FinancieringsmogelijkhedenStarters en KMO’s

Bizidee Sectorevent19 oktober 2017

1. Bootstrapping = niet financiële bronnen

2. Eigen vermogen

• Bronnen

• Karakteristieken

• Waarom risicokapitaal

• Inzoomen op de verschillende vormen / spelers

• ‘quasi’ eigen vermogen

3. Vreemd vermogen

• Bronnen

• karakteristieken

4. Overheid

• Cofinanciering

• Synergiën met privé

OVERZICHT FINANCIERINGSVORMEN

Doel

optimalisatie van de kasmiddelen

Hoe?

• Loonbeperking zaakvoerder

• Klanten - factoring

• Leveranciers

• Voorraad (eventueel liquidatie in functie van te trage rotatie)

• Huren - leasen i.p.v. kopen

• Desinvesteren (verkoop van niet noodzakelijke activa)

• Marge optimalisatie (optimalisatie bedrijfsprocessen)

BOOTSTRAPPING

Bronnen

• Persoonlijke middelen (spaargeld)

• Loonbeperking zaakvoerder

• FFF

• Crowdfunding

• Business angels (BAN Vlaanderen)

• Venture capital - private equity

• Beurs

weg van de minste weerstand

EIGEN VERMOGEN

Karakteristieken

• Risicodragend

• Aandelenparticipatie

• Betrokkenheid - zeggenschap

• Winstdeelname

• Exit

EIGEN VERMOGEN

Waarom risicokapitaal?

BASEL III normen:

Geen risicokapitaal

& eisen waarborgen

Voor grote

projecten

VASTSTELLING: NOOD AAN BUSINESS ANGEL

FINANCIERING IN STARTUP FASE OF GROEIFASE

BANKEN VC & PE FONDSEN

EIGEN VERMOGENEIGEN VERMOGEN

EIGEN VERMOGENEIGEN VERMOGEN

FAMILY, FRIENDS & FOOLS (3F’S)

Pro

• Makkelijk vindbaar

• Vertrouwen in ondernemer

• Emotionele band (love money)

• Kleinere bedragen

• Goede fiscale regeling (win-win lening PMV)

Contra

• Beperkte toegevoegde waarde

• Bij mislukking: verstoorde

vriendschap of familierelatie

• Vrienden/familie kunnen zich

gaan bemoeien (emotioneel -

minder rationeel)

EIGEN VERMOGENEIGEN VERMOGEN

CROWDFUNDING

Pro

• Verschillende vormen

• Breed publiek

• Marktvalidatie

• Beperkte inmenging investeerders

Contra

• Soort dossier: catchy, B-t-C

• Wettelijk kader

• Beperkte toegevoegde waarde

• In België nog niet zo populair

(kleine verspreide ‘crowd’)

• Groei – hypotheek?

• Disclosure

Marktspelers: Hello crowd!, CroFun, Bolero CF, Seedrs, MMI, …

EIGEN VERMOGENEIGEN VERMOGEN

BUSINESS ANGELS

Pro

• Helpen graag starters/groeiers (buikgevoel)

• Denken mee (klankbord) en leveren kennis (smart money)

• Laten de ondernemer ondernemen

• Wensen een minderheidsbelang

• Toegang tot cofinanciering

Contra

• Moeilijker te vinden, daarom een

georganiseerd netwerk als

BAN Vlaanderen

• Het moet op het persoonlijke

vlak klikken

• Bedragen tot max. 500k euro

• Duurder geld (rendement)

In Vlaanderen 1 goed georganiseerd netwerk: BAN Vlaanderen

EIGEN VERMOGENEIGEN VERMOGEN

VENTURE CAPITAL – PRIVATE EQUITY

Pro

• Grote bedragen - mogelijkheden

• Ervaren onderhandelaars

• Groei-gedreven

Contra

• Mijden starters

• Moeilijk te benaderen / zeer

rendementsgericht

• Exit mogelijkheid

• Stellen hoge eisen aan het

management

Overzichtslijst marktspelers : www.vlaio.be

EIGEN VERMOGENEIGEN VERMOGEN

BEURSGANG (IPO)

Kenmerken

• Groeifinanciering

• Zware procedure en hoge kosten (FSMA)

• Verhoogde prestatiedrang –en dwang

• Informatieplicht / wettelijk kader

• Hoge transparantie

EIGEN VERMOGENEIGEN VERMOGEN

QUASI KAPITAAL

Voorbeelden: achtergestelde lening, converteerbare obligatie

Financiële middelen die boekhoudkundig geen eigen vermogen zijn maar wel er bepaalde kenmerken van vertonen dankzij

• Hun stabiliteit

• Hun mogelijke omzetting naar kapitaal

• De vergoeding die eraan gekoppeld is

EIGEN VERMOGENVREEMD VERMOGEN

Bronnen

Vnl. banken, diverse vormen op LT en KT (fin. van investeringen en bedrijfskapitaal)

Karakteristieken

• Geleend geld (rente – terugbetaling)

• Waarborgen!

Doel

komen tot een gecontroleerde bankfinanciering, doorgaans mix met eigen vermogen

1. Bootstrapping = niet financiële bronnen

2. Eigen vermogen

• Bronnen

• Karakteristieken

• Waarom risicokapitaal

• Inzoomen op de verschillende vormen / spelers

• ‘quasi’ eigen vermogen

3. Vreemd vermogen

• Bronnen

• karakteristieken

4. Overheid

• Cofinanciering

• Synergiën met privé

KEUZE VAN FINANCIERINGSBRON

ENTREPRENEUR, 3 F’s, CROWD

BUSINESS ANGEL (SYNDICATE)

VENTURE CAPITALIST

CONCEPT

PROTOTYPE

PRODUCT

INTRODUCTION

MARKETING

PRODUCT

SUPPORT

EXPANSION

SALES

SWEAT EQUITY

SEED MONEY

START-UP

EXPANSION

Knowhow

Time research

Engineering

prototype

Marketing plan

Proof of

concept

Business plan

Production

prototype

Marketing plan

1st personnel

Start marketing

Management

team

Market studies

Working capital Helpdesk

Maintenance

Product

enhancements

Regional

Market segment

CASH FLOWBANK

KEUZE VAN FINANCIERINGSBRON

Cofinanciering

Doel: kredietverbintenis banken verminderen/sharen met een federale of regionale overheid

Spelers

• Participatiefonds Vlaanderen (www.participatiefonds.be): diverse

producten waaronder KMO-cofinanciering met BAN

• PMV (www.pmv.eu) - win-win lening, waarborgregeling

• Vlaamse overheid (www.vlaio.be) – subsidies

Finmix

financieringspanel, georganiseerd door Agentschap Innoveren & Ondernemen

OVERHEID

SYNERGIE: OVERHEIDSMAATREGELEN

Pre-

seed

Start-up Early-growth

Risk

Win-Win Lening

≤200.000 €

ExpansionSeed

ParticipatiefondsKMO-cofinanciering

≤ 350.000 €

ParticipatiefondsStartlening+

≤ 100.000 €

Business Angels

Waarborgregeling- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - >

Arkimedes≥ 500.000 €

FINMIX is een project voor elke (kandidaat-)ondernemer gevestigd in het Vlaamse Gewest die op zoek is naar de optimale financieringsmix voor zijn risicovol project.

Optimale financieringsmix

Verschillende bronnen noodzakelijk

Risicovol

• Uitgestelde omzet omwille van het technologisch en/of innovatief karakter

• Grote behoefte aan werkkapitaal om versnelde groei te financieren

• Eigen vermogen en waarborgen ontoereikend/te laag t.o.v. kapitaalsbehoefte

FINMIX biedt ondernemers de mogelijkheid om hun project voor te stellen aan een panel van financieringsexperten

FINMIX

FINMIX

Ondernemer

AO

Privaat risicokapitaalfonds BAN

Vlaanderen

PMV

Participatie-fonds

Innovatie-centrum

Bank

Unizo/Voka

• Ondernemer: alle sectoren in Vlaanderen• Kosteloos• Eén panelsessie per maand

WAAROM DEELNEMEN AAN FINMIX?

Business plan op punt stellen

Experten

• Kritische blik door experten

• Financieel advies

Aftoetsen van de potentiële overheidsmaatregelen

Inkorten van je zoektocht naar financiering

INTERESSE IN FINMIX? CONTACTEER HUN!

• Bie Boudolf

09/267 40 11

• Birgit De Ridder

09/267 40 16

• Tina Dehasque

011/29 20 71

• Iris Detavernier

050/32 50 21

finmix@vlaio.be

www.finmix.be

TOT SLOT…

1. Start met een businessplan2. Bepaal de behoefte aan extern kapitaal3. Denk op termijn4. Spreek de juiste partner aan5. Maak gebruik van aanbod aan begeleiding

5 aanbevelingen

NUTTIGE LINKS

www.ban.be

www.finmix.be

www.vlaio.be

www.participatiefonds.be

www.pmv.eu

www.bva.be

www.impulskrediet.be

Business Angels Netwerk

BAN Vlaanderen vzw

Het platform waar kapitaalzoekende

ondernemers en privé-investeerders elkaar vinden.

MEER DAN GELD

Het unieke aan Business Angels

De twee “vleugels”:

1. Kapitaal2. Relevante knowhow

Succesfactoren voor bedrijfsgroei

PROFIEL BUSINESS ANGEL

Vermogende (ex-)ondernemers, kaderleden, family offices, relevante VC’s

Lokaal, investeringen tussen € 25.000 & € 150.000

Uitvoerige netwerken & specifieke kennis/ervaring

Klankbord strategische visie

Passie rond ondernemerschap

Contact met “peers”

TOEGEVOEGDE WAARDE

Geselecteerde projecten na eerste screening

Lagere zoekkost naar projecten

Netwerken met andere business angels: risicospreiding & knowhow sharing

Informatiesessies rond relevante topics

Tax shelter

Exclusieve co-financieringen

INVESTERINGSCRITERIA

0 5 10 15 20 25

Locatie (12%)

Innovatiegehalte (15%)

Sector (16%)

Financiële perspectieven (18%)

Attitude ondernemer (19%)

Inhoud dossier (20%)

Business angels kijken naar veel facetten

WAAR HELPT DE BUSINESS ANGEL?

Kapitaalverstrekking (14%)

Toegang fin.bronnen (12%)

Hulp bus.plan (8%)

Coaching (10%)

Netwerk (13%)

Klankbord (14%)

Best practices (11%)

Herstructurering (8%)

Onderhandelingen (10%)

REGIONALE AANWEZIGHEID

KORTRIJK

GENT

ANTWERPEN

GEEL

HASSELT

LEUVENBRUSSEL

WERKWIJZEEERSTE ANALYSE

INVESTERINGSVOORSTEL

EN BUSINESSPLAN

VOORBEREIDING

ONDERNEMERS

(OPLEIDING)MATCHING

BUSINESS ANGELS - ONDERNEMERS

BEOORDELING

HAALBAARHEID & WINSTGEVENDHEID

OVEREENKOMST

ONDERHANDELING TUSSEN

ONDERNEMER EN INVESTEERDER

COÖRDINATOR

DEALGUIDE

Via newsletter

Via e-platform angel4me.be

Via matching events

225

BUSINESS

ANGELS

500

AANVRAGEN

PER JAAR

100

PROJECTEN

PER JAAR

10

MATCHING

EVENTS

25-30

INVESTERINGS-

DEALS PER JAAR

1

WEBPLATFORM

WWW.ANGEL4ME.BE

250

DEALS SINDS

DE OPSTART (‘04)

BAN VLAANDEREN IN CIJFERS

SECTOREN

40%

57%

16%

14%15%

10%11%

10%8%

5%2%

5%

4%

5%

Projecten 2016 (101) Deals 2016 (24)

Distributie

Healthcare/Medical

Investeringsgoederen

Consumptiegoederen

Energie & Milieu

Diensten

Duurzame gebruiksgoederen

ICT

GEZOCHTE BEDRAGEN

3% 6% 5%13%

1% 5%9%

9%7%

11%

8%9%

30%33%

31%16%

39% 29%

30%

29% 38%

31%25% 32%

19%14%

13%23% 23% 17%

9% 9% 6% 5% 5% 8%

2012 (114) 2013 (93) 2014 (84) 2015 (91) 2016 (101) totaal 2012-2016 (483)

1000K-

up to 1000K

up to 500K

up to 250K

up to 125K

up to 75K

REALISATIE DEALS

8

1817

13

16

21

29

18

14

27

20

27

24

19 (gem)

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

GEMIDDELD GEÏNVESTEERD BEDRAG/DEAL

Bedragen in k€

0

2,000

4,000

6,000

8,000

10,000

12,000

2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Ark Angels Activator Fund

volstort AAAF-commitment BA's

vervolginvestering AAF

Ark-Angels Fund

BA + lening via het Participatiefonds

BA financiering

TOTAAL VERSCHAFT RISICOKAPITAAL

LEVENSFASE

8%3% 4% 3%

10%6%

56% 65%

72% 74%

69%

67%

24%22%

14% 12%14%

17%

12% 11% 10% 10%7%

10%

1%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

2012 (114) 2013 (93) 2014 (84) 2015 (91) 2016 (101) totaal 2012-2016 (483)

Overname

Mature onderneming (+5 jaar)

Jonge onderneming (2-5j)

Start-up (-2j)

Pre-start

STARTERS

GROEIERS

MATUUR

EERSTE HEFBOOM

Achtergestelde lening

Max. € 350.000 en afhankelijk van BA-inbreng

Looptijd 3 tot 10 jaar met vrijstelling van kapitaal terugbetaling van min. 1 jaar, interessante rentevoet

Aanvraag via BAN Vlaanderen

Voorafgaandelijk of uiterlijk 6 maanden na investering

Eénmalige fee - no cure, no pay

KMO-cofinanciering via Participatiefonds Vlaanderen

TAX SHELTER

BELASTINGVERMINDERING

Natuurlijke personen als investeerders

Startende Belgische vennootschappen (<4 jaar)

KMO

Micro-onderneming

30%

45%

KMO

MAX. 50

MAX. € 9 MIO

MAX. € 4,5 MIO

30%

Jaarlijks gemiddeld

personeelsbestand

Jaaromzet ex. BTW

Balanstotaal

Belastingvermindering*

MICRO-ONDERNEMING

MAX. 10

MAX. € 0,7 MIO

MAX. € 0,35 MIO

45%

Jaarlijks gemiddeld

personeelsbestand

Jaaromzet ex. BTW

Balanstotaal

Belastingvermindering*

* Wanneer minstens 2 van de 3 criteria vervuld zijn

TAX SHELTER VOOR STARTERS

CHECKLIST: WWW.BAN.BE

CONCLUSIE

Business Angels Netwerk BAN Vlaanderen vzwHet platform waar kapitaalzoekende ondernemers en privé-investeerders elkaar vinden

Vlaamse speler met lokale toegang

Leverancier van risicodragend kapitaal + knowhow

Vlotte en discrete werkwijze

Hefboom naar andere financieringsbronnen

Breed toepassingsgebied

Ten dienste van ondernemend Vlaanderen

CONTACT

Reginald Vossen – Algemeen directeur

BAN Vlaanderen vzw “Officenter”.

Hendrik van Veldekesingel 150 bus 7 - 3500 Hasselt

011/870910

r.vossen@ban.be

www.ban.be