de rentabiliteit van -11,7% tot 8,7% (2016: tussen -10,6% en 12,3%). De verschillen tussen de scholen zijn in 2017 net als in 2016 iets afgenomen.

Tabel 2: Gerealiseerde versus begrote rentabiliteit

Aantal instellingen 2017

Percentage instellingen 2017

Meer dan 5 procentpunt hoger dan begroot 4 6,7%

2,5 tot 5 procentpunt hoger dan begroot 4 6,7%

1 tot 2,5 procentpunt hoger dan begroot 10 16,7%

0 tot 1 procentpunt hoger dan begroot 10 16,7%

0 tot 1 procentpunt lager dan begroot 9 15,0%

1 tot 2,5 procentpunt lager dan begroot 8 13,3%

2,5 tot 5 procentpunt lager dan begroot 11 18,3%

Meer dan 5 procentpunt lager dan begroot 4 6,7%

60 100%


8

Aantal scholen met meerjarig negatief rendement gestegen

Net als in 2016 heeft in 2017 ruim een derde van de mbo-scholen een negatief resultaat behaald. Wel werd de gemiddelde rentabiliteit van de scholen die verlies lijden, in 2017 slechter: -3,7% versus -3,0% in 2016. Hoewel een (gering) negatief resultaat niet alarmerend hoeft te zijn, voldoet opnieuw een substantieel percentage van de scholen niet aan de eisen die banken stellen aan derentabiliteit.

Het aantal scholen met een meerjarig negatief resultaat is in 2017 gestegen: er zijn nu vijftien scholen die twee jaar achtereen verlies maken: 11 ROC’s, 3 AOC’s en één vakschool. In 2016 waren er vier scholen met een meerjarig negatief resultaat. Van de vijftien scholen met meerjarig negatief resultaat zijn er drie die nu drie jaar achtereen een negatief resultaat hebben behaald. Twee scholen hebben nu vier jaar achtereen verlies geleden en één school zes jaar.

De helft van de scholen (31) heeft nu twee jaar achtereen een positief resultaat behaald. 30 van deze 31 scholen hebben drie jaar achtereen een positief resultaat behaald, 26 gedurende vier jaar, 23 gedurende vijf jaar en 20 gedurende zes jaar achtereen.

Het totale resultaat van de sector in 2017, € 5.379.300 is het saldo van een positief en een negatief resultaat, zie tabel 5. In 2016 bedroeg het totale resultaat € 77.835.176, een aanzienlijk hoger bedrag dus. Het bedrag van 2016 is inclusief het resultaat van ROC Leiden, dat een (meerjarig in te zetten) donatie ontving om de financiële situatie op orde te krijgen. Het beeld blijft dat het totale resultaat van de sector over de jaren heen een aanzienlijk wisselend beeld vertoont.

Tabel 4: Meerjarig negatieve rentabiliteit 2012-2017

Jaar Scholen met negatieve rentabiliteit Totaal aantal scholen

Aantal scholen Gemiddelde rentabiliteit

Percentage scholen

2016 en 2017 15 -4,8% 24,2% 62

2015 t/m 2017 3 -6,2% 4,8% 62

2014 t/m 2017 2 -7,5% 3,2% 62

2013 t/m 2017 1 -5,2% 1,6% 62

2012 t/m 2017 1 -5,2% 1,7% 60

Bron: Benchmark MBO 2012 – 2017

Tabel 5: Meerjarig positieve rentabiliteit 2012-2017



Percentage scholen

2016 en 2017 31 2,6% 50,0% 62

2015 t/m 2017 30 2,5% 48,4% 62

2014 t/m 2017 26 2,4% 41,9% 62

2013 t/m 2017 23 2,3% 37,1% 62

2012 t/m 2017 20 2,3% 33,3% 60


Tabel 6: Opbouw resultaat 2017

Resultaat 2017 Totaal aantal scholen

Totale resultaat € 5.379.300 62

Resultaat positief € 69.677.100 40

Resultaat negatief -€ 64.297.800 22


Tabel 7: Omvang sectorresultaat 2011 – 2017

Jaar Totale omvang resultaat (in miljoenen euro’s)

Totaal aantal scholen

2017 € 5,4 62

2016 € 77,8 64

2015 € 178,4 64

2014 € 27,3 62

2013 € 96,2 63

2012 € 6,8 60

2011 € -37,7 61


Tabel 3: Negatieve rentabiliteit 2011 – 2017



Percentage scholen

2017 22 -3,7% 35,5% 62

2016 24 -3,0% 37,5% 64

2015 7 -2,6% 10,9% 64

2014 11 -8,3% 17,7% 62

2013 12 -3,9% 19,0% 63

2012 21 -4,1% 35,0% 60

2011 22 -4,3% 36,1% 61



Solvabiliteit stabiel en binnen signaleringsgrenzen OCW

De solvabiliteit wordt in deze benchmark gedefinieerd als het eigen vermogen exclusief voorzieningen ten opzichte van het totale vermogen (ook wel solvabiliteit I genoemd). Het gaat hierbij om de gemiddelde solvabiliteit van de instellingen (ongewogen) en niet de cumulatieve solvabiliteit van de gehele sector. De solvabiliteit van de scholen is over de jaren heen redelijk stabiel, licht stijgend. In 2017 bedraagt de solvabiliteit 55,2%. Daarmee blijft de solvabiliteit gemiddeld ruim binnen de signaleringsgrenzen die het ministerie van OCW hanteert, namelijk 30 – 60%.

De solvabiliteit kent opnieuw een grote spreiding – van 13,4% tot 92,3%. Er zijn in 2017 net als in 2016 geen scholen meer met een negatieve solvabiliteit. Slechts drie scholen hebben te maken met een solvabiliteit van minder dan 30%.

In het benchmarkrapport 2016 is al benoemd dat de sector zich ervan bewust is dat de solvabiliteit van de mbo-scholen goed op orde is, en bij sommige scholen boven de signaleringsgrens. Deze scholen staan de komende jaren voor de opgave om de groei van de solvabiliteit af te toppen. Complicerende factor hierbij is dat scholen die de solvabiliteit zouden willen verlagen door het creëren van een meerjarige negatieve rentabiliteit, te maken krijgen met een toezichtskader dat een negatieve rentabiliteit ziet als een signaal van risicovol financieel beleid.

Het totale bedrag aan vreemd vermogen bij de mbo-scholen is in 2017 nagenoeg gelijkt aan 2016: € 1,028 miljard versus € 1,022 miljard. Daarbij wordt opgemerkt dat er in 2016 64 scholen deelnamen aan de benchmark, in 2017 62.

Figuur 3: Ontwikkeling solvabiliteit 2015 – 2017

Figuur 4: Solvabiliteit per mbo-school 2017



0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

Solvabiliteit

53,6%

2015

n = 64

54,8%

2016

n = 64

55,2%

2017

n = 62

ROC AOC

n = 62


0%

25%

50%

75%

100%

Figuur 5: Ontwikkeling vreemd vermogen 2010 – 2017 in miljoenen euro’s


Vreemd vermogen

€-

€ 200

€ 400

€ 600

€ 800

€ 1.000

€ 1.200

€ 1.109

2014

n = 62

€ 1.007

2015

n = 64

€ 1.028

2016

n = 64

€ 1.022

2017

n = 62

€ 1.150

2012

n = 60

€ 1.190

2011

n = 61

€ 1.190

2013

n = 63

€ 1.078

2010

n = 62

10

Liquiditeit stabiel op 1,6

In 2017 bedraagt de liquiditeit van de mbo-scholen 1,6. De liquiditeit zegt iets over de mate waarin de mbo-scholen aan hun verplichtingen op korte termijn kunnen voldoen (vlottende activa gedeeld door kortlopende schulden).

De liquiditeit varieert van 0,1 tot 4,5; opnieuw een iets kleinere bandbreedte dan vorig jaar. Een liquiditeit van minder dan 1 is op zich hanteerbaar als de school scherp stuurt op de liquide middelen. Banken hanteren echter voor het verstrekken van leningen doorgaans een minimum van 0,7. In 2017 zijn er acht scholen met een liquiditeit van minder dan 0,7. In 2016 waren er elf scholen met een liquiditeit van minder dan 0,7 en in 2015 vijftien, zodat een gunstige trend zichtbaar is.

Figuur 6: Ontwikkeling liquiditeit 2015 – 2017

Figuur 7: Liquiditeit per mbo-school 2017



0

0,2

0,4

0,6

0,8

1,0

1,2

1,4

1,6

Liquiditeit

1,6

2017

n = 62

1,5

2015

n = 64

2016

n = 64

1,6

ROC AOC

n = 62

Gemiddelde 2017: 15,0Vakschool

0

2

4

6

8

10

12

14

16

18

20


Nadere analyse financiële kengetallen

Positief beeld op sectorniveau

Rentabiliteit AOC’s nu twee jaar negatief

Combinatie van financiële kengetallen toont positief financieel beeld van de sectorVoor een goed inzicht in de financiële duurzaamheid van de sector worden in deze benchmark niet alleen de afzonderlijke financiële kengetallen besproken, maar ook de combinatie daarvan. In figuur 8 zijn rentabiliteit en de liquiditeit gecombineerd weergegeven: de rentabiliteit op de y-as en de liquiditeit op de x-as. Elk figuurtje stelt een school voor, gedifferentieerd naar grootteklasse.

Net als in vorige jaren zijn in de figuur de signaleringsgrenzen ingetekend die het ministerie van OCW voor de financiële kengetallen hanteert:• een rentabiliteit van minimaal 0% gemiddeld over de

afgelopen drie jaar (de periode van drie jaar borgt dat incidentele schommelingen het beeld niet te zeer beïnvloeden);

• een liquiditeit van minimaal 0,5; NB. Deze grens is minder streng dan de grens van 0,7 die de banken hanteren.

De scholen boven de horizontale grenslijn in de figuur hebben over drie jaren bezien een positieve rentabiliteit. De scholen rechts van de verticale grenslijn hebben een liquiditeit van meer dan 0,5.

Figuur 8: Financiële positionering mbo-scholen 2017 met signaleringsgrenzen OCW

Bron: Benchmark MBO 2015 - 2017

-15%

-10%

-5%

0%

5%

10%

15%

0 10,5 2 3 4 5

Gem

iddeld

ere

nta

bili

teit

2015-2

017

Liquiditeit n =61

€ 36 - 70 miljoen

€ 71 - 105 miljoen

€ 106 - 300 miljoen

€ 0 - 35 miljoen

3 41

3 14

Combinatie van deze getallen betekent dat de scholen in het groengekleurde kwadrant vanuit de perspectieven rentabiliteit en liquiditeit op basis van de grenzen van OCW financieel gezond genoemd kunnen worden, zeker gezien de stevige solvabiliteit. In het groene kwadrant bevinden zich 41 scholen. Dat zijn er minder dan in 2016 (53), maar bedacht moet worden dat een negatieve rentabiliteit bewust beleid kan zijn, bijvoorbeeld om de solvabiliteit af te toppen. De figuur laat verder zien dat 3 scholen zowel voor wat betreft de rentabiliteit als de liquiditeit buiten de grenzen vallen. Dit zijn scholen waar extra alertheid nodig is.


Aan figuur 9 is te zien, dat het feit dat de rentabiliteit van de mbo-scholen in 2017 een positief resultaat behalen, geheel aan de vakscholen te danken is. De ROC’s behalen gemiddeld een net iets negatieve rentabiliteit (-0,1%), de AOC’s een negatieve rentabiliteit van -1,0% en de vakscholen een positieve rentabiliteit van 4,6%. Daarmee zijn ook de verschillen tussen de schooltypen toegenomen. Voor de AOC’s geldt dat de rentabiliteit nu drie jaar achtereen is gedaald, en twee jaar achtereen negatief is. Een signaal dat voor deze scholen werkelijk knelpunten kunnen ontstaan.

De solvabiliteit van de drie schooltypen is ook in 2017 iets dichter naar elkaar toe gegroeid. De solvabiliteit van de ROC’s bedraagt 54,0%, die van de AOC’s 57,2% en die van de vakscholen 58,3%. Bij alle schooltypen is sprake van een stijging, dus ook bij de AOC’s waar de rentabiliteit negatief is.

De liquiditeit van de ROC’s is met 0,1 gedaald, de liquiditeit van AOC’s en vakscholen met 0,1 gestegen.

Kengetallen naar type school: rentabiliteit AOC’s blijft dalen

Figuur 10: Solvabiliteit ROC’s, AOC’s en vakscholen 2015 – 2017

Figuur 9: Rentabiliteit 2015 – 2017 per type school

Figuur 11: Liquiditeit ROC’s, AOC’s en vakscholen 2015 – 2017




2015 2016 2017

44%

46%

48%

50%

52%

54%

56%

58%

60%

62%

50,0%

60,0% 60,0%

53,7%

57,0% 57,0%

54,0%

57,2%

58,3%

ROC AOC Vakschool

2015

4,3%

-0,6%

7,3%

0,4%

ROC AOC Vakschool

2016 2017

0

1%

-1%

-2%

2%

3%

4%

5%

6%

7%

8%

-1,0%

1,7%

-0,1%0,5%

4,6%

0,0

0,5

1,0

1,5

2,0

2,5

2015 2016 2017

1,4 1,3

2,2

1,61,4

2,1

1,5 1,5

2,2

ROC AOC Vakschool

14

Figuur 12 laat zien dat alleen de kleinste scholen met een omzet tot en met € 35 miljoen in 2017 een stijging van de rentabiliteit hebben gekend. Dit zijn vaak vakscholen. De rentabiliteit van alle andere grootteklassen is gedaald. Ook in 2016 hadden de grotere scholen te maken met een dalende rentabiliteit. In 2017 is de rentabiliteitsdaling het grootst in de categorie scholen met een omvang van tussen de € 71 en de € 105 miljoen: van 2,6% in 2017 naar 0,1% in 2017.

De solvabiliteit van de grootste scholen met een omzet van € 106 miljoen en meer blijft opnieuw iets achter bij de solvabiliteit van kleinere scholen. Bovendien is bij de grootste scholen spraken van een (lichte) daling van de solvabiliteit, van 47,9% tot 46,6%. Toch is ook op de grootste scholen de solvabiliteit gemiddeld zeer goed op orde.

De verschillen in liquiditeit zijn in 2017 duidelijk toegenomen. De liquiditeit neemt af naarmate de omvang toeneemt. In de kleinste scholen bedraagt de liquiditeit 2,3, in de grootste 1,0. Maar in alle gevallen is gemiddeld sprake van een liquiditeit waarmee scholen goed in staat zijn om aan kortlopende verplichtingen te voldoen.

Financiële kengetallen naar omvang school

Figuur 12: Rentabiliteit per grootteklasse 2015 – 2017


2015

4,8% 4,8%

2,5%

0,8%

3,4% 3,4%

2,6%

1,1%

-0,2%0,1%

€ 0 - 35 miljoen € 36 - 70 miljoen € 71 - 105 miljoen € 106 - 300 miljoen

2016 2017

0

1

-1

2

3

4

5

6

-0,4%

Figuur 13: Solvabiliteit per grootteklasse 2015 – 2017


0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

60,5%

57,9%

47,4%

57,2%58,3%

55,1%

47,9%48,1%

58,4%57,1%

59,3%

46,6%

2015


2016 2017

Figuur 14: Liquiditeit per grootteklasse 2015 – 2017


0,0

0,5

1,0

1,5

2,0

2,5

2015 2016 2017

2,1

1,7

2,3

2,01,8

1,3

1,0 1,1 1,0

1,5 1,5


1,6


Kosten en baten

Aantal gewogen studenten als basis voor bekostiging opnieuw licht gestegen (1,5%)

Totale baten dalen met 0,7%

Meer personeel per student ingezet: 1 fte per 15,0 studenten, in 2016 1 per 15,2

Huisvestingskosten per m2 verder gedaald: van € 122 naar € 118

Aantal studenten opnieuw gestegen

Het aantal studenten is net als vorig jaar gestegen, en wel met 2,35%. In 2016 bedroeg de stijging 0,86%. De stijging komt in 2017 grotendeels voor rekening van de BBL, de beroepsbegeleidende leerweg. Het aantal studenten dat een BOL-deeltijd volgt, is nu nagenoeg nihil geworden (3 studenten). Het aantal studenten in de BOL-voltijd is gestegen met 0,6%. Nadere analyse leert dat in ongeveer de helft van het aantal scholen het aantal studenten stijgt, maar dat de andere helft te maken heeft met een daling.

Tabel 8: Ontwikkeling aantal studenten (absoluut) 2012 – 2017

Aantal deelnemers Mutatie 1-10-17 t.o.v. 1-10-16

Per 1-10-11 Per 1-10-12 Per 1-10-13 Per 1-10-14 Per 1-10-15 Per 1-10-2016 Per 1-10-2017 Aantal Percentage

BBL 159.239 147.402 125.439 102.661 95.642 99.738 108.580 8.842 9,24%

BOL deeltijd 7.915 5.276 3.004 941 187 22 3 -19 -86,36%

BOL voltijd 348.395 353.386 366.772 376.255 375.726 375.926 378.186 2.260 0,60%

Totaal 515.549 506.067 495.215 479.857 471.555 475.686 486.769 11.083 2,35%


Tabel 9: Ontwikkeling gewogen aantal studenten 2012 – 2017

Aantal gewogen studenten Mutatie 1-10-17 t.o.v. 1-10-16

Per 1-10-11 Per 1-10-12 Per 1-10-13 Per 1-10-14 Per 1-10-15 Per 1-10-2016 Per 1-10-2017 Aantal Percentage

Totaal 408.708 408.428 413.090 428.056 423.641 426.793 432.478 5.685 1,5%


Het aantal gewogen studenten, dat is het aantal dat de basis vormt voor bekostiging is in 2017 eveneens opnieuw licht gestegen: met 1,5%. In 2016 bedroeg de stijging 0,74%. In de weging tellen BOL-studenten voor 1,0 mee en BBL-studenten voor 0,5.

Figuur 15: Ontwikkeling aantal studenten per leerweg absoluut en totaal gewogen 2011 – 2017


0

50.000

100.000

150.000

200.000

250.000

300.000

350.000

400.000

450.000

BBL BOL deeltijd

Per1-10-11

Per1-10-12

Per1-10-13

Per1-10-14

Per1-10-15

Per1-10-16

Per1-10-17

BOL voltijd Totaal gewogen aantal deelnemers


In 2017 is de totale rijksbijdrage voor het beroepsonderwijs opnieuw gestegen, met 0,7%. De rijksbijdrage voor het voortgezet onderwijs (voor de mbo-scholen die ook voortgezet onderwijs bieden) daalde met 2,8% en de overige baten met 8,2%. Per saldo betekent dit een lichte daling van de totale baten, en wel met 0,7%

De rijksbijdrage per student (gewogen naar voltijd en deeltijd) is gestegen: van € 9.202 tot € 9.308. De stijging is opmerkelijk, omdat juist een daling werd verwacht. De rijksbijdrage is immers gebaseerd op het aantal studenten twee jaar vóór het boekjaar, 2015 dus in dit geval, en toen was het aantal studenten kleiner dan in 2017. De bijdrage per gewogen student verschilt per school, onder meer afhankelijk van het type school, de aangeboden opleidingen en de historische ontwikkeling van het aantal studenten. De rijksbijdrage varieert per school van € 7.974 tot € 12.688.

De rijksbijdrage per fte is na een daling weer gestegen, van € 94.846 tot € 95.582. Dat is een stijging van 0,8%. Daarbij moet echter wel worden bedacht dat door cao-verplichtingen de kosten per fte in het najaar van 2017 met 3% zijn toegenomen. Ook de pensioenverplichtingen namen toe. Samen leiden deze verplichtingen tot een kostenstijging van 5% op jaarbasis; voor 2017 geldt een kostenstijging van ongeveer 3%, omdat de wijzigingen pas later in het jaar zijn ingegaan. De kostenstijging is dus groter dan de stijging van de rijksbijdrage. Dit is bewust beleid van de rijksoverheid, die via een doelmatigheidskorting wil komen tot kostenbeheersing.

De rijksbijdrage per fte is in vakscholen hoger dan in ROC’s en AOC’s: respectievelijk € 105.427, € 93.551 en € 94.264.

Tabel 10: Ontwikkelingen rijksbijdragen 2016 – 2017 gebaseerd op 62 scholen, in miljoenen euro’s

Rijksbijdrage Mutatie 2017 ten opzichte van 2016

Baten 2016 2017 € %

Rijksbijdragen beroepsonderwijs € 3.851 € 3.876 € 25 0,7%

Rijksbijdragen voortgezet onderwijs € 537 € 522 -€ 15 -2,8%

Overige baten € 557 € 512 -€ 45 -8,2%

Totale baten € 4.945 € 4.910 -€ 35 -0,7%


Totale baten licht gedaald, kosten cao- en pensioenverplichtingen gestegen

De sector heeft in 2017 een groter percentage van de totale baten ingezet voor personeel. Het aandeel personeelskosten is met 71,6% het hoogste in de afgelopen drie jaar. Een daling is vooral zichtbaar in het aandeel overige kosten en het aandeel afschrijvingen.

Figuur 16: Ontwikkeling kostenstructuur 2015 – 2017


4,2%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

Personeels-kosten

Huisvestings-kosten

Afschrijvingen Overigekosten

70,7%

3,8%

6,7%

6,3%

12,5%

2015

n = 64

Overigepersoneelskosten

2016 2017

n = 64 n = 62

70,5% 71,6%

4,3%

6,5% 6,3%

6,3% 6,1%

12,4% 11,8%

18

Aandeel kosten onderwijspersoneel stabiel

Tabel 11: Ontwikkeling formatie 2016 – 2017

Formatie Mutatie 2017 ten opzichte van 2016

Functiegroepen 2016 2017 Aantal %

Onderwijzend en direct onderwijsondersteunend personeel 33.585 33.983 398 1,2%

Indirect onderwijsondersteunen personeel en directie/ management 7.338 7.189 (149) -2,0%

Totaal 40.923 41.172 249 0,6%


In de opbouw van de personeelskosten is weinig verandering te zien in de afgelopen drie jaar. Het aandeel kosten van onderwijzend personeel is in 2017 ten opzichte van 2016 met 0,1% gestegen, het aandeel direct onderwijsondersteunend personeel is met eenzelfde percentage gedaald. Het aandeel kosten voor indirect onderwijsondersteunend personeel is met 0,1% gestegen, het aandeel kosten voor directie en management met 0,1% gedaald.

In absolute zin is de formatie onderwijzend en direct onderwijsondersteunend personeel met 398 fte (1,2%) toegenomen, en de formatie indirect onderwijsondersteunend personeel en directie/management met 149 (2,0%) afgenomen. Per saldo een toename van de personeelsformatie met 0,6%.

Figuur 17: Ontwikkeling opbouw personeelslasten 2015 – 2017


0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

Onderwijzendpersoneel

Direct onderwijsonder-steunend personeel

Indirect onderwijsonder-steunend personeel

Directie enmanagement

2016 2017

n = 64 n = 62

69,4% 69,5% 69,6%

13,6% 13,7% 13,6%

13,4% 13,3% 13,4%

3,6% 3,5% 3,4%

2015

n = 64


Figuur 18: Aantal gewogen studenten per fte onderwijzend personeel 2015 - 2017

Figuur 19: Spreiding aantal gewogen studenten per fte onderwijzend personeel 2017



2015 2016 2017

n = 64 n = 64 n = 62

2

4

6

8

10

12

14

16

18

15,3 15,2 15,0

0

0

5

10

15

20

ROC AOC

n = 62

Gemiddelde 2017: 15,0Vakschool

Het aantal studenten per fte is in 2017 opnieuw gedaald. Of anders gezegd: de sector heeft in 2017 opnieuw meer onderwijzend personeel per student ingezet: Het is het derde jaar achtereen dat dit is gelukt, en dat ondanks de toename van het aantal studenten in 2016 en 2017. In 2017 wordt gemiddeld 1fte per 15,0 studenten ingezet, in 2016 1 fte per 15,2 studenten. De genoemde aantallen studenten zijn gewogen voor de leerweg van de student.

Het aantal studenten per fte varieert per school: de spreiding loopt van 9,6 tot 18,3. De AOC’s zetten gemiddeld het meeste personeel in: 1 fte per 13,5 studenten. De ROC’s nemen een middenpositie in met 1 fte per 15,1 studenten, en de vakscholen zetten 1 fte per 15,7 studenten in. De trend dat het aantal studenten per fte daalt, is in alle drie de schooltypen zichtbaar, en ook in alle grootteklassen Op sectorniveau daalt het aantal studenten per fte nu voor het vierde achtereenvolgende jaar.

Opnieuw iets minder studenten per fte onderwijzend personeel

20

De salariskosten per fte in loondienst zijn in 2017 met 2,7% gestegen tot € 68.664 (in 2016 bedroeg de stijging 1,4%). De stijging is mede het gevolg van cao-loonontwikkeling en pensioenstijging. De salariskosten per fte variëren per school van € 57.644 tot € 80.676.

De salariskosten per fte zijn opnieuw het hoogst bij de AOC’s: € 70.228 versus € 67.967 bij de ROC’s en € 70.030 bij de vakscholen. De salariskosten zijn bij de AOC’s bovendien het meest gestegen in 2017.

Een vergelijking tussen de grootteklassen leert dat de salariskosten bij kleinere scholen hoger zijn dan in grotere. De verschillen nemen echter af. De salariskosten zijn in alle grootteklassen gestegen.

Salariskosten per fte in loondienst met 2,7% gestegen

Figuur 20: Ontwikkelingen salariskosten per fte in loondienst 2015 – 2017


2015 2016 2017

n = 64 n = 64 n = 62

€-

€ 10.000

€ 20.000

€ 30.000

€ 40.000

€ 50.000

€ 60.000

€ 70.000

€ 80.000

€ 65.260 € 66.834€ 68.664

Figuur 21: Salariskosten per fte in loondienst per type school 2015 – 2017


€ 60.000

€ 61.000

€ 62.000

€ 63.000

€ 64.000

€ 65.000

€ 66.000

€ 67.000

€ 68.000

€ 72.000

€ 71.000

€ 70.000

€ 69.000

2017

n = 62

2016

n = 64

2015

n = 64

ROC AOC Vakschool

€ 66.355

€ 67.966€ 66.889

€ 70.228

€ 68.826€ 70.030

€ 64.687

€ 66.455

€ 66.405

Figuur 22: Salariskosten per fte in loondienst per grootteklasse 2015 – 2017


€ 60.000

€ 61.000

€ 62.000

€ 63.000

€ 64.000

€ 65.000

€ 66.000

€ 67.000

€ 68.000

€ 69.000

€ 70.000


2017

n = 62

2016

n = 64

2015

n = 64

€ 66.222

€ 67.790

€ 69.055

€ 64.701

€ 66.203

€ 68.891

€ 64.718

€ 66.739

€ 68.290

€ 65.341

€ 66.521

€ 68.374


Het aantal vierkante meters dat de mbo-scholen in totaal beschikbaar hebben voor het onderwijsproces of de ondersteuning daarvan, is in 2017 gestegen van 65.767 tot 67.686, een stijging van 2,9%. Dit ligt in lijn met de stijging van het aantal studenten.

Het aantal vierkante meters per gewogen student is in 2017 gelijk aan het aantal in 2016: 9,1. De spreiding is fors: van 5,4 tot 24,2 vierkante meter per gewogen student. Evenals in voorgaande jaren is het aantal vierkante meters per gewogen student bij de ROC’s lager dan bij de AOC’s en vakscholen: respectievelijk 8,0, 11,0 en 11,8 vierkante meter. Grotere scholen hebben minder vierkante meters per gewogen student dan kleinere. Het aandeel vastgoed in eigendom is in 2017 gelijk gebleven: 79%.

De kosten per vierkante meter zijn in 2017 opnieuw gedaald en bedragen € 118, versus € 122 in 2016 en € 125 in 2015.De opbouw van de huisvestingskosten laat zien dat in de afgelopen drie jaar vooral het aandeel huurkosten jaarlijks is gestegen, en dat in 2017 ook het aandeel afschrijvingen weer is gestegen. Een kostendaling is vooral te zien bij de rentelasten.

Aantal m2 neemt toe, huisvestingskosten per m2 dalen

Figuur 23: Totale aantal vierkante meters beschikbaar voor onderwijsproces of ondersteuning daarvan

Figuur 24: Aantal vierkante meters per gewogen student 2015 - 2017

Tabel 12: Opbouw huisvestingskosten 2015 – 2017

Opbouw huisvestingskosten Sector 2015

Sector 2016

Sector 2017

Huur 20% 21% 22%

Verzekeringen 1% 1% 1%

Dotatie onderhoudsvoorziening 3% 3% 4%

Klein onderhoud en exploitatie 9% 11% 10%

Energie en water 10% 11% 10%

Schoonmaakkosten 4% 4% 5%

Heffingen 4% 4% 4%

Overige huisvestingslasten 4% 4% 3%

Afschrijving gebouwen 35% 32% 34%

Rentelasten (vastgoedgerelateerde deel) 9% 9% 7%

Totale huisvestingskosten 100% 100% 100%




Aantal m2 beschikbaar voor onderwijsproces of ondersteuning daarvan

65.079

65.766

67.686

2016 2017

n = 64 n = 62

2015

n = 64

63.500

64.000

64.500

65.000

65.500

66.000

66.500

67.000

67.500

68.000

m2 per gewogen student

9,2 9,1 9,1

2016 2017

n = 64 n = 62

2015

n = 64

-

1,0

2,0

3,0

4,0

5,0

6,0

7,0

8,0

9,0

10,0

22

Het aantal vierkante meters dat scholen in eigendom hebben, is iets gedaald; 79,1% in 2017 versus 79,3% in 2016. Ook in 2016 was er sprake van een lichte daling. Drie scholen hebben geen panden in eigendom.

Figuur 25: Aandeel vierkante meters in eigendom 2017


1 2 3 4 5 6 7 8 910

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

32

33

34

35

36

37

38

39

40

41

42

43

44

45

46

47

48

49

50

51

52

11

ROC AOC

n = 62


0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%


Het aandeel ICT-kosten in de totale kosten is in 2017 nagenoeg ongewijzigd gebleven: 4,9% versus 4,8% in 2016. Wel zijn de gemiddelde personele lasten van ICT-personeel gestegen, van € 60.763 tot € 62.730.

Binnen de ICT-kosten is het aandeel kosten van inhuur en uitbesteding opnieuw gestegen. Het aandeel bedraagt in 2017 13,5% versus 12,5% in 2016 en 10,3% in 2015. Het aandeel kosten voor hardware is met 17,9% in 2017 lager dan in 2016 (18,8%). NB. De kostenverschillen 2015/2016 voor de aandelen hardware en afschrijvingen worden veroorzaakt door een gewijzigde toerekening.

ICT-kosten gemiddeld 4,9% van de totale kosten

Tabel 14: : Opbouw ICT-kosten 2015 – 2017

2015 2016 2017

Aandeel personele ICT kosten (inclusief detacheringen)

30,2% 31,7% 32,0%

Aandeel inhuur en uitbesteding 10,3% 12,5% 13,5%

Aandeel hardware 5,5% 18,8% 17,9%

Aandeel softwarekosten 20,3% 24,4% 25,2%

Aandeel datacommunicatie 5,8% 7,1% 6,5%

Aandeel telefonie 4,2% 4,0% 3,7%

Aandeel organisatiekosten 1,3% 1,3% 1,1%

Aandeel afschrijvingen ICT en telefonie 22,3% 0,0% 0,0%

Totaal 100,0% 100,0% 100,0%


Tabel 13: Kengetallen ICT 2015 – 2017

Kengetal/indicator 2015 2016 2017

Aandeel ICT in totale kosten 5,3% 4,8% 4,9%

Activeringsgrens activa € 1.609 € 1.726 € 1.659

Gemiddelde personele last personeel ICT in loondienst

€ 59.206 € 60.763 € 62.730

Aandeel van de totale formatiekosten dat aan ICT wordt besteed

3,0% 3,0% 3,0%


24

Bijlagen

Bijlage A: Begripsomschrijvingen en aantal deelnemers aan financiële benchmark

Tabel A-1: Begripsomschrijving

Begrip Omschrijving

Rentabiliteit Het resultaat van de gewone bedrijfsvoering als percentage van de baten van de gewone bedrijfsvoering; omvat resultaat mbo, educatie, contractactiviteiten en andere diensten

Solvabiliteit Het eigen vermogen als percentage van het totale vermogen. In de benchmark wordt solvabiliteit I gebruikt: het eigen vermogen exclusief voorzieningen ten opzichte van het totale vermogen.

Liquiditeit Vlottende activa gedeeld door de kortlopende schulden (current ratio)

Signaleringsgrenzen Grenzen die het ministerie van OCW hanteert voor de risicobepaling.

Vierkante meters In relatie tot huisvestingskosten: vierkante meters beschikbaar voor het onderwijsproces of ter ondersteuning daarvan

Bron: Benchmark MBO

Tabel A-2: Aantal aan de benchmark deelnemende scholen per type

Type school 2015 2016 2017

ROC 43 43 42

AOC 11 11 10

Vakschool 10 10 10

Totaal 64 64 62


Tabel A-3: Aantal aan de benchmark deelnemende scholen per grootteklasse

Grootteklasse in rijksbijdrage per jaar 2015 2016 2017

Klasse S: minder dan € 35 mln 17 17 16

Klasse M: tussen € 35 mln en € 70 mln 16 16 16

Klasse L: tussen € 71 mln en € 105 mln 16 16 14

Klasse XL: meer dan € 106 mln 15 15 16

Totaal 64 64 62


In de benchmark MBO 2017 zijn van 62 scholen de gegevens ontvangen, met uitzondering van de STC-Group en Edudelta Onderwijsgroep namen alle Nederlandse mbo-scholen deel aan de benchmark.

De namen van de deelnemende scholen zijn opgenomen in de figuren in bijlage C.

26

Bijlage B: Onderzoeksverantwoording

De financiële benchmark MBO wordt door PwC uitgevoerd in opdracht van en in nauwe samenwerking met de MBO Raad.

PwC maakt gebruik van gegevens uit het Elektronisch Financieel Jaarverslag (EFJ), door de scholen aangeleverd via het XBRL Onderwijs Portaal OCW / DUO. Deze gegevens worden aangevuld door de scholen die aan de benchmark deelnemen en via een uploadsysteem aangeleverd bij PwC. De gegevens die in de benchmark zijn gebruikt, zijn door PwC gevalideerd maar er is geen accountantscontrole uitgevoerd. De scholen blijven verantwoordelijk voor de kwaliteit van de aan PwC aangeleverde gegevens.

De gevalideerde gegevens zijn door PwC verwerkt tot spiegelrapportages voor de individuele scholen en tot het sectorbeeld in deze rapportage. De conclusies in dit sectorrapport zijn in samenwerking met de MBO Raad tot stand gekomen.

De financiële benchmark is zoveel mogelijk toegespitst op het mbo. Eventuele andere activiteiten van de instellingen zijn buiten beschouwing gebleven, behalve als de kengetallen niet uit te splitsen waren. Dit is het geval bij de rentabiliteit, solvabiliteit, liquiditeit en huisvestingskosten per vierkante meter; deze kengetallen hebben dan ook betrekking op de gehele instelling. Om tot een toerekening van kosten aan het mbo te komen, hebben de scholen zelf de kosten van het onderwijzend personeel gesplitst.

De andere personeelskosten zijn door PwC toegerekend op basis van het aandeel mbo in de rijksbijdrage van de instelling.

De sectorcijfers in dit rapport zijn – tenzij anders vermeld - de ongewogen gemiddelden van alle aan de benchmark deelnemende scholen. De scores van de scholen zijn dus bij elkaar opgeteld en gedeeld door 64, zonder rekening te houden met de omvang van de school. Die keuze is gemaakt omdat het in de benchmark gaat om de prestaties van de school, ongeacht de omvang.

Indien absolute aantallen (zoals de hoogte van de rijksbijdrage) over meerdere jaren zijn vergeleken, is de vergelijking gebaseerd op het aantal scholen dat in alle betreffende jaren aan de benchmark heeft deelgenomen.

Dit is gedaan om te voorkomen dat mutaties moeten worden toegeschreven aan een verschil in aantallen scholen.

Daar waar in het rapport een verschil wordt benoemd, wordt gedoeld op een statistische significantie bij een betrouwbaarheidsniveau van 95%. Dit betekent dat de kans dat het verschil op toeval berust kleiner is dan 5%.

Figuur B-1: Schematische opbouw kosten

Bron: Benchmark MBO

Middelbaarberoepsonderwijs

Voortgezetonderwijs/vmbo

Educatie Contractonderwijs

Personeelskostenonderwijzend

personeel


personeel


personeel


personeel

Personeelskosten ondersteunende diensten

Afschrijvingen

Huisvestingskosten

Overige kosten

Totaal instellingen


n = 62 instellingen

Gemiddelde = 0,5%

ROC Arcus College

ROC A12

Summa College

ROC De Leijgraaf

Nordwin College

Regio College

ROC Mondriaan

ROC Horizon College

Helicon Opleidingen

ROC Tilburg

ROC Friese Poort

AOC De Groene Welle

ROC van Twente

ROC Aventus

ROC Top

ROC Midden Nederland

Wellantcollege

SOMA College

Aeres MBO

Scalda

Lentiz

AOC Oost

Noorderpoort

AOC Terra

ROC West-Brabant

ROC Ter AA

MBO Utrecht

Graafschap College

Zadkine

ROC Rijn IJssel

AOC Clusius College

Koning Willem I College

Drenthe College

Nimeto

ROC Kop van Noord-Holland

ROC Nijmegen

Friesland College

MBO Amersfoort

Leeuwenborgh Opleidingen

Cibap

ROC van Amsterdam

ROC Nova College

Albeda College

Hout- en Meubileringscollege

ROC Rivor

SintLucas

MBO Rijnland

ROC Gilde Opleidingen

Da Vinci College

Grafisch Lyceum Utrecht

Alfa-college

Leidse Instrumentmakersschool

ROC Menso Alting

ROC Flevoland

Landstede

Citaverde College

Deltion College

Hoornbeeck College

Mediacollege Amsterdam

SG De Rooi Pannen

Grafisch Lyceum Rotterdam

SVO Opleidingen

-15% -10% -5% 0% 5% 10% 15% 20%

Bijlage C: Financiële positionering mbo-scholenTabel C-1: Rentabiliteit 2017


28

Gemiddelde = 55,2%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

n = 62 instellingen


Zadkine

MBO Rijnland

Landstede

Lentiz

Aeres MBO

ROC Nijmegen

Noorderpoort

ROC Flevoland

Cibap

Nordwin College

Alfa-college

ROC van Amsterdam

MBO Amersfoort

Albeda College

ROC Top

Hoornbeeck College

ROC van Twente

SOMA College

ROC Mondriaan

MBO Utrecht


Wellantcollege

Da Vinci College

Regio College

Scalda


Deltion College

ROC Aventus


Drenthe College

Nimeto

Friesland College

ROC De Leijgraaf

ROC Horizon College

ROC West-Brabant

Summa College

AOC Terra

ROC Ter AA


AOC Clusius College

ROC Tilburg

AOC De Groene Welle

ROC Menso Alting


SVO Opleidingen


ROC Rivor

Graafschap College

ROC Friese Poort

Helicon Opleidingen


ROC Rijn IJssel

ROC A12


ROC Nova College

ROC Arcus College

SintLucas

AOC Oost

Citaverde College

SG De Rooi Pannen


Tabel C-2: Solvabiliteit 2017



0 1 2 3 4

n = 62 instellingen

Gemiddelde = 1,6

5

Hoornbeeck College


ROC Horizon College

Nordwin College

Zadkine

Regio College

Aeres MBO

Scalda

ROC Tilburg

Wellantcollege

AOC Clusius College

ROC De Leijgraaf

ROC Nijmegen

Drenthe College

Noorderpoort

ROC van Twente

Summa College

Landstede

MBO Rijnland


Friesland College

Albeda College

ROC van Amsterdam

Da Vinci College

ROC Friese Poort

ROC Aventus


ROC Mondriaan

ROC Flevoland


ROC West-Brabant

ROC Rijn IJssel

AOC Terra

Lentiz

MBO Amersfoort

Cibap


Nimeto


Deltion College

ROC Arcus College

Alfa-college

AOC De Groene Welle

Graafschap College

ROC Ter AA

Helicon Opleidingen


SOMA College

Citaverde College


ROC Top

SintLucas

ROC Nova College

ROC A12


SG De Rooi Pannen

MBO Utrecht


ROC Rivor

AOC Oost

ROC Menso Alting

SVO Opleidingen

Tabel C-3: Liquiditeit 2017


30

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70%

Gemiddelde = 70,6%

n = 62 instellingen

80% 90%

SOMA College


SVO Opleidingen

SG De Rooi Pannen

AOC Groenhorst College

SintLucas

ROC Arcus College


ROC A12

AOC Terra



Deltion College


ROC Nijmegen

Noorderpoort


Landstede

Helicon Opleidingen

MBO Utrecht

ROC van Amsterdam

ROC Leiden

ROC Top

Graafschap College

ROC Aventus

MBO Amersfoort

Drenthe College

Summa College

ROC Horizon College

ROC Rijn IJssel

Alfa-college

ROC Flevoland

AOC De Groene Welle

ROC van Twente


Regio College

AOC Oost

Wellantcollege

Nordwin College


ROC Nova College

ROC West-Brabant

ROC Menso Alting

Hoornbeeck College

AOC Clusius College

ROC De Leijgraaf

Albeda College


Da Vinci College

Friesland College

ROC Rivor

ROC Friese Poort

ROC Ter AA

ROC Mondriaan

ROC Tilburg


Citaverde College

Cibap

Nimeto

Scalda

Zadkine

Lentiz

Tabel C-4: Personeelskosten ten opzichte van de totale lasten van de instelling in 2017



0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80%

Gemiddelde = 70,4%

n = 62 instellingen

90%

Regio College

SVO Opleidingen

ROC A12

Noorderpoort

Zadkine

ROC Ter AA

ROC Nova College

Da Vinci College


ROC Horizon College

MBO Utrecht

SOMA College

Drenthe College

Scalda

Alfa-college

ROC van Amsterdam

MBO Rijnland

Albeda College

Helicon Opleidingen


ROC Rijn IJssel


Landstede

ROC De Leijgraaf

ROC Aventus

ROC Friese Poort

Lentiz

ROC Nijmegen

ROC Arcus College


Cibap



Nimeto

ROC West-Brabant



Summa College

ROC van Twente

Friesland College

ROC Top

ROC Rivor

MBO Amersfoort

ROC Menso Alting

ROC Mondriaan

SG De Rooi Pannen

Graafschap College

ROC Flevoland

Nordwin College

ROC Tilburg

Wellantcollege


AOC Oost

SintLucas

Deltion College

AOC Clusius College

Aeres MBO

AOC De Groene Welle


Citaverde College

Hoornbeeck College

AOC Terra

Tabel C-5: Personeelskosten onderwijzend personeel ten opzichte van de totale personeelskosten beroepsonderwijs in 2017


32

€ 0 € 10.000 € 20.000 € 30.000 € 40.000 € 50.000 € 60.000 € 70.000 € 80.000 € 90.000

n = 62 instellingen

Gemiddelde = € 68.664

ROC Menso Alting


ROC Horizon College

ROC Friese Poort

Helicon Opleidingen


MBO Utrecht

Drenthe College

Landstede

ROC van Twente



MBO Amersfoort


Deltion College

Graafschap College

SintLucas

ROC Mondriaan

ROC Aventus

ROC Arcus College


ROC De Leijgraaf

Alfa-college

Friesland College

ROC A12

Zadkine

Citaverde College

Nordwin College

ROC Rijn IJssel

ROC van Amsterdam

Noorderpoort

SG De Rooi Pannen

ROC Top

ROC Nijmegen


Hoornbeeck College

Summa College

ROC Tilburg


AOC Clusius College

Regio College

ROC Rivor

AOC Oost

SOMA College

Aeres MBO

Albeda College

AOC De Groene Welle

Scalda

Lentiz

ROC West-Brabant

Wellantcollege

MBO Rijnland

Cibap

ROC Ter AA

ROC Flevoland

ROC Nova College

Da Vinci College



Nimeto

SVO Opleidingen

AOC Terra

Tabel C-6: Personeelskosten per fte in loondienst beroepsonderwijs in 2017



0 5 10 15 20

n = 62 instellingen

Citaverde College

SOMA College


Nordwin College

ROC Top

ROC De Leijgraaf

AOC Clusius College

AOC Oost


Helicon Opleidingen

Lentiz

ROC Menso Alting

ROC Friese Poort

ROC West-Brabant

ROC Tilburg

ROC Mondriaan

WellantcollegeROC Ter AA


Hoornbeeck College

Graafschap College

ROC van Twente

ROC Arcus College


AOC De Groene Welle

ROC Rivor

Friesland College

Albeda College

SintLucas

ROC Horizon College

Scalda

MBO Amersfoort

ROC Flevoland

ROC Rijn IJssel


Aeres MBO

MBO Rijnland

Drenthe College

MBO Utrecht

Summa College

ROC Aventus

ROC Nijmegen


Regio College

Nimeto

Koning Willem I CollegeSG De Rooi Pannen

ROC van Amsterdam

AOC Terra

ZadkineLandstede

Deltion College

ROC A12

Alfa-college

ROC Nova College

Da Vinci College


Cibap

SVO Opleidingen

Noorderpoort



Gemiddelde = 15,0

Tabel C-7: Aantal gewogen deelnemers per fte onderwijzend personeel in 2017


34

€ 0 € 50 € 100 € 150 € 200 € 250 € 300

n = 62 instellingen

Gemiddelde = € 118

Lentiz

Citaverde College

Cibap

ROC Menso Alting

AOC Terra



Nordwin College

SG De Rooi Pannen

AOC Oost

AOC De Groene Welle

ROC West-Brabant

ROC Rijn IJssel

ROC Tilburg

Nimeto

ROC Ter AA

Wellantcollege


ROC Nova College

Summa College

SVO Opleidingen

Albeda College

ROC Arcus College

ROC Horizon College

Scalda


AOC Groenhorst College

ROC Friese Poort


Helicon Opleidingen

ROC Aventus

ROC Rivor


ROC A12

AOC Clusius College

MBO Utrecht

Noorderpoort

SintLucas

ROC Flevoland

Drenthe College

Landstede

Graafschap College

Hoornbeeck College

Da Vinci College

ROC De Leijgraaf

ROC Mondriaan

Alfa-college

Zadkine

ROC van Amsterdam


ROC van Twente

Regio College



MBO Amersfoort

Deltion College


ROC Leiden

Friesland College

ROC Nijmegen

ROC Top

SOMA College

Tabel C-8: Huisvestingskosten per m2 in 2017



© 2018 Benchmark MBO. Alle rechten voorbehouden.MBO Raad

Postbus 2051, 3440 DB Woerden(0348) 75 35 [email protected]

In samenwerking met PwC

Financiële positie MBO-scholen: sector financieel gezond ......Het totale resultaat van de sector...

Documents

Transcript of Financiële positie MBO-scholen: sector financieel gezond ......Het totale resultaat van de sector...