IOP Integrale ProductCreatie en -Realisatie WikiTherapy

Co-creatie van therapeutischebehandelprogramma’s

Het gebruik van innovatieve technologie bij therapeutische behandelingen is veelbelovend, zoals robots bij autistische kinderen en interactieve oefensystemen voor mensen die revalideren na een beroerte. Er zijn echter experts nodig om de gewenste bewegingen en oefeningen te programmeren. Het IOP-project WikiTherapy van de Technische Universiteit Eindhoven ontwikkelt softwareplatforms waarmee therapeuten zelf hun behandelprogramma’s kunnen creëren en praktijktesten kunnen uitvoeren. Ook start het project een online community voor therapeuten: WikiTherapist.

Therapeuten zien veel in technologische ondersteuning van hun behandelingen. “Neem bijvoorbeeld mensen die een beroerte hebben gehad”, vertelt projectleider Panos Markopoulos van de Technische Universiteit Eindhoven. “Tijdens hun revalidatie trainen zij allerlei spiergroepen en krijgen daarbij van een fysiotherapeut feedback. Dat is een arbeidsintensief proces, waarbij je veel voordeel kunt hebben van een oefensysteem zoals een interactief spelbord. Door sensoren in het bord kunnen gemaakte bewegingen, zoals het oppakken van een koffiekopje worden geïnterpreteerd. Het spel element motiveert de revalidant om vaker en intensiever te oefenen.”

Win-win oplossing“Ook bij de behandeling van autistische kinderen kan innovatieve technologie uitkomst bieden”, vult medeprojectaanvrager Emilia Barakova aan. “Zulke kinderen hebben problemen met sociale interactie. Uit onderzoek blijkt dat het op jonge leeftijd trainen van de

motoriek – gezichtsuitdrukkingen en lichaamstaal – een positief effect heeft op hun sociale gedrag. Dat kun je oefenen door ze een robot te laten imiteren. De voorspelbaarheid van robots vinden deze kinderen bovendien erg prettig.” Interactieve technologieën als het spelbord en robots zijn dus veelbelovend, maar het is uiterst specialistisch werk om de oefeningen te programmeren. Voor therapeuten is het momenteel nog te moeilijk. Kleine gespecialiseerde bedrijven hebben wel de technische kennis, maar niet de fondsen om de expertise van therapeuten te verwerven. Bovendien is de markt klein, zodat grotere bedrijven zich hierop niet snel zullen richten. De onderzoekers van WikiTherapy hebben hiervoor een win-win oplossing gevonden. Door een softwareplatform te ontwikkelen bovenop de technologie, verlagen ze de drempel voor therapeuten om zelf, zonder hulp van experts, oefenprogramma’s te creëren. Een ander onderdeel van het project is de online community WikiTherapist, die het uitwisselen van ervaringen en software voor oefeningen mogelijk maakt. Het project levert met deze nieuwe aanpak van co-creatie ook ervaringen op.

Gelaagde structuurHoewel de onderzoekers van de Technische Universiteit Eindhoven software zullen ontwikkelen voor twee verschillende technologieën (robot en interactief spelbord) is het de bedoeling componenten te kunnen hergebruiken. Projectleider Panos Markopoulos legt uit: “Dat doen we door een gelaagde structuur, bovenop de programmeer-interface van de leverancier. De bovenste laag is specifiek voor de therapeutische toepassing, daaronder bevinden zich herbruikbare bouwstenen. We hopen dat deze zo generiek zijn dat we ze later ook in andere domeinen kunnen gebruiken, binnen en buiten de zorg.”

Het resultaat, de software voor therapeuten, is qua principe te vergelijken met een spreadsheet. “Daar geef je aan wat je wilt zonder je ervan bewust te zijn dat je eigenlijk aan het programmeren bent”, zegt Emilia Barakova. “Zoiets willen we hier ook bereiken: de therapeut doet een beweging voor en de software genereert de oefening.” De twee promovendi en de andere onderzoekers die dit moeten realiseren, zullen veel tijd doorbrengen bij de bedrijven en klinieken die aan het project meedoen. Zij nemen ook medische en ethische zaken mee in hun onderzoek en evalueren het gebruik van de therapiesoftware, het ontwikkelproces en opgedane ervaringen.

Bedrijven en kliniekenVoorzitter van de begeleidingscommissie is Frank van der Borg van Philips Applied Technologies. Hij vertelt: “In het project zijn er verschillende soorten organisaties samengebracht: kleine en grote technologiebedrijven zoals Serious Toys, TiViPE, Philips Research en Philips Applied Technologies, revalidatieklinieken en behandel centra voor autisme zoals Adelante, de St. Maartenskliniek en het Dr. Leo Kannerhuis.” Voor Philips Applied Technologies is het project interessant door het gebruik van robotica bij therapeutische behandelingen. “We hebben diverse roboticatoepassingen ontwikkeld, voornamelijk voor de ondersteuning van artsen. Nu willen we naast de mogelijk heden voor cure ook die van care onderzoeken”, legt Van der Borg uit. “Ook het aspect van co-creatie spreekt ons aan. Dit is complexe technologie, die je moet ‘inpakken’ om geschikt te maken voor therapeuten en patiënten. Dan zijn zaken als uitstraling en plezierige interactie heel belangrijk.”

Dit is een publicatie van:

Agentschap NLNL InnovatiePostbus 93144 | 2509 AC Den HaagT +31 (0) 88 602 54 96E iopinfo@agentschapnl.nlwww.agentschapnl.nl/iopipcr

Informatie over IOP IPCR:ir. drs. Michiel de BoerT +31 (0) 88 602 54 65E michiel.deboer@agentschapnl.nl

© Agentschap NL | juli 2010Publicatienr.: 3IPCR1002

Agentschap NL is een agentschap van het ministerie van Economische Zaken. Agentschap NL voert beleid uit voor diverse ministers. Als het gaat om duurzaamheid, innovatie en internationaal. Agentschap NL is hèt aanspreekpunt voor bedrijven, kennisinstellingen en overheden. Voor informatie en advies, financiering, netwerken en wet- en regelgeving.

De divisie NL innovatie helpt ondernemend Nederland bij innovaties met geld, kennis en contacten.

Het IOP Integrale ProductCreatie en -Realisatie (IOP IPCR) houdt zich bezig met de ontwikkeling van generieke methoden en middelen ter ondersteuning van ontwerpers in de maakindustrie. Het accent ligt op het ontwerpen van complexe producten met een hoge innovatiegraad.

Innovatiegerichte onderzoeksprogramma’s (IOP’s) stimuleren de interactie tussen onderzoekswereld en bedrijfsleven door directe betrokkenheid van het bedrijfsleven bij de onderzoeksprojecten, kennisoverdracht en netwerkactiviteiten. Kennisinstellingen en bedrijven ontvangen subsidie voor het uitvoeren van de onderzoeksprojecten. De dagelijkse leiding van een IOP is in handen van de voorzitter van de adviescommissie en de programmacoördinatoren.

Onderwerp:Co-creatie en uitwisseling van technologiegebaseerde therapeutische behandelprogramma’s

Doelstelling:Ontwikkelen van software-omgevingen voor gespecialiseerde platforms waarmee domeinexperts in de zorg zelf oefeningen kunnen ‘programmeren’; een ontwerpmethode voor de aanpak van open ontwikkel-processen; een online community voor therapeuten, onderzoekscentra en bedrijven

Mogelijkgebruik:Therapeutisch behandelen van mensen die revalideren na een beroerte en van autistische kinderen; in een later stadium ook te gebruiken in andere domeinen, zoals educatie

Onderzoeksperiode:Oktober 2009 - september 2013

Aantal onderzoekers:Twee promovendi, één postdoc, één junior onderzoeker en een twaio

Onderzoeksinstituten:Technische Universiteit Eindhoven

Projectleider:Dr. Panos Markopoulos T +31 (0) 40 247 52 47E p.markopoulos@tue.nlwww.wikitherapist.nl

Betrokken industrie enzorginstellingen:

Adelante, ARC Cambridge, Dr. Leo Kannerhuis, Philips Applied Technologies,Philips Research, Serious Toys, St. Maartenskliniek, TiViPE