Ervaringen met vormen en aansturing van wijkteams

Annelies Kooiman a.kooiman@movisie.nl

Thijs van den Enden t.vandenenden@movisie.nl

Lezing Evaluatie Wijkteams en Jeugdhulp 2017

Indeling

• Landelijke peiling Sociale (wijk)teams in beeld

• Ervaringen met modellen

• Keuzes in aansturing

Sociale (wijk)teams in beeld

Landelijke peiling sociale wijkteams in Nederland (2014, 2015, Movisie ism NJI,

Vilans)

2014: 69% van gemeenten heeft één of meerdere sociale (wijk)teams

2015: 87% van de gemeenten (96% van de G32 gemeenten)

Waarom? 4 meest genoemde argumenten

• Laagdrempeligheid: dichter bij mensen en hun vragen

• Integrale aanpak: 1 huishouden, 1 plan, 1 regisseur

• Multidisciplinair werken: diverse hulpverleners, korte lijnen, uitwisseling

expertises

• Preventie en vroeg-signalering: eerder signaleren, vroegtijdig ingrijpen,

voorkomen van erger, outreachend

Diversiteit in wijkteams“

• Gericht op toegang en/of ondersteuning (preventie,

outreachend, kort/lang)

• Domeinen: 1, 2, 3 of 4D

• Interdisciplinair: met of zonder zorg, met of zonder werk en

inkomen, met of zonder opbouwwerk

• Nieuwe organisatievorm of netwerk van professionals

• Gebied, dorpskernen of wijk

Het is lastig om bij iedereen helder op het netvlies te krijgen wat de rol van ons sociaal

wijkteam eigenlijk is. Elke gemeente richt het sociaal wijkteam anders in (…) en dat leidt

dan regelmatig tot spraakverwarring. Nog niet eens zozeer bij de burgers, maar vooral bij

de professionals, die bijvoorbeeld over meerdere gemeentes heen werken. Wat is nu onze

rol?” Gemeente Oosterhout

Diversiteit in visie

“We verwachten dat een levensbredeaanpak in teams van 0-100+ de integrale aanpak per huishouden meer bevordert dan dat we dat in gescheiden teams 18- en 18+ beleggen. De problematiek van een jeugdige stopt niet ineens als hij 18 jaar wordt en we zien bijvoorbeeld ook veel gevallen waar inkomens- en participatieproblematiek in het huishouden speelt die vraagt om een levensbrede aanpak”. Gemeente Gouda

“Voor jeugdzorgproblematiek is gedegen expertise nodig. Wij denken dat we deze expertise beter kunnen borgen in de jeugd-en gezinsteams.” Gemeente Alkmaar

“We hebben besloten dat het Centrum Jeugd en Gezin en het Sociaal Team eerst goed moeten staan. Er was en is nog te veel in ontwikkeling om er nu al één breed sociaal team van 0 tot 99 jaar van te maken. Op den duur willen we misschien wel door ontwikkelen naar één sociaal team voor alle hulpvragen.” Gemeente De Bilt

Modellen sociale Modellen sociale Modellen sociale Modellen sociale wijkteamswijkteamswijkteamswijkteams

Breed integraal team, waar zoveel mogelijk hulpvragen, ook specialistische, binnen het (wijk)team worden opgepakt.

46% van de gemeenten (42% in 2014)

Burgers

Team

Modellen sociale wijkteams

Breed integraal team, voor complexe of meervoudige hulpvragen

23% (20% in 2014)

Huishoudens met

complexe/meervoudige

hulpvragen

Team

Modellen sociale wijkteams

Generalistisch (wijk)team, functioneert als voorpost met daarachter domein specifieke teams waar indien nodig naar doorverwezen kan worden. Er zijn meerdere teams, maar vanuit de burger is er één toegangspunt.

9% 2015

(12% 2014)

Team

criteria

Specialistisch

team

Specialistisch

team

Burgers

Model doelgroepspecifieke teams

Meerdere teams functioneren naast elkaar op afgebakende domeinen of doelgroepen. Heldere werkafspraken voorkomen overlap. Na intake met criteria wordt bepaald in welk team de vraag thuishoort: bijvoorbeeld in het (wijk)team of team jeugd en gezin of team voor meervoudige problematiek.

14% in 2015

(16% 2014)

35% gemeenten heeft

apart(e) team(s) voor jeugd Burgers

criteria

Team Team

Welke afwegingen maken gemeenten voor het werken met aparte jeugdteams?

• Gebruikmaken van bestaande netwerken

• Bevolkingssamenstelling: veel kinderen in de wijk

• Expertise rondom doelgroep blijft behouden

• De transitie stap voor stap vormgeven: stabiliteit, eerst draagvlak creëren en doorontwikkelen

Wat zijn aandachtspunten bij het werken met aparte jeugdteams?

• Extra aandacht nodig voor integraal werken

• Welke casus hoort in welk team? Risico van dubbele aanmelding

• Onduidelijk voor inwoners waar ze terecht kunnen

• Verschillende werkwijzen in de gescheiden teams

Positionering wijkteams

wijkteam in eigen beheer gemeente samenwerking aanbieders en gemeente

wijkteam onder hoofdaanbieder wijkteam onder aparte stichting

In dienst van de gemeente

“Er is voor gekozen om medewerkers in dienst te nemen, om mensen aan je te binden. Onze gemeente is een kleine gemeente. Je wilt wel dat er goede mensen in je team werken. Professionals committeren zich, en de gemeente spreekt vertrouwen uit door het bieden van (vaste) contracten.”

Gemeente Langedijk

• Zowel juridisch als organisatorisch is de gemeente in dit model eindverantwoordelijk

• De duidelijkheid voor en vertrouwen in professionals zorgen voor veel commitment van de medewerkers

Wijkteam extern beleggen

• Sommige gemeenten willen alleen maar regie voeren en zich niet

bemoeien met de uitvoering

• Beslissingen kunnen sneller genomen worden, omdat minder partijen

betrokken hoeven te worden

• Deze taken vragen specifieke kennis en vaardigheden die niet in de

gemeentelijke organisatie aanwezig is

“Bij de gemeente hadden we geen ervaring met de uitvoering van de jeugdzorg; dat

deden externe organisaties altijd al. Het zou ook niet bij ons passen. Het was dus logisch

om de jeugdzorg extern te beleggen.” Gemeente Oosterhout

Meer informatie?Meer informatie?Meer informatie?Meer informatie?

www.movisie.nl/kennisdossiers/sociale-wijkteams

www.wijkteamswerken.nl

www.wijkteamswerkenmetjeugd.nl

Vragen?

info@integraalwerkenindewijk.nl

a.kooiman@movisie.nl , t.vandenenden@movisie.nl