20 maart 2014 – Stichting DEN

Postbus 90407 | 2509 LK Den Haag | www.den.nl | t 070 314 03 43 | e den@den.nl

Stichting

Digitaal Erfgoed Nederland

(DEN)

Jaarverslag

2013

2

Inhoud

Voorwoord .................................................................................................................... 3

1. Jaarrekening 2013 .................................................................................................... 5

Balans per 31 december 2013 5

Functionele exploitatierekening 2013 6

Toelichting op de balans per 31 december 2013 en de functionele

exploitatierekening 2013 7

Toelichting op de balans per 31 december 2013 9

Toelichting op de functionele exploitatierekening 2013 10

Toelichting op de functionele exploitatierekening 2013 11

Kasstroomoverzicht 12

2. Bestuursverslag 2013 ............................................................................................. 13

2.1 Het belang van digitaal erfgoed uitdragen 13

2.2 Monitor van digitale activiteiten van erfgoedinstellingen 16

2.3 Diensten en advies 19

2.4 Communicatie 24

3. Organisatie en financiële positie ............................................................................. 25

4. Prestatieverantwoording 2013 ............................................................................... 28

5. Controleverklaring van de onafhankelijke accountant ............................................ 29

6. Verklaring Raad van Toezicht ................................................................................. 31

Bijlage 1: Toelichting Prestatieverantwoording 2013 ................................................. 32

a. Bijeenkomsten / evenementen (mede) door DEN georganiseerd (41) 32

b. Bijdragen aan onderwijs en cursussen (13) 33

c. Presentaties gegeven door DEN (22) 33

d. Bemiddelingen (o.a. bezoeken aan instellingen) (106) 33

e. Publicaties van DEN in 2013 (99) 36

f. Netwerk 39

g. Gebruik van website www.den.nl in 2013 44

Bijlage 2. DEN en de Governance Code Cultuur ........................................................... 45

Bijlage 3. Contactgegevens DEN ................................................................................. 51

3

Voorwoord

Dit is het jaarverslag van Stichting Digitaal Erfgoed Nederland (DEN) over 2013. Het

biedt een overzicht van de veelheid aan activiteiten die DEN in 2013 heeft verricht en

de resultaten die daarmee zijn behaald. 2013 was opnieuw een productief jaar. Alle

prestatieafspraken zijn royaal gehaald.

De belangrijkste resultaten uit 2013:

Succesvolle en positief gewaardeerde internationale conferentie DISH2013

Nieuwe rapportage De Digitale Feiten over de stand van zaken met

betrekking tot digitaal erfgoed in Nederland in 2012

Co-auteur van een omvangrijk beleidsadvies van de Raad voor Nederlandse

Letteren aan de Taalunie/Comité van Ministers van Nederland en Vlaanderen

Stuwende kracht achter de werkplannen van de NCDD en de CCDD

Succesvolle uitrol van Erfgoed & Locatie na formele goedkeuring voor

overdracht van het project aan DEN

Inhoudelijke en functionele vernieuwing van de Kennisbank van DEN

Versterkte Europese positie dankzij de projecten Europeana Inside, meSch en

ENUMERATE

Belangrijke bijdrage aan de Unesco Roadmap for Digital Preservation

Omvangrijke verwerving van projectmiddelen van diverse subsidiegevers,

waaronder OCW/Netwerk Digitaal Erfgoed en de Europese Commissie.

Een record aantal publicaties (zowel gedrukt als digitaal).

2013 was het eerste jaar van de beleidsperiode 2013-2016. In deze periode is DEN

een zogeheten bovensectorale ondersteunende instelling in de culturele

basisinfrastructuur. Ten opzichte van de vorige beleidsperiode is de

overheidsfinanciering van DEN met ca. 15% gekort in het kader van de bezuinigingen

in de cutuursector. Daar staat tegenover dat DEN in 2013 zeer succesvol is geweest

met het verwerven van additionele projectfinanciering. De projecten die DEN uitvoert

worden zoveel mogelijk gekoppeld aan de kerntaak, kwaliteitszorg voor het digitaal

erfgoed.

De missie van DEN

De missie van DEN in 2013 luidde als volgt:

Stichting Digitaal Erfgoed Nederland (DEN) is het Nederlandse kenniscentrum

voor digitaal cultureel erfgoed. DEN vergroot de duurzame beschikbaarheid

van digitaal cultureel erfgoed ten behoeve van de kennissamenleving. DEN

bevordert samenwerking van erfgoedinstellingen in digitale infrastructuren en

legt daarbij de nadruk op efficiëntie, waardecreatie en vraaggerichtheid.

Indeling van het jaarverslag 2013

Dit jaarverslag bevat de volgende onderdelen, conform het Handboek verantwoording

cultuursubsidies instellingen 2013-2016:

1. De jaarrekening 2013 met de balans, de exploitatierekening en het

prestatieoverzicht;

2. Het bestuursverslag, inclusief kwalitatieve en kwantitatieve toelichtingen op

bereikte doelen, de jaarrekening en de organisatie;

3. Accountantsproducten (Controleverklaring bij de jaarrekening en het rapport van

feitelijke bevindingen bij de prestatieverantwoording).

4

Het jaarverslag van de Stichting DEN is op 20 maart 2014 goedgekeurd door de Raad

van Toezicht.

Namens de Stichting Digitaal Erfgoed Nederland,

Drs. Marco de Niet, directeur

20 maart 2014

5

1. Jaarrekening 2013

Alle bedragen in de jaarrekening worden vermeld in hele euro’s. Het boekjaar 2013 is

afgesloten met een positief saldo van EUR 20.095. Dit positieve resultaat komt

met name voort uit extra verworven projectmiddelen. Dit geldt ook voor de

overschrijdingen ten opzichte van de oorspronkelijke begroting voor 2013.

Het positieve resultaat komt deels ten gunste van de Bestemmingsreserve OCW en

deels ten gunste van de algemene reserve. De resultaatsbestemming is reeds

verwerkt in de cijfers.

Voor een toelichting op de financiële positie van Stichting DEN, zie hoofdstuk 3.

Balans per 31 december 2013

(na resultaatsbestemming)

ACTIVA 31-dec-13 31-dec-12

Vaste activa

II. Materiële vaste activa 12.972 11.487

12.972 11.487

Vlottende activa

II. Vorderingen 44.632 46.203

IV. Liquide middelen 1.016.260 577.074

1.060.892 623.277

Totale activa 1.073.864 634.764

PASSIVA 31-dec-13 31-dec-12

Eigen vermogen

I. Algemene reserve 298.175 289.396

III. Bestemmingsreserve OCW 128.485 117.169

426.660 406.565

Voorzieningen

Voorziening toekomstscenario DEN 30.291 0

30.291 0

Kortlopende schulden

Kortlopende schulden 616.913 228.199

616.913 228.199

Totale passiva 1.073.864 634.764

6

Functionele exploitatierekening 2013

BATEN realisatie begroting realisatie

2013 2013 2012

Opbrengsten

Indirecte opbrengsten 23.761 0 109.530

23.761 0 109.530

Bijdragen

Subsidie minister OCW 612.295 610.000 663.893

Projectsubsidies 451.254 68.000 186.621

1.063.549 678.000 850.514

Totale baten 1.087.310 678.000 960.044

LASTEN

Beheerslasten personeel 47.190 51.000 40.942

Beheerslasten materieel 106.041 86.000 75.380

Totale beheerslasten 153.231 137.000 116.322

Activiteitenlasten personeel 763.887 520.000 709.591

Activiteitenlasten materieel 157.288 26.000 121.825

Totale activiteitenlasten 921.175 546.000 831.416

Totale lasten 1.074.406 683.000 947.738

Saldo uit gewone bedrijfsuitoefening 12.904 -5.000 12.306

Saldo rentebaten/-lasten 10.869 5.000 9.723

Saldo bijzondere baten/lasten -3.678 0 0

Exploitatieresultaat 20.095 0 22.029

Verwerking van het exploitatiesaldo 2013:

Ten gunste van de Algemene reserve 8.779 6.793

Ten gunste van Bestemmingsreserve OCW 11.316 15.236

20.095 22.029

In de balans is de resultaatsbestemming reeds verwerkt.

7

Toelichting op de balans per 31 december 2013 en de functionele

exploitatierekening 2013

Grondslagen voor de financiële verslaggeving

Algemeen

Algemene waarderingsgrondslag

De algemene grondslag voor de waardering van de activa en passiva, evenals voor de

bepaling van het resultaat, is de verkrijgingsprijs. Voor zover niets anders is vermeld,

worden de activa en passiva opgenomen voor de nominale waarde.

Waarderingsgrondslagen voor de balans

Materiële vaste activa

De investeringen in materiële vaste activa worden gewaardeerd op aanschafwaarde,

verminderd met lineair berekende afschrijvingen. In het jaar van aanschaf wordt naar

tijdsgelang afgeschreven. Het afschrijvingspercentage varieert bij apparatuur van 33

1/3 tot 100% en bij overige materiële vaste activa van 20 tot 100%. Bij apparatuur

aangeschaft voor het project Erfgoed en Locatie wordt een afschrijvingstermijn van

vijf jaar gehanteerd.

Vorderingen

De vorderingen worden opgenomen tegen nominale waarde onder aftrek van de

noodzakelijk geachte voorzieningen voor het risico van oninbaarheid.

Liquide middelen

De liquide middelen staan, voor zover niet anders vermeld, ter vrije beschikking.

Voorzieningen

Voorzieningen worden gevormd voor verplichtingen en risico’s die samenhangen met

de activiteiten van de stichting en waarvan de omvang niet exact is vast te stellen.

Kortlopende schulden

De kortlopende schulden hebben een verwachte looptijd van maximaal een jaar.

Grondslagen voor de resultaatbepaling

Algemeen

Het exploitatieresultaat wordt bepaald als het verschil tussen ontvangen subsidies,

overige opbrengsten en overige bijdragen en alle aan het boekjaar toe te rekenen

kosten. De opbrengsten worden verantwoord in het jaar waarin de diensten zijn

verricht, respectievelijk het jaar waarop de opbrengsten betrekking hebben. De

kosten worden bepaald met inachtneming van de hiervoor reeds vermelde

waarderingsgrondslagen.

Afschrijvingen materiële vaste activa

De afschrijvingen zijn gerelateerd aan de aanschafwaarde van de desbetreffende

activa. In het jaar van aanschaf wordt naar tijdsgelang afgeschreven.

8

Buitengewone baten en lasten

Buitengewone baten en lasten vloeien voort uit handelingen en gebeurtenissen die

zich onderscheiden van de normale bedrijfsactiviteiten en derhalve incidenteel van

aard zijn.

Pensioenregeling

Bij stichting DEN is sprake van een bij pensioenfonds ABP ondergebrachte

pensioenregeling. Deze pensioenregeling wordt als toegezegde pensioenregeling

gekwalificeerd. Verwerking in de jaarrekening van stichting DEN vindt plaats als

toegezegde bijdrageregeling, omdat stichting DEN geen verplichting heeft om

aanvullende bijdragen te voldoen anders dan hogere toekomstige premies indien

sprake is van een tekort bij het bedrijfstakpensioenfonds.

9

Toelichting op de balans per 31 december 2013

ACTIVA

Vaste activa 31-dec-13 31-dec-12

II. Materiële vaste activa

Boekwaarde bij begin jaar 11.487 7.670

Aangeschafte inventaris 6.939 9.161

Afschrijvingen inventaris -5.454 -5.344

Boekwaarde bij einde jaar 12.972 11.487

Vlottende activa 31-dec-13 31-dec-12

II. Vorderingen

Vooruitbetaalde bedragen 17.931 30.759

Nog te ontvangen bedragen 26.701 15.444

44.632 46.203

IV. Liquide middelen

Rabobank (rekening-courant) 5.507 622

Rabobank (bedrijfstelrekening) 511.815 208.405

ING Bank (rekening-courant) 16.219 20.472

ING Bank (deposito) 482.719 347.575

1.016.260 577.074

PASSIVA

Eigen vermogen 31-dec-13 31-dec-12

I. Algemene reserve

Algemene reserve per begin boekjaar 289.396 282.603

Toevoeging exploitatiesaldo boekjaar 8.779 6.793

III. Bestemmingsreserve OCW

Toevoeging exploitatiesaldo boekjaar aan

Bestemmingsreserve OCW 2013-2016 11.316 0

Bestemmingsreserve OCW 2009-2012 117.169 117.169

Eigen vermogen per einde boekjaar 426.660 406.565

Voorzieningen 31-dec-13 31-dec-12

Stand per begin jaar 0 0

Vorming voorziening toekomstscenario’s DEN 30.291 0

Stand bij einde jaar 30.291 0

Kortlopende schulden 31-dec-13 31-dec-12

Crediteuren 108.455 75.460

Vooruitontvangen projectgelden 451.585 96.849

Reservering vakantiegeld en vakantiedagen 56.873 55.890

616.913 228.199

10

Toelichting op de functionele exploitatierekening 2013

BATEN realisatie Begroting realisatie

2013 2013 2012

Indirecte opbrengsten

Opbrengsten congressen en diversen 23.671 0 84.507

Opdracht Nederland Kennisland 0 0 15.150

Opdracht NCDD/CCDD 0 0 9.873

23.671 0 109.530

Bijdragen

Subsidie OCW: Cultuurnota [brief 562526 06-12-

2013] 581.374 610.000 663.893

Subsidie OCW: Frictiekostenvergoeding

[brief 562526 06-12-2013] 30.921 0 0

612.295 610.000 663.893

Projectsubsidies

Projectsubsidie Erfgoed en Locatie 339.124 0 107.376

Projectsubsidie EU Inside 60.467 65.000 68.730

Projectsubsidie MeSch 51.663 0 0

Overige projectsubsidies 0 3.000 10.515

451.254 68.000 186.621

11

Toelichting op de functionele exploitatierekening 2013

BEHEERSLASTEN realisatie begroting realisatie

2013 2013 2012

7. Personeelslasten

Directie (0,20 fte) 20.506 22.000 18.611

Secretariaat (0,40 fte) 23.013 25.000 22.331

Overige personeelslasten 3.671 4.000 0

47.190 51.000 40.942

8. Materiële lasten

Huisvesting 15.390 16.000 14,754

Kantoor- en reiskosten 28.215 37.000 24.054

Ondersteuning administratie en accountant 26.691 28.000 23.061

Dotatie aan voorziening toekomstscenario DEN 30.291 0 0

Overige materiële kosten 5.454 5.000 13.511

106.041 86.000 75.380

ACTIVITEITENLASTEN Realisatie begroting realisatie

2013 2013 2012

9. Personeelslasten

Directie (0,70 fte) 71.769 75.000 74.444

Secretariaat (0,60 fte) 34.520 35.000 33.496

Overige medewerkers vaste dienst 166.600 261.000 269.659

Overige medewerkers tijdelijke dienst 124.950 84.000 139.926

Personeelslasten projecten 366.048 65.000 192.066

763.887 520.000 709.591

10. Materiële lasten

Onderhoud en ontwikkeling websites 21.286 10.000 17.868

Overige activiteiten, workshops en studiedagen 20.876 13.000 72.274

Materiële lasten projecten 115.126 3.000 31.683

157.288 26.000 121.825

12

Kasstroomoverzicht

2013 2012

1. Kasstroom uit operationele activiteiten

Exploitatiesaldo 20.095 22.029

Aanpassen voor:

Afschrijvingen materiële vaste activa 5.454 5.345

Bruto kasstroom uit operationele

activiteiten 25.549 27.374

Mutatie voorzieningen 30.291 0

Mutatie vorderingen 1.571 -35.218

Mutatie kortlopende schulden 388.714 138.744

Netto kasstroom uit operationele

activiteiten 446.125 130.900

2. Kasstroom uit investeringsactiviteiten

Investeringen in materiële vaste activa -6.939 -9.161

Kasstroom uit investeringsactiviteiten -6.939 -9.161

Mutatie liquide middelen (1+2) 439.186 121.739

Liquide middelen einde boekjaar 1.016.260 577.074

Liquide middelen begin boekjaar 577.074 455.335

Mutatie liquide middelen 439.186 121.739

13

2. Bestuursverslag 2013 Als het nationale Kenniscentrum Digitaal Erfgoed hanteert DEN een integrale aanpak

van kwaliteitszorg, innovatie en kennisdeling. Dit houdt in dat het gehele proces van

digitalisering en digitale dienstverlening volgens een kwaliteitscyclus door DEN wordt

gedocumenteerd en ondersteund: van beleid en planmatige aanpak tot uitvoering en

evaluatie.

Uitgaande van deze integrale aanpak heeft DEN in 2013 invulling gegeven aan de

volgende drie hoofdtaken, zoals vastgelegd in het Beleidsplan 2013-2016:

a) Het belang van digitaal erfgoed uitdragen

b) Monitor van digitale activiteiten van erfgoedinstellingen

c) Diensten en advies

De activiteiten uit 2013 en de resultaten die daarmee behaald zijn, worden in de

paragrafen hieronder nader toegelicht. Aansluitend wordt een korte toelichting

gegeven op de communicatiemiddelen die DEN in 2013 heeft ingezet.

2.1 Het belang van digitaal erfgoed uitdragen

In deze hoofdtaak wordt de nadruk gelegd op het belang van digitaal erfgoed voor de

samenleving en op de strategische waarde van digitaal erfgoed voor

erfgoedinstellingen en beleidsmakers. Door de toenemende medialisering van de

samenleving liggen er goede kansen om nieuwe vormen van gebruik van cultureel

erfgoed tot stand te brengen, maar strategische keuzes zijn nodig om die kansen te

verzilveren. Dit speelt op lokaal, regionaal, nationaal en internationaal niveau, en

DEN is dan ook op al deze niveaus actief.

DEN zet in op een versnelling van de acceptatie van internationale

kwaliteitsnormen, zoals ICT-standaarden, voor duurzame toegankelijkheid en

hergebruik van digitaal erfgoed. Hierbij treedt DEN op als bruggenbouwer tussen de

afzonderlijke erfgoeddomeinen en tussen het brede erfgoedveld en aanpalende

sectoren. DEN vervult deze positie inmiddels 14 jaar met veel succes en waardering.

DE BASIS

Een belangrijk instrument voor DEN is DE BASIS: een selectie van gedocumenteerde

standaarden die als minimale kwaliteitseisen gelden voor digitale diensten van

erfgoedinstellingen. Aangezien DEN geen normstellend instituut is, maar werkt op

basis van zelfregulering, geldt DE BASIS als een advies: als je als erfgoedinstelling op

verantwoorde en duurzame wijze wilt digitaliseren en je collecties online wilt delen, is

het verstandig DE BASIS te volgen (www.den.nl/DE-BASIS).

Deze minimale eisen worden in nauw overleg met de sector vastgesteld, ter

versterking van het zelfregulerende karakter van kwaliteitszorg voor digitaal erfgoed.

Aan de hand van een zorgvuldig uitgevoerd proces (voorstel, discussie, evaluatie,

bijstelling, toetsing, vaststelling) zijn in de afgelopen jaren enkele tientallen

standaarden en kwaliteitsinstrumenten benoemd waaraan erfgoedinstellingen zich

geacht worden te houden (uitgaande van het principe 'pas toe of leg uit'1).

1 Het 'pas toe of leg uit'-principe houdt in dat organisaties bij aanschaf van een ICT-dienst of -product, kiezen voor één van de open standaarden van de 'pas toe of leg uit'-lijst (toepassen). Als deze keuze tot onoverkomelijke problemen leidt, mag de organisatie ervan afwijken om deze standaard te gebruiken, mits wordt verantwoord waarom deze keuze is gemaakt (uitleggen). Met andere woorden, je past de standaard toe, tenzij je kunt uitleggen waarom je de standaard

14

In het voorjaar van 2013 is DE BASIS voor vindbaarheid door een brede groep van

erfgoedprofessionals geheel vernieuwd en daarna opengesteld voor aanvullend

commentaar door derden (zie www.den.nl/pagina/219/de-basis-voor-vindbaarheid/).

Daarnaast heeft er in 2013 een expertmeeting plaatsgevonden om te komen tot DE

BASIS voor Auteursrechten, waarin aangegeven wordt wat een instelling minimaal

moet doen om de auteursrechten bij digitale dienstverlening goed te regelen. DE

BASIS voor Auteursrecht zal in 2014 gepubliceerd worden. In het kader van het

project Europeana Inside zal ook een Engelstalige versie van DE BASIS voor

Auteursrecht verschijnen.

Keurmerk voor erfgoedsoftware

In 2013 heeft DEN bij het ministerie van OCW in het kader van het Netwerk Digitaal

Erfgoed een aanvraag ingediend om een keurmerk te ontwikkelen voor software die

wordt gebruikt door erfgoedinstellingen om hun collecties aan hun doelgroepen

beschikbaar te stellen. Ter ondersteuning van de keuzes waar erfgoedinstelling voor

staan bij innovatie gaat het keurmerk een oordeel vellen over het gebruik van

informatiestandaarden, de opzet en de levering van de software. Het keurmerk zal

zwaar leunen op DE BASIS. In november 2013 is deze aanvraag door OCW

gehonoreerd. Het project zal in 2014 worden uitgevoerd.

Netwerk Digitaal Erfgoed

In 2013 heeft het ministerie van OCW belangrijke stappen gezet naar een nationale

infrastructuur voor digitaal erfgoed. Een intern advies uit 2012 heeft ertoe geleid dat

OCW een regisseur heeft aangesteld om de totstandkoming van deze infrastructuur

te begeleiden. DEN is, conform de aanbeveling uit 2012, adviseur van de regisseur.

Het digitaliseringsoverleg dat maandelijks bij OCW reeds vele jaren plaatsvindt, is

omgevormd tot het Netwerk Digitaal Erfgoed, waar ook werkgroepen en werksessies

zijn ondergebracht. DEN heeft in 2013 actieve bijdragen geleverd aan diverse

werkgroepen en werksessies. Op voorstel van DEN is er ook een werkgroep

monitoring ingericht, die DEN voorzit.

Taalunie / Raad voor Nederlandse Taal en Letteren

Als lid van de Raad voor Nederlandse Taal en Letteren, het adviesorgaan van de

Taalunie, heeft Marco de Niet, directeur van DEN, samen met collega's van het

Vlaamse FARO een advies opgesteld voor de Taalunie/het Comité van Ministers van

Nederland en Vlaanderen over de gezamenlijke inspanningen voor de digitale

infrastructuur voor Nederlandstalige culturele en wetenschappelijke data. Het advies

roept de bewindslieden op met name de eigenheid van en structurele zorg voor het

digitale aspect van erfgoed als uitgangspunt voor verdere beleidsontwikkeling te

nemen. Het advies is door de ministers overgenomen. Een van de beslissingen van

de ministers is het instellen van een (permanente) Taalunie-commissie Digitaal

Erfgoed, met twee hoofdtaken: het evalueren van grote investeringen en het

adviseren over de samenhang van toekomstige voorzieningen. DEN is gevraagd deze

commissie voor te zitten. Overige leden van deze commissie zijn afkomstig uit zowel

ministeries als uit het erfgoedveld in Nederland en Vlaanderen.

Erfgoedsoftwaremakelaar

In het project CATCHPlus is in 2012 een concept ontwikkeld voor een nieuwe functie

ten behoeve van samenwerking tussen erfgoedinstellingen en dienstenleveranciers,

de Erfgoedsoftwaremakelaar. Deze persoon helpt erfgoedinstellingen bij de valorisatie

van hun innovatieve activiteiten, onder andere door actief bij creatieve bedrijven te

niet gebruikt. (zie www.open-standaarden.nl/open-standaarden/over-open-standaarden/het-pas-toe-of-leg-uit-principe/).

15

lobbyen voor bijdragen aan de exploitatie van onderzoeks- en projectresultaten. DEN

heeft in 2013 het initiatief genomen tot een subsidieaanvraag bij het ministerie van

OCW (in het kader van het Netwerk Digitaal Erfgoed), om deze functie vanaf 2014

gedurende een periode van 18 maanden in te stellen. De Erfgoedsoftwaremakelaar

treedt in dienst van het Meertens Instituut, om directe aansluiting op het

CLICK//Erfgoed-programma mogelijk te maken. Daarnaast zal de Erfgoedsoftware-

makelaar minstens 1 dag per week bij DEN op kantoor werken. In november 2013

heeft het ministerie deze aanvraag gehonoreerd, in januari 2014 zal de

Erfgoedsoftwaremakelaar de werkzaamheden aanvangen.

Nationale Coalitie Digitale Duurzaamheid (NCDD)

In 2013 hebben zowel de Nationale Coalitie Digitale Duurzaamheid (NCDD) als de

Culturele Coalitie Digitale Duurzaamheid (CCDD) met steun van DEN gewerkt aan

strategische plannen voor de komende jaren, onder andere ter onderbouwing van

gesprekken met het ministerie van OCW over investeringen in nationale

voorzieningen voor duurzaam behoud van digitale culturele en wetenschappelijke

data. De relatie tussen de NCDD en DEN is geïntensiveerd: DEN is nu formeel de

adviseur van het bestuur en de programmacoördinator van de NCDD werkt onder

directe aansturing van de directeur van DEN. E.e.a. is ook zo aangekondigd tijdens

het NCDD-jaarcongres op 11 november 2013.

Erfgoedportals

In 2013 heeft DEN in samenwerking met de Rijksdienst Cultureel Erfgoed (RCE) en

het Landelijk Contact Museumconsulenten (LCM) het initiatief genomen tot overleg

tussen provinciale erfgoedportals, om hun onderlinge relatie en de relatie tussen

nationale en provinciale activiteiten te versterken. Naar aanleiding van dit overleg

hebben LCM, RCE en DEN een brief opgesteld, geadresseerd aan de gedeputeerden

met cultuur in de portefeuille, om de kansen voor nauwere samenwerking op het

gebied van provinciale erfgoedportals kenbaar te maken.

UNESCO Roadmap

In september 2012 heeft Unesco tijdens de 2e Memory of the World-conferentie in

Vancouver, Canada, de Vancouver Declaration on Digitisation and Preservation

opgesteld, een oproep aan overheden, erfgoedinstellingen, private partijen en Unesco

zelf, om te werken aan een "Roadmap proposing solutions, agreements and policies,

that ensure long term access and trustworthy preservation." Enkele in Den Haag

gevestigde instellingen (Nationaal Unesco Comité, IFLA, ICA, LIBER, KB, NA en DEN)

hebben het initiatief genomen hier invulling aan te geven door een 'position paper' op

te stellen en enkele vervolgbijeenkomsten te organiseren. DEN is mede-auteur van

de position paper en mede-organisator van een workshop in Marseille (oktober 2013)

en twee bijeenkomsten in Den Haag (december 2013). In 2014 worden platforms

ingericht om de samenwerking tussen overheid, erfgoed en bedrijfsleven op het

gebied van digitale duurzaamheid verder in te vullen. Voor meer informatie, zie

www.den.nl/blog/bericht/4020.

PILOD2.0

Via het project Erfgoed & Locatie is DEN 'founding father' van het door Geonovum

gecoördineerde initiatief PILOD2.0 (Linked Open Data pilot voor openbare geo-

informatie, gestart in november 2013). PiLOD 2.0 bestaat uit zowel een serie

praktische, hands-on activiteiten en bijeenkomsten, als een beleid- en strategie-

gerichte aanpak om de toepassing van Linked Data te onderzoeken en

implementeren. Het levert daarmee een belangrijke bijdrage aan de ontwikkeling van

het Nederlandse semantische web. DEN/E&L heeft zitting in de stuurgroep en kan as

16

zodanig verbindingen leggen tussen de Nederlandse (linked) open data beweging en

erfgoedsector.

2.2 Monitor van digitale activiteiten van erfgoedinstellingen

Met deze hoofdtaak houdt DEN de vinger aan de pols van de Nederlandse

erfgoedsector. DEN doet dat op twee manieren:

Ten eerste vindt registratie plaats van specifieke activiteiten in de erfgoedsector,

zoals nieuwe projecten, beschikbaarheid van informatieplannen en het gebruik van

erfgoedthesauri. Op basis van de informatie die de erfgoedinstellingen zelf

aanleveren, worden automatisch profielen samengesteld bij het raadplegen van de

kennisbank. Net als in de voorgaande jaren heeft DEN in 2013 in dit kader diverse

instellingen benaderd en aangespoord hun activiteiten zichtbaar te maken via de

kennisbank van DEN. Eind 2013 waren 811 instellingen (zowel erfgoedinstellingen als

creatieve bedrijven) vertegenwoordigd in de kennisbank.

Een tweede vorm van monitoring betreft onderzoek naar diverse aspecten

van digitaal erfgoed, zoals de praktijk van digitale duurzaamheid, gebruik van digitale

collecties en de kosten van digitalisering. In 2013 was het Europese project

ENUMERATE hierbij leidend. Binnen dit project is DEN verantwoordelijk voor de

methodologieontwikkeling.

Kennisbank

Het hart van de website van DEN is een online kennisbank om erfgoedinstellingen

snel toegang te geven tot kennis die zij nodig hebben om hun ICT-beleid en -praktijk

efficiënt en effectief vorm te geven. Deze kennisbank is gestructureerd volgens de

Kwaliteitscyclus Digitaal Erfgoed die DEN uitdraagt. Alle inhoudelijke medewerkers

van DEN dragen bij aan het uitbreiden en actueel houden van de kennisbank. De

belangrijkste onderdelen van de kennisbank zijn:

a. Kennisdossiers

In 2013 zijn er twee kennisdossiers aan de website toegevoegd: een over sociale

media-beleid en een over augmented reality. Daarnaast is onder andere het

kennisdossier over auteursrecht volledig herschreven en geactualiseerd. Deze en alle

andere kennisdossiers zijn te raadplegen op www.den.nl/thema.

b. Standaarden en richtlijnen

Aan de hand van documentatie over (het gebruik van) ICT-standaarden, benchmark-

gereedschappen, handboeken, checklists en andere kwaliteitsinstrumenten kunnen

erfgoedinstellingen zorgen dat hun digitale dienstverlening aan (inter)nationale

kwaliteitsprincipes voldoet. In 2013 is het overzicht van standaarden verder

geactualiseerd door standaarden te vervangen, aan te passen of aan te vullen met

nieuwe informatie. Op basis van CEST (Cultureel ErfgoedStandaarden Toolbox) van

de Vlaamse zusterorganisatie PACKED zijn diverse standaarden in de DEN-kennisbank

opgenomen of geactualiseerd. Eind 2013 bevatte de kennisbank informatie over 214

ICT-standaarden en andere kwaliteitsinstrumenten.

c. Projecten en instellingen

Ook in 2013 zijn er weer oproepen voor bijdragen aan de projectenbank geplaatst en

zijn nieuw toegevoegde projecten uitgelicht in de maandelijkse nieuwsbrieven van

DEN. Daarnaast is de functionaliteit verbeterd, zodat instellingen volledig beheer

17

kunnen voeren over hun eigen project- en instellingsinformatie. Eind 2013 waren er

280 projecten beschreven in de kennisbank (260 in 2012).

d. Digitaal Erfgoedmeter

De groei en ontwikkeling van de kennisbank visualiseert DEN ieder kwartaal met de

Digitaal Erfgoedmeter, die DEN sinds 2007 onderhoudt. De Digitaal Erfgoedmeter

over 2013 ziet er als volgt uit:

e. Subsidiewijzer 2013-2014

Om erfgoedinstellingen te wijzen op financieringsmogelijkheden voor

digitale projecten of innovatie, onderhoudt DEN sinds 2007 een subsidiewijzer. De

subsidiewijzer 'Overzicht Fondsen en subsidieregelingen digitaal erfgoed' is in 2013

weer in overleg met de subsidiënten geheel geactualiseerd en digitaal beschikbaar

gemaakt op de website van DEN. Het overzicht biedt informatie over ca. 30

financieringsmogelijkheden op provinciaal, nationaal en Europees niveau.

ENUMERATE

ENUMERATE is een zogeheten Europees Thematisch Netwerk, met als belangrijkste

doel het verzamelen en publiceren van betrouwbare statistieken over

erfgoeddigitalisering, digitale duurzaamheid en de online toegankelijkheid van

cultureel erfgoed in Europa. DEN is verantwoordelijk voor het werkpakket

Methodologie. Tijdens de officiële reviews van het project door de Europese

Commissie is DEN herhaaldelijk gecomplimenteerd voor haar bijdrage aan het

project. In 2013 zijn zowel een modulaire Thematic Survey uitgevoerd, om specifiek

onderzoek te doen naar deelonderwerpen, als de tweede Core Survey, die onder alle

erfgoedinstellingen in Europa is uitgezet om een totaalbeeld te schetsen van de

ontwikkelingen op het gebied van digitaal erfgoed in Europa. DEN heeft ook de

bijdrage van Nederlandse erfgoedinstellingen aan ENUMERATE gecoördineerd. In

augustus 2013 heeft Nederland een ENUMERATE landrapportage gepubliceerd, op

basis van de Nederlandse inbreng in de eerste onderzoeksronde van ENUMERATE uit

2012. In totaal hebben bijna 200 Nederlandse erfgoedinstellingen deelgenomen aan

de twee onderzoeksrondes die in 2013 hebben plaatsgevonden. Het eindrapport van

ENUMERATE wordt in februari 2014 gepubliceerd.

18

Europeana v3

In 2013 hebben Europeana, CollectionsTrust en DEN een overeenkomst gesloten om

het ENUMERATE-framework te continueren binnen het nieuwe Europeana project

Europeana v3. DEN is formeel partner geworden van Europeana in de ICT-PSP

aanvraag Europeana v3, om de resultaten van ENUMERATE onder te brengen bij het

Europeana Pro-platform en om een nieuwe onderzoeksronde op te zetten in het

voorjaar van 2015. Europeana v3 zal op 1 juni 2014 starten.

‘Meten is Weten’

In het voorjaar van 2013 heeft DEN weer een bijeenkomst 'Meten is weten'

georganiseerd, waarin diverse partijen die kwantitatief onderzoek doen naar digitaal

erfgoed ervaringen uitwisselen en samenwerkingsverbanden opzetten. ‘Meten is

weten’ is bedoeld om enquêtes op het gebied van digitaal erfgoed in Nederland

onderling af te stemmen, zodat instellingen niet onnodig belast worden met

vragenlijsten met vergelijkbare vragen. Om samenwerking op dit gebied te

bevorderen, heeft DEN een LinkedIn-groep gemaakt waar ook de verslagen en

presentaties van het ‘Meten is weten’-overleg te vinden zijn. Eind 2013 had deze

discussiegroep ca. 70 leden.

Cultuurindex

De Boekman Stichting heeft DEN benaderd een bijdrage te leveren over digitaal

erfgoed voor de nieuwe Cultuurindex. Met de Cultuurindex wil de Boekman Stichting

diverse economische en maatschappelijke statistieken rond cultuur en

cultuurbeleving samenbrengen. In november 2013 is de eerste publicatie van de

Cultuurindex verschenen in de vorm van een themanummer van het tijdschrift

Boekman. DEN heeft een bijdrage geleverd op basis van de Nederlandse resultaten

van de eerste onderzoeksronde van ENUMERATE.

NCDD Werkgroep Opslag

Een van de werkgroepen van de NCDD, de Werkgroep Opslag, heeft in 2013 een

rapport opgeleverd op basis van onderzoek onder ruim 100 Nederlandse

instellingen, waaronder veel archieven en musea. Het onderzoek heeft nuttige

informatie opgeleverd over digitaal bewaarbeleid en -praktijken in Nederland. DEN

heeft bijgedragen aan de analyse van de verzamelde data en was mede-auteur van

het eindrapport.

Nulmeting Archief2020

In opdracht van het programmabureau Archief 2020 heeft Margriet Noordman

namens DEN onderzoek gedaan naar kwantitatieve gegevens over digitale

duurzaamheid en duurzame toegankelijkheid in de archiefsector. In het onderzoek

kon veel data uit de onderzoeken van ENUMERATE en de NCDD hergebruikt worden,

toegespitst op de situatie in de archiefsector. Verder heeft DEN een methodologie

ontwikkeld die Archief2020 gedurende de looptijd van het project kan benutten om

de voortgang op de hoofdlijnen van het programma te kunnen meten. Het rapport

wordt begin 2014 gepubliceerd.

19

2.3 Diensten en advies

Met de derde hoofdtaak opereert DEN dicht bij de praktijk van Nederlandse

instellingen en projecten. In 2013 heeft DEN op diverse wijze ondersteuning kunnen

bieden aan erfgoedinstellingen ten behoeve van het vervaardigen, verzamelen,

beheren en beschikbaar stellen van digitaal cultureel erfgoed, bijvoorbeeld in de vorm

van deskundigheidsbevordering op het gebied van digitale duurzaamheid,

businessmodelinnovatie en born digital erfgoed, feedback op projectvoorstellen, het

organiseren van cursussen, workshops en conferenties en kennisuitwisseling via

sociale en andere media.

Bijdragen aan nationale projecten en samenwerkingsverbanden

a. Erfgoed & Locatie

In 2012 heeft DEN op verzoek van Stichting Archiefprogrammatuur (STAP) de

uitvoering van het door OCW en PRIMA medegefinancierde project Erfgoed & Locatie

(E&L) op zich genomen. E&L faciliteert cultureel erfgoedinstellingen in het betrekken

en verbreden van eigen doelgroepen met locatief historisch erfgoed door:

1. kennis en middelen aan te bieden om digitaal ErfGeo te structureren en voor

hergebruik beschikbaar te stellen;

2. samenwerking te zoeken met bestaande ErfGeo diensten op lokaal, provinciaal en

nationaal niveau;

3. een platform te realiseren met infrastructuur, semantiek en instrumenten voor

koppeling van collecties en diensten zoals WatWasWaar.

In het voorjaar van 2013 hebben OCW en AgentschapNL goedkeuring gegeven voor

de overdracht. DEN kreeg hiermee de beschikking over het volledige projectbudget

en kon het project opschalen conform het Project Initiatie Document.

Conform de subsidiebeschikking worden aparte rapportages aan OCW

opgesteld voor het project E&L. Stichting STAP is verantwoordelijk voor deze

rapportages, maar DEN bereidt de rapportage voor, als projectuitvoerder. In oktober

2013 heeft de eerste rapportage van het project naar OCW plaatsgevonden. In dit

jaarverslag van DEN over 2013 wordt E&L dan ook niet in detail verantwoord. De

hoofdlijnen:

De start- en einddatum van het project zijn naar aanleiding van de overdracht

aangepast. Erfgoed & Locatie loopt nu van 1 juli 2012 tot en met 30 juni 2015.

De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, De Waag en Bibliotheek.nl zijn vaste

partners geworden in het project.

E&L is zelf projectpartner geworden in een project van de Universiteit van

Amsterdam, waarin de kadastrale kaart van heel Nederland uit 1832 wordt

gevectoriseerd.

In de tweede helft van 2013, nadat het projectteam op volle sterkte was

gebracht, werden de conceptspecificaties uitgewerkt in zes pilots, die de

functionele en technische specificaties van de digitale infrastructuur testen.

Meer informatie over het project is te vinden op www.erfgoedenlocatie.nl.

b. Culturele Coalitie Digitale Duurzaamheid

DEN voert het secretariaat van de Culturele Coalitie Digitale Duurzaamheid (CCDD).

De voorzitter van de CCDD, Sandra den Hamer (directeur van EYE), heeft zitting in

het bestuur van de Nationale Coalitie Digitale Duurzaamheid. De NCDD en CCDD

hebben in nauw overleg activiteitenplannen opgesteld, beide met ondersteuning van

DEN. Dankzij het CCDD-werkplan kan de cultuursector beter dan voorheen inhaken

op de ontwikkelingen die de NCDD in gang zet. Verder heeft de CCDD, met DEN als

penvoerder, een aanvraag ingediend bij het Netwerk Digitaal Erfgoed van OCW, ten

20

behoeve van onderzoek naar workflows rond born digital culturaal erfgoed. Eind 2013

was nog niet duidelijk of deze aanvraag door OCW gehonoreerd kon worden.

In de context van de CCDD heeft DEN twee instrumenten verder ontwikkeld

ten behoeve van Nederlandse erfgoedinstellingen. Het betreft het Scoremodel Digitale

Duurzaamheid (ontwikkeld met de Vlaamse zusterorganisatie PACKED) en de

Nederlandse versie van 'The Digital Curator Game' van het EU-project DigCurv. Beide

instrumenten zijn in 2012 ontstaan, in 2013 heeft DEN ze verder ontwikkeld en

verbeterd, onder andere ten behoeve van workshops die de CCDD in het land zal

geven. Het Scoremodel is een online tool waarmee instellingen kunnen vaststellen

welke keuzes op het gebied van digitale duurzaamheid goed bij ze passen, hoe hoog

ze de lat moeten leggen en welke acties daar dan tegenover staan. ‘The Digital

Curator Game’ laat instellingen op een speelse manier kennis nemen van de

belangrijkste aspecten van duurzame toegankelijkheid tot hun digitale collecties.

c. Digitale Collectie

Het project ‘Digitale Collectie’ is een initiatief van de Rijksdienst voor het Cultureel

Erfgoed, het Nationaal Archief, de Koninklijke Bibliotheek, Beeld en Geluid en DEN, en

wordt gefinancieerd door OCW. Het doel van dit project is een centrale aggregatie tot

stand brengen van digitaal erfgoed in Nederland en op basis daarvan de

aanwezigheid van het Nederlandse erfgoed op de Europese erfgoedportal Europeana

te vergroten. DEN is in dit project verantwoordelijk voor kwaliteitsborging en

kennisdisseminatie. Vanuit Erfgoed & Locatie wordt een bijdrage geleverd aan de

werkgroep van het project. Sinds oktober 2013 heeft de Digitale Collectie een eigen

sectie in de DEN-nieuwsbrief tot zijn beschikking, waarin nieuws rond de nationale

aggregatie vermeld kan worden.

d. Werkgroep Auteursrecht en Cultureel Erfgoed

De werkgroep ‘Auteursrechten en Cultureel Erfgoed’ heeft als doel brede kennisdeling

over de auteursrechtenproblematiek mogelijk te maken. DEN voert het secretariaat

voor de werkgroep en neemt in die hoedanigheid o.a. deel aan overleg tussen de

overheid, de collectieve beheersorganisaties (CBO's) en de erfgoedsector. In 2013

heeft de werkgroep aan een document gewerkt om de belangrijkste knelpunten te

benoemen en de gemeenschappelijke uitgangspunten in het overleg tussen OCW, de

CBO's en de werkgroep te expliciteren, ten behoeve van collectieve overeenkomsten

voor online toegang.

e. Digital Art Force

DEN is één van de vier partners in de Digital Art Force, opgericht om de digitale

duurzaamheid van born digital (media)kunst te bevorderen na de opheffing van het

Nederlandse Instituut voor Mediakunst. Via DAF draagt DEN bij aan de continuering

van kennis op dit gebied d.m.v. bijdragen aan publicaties en studiedagen. In 2013

heeft DAF een studiedag georganiseerd in Het Nieuwe Instituut (zie verderop).

f. Nieuwe Meesters Delft

In 2013 was de stichting Nieuwe Meesters Delft actief als aanjager in de regio om

onderzoek, bedrijfsleven en erfgoed succesvoller te laten samenwerken. De stichting

organiseerde verschillende bijeenkomsten en was betrokken bij de opzet van

innovatieve erfgoedprojecten. DEN heeft een rol in het bestuur van de Stichting om

de aansluiting van haar landelijke functie met het regionale werkveld van NMD te

bewaken en te verbeteren.

21

g. Werkgroep Voorbereiding Implementatie e-depot (WVI)

In het voorjaar van 2013 zijn de resultaten van de Voorbereidende Werkgroep

Implementatie e-depot door het archiefconvenant (Nationaal Archief en RHC's)

aangenomen. DEN leverde daaraan een kleine bijdrage in de sectie architectuur waar

DE BASIS als één van de principes is opgenomen. Deelnemende partijen hebben de

opdracht aan implementatie in de eigen organisatie te werken. De werkgroep is

daarna opgeheven.

h. Museumkompas

Dit RAAK-project, om crossmediale strategieën en businessmodellen voor de

erfgoedsector uit te werken, werd begin 2013 afgesloten. DEN was lid van de

stuurgroep. De Hogeschool Utrecht, projectleider, onderzoekt de mogelijkheden voor

een vervolgproject.

i. Persistente identificatie

In 2013 is het een breed consortium onder begeleiding van het Meertens Instituut en

DEN en tot stand gekomen tijdens het CATCH+ project, niet gelukt een contract te

sluiten met de beoogde serviceprovider Surf/SARA voor vaste verwijzingen naar

digitale bronnen. Een deel van de leden wil nu een soortgelijke overeenkomst sluiten

met Picturae. De Erfgoedsoftwaremakelaar zal hen daarbij ondersteunen. Het

consortium zal blijven functioneren voor kennisdisseminatie.

In 2013 heeft DEN ook deelgenomen aan overleg, geïnitieerd door het IISG

en het Huygens/ING om te komen tot een systeem voor persistente identificatie van

(digitale records over) historische personen. Dit overleg moet leiden tot een aanvraag

bij NWO-groot in 2014.

Studiedagen, conferenties en andere bijeenkomsten

a. DISH

Op 2 en 3 december 2013 vond in Rotterdam de derde editie plaats van de

tweejaarlijkse internationale conferentie Digital Strategies for Heritage (DISH). Met

340 deelnemers was DISH2013 het grootste evenement dat DEN in 2013 heeft

georganiseerd. De voorgaande edities van DISH heeft DEN samen met het

sectorinstituut Erfgoed Nederland georganiseerd. Na het wegvallen van deze

organisatie in 2012 heeft DEN nieuwe partners gezocht en gevonden in Europeana en

Het Nieuwe Instituut (HNI). Het Nieuwe Instituut was bereid zich op te werpen als

coördinator voor DISH2013. De drie thema’s van DISH2013 waren: ‘Active

Audiences’, ‘ Business for Creative Industries’ en ‘New Competencies’. De Europenana

Annual General Meeting maakte onderdeel uit de conferentie. Nieuw aan DISH2013

waren de “Chefs’ tables”, rondetafelgesprekken ter vervanging van de workshops.

DISH2013 is door de deelnemers positief geëvalueerd (de conferentie is gewaardeerd

met een 8 als eindcijfer). Ook de organisatie was tevreden en de drie partijen hebben

het voornemen uitgesproken in 2015 een nieuwe DISH-conferentie te organiseren.

Verslagen, foto’s en video’s van DISH2013 zijn te vinden op www.dish2013.nl

b. Open Erfgoed Koffie

In 2013 is DEN gestart met een nieuw initiatief om erfgoedprofessionals op een meer

informele wijze met elkaar in contact te brengen en ervaringen uit te wisselen: de

Open Erfgoed Koffie, naar het Open Coffee-format uit het bedrijfsleven. Open Koffie-

bijeenkomsten zijn ongedwongen, kleinschalig en laagdrempelig, waar je kunt

netwerken, kennis opdoen en ervaringen uitwisselen. De bijeenkomsten vinden plaats

aan het begin van de dag in een lokaal café. De eerste Open Erfgoed Koffie vond

plaats op 13 juni, in Utrecht met als thema sociale media. De tweede Open Erfgoed

22

Koffie vond plaats op 27 november in Arnhem, met als thema publieksbereik. De

reacties na afloop van beide bijeenkomsten waren zeer positief, in 2014 zal DEN

doorgaan met het organiseren van Open Erfgoed Koffies.

c. Studiedag De grootste gemene deler

Op 6 juni 2013 organiseerde het Digitale Collectie-consortium (waarvan DEN lid is)

een studiedag voor erfgoedprofessionals over het beschikbaar stellen van metadata,

onder de titel ‘De grootste gemene deler’. Centraal stond de vraag wat het voor

erfgoedinstellingen betekent om hun metadata beschikbaar te stellen en uit te

wisselen. Er waren 100 deelnemers. De keynote werd door DEN verzorgd. Een

verslag van de bijeenkomst is te lezen via www.den.nl/nieuws/bericht/3895.

d. Studiedag Join the Digital Art Force

Op 27 juni 2013 organiseerde de Digital Art Force (samenwerkingsverband van

SBMK, LI-MA, HNI en DEN) in Rotterdam de studiedag ' Join the Digital Art Force', ter

versterking van de museale praktijk rond born digital kunst. De dag bestond uit een

viertal plenaire presentaties (o.a. verzorgd door DEN) en vier parallelle workshops. Er

waren 38 deelnemers, hoofdzakelijk museumprofessionals die zich bezig houden met

beheer, behoud en ontsluiting van digitale kunst. De dag is positief beoordeeld, en

DAF heeft het voornemen geuit ieder jaar een studiedag te organiseren.

Opleidingen, cursussen en trainingen

Reeds enige jaren treden medewerkers van DEN op als vaste gastdocenten aan

enkele opleidingen, zoals de GO, de Reinwardt Academie en de Universiteit Leiden.

Nieuw in 2013 was de cursus Leiderschap in Cultuur, opgezet door Kennisland. De

directeur van DEN treedt op als gastdocent en als ambassadeur van het programma.

In 2013 heeft DEN zelf een aanvraag bij het Netwerk Digitaal Erfgoed van

OCW ingediend om een Management Development-programma voor directeuren van

middelgrote instellingen mogelijk te maken. Centraal in dit programma staat de

gezamenlijke strategievorming tussen de nationale hubs en andere (middel)grote

instellingen. Die is nodig voor een versnelling van het proces van samenwerking op

nationaal niveau. Tevens draagt het bij aan de cohesie in de organisatie van de

grootschalige digitale voorzieningen. Het voorstel heeft ook een Nederlands-Vlaamse

dimensie, om in te haken op het boven genoemde advies van de Raad voor

Nederlandse Taal en Letteren. Eind 2013 was mondeling door OCW meegedeeld dat

het voorstel gehonoreerd zou worden, de beschikking volgt begin 2014.

Bijdragen aan internationale projecten en samenwerkingsverbanden

a. Europeana

Ook in 2013 is DEN intensief betrokken geweest bij diverse activiteiten van

Europeana, niet alleen in de Nederlandse context, zoals bij het project Digitale

Collectie, maar ook in de bredere Europese context. DEN is lid van het Europeana

Network en heeft tevens op uitnodiging van Europeana zitting in twee Taskforces,

voor publiek-private samenwerking en voor de ontwikkeling van een methode om de

meerwaarde van Europeana te helpen bepalen ('impact assessment').

b. Europeana Inside

Het doel van Europeana Inside is het verminderen van bestaande barrières voor

uitwisseling van collectiedata, bijvoorbeeld met Europeana. Daartoe ontwikkelt het

project een set hulpmiddelen die (collectie)informatie vanuit collectieregistratie-

systemen en objectbeheersystemen direct beschikbaar stellen aan verzamelsites

(aggregatoren), die ze weer doorleveren aan Europeana. De 'Europeana Connection

23

Kit' (ECK) zorgt voor de juiste formaten van de beschrijvingen en de goede licenties

daarvan en voor de voorwaarden voor hergebruik van de beschreven objecten.

In het voorjaar van 2013 is het werkpakket 2 over functionele en technische

specificaties, dat DEN coördineerde, formeel afgerond. Het laatste onderdeel van WP2

was een onderzoek naar juridische obstakels die erfgoedinstellingen ondervinden bij

het automatisch aanleveren van hun data aan Europeana. Dit is uitgevoerd door twee

Engelse onderzoekers. Met de afronding van WP2 zijn de functionele en technische

specificaties voor de Europeana Connection Kit opgeleverd. Deze vormden het

startpunt voor het prototyping dat in WP3 heeft plaatsgevonden. Een belangrijke rol

van DEN gedurende het project is het bewaken van de wijze waarop de functionele

en technische specificaties omgewerkt worden tot een duurzame ECK. Ook

onderzoekt DEN de mogelijkheid om DE BASIS voor auteursrecht in te zetten bij het

verminderen van juridische barrières voor uitwisseling.

c. meSch

In februari 2013 is het project meSch (Material EncounterS with digital Cultural

Heritage) officieel van start gegaan. De looptijd is 4 jaar. In dit project, dat een

instrumentarium voor musea ontwikkelt om 'smart objects' te kunnen vervaardigen,

in het bijzonder bij tentoonstellingen, is DEN werkpakketleider voor Dissemination,

Exploitation and Showcasing. Zo heeft DEN o.a. een communicatiestrategie voor het

project opgesteld. Ook beheert DEN de projectwebsite (www.mesch-project.eu) en

sociale media-accounts. Daarnaast heeft DEN een analyse gemaakt van geschikte

online informatiebronnen van en over digitaal erfgoed (denk aan: digitaal erfgoed

portals, open content en open data). Deze informatiebronnen kunnen geïntegreerd

worden in de 'smart objects' en de verhaallijnen in de tentoonstelling daarom heen.

Met deze doelstelling om met behulp van personalisatie en ‘smart objects’ content

aan te bieden die zich aan de context van de gebruiker aanpast, zit DEN dicht op

toekomstgerichte ontwikkelingen, zoals gedocumenteerd in trendrapporten als de

Horizon reports.

d. Overige Europese projecten

CEMEC (Connecting Early Medieval European Collection)

Op verzoek van het Allard Piersonmuseum is DEN partner geworden in de aanvraag

van het project CEMEC (Connecting Early Medieval European Collection), dat werd

ingediend bij het Culture-programma van de EU. De rol van DEN zou zich toespitsten

op het begeleiden van het proces om een nieuw gemeenschappelijk businessmodel te

ontwikkelingen volgens de BMICE-methode. De projectaanvraag werd afgewezen,

maar het consortium wil in 2014 een herziene versie indienen. DEN blijft hierbij

betrokken.

Historical Europeana

De Nationale Bibliotheek van Tsjechië heeft het initiatief genomen voor een

aggregatie-project ten behoeve van Middeleeuwse en vroegmoderne collecties in met

name Oost-Europese landen. In mei 2013 werd het voorstel, onder de titel Historical

Europeana, voor een tweede maal ingediend bij de Europese Commissie, in het kader

van het ICT Policy Support Programme. DEN zou optreden als werkpakketleider voor

kennisdisseminatie. Helaas is de aanvraag ook in de herkansing afgewezen.

24

2.4 Communicatie

In navolging van het meerjarenbeleidsplan is er in 2013 een nieuw communicatieplan

opgesteld. Dit plan zal de komende jaren uitgevoerd worden. Onder het motto

'Samen kennis vergroten over digitaal erfgoed' is een communicatiestrategie

opgesteld die niet alleen de kennisuitwisseling tussen erfgoedinstellingen stimuleert,

maar die ook bijdraagt aan een bevestiging van de rol van DEN in de erfgoedsector

als betrouwbare, onafhankelijke en verbindende kennisorganisatie.

Gebruikersonderzoek

De website van DEN vormt het hart van de communicatie. In 2013 is er een

gebruikersonderzoek naar de website uitgevoerd. In de vorm van een online enquête

zijn de aanpassingen aan de website van DEN getoetst en is onderzoek gedaan naar

het imago van DEN onder de gebruikers van de website. De respondenten bleken

tevreden te zijn over de website van DEN, de zoekmogelijkheden en de navigatie.

Ook het beeld van DEN is positief. De respondenten maken momenteel vooral

gebruik van de diensten van DEN op het gebied van metadata, digitale duurzaamheid

en auteursrecht.

Nieuws, agenda en blog

Als kennisplatform investeert DEN in een brede verspreiding van relevante berichten

over digitalisering in het erfgoed. Op de website www.den.nl publiceerde DEN in 2013

332 nieuws- en agendaberichten over digitaal erfgoed. Persoonlijke bespiegelingen

van DEN-medewerkers zijn te vinden in de blog (er waren in 2013 22 blogposts).

Maandelijks geeft DEN een nieuwsbrief uit, met het laatste nieuws, attenderingen op

onderwerpen in de kennisbank, Europese ontwikkelingen en aankondigingen van

bijeenkomsten. In december 2013 was het aantal abonnees op deze digitale

nieuwsbrief meer dan 1850 personen (tegenover 1650 in 2012).

Sinds februari 2013 is de website van DEN voorzien van een automatische

vertaaltool, waardoor alle webteksten in diverse talen te raadplegen zijn.

Sociale media

DEN heeft in 2013 weer actief gebruik gemaakt van sociale media. DEN is te vinden

op LinkedIn, Twitter, Flickr, Vimeo, Youtube en Slideshare. Het aantal volgers op

Twitter is verder gegroeid van 2985 in 2012 naar 3830 in 2013. Ook het aantal

‘members’ van de DEN-LinkedIn groep is toegenomen (van 1042 naar 1262). Naast

een corporate account van DEN op de sociale media, maken de afzonderlijke

medewerkers van DEN ook onder eigen naam intensief gebruik van sociale media.

Publicaties

Op het gebied van publicaties was DEN in 2013 zeer actief. Zowel digitaal als op

papier heeft DEN veel meer documenten, rapporten en artikelen gepubliceerd dan

vooraf als prestatieafspraak was vastgesteld. Een overzicht van alle DEN-publicaties

uit 2013 is te vinden in bijlage 1.

25

3. Organisatie en financiële positie

De financiële positie van DEN is goed te noemen. In 2013 heeft DEN bewezen

succesvol te zijn met het verwerven van projectmiddelen naast de vierjarige subsidie

die DEN ontvangt van het ministerie van OCW in het kader van de Culturele

Basisinfrastructuur. Het was in 2011, bij het opstellen van het meerjarenbeleidsplan

2013-2016, een nadrukkelijke opdracht van de Raad van Toezicht aan de directeur

van DEN om de afhankelijkheid van de basissubsidie van het ministerie van OCW te

verkleinen door andere (tijdelijke) inkomstenbronnen te verwerven. Als

bovensectorale ondersteunende instelling heeft DEN weliswaar geen eigen

inkomstennorm, zodat er geen noodzaak was in relatie tot de basissubsidie, maar

bestuur en Raad van Toezicht van DEN zijn van mening dat, na de opgelegde korting

van ca. 15% in de huidige beleidsperiode, andere inkomstenbronnen nodig zijn om de

slagkracht van de organisatie op peil te houden. Dit is dus in het eerste jaar van de

nieuwe beleidsperiode zeer goed gelukt. In 2013 zijn ook al projectmiddelen

verworven voor activiteiten die in 2014 uitgevoerd zullen worden. Deze zijn in de

jaarrekening op de balans opgenomen als vooruitontvangen projectgelden. Een

algemene kanttekening is dat alle extra tijdelijke middelen afkomstig zijn van

publieke fondsen en organisaties.

Het exploitatieresultaat van DEN in 2013 is positief. Dit heeft vooral te maken met

het succesvol verwerven van diverse projectmiddelen bovenop de basissubsidie.

Vanwege matchingsverplichtingen worden naast tijdelijke projectmedewerkers ook

vaste medewerkers van DEN ingezet voor het verrichten van projectgefinancierde

activiteiten. Hierdoor is een geringe onderbenutting van het personeelsbudget

ontstaan.

DEN heeft een algemene reserve opgebouwd om een eventuele afbouw van de

organisatie te kunnen bekostigen als DEN na 2016 onverhoopt geen

vervolgfinanciering van OCW meer zal ontvangen. Omdat DEN een kennisorganisatie

is, is het grootste deel van het budget gereserveerd voor personeelskosten. In 2013

bestond 75% van het exploitatiebudget uit personele lasten. Dankzij inwoning bij de

KB zijn de woonlasten betrekkelijk laag. Op andere materiële kosten heeft DEN

bezuinigd om het personeelsbudget zo veel mogelijk op peil te houden.

In 2014 zal DEN, conform de beschikking van OCW en het instellingsadvies van de

Raad voor Cultuur over DEN, een stakeholder/klanttevredenheidsonderzoek

uitvoeren, op basis waarvan enkele toekomstscenario's worden ontwikkeld. Voor een

gedeelte van de hiermee gepaarde gaande kosten, is een voorziening getroffen. In

september 2013 hebben bestuur en Raad van Toezicht van DEN een bijeenkomst

belegd met externe gasten om een start te maken met dit onderzoek. De conclusie

van deze bijeenkomst was als volgt:

Op basis van de discussie kan vastgesteld worden dat er draagvlak is voor het in

stand houden van een ondersteunende, makelende functie tussen beleid en het

brede erfgoedveld. De opdracht moet zijn om de ambities en urgenties van beide

partijen [overheid en erfgoedsector] op elkaar af te stemmen, rekening houdend

met politieke druk (bezuinigingen), met innerlijke urgenties uit het veld (behoefte

aan investeringen), met onderlinge verschillen tussen koplopers en achterblijvers

en met reeds gedane investeringen. De crux ligt in het op een onafhankelijke

wijze orkestreren van processen waarbij schaalvoordelen en efficiency in de

samenwerking in de backoffice (de ict-architectuur en infrastructuur) behaald

kunnen worden. Hierbij is een tijdsperspectief van 10 jaar reëel, om eerst de

26

koplopers bijeen te krijgen, en daarna de achterblijvers erop aangehaakt te

krijgen. De ondersteunende organisatie moet zich niet te veel mengen in de

uitvoering van de digitale dienstverlening (de voorkant). De ondersteuning kan

zich wel richten op het helpen ontwikkelen van nieuwe businessmodellen.

Raad van Toezicht

Voorzitter:

Mw. drs. Jantje Steenhuis (Gemeentearchief Rotterdam; sinds 04-2009)

Leden:

Dhr. Kurt De Belder MA MLIS (Universiteitsbibliotheek Leiden; sinds 04-2009)

Dhr. drs. Pieter-Matthijs Gijsbers (Nederlands Openlucht Museum; sinds 01-2012)

Dhr. prof. dr. Guus Schreiber (Vrije Universiteit; sinds 04-2013)

Mw. drs. Floor van Spaendonck (Het Nieuwe Instituut; sinds 04-2009)

Dhr. drs. Hans Westerhof (zelfstandig consultant; sinds 02-2011)

De Raad van Toezicht heeft in 2013 vier keer vergaderd.

Personeel

De vaste formatie bedraagt 5,6 fte's. Op 31 december 2013 was de tijdelijke formatie

4,6 fte's. De volgende personen zijn in 2013 werkzaam geweest bij DEN:

Dhr. drs. Marco de Niet, directeur (0,9 fte)

Mw. Jessica Endert, projectmedewerker Erfgoed & Locatie (0,4 fte; detachering

vanuit de Koninklijke Bibliotheek tot 03-2013)

Dhr. drs. Robèrt Gillesse (0,8 fte)

Mw. drs. Janneke Grooten, medewerker digitale communicatie (0,8 fte)

Mw. Ingrid Hegedüs, University of West-Hungary (Internship ENUMERATE) (0,7 fte,

feb.-apr. 2013)

Mw. Wietske van den Heuvel MA (0,8 fte)

Dhr. Ralph Kits MA, projectmedewerker Erfgoed & Locatie (0,8 fte, vanaf 04-2013)

Mw. Monika Lechner MA, medewerker kwaliteitszorg (0,8 fte)

Dhr. drs. Gerhard Jan Nauta, onderzoeker (0,4 fte)

Mw. Arianne Neijenhuis, stafmedewerker (1,0 fte)

Mw. drs. Tine van Nierop, projectmedewerker Erfgoed & Locatie (1,0 fte)

Mw. drs. Else Laura Rademaker, medewerker communicatie (0,1 fte)

Mw. Marloes Scholtens MA, tijdelijk projectmedewerker (0,8 fte, vanaf 25 maart)

Dhr. drs. Marco Streefkerk, senior medewerker (0,8 fte)

Dhr. Ralph Stuyver, projectmanager Erfgoed & Locatie (1,0 fte)

Mw. drs. Jeanine Tieleman (1,0 fte)

Dhr. Rein van 't Veer MA (0,8 fte, vanaf 06-2013)

Mw. Eva de Windt, projectmedewerker Erfgoed & Locatie (0,4 fte, jun.-sep. 2013)

Mw. Yasmine van der Woord, projectmedewerker Erfgoed & Locatie (0,4 fte, okt.-dec.

2013)

Adviesraad DEN-kennisbank

Judith van Gent, teamleider documentatie, Amsterdam Museum.

Marian Hellema, technisch projectleider, Koninklijke Bibliotheek.

Berry van der Hoorn, programmamanager, Naturalis Biodiversity Center.

Vincent de Keijzer, informatiearchitect en projectcoördinator, Gemeentemuseum Den

Haag.

Jeroen van Luin, projectmanager Digitaal Depot, Nationaal Archief.

27

Aad van der Valk, senior beleidsadviseur, Beeld en Geluid.

Henk Vanstappen, informatiespecialist en onderzoeker, PACKED.

Annelot Vijn, applicatie-manager, Utrechts Archief.

Ivo Zandhuis, zelfstandig ICT-adviseur.

Verantwoording Governance Code Cultuur

De Stichting Digitaal Erfgoed Nederland wordt sinds 2006 bestuurd

volgens het Raad-van-Toezicht-model. Omdat DEN een kleine

organisatie is, is er een één-koppige directie, die tevens het bestuur

is. DEN onderschrijft de negen Principes van de Governance Code

Cutuur (http://www.governancecodecultuur.nl/). Bijlage 2 bevat een

gedetailleerd overzicht van de wijze waarop DEN deze principes in

2013 heeft toegepast.

Nevenfuncties van de directeur in 2013:

Leiderschap in Cultuur (gastdocent en ambassadeur)

Nationale Coalitie Digitale Duurzaamheid (plaatsvervangend bestuurslid)

Nationale Onderzoeksraad Erfgoed, Joint Programme Initiative (lid)

Raad voor Nederlandse Taal en Letteren (lid)

Stichting Museumregister Nederland (bestuurslid)

UNESCO Nationaal Memory of the World Comité (lid)

UNESCO Adviesgroep Open & Permanent Access (lid)

V-MUST International Advisory Expert Group (lid)

Alle nevenfuncties zijn onbezoldigd.

Namens Stichting Digitaal Erfgoed Nederland,

Marco de Niet, directeur

20 maart 2014

28

4. Prestatieverantwoording 2013

Huidig

boekjaar

Beleidsplan

(2013-2016)

Vorig boekjaar

Aantal bijeenkomsten (conferenties,

expertmeetings, werkgroepen)*

41 20 48

Aantal deelnemers bijeenkomsten

1013 1000-1250 1167

Bemiddelingen

106 100 143

Aantal bijdragen aan opleidingen en cursussen 13 5 18

Aantal bezoeken (o.a. deelname aan

bijeenkomsten van derden)

185 80 162

Totaal aantal unieke bezoekers website

43.738 4.000-5.000 41.804

Totaal aantal bezoeken website 61.131 60.000-70.000 64.597

Overige activiteiten:

Aantal publicaties (excl. digitale

nieuwsbrieven)

84 15 38

Digitale nieuwsbrieven

15 15 17

Presentaties op congressen e.d.

22 20 31

Bijeenkomsten internationaal netwerk

56 30-40 69

ICT-standaarden in kennisbank**

214 200-225 201

Projecten in projectenbank**

280 250-350 260

Erfgoedinstellingen in kennisbank **

812 350-450 473

Abonnees DEN-nieuwsbrief

Twitter-volgers**

LinkedIn-groepsleden**

1850

3830

1262

1600-1700

2750-3500

1000-1500

1677

2985

1042

* Voor een nadere toelichting op de categorieën binnen de prestatieafspraken, zie het

Beleidsplan 2013-2016. De genoemde indicatoren worden in bijlage 1 nader onderbouwd.

** Deze aantallen zijn vastgesteld op 16/1/2014

29

5. Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

30

31

6. Verklaring Raad van Toezicht

32

Bijlage 1: Toelichting Prestatieverantwoording 2013

a. Bijeenkomsten / evenementen (mede) door DEN georganiseerd (41)

Naam bijeenkomst Datum Locatie Deelnemers

Vergadering Werkgroep Auteursrecht 09-01-2012 Amsterdam 10

ENUMERATE Focus group Digital Preservation 17-01-2013 Den Haag 11

Bijeenkomst Adviesraad DEN-Kennisbank 31-01-2013 Den Haag 8

Overleg Provinciale Erfgoedportals 07-03-2013 Amersfoort 19

Vergadering Werkgroep Auteursrecht 13-03-2013 Den Haag 8

Vergadering CCDD 14-03-2013 Amsterdam 10

Vergadering Werkgroep Auteursrecht 07-05-2013 Amsterdam 11

Overleg Provinciale Erfgoedportals 13-05-2013 Amersfoort 5

Vergadering CCDD 23-05-2013 Amsterdam 11

Overleg NCDD-OCW 29-05-2013 Den Haag 5

Nationale Aggregatiedag 05-06-2013 Amersfoort 100

Open Erfgoed koffie 13-06-2013 Utrecht 17

EU-Inside Conference, Workshop Copyright 13-06-2013 Budapest 20

Bijeenkomst Meten is weten 18-06-2013 Den Haag 15

DISH2013 Projectteam 25-06-2013 Den Haag 4

Overleg Provinciale Erfgoedportals 26-06-2013 Amersfoort 14

Studiedag Digital Art Force 27-06-2013 Rotterdam 40

DISH2013 Programmacommissie 08-07-2013 Den Haag 8

Vergadering CCDD 09-07-2013 Amsterdam 10

DISH2013 Projectteam 13-08-2013 Den Haag 4

DISH2013 Programmacommissie 27-08-2013 Den Haag 8

Vergadering Werkgroep Auteursrecht 10-09-2013 Amsterdam 9

CCDD extra bijeenkomst 10-09-2013 Amsterdam 5

Vergadering CCDD 11-09-2013 Amsterdam 10

Archief2020 Nulmeting 18-09-2013 Den Haag 15

Europeana Inside test meeting 25-09-2013 Leuven 12

Erfgoed en wikiwijs 03-10-2013 Den Haag 8

DISH2013 Steering Committee 07-10-2013 Den Haag 6

Bijeenkomst Nulmeting Archief2020 08-10-2013 Den Haag 12

Expertmeeting DE BASIS Rechtenbeheer 10-10-2013 Den Haag 11

DigitalHeritage2013 - Unesco workshop 28-10-2013 Marseille 30

DigitalHeritage2013 - Europeana Inside 28-10-2013 Marseille 25

DigitalHeritage2013 - DISH workshop 29-10-2014 Marseille 25

Digitale Collectie klankbordgroep 07-11-2013 Haarlem 10

Vergadering Werkgroep Auteursrecht 12-11-2013 Den Haag 5

Bijeenkomst Adviesraad DEN-Kennisbank 19-11-2013 Den Haag 11

Vergadering NL-VL Werkgroepen Auteursrecht 26-11-2013 Roosendaal 6

Open Erfgoed koffie 27-11-2013 Arnhem 12

DISH2013, projectteam 28-11-2013 Den Haag 10

Vergadering CCDD 28-11-2013 Leiden 8

Conferentie DISH2013 2&3-12-2013 Rotterdam 340

Unesco Roadmap conference 05-12-2013 Den Haag 80

Unesco Roadmap policy meeting 06-12-2013 Den Haag 25

Totaal aantal deelnemers

1013

33

b. Bijdragen aan onderwijs en cursussen (13)

College Digital Access to Cultural Heritage 07-02-2013 Den Haag

Reinwardt Academie CvA 28-02-2013 Amsterdam

Accreditatie Reinwardt Academie 14-03-2013 Amsterdam

Eindwerkproject AHK 21-03-2013 Amsterdam

Reinwardt Academie CvA 09-04-2013 Amsterdam

Visitatie AHK 22-05-2013 Amsterdam

GO cursus management digitaal erfgoed 1 24-05-2013 Voorburg

GO cursus management digitaal erfgoed 2 31-05-2013 Voorburg

Reinwardt Academie CvA 04-06-2013 Amsterdam

GO-cursus Digitaal Erfgoed 14-06-2013 Voorburg

GO cursus Digitaal erfgoed in de praktijk 28-06-2013 Voorburg

Gastcollege BA Kunstgesch. Univ. Leiden 10-10-2013 Leiden

Leiderschap in Cultuur 05-11-2013 Utrecht

c. Presentaties gegeven door DEN (22)

Unesco/WSIS+ conferentie 26-02-2013 Parijs

Overleg Provinciale Erfgoedportals 07-03-2013 Amersfoort

Symposium Digitice 25-04-2013 Amsterdam

meSch event 05-05-2013 Amsterdam

ELAG conference 2013 30-05-2013 Gent

Symposium File beheer DE REE 03-06-2013 Amersfoort

Nationale Aggregatiedag 05-06-2013 Amersfoort

HPCN kick-off 07-06-2012 Arnhem

KVAN Dagen 10-06-2013 Amsterdam

Taakveldoverleg Informatie 27-06-2013 Antwerpen

Studiedag Digital Art Force 27-06-2013 Rotterdam

Informatie aan Zee 13-09-2013 Oostende

Museumcongres 03-10-2013 Den Bosch

meSch full project meeting 08-10-2013 Trento, Italie

Programmaraad Archief2020 16-10-2013 Den Haag

Digitale Collectie klankbordgroep 07-11-2013 Haarlem

NCDD symposium 11-11-2013 Amsterdam

UKB Bijzonder Collectie, najaarsbijeenkomst 21-11-2013 Amsterdam

OCW/NDE werkgroep governance 29-11-2013 Den Haag

Conferentie DISH2013 03-12-2013 Rotterdam

Europeana Inside Technical Partner meeting 11-12-2013 Maribor

Symposium File beheer DE REE 12-12-2013 Den Bosch

d. Bemiddelingen (o.a. bezoeken aan instellingen) (106)

Instelling Datum Betreft

DBNL 11-1-2012 Werkgroep Auteursrecht

KB 16-1-2013 EDBO Plus

KNAW 18-1-2013 e-Humanities en digitaal erfgoed

SIOB 22-1-2013 Nationale digitale bibliotheekcollectie

Stichting Tong Tong 22-1-2012 Digitalisering archieven

34

DANS 23-1-2013 DARIAH

Unesco & IFLA 23-1-2013 Vancouver declaration

Masters that Matter 23-1-2013 Bijpraten

Nationaal Archief 28-1-2013 Jan Compagnieprijs

PACKED 29-1-2013 Samenwerking

Gemeente Dordrecht 30-1-2013 Digitalisering archieven

AR Lab Den Haag 4-2-2013 Wat doet het AR Lab? 3D

iDrops 5-2-2013 Mogelijke samenwerking

Het Nieuwe Instituut 7-2-2013 DISH2013

Eigendraads 8-2-2013 Social media voor bestuurders

OCW 8-2-2013 Bespreking advies RNTL

PACKED 19-2-2013 Uitwisseling kennissystemen DEN - PACKED

RCE 28-2-2013 Erfgoedsuite & DE BASIS

Europeana 28-2-2013 DISH2013

Europeana 1-3-2013 ENUMERATE

EYE 5-3-2013 afstudeerscriptie

CBG 6-3-2013 WieWasWie

Van Abbe Museum 6-3-2013 User Generated Content

Europeana 7-3-2013 Europeana Inside

Nationaal archief 11-3-2013 Innovatieagenda archieven

Unesco 12-3-2013 Vancouver declaration

Commonsites 13-3-2013 Mogelijke samenwerking

Knowledge Integration 13-3-2013 Europeana inside

SIMIN 14-3-2013 Workshop scoremodel/Digcurv game

Drents Archief 20-3-2013 Modernisering archief

PACKED 21-3-2013 Scoremodel

Nationaal Archief 27-3-2013 Scratch4all

NIBG 28-3-2013 Infrastructuur en erfgoedmakelaar

SICA 28-3-2013 Samenwerking

Nationaal Archief 29-3-2013 Nulmeting archiefprogramma

Picturae 2-4-2013 Europeana Inside

Groenewoud 2-4-2013 Businessmodel Innovatie

Museumvereniging 2-4-2013 Museumregister

AR Lab 2-4-2013 AR Lab en DEN

NIBG 3-4-2013 DigitaleCollectie

NCDD 5-4-2013 Meerjarenbeleid

KB 9-4-2013 Digitale opslag

Europeana 10-4-2013 Europeana v3

Stadsarchief Amsterdam 10-4-2013 Merkelbach project

PBLQ 10-4-2013 impactanalyse digitalisering

Waag 12-4-2013 MeSch disseminatie

Naturalis 17-4-2013 Informatiearchitectuur

Europeana 18-4-2013 DISH2013

DANS 22-4-2013 NCDD opdracht

Reinwardt Academie 26-4-2013 afstudeerscriptie

Boekman Stichting 1-5-2013 Cultuurindex

Taalunie 7-5-2013 Advies Digitaal Erfgoed

KB 14-5-2013 PCP / SBIR

OCW 15-5-2013 Open standaarden

35

HNI/Europeana 17-5-2013 DISH2013

Europeana 28-5-2013 Europeana Inside ingest

IISG 30-5-2013 Identifiers voor personen

NCDD 6-6-2013 Werkplan en projectplan

RCE 6-6-2013 Keurmerk software

Nationaal Archief 7-6-2013 Nulmeting Innovatieagenda archieven

Europeana 10-06-2013 Bespreking participatie Europeana aan meSch

Erfgoedinspectie 11-6-2013 ENUMERATE

Utrechts Archief 12-6-2013 Meerjarenbeleid

Nationaal Archief 14-6-2013 Nulmeting Innovatieagenda archieven

Waag 9-7-2013 Erfgoed & Locatie

CLARIAH 16-7-2013 BASIS en CLARIAH

Digitale Stad? 26-7-2013 Webarcheologie - 23 dingen

Europeana 2-8-2013 DE BASIS Auteursrecht voor Europea

Picturae 27-8-2013 Europeana Inside

LinC 29-8-2013 Bijdrage DEN aan LinC

CBG 3-9-2013 Gateway review WieWasWie

Nationaal Archief 3-9-2013 Gateway review Apex

Europeana 4-9-2013 Voorbespreking Europese Commissie

Europese Commissie 5-9-2013 Onderhandelingen Europeana v3

OCW 6-9-2013 Projectvoorstellen NDE

Nationaal Archief 6-9-2013 Unesco Roadmap

Europeana 10-9-2013 Europeana Inside

NOM 12-9-2013 Historische thesaurus

Picturae 19-9-2013 Scanstraat Naturalis

Nationaal Archief 23-9-2013 Nulmeting Innovatieagenda archieven

OCW 27-9-2013 OpenCultuurData

IISG 8-10-2013 Digitale Duurzaamheid

CollectionsTrust 10-10-2013 Europeana Inside

The Internet Archive 10-10-2013 DISH2013

The Data Center Group 15-10-2013 Duurzame opslag van data

Picturae 15-10-2013 beelddigitalisering

Europeana 16-10-2013 Europeana Inside

Beeld en Geluid 16-10-2013 Digitale Collectie

Museumregister 23-10-2013 Verzelfstandiging organisatie

VU 23-10-2013 Bijdrage aan E&L

KB 24-10-2013 Delpher

Beeld en Geluid 5-11-2013 Workshop auteursrecht

Wizenoze 6-11-2013 Innovatie erfgoededucatie

Beeld en Geluid 6-11-2013 Digitale Collectie

VU, Spinlab 6-11-2013 Bijdrage aan E&L

Flipje & Streekmuseum 8-11-2013 Educatief programma

Nationaal Archief 12-11-2013 Nulmeting archiefprogramma

iMinds 14-11-2013 Europeana Inside

DANS 14-11-2013 NCDD

Digital Heritage Center (SE) 19-11-2013 Mogelijke samenwerking in EU

Europeana 20-11-2013 Taskforce Impact Assessment

Taalunie 27-11-2013 Werkgroep digitaal erfgoed

Museumvereniging 28-11-2013 Museumregister

36

HvA 9-12-2013 verdienmodellen

Museumregister 11-12-2013 Verzelfstandiging organisatie

CollectionsTrust 19-12-2013 Samenwerking DEN-CT

Verder heeft DEN in 2013 advies uitgebracht bij een subsidieaanvraag van het Prins

Bernhard CultuurFonds. Tevens heeft DEN bijgedragen aan de Gateway Reviews van

WieWasWie en het Europese project APEX.

e. Publicaties van DEN in 2013 (99)

Zelfstandige uitgaven en rapporten (18)

(zie ook www.den.nl/pagina/405/publicaties-van-den/)

1. ENUMERATE / De Digitale Feiten 2011-2013. Resultaten van de Nederlandse inbreng in

ENUMERATE. Den Haag, augustus 2013.

2. Grooten, Janneke, Else Laura Rademaker, e.a.: Communicatieplan 2013–2016. Den Haag,

DEN, november 2013.

3. Grooten, Janneke & Marloes Scholtens: Gebruikersonderzoek DEN juni & juli 2013. Den

Haag, DEN, september 2013.

4. Hegedüs, Ingrid & Marco de Niet: Recommendations from ENUMERATE specialist meetings.

ENUMERATE rapport. Den Haag, maart 2013.

5. Heuvel, Wietske van den, Marloes Scholtens, Marco Streefkerk [e.a.]: Analysis of existing

data sources and services. meSch Deliverable D5.1. Den Haag, juli 2013.

6. Hoeven, Jeffrey van der (KB), Marcel Ras (KB) & Marco de Niet: Verslag van de werkgroep

Opslag. Nationale Coalitie Digitale Duurzaamheid, oktober 2013.

7. Lechner, Monika: Project Website. meSch Deliverable D8.1. Den Haag, maart 2013.

8. Lechner, Monika & Marloes Scholtens: Dissemination Plan Year 1. meSch internal

document. Den Haag, juli 2013.

9. Lechner, Monika, Marloes Scholtens, Wietske van den Heuvel [e.a.]: Dissemination

Strategy. meSch Deliverable D8.2. Den Haag, mei 2013.

10. Nauta, Gerhard Jan & Marco de Niet: Overall Core Survey 2 Schedule. ENUMERATE

deliverable D2.9. Den Haag, augustus 2013 .

11. Nauta, Gerhard Jan & Marco de Niet: Core Survey 2 Methodology. ENUMERATE deliverable

D2.10. Den Haag, augustus 2013.

12. Nauta, Gerhard Jan & Marco de Niet: Final Documentation and Guidance Material.

ENUMERATE deliverable D2.11. Den Haag, augustus 2013.

13. Niet, Marco de & Jeroen Walterus i.s.m. Bart De Nil: Waardeer Samenwerking - Advies over

Nederlands-Vlaams beleid voor het duurzaam beheren, behouden en beschikbaar stellen

van Nederlandstalig digitaal erfgoed. Den Haag/Brussel, Taalunie/Raad voor de Nederlandse

Taal en Letteren, april 2013.

14. Noordman, Margriet & Marco de Niet (m.m.v. Jeanine Tieleman): Hoge urgentie, trage

transitie. Digitaal Duurzame Toegankelijkheid bij Archiefinstellingen. Een onderzoek in het

kader van de Nulmeting Archief 2020. Den Haag, DEN, oktober 2013.

37

15. Overzicht Fondsen en Subsidieregelingen voor digitaal erfgoed 2013-2014. Den Haag, DEN,

mei 2013.

16. Ras, Marcel, Marco de Niet & Jeanine Tieleman, Programma NCDD 2013-2018. Den Haag,

oktober 2013.

17. Ras, Marcel & Marco de Niet, Position paper: A Global Digital Roadmap. Den Haag, Unesco,

oktober 2013.

18. Stroeker, N., René Vogels, Gerhard Jan Nauta & Marco de Niet, ENUMERATE Report on the

Results of the Thematic Survey. ENUMERATE Deliverable D3.4. Zoetermeer/Den Haag,

september 2013.

Artikelen in tijdschriften en bundels (8)

1. Lechner, Monika, Gerhard Jan Nauta & Marco de Niet: ‘Zeven jaar Digitaliseren met Beleid

(2006-2012)’. In: Informatie Professional, nr. 1, januari 2013, p. 18-21.

2. Muhammad, Naeem, George Koutalieris, Marco Streefkerk, Nathalie Poot & Sam Alloing: ´A

Model to Anticipate and Analyse Requirements of Heritage Organisations Wishing to Actively

Participate In Europeana´. In: Proceedings of Digital Heritage 2013 (te verschijnen)

3. Nauta, Gerhard-Jan: ‘Het born-digital kunstwerk in het tijdperk van de digitale

duurzaamheid’. In: Paulien ’t Hoen & Gaby Wijers (NIMk): Project Behoud Mediakunst

Collectie Nederland. Februari 2013, p. 41-46.

4. Niet, Marco de & Jeanine Tieleman: ‘Auteursrecht in de 21e eeuw: een divers krachtenveld’.

Ook verschenen in: Inbreng behoefte aan flexibel auteursrecht. Bundel over de

werkconferentie 'Flexibel Auteursrecht' van VOI©E als Bijlage 2 ‘Toelichting Marco de Niet,

Jeanine Tieleman op de praktische problemen voor digitaal erfgoed’, april 2013.

5. Niet, Marco de, Titia van der Werf & Vincent Wintermans: ‘Het behoud van digitaal erfgoed:

het Unesco Charter en ontwikkelingen in Nederland’. In: Handboek Informatiewetenschap,

www.iwabase.nl, oktober 2013.

6. Niet, Marco de & Gerhard Jan Nauta: ‘Digitalisering Nederlandse collecties op de goede

weg’. In: Boekman, De staat van Cultuur, jrg. 97, december 2013, p. 157 - 162.

7. Niet, Marco de: ‘Digitale Houdbaarheid’. In: Monumenten, nr. 12, 2013, p. 21.

8. Streefkerk, Marco & Roxanne Wyns: ‘Creating the missing link. How to connect the

workflow of 7000 cultural institutes into a dynamic network for reuse’. In: Proceedings of

Digital Heritage 2013 (nog te verschijnen)

Redactie / tekstbijdragen / overig (17)

1. Brandenbarg, Ton & Norma Verheijen (SIOB): Verkenning Context & Contextualisering. Den

Haag, maart 2013.

2. Brief aan de Ministeries van OCW en Veiligheid en Justitie over Extended Collective

Licencing. 10 september 2013.

3. Digitale Collectie: Vergroot het online bereik van uw collectie. Folder voor Digitale Collectie.

Den Haag, mei 2013.

4. Fokke, Carolien (CollectionsTrust): Phase 2 Project Report. Europeana Inside Deliverable

D6.3. Maart 2013

38

5. K-INT. Technical Specification (Version 2). Europeana Inside Deliverable S2.6. v2.0. April

2013.

6. Kersen, Janneke van: Culturele Coalitie Digitale Duurzaamheid werkplan 2013 – 2018.

September 2013.

7. Korn, Naomi & Charles Oppenheim (Europeana Inside): Legal, licensing and policy

constraints inhibiting organisations across Europe from contributing their previews and

metadata to Europeana. February 2013.

8. Kuipers, Tom, Luud de Brouwer, Walther Hasselo, Bob Coret, Tine van Nierop e.a.:

Stappenplan Open Cultuur Data voor archiefinstellingen. Archiefwiki, september 2013.

9. Minutes of 2nd Technical Partners meeting. Europeana Inside Deliverable D1.6. April 2013.

10. meSch Factsheet. Folder voor meSch. Den Haag, juli 2013.

11. Ministerie van OCW, Werkplan Infrastructuur Digitaal Erfgoed sept. 2013 - maart 2014

(definitiefase). September 2013.

12. Poot, Nathalie (KMKG): Content Export Schedule. Europeana Inside Deliverable D4.2. Juli

2013

13. Poot, Nathalie (KMKG): Control Export Evaluation Report. Europeana Inside Deliverable

D4.1. Juli 2013

14. Poot, Nathalie (KMKG): Control Export Evaluation Report. Europeana Inside Deliverable

D4.1 (v2). November 2013.

15. Rademaker, Else Laura & Jeanine Tieleman. Nederlandse vertaling van The Digital Curator

Game van DigCurV. Te downloaden via www.digcur-education.org/, september 2013.

16. Smith, Neil (K-INT). Technical Integration Report. Europeana Inside Deliverable D3.4.

November 2013.

17. Werkgroep Auteursrecht en Cultureel Erfgoed, Uitgangspunten voor collectieve

overeenkomsten voor online toegang tot erfgoedcollecties. September 2013.

Websites/webpublicaties/blogs (56)

1. Costmodel Digitisation Projects DEN

www.den.nl/art/uploads/files/DEN/Kopie-van-DEN-Costmodel_digitisation_projects_vs2_en.xlsx

2. Kennisdossier Sociale-mediabeleid

www.den.nl/thema/135/sociale-mediabeleid

3. Kennisdossier Augmented Reality

www.den.nl/thema/176/augmented-reality

4. Kennisdossier Auteursrecht (versie 2013)

www.den.nl/thema/88/Auteursrecht

5. DE BASIS voor vindbaarheid (versie 2013)

www.den.nl/pagina/219/de-basis-voor-vindbaarheid/

6. Terugblik op de beleidsperiode 2009-2012

www.den.nl/pagina/473/terugblik-2009---2012/

39

7. DISH2013

www.dish2013.nl

Plus:

15 digitale nieuwsbrieven (op basis van 332 nieuws- en agendaberichten)

22 blogs op www.den.nl

5 blogs op www.mesch-project.eu

7 blogs op enumerateproject.wordpress.com

f. Netwerk

Deelname aan overige bijeenkomsten (185)

Nieuwjaarsbijeenkomst ISOC 10-01-2013 Amsterdam

Werkgroep Digitale Collectie Nederland 11-01-2013 Amsterdam

Nieuwjaarsbijeenkomst Open Cultuur Data 16-01-2013 Amsterdam

Boekman presentatie boek creatieve industrie 17-01-2013 Den Haag

Etentje afsluiting CATCH+ 17-01-2013 Amsterdam

OCW Netwerk digitaal erfgoed 17-01-2013 Den Haag

PID platform bijeenkomst 22-01-2013 Amsterdam

Overleg Digital art force 24-01-2013 Den Haag

OCW Kennismarkt 24-01-2013 Den Haag

Werkoverleg Digitale Collectie 24-01-2013 Den Haag

Nederlab kickoff bijeenkomst 25-01-2013 Amsterdam

Hoorzitting GAR 28-01-2012 Amsterdam

Jury Jan Compagnieprijs 28-01-2013 Den Haag

Carare Eindcongres 31-01-2013 Amersfoort

GIN (Geo Informatie Nederland) bijeenkomst 31-01-2013 Amsterdam

RNTL 01-02-2013 Roosendaal

Koekje erbij? Speel-en-deelsessie over cookies 04-02-2013 Leiden

Architectuur en standaarden voor archiefsector 04-02-2013 Haarlem

Stuurgroep Digitale Collectie Nederland 06-02-2013 Hilversum

Bestuur Museumregister 11-02-2013 Utrecht

Bijeenkomst Jan Compagnieprijs 12-02-2013 Den Haag

NCDD bestuursvergadering 13-02-2013 Den Haag

Museumkompas Stuurgroep 13-02-2013 Utrecht

Taalunie/CVN beleidsgroep 14-02-2013 Roosendaal

Europeana Inside review 14-02-2013 Luxemburg

Inspiratiemiddag mobiele strategie 14-02-2013 Utrecht

Stadsarchief Amsterdam Opening Booming Amsterdam 14-02-2013 Amsterdam

Bijeenkomst Architectuur implementatie e-depot 18-02-2013 Utrecht

Gesprek WG Auteursrecht met Pictoright en Licra 19-02-2013 Amsterdam

ENUMERATE review 21-02-2013 Luxemburg

meSch kickoff meeting 26-02-2013 Sheffield

OCW Netwerk digitaal erfgoed 28-02-2013 Den Haag

AVA_net symposium 07-03-2013 Den Haag

Moving Stories 08-03-2013 Rotterdam

RNTL 08-03-2013 Amsterdam

40

Maxiculture Workshop 12-03-2013 Brussel

Unesco themagroep permanent access 13-03-2013 Den Haag

Sectie architectuur VWI e-depot 14-03-2013 Utrecht

EU-Inside Project Board 14-03-2013 Skype

Technical partner meeting EU-Inside 20-03-2013 Leuven

meSch Work Package Leaders update conference call 21-03-2013 Skype

Gesprek WG Auteursrecht met Pictoright en Licra 25-03-2013 Amsterdam

Europeana Inside PB 27-03-2013 Skype

SIOB symposium 27-03-2013 Den Haag

OCW Netwerk digitaal erfgoed 28-03-2013 Den Haag

CoP Open Data Archieven 28-03-2013 Den Haag

Presentatie Google Boekenproject 03-04-2013 Den Haag

Overleg Digital art force 04-04-2013 Amsterdam

Expertmeeting Archiving interactives B&G 09-04-2013 Hilversum

Bijeenkomst Netherlands Science Centre KNAW 10-04-2013 Amsterdam

Digitale Collectie Stuurgroep 10-04-2013 Hilversum

Europeana Taskforce Impact Assessment 11-04-2013 Skype

Bestuur Museumregister 11-04-2013 Utrecht

Virtueel Museum Meetup Amsterdam 12-04-2013 Amsterdam

Bestuursvergadering Nieuwe Meesters Delft 16-04-2013 Delft

meSch Work Package 5 conference call 16-04-2013 Skype

Unesco Roadmap 16-04-2013 Den Haag

meSch Work Package Leaders update conference call 17-04-2013 Skype

Cultuurmarketing event, strategisch scoren met Facebook 18-04-2013 Utrecht

CLICK// CH - Serious Gaming 18-04-2013 Amsterdam, Ijburg

Catch meeting over Webarchivering 19-04-2013 Den Haag

Werkconferentie Flexibel Auteursrecht (VOICE) 23-04-2013 Amsterdam

Overheid & ICT (beurs) 23-04-2013 Utrecht

OCW - CBO overleg auteursrecht 24-04-2013 Den Haag

OCW overleg auteursrechten Orphan Works 24-04-2013 Den Haag

OCW Netwerk digitaal erfgoed 25-04-2013 Den Haag

Overleg Digital art force 26-04-2013 Rotterdam

Unesco Roadmap 02-05-2013 Den Haag

meSch Work Package 5 conference call 08-05-2013 Skype

Overleg Digitale Canon 08-05-2013 Arnhem

MuseumNext 13-05-2013 Amsterdam

meSch Work Package Leaders update conference call 16-05-2013 Skype

Overleg toekomstverkenning oorlogsmusea 16-05-2013 Amsterdam

EU screen: Metadata as the Cornerstone of Digital Archiving 16/17-05-2013 Hilversum

Overleg CCDD - NCDD 21-05-2013 Den Haag

Europeana Impact Assessment Task Force 21-05-2013 London

CoP Open Data Archieven 21-05-2013 Den Haag

OCW Netwerk digitaal erfgoed 23-05-2013 Den Haag

AVA_net bestuursvergadering 24-05-2013 Hilversum

SIMINdag Collectie Centrum Amsterdam Museum 27-05-2013 Amsterdam

NCDD bestuursvergadering 28-05-2013 Den Haag

meSch Work Package 5 conference call 29-05-2013 Skype

Unesco Roadmap 03-06-2013 Den Haag

OCW werkconferentie digitale infrastructuur 04-06-2013 Den Haag

41

Digitale Collectie Stuurgroep 05-06-2013 Hilversum

Unesco MoW 05-06-2013 Den Haag

Bestuur Museumregister 13-06-2013 Den Haag

Bijeenkomst Boekmanstichting 14-06-2013 Amsterdam

Geospatial World Conference 16-05-2013 Rotterdam

Bestuursvergadering Nieuwe Meesters Delft 18-06-2013 Delft

UvA Heritage Lab 19-06-2013 Amsterdam

meSch Work Package 5 conference call 19-06-2013 Skype

Taalunie / RNTL 21-06-2013 Gent

Nieuwe Meesters Delft bestuur 24-06-2013 Delft

Atria, Diner pensant 24-06-2013 Amsterdam

Bijeenkomst database koloniale architectuur 26-06-2013 Delft

CLICK//CH, Inside Out 26-06-2013 Amsterdam

OCW Netwerk digitaal erfgoed 27-06-2013 Den Haag

Werkgroep Auteursrecht - overleg CBO's 02-07-2013 Den Haag

meSch Work Package 5 conference call 02-07-2013 Skype

OpenCulture2013 2/3-07-2013 London

Geonovum Pilot LOD 03-07-2013 Amersfoort

Overleg Erfgoedmakelaar 04-07-2013 Amsterdam

meSch Work Package Leaders update conference call 08-07-2013 Skype

ENUMERATE project meeting 10-07-2013 Wenen

Studiemiddag Extended Collective Licensing 11-07-2013 Amsterdam

Europeana Inside development progress 25-07-2013 Skype

OCW Netwerk digitaal erfgoed 25-07-2013 Den Haag

DISH2013 communicatie-overleg 14-08-2013 Den Haag

Testen prototype Waag in Museon 27-08-2013 Den Haag

Europeana Inside development progress 29-09-2013 Skype

Overleg CBO's - werkgroep Auteursrecht 29-08-2013 Amsterdam

meSch Work Package Leaders update conference call 04-09-2013 Skype

Symposium afscheid Nol Verhagen 10-09-2013 Amsterdam

CLARIAH Demonstrator 11-09-2013 Amsterdam

Unesco Roadmap 12-09-2013 Den Haag

NCDD/SBIR-bijeenkomst 12-09-2013 Den Haag

DISH2013 stuurgroep 17-09-2013 Den Haag

NCDD bestuursvergadering 18-09-2013 Den Haag

Bestuur Museumregister 19-09-2013 Den Haag

Europeana Inside development progress 19-09-2013 Skype

Taalunie / RNTL 20-09-2013 Antwerpen

Overleg persoonsidentificatie 25-09-2013 Den Haag

Expertmeeting De Toekomst van Open 25-09-2013 Den Haag

Europeana Netwerk meeting 25/26-09-2013 Den Haag

Unesco themagroep permanent access 25-09-2013 Den Haag

OCW Netwerk Digitaal Erfgoed 26-09-2013 Amsterdam

JPI Onderzoeksraad 26-09-2013 Den Haag

OCW/NDE werkgroep governance 27-09-2013 Den Haag

Symposium e-Books 01-10-2013 Den Haag

Overleg Unesco Roadmap 01-10-2013 Den Haag

Wetenschapsdiner 01-10-2013 Rotterdam

Presentatie Atlas Mutual Heritage, Rijksmuseum 02-10-2013 Amsterdam

42

DISH2013 communicatie-overleg 03-10-2013 Den Haag

Digitale Collectie Stuurgroep 07-10-2013 Hilversum

Overleg Digital art force 11-10-2013 Amsterdam

Overleg Unesco Roadmap 14-10-2013 Den Haag

Heropening Nationaal Archief 15-10-2013 Den Haag

Brainstorm strategie Nieuwe Meesters Delft 16-10-2013 Delft

Architectuur en translaties digikoppeling 3.0 17-10-2013 Den Haag

NCDD/SBIR-bijeenkomst 17-10-2013 Den Haag

Europeana Inside project board 22-10-2013 Brussel

OCW Netwerk digitaal erfgoed 24-10-2013 Den Haag

OCW Werkgroep Referentiearchitectuur 25-10-2013 Den Haag

CLICK//Erfgoed: Double Click goes 4 31-10-2013 Den Haag

Europeana Inside development progress 31-10-2013 Skype

Unesco Memory of the World 04-11-2013 Hilversum

DISH2013 projectteam 05-11-2013 Den Haag

meSch Work Package Leaders update conference call 06-11-2013 Skype

Bestuur Museumregister 07-11-2013 Den Haag

NCDD bestuursvergadering 07-11-2013 Den Haag

OCW/NDE werkgroep governance 08-11-2013 Den Haag

PiLOD 2.0 Kickoff sessie 13-11-2013 Den Haag

KNVI Congres 14-11-2013 Nieuwegein

Symposium SEALINCmedia 14-11-2013 Amsterdam

DISH Steering Committee 15-11-2013 Den Haag

Digitale Collectie Stuurgroep 18-11-2014 Hilversum

Culture Cloud bijeenkomst 18-11-2013 Tilburg

CultureCloud bijeenkomst 19-11-2013 Den Bosch

Bestuur Nieuwe Meesters Delft 19-11-2013 Delft

Overleg Unesco Roadmap 19-11-2013 Den Haag

OCW Overleg Verdienmodellen 20-11-2013 Utrecht

Werkgroep auteursrecht / VOICE 21-11-2013 Den Haag

OCW / NDE Werkgroep Referentiearchitectuur 21-11-2013 Den Haag

Afscheidsreceptie Paul Doorenbosch, KB 21-11-2013 Den Haag

ICA Geoinformatie / Cartesius Koninklijk Rijksarchief 25-11-2013 Brussel

Nieuwe Meesters Delft, bestuursvergadering 26-11-2013 Delft

Europeana Strategy workshop 26-11-2014 Den Haag

Erfgoed en Europa, informatiebijeenkomst 27-11-2013 Amsterdam

Overleg Unesco Roadmap 27-11-2013 Den Haag

Europeana Inside development progress 28-11-2013 Skype

OCW Netwerk Digitaal Erfgoed 28-11-2013 Den Haag

Free Brunch Auteursrecht 29-11-2013 Rotterdam

Overleg Unesco Roadmap 04-12-2013 Den Haag

DISH Projectteam 06-12-2013 Rotterdam

OCW/NDE Werkgroep Referentiearchitectuur 09-12-2013 Den Haag

Boekman presenteert De Staat van Cultuur 09-12-2013 Amsterdam

Taalunie werkgroep digitaal erfgoed 10-12-2013 Roosendaal

Overleg persoonsidentificatie 11-12-2013 Den Haag

meSch Work Package Leaders update conference call 12-12-2013 Skype

Overleg CATCH/erfgoedsoftwaremakelaar 12-12-2013 Den Haag

DISH Steering Committee 12-12-2013 Den Haag

43

HISGIS Amsterdam 13-11-2013 Amsterdam

meSch Work Package 5 conference call 16-12-2013 Skype

Horizon2020, Informatiebijeenkomst 17-12-2013 Amsterdam

Deelname van DEN aan projectorganisaties en samenwerkingsverbanden:

AVA_net (bestuurslid)

CEST (lid stuurgroep)

Culturele Coalitie Digitale Duurzaamheid (secretariaat)

Digital Art Force (lid)

Digitale Collectie (lid stuurgroep; redactie website)

Netwerk Digitaal Erfgoed, Ministerie van OCW (lid)

Europeana Inside (werkpakketleider)

Europeana Network (lid, incl. 2 task forces)

ENUMERATE (lid kernteam)

GO-Opleidingen (lid adviesraad)

Kenniscentrum Veiligheid Cultureel Erfgoed (lid klankbordgroep)

Leiderschap in Cultuur (ambassadeur)

meSch (werkpakketleider)

Museumkompas (lid stuurgroep)

Nationale Coalitie Digitale Duurzaamheid (adviseur)

Nieuwe Meesters Delft (bestuurslid)

Overleg 'Meten is weten' (voorzitter)

Raad voor Nederlandse Taal en Letteren (lid)

Sectie Bijzondere Collecties UKB (adviseur)

UNESCO Nationaal Memory of the World Comité (lid)

UNESCO Adviescommissie Open & Permanent Access (lid)

V-must (lid Expert Advisory Group)

Werkgroep Auteursrecht en Cultureel Erfgoed (secretariaat)

Wikiwijs (partner)

Organisaties waarmee DEN in 2013 veel heeft samengewerkt:

BRAIN

CollectionsTrust (UK)

Erfgoedinspectie

Europeana

FARO (BE)

Instellingen met nationale taken (Beeld en Geluid, Bibliotheek.nl, DANS, Koninklijke

Bibliotheek, Nationaal Archief, Nederlandse Openlucht Museum, Rijksdienst voor het

Cultureel Erfgoed).

Kennisnet

Landelijk Contact Museumconsulenten

Stichting Kennisland

Stichting Museumregister Nederland

Nationale Unesco Commissie

Nederlandse Museumvereniging / SIMIN

Nederlandse Taalunie

Het Nieuwe Instituut

PACKED (BE)

Stichting Archief Programmatuur (STAP)

44

g. Gebruik van website www.den.nl in 2013

N.B.: Het totaal aantal unieke bezoekers over het hele jaar ligt lager dan het totaal van het aantal unieke bezoekers per maand. Bezoekers die eens per maand de website bezoeken worden elke maand opnieuw als unieke bezoeker aangemerkt, terwijl ze in het jaaroverzicht slechts één keer worden meegenomen. Dit is conform de richtlijnen die DEN zelf heeft opgesteld voor het gebruik van webstatistieken.

Maand Bezoeken Unieke bezoekers per maand

jan-13 5.595 4.369

feb-13 5.562 4.350

mrt-13 6.022 4.746

apr-13 5.762 4.443

mei-13 5.218 3.914

jun-13 5.113 3.908

jul-13 3.776 2.942

aug-13 3.618 2.934

sep-13 5.023 4.137

okt-13 5.812 4.750

nov-13 5.340 4.344

dec-13 4.290 3.656

totaal 61.131

43.738 unieke bezoekers over een heel

jaar

45

Bijlage 2. DEN en de Governance Code Cultuur Principe 1: Het bestuur is verantwoordelijk voor het in acht nemen van de Governance Code Cultuur.

Algemene situatie (o.a. statutair

vastgelegd)

Specifiek voor de situatie in

2013

De organisatie kent de Governance Code Cultuur en past deze toe.

√

De toepassing van de principes van deze code sluit aan bij de doelstelling, aard en omvang van de organisatie.

√

De organisatie kan afwijken van een principe of een praktijkaanbeveling. Aard en omvang van de organisatie of aanwezige kennis en ervaring leveren de motieven.

√

In het jaarverslag maakt de organisatie melding van toepassing van de code en van eventuele wijzigingen op het gebied van de governance, inclusief het besturingsmodel.

√

Op de website geeft de organisatie informatie over de wijze waarop zij de code toepast.

√

Principe 2: Het bestuur kiest het besturingsmodel van de organisatie bewust.

Algemene situatie (o.a. statutair vastgelegd)

Specifiek voor de situatie in 2013

De organisatie kiest voor het raad-van-toezicht-model of voor het bestuur-model.

√

(RvT-model)

Tenminste eens in de vier jaar bespreekt zij het eerder gekozen besturingsmodel. Er vindt analyse plaats: Hoe functioneert het model? Wat gaat goed en willen we behouden? Wat kan beter? Wat moet beter? Ligt een ander besturingsmodel meer voor de hand?

X

Als er aanleiding is om van besturingsmodel te veranderen organiseert het bestuur overleg met betrokken partijen. Het bestuur stelt zo nodig een implementatieplan vast.

in 2013 geen aanleiding geweest

De organisatie zorgt dat haar statuten en reglementen met de code overeenstemmen. Bij wijziging vindt zorgvuldige toepassing van de code plaats.

√

Het bestuur is behalve voor de keuze van het besturingsmodel ook verantwoordelijk voor de implementatie ervan.

√

De organisatie maakt naar buiten duidelijk kenbaar welk besturingsmodel zij heeft. In haar presentatie hanteert ze de (functie)benamingen die daar bij horen.

√

Principe 3: Het bestuur is verantwoordelijk voor de organisatie. Het bestuur is in- en extern duidelijk over de taken, bevoegdheden en werkwijze.

Algemene situatie (o.a. statutair vastgelegd)

Specifiek voor de situatie in 2013

Het bestuur opereert vanuit haar missie en weegt daarbij de belangen van de stakeholders mee.

√

Het bestuur is ervoor verantwoordelijk dat de organisatie alle relevante wet- en regelgeving naleeft.

√

De organisatie kent een op de instelling toegesneden systeem voor risicobeheersing en controle. Het jaarverslag bericht over de toepassing hiervan.

√

Het bestuur is verantwoordelijk voor het onderkennen en beheersen van risico’s.

√

46

Het bestuur stelt een bestuursreglement vast. Hierin staat onder meer hoe binnen het bestuur taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden zijn verdeeld. Ook lees je hierin hoe het bestuur als collectief werkt.

n.v.t.

(1-koppige directie)

Alle voor de organisatie belangrijke beslissingen en strategische documenten worden door het bestuur vastgesteld.

√

Leden van het bestuur aanvaarden niet zonder méér

nevenfuncties als deze de belangen van de organisatie zouden kunnen raken.

√

Het bestuur is verantwoordelijk voor een goede omgang met het medezeggenschapsorgaan en de stakeholders.

√

De organisatie maakt het mogelijk dat medewerkers die onregelmatigheden menen waar te nemen deze zonder risico voor hun positie kunnen melden. Zij melden deze bij het bestuur of bij een door het bestuur aangewezen functionaris.

√

Als medewerkers onregelmatigheden te melden hebben die het bestuur zelf betreffen dan doen zij dat aan de voorzitter van de raad van toezicht.

√

Over informatie en verantwoording aan de raad van toezicht legt het bestuur afspraken qua inhoud en

frequentie schriftelijk vast.

√

Het bestuur stelt het bestuursreglement vast en legt dit vervolgens ter instemming aan de raad van toezicht voor.

√

Het bestuur geeft alle informatie die nodig is voor het goed kunnen functioneren van de raad van toezicht. Het bestuur doet dit gevraagd en ongevraagd en tijdig. (‘Geen verrassingen’ is een belangrijk principe voor de onderlinge relatie.)

√

Het bestuur legt belangrijke beslissingen en strategische documenten ter goedkeuring aan de raad van toezicht voor.

√

Principe 4: De raad van toezicht stelt rechtspositie en bezoldiging van het bestuur zorgvuldig vast en is hierover zo open mogelijk.

Algemene situatie (o.a. statutair vastgelegd)

Specifiek voor de situatie in 2013

Het bezoldigingsbeleid past bij het karakter van de instelling en stemt overeen met wettelijke voorschriften of subsidievoorwaarden.

√

Binnen het kader van dat bezoldigingsbeleid bepaalt de raad van toezicht de bezoldiging van individuele leden van het bestuur. In het bestuur-model bepaalt het bestuur de bezoldiging van individuele leden van de directie.

√

Het bestuur geeft in het jaarverslag informatie over het bezoldigingsbeleid van de organisatie, over de bezoldiging en over de duur van de contracten met het bestuur respectievelijk de directie

(√) (alle punten m.u.v. de

bezoldiging)

Principe 5: De raad van toezicht legt zijn taken, verantwoordelijkheden en werkwijze vast en handelt daarnaar.

Algemene situatie (o.a. statutair vastgelegd)

Specifiek voor de situatie in 2013

Bij zijn werk laat de raad van toezicht zich leiden door het culturele, economische en maatschappelijke belang van de organisatie.

√

De raad van toezicht richt zich op het belang van de organisatie en weegt de belangen af van degenen die bij de organisatie zijn betrokken (de stakeholders).

√

In een reglement legt de raad van toezicht onder meer vast: de onderlinge taakverdeling, de werkwijze van de raad van toezicht en de omgang met bestuur/directie.

√

47

Een verslag van de raad van toezicht maakt deel uit van het jaarverslag van de organisatie.

√ (als accordering)

De raad van toezicht vergadert volgens vastgesteld schema, tenminste tweemaal per jaar, namelijk voor het goedkeuren van jaarplan en begroting én voor de vaststelling van jaarverslag en jaarrekening.

√

De raad van toezicht is verantwoordelijk voor zijn eigen functioneren. De raad van toezicht bespreekt zijn

functioneren tenminste eenmaal per jaar buiten aanwezigheid van bestuur/directie en bereidt dit zelf voor.

√

Ook bespreekt de raad van toezicht tenminste eenmaal per jaar het functioneren van bestuur/ directie. Dit bereidt de raad van toezicht buiten aanwezigheid van bestuur/directie voor.

√

De raad van toezicht houdt actief op stimulerende en kritische wijze toezicht.

√

De raad van toezicht benoemt de externe accountant na advies van het bestuur/directie (zie ook principe 9).

√

De raad van toezicht adviseert het bestuur en doet dit op actieve wijze, zowel anticiperend als reflecterend op beslissingen van het bestuur.

√

De raad van toezicht kent een vast aantal onderwerpen die in ieder geval tot het toezicht behoren, zoals: realisatie van doelstellingen, strategie, risicobeheer en financieel beleid

√

De raad van toezicht beslist over benoeming, beoordeling, bezoldiging, schorsing en ontslag van het bestuur. Bij het vervullen van (artistieke)bestuursfuncties laat de raad zich extern adviseren.

√

Principe 6: De raad van toezicht is verantwoordelijk voor zijn samenstelling: hij waarborgt deskundigheid, diversiteit en onafhankelijkheid.

Algemene situatie (o.a. statutair vastgelegd)

Specifiek voor de situatie in 2013

De raad van toezicht bestaat uit minimaal drie leden.

√

De raad van toezicht moet zó zijn samengesteld dat hij zijn werk naar behoren kan doen.

√

Elk lid van de raad van toezicht moet het beleid van de organisatie op hoofdlijnen kunnen beoordelen.

√

Daarnaast draagt elk lid met een eigen specifieke deskundigheid bij aan de kennis en expertise waarover de raad van toezicht overeenkomstig zijn profielschets beschikt.

√

In zijn samenstelling waarborgt de raad van toezicht diversiteit; in het bijzonder heeft hij daarbij aandacht voor leeftijd, etnische achtergrond en geslacht.

(√) (m.u.v. etnische

achtergrond)

Herbenoeming van een lid vindt plaats na overweging, ook gelet op actuele omstandigheden en op de profielschets van de raad van toezicht.

√

Vacatures in de raad van toezicht worden openbaar gemaakt.

X

De organisatie biedt alle leden van de raad van toezicht na hun benoeming een introductie aan in verschillende aspecten die voor de raad van toezicht relevant zijn. Jaarlijks beoordeelt de raad van toezicht in welk opzicht de leden behoefte hebben aan verdieping of verbreding van hun kennis.

√

Statutair legt de organisatie de maximale zittingstermijn voor de leden van de raad van toezicht vast. Gebruikelijk is: tweemaal een periode van vier jaar of driemaal een periode van drie jaar.

√

Er wordt een zodanig rooster van aftreden opgesteld dat niet te veel leden tegelijk aftreden zonder herbenoembaar te zijn. Het rooster van aftreden is openbaar.

√

48

Principe 7: De raad van toezicht geeft tevoren aan welke inzet van de leden wordt verwacht en welke eventuele vergoeding daar tegenover staat.

Algemene situatie (o.a. statutair vastgelegd)

Specifiek voor de situatie in 2013

Ieder lid van de raad van toezicht wordt geacht voldoende tijd te hebben voor de vervulling van zijn functie; dat waarborgt een goede taakvervulling. Als er geen of slechts een beperkte vergoeding is ontslaat dat leden niet van de plicht tot behoorlijke invulling van hun taak.

√

De raad van toezicht stelt een eventuele vergoeding voor zijn leden vast, passend bij het karakter van de organisatie, wettelijke voorschriften en subsidievoorwaarden.

√

De raad van toezicht verstrekt in de jaarrekening informatie over de vergoeding aan zijn leden.

nvt (RvT werkt

onbezoldigd)

De eventuele vergoeding aan leden van de raad van toezicht is niet afhankelijk van de resultaten van de organisatie.

√

De voorzitter van de raad van toezicht bereidt de agenda voor, leidt de vergaderingen, zorgt voor de juiste informatievoorziening en voor zorgvuldige besluitvorming en ziet toe op het goed functioneren van de raad van toezicht.

√ (in overleg

met directie)

De voorzitter 1. is namens de raad van toezicht het voornaamste

aanspreekpunt voor bestuur/directie; 2. initieert de evaluatie van het functioneren van

raad van toezicht en bestuur/directie; 3. ziet er op toe dat de contacten tussen raad van

toezicht en bestuur/directie naar behoren verlopen;

4. speelt in geval van calamiteiten een actieve rol in het informeren van de stakeholders.

√

De organisatie draagt zorg voor de goede ondersteuning van de voorzitter van de raad van toezicht.

√

De voorzitter van de raad van toezicht is geen voormalig lid van het bestuur van de organisatie.

√

De raad van toezicht kan een van de leden tot ‘gedelegeerd lid’ benoemen. Dit is van tijdelijke aard. Het gaat om een bijzondere taak die intensiever toezicht en advies en meer geregeld overleg met het bestuur vergt. De delegatie gaat niet verder dan de taken die de raad van toezicht zelf heeft en omvat niet het besturen van de organisatie. De raad van

toezicht kan hiervoor een aparte vergoeding verstrekken.

nvt

Delegatie van taken aan één lid doet niets af aan de collectieve verantwoordelijkheid en bevoegdheden van de raad van toezicht. Het gedelegeerd lid blijft lid van de raad van toezicht.

nvt

Als een lid van de raad van toezicht tijdelijk voorziet in het vervullen van een bestuurs-/directiefunctie dan treedt dit lid voor die periode uit de raad van toezicht.

nvt

Principe 8: Toezichthouders en bestuurders vermijden elke vorm van belangenverstrengeling. De raad van toezicht ziet hier op toe.

Algemene situatie (o.a. statutair

vastgelegd)

Specifiek voor de situatie in

2013

Ieder lid van de raad van toezicht moet onafhankelijk en kritisch kunnen bijdragen aan de besluitvorming. De raad van toezicht vergewist zich van de onafhankelijkheid van zijn leden. De raad van toezicht is verantwoordelijk voor de besluitvorming over hoe de instelling met tegenstrijdige belangen om gaat.

√

Besluiten over het aangaan van transacties of relaties waarbij tegenstrijdige belangen kunnen spelen behoeven vooraf goedkeuring van de raad van toezicht.

√

49

Als een lid van de raad van toezicht of het bestuur een nevenfunctie aanvaardt die gezien de aard of het tijdsbeslag van betekenis is voor zijn functioneren vraagt hij vooraf goedkeuring van de raad van toezicht.

√

Een lid van de raad van toezicht of bestuur treedt niet in concurrentie met de organisatie;

neemt van de organisatie geen schenkingen aan of

bedingt deze voor zichzelf of zijn naasten;

verschaft zichzelf geen ongerechtvaardigd

voordeel ten laste van de organisatie;

benut geen zakelijke kansen die de organisatie

toekomen voor zichzelf of zijn naasten.

√

Het reglement van de raad van toezicht bevat regels over het omgaan met tegenstrijdige belangen bij leden van de raad van toezicht, het bestuur en de externe accountant.

√

Als sprake is van een (mogelijk) tegenstrijdig belang meldt de betreffende persoon dit direct aan de voorzitter van de raad van toezicht en hij geeft daarbij alle relevante informatie. Buiten zijn aanwezigheid neemt de raad van toezicht hierover dan een standpunt in. Of daadwerkelijk sprake is van tegenstrijdig belang is aan het oordeel van de raad van toezicht. Wanneer zich op dit punt kwesties voordoen is de raad van toezicht hier naar buiten toe open over.

nvt

Een lid van de raad van toezicht of bestuur neemt niet deel aan discussie en besluitvorming over zaken waarin hij een

tegenstrijdig belang heeft.

nvt

Goedgekeurde besluiten waarbij sprake is van tegenstrijdige belangen komen, met toelichting, in het jaarverslag te staan.

nvt

De organisatie verstrekt aan leden van de raad van toezicht of bestuur geen persoonlijke leningen, garanties en dergelijke.

nvt

Het jaarverslag vermeldt nevenfuncties van de leden van de raad van toezicht en het bestuur.

(√) (wel bestuur,

niet RvT)

Principe 9: Het bestuur is verantwoordelijk voor financieel beleid en risicobeheer door sluitende interne procedures en externe controle.

Algemene situatie (o.a. statutair vastgelegd)

Specifiek voor de situatie in 2013

Het bestuur is verantwoordelijk voor de opgemaakte financiële verslagen. In het raad-van-toezicht-model ziet de raad van toezicht er op toe dat dit volgens de afgesproken normen gebeurt.

√

De raad van toezicht benoemt de externe accountant en stelt diens beloning vast; dit op basis van advies van het bestuur. In het bestuur-model benoemt het bestuur de externe accountant, al dan niet op advies van de directie en stelt het bestuur de beloning vast.

√

Benoeming van de externe accountant geldt voor een periode van maximaal vier jaar. Herbenoeming is steeds

voor een periode van maximaal vier jaar mogelijk. Dit betekent ook dat er tenminste eens in de vier jaar een grondige beoordeling plaats vindt en dat deze wordt besproken in de raad van toezicht. De belangrijkste bevindingen komen in het jaarverslag te staan.

√

Jaarverslag, jaarrekening en andere financiële rapportages vragen zorgvuldige interne procedures. Het bestuur zorgt voor het opstellen en handhaven van de regels. In het raad-van-toezicht-model ziet de raad van toezicht toe op het naleven hiervan.

√

De raad van toezicht beoordeelt of en hoe de externe accountant wordt betrokken bij financiële berichten anders dan de jaarrekening. In het bestuur-model is dit aan het bestuur.

√

50

De externe accountant brengt ten minste eenmaal per jaar aan de raad van toezicht respectievelijk het bestuur verslag uit van zijn bevindingen. De raad van toezicht kan hem bevragen over de getrouwheid van de jaarrekening.

√

Jaarlijks rapporteert het bestuur aan de raad van toezicht over de relatie met de externe accountant en eventuele ontwikkelingen daarin. Mede op grond hiervan besluit de raad van toezicht over voortzetting van de relatie met de externe accountant. In het bestuur-model beslist het bestuur, desgewenst op advies van de directie.

√

De externe accountant krijgt geen opdrachten vanuit de organisatie die zijn onafhankelijke controle in gevaar zouden kunnen brengen. Zijn er andere dan controle-opdrachten dan laat de accountant dit aan de raad van toezicht respectievelijk het bestuur weten.

nvt

51

Bijlage 3. Contactgegevens DEN

Postadres:

Postbus 90407

2509 LK Den Haag

Bezoekadres:

Prins Willem-Alexanderhof 5

2595 BE Den Haag

E-mail: den@den.nl

Telefoon: 070 - 314 03 43

Fax: 070 - 314 01 00

Web: www.den.nl

Het DEN-team in december 2013:

V.l.n.r.: Rein van ’t Veer, Gerhard-Jan Nauta, Marloes Scholtens, Ralph Kits, Tine van

Nierop, Robèrt Gillesse, Janneke Grooten, Wietske van den Heuvel, Arianne

Neijenhuis-Swinkels, Ralph Stuyver, Else Laura Rademaker, Marco de Niet, Jeanine

Tieleman, Marco Streefkerk en Monika Lechner.