Boerenkool RapenSnijbiet Broccoli

Spruitjes Botersla Peterselie Spinazie

Zuurkool Ijsbergsla Andijvie Sla

Kool

Vitamine K is gezond! Eet voldoende groenten

Even tijd voor uw gezondheid!

Antistolling & vitamine K, hoe zit dat?

Vitamine-K-wijzervoor mensen die acenocoumarol of fenprocoumon gebruiken

Boeereenkool Snijbi

Spruuiitjes Boter

Zuurkkool Ijsber

Koool

VitVitaEet

Evenn tijd

VVitamine-vvoor menssen dioof fenproccoumo

Achtergrondinformatie

Antistolling & vitamine K, hoe zit dat? Vitamine-K-wijzer voor mensen die aceno-coumarol of fenprocoumon gebruiken

Bloedstolling & Vitamine KOns bloed heeft allerlei functies, van transporteren van voedings-stoffen en zuurstof tot en met het stoppen van een bloeding met behulp van het bloedstollingsproces. Het stollen van bloed is een complexe kettingreactie waarbij een groot aantal stollingsfactoren een rol spelen. Vitamine K is essentieel voor de aanmaak van vier van de dertien stollingsfactoren.

Stollingsfactoren

Stollingsfactoren

Vitamine K

Trombose

Een tekort aan vitamine K vermindert de produktie van stollingsfactoren, waardoor het bloed minder snel stolt. Dit veroorzaakt een grotere kans op bloedingen en er ontstaat minder snel trombose.

De werkzaamheid van de antistollingsmiddelen fenprocoumon en acenocoumarol worden door een groot aantal stoffen beïn-vloed waaronder vitamine K.

Deze vitamine-K-wijzer informeert u over de hoeveelheid vitamine K in levensmiddelen en de gevolgen voor de werkzaamheid van uw antistolling.

Antistolling & vitamine K

Versterkte bloedstollingEr zijn situaties en aandoeningen in uw lichaam waardoor het bloed een verhoogde neiging tot stollen heeft. Dit veroorzaakt een verhoogd risico op een bloedstolsel (trombose in aderen of slagaderen) met alle gevolgen van dien.

AntistollingsmiddelenOm het risico op het ontstaan van trombose te verlagen wordt er een antistollingsmiddel voorgeschreven. Tot nu toe wordt fenprocoumon of acenocoumarol veel als antistollingsmiddel gebruikt. Zij behoren tot de klasse vitamine-K-antagonisten oftewel “vitamine-K-tegenwerkers”. Deze middelen zorgen ervoor dat vitamine K zijn werk niet of minder kan doen. Er worden dan minder stollingsfactoren gemaakt, zodat het bloed minder snel stolt. Dit verlaagt het risico op een trombose.

Anntistollingg & v

Vitaamine-K-wwijzercouumarol oof fenp

De werkzaamheid van den acenocoumarol worvloed waaronder vitam

Deze vitamine-K-wijzer ivitamine K in levensmidwerkzaamheid van uw a

Antisttolling & vvitamin

VVersterkte blooedstollinEr zijn situaties en aandbloed een verhoogde neen verhoogd risico opslagaderen) met alle g

AntistoollingsmidddelenOm het risico op het ontstaantistollingsmiddel voorgeaaccenocoumarol veel als ade klasse vitamine-K-antagDeze middelen zorgen ervkan doen. Er worden dan mbloed minder snel stolt. Dit

Om uw INR-waarden en de werkzaamheid van uw antistollingsmid-del constant te houden is het belangrijk om de juiste dosering van uw geneesmiddel op een vaste tijd in te nemen. Daarnaast elke dag een gelijke hoeveelheid vitamine K houdende voeding te eten.

Neem elke dag een gelijke hoeveelheid vitamine KHoe doet u dat?

De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (ADH) voor vitamine K is vastgesteld op 90 microgram (μg) vrouwen en op 120 microgram1 voor mannen. Een bovengrens is tot op heden niet vastgesteld. Echter voor mensen die antistollingsmiddelen gebruiken is het advies, om niet meer dan 120 microgram vitamine K per dag in te nemen. Kijk in de vitaminetabel!

Controle van de mate van antistolling

Te weinig antistolling geeft het risico op een bloedstolsel maar teveel antistolling geeft een verhoogde kans op bloedingen. Het is een kwestie van balans en luistert nauw. Daarom test de trombosedienst op gezette tijden het effect van uw antistolling en past zonodig de dosis aan. Dit wordt uitgedrukt in INR-waarden. De bedoeling is om de stollingsneiging, lees INR-waarden zo constant mogelijk te houden binnen een bepaald bereik.

Stolling

Bloeding

INR waarden & vitamine K

Vitamine K kan het effect van fenprocoumon of acenocoumarol beïnvloeden;

• een grote hoeveelheid vitamine K vermindert de werkzaamheid

• minder vitamine K inname versterkt de werkzaamheid

Teveel of te weinig en/of sterke schommelingen van vitamine K inname veroorzaakt dus schommelingen in de INR èn schommelingen in de stollings-neiging van het bloed.

Dat betekent dat u op sommige momenten ondanks inname van uw antistollingsmiddel toch een verhoogd risico op trombose heeft of juist meer kans op een bloeding.

Antistolling & vitamine K Wat kunt u zelf doen?

INR-waarden

Laag

Hoog

n

Vitamine K heeft u nodig, is gezond. Schrap het niet uit uw dagelijks eten.

!

Bloedvat met stolsel

Om uw INR-waarden en ddel constant te houden isuw geneesmiddel op eeneen gelijke hoeveelheid v

Neemm elke daag eenHoe doet u daat?

De aanbevolen dagelijksevastgesteld op 90 microgvoor mannen. Een bovengEchter voor mensen die aadvies, om niet meer dante nemen. KKijk in de vitam

Anntistollingg & v

Waat kunt u zzelf d

Vitamis gezoniet ui

Vooral groenten hebben een hoog gehalte aan vitamine K. De overige voedingsmiddelen bevatten in vergelijking een verwaarloosbare hoeveelheid.

Kijk in de tabel op de vorige pagina welke groente u op het menu heeft staan en bepaal hoeveel gram u er van kan eten.Om elke dag ongeveer dezelfde hoeveelheid vitamine K te gebruiken, eet u minder of meer van een bepaalde vitamine K houdende groenten.

Vitamine K tabel

Hoeveelheid vitamine K in microgram (μg) per 100 gram2

Maak het uzelf makkelijk! Vitamine K is voeding = groenten!

Slechts 10-30% van de ingenomen vitamine K wordt opgenomen in het lichaam!3,4

!

Achtergrondinformatie

Denkt u ook aan...de invloed van vitaminen, andere geneesmiddelen, kruiden en alcohol op de werkzaamheid van uw antistollingsmiddelDe werkzaamheid van een geneesmiddel kan worden versterkt of verminderd door andere stoffen die we innemen, dus niet alleen eten en/of drinken. Dit kunnen óók geneesmiddelen, vitaminepreparaten, kruiden en/of alcohol zijn.Vraag uw apotheker welke van deze middelen uw medicatie mogelijk beïnvloeden.

!

Groente Hoeveelheid Uitgaande van 10 - 30%

per 100 gram Vitamine K (μg) vit. K opname3,4, kunt u tussen

de ... - ... gram per dag eten

Peterselie 1640 μg 24 - 73 g

(rauw)

Boerenkool 817 μg 49 - 147 g

(vers, gekookt, zonder zout)

Spinazie 493 μg 81 - 243 g

(vers, gekookt zonder zout)

Snijbiet 484 μg 83 - 248 g

(vers, gekookt zonder zout)

Spinazie 483 μg 83 - 248 g

(rauw)

Rapen (kool-, knol/meiraap) 367 μg 109 - 326 g

(vers, gekookt zonder zout)

Andijvie 231 μg 173 - 519 g

(rauw)

Broccoli 141 μg 268 - 805 g

(vers, gekookt zonder zout)

Spruitjes 140 μg 285 - 855 g

(vers, gekookt zonder zout)

Sla 173 μg 230 - 691 g

(groene)

Botersla 102 μg 391 - 1173 g

Zuurkool 57 μg 699 - 2098 g

(uit het vat)

Witte kool 48 μg 817 - 2452 g

(vers, gekookt zonder zout)

IJsbergsla 24 μg 1660 - 4979 g

1 microgram (1 μg ) is gelijk aan 1 duizendste van een milligram (mg) 

Vooral groenten hebben gehalte aan vitamine K. Dvoedingsmiddelen bevattvergelijking een verwaarlohoeveelheid.

Kijk in de tabel op de voriheeft staan en bepaal hoOm elke dag ongeveer dgebruiken, eet u minder ohoudende groenten.

Maak heet uzel

Vitamine KK is voe

Achtergrondinform

Denkt u ooook aan...de invloed van vitaminen alcohol op de werkDe werkzaamheid van of verminderd door andalleen eten en/of drinkevitaminepreparaten, kruVraag uw apotheker wemogelijk beïnvloeden.

Referenties

1 http://www.hsph.harvard.edu/nutritionsource/what-should-you-eat/vitamin-k/index.html (geraadpleegd op 11 april 2011).

2 USDA National Nutrient database for standard reference (release 23). www.ars.usda.gov/ba/bhnrc/ndl (geraadpleegd op 11 april 2011).

3 Schurgers LJ, Shearer MJ, Hamulyák K, Stöcklin E, Vermeer C. Effect of vitamin K intake on the stability of oral anticoagulant treatment: dose response relationships in healthy subjects. Blood 2004; 104 (9): 2682-2689.

4 Schurgers LJ, Vermeer C. Determination of phylloquinone and menaquinones in food. Haemostasis 2000; 30: 298-307.

PR

A-1

1-0

74

/a

pr2

01

1

you-eat/vitamin-k/index.html

ease 23). il 2011).Effect of vitamin K intake onrelationships in healthy subjects.

d menaquinones in food.

PR

A-1

1-0

74

/a

pr2

01

1