Toekomstperspectieven opdigitaal erfgoed

Marco de NietDigitaal Erfgoed Nederland

ErfgoedExperts symposiumAmersfoort, 11 oktober 2016

Drie toekomstperspectieven:

1. Onze collecties

2. Onze gebruikers

3. Onze instellingen

Waardecreatie

Publiek

Collecties Instellingen

1. Digitale erfgoedcollecties

Omvang cultureel erfgoed in NL erfgoedinstellingen

Archiefcollecties: ca. 845 km

Museale collecties: ca. 44 miljoen objecten

Wetenschappelijke bibliotheken: ca. 9 miljoen items

Audiovisuele collecties: 1.500.000 uur

Mediaan (n=129)

Totaal (n=129)

Overig (n=5)

Musea (n=82)

Bibliotheken (n=8)

Archieven (n=34)

10

28

45

36

18

8

30

42

44

44

42

36

60

30

11

20

40

56

Hoe ver zijn we met digitalisering van erfgoed? (n=129)Gedigitaliseerd Nog te digitaliseren Niet nodig te digitaliseren

Archeologische sitesLandschappen

Digitale audio boekenOverig locatie-gebonden erfgoed

GamesPlanten en dieren

Objecten van anorganisch materiaalMonumenten en andere bouwwerken

Born-digital kunstwerkenDigitale 3D-ontwerpen/reconstructies

Wetenschappelijke tijdschriftenBladmuziek

Overig time-basedOverige tijdschriften

Archaeologische gebruiksvoorwerpenMiddeleeuwse handschriften

Overige digitaal interactieve bronnenE-books

Overige handschriftenAudio-opnamen: muziek

Software (incl. maakwerk)Microforms en/of microfichesZeldzame (gedrukte) boeken

Overige gedrukte boekenMunten en penningen

Overige 3-dimensionale door de mens gemaakte objecten3-dimensionale kunstwerken

Digitale onderzoeksbestanden (incl. GIS)Overige tekstuele materialen

Overige visuele (2D) objectenKranten

Overige gebruiksvoorwerpenAudio-opnamen: spraak

Archieven: OverheidsdocumentenPosters

(Onderdelen van) websitesSchilderijen

Kaarten en plattegrondenArchieven: Overige archivalia

FilmVideo-opnamen

Databases (met erfgoedinformatie)Graveerwerk / prenten

TekeningenFoto’s

12233444

68999

1111121212

151515

171717171819

212222

24242526

2932

3439394040

424444

65

Meest voorkomende typen digitale collecties (n=139)% instellingen met digitale collectie

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

MUSLIBMONAVARCH

“Digitaliseren klinkt spannend – ikzelf denk dan althans meteen aan 3D-scans – maar de werkelijkheid blijkt een stuk prozaïscher: labelgegevens moesten worden ingevoerd in een digitale database, een barcode moest helpen objecten precies te lokaliseren en een groot aantal objecten werd gefotografeerd.”

Lynn Berger, De Correspondent, 31-10-2014

Zijn onze digitale collecties in de toekomst in 3D?

Bron: Allard Pierson Museum, 2009

Bron: Erfgoedstem

Of augmented reality?

Bron: Youtube

Of virtual reality?

Of smart objects als onderdeel van ‘The internet of things’?

Bron: Waag Society / meSch

91%

9%

Heeft digitale collecties(n = 141)

Ja Nee

53%

47%

Verzamelt born digital (n=133)

Ja Nee

Welk born digital materiaal komt in onze collecties terecht?

Historische collecties(‘erfgoed’)Cultureel aanbodWetenschappelijke dataOverheids-dataMediaParticuliere digitale collectiesVrije informatie op internet

Convergentie naar het hier en nu (‘Digitale Cultuurcontinuüm’)

2. Gebruikers vandigitale erfgoedcollecties

“Users follow data”

Erfgoedsector:

“Data follow users”

ICT-bedrijven:

VermaakBankieren

Status

Profilering

Communicatie / interactieKennis

Betrouwbareinformatie

creators are consumers are creators are consumers are cr

Bron: meSch project

Nieuwe media beïnvloeden ook de oude media

• E reader vs dwarsligger

Media veranderen…

http://youtu.be/aXV-yaFmQNk

Gebruikersgedrag verandert…

56%

44%

Meten van het gebruik van digitale collecties (n=103)

ja nee

Webstatisti

eken

Socia

le media gebru

ik

Gebruikerso

nderzoek

Databasestatisti

eken

98%

49%40%

29%

Hoe meet je gebruik van digitale collecties? (n=55)

% instellingen

Gebruikersonderzoek door Nederlandse erfgoedinstellingen

Top 20 populairste websites in NL in 2016

Bron: Alexa

1. Google.nl /.com2. Youtube.com3. Facebook.com4. Wikipedia.org5. Live.com6. Marktplaats.nl7. Yahoo.com8. LinkedIn.com9. ING.nl10.Twitter.com

11.Nu.nl12.Instragram.com13.Telegraaf.nl14.Dumpert.nl 15.msn.com16.Rabobank.nl17.Bol.com18.Aliexpress.com19.ABNamro.nl20.Netflix.com

Vgl. Rijksmuseum: 1.829; KB: 4.127; gahetna: 7.185; Utrechts Archief: 22.417

EUROPEANA - ONLINE VISITOR SURVEY- 2011

Trustworthiness of content

Usefulness of content

General look and feel of site

Presentation of results

Ease of access to content

Navigation around the site

Search functions

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

Chart 6 - Europeana - Rating against main competitor

BetterSimilarWorse

Wat waarderen gebruikers?

Bron: The Audience Agency, UK

3. Erfgoedinstellingen

Offline

Eigen w

ebsite

Nationale ag

gregator

Euro

peana

Andere aggregato

ren

Wikipedia

Overige so

ciale

media

Eigen API

API van 3e p

artij

Overig0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

45%

50%

Toegang tot digitale erfgoedcollecties (n=90)

nu over 2 jaar

“Publieke investeringen in de digitalisering van erfgoedcollecties zijn op de lange termijn alleen te rechtvaardigen als deze zich vertalen in een zo breed mogelijke online toegang tot het gedigitaliseerde materiaal.”

Beelden van het verleden, 2015

https://www.youtube.com/watch?v=6RatISPbSeg

Drie principes:•Gebruiker centraal•Domeinoverstijgende samenwerking•Zichtbaar – Bruikbaar - Houdbaar

Gepresenteerd in maart 2015

Bron: Netwerk Digitaal Erfgoed

Bron: Netwerk Digitaal Erfgoed

www.DEN.nl@stichtingden

marco.deniet@den.nl

Deel je kennis over digitaal erfgoed!