EVEREN OT IN DE EEUWIGHEID GEWONE VERHALEN … Tot... · 6 Jozef II vaardigt in 1784 een verbod uit...
36
TOT IN DE EEUWIGHEID. DOOD-GEWONE VERHALEN UIT HET ARCHIEF DE BERGEYCK VAN 12 TOT 27 APRIL 2008 KASTEEL CORTEWALLE BEVEREN
Transcript of EVEREN OT IN DE EEUWIGHEID GEWONE VERHALEN … Tot... · 6 Jozef II vaardigt in 1784 een verbod uit...
T OT
IN D
E EE
UW
IGH
EID
. D
OO
D-G
EWO
NE
VER
HA
LEN
UIT
H
ET A
RC
HIE
F D
E B
ERG
EYC
K
VAN
12
TOT
27 A
PRIL
200
8
KA
STEE
L C
OR
TEW
ALL
E B
EVER
EN
3
VOO
RW
OO
RD
20
08 w
ordt
in T
er V
este
n ee
n ja
ar m
et e
en r
ouw
band
je. I
n he
t naj
aar
loop
t nam
elijk
het
pro
ject
Wak
kere
Doo
d. D
e
erfg
oedt
ento
onst
ellin
gen
ter g
eleg
enhe
id v
an e
rfgoe
ddag
200
8 bi
eden
u h
ierv
an a
lvas
t een
voo
rsm
aakj
e. B
oven
dien
is h
et d
it ja
ar e
xact
hon
derd
jaa
r ge
lede
n da
t ee
n va
n de
ber
oem
dste
bew
oner
s va
n C
orte
wal
le o
verle
ed.
Gra
af
Flor
imon
d de
Bro
ucho
ven
de B
erge
yck
- sen
ator
, wel
doen
er e
n pe
rsoo
nlijk
e vr
iend
van
Leo
pold
II -
stie
rf op
8 ja
nuar
i
1908
. Het
them
a va
n er
fgoe
ddag
200
8 is
Wor
dt v
erw
acht
wat
per
fect
te ri
jmen
val
t met
de
dood
. De
dood
is im
mer
s
een
zeke
rhei
d in
iede
rs b
esta
an v
roeg
er, n
u en
ook
in d
e to
ekom
st.
Met
de
tent
oons
tellin
g To
t in
de
eeuw
ighe
id.
Doo
d-ge
won
e ve
rhal
en u
it he
t A
rchi
ef d
e B
erge
yck
tone
n he
t
cultu
urce
ntru
m T
er V
este
n en
het
Arc
hief
de
Ber
geyc
k aa
n da
t he
t ve
rdrie
t om
het
ver
lies
van
dier
bare
n va
n al
le
tijde
n is
. O
p ba
sis
van
de a
rchi
efbe
sche
iden
uit
het
Arc
hief
de
Ber
geyc
k w
orde
n ee
n aa
ntal
gev
alle
n va
n
kraa
mbe
dste
rfte,
kin
ders
terft
e, s
neuv
elen
, zi
ekte
, st
erve
n in
het
bui
tenl
and
en b
ijzon
dere
ste
rfgev
alle
n be
licht
. E
lk
verh
aal
is e
r ee
n va
n af
sche
id n
emen
, m
aar
niet
van
ver
gete
n. D
e ar
chiv
alia
zor
gen
ervo
or d
at d
e ov
erle
dene
n
verd
er l
even
… T
ot i
n de
eeu
wig
heid
. A
ls e
xtra
atje
ste
llen
Ter
Ves
ten
en h
et A
rchi
ef d
e B
erge
yck
een
aant
al
bidp
rent
jes
van
bew
oner
s va
n he
t kas
teel
Cor
tew
alle
en
beke
nde
Bev
eren
aars
tent
oon.
Bas
issc
hool
Sin
t-Raf
aël p
rese
ntee
rt u
Vaa
r[t]w
el,
een
erfg
oedp
roje
ct m
et m
eerd
ere
dim
ensi
es.
De
leer
krac
hten
en
leer
linge
n va
n de
hoo
gste
kla
ssen
beh
ande
len
drie
them
a’s
alle
maa
l ver
vat i
n de
tite
l Vaa
r[t]w
el: l
even
na
de d
ood
[vaa
rwel
], ve
rwac
htin
gen
in h
et le
ven
[vaa
rt w
el] e
n er
fgoe
d vo
or d
e to
ekom
st [w
elva
art].
Het
them
a is
rijk
, de
tent
oons
tellin
gen
geva
rieer
d. U
Wor
dt v
erw
acht
.
Hei
di B
eck,
sch
epen
van
Cul
tuur
4
5
DE
BEL
EVIN
G V
AN
DE
DO
OD
[ Z
EVEN
TIEN
DE-
BEG
IN T
WIN
TIG
STE EE
UW
] V
anaf
de
mid
dele
euw
en t
ot d
e ze
vent
iend
e ee
uw h
eers
t ee
n el
emen
taire
ver
trouw
dhei
d m
et d
e do
od.
In d
e
zeve
ntie
nde
eeuw
spr
eken
prie
ster
s vo
ortd
uren
d ov
er d
e do
od e
n he
t hi
erna
maa
ls.
Bij
elk
ster
fbed
zor
gen
gees
telijk
en v
oor
een
verv
aarli
jk-in
druk
wek
kend
e om
kade
ring
[le g
rand
cér
émon
ial
de l
a m
ort
baro
que]
. In
de
acht
tiend
e ee
uw n
emen
de
verli
chte
filo
sofe
n de
Ker
k di
t ze
er k
wal
ijk.
De
filos
ofen
bes
chul
dige
n de
Ker
k en
haa
r
ziel
zorg
ers
van
win
stbe
jag.
De
ster
vend
e w
ordt
opg
ezad
eld
met
nod
eloz
e an
gste
n en
zie
t -
in h
et a
ansc
hijn
des
dood
s -
een
dure
beg
rafe
nis
of e
en le
gaat
als
eni
ge v
erze
kerin
g vo
or z
ijn o
f haa
r zi
elsr
ust.
Van
daag
is d
e vi
sie
van
de v
erlic
hte
filos
ofen
eni
gszi
ns a
fgez
wak
t.
De
acht
tiend
e ee
uw lu
idt
een
nieu
we
houd
ing
in t
egen
over
de
dood
. D
e ‘m
oder
ne’ m
ens
wil
de d
ood
liefs
t ni
et t
e
nadr
ukke
lijk o
nder
oge
n zi
en [l
a m
ort a
ppriv
oisé
e]. W
anne
er h
et in
divi
du a
an b
elan
g w
int e
n de
enk
elin
g zi
ch in
zijn
unic
iteit
onve
rvan
gbaa
r vo
elt o
f wil
voel
en, i
s el
k le
vens
eind
e ee
n ca
tast
rofe
die
ner
gens
mee
r do
or g
emild
erd
kan
wor
den.
Dit
leid
t tot
een
tabo
e te
geno
ver d
e do
od d
at v
anda
ag d
e da
g al
wee
r tan
ende
is. A
nder
zijd
s ho
pen
verli
chte
ego’
s da
t hun
doo
d ni
et o
nopg
emer
kt v
oorb
ijgaa
t. B
ij de
mod
erne
indi
vidu
alis
ten
vorm
t een
ont
roer
ende
om
gevi
ng te
mid
den
van
huile
nde
vrie
nden
het
ide
ale
deco
r vo
or e
en h
eroï
sche
doo
dsst
rijd.
De
wet
ensc
hap
win
t tij
dens
de
Ver
licht
ing
aan
bela
ng e
n he
t tra
ditio
nele
chr
iste
lijke
denk
beel
d [le
ven
en d
ood
zijn
een
tw
ee-e
enhe
id]
kom
t in
de
verd
rukk
ing
door
de
med
isch
e op
vatti
ngen
[lev
en e
n do
od z
ijn e
en tw
eede
ling]
. Gel
eide
lijk n
eem
t de
arts
de
plaa
ts in
van
de p
riest
er a
an h
et s
terfb
ed. D
e do
od h
eeft
dus
niet
lang
er e
en e
endu
idig
e go
dsdi
enst
ige
bete
keni
s.
6
Joze
f II v
aard
igt i
n 17
84 e
en v
erbo
d ui
t op
het b
egra
ven
in k
erke
n en
ste
delijk
e ke
rnen
. Het
Nap
oleo
ntis
che
decr
eet
van
1804
voo
rzie
t bijk
omen
d ee
n ve
rbod
op
het b
egra
ven
in g
emee
nsch
appe
lijke
grav
en. D
it is
het
sta
rtsei
n vo
or d
e
indi
vidu
ele
dode
ncul
tus
die
zo k
enm
erke
nd i
s vo
or d
e ne
gent
iend
e ee
uw.
De
scho
onhe
id v
an h
et c
orpu
s w
ordt
ontd
ekt,
het b
eeld
van
ver
val w
ordt
ver
late
n. D
e be
zorg
dhei
d om
de
eige
n ve
rloss
ing
verd
wijn
t en
maa
kt p
laat
s vo
or
de a
ngst
voo
r het
pro
blem
atis
ch a
fsch
eid
van
de a
nder
en. D
e sc
heid
ing
van
de d
ierb
aren
is e
nkel
dra
agba
ar d
oor h
et
bese
f va
n ee
n he
mel
se r
eüni
e. D
aarn
aast
nee
mt
de o
nzek
erhe
id t
oe o
mda
t de
doo
d ni
et m
eer
uits
luite
nd e
en
relig
ieuz
e be
teke
nis,
maa
r ook
een
wet
ensc
happ
elijk
e in
vullin
g kr
ijgt.
In d
e tw
intig
ste
eeuw
wor
dt d
e do
od o
ntke
nd e
n ve
rbor
gen
[la m
ort i
nver
sée]
als
gev
olg
van
de o
pvat
tinge
n ui
t de
Ver
licht
ing.
De
hang
naa
r gel
uk z
orgt
voo
r de
verb
anni
ng v
an h
et e
indi
ge, p
ijnlijk
e en
trag
isch
e ui
t het
indi
vidu
ele
en
het s
ocia
le b
ewus
tzijn
. De
dood
krij
gt e
en s
tem
pel a
ls d
é an
gstb
ezor
ger i
n ee
n ge
secu
laris
eerd
e sa
men
levi
ng w
aarin
de m
ens
diep
bez
orgd
is o
ver
wat
er
zal g
ebeu
ren
na d
e do
od n
u hi
j nie
t lan
ger
kan
teru
gval
len
op d
e tro
ost o
f het
gem
ak v
an d
e re
ligie
.
7
KR
AA
MB
EDST
ERFT
E H
oew
el d
e m
ens
in h
et A
ncie
n R
égim
e ge
woo
n is
om
met
de
real
iteit
van
de d
ood
om t
e ga
an,
laat
een
zwan
gers
chap
nie
man
d on
bero
erd.
Een
bev
allin
g be
teke
nt im
mer
s ee
n st
erke
stij
ging
van
het
ste
rfter
isic
o. O
ngev
eer
vijfe
ntw
intig
per
cent
van
de
vrou
wel
ijke
ster
fte in
de
leef
tijds
cate
gorie
van
der
tig to
t vee
rtig
jaar
, is
het r
echt
stre
ekse
gevo
lg v
an e
en k
raam
bed.
In
Vla
ande
ren
is d
e ev
olut
ie v
an d
e kr
aam
beds
terft
e si
nds
de z
even
tiend
e ee
uw t
e
volg
en. T
ot h
et b
egin
van
de
twin
tigst
e ee
uw b
edra
agt d
e kr
aam
beds
terft
e tu
ssen
de
ande
rhal
ve e
n tw
ee p
erce
nt p
er
beva
lling.
Bij
een
gem
idde
lde
van
vijf
beva
llinge
n pe
r vr
ouw
, be
teke
nt d
it du
s ee
n gl
obaa
l st
erfte
risic
o va
n
zeve
nenh
alf t
ot ti
en p
erce
nt p
er v
ruch
tbar
e vr
ouw
. Kra
ambe
dkoo
rts e
n de
vlo
ed z
ijn d
e gr
ote
dood
soor
zake
n. O
ok
mee
rling
enzw
ange
rsch
appe
n be
teke
nen
vaak
het
doo
dvon
nis
zow
el v
oor
de m
oede
r al
s vo
or d
e ki
nder
en.
Nie
t
verw
onde
rlijk
dus
dat
zw
ange
re v
rouw
en d
e ris
ico’
s zo
veel
mog
elijk
pro
bere
n te
bep
erke
n. Z
o is
het
in
hoge
re
klas
sen
de g
ewoo
nte
dat e
en a
anst
aand
e m
oede
r tijd
elijk
wee
r bij
haar
eig
en m
oede
r of e
en n
aast
e ve
rwan
te in
trekt
om e
en s
oort
van
gebo
rgen
heid
in e
en v
eilig
e, v
ertro
uwde
om
gevi
ng te
cre
ëren
. Daa
rnaa
st w
ordt
lang
van
tevo
ren
een
vroe
dvro
uw g
eëng
agee
rd d
ie v
oor d
e ne
gen
maa
nden
om
zijn
, nie
t mee
r van
de
zijd
e va
n de
kra
amvr
ouw
wijk
t.
De
ople
idin
g va
n de
vro
edvr
ouw
wor
dt v
anaf
ong
evee
r 17
70 o
p ee
n ho
ger
nive
au g
etild
dan
kzij
theo
retis
che
en
prak
tisch
e cu
rsus
sen.
Er
vers
chijn
en d
an o
ok g
edru
kte
hand
leid
inge
n zo
als
het
Vro
edvr
ouw
en H
andb
oeks
ken
in
1777
en
de V
roed
kund
ige
Oef
ensc
hool
in 1
784.
Pas
aan
het
ein
de v
an d
e ne
gent
iend
e ee
uw z
al d
e kr
aam
beds
terft
e in
Vla
ande
ren
opva
llend
dal
en, o
m z
ich
in d
e
eers
te h
elft
van
de t
win
tigst
e ee
uw t
e st
abilis
eren
. N
a de
Tw
eede
Wer
eldo
orlo
g da
alt
het
cijfe
r op
nieu
w o
m
omst
reek
s 19
70 e
en a
bsol
uut m
inim
um te
ber
eike
n. D
e m
edic
alis
erin
g en
de
verm
anne
lijkin
g va
n de
ver
losk
unde
is
dan
wel
isw
aar e
en fe
it ge
wor
den.
8
Car
ola
[Cha
rlotte
] Mar
ia A
gnes
Bou
wen
s [1
680
–171
0]
De
twee
de d
ocht
er v
an F
ranc
iscu
s B
ouw
ens
[162
1-17
03],
een
Ant
wer
pse
hand
elaa
r in
lux
epro
duct
en,
en v
an
Isab
ella
Mar
ia V
ande
n G
reyn
[1
648-
1733
] tro
uwt
op 1
3 au
gust
us 1
701
met
de
juris
t M
axim
inus
Cor
nelis
Gou
bau
[167
4-17
15],
een
sche
pen
van
de s
tad
Ant
wer
pen.
Hij
note
ert p
erso
onlijk
dez
e he
uglijk
e da
g in
zijn
inko
mst
enbo
ekje
[ook
: m
anua
al v
an i
nkom
sten
] da
t op
de
jubi
leum
tent
oons
tellin
g va
n de
Her
toge
lijke
Hee
mku
ndig
e K
ring
mee
r
aand
acht
krij
gt.
Ove
r he
t le
ven
van
Cha
rlotte
Bou
wen
s is
zee
r w
eini
g in
form
atie
bew
aard
geb
leve
n. Z
e is
voo
ral b
eken
d al
s de
te
jong
ges
torv
en m
oede
r va
n de
drie
jon
kvro
uwen
Gou
bau,
die
in
de a
chtti
ende
eeu
w d
e ei
gena
ress
en e
n de
bew
oons
ters
van
het
kas
teel
Cor
tew
alle
zijn
. C
harlo
tte b
eval
t na
mel
ijk a
chte
reen
volg
ens
van
een
dood
gebo
ren
jong
etje
stw
eelin
g op
10
mei
170
6, v
an Is
abel
la M
aria
op
13 s
epte
mbe
r 17
07 [+
1742
], va
n B
arba
ra F
ranc
isca
op
5
febr
uari
1709
[+17
75] e
n va
n Jo
anna
The
resi
a op
20
okto
ber 1
710
[+17
82].
Na
de g
eboo
rte v
an h
aar d
erde
doc
hter
her
stel
t Cha
rlotte
Bou
wen
s ni
et m
eer.
Ze o
verli
jdt,
nauw
elijk
s de
rtig
jaar
oud
,
op 3
nov
embe
r 17
10 a
an d
e ge
volg
en v
an h
aar
vier
de k
raam
bed.
Haa
r di
epbe
droe
fde
echt
geno
ot n
otee
rt in
zijn
inko
mst
enbo
ekje
: de
n 3
nove
mbe
r 17
10 i
s ge
stor
ven
naer
hae
re h
erhe
n re
chte
n on
tfang
en t
e he
bben
iou
ffrou
we
Cha
rlot
te M
arie
Agn
es B
ouw
[ens
] den
ber
mer
tigen
sij
haer
e si
[ele
] gen
adig
h.
9
Isab
ella
Mar
ia J
osep
ha G
ouba
u [1
707
– 17
42]
Isab
ella
Mar
ia J
osep
ha G
ouba
u is
de
ouds
te d
ocht
er v
an jo
nker
Max
imin
us C
orne
lis G
ouba
u, h
eer
van
Bev
eren
-
Bea
ulie
u en
Trie
st, s
chep
en v
an d
e st
ad A
ntw
erpe
n en
van
Cha
rlotte
Mar
ia A
gnes
Bou
wen
s. Is
abel
la M
aria
is n
et
drie
als
haa
r moe
der s
terft
na
de g
eboo
rte v
an h
aar j
ongs
te z
usje
Joa
nna
Ther
esia
.
Op
10 ju
li 17
15 s
terft
Max
imin
us C
orne
lis G
ouba
u. Is
abel
la M
aria
wor
dt n
u sa
men
met
haa
r zus
je B
arba
ra F
ranc
isca
opge
voed
doo
r ha
ar g
root
moe
der
lang
s m
oede
rzijd
e Is
abel
la M
aria
Van
den
Gre
yn [
1648
-173
3].
Ze v
erbl
ijft
bij d
e
zust
ers
van
Lorre
inen
te
Bru
ssel
op
pens
iona
at v
an 1
722
tot
eind
dec
embe
r 17
25.
Als
ze
acht
tien
is g
ewor
den,
acht
en h
aar
voog
den
de t
ijd r
ijp o
m h
aar
mee
rder
jarig
te
late
n ve
rkla
ren
voor
de
Raa
d va
n B
raba
nt.
Van
af d
an
behe
ert
ze,
voor
haa
rzel
f en
haa
r be
ide
zusj
es,
de e
rfeni
ssen
van
haa
r ou
ders
. In
173
5 ko
opt
ze v
an h
aar
oom
Pet
rus
Ferd
inan
dus
Gou
bau,
de
hoog
balju
w v
an h
et L
and
van
Bev
eren
, het
kas
teel
Cor
tew
alle
. Ver
moe
delijk
gaa
t ze
er a
l het
jaar
voo
rdie
n w
onen
. In
janu
ari 1
742
onve
rwac
ht h
uwt z
e on
verw
acht
met
de
Fran
stal
ige
burg
graa
f Rut
ger
de F
lodo
rp,
een
al w
at o
uder
e ed
elm
an v
an h
alve
rweg
e de
vijf
tig,
die
offic
ier
is v
an d
e V
laam
se W
acht
van
de
Spa
anse
kon
ing
Filip
s V
. O
mda
t zi
jn c
ompa
gnie
gel
eger
d is
in
San
Ild
efon
so,
even
bui
ten
Mad
rid,
vertr
ekt
het
pasg
ehuw
de p
aar
begi
n ju
ni 1
742
naar
de
Spa
anse
hoo
fdst
ad.
Isab
ella
Mar
ia is
net
drie
maa
nden
zw
ange
r. La
ng
kan
ze n
iet v
an h
aar n
ieuw
e le
ven
geni
eten
. Op
20 o
f 22
okto
ber b
eval
t ze
vroe
gtijd
ig v
an e
en d
oodg
ebor
en z
oont
je.
Haa
r ei
gen
toes
tand
gaa
t sne
l ach
teru
it: Is
abel
la M
aria
Gou
bau
over
lijdt o
p 24
okt
ober
174
2 in
het
kra
ambe
d. H
aar
echt
geno
ot b
esch
rijft
haar
hee
ngaa
n al
s vo
lgt:
... q
uelle
rec
ût v
ers
le m
idy
com
me
je d
it av
ec u
ne d
évot
ion
inex
plic
able
lis
ant
dans
son
liv
re d
e pr
iere
ord
inai
re t
outte
s le
s or
aiso
ns d
evan
t et
apr
ès l
a sa
inte
com
mun
ion,
elle
rec
ût a
vec
la m
eme
ferm
eté
envi
ron
deux
heu
res
apre
s la
st h
uile
et e
lle e
xpir
a ve
rs le
s 3
a 4
heur
es...
.
10
Alix
de
Bro
ucho
ven
de B
erge
yck
[184
9-18
80]
Alix
de
Bro
ucho
ven
de B
erge
yck
is h
et e
nige
kin
d va
n C
harle
s Jo
seph
van
Bro
ucho
ven
van
Ber
geyc
k [1
801-
1875
],
arro
ndis
sem
ents
com
mis
saris
van
Sin
t-Nik
laas
en
gew
ezen
lid
van
het N
atio
naal
Con
gres
en
zijn
ech
tgen
ote
Em
ilie
Mor
etus
[18
08-1
865]
. Ze
gro
eit
op i
n A
ntw
erpe
n en
in
Bev
eren
, w
aar
het
dom
ein
Cor
tew
alle
voo
r ha
ar g
een
gehe
imen
ken
t.
Vie
r ja
ar n
a de
doo
d va
n ha
ar m
oede
r, op
28
augu
stus
186
9, tr
eedt
ze
in h
et h
uwel
ijk m
et h
aar
neef
Flo
rimon
d de
Bro
ucho
ven
de B
erge
yck,
eni
ge z
oon
van
Loui
s A
ndré
de
Bro
ucho
ven
de B
erge
yck,
een
jong
ere
broe
r va
n ha
ar
vade
r en
van
Car
olin
a Le
opol
dina
de
Nam
ur d
’Elz
ée. O
ok n
a ha
ar h
uwel
ijk w
oont
ze
‘s z
omer
s op
het
bui
tenv
erbl
ijf in
Hem
ikse
m e
n ’s
win
ters
op
het k
aste
el C
orte
wal
le, w
aar
ze in
de
buur
t van
haa
r va
der
verto
eft.
Het
jong
e ge
zin
is
zeer
gel
ovig
: F
lorim
ond
voel
t zi
ch v
oor
zijn
huw
elijk
ste
rk t
ot e
en g
eest
elijk
leve
n bi
j de
jezu
ïete
n aa
nget
rokk
en.
Tijd
ens
hun
huw
elijk
srei
s ve
rblijv
en z
e in
Rom
e, w
aar z
e w
orde
n on
tvan
gen
door
pau
s P
ius
IX.
Alix
sch
enkt
tus
sen
1871
en
1880
het
leve
n aa
n tie
n ki
nder
en:
Loui
s [°
1871
], M
arie
[°1
872]
, C
harle
s [g
ebor
en e
n
gest
orve
n in
187
3], J
osep
h [°
1874
], C
harle
s [°
1875
], H
enri
en P
hilip
pe [°
1877
], J
ean
[°18
78],
Em
ilie [°
1879
] en
ten
slot
te C
arol
ina
op 1
9 se
ptem
ber
1880
. Alix
kom
t dez
e la
atst
e be
vallin
g ni
et m
eer
te b
oven
. Vijf
wek
en la
ter,
op 2
5
okto
ber,
ster
ft ze
. O
ok d
e kl
eine
Car
olin
a ha
alt
het
niet
en
over
lijdt
kort
na h
aar
moe
der
op 2
1 no
vem
ber.
Alix
de
Bro
ucho
ven
de B
erge
yck
wor
dt o
nder
mas
sale
bel
angs
tellin
g te
n gr
ave
gedr
agen
na
een
plec
htig
heid
in
de
Sin
t-Mar
tinus
kerk
te B
ever
en.
11
KIN
DER
STER
FTE
Com
plic
atie
s tij
dens
de
zwan
gers
chap
leid
en in
het
Anc
ien
Rég
ime
vaak
tot d
e [v
oorti
jdig
e] g
eboo
rte v
an e
en d
ood
kind
. O
mda
t de
prie
ster
onv
oldr
agen
dod
e ki
nder
en n
iet
regi
stre
ert
in d
e pa
roch
iere
gist
ers
is h
et v
anda
ag q
uasi
onm
ogel
ijk e
en in
scha
tting
te m
aken
van
de
omva
ng v
an d
it fe
nom
een.
Op
de z
uige
linge
nste
rfte
[het
ove
rlijd
en v
an e
en b
aby
in d
e lo
op v
an h
et e
erst
e le
vens
jaar
] he
bben
his
toric
i een
bete
re k
ijk: d
ie li
gt in
de
acht
tiend
e ee
uw n
og o
p dr
ie to
t vie
r pe
rcen
t. E
en b
elan
grijk
ele
men
t in
het o
nder
con
trole
houd
en v
an d
e zu
igel
inge
nste
rfte
is h
et g
even
van
bor
stvo
edin
g. A
lle g
enee
skun
dige
n en
mor
alis
ten
zijn
het
daa
r
over
een
s en
pro
bere
n jo
nge
moe
ders
erv
an te
ove
rtuig
en d
at h
et z
elf v
oede
n hu
n ba
by m
eer e
n be
tere
kan
sen
bied
t
om t
e ov
erle
ven.
In
de a
chtti
ende
eeu
w o
efen
en d
eze
inzi
chte
n ec
hter
wei
nig
invl
oed
uit
in d
e ho
gere
kla
ssen
.
Ade
llijke
dam
es z
ien
er v
anaf
om
hun
kin
dere
n ze
lf te
voe
den
en b
este
den
hun
baby
’s u
it aa
n ee
n m
in o
f ee
n
voed
ster
vrou
w.
In s
omm
ige
geva
llen
kom
t de
min
enk
ele
maa
nden
bij
de f
amilie
inw
onen
, m
aar
de b
aby
kan
ook
opge
nom
en w
orde
n in
haa
r eig
en g
ezin
op
het p
latte
land
. De
kans
dat
dez
e ki
nder
en ti
jden
s hu
n ve
rblijf
bui
tens
huis
over
lijden
, is
reëe
l. D
it is
bijv
oorb
eeld
het
gev
al v
oor C
laro
, het
jong
ste
kind
van
Jan
de
Bro
ucho
ven
de B
erge
yck
en
Livi
na M
aria
de
Bee
r, ge
bore
n in
169
8. A
an h
et e
inde
van
de
acht
tiend
e ee
uw k
omt
hier
in e
en k
ente
ring
onde
r
invl
oed
van
de n
ieuw
e op
voed
kund
ige
inzi
chte
n va
n on
der
mee
r Je
an J
acqu
es R
ouss
eau.
Ste
eds
mee
r jo
nge
moe
ders
uit
de h
oger
e kl
asse
n le
ggen
hun
bab
y’s
wee
r aan
de
bors
t. D
at d
oet o
ok M
aria
Elis
abet
h D
orm
er d
ie h
aar
eige
n be
vind
inge
n en
thou
sias
t aa
n ha
ar m
oede
r ve
rtelt.
Ong
evee
r te
rzel
fder
tijd
dw
ingt
de
vera
rmin
g va
n de
bevo
lkin
g op
het
pla
ttela
nd e
n in
de
stad
jong
e vr
ouw
en m
ee b
uite
nshu
is te
gaa
n w
erke
n in
de
fabr
ieke
n va
n ni
euw
e
indu
strie
ën. D
e bo
rstv
oedi
ng b
oet a
an b
elan
g in
, de
kind
erst
erfte
blijf
t op
een
hoog
niv
eau.
Pas
in d
e lo
op v
an d
e
nege
ntie
nde
eeuw
zal
de
voor
uitg
ang
in d
e ge
nees
kund
e de
kin
ders
terft
e do
en a
fnem
en.
12
Mar
ia M
agda
lena
Rob
ertin
a D
orm
er
[174
0-17
44]
Bin
nen
het j
aar n
a hu
n hu
wel
ijk w
ordt
het
jong
e ge
zin
van
Jam
es D
orm
er e
n Jo
anna
The
resi
a G
ouba
u ui
tgeb
reid
met
een
doch
tertj
e, M
aria
Elis
abet
h, g
ebor
en o
p 19
apr
il 17
39. D
e m
oeilij
ke b
eval
ling
heef
t zow
el m
oede
r al
s ki
nd s
terk
verz
wak
t. D
e pr
ogno
ses
lijken
sle
cht,
maa
r to
ch k
omen
bei
den
er n
a ve
le m
aand
en r
ust e
n aa
nste
rken
min
of m
eer
bove
nop.
Een
nie
uwe
zwan
gers
chap
ver
traag
t ec
hter
Joa
nna
Ther
esia
’s h
erst
el:
ampe
r tw
ee m
aand
en n
a de
geb
oorte
van
Mie
ken
gera
akt J
oann
a Th
eres
ia w
eer z
wan
ger.
Neg
en m
aand
en la
ng h
eeft
Joan
na T
here
sia
af te
reke
nen
met
een
aane
ensc
hake
ling
van
koor
tsaa
nval
len
en o
nges
teld
hede
n. H
aar
Eng
else
sch
oonm
oede
r sc
hrijf
t ha
ar in
nov
embe
r
1739
: I h
ope
that
God
will
ble
ss y
ou a
nd th
e ch
ild y
ou n
ow c
arry
. In
maa
rt 17
40 s
chen
kt J
oann
a Th
eres
ia n
a ee
n
zeer
zw
are
beva
lling
het
leve
n aa
n ee
n tw
eede
doc
hter
tje:
Mar
ia M
agda
lena
Rob
ertin
a. O
pnie
uw la
at d
e to
esta
nd
van
de p
asge
bore
ne e
n de
moe
der
het
ergs
te v
reze
n. E
en j
aar
late
r ve
rkee
rt ge
en v
an b
eide
n al
in
een
geru
stst
elle
nde
gezo
ndhe
idst
oest
and.
Uite
inde
lijk z
al J
oann
a Th
eres
ia v
olle
dig
hers
telle
n, m
aar
doch
tertj
e M
aria
Mag
dale
na R
ober
tina
blijf
t zw
ak e
n za
l op
vier
jarig
e le
eftij
d ov
erlijd
en. T
ijden
s ha
ar k
orte
leve
n he
eft z
e da
t van
haa
r
oude
rs s
terk
beï
nvlo
ed: d
e zo
rgen
om
haa
r tra
ge o
ntw
ikke
ling,
de
vreu
gde
om e
lke
klei
ne p
ositi
eve
evol
utie
zijn
bijn
a
tast
baar
aan
wez
ig in
hun
brie
ven
aan
elka
ar. O
ok n
a ha
ar d
ood
blijf
t haa
r her
inne
ring
liefd
evol
in h
et g
ezin
aan
wez
ig.
Bijn
a de
rtig
jaar
late
r pro
beer
t Joa
nna
Ther
esia
haa
r oud
ste
doch
ter M
aria
Elis
abet
h vo
l ver
trouw
en g
erus
t te
stel
len:
ze [M
aria
Mag
dale
na] b
idt v
oor
jou
in h
et p
arad
ijs.
13
Ther
esia
Mar
ia d
e B
rouc
hove
n de
Ber
geyc
k [1
771-
1776
] N
a tw
ee g
ezon
de z
onen
, Cha
rles
Fran
çois
en
And
ré F
ranç
ois,
op
de w
erel
d te
heb
ben
gebr
acht
en
een
mis
kraa
m
verto
ont M
aria
Elis
abet
h D
orm
er o
pnie
uw te
kene
n va
n zw
ange
rsch
ap in
de
twee
de h
elft
van
1770
. Ditm
aal v
erlo
opt
alle
s vo
orsp
oedi
g. M
aria
Elis
abet
h lijd
t aan
kle
ine
kwaa
ltjes
die
ook
tijd
ens
haar
vor
ige
zwan
gers
chap
pen
de k
op o
p
stak
en. V
erde
r is
ze v
oora
l ong
edul
dig
en h
oopt
ze
vurig
dat
het
dez
e ke
er e
en m
eisj
e w
ordt
. Op
6 m
ei 1
771
sche
nkt
Mar
ia E
lisab
eth
Dor
mer
het
leve
n aa
n ee
n do
chte
rtje,
The
resi
a M
aria
. Het
gel
uk v
an M
aria
Elis
abet
h D
orm
er e
n ha
ar
echt
geno
ot g
raaf
Pet
rus
Phi
lippu
s de
Bro
ucho
ven
de B
erge
yck
blijf
t ni
et d
uren
. Pe
tite
Ther
ese
zal a
l enk
ele
jare
n
late
r ste
rven
.
Ove
r Th
eres
ia M
aria
is w
eini
g ge
wet
en. A
mpe
r ee
n pa
ar a
ante
keni
ngen
in d
e ar
chiv
alia
get
uige
n no
g va
n di
t jon
ge
leve
n. E
én v
erm
eldi
ng k
omt u
it ee
n br
ief v
an 1
8 ju
ni 1
771
van
de g
root
moe
der
Joan
na T
here
sia
Gou
bau
aan
Mar
ia
Elis
abet
h D
orm
er w
aaru
it af
gele
id k
an w
orde
n da
t de
bab
y go
ed e
et.
In e
en b
rief
van
7 no
vem
ber
1775
aan
haa
r
moe
der
Joan
na T
here
sia
Gou
bau
besc
hrijf
t M
aria
Elis
abet
h D
orm
er e
en f
amilie
bezo
ek m
et d
e ki
nder
en:
We
zijn
gist
eren
gaa
n di
nere
n bi
j mad
ame
Bro
ucho
ven…
ik h
eb T
here
se n
og n
ooit
zo v
rolij
k en
bel
eefd
gez
ien
als
gist
eren
,
maa
r de
tw
ee j
onge
ns w
aren
te
law
aaie
rig.
In
1777
ver
mel
dt M
aria
Elis
abet
h no
g en
kel
haar
kin
dere
n C
harle
s
Fran
çois
, And
ré F
ranç
ois
en d
e in
177
3 ge
bore
n M
aria
Isab
ella
. The
resi
a M
aria
is d
an re
eds
over
lede
n.
In z
ijn h
uish
oudj
ourn
aal
verw
ijst
graa
f P
etru
s P
hilip
pus
de B
rouc
hove
n ve
rmoe
delijk
naa
r he
t ov
erlijd
en v
an z
ijn
doch
tertj
e. Z
ijn e
chtg
enot
e be
valt
in o
ktob
er 1
776
van
haar
vijf
de k
ind.
Die
zelfd
e m
aand
not
eert
hij d
e ko
sten
pou
r
lent
erre
men
t. D
it be
treft
waa
rsch
ijnlijk
de
begr
afen
is v
an T
here
sia
Mar
ia. V
oor d
e do
op v
an h
et v
ijfde
kin
d - d
at k
ort
na d
e ge
boor
te g
esto
rven
is -
beta
alt P
etru
s P
hilip
pus
de B
rouc
hove
n de
Ber
geyc
k na
mel
ijk p
as e
en m
aand
late
r.
14
ZIEK
TEN
D
e ge
zond
heid
is -
naa
st g
eldz
aken
en
fam
iliale
nie
uwtje
s -
hét
gesp
reks
onde
rwer
p bi
j uits
tek
in d
e ve
le b
rieve
n
bew
aard
in h
et A
rchi
ef d
e B
erge
yck.
Dat
de
bew
oner
s va
n C
orte
wal
le, h
un v
erw
ante
n en
ken
niss
en g
ezon
dhei
d zo
’n
prom
inen
te p
laat
s to
eken
nen
in h
un le
ven,
is n
iet v
erw
onde
rlijk
. Om
dat d
e ge
nees
kund
e no
g ni
et o
p pu
nt s
taat
, kan
het m
inst
e kw
aaltj
e le
vens
bedr
eige
nd z
ijn.
De
frequ
entie
van
het
woo
rd ‘z
iekt
e’ in
de
corr
espo
nden
tie w
eers
pieg
elt d
e so
cial
e st
atus
van
de
betro
kken
en. W
ie
de ti
jd e
n m
ogel
ijkhe
id h
eeft
om z
iek
te z
ijn e
n in
bed
te b
lijven
, wor
dt h
et v
aaks
t get
roffe
n. D
iena
ren
en b
oere
n zi
jn
het a
an z
ichz
elf v
erpl
icht
een
bet
ere
cons
titut
ie te
heb
ben.
In d
e br
iefw
isse
ling
kom
en d
e kw
alen
op
alle
rlei m
anie
ren
aan
bod.
Som
s w
orde
n w
e ze
er g
edet
aille
erd
inge
licht
ove
r de
gez
ondh
eids
toes
tand
van
de
corre
spon
dent
, so
ms
blijv
en d
e kl
acht
en e
erde
r va
ag. D
an v
alt e
nkel
tuss
en d
e re
gels
af t
e le
iden
ove
r w
elke
zie
kte
het g
aat o
f ver
rade
n
een
med
isch
adv
ies
of e
en m
edic
ijnre
cept
de
war
e to
edra
cht.
Nie
t al
leen
alle
daag
se o
ngem
akke
n zo
als
tand
pijn
,
jicht
, ni
erst
enen
, ve
rkou
dhed
en,
hoof
dpijn
, ko
lieke
n, …
v
inde
n hu
n ne
ersl
ag i
n de
brie
ven.
Ook
int
iem
ere
aand
oeni
ngen
zoa
ls b
ijvoo
rbee
ld b
orst
onts
teki
ngen
wor
den
per b
rief m
eege
deel
d.
De
gene
esku
nde
heef
t een
hel
e ev
olut
ie m
eege
maa
kt. I
n de
zev
entie
nde
eeuw
zijn
het
nie
t de
acad
emic
i met
een
med
isch
e op
leid
ing
die
beha
ndel
inge
n ui
tvoe
ren
waa
rbij
hand
wer
k -
zoal
s sn
ijden
- n
odig
is.
Han
dwer
k is
imm
ers
infe
rieur
wer
k da
t wor
dt o
verg
elat
en a
an c
hiru
rgijn
en e
n ba
rbie
rs. I
n de
ach
ttien
de e
euw
doe
t de
arts
in d
e m
oder
ne
bete
keni
s va
n he
t w
oord
zijn
int
rede
, m
aar
tege
lijker
tijd
is h
et o
ok d
e bl
oeiti
jd v
oor
kwak
zalv
ers.
Voo
r ee
n gr
oot
aant
al z
iekt
es w
orde
n no
g st
eeds
dez
elfd
e re
med
ies
- zo
als
ader
latin
gen,
lave
men
ten
en
natu
urlijk
e m
edic
ijnen
-
toeg
epas
t. P
as v
anaf
de
nege
ntie
nde
eeuw
zor
gen
uitv
indi
ngen
en
wet
ensc
happ
elijk
e on
tdek
king
en v
oor
een
snel
le
voor
uitg
ang.
15
Joan
nes
de V
issc
her
[155
1-16
19]
Joan
nes
de V
issc
her
wor
dt i
n 15
51 g
ebor
en a
ls z
oon
van
Theo
doru
s de
Vis
sche
r en
Adr
iana
van
Hor
ne v
an
Hem
ikse
m. H
ij m
aakt
car
rière
in d
e A
ntw
erps
e st
adsm
agis
tratu
ur o
nder
mee
r al
s sc
hepe
n en
keu
rmee
ster
. In
1572
huw
t hi
j met
Cat
harin
a de
Lon
gin
[+16
00]
die
stam
t ui
t ee
n ro
emrij
k ge
slac
ht.
Om
dat
Joan
nes
de V
issc
her
en z
ijn
echt
geno
te d
e S
paan
se v
orst
en
de k
atho
lieke
god
sdie
nst
trouw
wen
sen
te b
lijven
, on
tvlu
chte
n ze
een
tijd
lang
Ant
wer
pen.
Ze
kom
en p
as te
rug
in 1
585
nada
t de
stad
opn
ieuw
in S
paan
se h
ande
n is
. Het
gez
in is
dan
al u
itgeb
reid
met
min
sten
s dr
ie k
inde
ren:
Ann
a, J
oann
es B
alth
azar
en
Cat
harin
a.
Uit
de b
riefw
isse
ling
blijk
t dat
Joa
nnes
de
Vis
sche
r tij
dens
zijn
leve
n lijd
t aan
jich
t. H
ij om
schr
ijft h
et a
ls f
lesy
n w
at
afko
mst
ig is
van
fle
reci
jn o
f jic
ht.
De
kwaa
l tas
t zi
jn a
rmen
, ha
nden
, kn
ieën
en
voet
en a
an.
Ver
moe
delijk
wor
dt d
it
Joan
nes
de V
issc
her f
ataa
l.
Jich
t du
ikt
voor
het
eer
st o
p in
de
vijfd
e ee
uw v
oor
Chr
istu
s in
de
gesc
hrift
en v
an d
e G
rieks
e ge
nees
heer
Hip
pocr
ates
. Arts
en g
elov
en e
euw
enla
ng d
at ji
cht e
en g
evol
g is
van
een
teve
el a
an s
lijm d
at in
de
hers
enen
wor
dt
gevo
rmd.
Bij
over
prod
uctie
zak
t het
af n
aar
de r
omp
en d
e le
dem
aten
ond
er in
vloe
d va
n de
zw
aarte
krac
ht. D
it sl
ijm
stap
elt z
ich
dan
op in
de
gew
richt
en e
n ve
roor
zaak
t daa
r pijn
lijke
onts
teki
ngen
. Van
mee
t af a
an s
chrij
ft m
en ji
cht t
oe
aan
een
liede
rlijk
leve
n, o
verm
atig
alc
ohol
verb
ruik
en
copi
euze
maa
ltijd
en. J
icht
lijde
rs w
orde
n du
s ze
lf aa
nzie
n al
s de
vero
orza
ker v
an h
un k
waa
l en
zijn
daa
rom
vaa
k he
t mik
punt
van
spo
t. H
ierv
an g
etui
gen
de ta
lrijk
e sp
otpr
ente
n ov
er
jicht
uit
de z
even
tiend
e en
de
acht
tiend
e ee
uw.
Pas
in
het
mid
den
van
de n
egen
tiend
e ee
uw a
chte
rhal
en
wet
ensc
happ
ers
de w
are
toed
rach
t va
n he
t on
tsta
an v
an j
icht
. H
et i
s ee
n re
umat
isch
e aa
ndoe
ning
die
wor
dt
vero
orza
akt d
oor e
en te
hoo
g ur
inez
uurg
ehal
te in
het
blo
ed.
16
Joan
nes
Bal
thaz
ar d
e Vi
ssch
er
[158
0-16
40]
Joan
nes
Bal
thaz
ar d
e V
issc
her
wor
dt in
158
0 ge
bore
n al
s zo
on v
an J
oann
es d
e V
issc
her
[155
1-16
19] e
n C
atha
rina
de L
ongi
n [+
1600
], be
iden
tel
gen
uit
resp
ecta
bele
fam
ilies.
Hij
star
t ee
n ca
rriè
re b
inne
n de
sta
atsa
mbt
enar
ij. Z
o
verb
lijft h
ij ee
n tij
dlan
g aa
n de
am
bass
ade
in R
ome,
wor
dt v
ervo
lgen
s of
ficia
al in
het
sta
atss
ecre
taria
at e
n in
162
3
volg
t de
beno
emin
g to
t com
mis
saris
van
aan
mon
ster
ing.
Dat
zelfd
e ja
ar h
uwt h
ij m
et C
orne
lia d
e N
orm
an [+
1655
]. Ze
krijg
en d
rie z
onen
: Wille
m B
ened
ictu
s [°
1624
], Jo
anne
s B
alth
azar
[°16
26] e
n Ja
cobu
s V
ince
ntiu
s [°
1628
].
In d
e he
rfst v
an 1
640
blijk
t Joa
nnes
Bal
thaz
ar e
en b
eenb
reuk
opg
elop
en te
heb
ben.
Mat
hias
Bra
cque
, een
fam
ilielid
,
toon
t hie
rove
r zijn
bez
orgd
heid
in e
en b
rief:
Il n
ous
dese
lait
gran
dem
ent d
e la
rom
pure
de
vost
re ja
mbe
. Pou
r no
us
prio
ns a
Die
u vo
us d
onne
r de
bre
f gar
ison
. A V
alen
cien
nes,
ce
XVII
I nov
embr
e 16
40. A
lle g
ebed
en te
n sp
ijt g
aat d
e
toes
tand
van
Joa
nnes
Bal
thaz
ar a
chte
ruit.
Op
4 de
cem
ber
1640
maa
kt h
ij sa
men
met
zijn
vro
uw C
orne
lia e
en
geza
men
lijk te
stam
ent o
p. O
p 28
dec
embe
r 164
0 st
erft
Joan
nes
Bal
thaz
ar d
e V
issc
her o
p ze
stig
jarig
e le
eftij
d aa
n de
gevo
lgen
van
zijn
bee
nbre
uk.
Bee
nbre
uken
zijn
eeu
wen
lang
leve
nsbe
drei
gend
. G
ewon
e be
enbr
euke
n ve
roor
zake
n in
wen
dige
blo
edin
gen,
maa
r
met
de
nodi
ge ru
st e
n he
t goe
d sp
alke
n va
n he
t geb
roke
n lic
haam
sdee
l kan
de
patië
nt g
enez
en. O
pen
been
breu
ken
vorm
en e
en v
eel
grot
er g
evaa
r. D
e pa
tiënt
hee
ft da
n im
mer
s ee
n op
en w
onde
die
mak
kelijk
geï
nfec
teer
d ra
akt.
Infe
ctie
s le
iden
op
term
ijn t
ot g
angr
een.
De
enig
e op
loss
ing
bij h
et a
fste
rven
van
een
lede
maa
t is
am
puta
tie.
De
over
levi
ngsk
ans
na e
en a
mpu
tatie
is k
lein
, wan
t tot
hal
verw
ege
de n
egen
tiend
e ee
uw g
ebeu
rt di
t zon
der
verd
ovin
g
en in
onh
ygië
nisc
he o
mst
andi
ghed
en.
17
Jaco
bus
Vinc
entiu
s de
Vis
sche
r de
Cel
les
[162
8-16
56]
Jaco
bus
Vin
cent
us [B
oniti
us] i
s de
der
de z
oon
van
Joan
nes
Bal
thaz
ar d
e V
issc
her
en C
orne
lia d
e N
orm
an. H
ij zi
et
het l
even
slic
ht o
p 5
april
162
8. J
acob
us V
ince
ntiu
s’ jo
nge
leve
n w
ordt
gro
ndig
ver
stoo
rd w
anne
er z
ijn v
ader
in 1
640
ster
ft. V
oor
de l
ieve
lings
zoon
van
Joa
nnes
Bal
thaz
ar i
s di
t ee
n he
le s
chok
en
hij
reag
eert
zijn
ver
drie
t af
met
wan
gedr
ag.
Zijn
moe
der
Cor
nelia
de
Nor
man
wee
t zi
ch g
een
raad
mee
r m
et h
aar
jong
ste
zoon
en
Jaco
bus
Vin
cent
ius
gaat
een
tijd
je b
ij zi
jn ta
nte
Cat
harin
a de
Vis
sche
r, ee
n be
gijn
tje, w
onen
. Zij
moe
t hem
civ
ilite
it en
goe
t
natu
rel'
bijb
reng
en, w
ant h
ij he
eft q
uade
gew
oont
en. W
anne
er z
ijn ta
nte
om g
ezon
dhei
dsre
den
naar
Ake
n tre
kt, g
aat
Jaco
bus
Vin
cent
ius
naar
het
klo
oste
r. J
acob
us V
ince
ntiu
s de
Vis
sche
r loo
pt s
choo
l bij
de je
zuïe
ten.
Hij
treed
t toe
tot d
e ge
este
lijke
stan
d en
wil
zelfs
prie
ster
wor
den
wat
bij
zijn
fam
ilie o
p bi
jval
kan
rek
enen
, wan
t dat
bied
t ext
ra g
lans
aan
het
ges
lach
t de
Vis
sche
r. Ja
cobu
s V
ince
ntiu
s kr
ijgt z
ijn e
erst
e to
nsuu
r van
de
Gen
tse
biss
chop
in 1
647.
Hij
bela
ndt i
n de
pre
mon
stra
tenz
erab
dij t
e G
rimbe
rgen
. Daa
r bl
ijkt J
acob
us V
ince
ntiu
s re
gelm
atig
te li
jden
aan
neer
slac
htig
e bu
ien.
Mis
schi
en o
mda
t het
relig
ieuz
e le
ven
hem
eni
gszi
ns is
opg
edro
ngen
?
Jaco
bus
Vin
cent
ius
de V
issc
her
maa
kt o
p 4
dece
mbe
r 16
50 z
ijn te
stam
ent o
p. E
en v
an d
e pa
ters
van
de
abdi
j van
Grim
berg
en m
eldt
per
brie
f aan
zijn
moe
der C
orne
lia d
e N
orm
an d
at J
acob
us V
ince
ntiu
s de
Vis
sche
r is
over
lede
n na
een
zwar
e zi
ekte
op
9 m
aart
1655
om
neg
en u
ur v
oor
de n
oen.
Hij
is d
an a
mpe
r zev
enen
twin
tig ja
ar. A
bt d
e V
elas
co
schr
ijft
zijn
moe
der
de v
olge
nde
troos
tend
e w
oord
en:
Ick
hoor
e nu
met
ver
won
deri
nge
dat
hij
bove
n m
aten
mel
anco
lijck
was
[ick
wee
t noc
htan
s da
t hij
in s
ijn r
oep
te v
rede
was
] en
nu h
ij is
see
r w
el g
esto
rven
soo
moe
cht
dij d
enck
en d
at h
ij ge
luch
ich
is m
its h
ij di
t dro
ef le
ven
onts
lage
n is
.
18
GES
NEU
VELD
EN
In v
ele
adel
lijke
fam
ilies
heer
st d
e tra
ditie
dat
enk
ele
man
nelijk
e te
lgen
kie
zen
voor
een
car
rière
in
het
lege
r.
Die
nstb
aarh
eid
aan
de v
orst
en
de d
ynas
tie b
lijft
voor
ede
lliede
n ee
n no
odza
ak o
m h
un e
igen
ade
llijke
sta
tus
te
rech
tvaa
rdig
en.
In d
e ze
vent
iend
e en
ach
ttien
de e
euw
kom
t de
‘ou
de’
adel
am
btel
ijk i
n de
ver
druk
king
om
dat
stee
ds m
eer
niet
-
adel
lijke
maa
r go
ed o
pgel
eide
man
nen
het c
entra
le b
estu
ur o
p zi
ch n
emen
en
daar
vaa
k m
et e
en a
delli
jke
titel
voo
r
belo
ond
wor
den
[het
ont
staa
n va
n de
‘nie
uwe’
ade
l]. D
e ho
ge a
del k
iest
daa
rom
nog
nad
rukk
elijk
er v
oor e
en m
ilitai
re
loop
baan
om
zic
h te
ond
ersc
heid
en e
n de
vor
st te
die
nen.
De
adel
ken
mer
kt z
ich
nam
elijk
ond
er m
eer d
oor e
en s
terk
ontw
ikke
ld e
erge
voel
. Bov
endi
en is
het
ade
llijk
netw
erk
een
niet
te o
nder
scha
tten
fact
or o
m e
ffici
ënt t
e fu
nctio
nere
n
in e
en m
ilitai
re o
mge
ving
. Een
milit
aire
car
rière
bie
dt e
delli
eden
moo
ie v
ooru
itzic
hten
. Nie
t alle
en k
unne
n ze
zic
h vi
a
via
snel
opw
erke
n, s
oms
verk
rijge
n ze
reed
s vr
oeg
een
hoge
re g
raad
of z
ijn z
e in
sta
at m
etee
n ee
n ei
gen
regi
men
t te
kope
n. N
iet v
erw
onde
rlijk
dus
dat
de
adel
sle
utel
posi
ties
binn
en d
e ho
gere
rang
en b
ekle
edt.
Het
ges
lach
t de
Bro
ucho
ven
de B
erge
yck
is h
ierv
an e
en ty
pisc
h vo
orbe
eld.
Gen
erat
iesl
ang
bekl
eden
de
lede
n va
n de
fam
ilie
func
ties
in d
e ho
ge a
mbt
enar
ij en
in h
et le
ger.
Een
mili
taire
loop
baan
is n
iet z
onde
r ris
ico,
wan
t zek
er v
anaf
de
twee
de h
elft
van
de a
chtti
ende
eeu
w w
ordt
een
ede
lman
gea
cht h
et g
root
ste
deel
van
zijn
tijd
doo
r te
bren
gen
bij h
et
regi
men
t da
t hi
j le
idt.
Dit
wee
rspi
egel
t zi
ch i
n de
fam
iliege
schi
eden
is v
an d
e gr
aven
de
Ber
geyc
k. I
n bi
jna
elke
gene
ratie
sne
uvel
t éé
n va
n de
zon
en e
ervo
l op
het
sla
gvel
d of
wor
dt h
ij he
t sl
acht
offe
r va
n de
gev
olge
n va
n
verw
ondi
ngen
opg
elop
en in
het
hee
tst v
an d
e st
rijd.
19
Car
olus
van
Vils
tere
n en
Joa
nnes
Phi
lippu
s de
Bro
ucho
ven
de B
erge
yck
[167
6 of
167
7-17
08] e
n [1
686-
1709
] C
arol
us v
an V
ilste
ren
wor
dt g
ebor
en in
167
6 of
167
7 al
s tw
eede
kin
d en
oud
ste
zoon
van
Liv
ina
Mar
ia d
e B
eer
[165
6-17
41] e
n ha
ar e
erst
e ec
htge
noot
Ger
ard
van
Vils
tere
n, b
aron
van
Laa
rne
[161
5-16
83].
Car
olus
klim
t al g
auw
op to
t hog
e of
ficie
r in
Spa
anse
die
nst m
et e
en e
igen
reg
imen
t dat
in 1
708
te V
alen
cien
nes
gesc
houw
d w
ordt
. Nog
datz
elfd
e ja
ar s
laat
het
noo
dlot
toe.
De
Spa
anse
Suc
cess
ieoo
rlog
tuss
en e
nerz
ijds
Fran
krijk
en
Spa
nje
[de
unio
n de
s
deux
cou
ronn
es] e
n an
derz
ijds
de z
eem
ogen
dhed
en E
ngel
and
en d
e V
eren
igde
Pro
vinc
iën
[de
Gro
te A
lliant
ie m
et
ook
Oos
tenr
ijk e
n P
ruis
en]
woe
dt v
olop
. D
e tro
epen
van
de
Gro
te A
lliant
ie m
aken
zic
h kl
aar
om d
e st
ad R
ijsel
te
bele
gere
n. N
abij
het
kast
eel
van
Wijn
enda
le [
in d
e bu
urt
van
Torh
out]
kom
t he
t op
28
sept
embe
r 17
08 t
ot e
en
conf
ront
atie
met
de
Fran
se v
ijand
. Een
kor
te, m
aar k
rach
tige
strij
d le
idt t
ot e
en a
anzi
enlijk
ver
lies
van
men
senl
even
s.
Een
van
de
slac
htof
fers
is b
aron
Car
olus
van
Vils
tere
n. H
ij ra
akt d
odel
ijk g
ewon
d tij
dens
de
aanv
al o
p ee
n E
ngel
s
konv
ooi.
Car
olus
van
Vils
tere
n is
bijg
ezet
in d
e fa
milie
graf
keld
er in
de
Sin
t-Mac
hariu
sker
k te
Laa
rne.
In 1
686
ziet
Joa
nnes
Phi
lippu
s he
t lev
ensl
icht
als
eer
ste
kind
van
Liv
ina
Mar
ia d
e B
eer e
n gr
aaf J
an d
e B
rouc
hove
n
de B
erge
yck
met
wie
ze
in 1
685
is h
ertro
uwd
na d
e do
od v
an G
erar
d va
n V
ilste
ren.
Joa
nnes
Phi
lippu
s vo
lgt s
tudi
es
aan
het j
ezuï
eten
colle
ge in
Mec
hele
n en
sch
rijft
zich
in 1
703
in a
an d
e Le
uven
se u
nive
rsite
it. In
170
9 ra
akt J
oann
es
Phi
lippu
s al
s lu
itena
nt-k
olon
el
van
zijn
ei
gen
cava
lerie
regi
men
t in
S
paan
se
dien
st
tijde
ns
de
Spa
anse
Suc
cess
ieoo
rlog
betro
kken
bij
de v
erde
digi
ng v
an B
erge
n en
Doo
rnik
. De
Fran
sen
delv
en e
r he
t ond
ersp
it te
gen
de
geal
lieer
den.
In a
ugus
tus
1709
laat
Joa
nnes
Phi
lippu
s de
Bro
ucho
ven
de B
erge
yck
er in
Ber
gen
het l
even
bij.
Ook
zijn
nee
f Hya
cint
hus
Jose
phus
sne
uvel
t. V
oor
de tw
eede
maa
l in
nog
geen
jaar
tijd
moe
t het
nie
uw s
amen
gest
elde
gezi
n va
n Ja
n de
Bro
ucho
ven
de B
erge
cyk
en L
ivin
a de
Bee
r afs
chei
d ne
men
van
de
toek
omst
ige
pate
r fam
ilias
.
20
Ferd
inan
dus
Jose
phus
de
Bro
ucho
ven
de B
erge
yck
[172
2-17
58]
Ferd
inan
dus
Jose
phus
wor
dt g
ebor
en o
p 23
maa
rt 17
22 a
ls t
wee
de z
oon
van
graa
f N
icol
aas
Jose
phus
de
Bro
ucho
ven
de B
erge
yck
[169
1-17
65] e
n M
aria
Cha
rlotte
de
Vis
sche
r de
Cel
les
[170
1-17
42].
Hij
loop
t sch
ool i
n he
t
Mec
hels
e je
zuïe
tenc
olle
ge e
n ne
emt d
iens
t in
het O
oste
nrijk
se le
ger.
Ver
moe
delijk
nee
mt
Ferd
inan
dus
Jose
phus
tijd
ens
de Z
even
jarig
e O
orlo
g de
el a
an d
e S
lag
bij L
euth
en d
ie w
ordt
uitg
evoc
hten
op
5 de
cem
ber
1757
. De
Oos
tenr
ijker
s on
der
leid
ing
van
Kar
el v
an L
otha
ringe
n lijd
en h
ier
een
pijn
lijke
nede
rlaag
teg
en d
e P
ruis
isch
e st
rijdm
acht
van
Fre
derik
de
Gro
te.
Met
een
ver
rass
ings
aanv
al e
n ee
n vo
or h
en
onge
won
e st
rate
gie
vers
laan
de
Pru
isen
hun
tege
nsta
nder
s in
am
per d
rie u
ur ti
jd. Z
e sl
agen
er z
o in
de
cont
role
ove
r
Sile
zië
te b
ehou
den.
De
geha
vend
e O
oste
nrijk
se s
trijd
mac
ht tr
ekt z
ich
teru
g in
Boh
emen
. In
die
regi
o, m
eerb
epaa
ld
in h
et p
laat
sje
Leitm
eritz
of
Lito
mer
ice,
ste
rft F
erdi
nand
us J
osep
hus
op 3
1 ja
nuar
i 175
8. D
e ve
rwon
ding
en d
ie h
ij
heef
t opg
elop
en ti
jden
s de
Sla
g bi
j Leu
then
en
de s
lech
te le
efom
stan
digh
eden
in h
et le
ger z
ijn h
em fa
taal
gew
orde
n.
Voo
r zi
jn v
ader
Nic
olaa
s Jo
seph
us i
s di
t op
nieu
w e
en z
eer
traum
atis
che
gebe
urte
nis.
Vie
r va
n zi
jn e
lf ki
nder
en
ster
ven
voor
hun
twee
de le
vens
jaar
. Op
18 ja
nuar
i 175
8, n
og g
een
twee
wek
en v
oor h
et o
verli
jden
van
Fer
dina
ndus
Jose
phus
, st
erft
Joan
nes
Bap
tist,
Nic
olaa
s Jo
seph
us’
ouds
te z
oon
én z
ijn o
pvol
ger
als
hoof
d va
n de
fam
ilie,
op
zeve
nder
tigja
rige
leef
tijd.
In é
én k
lap
verli
est h
ij du
s tw
ee v
olw
asse
n ki
nder
en. I
n he
t bep
erkt
e aa
ntal
brie
ven
dat v
an
hem
is b
ewaa
rd, h
eeft
Nic
olaa
s Jo
seph
us h
et -
naas
t de
stan
daar
dfor
mul
e fe
u m
on fi
ls -
één
keer
exp
licie
t ove
r het
over
lijden
van
Fer
dina
ndus
Jos
ephu
s. O
p 23
jan
uari
1760
laa
t hi
j aa
n zi
jn r
entm
eest
er w
eten
dat
Fer
dina
ndus
Jose
phus
’ ink
omst
en a
ange
wen
d m
ogen
wor
den
om k
oste
n te
dek
ken
quil
y a
pres
de
deux
ans
que
il
est
part
it
pour
l’au
tre
mon
de.
21
Ren
é de
Bro
ucho
ven
de B
erge
yck
[189
5-19
18]
Gra
af R
ené
de B
rouc
hove
n de
Ber
geyc
k, g
ebor
en o
p 29
apr
il 18
95 te
Ant
wer
pen,
is h
et o
udst
e ki
nd v
an g
ouve
rneu
r
Loui
s de
Bro
ucho
ven
de B
erge
yck
en M
aria
Mor
etus
Pla
ntin
. Hij
is b
oven
dien
het
oud
ste
klei
nkin
d va
n Fl
orim
ond
de
Bro
ucho
ven
de B
erge
yck,
sen
ator
en
kast
eelh
eer v
an C
orte
wal
le.
Als
in 1
914
de E
erst
e W
erel
door
log
losb
arst
, is
Ren
é ne
t ne
gent
ien.
Hij
wen
st o
nmid
dellij
k di
enst
te
nem
en in
het
Bel
gisc
he le
ger.
Toch
mel
dt h
ij zi
ch p
as in
mei
191
5 vi
a he
t Bel
gisc
h ge
zant
scha
p in
Den
Haa
g al
s vr
ijwilli
ger a
an. N
a
ople
idin
gen
in A
uvou
rs e
n B
ayeu
x in
Nor
man
dië
bege
leid
t hij
tot m
aart
1917
in A
uvou
rs d
e ni
euw
e re
krut
en.
Op
25 m
aart
1917
wor
dt R
ené
de B
rouc
hove
n de
Ber
geyc
k in
gede
eld
bij h
et v
iere
ntw
intig
ste
Lini
ereg
imen
t. H
ij be
gint
enth
ousi
ast a
an z
ijn c
ampa
gne
aan
het f
ront
. Ond
er e
en z
waa
r Dui
ts b
omba
rdem
ent w
ordt
Ren
é op
31
okto
ber 1
918
bij d
e st
rijd
om h
et a
fleid
ings
kana
al v
an Z
omer
gem
-Bov
en d
oor e
en g
rana
atsc
herf
gera
akt.
Hul
p ka
n ni
et m
eer b
aten
.
In d
e he
rinne
rings
broc
hure
Voo
r V
rijhe
id e
n R
echt
dat
het
Onz
e-Li
eve-
Vro
uwco
llege
van
Ant
wer
pen
aan
zijn
gesn
euve
lde
oud-
leer
linge
n w
ijdt,
besc
hrijf
t re
ctor
Rut
ten
de d
ood
van
Ren
é de
Bro
ucho
ven
de B
erge
yck
als
volg
t:
Het
bat
aljo
n va
n R
ené
de B
erge
yck
ston
d vo
orui
tges
chov
en m
et o
pdra
cht d
en v
ijand
ach
ter h
et a
fleid
ings
kana
al te
rug
te d
rijve
n. Z
ijn p
elet
on m
aakt
e de
el u
it va
n de
eer
ste
aanv
alsd
rom
: na
een
gew
eldi
ge b
esch
ietin
g w
ordt
voo
r he
t
voet
volk
het
sto
rmse
in g
egev
en. Z
ooal
s na
ar g
ewoo
nte
staa
t de
Ber
geyc
k aa
n de
spi
ts z
ijner
man
nen
en s
leep
t ze
door
zijn
e be
gees
terin
g m
ede:
de
vija
ndel
ijke
stel
linge
n va
llen,
maa
r een
gra
naat
sche
rf tre
ft he
m e
n hi
j ste
rft, o
p de
n
oude
rdom
van
22
jaar
! Hij
was
ridd
er in
de
Leop
olds
orde
en
vere
erd
met
het
oor
logs
krui
s.
22
OU
DER
DO
M
Nie
t alle
ove
rlijd
ens
zijn
te w
ijten
aan
zie
kte,
kra
ambe
d- o
f kin
ders
terft
e, o
ngev
alle
n of
oor
logs
omst
andi
ghed
en. O
ok
in h
et v
erle
den
slag
en m
ense
n er
in o
m g
espa
ard
te b
lijve
n va
n er
nstig
e ge
zond
heid
spro
blem
en o
f ze
te o
verw
inne
n
en e
en g
ezeg
ende
leef
tijd
te b
erei
ken.
Aan
gezi
en d
e ho
ofdr
olsp
eler
s in
het
Arc
hief
de
Ber
geyc
k sa
men
een
moo
ie
spie
gel v
an h
et le
ven
in h
et v
erle
den
tone
n, h
ebbe
n oo
k so
mm
igen
ond
er h
en h
et g
eluk
gek
end
een
hoge
leef
tijd
te
hale
n.
In d
e m
idde
leeu
wen
is d
e ge
mid
deld
e le
vens
verw
acht
ing
van
de m
ens
onge
veer
vijf
entw
intig
jaar
. Van
de
zest
iend
e
tot
acht
tiend
e ee
uw l
igt
het
gem
idde
lde
van
de l
even
sduu
r in
de
buur
t va
n vi
jfend
ertig
jaa
r. R
ond
1900
stij
gt d
e
leve
nsve
rwac
htin
g na
ar o
ngev
eer a
chte
nvee
rtig
jaar
.
Het
Arc
hief
de
Ber
geyc
k be
waa
rt do
cum
ente
n va
n m
anne
n en
vro
uwen
die
vee
l la
nger
heb
ben
gele
efd
dan
de
leve
nsve
rwac
htin
g w
aarte
gen
ze b
ij hu
n ge
boor
te s
tatis
tisch
aan
keke
n. M
eer
nog.
Zel
fs v
anda
ag z
oude
n ze
de
actu
ele
cijfe
rs -
ruim
zev
enen
zeve
ntig
jaar
voo
r een
man
en
ruim
vie
rent
acht
ig ja
ar v
oor e
en v
rouw
- ru
im a
chte
r zic
h
late
n. E
ens
de m
ens
enke
le k
ritie
ke le
vens
fase
s - h
et e
erst
e le
vens
jaar
, de
kind
ertij
d, o
orlo
gstij
d vo
or d
e m
an e
n de
vruc
htba
re p
erio
de v
oor
de v
rouw
- h
ad o
verle
efd,
stij
gen
zijn
kan
sen
ster
k om
de
gem
idde
lde
leve
nsve
rwac
htin
g te
over
schr
ijden
.
Oud
w
orde
n is
-
vroe
ger
nog
veel
m
eer
dan
nu
- ee
n kw
estie
va
n ge
netis
che
voor
besc
hikk
ing,
va
n
omge
ving
sfac
tore
n en
van
een
flin
ke p
ortie
gel
uk …
23
Fran
cisc
us B
ouw
ens
en Is
abel
la M
aria
Van
den
Gre
yn
[162
1-17
03] e
n [1
648
– 17
33]
Fran
cisc
us is
het
ach
tste
of n
egen
de [h
ij is
de
helft
van
een
twee
ling]
van
de
twaa
lf ki
nder
en v
an d
e ju
rist-h
ande
laar
Sim
on B
ouw
ens
en d
e ha
ndel
sdoc
hter
Cha
rlotte
de
Lette
r. G
ehee
l vo
lgen
s de
fam
iliet
radi
tie g
enie
t hi
j ee
n
hand
elso
plei
ding
, ve
rmoe
delijk
te
Par
ijs.
Zijn
tw
eelin
gbro
er C
arol
us w
ordt
juris
t. In
het
beg
in v
an d
e ja
ren
1640
is
Fran
cisc
us g
eass
ocie
erd
in e
en h
ande
lshu
is m
et é
én v
an z
ijn o
uder
e br
oers
. Der
tig ja
ar la
ter
verh
ande
lt hi
j sam
en
met
zijn
jon
gere
bro
er T
hom
as l
uxep
rodu
cten
in
de S
wan
e, h
et o
uder
lijk h
uis
aan
de B
raba
ntse
Koo
rnm
arkt
te
Ant
wer
pen
[nu
de G
raan
mar
kt].
In 1
671,
op
vijft
igja
rige
leef
tijd,
huw
t hij
met
Isab
ella
Mar
ia V
ande
n G
reyn
. Het
paa
r ne
emt z
ijn in
trek
in d
e S
wan
e.
Isab
ella
Mar
ia V
ande
n G
reyn
, drie
ëntw
intig
op
haar
trou
wda
g, s
tam
t net
als
haa
r bru
ideg
om u
it ee
n ha
ndel
sges
lach
t.
Fran
cisc
us B
ouw
ens
en Is
abel
la M
aria
Van
den
Gre
yn k
rijge
n ne
gen
kind
eren
, waa
rvan
er
vijf
de v
olw
asse
n le
eftij
d
bere
iken
. Fr
anci
scus
blijf
t al
s ho
ofd
van
een
jong
gez
in t
ot h
et e
inde
van
zijn
leve
n in
170
3 ac
tief
hand
el v
oere
n:
getu
ige
daar
van
zijn
brie
venb
oek
waa
rin h
ij to
t en
kele
wek
en v
oor
zijn
doo
d zi
jn u
itgaa
nde
brie
ven
kopi
eert.
Fran
cisc
us B
ouw
ens’
lang
e le
ven
valt
in tw
ee e
piso
des
uite
en: é
én a
ls v
rijge
zel e
n éé
n al
s ec
htge
noot
en
huis
vade
r.
Mee
r dan
zes
tig ja
ar e
chte
r lei
dt h
ij ee
n ha
ndel
sfirm
a.
Isab
ella
Mar
ia V
ande
n G
reyn
voe
dt n
a de
doo
d va
n ha
ar m
an d
e tw
ee n
og m
inde
rjarig
e ki
nder
en o
p, z
et d
e fir
ma
verd
er e
n ne
emt b
ij de
vro
ege
dood
van
haa
r do
chte
r C
harlo
tte e
n di
ens
man
Max
imin
us G
ouba
u hu
n tw
ee o
udst
e
doch
tertj
es in
hui
s. D
e la
atst
e ja
ren
van
haar
leve
n br
engt
zij
dich
t bij
haar
kin
derlo
ze d
ocht
er M
aria
Mag
dele
na d
oor.
Isab
ella
Mar
ia V
an d
en G
reyn
ove
rlijd
t op
vie
rent
acht
igja
rige
leef
tijd
en w
ordt
op
28 j
uni
1733
beg
rave
n in
de
Pre
dikh
eren
kerk
, teg
enw
oord
ig d
e S
int-P
aulu
sker
k te
Ant
wer
pen.
24
Livi
na M
aria
de
Bee
r [1
656-
1741
] O
p 11
sep
tem
ber
1656
sch
enkt
Ann
a M
aria
de
Cal
uwae
rt [+
1679
] het
leve
n aa
n ha
ar z
esde
[en
laat
ste]
kin
d. H
et
mei
sje
krijg
t de
naam
Liv
ina
Mar
ia. V
ader
is N
icol
aas
Igna
tius
de B
eer [
+166
0], b
aron
van
Meu
lebe
ke.
In 1
675
huw
t Li
vina
Mar
ia m
et d
e ve
el o
uder
e ki
nder
loze
wed
uwna
ar G
erar
d va
n V
ilste
ren
[ca.
161
5-16
83],
baro
n
van
Laar
ne. A
l sne
l vol
gen
kind
eren
: Mar
ia J
ohan
na [°
1676
], C
arol
us [°
1677
] en
Ann
a Lu
cia
[°16
80].
In 1
683
over
lijdt
Ger
ard
van
Vils
tere
n. L
ivin
a M
aria
is d
an h
oogz
wan
ger
van
haar
vie
rde
kind
, Jac
obus
Jos
ephu
s. In
168
5 he
rtrou
wt
ze m
et d
e am
bitie
uze
graa
f Jan
de
Bro
ucho
ven
de B
erge
yck
[164
4-17
25],
een
wed
uwna
ar m
et e
en d
ocht
er, w
iens
[inte
r]nat
iona
le c
arriè
re in
de
staa
tsam
bten
arij
een
hoge
vlu
cht n
eem
t met
func
ties
als
thes
aurie
r-ge
nera
al, m
inis
ter
van
Fina
ncië
n en
Oor
log
en p
laat
sver
vang
end
land
voog
d. M
et d
e gr
aaf d
e B
erge
yck
krijg
t Liv
ina
Mar
ia n
og z
even
kind
eren
: Jo
anne
s P
hilip
pus
[°16
86],
een
onbe
kend
kin
d [1
688-
1689
], Jo
seph
us H
yaci
nthu
s [1
690-
1691
], N
icol
aas
Jose
phus
[°16
91],
Mar
ia C
atha
rina
[°16
93],
Mar
ia T
here
sia
[°16
95] e
n C
laro
[169
8-17
03].
Om
wille
van
de
loop
baan
van
de g
raaf
de
Ber
geyc
k ve
rhui
st h
et g
ezin
reg
elm
atig
, ook
naa
r he
t bui
tenl
and.
Ove
ral m
aken
ze
deel
uit
van
de
high
soc
iety
.
Gra
vin
Livi
na M
aria
sta
at a
ls m
anag
eria
l m
istre
ss a
an h
et h
oofd
van
een
nie
uw s
amen
gest
eld
gezi
n en
een
uitg
ebre
ide
huis
houd
ing.
Een
goe
d dr
aaie
nde
mén
age
is d
e tro
ts e
n w
aard
ighe
id v
an d
e vr
ouw
des
hui
zes.
Ged
uren
de b
ijna
vijft
ig ja
ar n
eem
t gr
avin
Liv
ina
Mar
ia e
lke
ocht
end
plic
htsb
ewus
t de
gan
zenv
eer
ter
hand
om
alle
uitg
aven
van
haa
r hui
shou
den
te n
oter
en. Z
e gu
nt o
ns z
o ee
n un
ieke
blik
in h
aar m
ater
iële
leef
wer
eld.
Op
28 a
pril
over
lijdt g
ravi
n Li
vina
Mar
ia -
reed
s vi
jftie
n ja
ar w
eduw
e en
nog
ste
eds
de b
aas
over
haa
r hui
shou
den
- op
de g
ezeg
ende
leef
tijd
van
vier
enta
chtig
jaar
.
25
STER
VEN
IN H
ET B
UIT
ENLA
ND
O
mw
ille v
an h
un fu
nctie
s in
de
hand
el o
f in
de [i
nter
]nat
iona
le a
mbt
enar
ij zi
jn d
e ar
chie
fvor
mer
s va
n he
t Arc
hief
de
Ber
geyc
k vo
ortd
uren
d on
derw
eg. V
aak
verb
lijven
ze
korte
tijd
in h
et b
uite
nlan
d, m
aar i
n ee
n aa
ntal
gev
alle
n ve
stig
en
ze z
ich
om p
rofe
ssio
nele
rede
nen
- al d
an n
iet d
efin
itief
- in
een
vre
emde
en
verre
sta
d.
Rei
zen
is in
een
tijd
zon
der g
emot
oris
eerd
e vo
ertu
igen
, gea
sfal
teer
de e
n ve
rlich
te w
egen
gee
n si
necu
re. E
en re
is p
er
koet
s is
ver
re v
an c
omfo
rtabe
l: on
dank
s de
luxu
euze
uitv
oerin
g co
nfor
m d
e st
and
van
de r
eizi
ger
is b
inne
nin
geen
verw
arm
ing
voor
zien
. La
nge
reiz
en o
nder
nem
en i
n w
inte
rtijd
bet
eken
t ko
u lijd
en.
De
best
e w
egen
heb
ben
een
[ver
]har
de b
oven
laag
en
zijn
voo
rzie
n va
n ee
n vo
rm v
an a
fwat
erin
g aa
n be
ide
kant
en. D
e ko
etsi
er d
ient
voo
rtdur
end
zijn
oog
op
de w
eg te
hou
den.
De
vera
nder
de w
eers
omst
andi
ghed
en b
eïnv
loed
en d
e st
aat v
an d
e w
eg. G
ebro
ken
asse
n en
kap
otte
wie
len
zijn
dag
elijk
se k
ost
en d
oor
putte
n en
kui
len
kom
t de
koe
ts r
egel
mat
ig v
ast
te z
itten
.
Paa
rden
moe
ten
stee
ds in
opt
imal
e co
nditi
e zi
jn o
m d
e re
is a
an te
vat
ten.
Er z
ijn u
itera
ard
ook
natu
urlijk
e el
emen
ten
zoal
s w
ater
of b
erge
n di
e ov
erbr
ugd
moe
ten
wor
den.
Dan
is e
r nog
de
men
selijk
e fa
ctor
. Rei
zige
rs -
of z
e nu
alle
en re
izen
of i
n ko
nvoo
i - m
oete
n zi
ch v
oortd
uren
d be
wus
t
zijn
van
het
feit
dat z
e ee
n do
elw
it vo
rmen
voo
r st
ruik
rove
rs e
n ba
ndie
ten.
Daa
rom
ver
mom
men
rijk
e re
izig
ers
zich
vaak
als
bed
elaa
rs o
f ze
zoek
en b
esch
erm
ing
van
hoge
rhan
d. D
e ge
zond
heid
van
de
reiz
iger
zel
f spe
elt e
vene
ens
een
bela
ngrij
ke ro
l in
het v
lot v
erlo
op v
an d
e tri
p. M
eerm
aals
wor
den
reiz
iger
s on
derw
eg z
iek.
26
Will
em e
n A
nton
ius
Hel
lem
ans
[+15
93] e
n [+
1582
] In
de
zest
iend
e ee
uw b
ouw
en d
e ze
ven
zone
n va
n P
iete
r H
elle
man
s [d
e O
ude]
en
Cat
harin
a va
n S
antv
oort
een
Eur
opee
s ha
ndel
shui
s va
n fo
rmaa
t uit.
De
firm
a C
ie. H
elle
man
s is
ges
peci
alis
eerd
in h
et v
erha
ndel
en v
an d
iam
ante
n,
edel
sten
en e
n pa
rels
. Het
hoo
fdhu
is is
gev
estig
d in
Ant
wer
pen
waa
r het
aan
vank
elijk
gel
eid
wor
dt d
oor P
iete
r jun
ior.
De
firm
a do
et m
eer
dan
goed
e za
ken.
In
de z
even
tiend
e ee
uw b
ehoo
rt de
fam
ilie H
elle
man
s to
t he
t ex
clus
ieve
kran
sje
van
de t
waa
lf rij
kste
Ant
wer
pse
fam
ilies.
De
zes
ande
re b
roer
s tre
den
op a
ls b
elan
genv
erte
genw
oord
iger
s
van
de fi
rma
in a
nder
e aa
nzie
nlijk
e w
erel
dhan
dels
sted
en: A
rnou
t in
Ham
burg
, Fra
ns in
Sev
illa, J
an B
aptis
t in
Par
ijs,
Kar
el in
Con
stan
tinop
el e
n te
n sl
otte
Wille
m e
n A
nton
in h
et b
ijhui
s te
Ven
etië
.
Wille
m [
Gui
llelm
o] e
n A
nton
ius
vorm
en d
e V
enet
iaan
se c
onne
ctie
van
de
fam
ilie H
elle
man
s. Z
e w
onen
er
in e
en
groo
t ho
tel a
an h
et C
ampo
San
ta M
aria
For
mos
a. N
u ee
n ie
twat
ver
gete
n en
ver
valle
n pl
ein,
in h
et z
even
tiend
e-
eeuw
se V
enet
ië h
et k
lopp
end
hart
van
de in
tern
atio
nale
han
del.
Zoal
s el
k gr
oot
hand
elsh
uis,
ligt
ook
dat
van
de
gebr
oede
rs H
elle
man
s aa
n ee
n ka
naal
, wat
het
lade
n en
het
loss
en v
an d
e ha
ndel
swaa
r st
erk
verg
emak
kelijk
t. H
et
huis
hee
ft da
n oo
k tw
ee g
evel
s.
Wille
m e
n A
nton
ver
blijv
en h
et g
root
ste
gede
elte
van
hun
leve
n in
Ven
etië
en
verk
rijge
n er
het
bur
gerr
echt
. Na
hun
dood
wor
den
ze o
verig
ens
begr
aven
in d
e ke
rk v
an S
anta
Mar
ia F
orm
osa,
die
net
naa
st h
un w
onin
g st
aat.
Tot o
p
vand
aag
herin
nert
in d
eze
kerk
een
mas
sief
mar
mer
en g
rafm
onum
ent
aan
de v
erw
ezen
lijkin
gen
van
alle
bro
ers
Hel
lem
ans
en d
e ve
rwez
enlijk
inge
n va
n W
illem
en
Ant
oniu
s vo
or V
enet
ië.
27
Joan
nes
Bap
tist d
e B
rouc
hove
n de
Ber
geyc
k [1
619-
1681
] Jo
anne
s B
aptis
t w
ordt
geb
oren
in
‘s H
erto
genb
osch
op
17 s
epte
mbe
r 16
19 a
ls o
udst
e ki
nd v
an G
erar
d de
Bro
ucho
ven
[158
0-16
38] e
n C
atha
rina
Mae
s [+
1660
]. M
et d
e V
al v
an ’s
Her
toge
nbos
ch in
162
9 vl
ucht
het
gez
in n
aar
de k
atho
lieke
Zui
delij
ke N
eder
land
en e
n ve
stig
t zic
h in
Lie
r. S
inds
29
april
164
2 st
aat J
oann
es B
aptis
t de
Bro
ucho
ven
de B
erge
yck
inge
schr
even
als
poo
rter v
an A
ntw
erpe
n. H
ij le
ert e
r Hel
ena
Four
men
t [°1
614]
ken
nen,
de
wed
uwe
van
schi
lder
Pet
rus
Pau
lus
Rub
ens.
Ze
huw
en in
164
5 en
krij
gen
sam
en z
es k
inde
ren.
Hel
ena
Four
men
t ste
rft in
167
3.
Joan
nes
Bap
tist
de B
rouc
hove
n de
Ber
geyc
k he
rtrou
wt
in 1
674
met
Mar
ia F
ranc
isca
d’E
nnet
ière
s [+
1700
]. D
it
huw
elijk
blij
ft ki
nder
loos
.
Joan
nes
Bap
tist
de B
rouc
hove
n de
Ber
geyc
k m
aakt
car
rière
op
natio
naal
en
inte
rnat
iona
al n
ivea
u. H
ij w
ordt
acht
eree
nvol
gens
sch
epen
[164
3-16
44] e
n th
esau
rier
van
Ant
wer
pen
[164
8-16
49],
com
mis
saris
van
aan
mon
ster
ing
[165
0], r
aads
heer
en
cont
ador
van
de
krijg
smac
ht [1
651]
. In
1665
vol
gt d
e aa
nste
lling
tot r
aads
heer
en
kom
mie
s in
de R
aad
van
Fina
ncië
n. H
ij w
ordt
ook
sup
erin
tend
ant v
oor d
e aa
nmon
ster
ing.
In 1
663
krijg
t hij
een
zete
l als
raad
slid
in d
e H
oge
Raa
d va
n de
Ned
erla
nden
en
Bou
rgon
dië
te M
adrid
en
is h
ij w
erkz
aam
in d
e di
plom
atie
als
am
bass
adeu
r
of b
uite
ngew
oon
geza
nt. Z
ijn d
iens
tbaa
rhei
d aa
n de
Spa
anse
vor
st le
vert
hem
in 1
665
de ti
tel v
an b
aron
de
Ber
geyc
k
op. I
n 16
76 w
ordt
hij
beno
emd
tot g
raaf
de
Ber
geyc
k.
Zijn
pro
fess
ione
le b
ezig
hede
n zo
rgen
er
voor
dat
Joa
nnes
Bap
tist
de B
rouc
hove
n de
Ber
geyc
k vo
ortd
uren
d
onde
rweg
is. W
anne
er h
ij in
168
1 va
n M
adrid
naa
r de
Zuid
elijk
e N
eder
land
en te
rugk
eert,
ste
rft h
ij in
Tou
lous
e - n
ota
bene
in h
et la
nd v
an d
e aa
rtsvi
jand
- o
p 13
nov
embe
r. H
et v
erha
al g
aat d
at z
ijn li
chaa
m in
de
Sin
t-Etie
nnek
erk
van
Toul
ouse
beg
rave
n lig
t, m
aar z
ijn h
art z
ou ru
sten
in h
et g
raf v
an z
ijn o
uder
s in
de
Sin
t-Gum
mar
uske
rk te
Lie
r.
28
Jam
es D
orm
er
[170
8-17
58]
Jam
es D
orm
er z
iet
op 6
dec
embe
r 17
08 t
e Id
wor
th [
Sou
tham
pton
] he
t le
vens
licht
als
tie
nde
kind
uit
het
twee
de
huw
elijk
van
kat
holie
ke L
ord
Cha
rles
Dor
mer
[166
8-17
28] e
n di
ens
twee
de e
chtg
enot
e E
lisab
eth
Bid
dulp
h.
Met
een
kle
ine
som
gel
d op
zak
bep
roef
t hi
j na
de
dood
van
zijn
vad
er i
n 17
28 z
ijn g
eluk
in
de O
oste
nrijk
se
Ned
erla
nden
. Hij
volg
t een
han
dels
ople
idin
g bi
j Pro
sser
en
Por
ter i
n B
rugg
e. In
173
2 re
ist h
ij m
et d
e D
uc d
e Lo
rrai
ne
van
de O
oste
ndse
Com
pagn
ie n
aar K
anto
n. In
173
3 ve
stig
t Jam
es z
ich
te A
ntw
erpe
n. G
ehee
l in
de g
eest
van
die
tijd
houd
t hi
j zi
ch b
ezig
met
ver
schi
llend
e as
pect
en v
an h
et z
aken
leve
n. H
ij ve
rhan
delt
goed
eren
, fu
ngee
rt al
s
tuss
enpe
rsoo
n in
de
diam
anth
ande
l en
bied
t ba
nkdi
enst
en a
an.
In 1
754
verk
rijgt
Jam
es e
en o
ctro
oi o
m d
e ee
rste
publ
ieke
ver
zeke
rings
com
pagn
ie o
p aa
ndel
en in
de
Oos
tenr
ijkse
Ned
erla
nden
op
te ri
chte
n.
Jam
es h
uwt t
wee
maa
l. Zi
jn e
erst
e ec
htge
note
Mar
ia M
agda
lena
Em
tinck
bev
alt i
n 17
36 v
an J
acob
us A
lber
tus.
Het
twee
de k
raam
bed
in 1
737
wor
dt h
aar
én h
aar
kind
fat
aal.
Jam
es h
ertro
uwt
in 1
738
met
Joa
nna
Ther
esia
Gou
bau
[171
0-17
81].
Zij s
chen
kt h
em n
og tw
ee k
inde
ren,
maa
r enk
el M
aria
Elis
abet
h [1
739-
1799
] gro
eit o
p.
In o
ktob
er 1
758
vertr
ekt J
ames
Dor
mer
in h
et g
ezel
scha
p va
n zi
jn z
oon
Jaco
bus
Alb
ertu
s op
spe
cial
e m
issi
e vo
or d
e
Oos
tenr
ijkse
reg
erin
g na
ar E
ngel
and.
Al s
nel g
aat h
et n
iet g
oed
met
Jam
es’ g
ezon
dhei
d. B
ij aa
nkom
st in
Vlis
sing
en
is J
ames
zo
uitg
eput
dat
hij
moe
t bi
jsla
pen.
Vad
er e
n zo
on r
eize
n ve
rder
doo
r in
Zee
land
. Ja
mes
moe
t on
derw
eg
rust
en e
n bo
vend
ien
heef
t hi
j lic
hte
koor
ts.
Toch
sch
epen
ze
in n
aar
Eng
elan
d. T
ijden
s de
boo
treis
is J
ames
erg
afw
ezig
. In
Lond
en v
rees
t Jac
obus
Alb
ertu
s vo
or h
et le
ven
zijn
vad
er, w
ant J
ames
hee
ft ho
ge k
oorts
en
is v
erw
ard.
Hij
krijg
t de
laat
ste
sacr
amen
ten
toeg
edie
nd. E
en d
ag la
ter,
op 2
4 ok
tobe
r 175
8, li
jkt J
ames
aan
de
bete
rhan
d. IJ
dele
hoop
, wan
t nog
die
zelfd
e da
g w
ordt
Jam
es D
orm
er g
etro
ffen
door
een
ber
oerte
die
hem
fata
al w
ordt
.
29
BIJ
ZON
DER
E ST
ERFG
EVA
LLEN
E
lk o
verli
jden
laat
die
pe s
pore
n na
of
het
nu g
aat
om k
raam
bed-
en
kind
erst
erfte
, zi
ekte
, ge
sneu
veld
en,
oude
of
jong
e m
ense
n. T
wee
ste
rfgev
alle
n ui
t het
Arc
hief
de
Ber
geyc
k ga
an e
chte
r met
spe
cial
e aa
ndac
ht lo
pen.
Bij
het e
ne v
erha
al is
de
over
lede
ne o
ok n
a ha
ar d
ood
nog
‘leve
ndig
’ aan
wez
ig in
het
bes
taan
van
haa
r ver
wan
ten
en
kenn
isse
n. D
e w
elda
den
van
de o
verle
dene
doe
n ha
ar v
erw
ante
n st
appe
n on
dern
emen
om
haa
r he
ilig t
e la
ten
verk
lare
n. A
an d
e pl
echt
ige
verk
larin
g va
n de
pau
s, d
e ca
noni
satie
, gaa
t een
lang
durig
en
uitv
oerig
ond
erzo
ek v
oora
f.
Hie
rbij
spel
en v
ersc
hille
nde
crite
ria e
en r
ol w
aaro
nder
het
ver
richt
en v
an w
onde
ren.
Can
onis
atie
hou
dt i
n da
t de
heilig
e in
het
ope
nbaa
r ver
eerd
mag
wor
den.
Het
and
ere
verh
aal b
elic
ht e
en m
inde
r al
leda
agse
doo
dsoo
rzaa
k: s
chip
breu
k. H
ande
lsex
pedi
ties
per
schi
p zi
jn t
en
tijde
van
de
grot
e co
mpa
gnie
ën in
de
zeve
ntie
nde
en a
chtti
ende
eeu
w e
en h
euse
ond
erne
min
g. R
eize
n pe
r sc
hip
naar
ove
rzee
se g
ebie
den
neem
t m
aand
en i
n be
slag
. O
nder
weg
wor
dt d
e be
man
ning
gec
onfro
ntee
rd m
et a
llerle
i
geva
ar.
Woe
ste
zeeë
n, v
eran
dere
nde
wee
rsom
stan
digh
eden
en
ziek
ten
aan
boor
d zi
jn m
aar
enke
le v
oorb
eeld
en.
Een
dee
l van
de
bem
anni
ng o
verle
eft d
e re
is d
an o
ok n
iet.
Maa
r het
kan
ook
erg
er. S
oms
verg
aat e
en v
olle
dig
schi
p.
30
Mar
gare
tha
de B
acke
re
(+16
58)
Mar
gare
tha
de B
acke
re is
één
van
de
arch
iefv
orm
ers
van
het d
eela
rchi
ef d
e V
issc
her
de C
elle
s, m
aar
haar
rel
atie
met
dez
e fa
milie
blijf
t ond
uide
lijk. W
el s
taat
vas
t dat
Mar
gare
tha
de B
acke
re n
auw
e co
ntac
ten
onde
rhou
dt m
et d
e de
Vis
sche
rs.
Ze w
oont
zel
fs e
en t
ijdla
ng i
n bi
j W
illem
Ben
edic
tus
de V
issc
her
de C
elle
s en
ove
rlijd
t in
zijn
hui
s.
Mar
gare
tha
de B
acke
re h
uwt m
et N
icol
aas
dela
Tou
r. N
a de
doo
d va
n ha
ar m
an le
idt z
e ee
n ze
er v
room
leve
n.
Uit
een
brie
f van
Fra
ncis
cus
van
Hon
de[r]
ghem
van
14
okto
ber
1660
, gee
stel
ijke
bij d
e re
cole
tten
in Ie
per,
blijk
t dat
Mar
gare
tha
de B
acke
re d
e ha
nd h
eeft
in e
en a
anta
l mira
cule
uze
gene
zing
en. Z
o ge
nees
t ze
een
man
die
dod
elijk
gew
ond
is g
eraa
kt a
an z
ijn k
nie.
Gee
n en
kele
rem
edie
hel
pt.
Uite
inde
lijk w
endt
de
gew
onde
man
zic
h to
t de
ze
gods
vruc
htig
e da
me.
Mar
gare
tha
de B
acke
re b
erei
dt e
en b
ruin
e pa
p en
wrij
ft di
e al
s ee
n pl
aast
er ro
nd h
et b
een
van
het
slac
htof
fer.
Ze g
eeft
hem
ook
nog
wat
van
die
zelfd
e br
uine
pap
mee
naa
r hu
is m
et d
e op
drac
ht d
it no
g ee
n
tijdl
ang
op z
ijn b
een
te s
mer
en.
Op
aanr
aden
van
Mar
gare
tha
de B
acke
re b
idt
de m
an v
oor
de z
ieltj
es i
n he
t
vage
vuur
, ga
at h
ij te
bie
cht
en t
e co
mm
unie
. H
et s
lach
toffe
r ho
udt
deze
gec
ombi
neer
de k
uur
vol
en g
enee
st o
p
mira
cule
uze
wijz
e. M
et h
aar
won
derp
ap h
elpt
Mar
gare
tha
de B
acke
re o
ok e
en z
ieke
klo
oste
rzus
ter.
Isab
eau
de
Bev
ere
com
bine
ert e
en p
oede
r met
inte
nsie
f bid
den
en g
enee
st v
an d
e ko
orts
.
De
wel
dade
n va
n M
arga
reth
a de
Bac
kere
mak
en in
druk
. In
die
mat
e ze
lfs d
at h
aar v
erw
ante
n no
g tij
dens
haa
r lev
en
er o
ver
nade
nken
om
haa
r he
ilig t
e la
ten
verk
lare
n. Z
e kr
ijgen
ste
un v
an d
e G
ents
e bi
ssch
op T
riest
, m
aar
zijn
over
lijden
in 1
657
vertr
aagt
de
zaak
. Een
hei
ligve
rkla
ring
heef
t hee
l wat
voe
ten
in d
e aa
rde.
Er
moe
ten
atte
stat
ies
verz
amel
d w
orde
n di
e de
mira
kels
bev
estig
en e
n he
t gra
f moe
t mis
schi
en g
eope
nd w
orde
n.
31
Wal
ter D
orm
er
(170
1-17
40)
Wal
ter (
Wat
ty) D
orm
er w
ordt
geb
oren
in 1
701
als
zesd
e ki
nd (e
n vi
erde
zoo
n) v
an h
et k
roos
trijk
e tw
eede
huw
elijk
van
Lord
Cha
rles
Dor
mer
(166
8-17
28) m
et E
lisab
eth
Bid
dulp
h. V
olge
ns h
et E
ngel
se e
erst
gebo
orte
rech
t kan
Wal
ter g
een
aans
praa
k m
aken
op
het
fortu
in v
an z
ijn v
ader
. H
ij ki
est
voor
een
com
mer
ciël
e lo
opba
an.
Wal
ters
jon
gere
bro
er
Jam
es (1
708-
1758
) - d
ie h
uwt m
et J
oann
a Th
eres
ia G
ouba
u, d
e ei
gena
res
van
Cor
tew
alle
- za
l dit
voor
beel
d vo
lgen
.
Als
sup
erca
rgo
reis
t Wal
ter m
eerm
aals
mee
met
sch
epen
van
de
Oos
tend
se e
n de
Zw
eeds
e C
ompa
gnie
waa
rvoo
r hij
in B
enga
len
goed
eren
aan
koop
t. H
ij ha
ndel
t oo
k vo
or e
igen
rek
enin
g. O
p 25
janu
ari 1
739
vertr
ekt
Wal
ter
Dor
mer
vanu
it G
öteb
org
aan
boor
d va
n de
Sue
cia
- een
Oos
t-Ind
iëva
arde
r met
een
cap
acite
it va
n 68
5 to
n on
der l
eidi
ng v
an
kapi
tein
Joh
anne
s R
atte
nbur
g -
naar
Ban
quib
azar
. In
nov
embe
r 17
39 k
omt
het
schi
p in
Ben
gale
n aa
n. M
et d
e
teru
grei
s ga
at h
et a
l van
mee
t af a
an m
is. H
et v
ertre
k w
ordt
uitg
este
ld d
oor
tolp
erik
elen
, kap
itein
Rat
tenb
urg
ster
ft
nog
voor
de
afre
is e
n ee
n de
el v
an d
e be
man
ning
wor
dt z
iek.
Een
teke
n aa
n de
wan
d …
In n
ovem
ber 1
740
raak
t het
schi
p te
n no
orde
n va
n S
chot
land
uit
koer
s do
or d
e di
chte
mis
t. V
erva
ngen
d ka
pite
in A
yet
denk
t na
tw
ee d
agen
-
hoew
el h
ij am
per
met
inge
n ve
rric
ht -
dat
hij
onde
r de
Noo
rse
kust
vaa
rt. I
n w
erke
lijk s
teve
nt d
e S
ueci
a af
op
de
Ork
aden
. Het
sch
ip s
laat
te p
lette
r op
de k
lippe
n na
bij N
orth
Ron
alds
ay. D
e sl
oep
en d
e jo
l wor
den
uitg
ezet
om
hul
p
te g
aan
hale
n, m
aar
verg
aan.
Am
per
tien
perc
ent v
an d
e op
vare
nden
kan
zic
h re
dden
doo
r m
et e
en a
nder
e sl
oep
Kirk
wal
l, de
hoo
fdst
ad v
an d
e O
rkad
en, t
e be
reik
en. D
e aa
nges
poel
de g
oede
ren
wor
den
zo v
eel m
ogel
ijk g
ewas
sen
en g
edro
ogd.
Maa
r in
wer
kelijk
heid
kan
sle
chts
een
frac
tie v
an d
e B
enga
alse
vra
cht g
ebor
gen
wor
den.
Het
ver
lies
van
de la
ding
wee
gt n
iet o
p te
gen
de v
ele
dode
n. E
en v
an d
e sl
acht
offe
rs v
an d
eze
schi
pbre
uk is
Wal
ter D
orm
er. H
ij
trach
t zic
h te
redd
en o
p ee
n vl
ot, m
aar v
erdr
inkt
in d
e w
oest
e go
lven
bev
ange
n do
or h
et k
oude
wat
er.
32
BID
PREN
TJES
B
idpr
entje
s ko
men
wer
eldw
ijd v
oor,
maa
r enk
el in
kat
holie
ke k
ring.
Het
bid
den
voor
het
zie
lenh
eil v
an d
e ov
erle
dene
is im
mer
s ni
et te
ver
eenz
elvi
gen
met
de
pred
estin
atie
leer
van
de
gere
form
eerd
e ke
rken
.
Bid
pren
tjes
onts
taan
in d
e ze
vent
iend
e ee
uw b
ij H
aarle
mse
ong
ehuw
de v
rouw
en d
ie z
ich
bezi
ghou
den
met
zie
ken-
en z
iele
nzor
g. In
het
beg
in v
an d
e ac
httie
nde
eeuw
wor
den
bidp
rent
jes
voor
het
eer
st g
edru
kt. V
anaf
de
nege
ntie
nde
eeuw
vol
gt d
e ve
rspr
eidi
ng o
p st
eeds
gro
tere
sch
aal.
De
voor
zijd
e va
n he
t bi
dpre
ntje
bes
taat
lan
g ho
ofdz
akel
ijk u
it sy
mbo
olge
lade
n en
vis
uele
com
pone
nten
. D
e
acht
erzi
jde
of b
inne
nzijd
e be
vat
het
mer
ende
el v
an d
e te
kst
met
de
pers
onal
ia v
an d
e be
trokk
en o
verle
dene
, de
omst
andi
ghed
en
van
het
over
lijden
, he
t op
roep
en
tot
het
gebe
d,
herd
enki
ngsw
oord
en
en
dank
betu
igin
gen.
Eeu
wen
lang
bep
alen
de
past
oor e
n ee
n an
onie
me
schr
ijver
- in
gesc
hake
ld v
oor d
e bi
dpre
ntje
s va
n de
hel
e pa
roch
ie -
de in
houd
van
teks
t die
de
fact
o on
pers
oonl
ijk m
oet z
ijn. E
nkel
ges
choo
lden
bez
itten
imm
ers
de v
erba
le g
ave
om e
en
mor
alis
eren
d en
onp
erso
onlijk
e ee
rbet
oon
aan
de o
verle
dene
te s
chrij
ven.
Pas
in d
e tw
intig
ste
eeuw
krij
gt h
et b
idpr
entje
alg
emee
n ee
n m
eer p
erso
onlijk
kar
akte
r. D
e sy
mbo
len
op d
e vo
orzi
jde
wor
den
stee
ds m
eer v
erva
ngen
doo
r een
foto
van
de
over
lede
ne. B
ij be
lang
rijke
per
sone
n he
eft d
eze
evol
utie
zic
h al
veel
vro
eger
inge
zet.
Tijd
ens
het
Inte
rbel
lum
nee
mt
de r
ol v
an d
e pr
iest
er b
ij he
t sa
men
stel
len
van
pren
tje a
f. D
e
begr
afen
ison
dern
emer
wor
dt d
e ni
euw
e ho
ofdr
edac
teur
met
oog
voo
r de
nod
en e
n w
ense
n va
n de
kla
nten
die
hun
stem
als
maa
r mee
r lat
en h
oren
, ook
bij
de v
orm
gevi
ng v
an h
et b
idpr
entje
.
33
CO
LOFO
N
De
tent
oons
tellin
g To
t in
de
eeuw
ighe
id.
Doo
d-ge
won
e ve
rhal
en u
it he
t A
rchi
ef d
e B
erge
yck
is
een
prod
uctie
va
n he
t
cultu
urce
ntru
m
Ter
Ves
ten
en
het
Arc
hief
de
B
erge
yck.
Va
ar[t]
wel
is
een
erfg
oedp
roje
ct
van
basi
ssch
ool
Sin
t-Raf
aël.
Bei
de
erfg
oedr
ealis
atie
s w
erde
n sa
men
gest
eld
ter
gele
genh
eid
van
Erfg
oedd
ag 2
008
met
als
them
a W
ordt
ver
wac
ht. Z
e kw
amen
tot s
tand
in
sam
enw
erki
ng m
et d
e E
rfgoe
dcel
Waa
slan
d, d
e H
erto
gelijk
e H
eem
kund
ige
Krin
g H
et L
and
van
Bev
eren
vzw
, he
t G
emee
ntea
rchi
ef
Bev
eren
, de
Gra
fisch
e D
iens
t B
ever
en,
Gro
endi
enst
Bev
eren
, he
t R
ijksa
rchi
ef B
ever
en e
n de
Gid
senv
eren
igin
g B
ever
en e
n de
Cul
tuur
raad
.
De
cata
logu
s w
erd
sam
enge
stel
d do
or S
tefa
nie
Aud
enae
rt en
Car
ine
Goo
ssen
s.
De
tent
oons
telli
ngen
lop
en v
an 1
2 ap
ril t
ot e
n m
et 2
7 ap
ril 2
008
in d
e A
ntoo
n Tr
iest
zaal
en
de d
e B
erge
yckz
aal
van
het
kast
eel
Cor
tew
alle
te B
ever
en.
© c
c Te
r Ves
ten,
200
8
34
MET
DA
NK
AA
N D
E B
RU
IKLE
ENG
EVER
S H
uis
van
Alijn
Gen
t
Hui
s B
aeye
ns A
ntw
erpe
n
Stic
htin
g Ja
n P
alfy
n G
ent
Her
toge
lijke
Hee
mku
ndig
e K
ring
Het
Lan
d va
n B
ever
en
Joha
n Te
rryn
Lok
eren
Ber
linda
Bro
cken
Mel
sele
Luc
Sch
elfh
out V
rase
ne
Ric
hard
Wille
ms
Bev
eren
Den
ise
De
Sm
edt B
ever
en
Om
er S
chro
eyer
s B
ever
en
Zust
ers
Onz
e-Li
eve-
Vro
uw P
rese
ntat
ie B
ever
en
Fam
ilieve
reni
ging
de
Bro
ucho
ven
de B
erge
yck
vzw
36
![cdn.drouot.com...un plat. Ex-libris J. Oberti. 100/120 3. [AUVERGNE]. CHABROL. COUTUMES GENERALES ET LOCALES DE LA PROVINCE D'AUVERGNE. Riom, chez Martin Dégoutte, 1784 - 1786. 4](https://static.fdocuments.nl/doc/165x107/61049ba21a62d14ada564bd3/cdn-un-plat-ex-libris-j-oberti-100120-3-auvergne-chabrol-coutumes.jpg)
