Financiële uitdagingen 2013-2018Ben Gilot en Jan Leroy, VVSGDe eerste 100 dagen voor lokale mandatarissenHasselt, 21 februari 2013Affligem, 26 februari 2013Antwerpen, 28 februari 2013Brugge, 5 maart 2013Gent, 7 maart 2013

VVSG -VVSG -

Inhoud

• Uw eigen mening: de resultaten• Uitdagingen

• Vergrijzing• Vergroening• Besparingen andere overheden• Gevolgen economische crisis• Gevolgen bankencrisis• Water• Publiek domein• Veiligheid• Dividenden• Andere

• AanpakPlanning in tijden van BBC - 1ste 100 dagen2 -

Planning in tijden van BBC - 1ste 100 dagenVVSG -VVSG -

Uw eigen mening: de resultaten

3 -

Planning in tijden van BBC - 1ste 100 dagenVVSG -VVSG -

Vergrijzing

• Pensioenen statutairen: • sterk stijgende kostprijs (jaarlijkse toename factuur >

jaarlijkse toename Gemeentefonds)• effect verschilt van bestuur tot bestuur

• Pensioenen contractanten: opbouw tweede pijler• Zorginfrastructuur: investeringen en personeel• Fiscale basis: daling (of vertraagde stijging)

belastingbasis APB en OV

4 -

Planning in tijden van BBC - 1ste 100 dagenVVSG -VVSG -

Vergroening

• Stijging geboortecijfer laatste jaren• Nood aan meer:

• Voorschoolse kinderopvang• Infrastructuur basisscholen• Buitenschoolse kinderopvang

• Effect verschilt van bestuur tot bestuurBv. ‘groene druk’ (inw. 0-19 jr. / inw. 20-64)• Vlaanderen 2012: 36,68• Min.: Koksijde (25,37), Knokke-Heist (26,94)• Max.: Vilvoorde (46,64), Machelen (46,55)

(zie www.lokalestatistieken.be)

5 -

Planning in tijden van BBC - 1ste 100 dagenVVSG -VVSG -

Besparingen andere overheden

• Verplichte afbouw overheidstekort en -schuld• Stabiliteitspact• Gemeentefonds (groei 3,5%) tot nu toe

gevrijwaard (2,2 miljard euro!)• Dubbel effect gevreesd:

• Sanering andere overheden met daling subsidies en afschuiven uitgaven

• Opleggen ESR-evenwicht aan lokale besturen (nefast voor investeringen)

6 -

Planning in tijden van BBC - 1ste 100 dagenVVSG -VVSG -

Gevolgen economische crisis

• Dubbel effect:• Hogere uitgaven OCMW’s• Tragere stijging belastinginkomsten (APB en OV)

7 -

Planning in tijden van BBC - 1ste 100 dagenVVSG -VVSG -

Gevolgen bankencrisis

• Evidentie lenen op lange termijn voorbij• Nieuwe normen voor banken (o.a. Basel III):

• Doen marge bovenop intresten stijgen• Doen leningtermijnen krimpen• Zorgen voor minder beschikbaar krediet• Doen banken ook andere zaken vragen (o.a.

betalingsverkeer)

• Kritisch omgaan met leningen wordt de boodschap

8 -

Planning in tijden van BBC - 1ste 100 dagenVVSG -VVSG -

Water

• Europese waterrichtlijn• Investeringen in uitbreiding rioleringsnet• Kleinschalige infrastructuur in afgelegen gebied• Vervangen van bestaand net• Aandacht voor onderhoud• Uitdaging verschilt sterk van gemeente tot

gemeente:• Reeds geleverde inspanning (in km en in EUR)• Geografie

9 -

Planning in tijden van BBC - 1ste 100 dagenVVSG -VVSG -

Publiek domein

• Publiek vraagt:• Veiligheid• Meer voorrang voor zwakke weggebruiker• Aangename straten en pleinen• …

10 -

Planning in tijden van BBC - 1ste 100 dagenVVSG -VVSG -

Veiligheid

• Politie:• Verhouding federale/lokale financiering• Ook hier speelt pensioenfactuur• Gevolgen Salduz• Gevolgen regionalisering verkeersveiligheidsfonds

• Brandweer:• Wanneer van 90/10- naar 50/50-financiering?• Quid normering toekomstige brandweerzones?• Quid onderhandelingen brandweerstatuut?

11 -

Planning in tijden van BBC - 1ste 100 dagenVVSG -VVSG -

Dividenden

• Gevolgen vrijmaking energiesector (vanaf 2003) budgettair verteerd (350 miljoen euro/jaar)

• Sindsdien ook:• Gemeentelijke Holding/Dexia: 50 miljoen euro/jaar• Verkoop van reeks participaties (Distrigas, Telenet,

Electrabel): doet ook dividend wegvallen• Neerwaartse druk op dividenden netbeheer

12 -

Planning in tijden van BBC - 1ste 100 dagenVVSG -VVSG -

Andere uitdagingen

• Startsituatie eigen bestuur:• Reserves of niet• Structureel in evenwicht of niet• Hoogte aanslagvoeten in vergelijking met andere

gemeenten

• Maatschappelijke uitdagingen:• Duurzaamheid en klimaat• Digitalisering• Individualisering• Mondialisering• …

13 -

Planning in tijden van BBC - 1ste 100 dagenVVSG -VVSG -

Aanpak (1)

• Verstandig plannen en budgetteren• Bespaar als college, niet als groep individuen• Neem voldoende tijd voor het planningsproces• Kan aanpak andere besturen inspiratie geven?• Vermijd taboes• Let op voor lineaire maatregelen

• Lijken eenvoudig en rechtvaardig• Bestraffen zuinigen en bevoordelen verspillers

• Leen verstandig

14 -

Planning in tijden van BBC - 1ste 100 dagenVVSG -VVSG -

Aanpak (2)

• Let op met radicaal niet vervangen van mensen die vertrekken:• In sommige diensten is grotere inspanning mogelijk• Elders vallen daardoor cruciale mensen weg

• Nieuwe zaken doen: met meer mensen, of met de bestaande mensen?

• Samenwerken kan lonen, maar groot is niet altijd beter

• Krijgt ‘de keizer’ wat hem toekomt?

15 -

Planning in tijden van BBC - 1ste 100 dagenVVSG -VVSG -

Aanpak (3)

• Vermijd ‘quick wins’ die het fundamentele debat (tijdelijk) overbodig maken

• Let op voor debudgettering• Verborgen kosten• Verlies aan politieke greep

• Durf te investeren• (meer) belasten moet (ook) kunnen• Communiceer correct over wat (nog) niet kan• …

16 -