Faalkosten voorkomen tijdens de realisatiefase met interventie van BIM

Een verkennend onderzoek naar faalkosten indicatoren in derealisatiefase en een bijdrage tot het oplossen van juridische implicaties voor het samenwerken met BIM.

Afstudeerpresentatie P5

Door: Prakash Sewlal

Technische Universiteit DelftMaster Real Estate & Housing

Afstudeerbedrijf: BAM Utiliteitsbouw

05 juli 2012

Mentoren:TU Delft: Dr. Ir. A. KoutamanisTU Delft: Prof. Dr. Mr. M.A.B Chao-Duivis BAM: Ir. D. Lok

IJsberg van de verborgen kosten. Wij zien slechts het topje van de ijsberg.

Bron: Google; afbeeldingen (iceberg.jpg)

Doel van het onderzoek: Verkennen wat de mogelijkheden van BIM zijn om

faalkosten in de uitvoeringsfase te voorkomen.

Doelgroep: Direct: Bouwbedrijven Indirect: Bouwkolom

3 van 29

Introductie

Onderzoeksopzet en methodologie

Hypothese

Kruisanalyse Casestudies

Bouwrecht: juridische vraagstuk

Conclusies & Aanbevelingen

Overzicht Presentatie

4 van 29

Probleemanalyse

De zaagtandeffect

Ontwerp Voorbereiding Uitvoering Beheer

Waa

rde

Tijd

= Ideale situatie

= Huidige situatie

Bron: COINS-systematiek (jan. 2010)

Introductie

5 van 29

Hoofdvraag:Hoe kan BIM bijdragen aan het voorkomen van vermijdbare kosten in de realisatiefase en welke juridische vraagstuk dient hierbij opgelost te worden?

Introductie

6 van 29

Literatuuronderzoek: BIM + Faalkosten (hypothesevorming)

CASE 1: Medimall

CASE 1: Sportpaleis Ahoy

CASE 1: Stadskantoor Leyweg

Kruisanalyse Casestudies

Output Bouwrecht Output BIM-Faalkosten

Bouwrecht: Juridische vraagstuk

Synthese: Aanbevelingen

Literatuuronderzoek: BIM + Faalkosten (hypothesevorming)

Onderzoeksopzet en methodologie

CASE 1: Medimall

CASE 2: Sportpaleis Ahoy

CASE 3: Stadskantoor Leyweg

Kruisanalyse Casestudies

Output Bouwrecht Output BIM-Faalkosten

Bouwrecht: Juridische vraagstuk

Synthese en Conclusie & Aanbevelingen7 van 29

Oorzaken (WAT?)

Inefficiënte uitwisseling van informatie

Slechte/ gebrekkige coördinatie van informatie

Onvoldoende uitwisseling van kennis en kunde

Slechte onderlinge samenwerking

Oplossen met BIM (HOE?)

Synchroniseren

BIM coördinator

Blootstellen van informatie, je leert van elkaar

BIM= samenwerken

Hypothese in 2 stappen:

#1. Oorzaken van faalkosten door gebrekkige communicatie:

Hypothese

8 van 29

Hypothese

Authorship: identificeren, labelen en beschermen van data Het gaat hierbij om het correct coördineren van data en erop toezien dat alle aangeleverde data consistent. (Kramer, 2003: 212).

Custodianship: up-to-date houden van de informatie. Het gaat hierbij om het wijzigen, aanpassen, beheren, onderhouden van data (Kramer, 2003: 212).

#2. BIM- Classificatiematrix

Belangrijk voor bepalen juridische vraagstuk

9 van 29

Casestudies: Kruisvergelijking

Design & BuildOorzaken vermijdbare kosten (VK): Aannemen bestaand D&B ontwerp Inconsistente tekeningen Onduidelijke afspraken Coördinatie wijzigingen Tekortkomingen installateur Gemis engineeringsmanager

TraditioneelOorzaken vermijdbare kosten (VK): Geringe voorbereidingstijd. Consistentie tekeningen. Extreem veel meerwerk. Aanpassen PvE Krappe bouwplanning.

TraditioneelOorzaken vermijdbare kosten (VK): Traditioneel contractvorm met

verplichtingen van D&B Verwerking van optimalisatie Onvoldoende voorbereidingstijd Passieve regievoering opdrachtgever

Medimall Ahoy Leyweg

Coördinatie, gegevensbehoefte.37 % reductie VK met BIM.Resultaat, van -1,7mln. naar -0,7mln.

Onderhoud/ beheer, gegevensbeh.46 % reductie VK met BIM.Resultaat, van -3,1mln. naar -0,9mln

Coördinatie, onderhoud/ beheer en gegevensbehoefte.48 % reductie VK met BIMResultaat, van 2,7mln. naar 3,5mln.

10 van 29

Generaliserend; totaal 6 constateringen.Hieronder de 4 belangrijkste:

1. Kettingreactie van oorzaken en gevolgen2. Direct en indirect te beïnvloeden kostenposten met BIM3. Hoofdoorzaken van vermijdbare kosten4. Conclusie o.b.v. classificatiematrix

Casestudies: Kruisvergelijking

11 van 29

#1. Kettingreactie van oorzaken en gevolgen

Casestudies: Kruisvergelijking

Gevolg

Optredende complicaties: Inconsistente tekeningen Gevolg effecten van

aangebrachte wijzigingen Onvoldoende

voorbereidingstijd

(Directe) Overschrijding kostenposten: Algemene bouwplaats

kosten Directe kosten Koop materiaal

Gevolg

(Indirecte) Overschrijding nevenposten: Salarissen Materieel Onderaannemers Lonen

Gevolg

Nr. 1 oorzaak in statistische onderzoeken: Gebrekkige

communicatie en gegevensuitwisseling

Oorzaak macro niveau

(statistisch onderzoek)

Oorzaak meso niveau

(projectniveau)

Oorzaak micro niveau

(budgetniveau)

Oorzaak voor organisatorische

en maatschappelijke complicaties

Omvang vermijdbare kosten met gemiddeld 43% te

reduceren met BIM

12 van 29

Direct te reduceren met BIM:Algemene bouwplaats

kostenDirecte kostenKoop materiaal

Indirect te reduceren met BIM:SalarissenMaterieelOnderaannemersLonen

 BIM

Casestudies: Kruisvergelijking

#2. Direct en indirect te beïnvloeden kostenposten met BIM

 OverschrijdingManuren

13 van 29

#3. Hoofdoorzaken van vermijdbare kosten

Casestudies: Kruisvergelijking

Oorzaken 1e orde Medimall Ahoy Leyweg

1. Inconsistente tekeningen ● ● -

2. Organisatievorm met onduidelijkheden ● - ●

3. Onduidelijke afspraken directe partners/ opdrachtgever

●-

●

4. Gevolg effecten van aangebrachte wijzigingen ● - ●

5. Onvoldoende voorbereidingstijd - ● ●

6. Tekortkomingen installateur ● - -

7. Gemiste rol van engineeringsmanager ● - -

8. Krappe bouwplanning - ● -

9. Aanpassen PvE door aanvullende wensen. - ● -

10. Extreem veel meerwerk - ● -

Oorzaken 1e orde Medimall Ahoy Leyweg

1. Inconsistente tekeningen ● ● -

2. Organisatievorm met onduidelijkheden ● - ●

3. Onduidelijke afspraken directe partners/ opdrachtgever

●-

●

4. Gevolg effecten van aangebrachte wijzigingen ● - ●

5. Onvoldoende voorbereidingstijd - ● ●

6. Tekortkomingen installateur ● - -

7. Gemiste rol van engineeringsmanager ● - -

8. Krappe bouwplanning - ● -

9. Aanpassen PvE door aanvullende wensen. - ● -

10. Extreem veel meerwerk - ● -

14 van 29

#3. Hoofdoorzaken van vermijdbare kosten:

Procesplan werken met BIM

Casestudies: Kruisvergelijking

Wie, wat, hoe, wanneer?

1. Inconsistente tekeningen

2. Gevolg effecten van aangebrachte wijzigingen

3. Onvoldoende voorbereidingstijd

15 van 29

#3. Hoofdoorzaken van vermijdbare kosten:

Procesplan werken met BIM

Casestudies: Kruisvergelijking

Voldoet BIM, JA… mits:A: BIM goed wordt toegepastB: Juridisch wordt gefaciliteerd

16 van 29

#4. Conclusie o.b.v. classificatiematrix

Casestudies: Kruisvergelijking

Juridische vraagstuk:

Plichten en bevoegdheden van partijen m.b.t. wijzigen, aanpassen, onderhouden en beheren van data in de shared BIM server.

17 van 29

Hoofdvraag:Hoe kan BIM bijdragen aan het voorkomen van vermijdbare kosten in de realisatiefase en welke juridische vraagstuk dient hierbij opgelost te worden?

Bouwrecht: juridische vraagstuk

Custodianship

Hoofdvraag (herformuleerd):Welke juridische bepalingen dienen minimaal tot stand te komen om het custodianship bij het werken met BIM efficiënt te laten verlopen?

Hoofdvraag bouwrecht concreter geformuleerd

18 van 29

Vier belangrijke pijlers:1. Interactieve communicatie (Van Gulijk, 2011)2. Contractuele prikkels (Chao-Duivis, 2009a)3. Dejuridiseren van gedrag van partijen (Van Wassenaar en Thomas, 2008)4. Samenwerking faciliteren (Eastman, 2008)

Bouwrecht: juridische vraagstuk

Uitgangspunten en randvoorwaarden

19 van 29

Interactief communiceren gaat om proactief zijn. Huidige bepalingen zijn echter reactief. Contractuele prikkels en dejuridiseren van regels zijn noodzakelijk voor een open

communicatiestructuur. Geïntegreerde contractvormen hebben de voorkeur voor het werken met BIM. Iedere bepaling zodanig opstellen dat de 4 pijlers hierin te herkennen zijn.

Bouwrecht: juridische vraagstuk

Conclusie vooronderzoek:

20 van 29

Custodianship bepalingen

Figuur: Verplichtingen en bevoegdheden

Additional slides

21 van 29

Zender Multiple-ontvangers

AB

art. 1 lid 1 en 2 art. 3 lid 1 art. 1 lid 3 en 4

Coördinatie-overeenkomst op basis van:- Samenwerken- Interactief communiceren- Projectbelang

art. 2 lid 1,2,4 art. 3 lid 3 art. 5 lid 3

art. 5 lid 1 en 2 art. 2 lid 6 art. 6

art. 4 lid 2 en 6

art. 4 lid 3

art. 3 lid 2

art. 4 lid 5 sub c art. 2 lid 5

art. 4 lid 4 art. 4 lid 5 sub a, en b art. 2 lid 3

Data ownership

art. 4 lid 5 sub c art. 2 lid 5

ProjectteamBepalingen idem voor ontvangers

Opdrachtgever

Communicatieprocesmodel:

Unilateraal

Multilateraal

Bilateraal

BIMshared dataserver

22 van 29

BIMshared dataserver

Zender Multiple-ontvangers

AB

art. 1 lid 1 en 2 art. 3 lid 1 art. 1 lid 3 en 4

art. 2 lid 1,2,4 art. 3 lid 3 art. 5 lid 3

art. 5 lid 1 en 2 art. 2 lid 6 art. 6

art. 4 lid 2 en 6

art. 4 lid 3

art. 3 lid 2

art. 4 lid 5 sub c art. 2 lid 5

art. 4 lid 4 art. 4 lid 5 sub a, en b art. 2 lid 3

Data ownership

ProjectteamBepalingen idem voor ontvangers Unilateraal

Opdrachtgever

Communicatieprocesmodel:

Multilateraal

Bilateraal

art. 4 lid 5 sub c art. 2 lid 5

Coördinatie-overeenkomst op basis van:- Samenwerken- Interactief communiceren- Projectbelang

23 van 29

Zender Multiple-ontvangers

AB

art. 1 lid 1 en 2 art. 3 lid 1 art. 1 lid 3 en 4

art. 2 lid 1,2,4 art. 3 lid 3 art. 5 lid 3

art. 5 lid 1 en 2 art. 2 lid 6 art. 6

art. 4 lid 2 en 6

art. 4 lid 3

art. 3 lid 2

art. 4 lid 5 sub c art. 2 lid 5

art. 4 lid 4 art. 4 lid 5 sub a, en b art. 2 lid 3

Data ownership

art. 4 lid 5 sub c art. 2 lid 5

ProjectteamBepalingen idem voor ontvangers

Coördinatie-overeenkomst op basis van:- Samenwerken- Interactief communiceren- Projectbelang

Opdrachtgever

Communicatieprocesmodel:

Unilateraal

Multilateraal

Bilateraal

BIMshared dataserver

Art. 1 lid 2: De opdrachtgever of de door namens hem aangestelde partij is verantwoordelijk voor het verlenen van autorisaties aan opdrachtnemers tot het datamodel.

Art. 3 lid 2: Alle partijen dienen minimaal leesbevoegdheid te hebben voor alle data die worden gesynchroniseerd met de shared dataserver.

Art. 3 lid 3: De opdrachtnemers bepalen zelfstandig voor het aanwijzen van schrijfbevoegdheden aan mede opdrachtnemers. Hierin laat het de in artikel 4 lid 4 bepaalde wijzigingsverzoek onverlet.

24 van 29

Conclusies & Aanbevelingen

Wat zijn de besparingen?Gemiddeld 43% van de totale vermijdbare kosten per project

Hoe dient BIM hiervoor ingezet te worden? sturen op coördinatie van informatie sturen op consistentie van informatie anticiperen op gegevensbehoefte van informatie

Op welke begrotingsonderdelen moet gestuurd en geanticipeerd worden? Algemene bouwplaats kosten (ABK) Directe kosten koop materiaal

25 van 29

Conclusies & Aanbevelingen

Aanbevelingen:

#1. Het BIM-proces dirigeren#2. Focus op beheers-aspect: kwaliteit#3. Engineeringsmanager als BIM-coördinator#4. Stel kennismanagement voorop #5. Efficiënter project voorbereiden#6. BIM in traditioneel contractvorm #7. Integreren groeikansen: Duurzaamheid en Lean Bouwen integreren in het BIM- werken

26 van 29

Conclusies & Aanbevelingen

#2. Focus op beheers-aspect: kwaliteit

27 van 29

Conclusies & Aanbevelingen

#6. BIM in traditioneel contractvorm

Validatie en consistentiecheck BIM data model Ontwerpende partijen langer betrokken houden in het bouwproces Ontslag ontwerpende partijen wanneer gegevensbehoefte toereikend is

Toepassing: Als addendum op de BIM voorwaarden voor geïntegreerde contracten

28 van 29

Faalkosten voorkomen tijdens de realisatiefase met interventie van BIM

Prakash Sewlal

Technische Universiteit DelftMaster Real Estate & Housing

BAM Utiliteitsbouw

05 juli 2012

Faalkosten reductie ca. 3%

11,3%

8,3%besparing € 1,8 mld. per jaar

Additional slides

Lean Bouwen betekent dat een volgende activiteit pas wordt uitgevoerd wanneer de voorgaande erom vraagt, meerwaarde: meer klantwaarde minder faalkosten Meer commitment kortere doorlooptijden

30 van 29

BIM- coördinatoren

Additional slides

31 van 29

BIM coördinator

BIM coördinator

BIM coördinator

BIM coördinator

BIM coördinator

Afgevaardigde BIM-coordinatoren

Projectteams/ Opdrachtnemers

BIM coördinator

BIM shared dataserver

Projectteam

Digitaal archief

Opdrachtnemer, Bijv. aannemer

Art. 4 lid 2Art. 4 lid 2

Art. 5 lid 3

Art. 6 lid 1

BIM- coördinatoren:

Additional slides

32 van 29

Toetsing informatieverplichtingen: opdrachtgever aannemer adviseurs

Toetsingskader: UAV 2012 UAV-GC 2005 DNR 2011 VGBouwmodel 1992

Additional slides

33 van 29

Informatieplicht opdrachtgever:

Art.12 DNR 2011 ; algemene zorgplicht jegens adviseursPar. 12.3 en 12.4 UAV 2012 ; onderzoeks- en klachtplichtPar. 3. UAV-GC 2005 ; tijdig verstrekken van informatie aan opdrachtnemersArt.5 lid 1 VGBouwmodel ; tijdig kenbaar maken van wensen en verlangensArt.6:58 BW ; een medewerkingsplicht van de opdrachtgever (schuldeiser)

1. Interactieve communicatie

Geen specifieke verplichting voor de opdrachtgever om (interactief) informatie uit te wisselen.

Additional slides

34 van 29

Conclusies & Aanbevelingen

Kan BIM helpen faalkosten te voorkomen?Jazeker

Oorzaak Op te lossen met BIM1. Inconsistente tekeningen Ja2. Organisatievorm met onduidelijke afspraken Nee3. Onduidelijke afspraken directe partners/ opdrachtgever Nee4. Gevolg effecten van aangebrachte wijzigingen Ja5. Onvoldoende voorbereidingstijd Ja

35 van 29

Informatieplicht aannemer:

Par. 6.14 UAV 2012 ; waarschuwingsplichtPar. 4 lid 7 en 8 UAV-GC 2005 ; waarschuwingsplicht Art.6 VGBouwmodel ; ter beschikking stellen van ervaring en deskundigheid

1. Interactieve communicatie

Geen specifieke verplichting voor de opdrachtgever om (interactief) informatie uit te wisselen.

Additional slides

36 van 29

Informatieplicht adviseurs:

DNR 2011 ; precontractuele plicht tot het uitwisselen van informatie. Art. 11 lid 5 DNR 2011 ; informeren over uitvoering opdracht.

1. Interactieve communicatie

Geen specifieke verplichting voor de opdrachtgever om (interactief) informatie uit te wisselen.

Additional slides

37 van 29

4. Samenwerking faciliteren

Koopmodellen Delegatiemodellen Onderhandelingsmodellen

Turnkey Traditionele bouwproces Bouwteam

Brochureplan Management contracting Design and Build

General contracting

Voorkeur: Design & Build Bouwteam Turnkey

Bron: Maas (1997)

Bouwcontractmodellen:

UAV 2012 behoort niet meer tot toetsingskader

Additional slides

38 van 29

% BIM kans

40%60%60%70%90%90%90%80%80%60%70%70%40%40%40%20%20%

Note: Percentages ‘BIM kans’ zijn een indicatie en vormen derhalve geen wetenschappelijk onderbouwde getallen.

Overschreden kostenposten

StafkostenTijdelijke install. bouwStroomverbruikOnderstempeling zwembadLevering betonKalkzandsteenKant en klaar mortelsSteni panelendiverse staalAanbrengen Steni-panelenzaag en boorwerkBrandwerend afwerken sparingenstucwerk houtConstructeurAdviseur install.Plantoetsen bouwk. Plano kosten

[%] overschrijding

22%37%

131%65%5%

61%90%35%

353%24%5%

34%109%

5%5%

157%20%

Proces TO BE

Bron: EGM Architecten

Additional slides

39 van 29

Engineeringsmanager

3. Maatregelen van BAM:

XD4ALL (BIM) XD4ALL (BIM)

Traditioneel

Design & Build

Design, Build, Finance, Maintain,

Operate

Bouwteam

Turnkey

Design, Build, Maintain

Programma Ontwerp Uitwerking Realisering Beheer ExploitatieFinancierin

g

Opdrachtgever

Opdrachtgever

Opdrachtgever

Opdrachtgever

Opdrachtgever

Opdrachtgever

Architect Aannemer Opdrachtgever/ exploitant

Arch. Aannemer Opdrachtgever/ exploitant

Bouwteam(aann., arch.., opdrg.)

Aannemer Opdrachtgever/ exploitant

Aannemer Opdrachtgever/ exploitant

Aannemer Opdrachtgever/ exploitant

Concessiehouder (aannemer., financier, exploitant, beheerder)

OG

Arch.

Arch.Conc

.OG Conc.

Werkveld E-manager

Bron: Koolwijk (2006) Projectalliantie.

Additional slides

40 van 29

Additional slides

Contractuele relaties:

41 van 29

Stafkoste

n

Tijdeli

jke in

stall.

bouw

Stroomve

rbru

ik

Onderstem

peling z

wembad

Leveri

ng beto

n

Kalkzan

dsteen

Kant e

n klaa

r morte

ls

Steni p

anele

n

diverse

staa

l

aanbren

gen st

eniplat

en

zaag e

n boorwerk

Brandwere

nd afwerk

en sp

aringe

n

stucw

erk hout

Constructe

ur

Adviseu

r insta

ll.

Plantoets

en bouwk.

Plano ko

sten

€ - € 20,000 € 40,000 € 60,000 € 80,000

€ 100,000 € 120,000 € 140,000 € 160,000 € 180,000 € 200,000 € 220,000 € 240,000 € 260,000 € 280,000 € 300,000 € 320,000 € 340,000 € 360,000

Proces TO BEFactsheet

42 van 29

Meerwaarde voor opdrachtgever (benefit)

Waarde

Prijs

Kosten

Meerwaarde voor opdrachtnemer (profit)

Additional slides

Meerwaarde opdrachtgever en opdrachtnemer

43 van 29

Additional slides

Interne voorwaarden:vakmanschap motivatie van projectteammedewerkers kwaliteit van hun tools Bezettingsgraad personeel

Externe voorwaarden:Samenwerking participantenProjectbelang vooropHeldere afspraken

Regievoering/ Proces management

KennismanagementProjectevaluatie a.d.h.v. prestatie-indicatoren

Interne en externe succesfactoren en regievoering

44 van 29

S WO T

Additional slides

SWOT-analyse

 1. Integratie van ontwerp en uitvoering2. 3D gebouw geometrie3. 1 centrale bouw- én datamodel4. Hoge betrokkenheid en motovatie5. Kostenverlaging en tijdsreductie6. In een vroeg stadium de mogelijkheid

tot bijsturen7. Minder (geen) informatieverliezen8. Model analyse  

 1. Cultuuromslag2. Tijdrovend in de beginfase3. Afhankelijkheid van andere partners4. Juridische onvolwassenheid5. Kennis en kunde 

 1. Openheid en vertrouwen2. Commitment/ BIM denken3. Samenwerken4. Vroege betrokkenheid5. Complexe projecten6. Tijdwinst7. Kwaliteit8. Data snel (re)produceerbaar 

 1. Data uitwisseling standaard IFC2. ICT systeemvereisten3. Toegankelijkheid4. Digitaal beveiligen

45 van 29